CO WIEMY O WILKACH W POLSCE

Wilczy raport

W rezultacie nieprzerwanych kampanii prowadzonych ju┐ od dawna przez PracowniΩ, a obecnie tak┐e i inne organizacje ekologiczne oraz dziΩki staraniom naukowc≤w i przyrodnik≤w wilk jest w Polsce gatunkiem chronionym, jednak rozporz▒dzenie z dnia 6 stycznia 1995 roku czyni│o wyj▒tki: na obszarach dawnych wojew≤dztw kro╢nie±skiego, suwalskiego i przemyskiego na wilka nadal wolno by│o polowaµ. Dopiero 2 kwietnia 1998 roku minister wyda│ nowe rozporz▒dzenie obejmuj▒ce ochron▒ wilka faktycznie na terenie ca│ego kraju. DziΩki temu rozporz▒dzeniu Polska stawiana jest w Europie za przyk│ad m▒drej polityki ekologicznej w zakresie ochrony tego zagro┐onego gatunku, spe│niaj▒cego niezmiernie po┐yteczn▒ rolΩ w ekosystemach le╢nych. Wilk nadal jednak pozosta│ dla wielu ╢rodowisk problemem. Narzekaj▒ niekt≤rzy hodowcy owiec, kt≤rzy prowadz▒ hodowlΩ na obszarach wystΩpowania wilka i nie potrafi▒ zadbaµ o nale┐yt▒ ochronΩ stad, niekt≤rzy my╢liwi domagaj▒ siΩ odstrza│u wilk≤w, kt≤re stanowi▒ dla nich konkurencjΩ w │owisku i s▒ atrakcyjnym trofeum. Co jaki╢ czas wojewodowie pod naciskiem lobby │owieckiego lub w obawie przed konieczno╢ci▒ wyp│acania odszkodowa± za straty od wilk≤w w zwierzΩtach gospodarskich wystΩpuj▒ do ministra o zgodΩ na odstrza│ pewnej ilo╢ci wilk≤w. Niekt≤rzy dziennikarze powtarzaj▒ opiniΩ o niebywa│ej krwio┐erczo╢ci wilk≤w, a nawet zagro┐eniach ludzi przez wilki. Chocia┐ nie jest znany ani jeden przypadek zjedzenia cz│owieka przez wilka wci▒┐ jeszcze najpopularniejszy obraz wilka w ╢wiadomo╢ci spo│ecznej jest ten opisany w bajce o Czerwonym Kapturku. Poniewa┐ z nadej╢ciem nowego roku mo┐emy siΩ spodziewaµ kolejnych nacisk≤w, by znie╢µ ochronΩ wilka w miejscach jego najliczniejszego wystΩpowania, a wiΩc jego naturalnych ostoi, "Pracownia", bΩd▒ca w Polsce oficjalnym reprezentantem International Wolf Federation (MiΩdzynarodowej Federacji Wilczej) opracowa│a raport przedstawiaj▒cy zbi≤r informacji o wilkach, dotycz▒cych roku 1999. Nie ma on charakteru naukowego, gdy┐ zebrane informacje s▒ bardzo cz▒stkowe i nikt nie jest w stanie jednoznacznie stwierdziµ, ile wilk≤w ┐yje obecnie w naszym kraju i ile ofiar w╢r≤d zwierz▒t hodowlanych faktycznie mo┐na przypisaµ wilkom. Straty w╢r≤d zwierz▒t dzikich nie s▒ tematem tego opracowania, gdy┐ s▒ to naturalne ofiary tych drapie┐nik≤w i m≤wienie o "stratach" jest wy│▒cznie wyrazem my╢lenia komercyjnego, w kt≤rym przyroda traktowana jest jako przedmiot handlu (wiadomo, ┐e za jelenia lub sarnΩ zastrzelon▒ przez my╢liwego wp│aca on pewn▒ kwotΩ pieniΩdzy dzier┐awcy obwodu │owieckiego, podczas gdy wilk po prostu to zwierzΩ zjada). Nasz raport pokazuje jednak jak wyolbrzymione bywa "zagro┐enie przez wilki" i jak daleka od prawdy jest powtarzana czasami opinia, ┐e wilki bΩd▒ce pod ochron▒ strasznie siΩ rozmno┐▒, zjedz▒ ca│y dobytek, a na koniec nas - ludzi.

