* ostatnia zmiana Ustaw▒ z dnia 24 lipca 1998 r. o zmianie niekt≤rych ustaw okre╢laj▒cych kompetencje organ≤w administracji publicznej - w zwi▒zku z reform▒ ustrojow▒ pa±stwa. (Dz. U. z dnia 17 sierpnia 1998 r.)

 

Rzeczpospolita Polska, kieruj▒c siΩ zasad▒ zr≤wnowa┐onego rozwoju, oznaczaj▒c▒ d▒┐enie do:

-zachowania mo┐liwo╢ci odtwarzania siΩ zasob≤w naturalnych,
-racjonalnego u┐ytkowania zasob≤w nieodnawialnych i zastΩpowania ich substytutami,
-ograniczania uci▒┐liwo╢ci dla ╢rodowiska i nieprzekraczania granic wyznaczonych jego odporno╢ci▒,
-zachowania r≤┐norodno╢ci biologicznej,
-zapewnienia obywatelom bezpiecze±stwa ekologicznego,
-tworzenia podmiotom gospodarczym warunk≤w do uczciwej konkurencji w dostΩpie do ograniczonych zasob≤w i mo┐liwo╢ci odprowadzania zanieczyszcze±, 

Kieruj▒c siΩ powy┐szym, uznaje siΩ za niezbΩdne:

-ustanowienie ╢rodk≤w prawnych zapewniaj▒cych u┐ytkowanie ╢rodowiska zgodnie z interesem publicznym,
-okre╢lenie obowi▒zk≤w organ≤w pa±stwowych, samorz▒dowych, podmiot≤w gospodarczych i innych jednostek organizacyjnych, a tak┐e organizacji spo│ecznych i zawodowych,
-ochronΩ ╢rodowiska przez ka┐dego obywatela oraz rozwijanie ╢wiadomo╢ci spo│ecznej w celu powszechnego wype│niania tego obowi▒zku, 

Art. 1. 1. Ustawa okre╢la zasady ochrony i racjonalnego kszta│towania ╢rodowiska, zmierzaj▒ce do zapewnienia wsp≤│czesnemu i przysz│ym pokoleniom korzystnych warunk≤w ┐ycia oraz realizacji prawa do korzystania z zasob≤w ╢rodowiska i zachowania jego warto╢ci.
2. ªrodowiskiem w rozumieniu ustawy jest og≤│ element≤w przyrodniczych, w szczeg≤lno╢ci powierzchnia ziemi │▒cznie z gleb▒, kopaliny, wody, powietrze, ╢wiat ro╢linny i zwierzΩcy, a tak┐e krajobraz, znajduj▒cych siΩ zar≤wno w stanie naturalnym, jak te┐ przekszta│conych w wyniku dzia│alno╢ci cz│owieka.
 

Art. 2. 1. Ochrona ╢rodowiska polega na dzia│aniu lub zaniechaniu umo┐liwiaj▒cym zachowanie b▒d╝ przywr≤cenie r≤wnowagi przyrodniczej koniecznej do osi▒gniΩcia celu, o kt≤rym mowa w art. 1 ust. 1. Ochrona ta wyra┐a siΩ w szczeg≤lno╢ci w:

1)racjonalnym kszta│towaniu ╢rodowiska i gospodarowaniu zasobami przyrodniczymi zgodnie z zasad▒ zr≤wnowa┐onego rozwoju,
2)przeciwdzia│aniu lub zapobieganiu szkodliwym wp│ywom na ╢rodowisko powoduj▒cym jego zniszczenie, zanieczyszczenie, zmiany cech fizycznych lub charakteru element≤w przyrodniczych,
3)przywracaniu do stanu w│a╢ciwego element≤w przyrodniczych.

1)korzystaniu z zasob≤w tylko w zakresie uzasadnionym interesem spo│ecznym, przy ocenie kt≤rego uwzglΩdnia siΩ, obok wskaza± d│ugookresowego, kompleksowego rachunku ekonomicznego, tak┐e inne ni┐ gospodarcze znaczenie tych zasob≤w dla r≤wnowagi przyrodniczej i dla warunk≤w ┐ycia ludzi.
2)zapewnieniu pierwsze±stwa przedsiΩwziΩciom umo┐liwiaj▒cym oszczΩdne wykorzystanie zasob≤w, zw│aszcza w drodze powt≤rnego lub wielokrotnego ich wykorzystywania w procesach gospodarczych,
3)niepogarszaniu stanu ╢rodowiska.

Art. 3a. 1. Na obszarach szczeg≤lnej ochrony ╢rodowiska obowi▒zuj▒ specjalne warunki gospodarczego korzystania ze ╢rodowiska i wprowadzania w nim zmian oraz szczeg≤lnego korzystania z w≤d i urz▒dze± wodnych.
2. Do obszar≤w szczeg≤lnej ochrony ╢rodowiska zalicza siΩ tereny, na kt≤rych wystΩpuj▒ uci▒┐liwo╢ci lub szkodliwe uci▒┐liwo╢ci dla ╢rodowiska, obszary zdegradowane przez przemys│, rolnictwo lub inny rodzaj dzia│alno╢ci albo si│y przyrody, tereny eksploatacji z│≤┐ kopalin, obszary o cennych walorach przyrodniczych lub krajobrazowych, tereny uzdrowisk oraz obszary zwi▒zane z zaopatrzeniem w wodΩ.
 

Art. 4. Z zasob≤w przyrodniczych ╢rodowiska, s│u┐▒cych zaspokojeniu potrzeb spo│eczno-gospodarczych, mo┐na korzystaµ wy│▒cznie w zakresie ustalonym w narodowych planach spo│eczno-gospodarczych i w planach zagospodarowania przestrzennego oraz przepisach o ochronie ╢rodowiska.
 

