Cass,Ace - wywiad 1997

Tym razem wyst╣pili jako gwiazda wieczoru. Wyst╣pili w spos≤b niesamowity. Od furii rozpoczynaj╣cego Yes lt's Fucking Political, po refleksyjne dƒwiΩki Charity. Skin, w za du┐ych spodniach i koszulce dotykaj╣cej problematyki trunk≤w wyskokowych - by│a urzekaj╣co niewinna i dziewczΩca, to zn≤w zmienia│a siΩ w bezlitosn╣ amazonkΩ. Na jej ods│oniΩtym przedramieniu flamastrowy napis "clitfuck". Nie oby│o siΩ bez tradycyjnych popis≤w: oralnych pieszczot ucha gitarzysty, albo - przez moment - palc≤w widz≤w. Czy wreszcie - niebezpiecznego skoku w t│um Niemc≤w z obowi╣zkow╣ wat╣ w uszach (na koncertach ha│asuj╣, nie?). Ani £ladu po k│opotach z gard│em, kt≤re rzekomo mia│y byµ przyczyn╣ jej nieobecno£ci podczas, maj╣cego miejsce kilka godzin wcze£niej wywiadu. Trudno. W luksusowej sali konferencyjnej luksusowego hotelu, stawi│a siΩ za to w komplecie reszta zespo│u. I obok nieustaj╣cej chΩci do robienia jaj - jak siΩ okaza│o - mia│a te┐ do powiedzenia sporo nieg│upich rzeczy. Najbardziej wygadany by│ Cass - dwumetrowy chyba, czarnosk≤ry basista, imponuj╣cy d│ugimi dreadami (zdaje siΩ, ┐e jest on w Skunk Anansie praw╣ rΩk╣ Skin). Swoje wtr╣ca│ odpowiedzialny za gitarΩ Ace. Perkusista Mark by│ raczej zajΩty posi│kiem. Po odcedzeniu wyg│up≤w, rozmowa wygl╣da│a jak ni┐ej.

- Wasza muzyka opiera siΩ na ostrym brzmieniu gitar, ale ma te┐ specyficzny "basowy odcie±". Czy bierze siΩ on z inspiracji Skin, kt≤ra w m│odo£ci s│ucha│a kaset swoich braci z muzyk╣ reggae, czy mo┐e wasza zas│uga?

CASS: Je┐eli bas broni funky, to dziΩki mnie. Ale wszyscy wnosimy co£ do naszej muzyki. Nikt nam niczego nie kaza│ graµ, wpompowujemy tu tu w│asne inspiracje. To nie jest przemy£lane, nie jest zaplanowane - po prostu tak jest. Kiedy kto£ ma pomys│ bierzemy go na warsztat i powstaje muzyka.

- Powiedzcie co£ jeszcze o jamajskich wp│ywach w waszej tw≤rczo£ci. Anansie jest wyrazem pochodz╣cym z tamtejszego folkloru, Stoosh, tytu│ waszego najnowszego albumu, to podobno r≤wnie┐ jamajskie s│owo...

CASS: Tak, pochodzi z jamajskiegu slangu. Widzisz, w Anglii, a szczeg≤lnie w Londynie, ┐yje bardzo du┐a spo│eczno£µ Jamajczyk≤w, s╣ tam od kilku pokole±. I nie chc╣ mieszaµ swojego slangu z jΩzykiem angielskim. Czy urodzi│e£ siΩ w Anglii, czy nie, je┐eli masz jamajskie pochodzenie, u┐ywasz tegu slangu - tak w│a£nie m≤wimy. Stoosh jest slangowym okre£leniem na co£, co wyg1╣da naprawdΩ wystrza│owo. A Anansie to p≤│ cz│owiek - p≤│ paj╣k z ludowych opowie£ci, kt≤ry dokucza innym zwierzΩtom. W│a£ciwe s│owo to pochodzi z Afryki, z Ghany, i oznacza ducha paj╣ka. Potem zosta│o zaadaptowane do jamajskich bajek.

- Jak my£lisz: czy mocny £piew Skin wynika z inspiracji czarnosk≤rymi wokalistkami soul, czy te┐ inspiruj╣ j╣ £piewaj╣cy faceci?

CASS: Tak naprawdΩ tu £piewa w ten spos≤b, bo nosi za ciasne buty (£miech). A tak powa┐nie - i to, i to. Wiem, ┐e jednym z jej ulubionych wokalist≤w by│ Kurt Cobain. Skin ma ogromn╣ paletΩ rzeczy, kt≤rych s│ucha - obok niego Betty Davies, Rita Franklin, Nina Simone... Ale i na przyk│ad Blondie.

- Skin powiedzia│a kiedy£, ┐e chodzi wam o poruszanie wa┐nych spraw w "lekki" spos≤b. Tak, ┐eby to mog│o bawiµ. Czy nie mieli£cie ochoty pod╣┐yµ w bardziej "powa┐nym" kierunku jak Rage Against The Machine?