WILK JEST ZúY - informacje prasowe

"Zagryziona kilkadziesi▒t metr≤w od obej╢cia ja│≤wka wa┐y│a 250 kg /.../ Prawdopodobnie dokona│ tego wilk, lecz nie mo┐na wykluczyµ dzia│alno╢ci du┐ego psa. Drapie┐nik zagryz│ ofiarΩ i przeci▒gn▒│ µwierµtonow▒ zdobycz 7 m dalej. O tym, ┐e to pojedynczy wilk ╢wiadczyµ mo┐e fakt, ┐e z jednej strony przyszed│, w drug▒ za╢ siΩ oddali│. /.../ Przed kilkunastoma dniami odnotowano podobne przypadki na │▒kach miΩdzy przejazdem kolejowym w »abnie a Brusami. /.../ W ewidencji ko│a │owieckiego i nadle╢nictwa wilk nie wystΩpuje. W my╢l starej ustawy my╢liwi mogli strzelaµ do szkodnik≤w, ps≤w i kot≤w w │owisku. Gdy ono obowi▒zywa│o, pomy│kowo zastrzelono w naszym regionie kilka wilk≤w. /.../ Zim▒ podobno widziano wilka w okolicach Gie│dona. Prawie dwa lata temu drapie┐nik u╢mierci│ kilkana╢cie owiec w Widnie. P≤╝niej okaza│o siΩ, ┐e zagryz│y je psy."
"Gazeta Pomorska", 8 pa╝dziernika 1999

"Wilki po┐ar│y psa - W Wierchomli Ma│ej w gminie Piwniczna ofiar▒ wilka pad│ pies my╢liwski rasy posokowiec holenderski. /.../ W tutejsze ostΩpy le╢ne przyjecha│ na polowanie profesor z Uniwersytetu Warszawskiego. Zapragn▒│ upolowaµ cielaka jelenia. Nauczyciel akademicki mia│ dobre oko, gdy┐ ustrzeli│ to, co zapragn▒│. Cielak jelenia nie pad│ od razu, ale raniony uciek│. My╢liwy w poszukiwaniu zwierzΩcia wypu╢ci│ psa. Ten jednak d│ugo nie wraca│. Okaza│o siΩ, ┐e oko│o 50 m od stanowiska znaleziono rozszarpanego przez wilki psa. My╢liwy wyceni│ jego warto╢µ na 1 tys. z│otych i tyle wyp│aci│ mu Urz▒d Wojew≤dzki /.../."
"Dziennik Polski"

"Wilk jest w Polsce pod ca│kowit▒ ochron▒. Nie wolno do niego strzelaµ, wiΩc czuje siΩ pewny i przychodzi nawet do ╢rodka wsi w pobli┐e szko│y podstawowej /.../ Wilki mog▒ zmniejszyµ doch≤d (nadle╢nictwa za polowania krajowe i dewizowe - red.) nawet o po│owΩ /.../ Sam od wielu laty zajmujΩ siΩ zawodowo ekologi▒ i mia│em bardzo wiele odczyt≤w i wyk│ad≤w na ten temat na wy┐szych uczelniach. S▒dzΩ, ┐e ekologia budowana na krzywdzie ludzkiej nie ma przysz│o╢ci."
Robert Toporkiewicz, "úowiec Polski" 04/99

W wojew≤dztwie warmi±sko-mazurskim prasa podawa│a o pladze wilk≤w w czerwcu 1999. Zagryz│y kilka zwierz▒t domowych, widziano jakoby wieloosobowe watahy wilk≤w wa│Ωsaj▒ce siΩ po okolicy (informacja od anonimowego pracownika UW). 25 VIII 99 "Gazeta Olszty±ska" informuje, ┐e Maria Mellin, konserwator przyrody z Olsztyna wyst▒pi│a do g│≤wnego konserwatora przyrody z pro╢b▒ o zgodΩ na odstrza│ 5 wilk≤w. Wed│ug tej gazety "w naszym regionie ┐yje prawie 100 wilk≤w". Jak powiedzia│ │owczy wojew≤dzki Dariusz Zalewski "w rejonie /dawnego woj. Olszty±skiego/ zadomowi│o siΩ prawie 40 wilk≤w gromadz▒c siΩ w lasach w okolicach G≤rowa I│aweckiego i Jedwabna. Jednak to nie w tym rejonie dojdzie do odstrza│u /.../ WiΩksze szkody robi▒ one w okolicach Dubeninek, Kowali Oleckich i Go│dapi. /.../ Do wilk≤w bΩdzie mo┐na strzelaµ tylko na terenie gospodarstw, w kt≤rych robi▒ szkody"