Art. 5. 1. Zr≤wnowa┐ony rozw≤j i ochrona ╢rodowiska stanowi▒ istotny element polityki spo│eczno-gospodarczej oraz polityki zagospodarowania przestrzennego pa±stwa. Zasada zr≤wnowa┐onego rozwoju i ochrona ╢rodowiska stanowi▒ podstawΩ do sporz▒dzania i aktualizacji: koncepcji polityki zagospodarowania przestrzennego kraju, studi≤w zagospodarowania przestrzennego wojew≤dztw, studi≤w uwarunkowa± i kierunk≤w zagospodarowania przestrzennego gmin oraz miejscowych plan≤w zagospodarowania przestrzennego. Zadania zwi▒zane z realizacj▒ zasady zr≤wnowa┐onego rozwoju i ochron▒ ╢rodowiska s▒ uwzglΩdniane w aktach normatywnych, a tak┐e w dzia│alno╢ci organ≤w pa±stwowych, jednostek organizacyjnych i organizacji spo│ecznych.
2. W dokumentach i planach, o kt≤rych mowa w ust. 1, w szczeg≤lno╢ci:

1)okre╢la siΩ przedsiΩwziΩcia niezbΩdne do zapobiegania powstawaniu zanieczyszcze± i odpad≤w oraz do zapewnienia ochrony ╢rodowiska lub przywr≤cenia go do stanu w│a╢ciwego,
2)ustala siΩ warunki podejmowania i prowadzenia dzia│alno╢ci gospodarczej, umo┐liwiaj▒ce uzyskanie optymalnych efekt≤w w zakresie ochrony ╢rodowiska, oraz zapewnia niezbΩdne ╢rodki na ten cel,
3)wykorzystuje siΩ osi▒gniΩcia nauki i techniki, zmniejszaj▒ce zagro┐enie ╢rodowiska.

1)ustala siΩ programy racjonalnego wykorzystania powierzchni ziemi i racjonalnego gospodarowania zasobami gleby, 
2)zapewnia siΩ kompleksowe rozwi▒zywanie problem≤w zabudowy miast i wsi, ze szczeg≤lnym uwzglΩdnieniem gospodarki wodnej, odprowadzania ╢ciek≤w, sk│adowania i unieszkodliwiania odpad≤w, urz▒dzania i kszta│towania teren≤w zieleni,
3)zapewnia siΩ ochronΩ walor≤w krajobrazowych ╢rodowiska i warunk≤w klimatycznych, 
4)uwzglΩdnia siΩ potrzeby ochrony powietrza, ochrony przed ha│asem i wibracjami oraz przed promieniowaniem szkodliwym dla ludzi i ╢rodowiska, a tak┐e potrzeby ochrony powierzchni ziemi na terenach eksploatacji z│≤┐ kopalin,
5)uwzglΩdnia siΩ potrzeby ochrony w≤d przed zanieczyszczeniami powstaj▒cymi w zwi▒zku z prowadzeniem gospodarki rolnej.

Art. 7. 1. RozstrzygniΩcia organ≤w administracji rz▒dowej i organ≤w jednostek samorz▒du terytorialnego nie mog▒ naruszaµ wymaga± ochrony ╢rodowiska, a w szczeg≤lno╢ci ustale± miejscowych plan≤w zagospodarowania przestrzennego dotycz▒cych ochrony ╢rodowiska.
2. Decyzja administracyjna sprzeczna z przepisem ust. 1 jest niewa┐na.
 

Art. 8. 1. Rzeczpospolita Polska rozwija wsp≤│pracΩ miΩdzynarodow▒ w sprawach ochrony ╢rodowiska i zr≤wnowa┐onego rozwoju.
2. Zawierane przez Rzeczpospolit▒ Polsk▒ umowy miΩdzynarodowe powinny uwzglΩdniaµ potrzeby ochrony ╢rodowiska i zasadΩ zr≤wnowa┐onego rozwoju.

Art. 9. W toku realizacji zada± ochrony ╢rodowiska stosuje siΩ, wynikaj▒ce z aktualnego stanu wiedzy, ╢rodki i metody zapewniaj▒ce maksymaln▒ skuteczno╢µ ochrony, okre╢lone po rozpoznaniu czynnik≤w szkodliwych dla ╢rodowiska i stopnia ich szkodliwo╢ci.
 

Art. 10. 1. Szko│y wy┐sze, plac≤wki naukowe, instytuty naukowo-badawcze oraz jednostki organizacyjne prowadz▒ce dzia│alno╢µ naukowo-badawcz▒ uczestnicz▒ w tworzeniu warunk≤w ochrony ╢rodowiska w szczeg≤lno╢ci przez prowadzenie bada± naukowych w ╢cis│ym zwi▒zku z potrzebami ochrony ╢rdowiska, podejmowanie bada± i do╢wiadcze± dotycz▒cych technologii produkcji i wyrob≤w przemys│owych nie szkodz▒cych ╢rodowisku, wsp≤│dzia│anie w rozwoju postΩpu technicznego, z uwzglΩdnieniem potrzeb ╢rodowiska, popularyzacjΩ krajowych i zagranicznych zdobyczy nauki i techniki w dziedzinie ochrony ╢rodowiska oraz ich praktycznego zastosowania.
2. Organy i instytucje koordynuj▒ce oraz kieruj▒ce dzia│alno╢ci▒ naukow▒ i naukowo-badawcz▒, a tak┐e szko│y wy┐sze, plac≤wki naukowe i naukowo-badawcze, obejmuj▒ce swym zakresem dzia│ania dziedziny nauki lub dyscypliny naukowe wi▒┐▒ce siΩ z zagadnieniami ochrony ╢rodowiska, s▒ obowi▒zane uwzglΩdniaµ w ustalanych programach oraz w swej dzia│alno╢ci badania dotycz▒ce tych zagadnie± i badania te rozwijaµ.
 

Art. 11. 1. Szko│y wszystkich stopni s▒ obowi▒zane uwzglΩdniaµ problematykΩ ochrony ╢rodowiska i zr≤wnowa┐onego rozwoju w dzia│alno╢ci dydaktyczno-wychowawczej, obejmuj▒c j▒ programami nauczania.
2. Obowi▒zek, o kt≤rym mowa w ust. 1, dotyczy r≤wnie┐ jednostek prowadz▒cych kursy maj▒ce na celu podnoszenie kwalifikacji pracownik≤w.
 

