polska1.gif (2907 bytes)

        W Polsce ruch hipis≤w rozwija│ siΩ stopniowo acz systematycznie. W latach 60-tych i 70-tych daleko by│o do obfito╢ci d≤br, konsumpcjonizmy, rozwoju techniki, demokracji. Nie by│o m│odzie┐y op│ywaj▒cej w dostatki, buntuj▒cej siΩ przeciw wygodnemu ┐yciu swoich rodzic≤w oraz wielu innych element≤w, kt≤re przyczyni│y siΩ do zaistninia kontenstacji w USA. W Polsce Ludowej jakiekolwiek przejawy niezadowolenia t│umione zostawa│y w zarodku. Brak wolno╢ci s│owa, nacisk polityczny, bezkarno╢µ milicji -przeciw temu buntowa│a siΩ m│odzie┐ polska. Wszelkie represje ze strony wladz umacnia│y jeszcze kontestacyjny charakter ruchu. Idea│y hipis≤w ameryka±skich, muzyka, poezja, styl ┐ycia zosta│y dopasowane do warunk≤w krajowych, daj▒c pocz▒tek polskim hipisom.
       Pojawili siΩ oni ju┐ na prze│omie
1967/68 roku,a wiΩc w tym samym czasie co w USA! Du┐y wp│yw na to mia│a muzyka rockowa, kt≤ra by│a g│≤wnym no╢nikiem idei nowej spo│eczno╢ci. Trafia│a ona do swych odbiorc≤w nie tylko struktur▒ rytm≤w, barw, d╝wiΩk≤w, ale przede wszystkim dziΩki poezji jej piosenek potrafi▒cych wyraziµ zrozumienie ╢wiata i uczuµ ludzkich w spos≤b doskonalszy ni┐ wszystkie pozosta│e ╢rodki przekazu. Poezja rockowa m≤wi│a o problemach politycznych i spo│ecznych (Dylan), zdolna by│a daµ g│Ωbok▒ krytykΩ spo│ecze±stwa (The Who, Byrdes), a jednocze╢nie wyraziµ tΩsknotΩ i aspiracjΩ nowego pokolenia (Cream, Crosby, Stills, Nash, Family Stone). Nowa muzyka sta│a siΩ wiΩc ╢rodkiem wyra┐aj▒cym prze┐ycia i uczucia nowego pokolenia, przenosz▒c idee hipisowskie na grunt Polski. Pierwszysm ich orΩdownikiem by│ student J≤zef Pych (pseudonim "Prorok"), ktory w broszurce pt."Jak staµ siΩ wolnym" przedstawi│ ideologiΩ hipis≤w ameryka±skich, zaadaptowan▒ do warunk≤w polskich.Wtedy to w│a╢nie zaczΩ│y tworzyµ siΩ w wiΩkszych miastach kraju ma│e kilkuosobowe grupy, kt≤re w spos≤b ca│kiem nieformalny, poza ramami wszelkich instytucji, zbiera│y siΩ dla jakiego╢ pojedynczego celu, oddawania siΩ jakiej╢ pasji lub namiΩtno╢ci. Jedni zajmowili siΩ filozofi▒, inni plastyk▒, jeszcze inni poezja, muzyk▒, teatrem. Z ko±cem 1968 roku w Warszawie by│o juz oko│o 60 m│odych hipis≤w, rekrutuj▒cych siΩ g│≤wnie ze ╢rodowisk inteligenckich. W tym samym roku byli ju┐ widoczni  w innych miastach : Kielcach, Krakowie, Radomiu, Wroc│awiu, Zielonej G≤rze. W roku 1970 znawcy ruchu w Polsce oceniali ich liczebno╢µ na oko│o 2.200 os≤b, skupiaj▒cych siΩ g│≤wnie w miastach uniwersyteckich. W≤wczas tworzyli oni wci▒┐ jeszcze ma│e, hermetyczne grupy oparte na przyja╝ni i wsp≤lnocie zainteresowa±. Wkr≤tce jednak taka forma sta│a siΩ niewystarczaj▒ca i hipisi zaczΩli organizowaµ spontaniczne zloty, g│≤wnie w czasie weekend≤w. ChΩµ wsp≤lnego tworzenia, dzielenia siΩ do╢wiadczeniami i prze┐yciami, potrzeba bycia w╢r≤d ludzi podobnie ┐yj▒cych, powodowa│y, ┐e zloty odbywa│y siΩ czΩ╢ciej, a liczba uczestnik≤w wzrasta│a. W Polsce nie by│o tak licznych komun, charakterystycznych dla hipis≤w ameryka±skich, co wynika│o z odmiennej sytuacji materialnej i ekonomicznej obu pa±stw. Nieliczne komuny (tzw.hipchaty) zak│adane w Bieszczadach, by│y systematycznie niszczone przez milicjΩ, a ich cz│onkowie przepΩdzani.