Muszyna:
"Wataha wilk≤w dokona│a spustoszenia w jednym z gospodarstw w Muszynie. W nocy, w zagrodzie po│o┐onej na g≤rze Nowi±skiej, wilki zagryz│y trzy owce i sze╢µ k≤z . Kilkunastu zwierz▒t z trzody do tej pory nie odnaleziono - prawdopodobnie rozpierzch│y siΩ po lesie. W rejonie Muszyny to pierwszy taki przypadek od 1997 roku.
"Gazeta w Krakowie", 31 lipca-1 sierpnia 1999

Wi┐ajny:
"Od pocz▒tku maja, kiedy zwierzΩta hodowlane wysz│y na pastwiska, w gminie Wi┐ajny zanotowano prawie 30 przypadk≤w atak≤w wilk≤w na cielΩta. Wilki coraz bardziej oswajaj▒ siΩ z wiejskim otoczeniem, podchodz▒ bardzo blisko gospodarstw. /.../ Eugeniusz DΩbowski z K│ajpedy wybiera│ siΩ do Suwa│k na jarmark. Dwadzie╢cia metr≤w od jego zabudowa± dwa wilki rozszarpywa│y cielaka. Rolnik sp│oszy│ je, uciek│y w kierunku K│ajpedki ... /.../ W ostatnich latach w gminie Wi┐ajny rocznie dochodzi│o do piΩciu-sze╢ciu przypadk≤w atak≤w wilk≤w na byd│o /.../ Maj▒ce naturaln▒ bazΩ w Puszczy Rominckiej drapie┐niki wypuszczaj▒ siΩ nawet na 30 kilometr≤w. Grasuj▒ we wsiach K│ajpeda, »elaskowizna, Dziad≤wek, Bolcie (to granica wojew≤dztw podlaskiego i warmi±sko-mazurskiego).
/.../ Od maja ┐aden z ch│op≤w odszkodowania nie dosta│, bo w bud┐ecie nie ma pieniΩdzy./.../
"Kurier Poranny", 23 sierpnia 1999

Nadle╢nictwo Rudnik (obw≤d polowa± dewizowych):
" W ubieg│ym sezonie dewizowe polowania przynios│y rudnickiemu nadle╢nictwu 103 tys. marek. Teraz wp│ywy maj▒ wzrosn▒µ do 200 tysiΩcy. /.../W realizacji ambitnych plan≤w nadle╢niczego najbardziej przeszkadzaj▒ nie ludzie, lecz wilki. Edward Tomecki osobi╢cie bardzo je lubi, ale nie uwa┐a, ┐e powinny mieµ jakie╢ przywileje. Na terenie Nadle╢nictwa Rudnik jest 30 wilk≤w (o 25 za du┐o!!!), kt≤re dok│adnie trzebi▒ zwierzynΩ, szczeg≤lnie sarny, daniele i warchlaki (doros│y wilk musi zje╢µ 1,5 kg miΩsa na dobΩ). Na razie Ministerstwo Ochrony ªrodowiska nie zgodzi│o siΩ na odstrza│"
"Tygodnik Nadwi╢la±ski", nr 33.

Pomimo ochrony gatunkowej jest mniej szk≤d od wilk≤w w Bieszczadach!

Dziennikarze chΩtnie podejmuj▒ temat krwio┐erczo╢ci wilk≤w i raczej przesadzaj▒ opisuj▒c jakie to wielkie szkody wyrz▒dzaj▒ te zwierzΩta. Tymczasem wychodz▒cy w Polsce Po│udniowo-Wschodniej dziennik "Super Nowo╢ci" poinformowa│ w artykule z dnia 29 wrze╢nia br., ┐e "Owczarze mog▒ spaµ spokojnie. Je╢li bieszczadzcy hodowcy owiec w spokoju przetrwaj▒ pa╝dziernik, bΩd▒ mogli powiedzieµ, ┐e ten rok pod wzglΩdem wilczych napad≤w na owce by│ najpomy╢lniejszy od 1994 roku."