Art. 12. ªrodki masowego przekazu s▒ obowi▒zane kszta│towaµ w│a╢ciwy stosunek spo│ecze±stwa do ochrony ╢rodowiska oraz popularyzowaµ zasady tej ochrony w publikacjach i audycjach.

Art. 13. 1. Powierzchnia ziemi │▒cznie z gleb▒ i rze╝b▒ terenu podlega ochronie, polegaj▒cej w szczeg≤lno╢ci na zapobieganiu i przeciwdzia│aniu ich niekorzystnym zmianom, a w razie uszkodzenia lub zniszczenia - na przywr≤ceniu do w│a╢ciwego stanu.
2. CzΩ╢ci powierzchni ziemi oraz rze╝ba terenu, kt≤rych ochrona le┐y w interesie spo│ecznym ze wzglΩd≤w naukowych, estetycznych, historyczno-pami▒tkowych lub innych, podlegaj▒ ochronie przewidzianej w przepisach o ochronie przyrody.
3. Jednostki organizacyjne i osoby fizyczne s▒ obowi▒zane racjonalnie gospodarowaµ zasobami gleby, zapewniaµ ochronΩ jej warto╢ci produkcyjnych i innych niezbΩdnych do zachowania r≤wnowagi przyrodniczej.
4. Grunty rolne wysokiej jako╢ci i grunty le╢ne nie mog▒ byµ przeznaczone na cele nierolnicze i niele╢ne, w tym tak┐e na cele inwestycyjne.
5. OdstΩpstwa od zasad okre╢lonych w ust. 4 s▒ dopuszczalne jedynie w wypadkach wyj▒tkowo uzasadnionych, gdy zezwalaj▒ na to przepisy szczeg≤lne.
6. Szczeg≤│owe zasady ochrony zasob≤w grunt≤w rolnych i le╢nych oraz rekultywacji grunt≤w okre╢laj▒ przepisy szczeg≤lne.
 

Art. 14. Przy zmianie przeznaczenia grunt≤w rolnych, le╢nych i innych uprawnych, zadrzewionych lub zakrzewionych uwzglΩdnia siΩ, opr≤cz wskaza± d│ogookresowego, kompleksowego rachunku ekonomicznego, tak┐e inne ni┐ gospodarcze znaczenie grunt≤w w utrzymaniu r≤wnowagi przyrodniczej i kszta│towaniu warunk≤w ┐ycia.
 

Art. 15. 1. Jednostki organizacyjne i osoby fizyczne u┐ytkuj▒ce grunty s▒ obowi▒zane zapewniµ ochronΩ gleby przed erozj▒, niszczeniem mechanicznym oraz zanieczyszczeniem substancjami szkodliwymi, a je╢li prowadz▒ dzia│alno╢µ zwi▒zan▒ z u┐ytkowaniem rolniczym lub le╢nym - s▒ obowi▒zane stosowaµ w│a╢ciwe metody uprawy, w szczeg≤lno╢ci p│odozmiany i nawo┐enie organiczne niezbΩdne do zachowania lub stworzenia w│a╢ciwych warunk≤w rozwoju organizm≤w i stosunk≤w wodnych w glebie.
2. Jednostki organizacyjne i osoby fizyczne prowadz▒ce dzia│alno╢µ nie zwi▒zan▒ z u┐ytkowaniem rolniczym lub le╢nym grunt≤w s▒ obowi▒zane wykonywaµ tΩ dzia│alno╢µ w spos≤b chroni▒cy glebΩ przed zanieczyszczeniem substancjami szkodliwymi.
3. Jednostki organizacyjne i osoby fizyczne prowadz▒ce dzia│alno╢µ zwi▒zan▒ z rolniczym lub le╢nym u┐ytkowaniem grunt≤w stosuj▒ ╢rodki chemiczne i biologiczne, wprowadzane bezpo╢rednio lub po╢rednio do gleby, w ilo╢ciach i w spos≤b nie naruszaj▒cy r≤wnowagi przyrodniczej, a zw│aszcza nie powoduj▒cy szkodliwego zanieczyszczenia gleby lub wody, niszczenia zwierz▒t, ro╢lin i ekosystem≤w albo pogorszenia warunk≤w ich ┐ycia lub hodowli.
4. Minister Ochrony ªrodowiska, Zasob≤w Naturalnych i Le╢nictwa w porozumieniu z Ministrem Zdrowia i Opieki Spo│ecznej oraz Ministrem Rolnictwa i Gospodarki »ywno╢ciowej okre╢li, w drodze rozporz▒dzenia, spos≤b, zakres i warunki stosowania ╢rodk≤w ochrony ro╢lin w le╢nym u┐ytkowaniu grunt≤w.
5. Minister Ochrony ªrodowiska, Zasob≤w Naturalnych i Le╢nictwa w drodze rozporz▒dzenia okre╢li szczeg≤│owe zasady ochrony powierzchni ziemi.
 

Art. 16. 1. Z│o┐a kopalin podlegaj▒ ochronie polegaj▒cej na racjonalnym gospodarowaniu ich zasobami oraz kompleksowym wykorzystaniu kopalin, w tym r≤wnie┐ kopalin towarzysz▒cych.
2. W studium zagospodarowania przestrzennego wojew≤dztwa oraz studium uwarunkowa± i kierunk≤w zagospodarowania przestrzennego gminy uwzglΩdnia siΩ obszary wystΩpowania z│≤┐ kopalin oraz obecne i przysz│e potrzeby eksploatacji tych z│≤┐.
 