       Grupy polskich hipis≤w charakteryzowa│ du┐y stopie± solidarno╢ci oparty na akceptacji ideologii. Ruch konsolidowa│a r≤wnie┐ niechΩµ ze strony spo│ecze±stwa. Jednak pierwsza fala polskiego hipizmu zaczΩ│a s│abn▒µ w po│owie lat 70-tych. Niew▒tpliwie przyczyni│y siΩ do tego narkotyki i ╢rodki odurzaj▒ce, po kt≤re siΩgano g│≤wnie ze snobizmu i chΩci na╢ladowania wzorc≤w zachodnich, co mia│o byµ wyrazem wolno╢ci i grupowej aktywno╢ci. Liczba narkoman≤w gwa│townie wzrasta│a, przez co ideologia hipis≤w przestawa│a byµ wa┐na, a udzia│ w grupie mia│ jedynie na celu dostΩp do narkotyk≤w. Mimo to nies│usznie uto┐samiano hipisowsk▒ toksykomaniΩ z ca│ym ruchem. Istnia│a spora grupa hipis≤w, w og≤le nie siΩgaj▒cych po ╢rodki odurzaj▒ce. Z drugiej za╢ strony, istnia│o w Polsce wielu narkoman≤w, kt≤rzy z hipisami nie mieli nic wsp≤lnego. U┐ywanie ╢rodk≤w odurzaj▒cych by│o wiΩc tylko jedn▒ z cech hipizmu i to, bynajmniej na pocz▒tku, wcale nie dominuj▒c▒.
       Po│owa lat 70-tych by│a jednak tylko kryzysem, nie za╢ zupe│nym za│amaniem i upadkiem ruchu.Od 1975 roku mo┐na m≤wiµ o drugiej fali hipizmu, kt≤ra trwa po dzi╢ dzie±, kt≤r▒ okre╢lamy mianem
"neohipizmu" czy "posthipizmu".  

Druga fala polskiego hipizmu:
       Du┐e znaczenie dla drugiej fali polskich hipis≤w mia│o pojawienie siΩ duszpasterza m│odzie┐y, ksiΩdza Andrzeja Szpaka. Odk▒d pojawi│ siΩ w╢r≤d hipis≤w w 1975 roku, jest z nimi nieod│▒cznie zwi▒zany. Wp│yn▒│ na charakter i kszta│t ruchu, wprowadzaj▒c do± nowe warto╢ci-warto╢ci religii chrze╢cija±skiej. Ksi▒dz Andrzej, znany r≤wnie┐ jako "Szpak", wp│yn▒│ tak┐e na organizacjΩ grupy. Sta│ siΩ inicjatorem pielgrzymek-bardzo istotnego elementu w istnieniu ruchu. Zmieni│ charakter zlot≤w, kt≤rych punktem kulminacyjnym siΩ msza-misterium. Zloty s▒ organizowane przy ko╢cio│ach i salkach katechetycznych. W ostatnich latach, za spraw▒ ksiΩdza Andrzeja, hipisi uczestnicz▒ te┐ w noworocznych spotkaniach m│odych "Taize".