ILE JEST WILK╙W I ILE NAS KOSZTUJí?
Informacje od s│u┐b ochrony przyrody, pracownik≤w park≤w, le╢nik≤w i innych urzΩdnik≤w:

Wojew≤dztwo ╢l▒skie:

Problem z wilkami mo┐e wystΩpowaµ co najwy┐ej w beskidzkiej czΩ╢ci wojew≤dztwa ╢l▒skiego. Na reszcie obszaru wojew≤dztwa wilk≤w nie ma prawie w og≤le. Brak obecnie doniesie± o stwierdzeniach wilk≤w w Lasach Rudzkich i Lasach Tarnog≤rsko-Lublinieckich (takie stwierdzenia by│y na prze│omie lat 80 i 90-tych). Z informacji, kt≤re dotar│y do nas przed rokiem wynika│o, i┐ wilki opu╢ci│y r≤wnie┐ lasy pszczy±sko-kobi≤rskie. Pojawi│a siΩ natomiast rodzina wilk≤w w okolicy S│awkowa i Pustyni B│Ωdowskiej i to mo┐e byµ jedyna wilcza wataha na nie-g≤rskim obszarze wojew≤dztwa ╢l▒skiego. Przed kilkoma laty podnosi│y siΩ g│osy ze strony │owczego wojew≤dzkiego i innych my╢liwych, ┐e wilki na ªl▒sku strasznie siΩ rozmno┐▒ i zjedz▒ ca│▒ zwierzynΩ. Obecnie ilo╢µ wilk≤w w wojew≤dztwie szacuje siΩ na ok. 30 sztuk (informacja z Centrum Dziedzictwa Przyrody G≤rnego ªl▒ska i innych ╝r≤de│ w│asnych).

Wojew≤dztwo warmi±sko-mazurskie:

Pracownik UrzΩdu Wojew≤dzkiego, kt≤ry prosi│ o nie ujawnianie jego nazwiska poinformowa│ w sierpniu, ┐e wed│ug prof. Bobka ilo╢µ wilk≤w to oko│o 50 sztuk. Szkody wyrz▒dzone przez nie na terenie wojew≤dztwa to oko│o 70 potwierdzonych przez komisjΩ. Wyp│acono a┐ 40 tys. z│. odszkodowa±. Na pytanie jak wygl▒da│a procedura ustalania szk≤d informator wyja╢ni│, ┐e wezwany weterynarz stwierdza│ zgon i w rezultacie czego on wyst▒pi│, nastΩpnie powo│uje siΩ komisjΩ, w sk│ad kt≤rej wchodz▒: przedstawiciel danej gminy lub powiatu, miejscowy weterynarz, kto╢ z nadle╢nictwa i ko│a │owieckiego. Komisja taka stwierdza czy szkoda powsta│a od wilka czy nie. Na tej podstawie bieg│y okre╢la sumΩ odszkodowania. Protok≤│ przedstawia siΩ poszkodowanemu, kt≤ry je╢li siΩ zgodzi, podpisuje protok≤│ uzgodnie± - je╢li nie, wnosi sprawΩ do s▒du.

Wojew≤dztwo podkarpackie:

Wed│ug pierwszej, telefonicznej informacji dowiedzieli╢my siΩ, ┐e wed│ug Regionalnej Dyrekcji Las≤w Pa±stwowych na obszarze wojew≤dztwa ┐yje a┐ 700 wilk≤w. Tak▒ liczbΩ podawali te┐ niekt≤rzy dziennikarze pisz▒cy, ┐e wyp│acono odszkodowania na kwotΩ oko│o 3 tys. z│otych. Wkr≤tce otrzymali╢my jednak znacznie precyzyjniejsze dane. Rzecznik prasowy RDLP przekaza│ dok│adn▒ informacjΩ, wed│ug kt≤rej na dzie± 31 marca 1999 na terenie RDLP Krosno ┐y│o 413 wilk≤w (w tym 306 na terenie dawnego woj. kro╢nie±skiego, a 101 przemyskiego).
Rzecznik prasowy wojewody podkarpackiego w pi╢mie z dnia 30 sierpnia poinformowa│, ┐e "wed│ug szacunk≤w dokonanych na wiosnΩ br. przez pracownik≤w Las≤w Pa±stwowych i cz│onk≤w Polskiego Zwi▒zku úowieckiego na terenie wojew≤dztwa bytuje oko│o czterystu sztuk tych drapie┐nik≤w. /.../ Od 1 stycznia br. do chwili obecnej uznano za zagryzione przez wilki 50 sztuk owiec oraz 2 sztuki byd│a domowego. Z tego tytu│u wyp│acono 4,5 tys. z│otych w│a╢cicielom byd│a i owiec, co stanowi 11,25% │▒cznej wysoko╢ci odszkodowa± wyp│aconych /.../ za szkody wyrz▒dzone przez zwierzΩta chronione, za kt≤re odpowiada Skarb Pa±stwa." Pozosta│e szkody (blisko 90%!) pochodzi│y od bobr≤w, nied╝wiedzi (zniszczone ule) i jedna szkoda od ┐ubr≤w (zniszczony podrost). W poprzednim roku, w okresie 30 IV '98 - 15 VI '98 wilki zagryz│y wed│ug danych RDLP 52 owce (Brzegi Dolne - 18, Lutowiska - 15, Bircza - 8, Koma±cza - 8, Wetlina - 3).
Wed│ug RDLP w Kro╢nie w okresie 1 IV '98 - 31 III '99 wilki zagryz│y 428 jeleni, 394 sarny, 81 dzik≤w, a w okresie: 1 IV '99 - 30 IV 99 50 jeleni, 38 saren i 3 dziki.
W pierwszej po│owie roku 1999 znaleziono dwa wilki sk│usowane.

W Nadle╢nictwie Rudnik (dawna Puszcza Sandomierska) istnieje obw≤d polowa± dewizowych, gdzie my╢liwi chc▒ odstrzeliµ 25 z 30 wilk≤w, gdy┐ stanowi▒ one konkurencjΩ dla my╢liwych. MOªZNiL nie wyrazi│o zgody na odstrza│.

Wojew≤dztwo podlaskie:

Wojew≤dzki konserwator przyrody poinformowa│ pod koniec sierpnia, ┐e na terenie wojew≤dztwa ┐yje 200 wilk≤w. Mia│o miejsce oko│o 40 - 50 przypadk≤w atak≤w wilk≤w, g│≤wnie na cielΩta, byczki, ja│≤wki, ╝rebaki, w jednym przypadku kilkadziesi▒t gΩsi (wilki zaatakowa│y fermΩ). Sumy wyp│aconych odszkodowa± nie podano, bΩdzie znana dopiero na koniec roku. Poniewa┐ nie ma pieniΩdzy na odszkodowania, wiΩc nawet je╢li szkody bΩd▒ udokumentowane, to poszkodowani bΩd▒ musieli dochodziµ swoich racji przed s▒dem.
W tym wojew≤dztwie procedura ustalania szk≤d wygl▒da nastΩpuj▒co: weterynarz stwierdza, czy zwierzΩ by│o zagryzione i wydaje za╢wiadczenie, kt≤remu czasami towarzyszy materia│ fotograficzny. Protok≤│ komisyjny wysy│any jest nastΩpnie do wojewody. Je╢li na jakim╢ obszarze stwierdzi siΩ wystΩpowanie wilk≤w, wtedy wysy│a siΩ bieg│ego w celu okre╢lenia warto╢ci strat - bieg│y przedstawia operat i na jego podstawie wyp│aca siΩ odszkodowanie. Je╢li poszkodowany nie zgadza siΩ z nim, w≤wczas oddaje sprawΩ do s▒du.