Art. 17. 1. EksploatacjΩ z│o┐a kopaliny prowadzi siΩ w spos≤b gospodarczo uzasadniony oraz przy zastosowaniu ╢rodk≤w ograniczaj▒cych szkody w ╢rodowisku i przy zapewnieniu racjonalnego wydobycia i zagospodarowania kopalin.
2. Jednostki organizacyjne oraz osoby fizyczne podejmuj▒ce eksploatacjΩ z│≤┐ kopaliny lub prowadz▒ce tΩ eksploatacjΩ s▒ obowi▒zane przedsiΩbraµ ╢rodki niezbΩdne do ochrony zasob≤w z│o┐a, jak r≤wnie┐ do ochrony powierzchni ziemi oraz w≤d powierzchniowych i podziemnych, sukcesywnie prowadziµ rekultywacjΩ teren≤w poeksploatacyjnych oraz przywracaµ do w│a╢ciwego stanu inne elementy przyrodnicze ╢rodowiska.
3. Zasady gospodarowania z│o┐em kopaliny i zwi▒zanej z eksploatacj▒ z│o┐a ochrony ╢rodowiska okre╢laj▒ przepisy szczeg≤lne.
 
 

Art. 18. Wody ╢r≤dl▒dowe powierzchniowe i podziemne oraz ╢rodowisko morskie podlegaj▒ ochronie polegaj▒cej na racjonalnym gospodarowaniu ich zasobami, zapobieganiu lub przeciwdzia│aniu naruszania r≤wnowagi przyrodniczej i wywo│ywania w wodach zmian powoduj▒cych ich nieprzydatno╢µ dla ludzi, dla ╢wiata ro╢linnego lub zwierzΩcego albo dla gospodarki narodowej.
 

Art. 19. Je┐eli zamierzone korzystanie z w≤d ╢r≤dl▒dowych lub w≤d tworz▒cych ╢rodowisko morskie mo┐e spowodowaµ znaczne przekszta│cenie ╢rodowiska, jednostka organizacyjna podejmuj▒ca dzia│alno╢µ inwestycyjn▒ lub eksploatacyjn▒ jest obowi▒zana opracowaµ program przedsiΩwziΩµ i zada± niezbΩdnych do nowego ukszta│towania ╢rodowiska zapewniaj▒cego r≤wnowagΩ przyrodnicz▒. Dzia│alno╢µ zmierzaj▒ca do nowego ukszta│towania ╢rodowiska stanowi czΩ╢µ sk│adow▒ przedsiΩwziΩcia zwi▒zanego z korzystaniem z w≤d.
 

Art. 20. 1. Przy przygotowywaniu i wykonywaniu rob≤t polegaj▒cych na regulacji w≤d oraz budowie wa│≤w przeciwpowodziowych uwzglΩdnia siΩ potrzebΩ zachowania dolin rzecznych oraz obszar≤w zalewowych w stanie r≤wnowagi przyrodniczej i utrzymania r≤┐norodno╢ci biologicznej.
2. Przy przygotowywaniu i wykonywaniu rob≤t melioracyjnych, odwodnie± budowlanych oraz innych rob≤t ziemnych zmieniaj▒cych stosunki wodne jednostki organizacyjne i osoby fizyczne s▒ obowi▒zane stosowaµ ╢rodki zapewniaj▒ce zachowanie r≤wnowagi przyrodniczej i r≤┐norodno╢ci biologicznej, w tym zw│aszcza odpowiednich stosunk≤w wodnych w glebie.
3. Wojewoda w drodze decyzji ustala warunki prowadzenia rob≤t, o kt≤rych mowa w ust. 1 i 2. W przypadku rob≤t podejmowanych na terenach o szczeg≤lnych warto╢ciach spo│eczno-gospodarczych, a zw│aszcza na terenach, na kt≤rych znajduj▒ siΩ skupienia ro╢linno╢ci o szczeg≤lnej warto╢ci z punktu widzenia przyrodniczego lub gospodarczego, terenach o walorach krajobrazowych i ekologicznych, terenach masowych lΩg≤w ptactwa, wystΩpowania skupie± gatunk≤w chronionych i tarlisk ryb, decyzja wydawana jest na podstawie przedstawionej przez wnioskodawcΩ oceny oddzia│ywania na ╢rodowisko, sporz▒dzonej przez bieg│ego z listy wojewody.
 

Art. 21. Wody podziemne i obszary ich zasilania podlegaj▒ szczeg≤lnej ochronie, polegaj▒cej zw│aszcza na niedopuszczeniu do zanieczyszczenia w≤d oraz zapobieganiu i przeciwdzia│aniu szkodliwym wp│ywom na obszary ich zasilania.
 

Art. 22. PrzedsiΩwziΩcia gospodarcze wp│ywaj▒ce na stan zasob≤w wodnych na okre╢lonym obszarze oraz na stosunki wodne na tym obszarze nale┐y poprzedziµ kompleksow▒ ekspertyz▒ obejmuj▒c▒ skutki realizacji przedsiΩwziΩcia, w tym r≤wnie┐ na obszarach s▒siednich.
 

Art. 23. 1. Rada powiatu w drodze uchwa│y ograniczy lub zaka┐e u┐ywania jednostek p│ywaj▒cych lub niekt≤rych ich rodzaj≤w na okre╢lonych ciekach lub zbiornikach wodnych, je┐eli jest to konieczne do utrzymania ╢rodowiska we w│a╢ciwym stanie.
1a. Na wodach ┐eglownych ograniczenia lub zakazy, o kt≤rych mowa w ust. 1, wprowadza, w drodze rozporz▒dzenia, Minister Ochrony ªrodowiska, Zasob≤w Naturalnych i Le╢nictwa w porozumieniu z Ministrem Transportu i Gospodarki Morskiej.
2. Przepis ust. 1 i ust. 1a nie dotyczy u┐ywania jednostek p│ywaj▒cych zwi▒zanych z utrzymaniem ciek≤w lub zbiornik≤w wodnych.
 

Art. 24. Szczeg≤│owe zasady gospodarki wodnej i ochrony w≤d, a tak┐e zasady ochrony ╢rodowiska morskiego oraz organy administracji pa±stwowej w│a╢ciwe w sprawach tej ochrony okre╢laj▒ przepisy szczeg≤lne.
 
 

Art. 25. Ochrona powietrza polega na zapobieganiu powstawaniu, na ograniczaniu lub na eliminowaniu wprowadzanych do powietrza substancji zanieczyszczaj▒cych w celu zmniejszenia stΩ┐e± do dopuszczalnego poziomu lub utrzymania ich na poziomie nie przekraczaj▒cym obowi▒zuj▒cych wielko╢ci dopuszczalnych stΩ┐e± substancji.
 