      Nie mo┐na jednak powiedzieµ, ┐e ruch przekszta│ci│ siΩ w organizacjΩ katolicko-religijn▒. Tak jak dawniej, uczestnicz▒ w nim zar≤wno wyznawcy r≤┐nych religii : katolicy, protestaci, wyznawcy Krishny, zwolennicy buddyzmu Zen, jak i osoby niewierz▒ce. Obowi▒zuje tolerancja religijna i nikt nie jest zmuszany do uczestnictwa w obrzΩdach religijnych, wszystko odbywa siΩ na zasadzie dobrowolno╢ci i wzajemnego poszanowania pogl▒d≤w. Andrzej Szpak od pocz▒tku zosta│ zaakceptowany, zyskuj▒c szacunek i autorytet. Poinformowany przez m│odzie┐, ┐e sutanna stwarza pewn▒ barierΩ, zrezygnowa│ z niej na rzecz ubrania cywilnego. R≤wnie┐ zwracanie siΩ do± imiennie ╢wiadczy o bliskim kontakcie z m│odzie┐▒. ImiΩ uwa┐ali hipisi za tytu│ pewnej osobowo╢ci, woleli zwyczajnie okre╢laµ siΩ pseduoimami, dopasowuj▒c je do charakterystycznego rysu cz│owiecze±stwa danej osoby. "Zdoby│em ich przez ┐yczliwo╢µ dla ich ruchu w muzyce, s│owach i odnoszeniu siΩ"-stwierdza Szpak. Zbli┐y│ siΩ do nich poznaj▒c ich muzykΩ, literaturΩ, problemy i idee. Stosunki miΩdzy Szpakiem, a hipisami opiera│y siΩ i opieraj▒ na zasadzie przyja╝ni, partnestwa, akceptacji. Obecno╢µ ksiΩdza Andrzeja jest w ruchu kulturotw≤rcza, animuj▒ca, wspieraj▒ca, zachΩcaj▒ca i zapobiegaj▒ca. "IdentyfikujΩ siΩ z m│odzie┐▒ z ruchu hipisowskiego, tak ┐e jestem traktowany przez nich jako ksi▒dz, kt≤ry wst▒pi│ do hipis≤w". Postaµ Szpaka uros│a do rangi symbolu. Pielgrzymka bez jego obecno╢ci, czy zlot jej pozbawiony, nie maj▒ swojego pe│nego wymiaru.
      Etap w dziejach ruchu, o kt≤rym tu mowa, rozpocz▒│ siΩ
13.11.1975 roku we Wroc│awiu, od spotkania siΩ ksiΩdza Szpaka z hipisami. Z czasem spotkania zaczΩ│y odbywaµ siΩ regularnie, a liczba ich uczestnik≤w wzrasta│a. Z okazji "Wigiilii" zgromadzi│o siΩ 120 os≤b. Opr≤cz hipis≤w z Wroc│awia zaczΩ│a przybywaµ m│odzie┐ z innych miejscowo╢ci. W tej formie spotkania, kt≤re mia│y charakter kulturalno-religijny, by│y organizowane przez oko│o p≤│tora roku. NastΩpnie kontynuowane przy okazji kilkudniowych, spontanicznych zlot≤w, organizowanych przez hipis≤w w r≤┐nych miejscowo╢ciach Polski. Zloty te by│y na╢ladownictwem i pami▒tk▒ festiwalu-zlotu w Woodstock i mia│y charakter wΩdrownych komun hipisowskich.
      Okazj▒ do spotka± by│y te┐ koncerty muzyki m│odzie┐owej. Pocz▒kowo by│o to wsp≤lne uczestnictwo w wystΩpach, z czasem Szpak organizowa│ noclegi, posi│ki. Festiwale rockowe sta│y siΩ wiΩc miejscami zlot≤w, kt≤rych trwanie przeci▒ga│o siΩ do kilku dni.