Wojew≤dztwo ma│opolskie:

Polski Zwi▒zek úowiecki ma dane jeszcze z 1998 roku, wed│ug nich ┐y│o tam w≤wczas 156 wilk≤w.
Jak informuje pani Bo┐ena Koto±ska, woj. konserwator przyrody, suma wyp│aconych odszkodowa± za straty od wilk≤w wynios│a 22 650 z│ (w tym 8 930 z│ zaleg│ego odszkodowania za zesz│y rok wyp│acone w styczniu, co po odjΩciu tej kwoty daje za ten rok 13 720 z│). Tegoroczne kwoty poszczeg≤lnych odszkodowa± (w z│) kszta│towa│y siΩ nastΩpuj▒co: 645, 1005, 1860, 720, 3220, 1440, 960, 1380, 2120, 180, 190.
Przyznano wiΩc jedena╢cie odszkodowa± - przewa┐nie za owce - 59 sztuk zabitych przez wilki (8 odszkodowa±), 1 za ja│≤wkΩ, i dwa za 8 k≤z.
W RDLP w Krakowie maj▒ dane tylko z roku 1997 - od tamtej pory (odk▒d wilk zosta│ objΩty ochron▒ gatunkow▒) nadle╢nictwa nie licz▒ wilk≤w na swoim terenie. Ale dane z 1997 r. te┐ s▒ ciekawe: podaje siΩ liczbΩ 76 wilk≤w na terenie RDLP, przy czym jest notatka, ┐e jest to liczba zawy┐ona (liczono osobniki migruj▒ce itp.) i ich stan nale┐y liczyµ na 50 zwierz▒t.
Dyrektor Pieni±skiego Parku Narodowego poinformowa│, ┐e 2-4 sztuki wilk≤w pojawiaj▒ siΩ okresowo zim▒. Przychodz▒ one prawdopodobnie z Gorc≤w. W ostatnich latach ani na terenie Parku, ani w jego s▒siedztwie nie zanotowano strat wyrz▒dzonych w╢r≤d zwierz▒t gospodarskich, mimo prowadzonego wypasu owiec.
Dyrektor Zespo│u Park≤w Krajobrazowych Pog≤rza informuje, ┐e przej╢ciowo, sporadycznie odnotowano wystΩpowanie wilk≤w na kra±cach po│udniowych obszaru (CiΩ┐kowicko-Ro┐nowski P.K.) i nie zaistnia│ problem strat i uszkodze±.
Kierowniczka Zespo│u Dokumentacyjno-Badawczego Babiog≤rskiego Parku Narodowego informuje, ┐e od czasu wej╢cia w ┐ycie ustawy o wyp│acaniu odszkodowa± za straty spowodowane przez wilki Park nie mia│ ┐adnych roszcze± ze strony okolicznych hodowc≤w. Z ustnych informacji wiadomo, ┐e baca wypasaj▒cy stado oko│o 170 owiec na Hali ªmietanowej (przy granicy parku), boryka siΩ z atakami wilk≤w na jego stado. Ostatnio o odszkodowanie za zagryzienie 11 owiec zwr≤ci│ siΩ hodowca w roku 1997. W roku 1999 s│u┐by Parku zaobserwowa│y: podczas zimowego tropienia - 10 sztuk wilk≤w, z czego 7 opu╢ci│o teren Parku; w lutym widziano 9 wilk≤w, w marcu 4 sztuki. W okresie od lutego do maja ofiarami wilk≤w pad│y 3 sarny, 4 │anie i jeden pies my╢liwski foksterier. W latach 1996 - 1998 obserwowano ╢rednio 6 osobnik≤w rocznie. Mo┐na wiΩc zaryzykowaµ twierdzenie, ┐e populacja obserwowanych wilk≤w utrzymuje siΩ na tym samym poziomie ilo╢ciowym.

Wojew≤dztwo lubelskie:

Obserwacja wilka by│a prowadzona w latach 1998 i 1999 na obszarze Roztocza±skiego Parku Narodowego. Jak wynika ze szczeg≤│owego zestawienia obserwacji i wed│ug danych zawartych w syntezie Operatu Faunistycznego Planu Ochrony Roztocza±skiego Parku Narodowego liczebno╢µ wilka na tym terenie kszta│tuje siΩ w granicach 5 - 7 osobnik≤w. W nades│anym przez zastΩpcΩ dyrektora Parku zestawieniu, wykonanym dziΩki informacjom zebranym przez zesp≤│ kilkunastu pracownik≤w czytamy, ┐e "w bie┐▒cym roku nie zanotowano jakichkolwiek szk≤d i skarg w zwi▒zku z wystΩpowaniem na terenie i w otulinie RPN wilka".