Art. 26. Zanieczyszczeniem powietrza jest wprowadzanie do powietrza substancji sta│ych, ciek│ych lub gazowych w ilo╢ciach, kt≤re mog▒ ujemnie wp│yn▒µ na zdrowie cz│owieka, klimat, przyrodΩ ┐yw▒, glebΩ, wodΩ lub spowodowaµ inne szkody w ╢rodowisku.
 

Art. 27. Jednostki organizacyjne s▒ obowi▒zane stosowaµ metody, technologie i ╢rodki techniczne chroni▒ce powietrze przed zanieczyszczeniem.
 

Art. 27a. U┐ytkownicy silnik≤w spalinowych s▒ obowi▒zani do utrzymania tych silnik≤w w stanie technicznym zabezpieczaj▒cym powietrze przed zanieczyszczeniem ponad wielko╢ci okre╢lone w odrΩbnych przepisach.
 

Art. 28. 1. Przy podejmowaniu przedsiΩwziΩµ, z kt≤rymi zwi▒zane jest wprowadzanie do powietrza substancji zanieczyszczaj▒cych, uwzglΩdnia siΩ aktualny stan zanieczyszczenia powietrza na danym obszarze, okre╢lany przez w│a╢ciwego wojew≤dzkiego inspektora ochrony ╢rodowiska.
2. Na obszarze, na kt≤rym nast▒pi│o przekroczenie dopuszczalnych stΩ┐e± substancji zanieczyszczaj▒cych, starosta, wykonuj▒cy zadanie z zakresu administracji rz▒dowej mo┐e, w drodze decyzji, na│o┐yµ na jednostkΩ organizacyjn▒ prowadz▒c▒ dzia│alno╢µ powoduj▒c▒ wprowadzanie substancji zanieczyszczaj▒cych obowi▒zek prowadzenia pomiar≤w stΩ┐e± tych substancji w powietrzu.
3. Organem w│a╢ciwym do wydawania decyzji, o kt≤rych mowa w ust. 2, dla obiekt≤w zaliczonych do inwestycji szczeg≤lnie szkodliwych dla ╢rodowiska i zdrowia ludzi, okre╢lonych w odrΩbnych przepisach, jest wojewoda.
 

Art. 29. 1. Minister Ochrony ªrodowiska, Zasob≤w Naturalnych i Le╢nictwa w porozumieniu z Ministrem Zdrowia i Opieki Spo│ecznej okre╢li, w drodze rozporz▒dzenia, listy substancji zanieczyszczaj▒cych, dopuszczalne warto╢ci stΩ┐e± tych substancji w powietrzu oraz zakres, warunki ich dotrzymywania, obszar, na kt≤rym maj▒ obowi▒zywaµ, a tak┐e czas ich obowi▒zywania.
2. Minister Ochrony ªrodowiska, Zasob≤w Naturalnych i Le╢nictwa okre╢li, w drodze rozporz▒dzenia, dopuszczalne do wprowadzania do powietrza ilo╢ci i rodzaje substancji zanieczyszczaj▒cych z proces≤w technologicznych i operacji technicznych, warunki uznawania dopuszczalnych ilo╢ci i rodzaj≤w substancji zanieczyszczaj▒cych za dotrzymane, czas obowi▒zywania tych ustale±, postΩpowanie w przypadku zak│≤ce± w procesach technologicznych i operacjach technicznych lub pracy urz▒dze± ochronnych, warunki prowadzenia tych proces≤w i operacji oraz konieczne ze wzglΩdu na wymagania ochrony ╢rodowiska urz▒dzenia techniczne, a tak┐e przypadki, w kt≤rych jest niezbΩdne prowadzenie pomiar≤w stΩ┐e± substancji zanieczyszczaj▒cych w gazach odlotowych i zakres tych pomiar≤w.
3. Minister Ochrony ªrodowiska, Zasob≤w Naturalnych i Le╢nictwa okre╢li, w drodze rozporz▒dzenia, szczeg≤│owe zasady ustalania dopuszczalnych do wprowadzania do powietrza rodzaj≤w i ilo╢ci substancji zanieczyszczaj▒cych oraz wymagania, jakim powinna odpowiadaµ dokumentacja niezbΩdna do wydania decyzji, o kt≤rej mowa w art. 30 ust. 1.
4. Minister Ochrony ªrodowiska, Zasob≤w Naturalnych i Le╢nictwa okre╢li, w drodze rozporz▒dzenia, dopuszczalne wielko╢ci i rodzaje substancji zanieczyszczaj▒cych wytwarzanych przez silniki spalinowe, czas obowi▒zywania tych ustale± oraz konieczne ze wzglΩdu na ochronΩ ╢rodowiska urz▒dzenia techniczne wymagane w uk│adach tych silnik≤w.
5. Minister Ochrony ªrodowiska, Zasob≤w Naturalnych i Le╢nictwa okre╢li, w drodze rozporz▒dzenia, metody obliczania stanu zanieczyszczenia powietrza dla ╝r≤de│ istniej▒cych i projektowanych.
 