CASS: Jak robisz muzykΩ, to musi ona bawiµ - inaczej nikt by tego nie s│ucha│. Nawet kiedy wykonujesz powa┐n╣ piosenkΩ, ci╣gle masz rado£µ z grania, cieszysz siΩ z tego, jeste£ szczΩ£liwy. To musi bawiµ, inaczej nie nawi╣┐e siΩ wiΩzi.

ACE: Wiesz nie chcemy nikogo Pouczaµ, ale jest ju┐ wystarczaj╣co du┐o piosenek o mi│o£ci, czy czym£ takim... S╣ wa┐niejsze sprawy, o kt≤rych mo┐na m≤wiµ. My czego£ do£wiadczyli£my, stawiamy pytania.

- Skin powiedzia│a kiedy£, ┐e nagrywacie hate songs - piosenki o nienawi£ci, a nie o mi│o£ci...

CASS: Temat zwi╣zku jest samograjem - wtedy zawsze masz mn≤stwo rzeczy do umieszczenia w piosence. Staramy siΩ nie pisaµ piosenek o tym, jak bardzo jeste£my zakochani, bo jest tyle innych rzeczy, o kt≤rych mo┐na pisaµ... Piosenki o nienawi£ci... To nie jest tak, ┐e kogo£ nienawidzimy, czy pr≤bujemy propagowaµ nienawi£µ. Po prostu nasz spos≤b komunikowania jest bardzo agresywny - jeste£my bojownikami. Wszyscy pochodzimy z klasy robotniczej, nic nie przysz│o nam │atwo, wiΩc piszemy piosenki z odrobin╣ gniewu i gramy je w agresywny spos≤b. Tak, jeste£my agresywni. Ale to pozytywna agresja - kanalizujemy j╣ w naszej muzyce, nikogo nie chcemy skrzywdziµ.

- W swoich utworach gwa│townie uderzacie w rasizm, seksizm i wszelkie inne . .."izmyö.

CASS: W zasadzie tylko stawiamy pytania, nie chcemy waliµ nikogo po g│owie za pomoc╣ naszego punktu widzenia. Wiesz czasami widzisz co£, co sprawia, ┐e my£lisz "Dlaczego?". I umieszczasz pytanie "Dlaczego?" w piosence, pozwalaj╣c, aby ludzie udzielali w│asnych odpowiedzi. Po prostu ruszasz temat, oni go komentuj╣.

- Czy czΩsto spotykasz siΩ z negatywnymi reakcjami na wasze wypowiedzi? Albo na to, jacy jeste£cie? Albo wasz image...

CASS: Tak, widzΩ, ┐e nasz image i nasze pogl╣dy plasuj╣ nas w bardzo kontrowersyjnym rejonie. Ludzie reaguj╣ w ten spos≤b, bo a) jeste£my agresywni, b) frontmenk╣ naszego rockowego zespo│u jest kobieta, c) nasza grupa jest wielokulturowa, czego wcze£niej za czΩsto nie widziano.

ACE: I nie boimy siΩ powiedzieµ ludziom, co my£limy. Dlatego siΩ, kurwa, obra┐aj╣...

CASS: Obra┐aj╣ siΩ, gdy s│ysz╣ prawdΩ, czy┐ nie? Uwielbiamy to.

- Z waszych prasowych wypowiedzi wynika, ┐e uwa┐nie £ledzicie wydarzenia polityczne w Anglii. Czy interesuje was r≤wnie┐ sytuacja w Europie? Co wiecie o Polsce?

CASS: îledzimy to w takim stopniu, jak mo┐emy. Ale jest nam ciΩ┐ko, bo ci╣gle podr≤┐ujemy - jeden dzie± tutaj, nastΩpny gdzie indziej... WiΩc zauwa┐asz jaki£ proces, ale tak naprawdΩ nie wnikasz w sytuacjΩ. A je£li nie wie siΩ dok│adnie, co jest grane, lepiej o tym nie m≤wiµ, bo nie wie siΩ o czym m≤wi. Je£li chodzi o PolskΩ, rozumia│em, ┐e kraj by│ zale┐ny, by│ sterroryzowany. Ale nie wiem, co zdarzy│o siΩ tam w ci╣gu ostatnich o£miu lat. - Czy to prawda, ┐e album Stoosh nagrali£cie zaledwie w ci╣gu piΩciu tygodni?

CASS: Tak, bo jeste£my tu w kapeli pracocholikami (£miech). Wr≤cili£my z trasy i na dziewiΩµ dni weszli£my do studia, ┐eby napisaµ piosenki na p│ytΩ. Na pocz╣tku dziewi╣tego dnia mieli£my cztery utwory, pud koniec - siedemna£cie. Potem weszli£my do studia na piΩµ tygodni, by to nagraµ.