Wojew≤dztwo zachodniopomorskie:

Dyrektor Drawskiego Parku Krajobrazowego informuje, ┐e ostatnie badania faunistyczne wykaza│y, i┐ wilk na terenie parku jest gatunkiem przechodnim, pojawiaj▒cym siΩ bardzo rzadko. Przemieszcza siΩ miΩdzy wiΩkszymi obszarami le╢nymi po│o┐onymi poza parkiem, jak Puszcza Drawska i Puszcza Notecka oraz korytarzami ekologicznymi rzek Drawy, ParsΩty i Gwdy.

Prof. Simona Kossak, autorka poradnika do rozpoznawania przyczyn ╢mierci zwierz▒t wypasanych bez dozoru, o wilczym problemie.
W li╢cie zawieraj▒cym komentarz do zbieranych w "Pracowni" informacji prof. Simona Kossak napisa│a m.in.:

Liczebno╢µ wilk≤w, a po╢rednio przeliczanie odszkodowa± na wilcz▒ g│owΩ, to potwornie skomplikowany problem. Nikt nie zna faktycznej liczebno╢ci wilk≤w na danym terenie - i nigdy nie bΩdzie zna│. Zar≤wno 400 na po│udniu kraju, jak i 80 na Mazurach to liczby wyssane z palca. /.../ Faktem jest tylko rosn▒ca liczba wniosk≤w o wyp│acanie odszkodowa± /.../ R≤wnocze╢nie zagΩszczenie wilk≤w w danej okolicy nie musi mieµ zwi▒zku z liczb▒ atak≤w na zwierzΩta gospodarskie. Wystarczy, ┐e na danym terenie zagnie╝dzi siΩ JEDNA para wilk≤w wyspecjalizowanych w tego typu polowaniach, a w ci▒gu jednego sezonu pastwiskowego mo┐e zabiµ do 80 sztuk byd│a. W s▒siednich rewirach mo┐e mieszkaµ inna para wilk≤w z m│odymi - i nic. /.../ Uwa┐am, ┐e dojrzewaj▒ trzy sprawy: 1. Ujednolicenie procesu stwierdzania szkody i definiowania gatunku sprawcy przez przeszkolonych, fachowych i obiektywnych lekarzy weterynarii. 2. Wymuszenie na hodowcach obowi▒zku zwiΩkszania dozoru (skandaliczne jest zostawianie zwierz▒t na ca│e dnie i noce bez opieki) i zmuszenie hodowc≤w do ubezpieczania dobytku w terenach "ryzykownych". 3. W sezonie pastwiskowym nale┐y bezwzglΩdnie i fachowo eliminowaµ (czyli bez eufemizmu - zabijaµ) przy martwych bydlΩtach w miejscu zdarzenia wszystko co siΩ pojawi: od wiejskiego pokurcza, przez wilczura so│tysa a┐ po wilka - czyli wszystkie te miΩso┐erce, kt≤re siΩ wyspecjalizowa│y w ┐ywieniu zwierzΩtami domowymi. /.../ Niedorzeczne jest natomiast "redukowanie" populacji jak leci, zim▒ i co wpadnie pod lufΩ.