Art. 30. 1. Jednostka organizacyjna wprowadzaj▒ca do powietrza substancje zanieczyszczaj▒ce jest obowi▒zana, z zastrze┐eniem ust. 4, posiadaµ decyzjΩ ustalaj▒c▒ rodzaje i ilo╢ci substancji zanieczyszczaj▒cych dopuszczonych do wprowadzania do powietrza.
2. Organem w│a╢ciwym do wydania decyzji, o kt≤rej mowa w ust. 1, jest starosta, wykonuj▒cy zadanie z zakresu administracji rz▒dowej, z zastrze┐eniem ust. 2a, kt≤remu jednostka organizacyjna przedstawia dokumentacjΩ odpowiadaj▒c▒ wymaganiom okre╢lonym w przepisach wydanych na podstawie art. 29 ust. 3. Decyzj▒ t▒ mog▒ byµ na│o┐one dodatkowe obowi▒zki wynikaj▒ce z potrzeb ochrony powietrza przed zanieczyszczeniem. KopiΩ decyzji starosta przekazuje w│a╢ciwemu wojewodzie.
2a. Organem w│a╢ciwym do wydawania decyzji, o kt≤rej mowa w ust. 1, dla obiekt≤w zaliczonych do inwestycji szczeg≤lnie szkodliwych dla ╢rodowiska i zdrowia ludzi, okre╢lonych w odrΩbnych przepisach, jest wojewoda.
3. Organ w│a╢ciwy do wydania decyzji ustalaj▒cej rodzaje i ilo╢ci substancji zanieczyszczaj▒cych dopuszczonych do wprowadzenia do powietrza mo┐e tak┐e na│o┐yµ na jednostkΩ organizacyjn▒ obowi▒zki wynikaj▒ce z potrzeb ochrony powietrza w drodze odrΩbnej decyzji.
4. Obowi▒zek, o kt≤rym mowa w ust. 1, nie dotyczy jednostek organizacyjnych wprowadzaj▒cych do powietrza substancje zanieczyszczaj▒ce powsta│e w wyniku parowania paliw przy prze│adunku oraz substancje zanieczyszczaj▒ce powstaj▒ce w procesach spalania:

1)w silnikach spalinowych,
2)w ╝r≤d│ach o │▒cznej wydajno╢ci cieplnej:

-do 0,5 MWt opalanych wΩglem kamiennym lub olejem,
-do 1 MWt opalanych koksem, drewnem, s│om▒ lub gazem.

1)zmiany ilo╢ci, rodzaju lub warunk≤w odprowadzania substancji zanieczyszczaj▒cych,
2)zmiany norm i przepis≤w dotycz▒cych ochrony powietrza,
3)powstania nowych ╝r≤de│ zanieczyszcze± powietrza.

Art. 31. 1. W razie naruszenia przez jednostkΩ organizacyjn▒ ustale± decyzji, o kt≤rej mowa w art. 30 ust. 1-3 i 5, wojew≤dzki inspektor ochrony ╢rodowiska dzia│aj▒cy w porozumieniu odpowiednio z wojewod▒ lub starost▒, niezale┐nie od zastosowania innych ╢rodk≤w przewidzianych prawem, mo┐e wydaµ decyzjΩ o wstrzymaniu dzia│alno╢ci powoduj▒cej naruszenie.
2. W wypadkach okre╢lonych w ust. 1, na wniosek zainteresowanego, organ wymieniony w tym przepisie mo┐e ustaliµ termin do usuniΩcia naruszenia, a w razie nieusuniΩcia go w tym terminie - wstrzyma dzia│alno╢µ powoduj▒c▒ naruszenie.
 

Art. 31a. Wojewoda mo┐e, w drodze rozporz▒dzenia, w celu ograniczenia zagro┐enia dla zdrowia lub ┐ycia ludzi, zapobie┐enia zniszczeniu ╢rodowiska lub zabytk≤w, okre╢liµ dla terenu wojew≤dztwa lub jego czΩ╢ci jako╢µ albo rodzaje paliw dopuszczonych do stosowania przez jednostki organizacyjne, o kt≤rych mowa w art. 30 ust. 4, oraz przez osoby fizyczne, a tak┐e spos≤b realizacji i kontroli tego obowi▒zku.
 

Art. 32. 1. Wojewoda, na wsp≤lny wniosek wojew≤dzkiego inspektora sanitarnego i wojew≤dzkiego inspektora ochrony ╢rodowiska w porozumieniu z w│a╢ciwymi starostami, mo┐e okre╢liµ alarmowe poziomy stΩ┐e± zanieczyszcze± dla terenu wojew≤dztwa lub jego czΩ╢ci oraz okre╢liµ zakres dzia│a± zmierzaj▒cych do ograniczenia emisji zanieczyszcze± do powietrza, a w szczeg≤lno╢ci:

1)tryb i spos≤b og│aszania stan≤w alarmowych, 
2)listΩ jednostek organizacyjnych obowi▒zanych do ograniczenia lub zakazu emisji, 
3)tryb uzgadniania sposobu i zakresu ograniczenia emisji, 
4)spos≤b organizacji i ogranicze± lub zakazu ruchu pojazd≤w, maszyn i urz▒dze± napΩdzanych silnikami spalinowymi na obszarze, na kt≤rym og│oszono stan alarmowy, 
5)postΩpowanie organ≤w, instytucji i jednostek organizacyjnych oraz zachowanie siΩ obywateli w razie og│oszenia stanu alarmowego.

Art. 33. 1. Ochrona ╢wiata ro╢linnego i zwierzΩcego polega na racjonalnym korzystaniu z zasob≤w ╢wiata ro╢linnego i zwierzΩcego, ich odtwarzaniu w spos≤b zapewniaj▒cy utrzymanie r≤wnowagi przyrodniczej oraz zachowaniu w stanie nienaruszonym zasob≤w lub ich czΩ╢ci, o szczeg≤lnej warto╢ci ze wzglΩdu na potrzeby naukowe lub spo│eczne.
2. Ochrona ╢wiata ro╢linnego i zwierzΩcego ma na celu:

1)tworzenie warunk≤w prawid│owego rozwoju i optymalnego spe│niania przez ro╢linno╢µ i zwierzΩta funkcji biologicznej na rzecz ╢rodowiska,
2)zapobieganie lub ograniczanie szkodliwych oddzia│ywa± na ╢rodowisko, kt≤re mog│yby niekorzystnie wp│ywaµ na zasoby i stan ╢wiata ro╢linnego i zwierzΩcego,
3)zapobieganie, pochodz▒cemu z zewn▒trz, zagro┐eniu naturalnym kompleksom i tworom przyrody o wyj▒tkowej warto╢ci dla spo│ecze±stwa i nauki,
4)zapewnienie r≤wnowagi przyrodniczej, niezbΩdnej do zachowania gatunk≤w gin▒cych, ochrony gatunk≤w przed nadmiern▒ eksploatacj▒ i ochrony cennych ekosystem≤w.