MARK: Zdecydowali£my siΩ to zrobiµ w £rodku ubieg│ego roku, bo tylko wtedy mieli£my czas. Du┐o grali£my - piΩciotygodniowa przerwa nast╣pi│a po zako±czeniu ameryka±skiej trasy i przed rozpoczΩciem sezonu festiwalowego. Mogli£my to zrobiµ wtedy, albo pod koniec roku.

ACE: Pozosta│e piosenki Z tej siedemnastki umie£cimy na stronach B singli i na czw≤rkach. Tych piΩµ utwor≤w po prostu nie pasowa│o nam do albumu pod koniec sesji nagrali£my je szybko, na ┐ywo.

-Stoosh wydaje siΩ byµ o wiele spokojniejsz╣ p│yt╣ od Paranoid & Sunburnt. Czy zgodzicie siΩ, ┐e przewa┐aj╣ tu kontynuacje takich piosenek jak Weep czy Charity?

ACE: Widzisz, chodzi o to, ┐e ôParanoid & Sunburnt" zrobili£my po kilku miesi╣cach wsp≤lnego grania. WiΩc przedstawia on bardzo wczesny okres ewolucji zespo│u. "Stoosh" nagrali£my dwa lata p≤ƒniej i zd╣┐yli£my siΩ ju┐ rozwin╣µ: tak siΩ po prostu sta│o, niczego nie planowali£my. Ci╣gle gramy mocne utwory, ale chcemy, ┐eby to by│o bardziej zr≤┐nicowane, nie chcemy siΩ zapΩdziµ do k╣ta. Nie chcemy graµ jednego rodzaju muzyki, dlatego, ┐e z takiego wszyscy nas znaj╣. Nie chcieli£my zrobiµ ôParanoid & Sunburnt ", chcieli£my zrobiµ ca│kowicie nowy album. Podobnie nasza trzecia p│yta bΩdzie zupe│nie inna.

- Pojawiaj╣ siΩ tu bardzo nietypowe urozmaicenia, jak na ciΩ┐ko graj╣cy zesp≤│. Na przyk│ad u┐ycie instrument≤w smyczkowych.

CASS: Zdecydowali£my siΩ je umie£ciµ, bo fantastycznie brzmi╣ - w zespole jest mn≤stwo inspiracji.

Jeste£my grup╣ opart╣ na mocnym brzmieniu gitar, ale to tylko jedna nasza strona. To tak samo, jak w przypadku agresji. Gdyby£my ca│y czas byli agresywni, nie m≤g│by£ zrobiµ z nami wywiadu, bo... (tu artysta wydaje nieartyku│owane odg│osy). To by│oby bardzo jednowymiarowe. Mamy wiele oblicz. W muzyce i w ┐yciu. Jest tyle obszar≤w w muzyce, kt≤rych jeszcze nie ruszyli£1my... BΩdziemy w graniu ci╣gle eksploatowaµ nowe tereny. Na stronie B singla ,,Twisted" s╣ na przyk│ad miksy jungle, miksy techno, kt≤re zrobili£my samodzielnie.

- W niekt≤rych numerach pojawi│y siΩ nawet niby-industrialne introdukcje...

CASS: Tak, mo┐emy u┐yµ komputer≤w, mo┐emy robiµ mn≤stwo r≤┐nych rzeczy, kt≤rych dot╣d nie ruszyli£my, bo mamy zupe│nie inne korzenie. Ale nowe inspiracje bΩdziemy wnosiµ stopniowo, ┐eby ludzie mogli to przyswoiµ. Nie mo┐esz ich po prostu waln╣µ: jeden numer techno, drugi jungle, trzeci rockowy... Trzeba to robiµ powoli. I mam nadziejΩ, ┐e w ko±cu bΩdziemy mieli tak╣ pozycjΩ, ┐eby m≤c zagraµ cokolwiek by£my chcieli.

- Chyba w│a£nie takie mieszanie r≤┐nych wp│yw≤w jest tym, co ro┐ni was od innych zespo│≤w z Wysp Brytyjskich?

CASS: Tak, nie jeste£my tacy jak inni. Kiedy britpop prze┐ywa│ swoj╣ £wietno£µ, kiedy kr≤lowa│y Blur; Oasis i wszystkie te kapele, my co£ tam d│ubali£my sobie w k╣cie. Ka┐dy m≤wi│: "O! Rockowa grupa! Ale nikt ju┐ nie gra rocka. ". A my: "w porz╣dku" - i robili£my swoje. Dlatego teraz rz╣dzimy na zewn╣trz tego wszystkiego. Jeste£my oddaleni o milion mil od tych jednowymiarowych britpopowych zespo│≤w.

rozmawia│: BARTEK KOZICZY╤SKI

"Tylko Rock"