Razem mamy wiΩc w Polsce oko│o 800 wilk≤w wed│ug informacji oficjalnych, kt≤re sp│ynΩ│y w odpowiedzi na nasze zapytanie rozes│ane do urzΩd≤w. Mo┐e to oznaczaµ, ┐e w ostatnich latach nie nast▒pi│ widoczny wzrost ilo╢ci wilk≤w w Polsce. Suma wyp│aconych odszkodowa± - oko│o 60 000 z│., je╢li uznaµ za wiarygodn▒ informacjΩ o wyp│aceniu 40 000 z│ w woj. warmi±sko-mazurskim, co jednak wydaje siΩ ma│o prawdopodobne (w wojew≤dztwach gdzie ┐yje wiΩcej wilk≤w odszkodowania siΩgaj▒ najwy┐ej sumy kilku tysiΩcy z│otych). Nie jest to wiΩc kwota du┐a, je╢li zwa┐yµ jakie korzy╢ci p│yn▒ z ochrony wilka. Ochrona przyrody zawsze kosztuje, ale jest to koszt pozorny, gdy┐ korzy╢ci kr≤tkoterminowe (wp│yw na zdrowie ekosystemu, korzy╢ci z turystyki i dla nauki, korzy╢ci propagandowe - Polska jest dawana za przyk│ad udanej ochrony gatunku umieszczonego w czerwonej ksiΩdze gatunk≤w zagro┐onych i gin▒cych) i d│ugofalowe zawsze znacznie przekraczaj▒ te wydatki. Zebrane informacje pokazuj▒ jednak, ┐e problem z wilkiem jest, i ┐e tworzy go cz│owiek. Przede wszystkim nale┐y podkre╢liµ, ┐e wiΩkszo╢ci strat w╢r≤d zwierz▒t hodowlanych mo┐naby unikn▒µ, gdyby rozwin▒│ siΩ program edukacji hodowc≤w jak nale┐y zabezpieczaµ zwierzΩta przed atakami wilk≤w. Hodowca nie mo┐e traktowaµ przyrody jako obojΩtnego ╢rodowiska naturalnego, kt≤re musi mu byµ ca│kowicie pos│uszne. Je╢li decydujemy siΩ na hodowlΩ owiec na obszarach, kt≤re s▒ domem dla drapie┐nik≤w, to naszym zadaniem nie jest wytΩpienie drapie┐nik≤w, lecz uwzglΩdnienie ich obecno╢ci w sposobie prowadzenia hodowli. W s▒siaduj▒cej z Polsk▒ S│owacji, gdzie pasterze u┐ywaj▒ do ochrony stad owiec specjalnych ps≤w, szkody od wilk≤w nie wystΩpuj▒. R≤wnie┐ informacje uzyskane od dyrektora parku narodowego na Ukrainie wskazuj▒, ┐e na obszarach gdzie ludno╢µ jest od lat przyzwyczajona do obecno╢ci wilk≤w i potrafi przed nimi chroniµ swoje stada, straty s▒ minimalne, a je╢li pojawia siΩ wilk wykradaj▒cy zwierzΩta domowe, to ludno╢µ wie, ┐e trzeba siΩ pozbyµ tego konkretnego wilka. Brak jednolitego, profesjonalnego sposobu oceniania, czy zab≤jc▒ zwierzΩcia by│ wilk, czy np. zdzicza│y pies (weterynarz nie musi siΩ znaµ na wilkach) oraz mo┐liwo╢µ otrzymania odszkodowania je╢li za zab≤jcΩ uzna siΩ zwierzΩ bΩd▒ce pod prawn▒ ochron▒ mo┐e r≤wnie┐ prowadziµ do b│Ωd≤w w ocenie ilo╢ci szk≤d wyrz▒dzanych przez wilki. Zamiast my╢leµ o zabijaniu wilk≤w powinni╢my raczej zaj▒µ siΩ wprowadzeniem krajowej strategii ochrony wilka i edukacji ludno╢ci z teren≤w gdzie wilki wystΩpuj▒.
Red.

MiΩdzynarodowa Federacja Wilcza z siedzib▒ w Brukseli wystosowa│a do Ministerstwa Ochrony ªrodowiska, Zasob≤w Naturalnych i Le╢nictwa pismo w sprawie utrzymania ochrony wilka w Polsce. Marian Cie╢lak, dyrektor Departamentu Le╢nictwa, Ochrony Przyrody i Krajobrazu poinformowa│ w li╢cie datowanym 13 wrze╢nia br., ┐e zmiana statusu ochronnego wilka w Polsce nie jest planowana. Trzymamy za s│owo. Wojewoda warmi±sko-mazurski dosta│ zgodΩ na odstrza│ piΩciu wilk≤w, a motywacj▒ jest brak pieniΩdzy na wyp│acanie odszkodowa±. Zgoda dotyczy jednak tylko osobnik≤w zauwa┐onych na obszarze gospodarstw. Mo┐na tylko mieµ nadziejΩ, ┐e odstrza│ nie bΩdzie mia│ charakteru przypadkowego, gdy┐ w≤wczas nie mia│by ┐adnego zwi▒zku ze szkodami od wilk≤w, co mia│o niestety miejsce zawsze we wcze╢niejszych przypadkach podobnych zezwole±. Zabicie przypadkowych zwierz▒t, np. tzw. osobnika alfa mo┐e spowodowaµ skutek wrΩcz przeciwny, bo stado ulega w≤wczas rozproszeniu i pojedyncze wilki zmieniaj▒ zachowanie.