Art. 35. 1. Zasady ochrony, cennych ze wzglΩdu na szczeg≤lne warto╢ci naukowe lub spo│eczne albo unikalno╢µ lub rzadko╢µ wystΩpowania, twor≤w przyrody oraz obszar≤w o wyj▒tkowych naturalnych warto╢ciach przyrodniczych, a tak┐e zasob≤w dziko rosn▒cych ro╢lin i dziko ┐yj▒cych zwierz▒t, okre╢laj▒ przepisy o ochronie przyrody.
2. Zasady ochrony zwierz▒t gospodarskich i domowych okre╢laj▒ przepisy szczeg≤lne.
 

Art. 36. 1. Organy botaniczne i zoologiczne ze wzglΩdu na ich rolΩ spo│eczn▒, dydaktyczn▒, wychowawczo-kulturaln▒, naukow▒ i gospodarcz▒ podlegaj▒ ochronie niezbΩdnej do zapewnienia prawid│owej dzia│alno╢ci i rozwoju tych plac≤wek.
1a. Ochronie podlegaj▒ r≤wnie┐ tereny przewidziane w planach zagospodarowania przestrzennego pod rozbudowΩ istniej▒cych lub budowΩ nowych ogrod≤w botanicznych i zoologicznych.
2. Minister Ochrony ªrodowiska, Zasob≤w Naturalnych i Le╢nictwa w drodze rozporz▒dzenia okre╢li zasady ochrony ogrod≤w botanicznych i zoologicznych.
 

Art. 37. Zabrania siΩ niszczenia ro╢linno╢ci s│u┐▒cej wi▒zaniu gleby oraz niszczenia ro╢lin i zwierz▒t przyczyniaj▒cych siΩ do oczyszczania ╢rodowiska, a zw│aszcza w≤d.
 

Art. 37a. 1. Zamierzone uwolnienie genetycznie zmodyfikowanych organizm≤w do ╢rodowiska w celach eksperymentalnych lub wprowadzenie do obrotu produktu zawieraj▒cego organizmy genetycznie zmodyfikowane lub sk│adaj▒cego siΩ z takich organizm≤w albo ich czΩ╢ci wymaga zezwolenia Ministra Ochrony ªrodowiska, Zasob≤w Naturalnych i Le╢nictwa.
2. Organizmy genetycznie zmodyfikowane oznaczaj▒ organizmy, kt≤rych struktura genomu zosta│a zmieniona przez usuniΩcie jednego lub wiΩcej gen≤w albo zmianΩ jednego lub wiΩcej gen≤w, a tak┐e w drodze hodowli organizm≤w hybrydowych realizowanej z wykorzystaniem techniki in┐ynierii genetycznej.
3. Do wniosku o wydanie zezwolenia, o kt≤rym mowa w ust. 1, wnioskodawca za│▒cza ocenΩ zagro┐enia dla ╢rodowiska i zdrowia ludzi.
4. Minister Ochrony ªrodowiska, Zasob≤w Naturalnych i Le╢nictwa, w drodze rozporz▒dzenia, og│osi wykaz wszystkich produkt≤w wprowadzonych do obrotu, o kt≤rych mowa w ust. 1.
5. Minister Ochrony ªrodowiska, Zasob≤w Naturalnych i Le╢nictwa mo┐e uchyliµ wydane zezwolenie w przypadku, gdy zamierzone uwolnienie genetycznie zmodyfikowanych organizm≤w do ╢rodowiska w celach eksperymentalnych lub gdy wprowadzony do obrotu produkt zawieraj▒cy organizmy genetycznie zmodyfikowane lub sk│adaj▒cy siΩ z takich organizm≤w albo ich czΩ╢ci mo┐e spowodowaµ wiΩksze zagro┐enie dla ╢rodowiska i zdrowia ludzi ni┐ wynika to z oceny zagro┐enia, o kt≤rej mowa w ust. 3.
6. Jednostka organizacyjna, kt≤ra uzyska│a zezwolenie, o kt≤rym mowa w ust. 1, obowi▒zana jest do niezw│ocznego poinformowania Ministra Ochrony ªrodowiska, Zasob≤w Naturalnych i Le╢nictwa o ka┐dym przypadku zwiΩkszenia zagro┐enia, o kt≤rym mowa w ust. 5.
7. Produkt, o kt≤rym mowa w ust. 1, wprowadzony do obrotu, powinien byµ odpowiednio oznakowany i opakowany.
8. Minister Ochrony ªrodowiska, Zasob≤w Naturalnych i Le╢nictwa, w porozumieniu z Ministrem Zdrowia i Opieki Spo│ecznej, Ministrem Rolnictwa i Gospodarki »ywno╢ciowej oraz Przewodnicz▒cym Komitetu Bada± Naukowych, okre╢li w drodze rozporz▒dzenia:

1)wymagania, jakim powinny odpowiadaµ wnioski o wydanie zezwole±, o kt≤rych mowa w ust. 1,
2)wymagania, jakim powinna odpowiadaµ ocena zagro┐enia dla ╢rodowiska i zdrowia ludzi, o kt≤rej mowa w ust. 3, oraz zakres bada± i analiz niezbΩdnych do jej sporz▒dzenia,
3)wymagania, jakim powinny odpowiadaµ oznakowanie i opakowanie, o kt≤rych mowa w ust. 7.

Art. 38. Walory krajobrazowe ╢rodowiska podlegaj▒ ochronie, polegaj▒cej na ich zachowaniu, kszta│towaniu lub odtwarzaniu.
 

Art. 39. Walory krajobrazowe ╢rodowiska, o szczeg≤lnej warto╢ci ze wzglΩdu na potrzeby spo│eczne, podlegaj▒ ochronie, kt≤rej zasady i formy okre╢laj▒ przepisy o ochronie przyrody.
 

Art. 40. OchronΩ walor≤w krajobrazowych ╢rodowiska i wynikaj▒ce z niej zadania uwzglΩdnia siΩ w opracowaniach, o kt≤rych mowa w art. 5 ust. 1.
 