      Szczeg≤lnie ulubion▒ form▒ spotka± m│odzie┐y by│y happeningi. Mia│y charakter bardzo spontaniczny, ale cechowa│a je pewna sensowno╢µ, gdy┐ zawsze mia│y my╢l przewodni▒. Czasem organizowane by│y w formie wiecu czy ogniska, innym razem by│ to marsz czy tzw. misterium. Stanowi│y okazjΩ do zamanifestowania swoich pogl▒d≤w i przekona±, zaprezentowania swej tw≤rczo╢ci poetyckiej, muzycznej, plastycznej. Co roku, np. dla uczczenia rocznicy zrzucenia bomby atomowej na HiroszimΩ, 6.08 po dzi╢ dzie±, organizowane jest
Misterium Pokoju. W 1981 roku po zamachu na Papie┐a, w Krakowie mia│ miejsce Bia│y Marsz, bΩd▒cy form▒ protestu  przeciw przemocy. Podobny charakter mia│ marsz pokoju zorganizowany w Toruniu w dniu og│oszenia stanu wojennego.
      Spontaniczne zloty w r≤┐nych miejscowo╢ciach przerodzi│y siΩ w og≤lnopolskie zloty m│odzie┐owe odbywaj▒ce siΩ od
1977 roku. Organizowane by│y ka┐dego miesi▒ca,a tak┐e przy okazji jakich╢ wydarze± czy ╢wi▒t. Uczestniczy│o w nich ╢rednio od 50 do 250 os≤b, ale by│y zloty (np. coroczny w CzΩstochowie), gdzie liczba uczestnik≤w przekracza│a 1000 os≤b.
      Zloty mia│y charakter wsp≤lnotowy-za zebrane pieni▒dze kupowano ┐ywno╢µ i przyrz▒dzano posi│ki. By│y okazj▒ do zaprezentowania swej tw≤rczo╢ci poetyckiej, wsp≤lnego muzykowania, wymiany pogl▒d≤w. Niekiedy zapraszano osoby szczeg≤lnie utalentowane w r≤┐nych dziedzinach. Niekiedy odbywa│y siΩ prelekcje na tematy ekologii, narkomanii itp. Punktem centralnym by│a wsp≤lna msza ╢w.-rozrastaj▒ca siΩ zazwyczaj do wielkiego misterium, jednocz▒ca wok≤l wsp≤lnych idei.
      Od 1979 roku ksi▒dz Andrzej organizuje w sierpniu
Piesze Og≤lnopolskie Pielgrzymki M│odzie┐y do CzΩstochowy. Pocz▒tkowo m│odzie┐ prowadzona przez Szpaka wchodzi│a w sk│ad Pielgrzymki Warszawskiej. Po prote╢cie prze│o┐onych ksiΩdza Andrzeja (1982) stanowi samodzieln▒ grupΩ. Miejsce rozpoczΩcia pielgrzymki jest co roku inne. Do 1982 wyruszano z Warszawy, p≤╝niej m.in. z G≤ry ╢w.Anny, Szczyrku, Kazimierza Dolnego, Le┐ajska. Zmienia siΩ r≤wnie┐ liczba uczestnik≤w. W pierwszej pielgrzymce w 1979 roku bra│o udzia│ 40 os≤b, w trzeciej w 1981 oko│o 200, w pi▒tej w 1983 roku oko│o 500, w jubileuszowej, dziesi▒tej w 1988 ok. 600 os≤b. Trzeba zauwa┐yµ, ┐e z biegiem czasu, do pielgrzymki hipisowskiej do│▒czyli siΩ cz│onkowie r≤┐nych grup subkulturowych-punki, rastafarnianie. W tej grupie jest m│odzie┐ uzale┐niona od narkotyk≤w i ╢rodk≤w toksycznych. ªrednia wieku uczestnik≤w wynosi od 15 do 30 lat, choµ s▒ te┐ osoby nie mieszcz▒ce siΩ w tym wymiarze.
      O sile ruchu ╢wiadczy fakt, ┐e trwa on od 1968 roku do dnia dzisiejszego. W jego historii zauwa┐yµ mo┐na okresy pe│nego rozkwitu, jak i s│abniΩcia, kt≤re nie doprowadzi│o jednak do jego upadku. I ten w│a╢nie fenomen, fenomen zaistnienia i kontynuacji, stawia go wy┐ej od ameryka±skiej kontestacji, kt≤ra wybuch│a z du┐▒ si│▒ i ekspresj▒, ale bardzo szybko za│ama│a siΩ.

Napisz do mnie!