Art. 41. (skre╢lony).
 
 

Art. 42. 1. Organy administracji rz▒dowej, organy gminy i jednostki organizacyjne zapewniaj▒ mieszka±com miast korzystanie z przyrody ┐ywej, przede wszystkim przez tworzenie teren≤w zieleni miejskiej, │▒cz▒cych siΩ - w miarΩ mo┐liwo╢ci - z terenami zalesionymi.
2. W studium uwarunkowa± i kierunk≤w zagospodarowania przestrzennego gminy oraz w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego uwzglΩdnia siΩ obowi▒zek tworzenia i ochrony teren≤w zieleni miejskiej.
 

Art. 43. 1. Uk│ad teren≤w zieleni miejskiej powinien zapewniaµ w│a╢ciwe warunki zdrowotne, klimatyczne i wypoczynkowe, niezbΩdne do zaspokojenia potrzeb mieszka±c≤w miast, zwi▒zanych z zamieszkaniem, prac▒ i wypoczynkiem.
2. Przy zmianie przeznaczenia terenu zieleni miejskiej stosuje siΩ przepisy dotycz▒ce opracowywania i uchwalania miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego.
3. Przepis ust. 2 dotyczy tak┐e teren≤w jeszcze nie zagospodarowanych, lecz przeznaczonych zgodnie z ustaleniami miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego lub decyzj▒ o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu na tereny zieleni miejskiej.
 

Art. 44. 1. Na ulicach, placach i drogach publicznych ╢rodki chemiczne mog▒ byµ stosowane tylko w taki spos≤b, aby nie szkodzi│y zieleni miejskiej.
2. Roboty ziemne oraz inne roboty zwi▒zane z wykorzystaniem sprzΩtu mechanicznego lub urz▒dze± technicznych, prowadzone w pobli┐u drzew albo ich zespo│≤w, mog▒ byµ wykonywane wy│▒cznie w spos≤b nie szkodz▒cy drzewom.
3. Wojewoda ustala rodzaje ╢rodk≤w, jakie mog▒ byµ stosowane w miejscach okre╢lonych w ust. 1, oraz warunki ich stosowania.
 

Art. 45. Tereny nie przeznaczone pod zabudowΩ oraz tereny przewidziane do zagospodarowania w p≤╝niejszym terminie, a nie wykorzystane rolniczo, zagospodarowuje siΩ zw│aszcza poprzez zasadzenie na nich ro╢linno╢ci dostosowanej do otoczenia, z uwzglΩdnieniem okresu zagospodarowania, gdy ma ono charakter czasowy.
 

Art. 46. Przepisy art. 42-45 stosuje siΩ odpowiednio do teren≤w zieleni na obszarze wsi o zwartej zabudowie.
 

Art. 47. 1. Tereny na obszarach gmin pokryte drzewostanem o charakterze parkowym, stanowi▒ce w│asno╢µ gminy lub Skarbu Pa±stwa, mog▒ byµ objΩte ochron▒ jako parki, je┐eli nie podlegaj▒ przepisom o ochronie d≤br kultury. 
2. Rada gminy ustanawiaj▒c park okre╢la jego granice oraz spos≤b wykonywania ochrony.
 

Art. 48. 1. Jednostki organizacyjne i osoby fizyczne s▒ obowi▒zane utrzymywaµ we w│a╢ciwym stanie drzewa i krzewy rosn▒ce na u┐ytkowanych nieruchomo╢ciach.
2. UsuniΩcie drzew i krzew≤w z terenu nieruchomo╢ci mo┐e nast▒piµ za zezwoleniem w≤jta, burmistrza albo prezydenta miasta. Organ ten mo┐e uzale┐niµ udzielenie zezwolenia od przesadzenia drzew lub krzew≤w we wskazane przez niego miejsce, je┐eli takie przesadzenie jest mo┐liwe, albo od zast▒pienia drzew lub krzew≤w przewidzianych do usuniΩcia innymi drzewami lub krzewami.
3. Zezwolenie na usuniΩcie drzew lub krzew≤w z terenu nieruchomo╢ci wpisanej do rejestru zabytk≤w wydaje wojew≤dzki konserwator zabytk≤w.
4. Przepis≤w ust. 2 nie stosuje siΩ do:

1)drzew i krzew≤w owocowych, 
2)drzew i krzew≤w sadzonych na plantacjach,
3)drzew i krzew≤w, kt≤rych wiek nie przekracza 5 lat, z zastrze┐eniem pkt 4,
4)drzew i krzew≤w, kt≤rych wiek nie przekracza 30 lat, usuwanych z terenu nieruchomo╢ci stanowi▒cych w│asno╢µ lub bΩd▒cych w u┐ytkowaniu wieczystym os≤b fizycznych.

Art. 49. 1. Ochrona przed ha│asem i wibracjami polega na zapobieganiu ich powstawaniu lub przenikaniu do ╢rodowiska.
2. Jednostki organizacyjne i osoby fizyczne zapewniaj▒ ochronΩ ╢rodowiska przed ha│asem i wibracjami przez zaniechanie czynno╢ci powoduj▒cych ha│as lub wibracje b▒d╝ przez stosowanie odpowiednich ╢rodk≤w technicznych lub organizacyjnych maj▒cych na celu zapobie┐enie powstawaniu albo przenikaniu do ╢rodowiska ha│asu lub wibracji, a tak┐e zmniejszenie poziomu ha│asu i ograniczenie wibracji.
 

Art. 50. Minister Ochrony ªrodowiska, Zasob≤w Naturalnych i Le╢nictwa, w drodze rozporz▒dzenia, okre╢li:
1)dopuszczalne poziomy ha│asu w ╢rodowisku,
2)obowi▒zki organ≤w administracji publicznej, jednostek organizacyjnych oraz os≤b fizycznych zwi▒zane z ochron▒ ludzi i ╢rodowiska przed ha│asem i wibracjami.
 

Art. 51. 1. Starosta, wykonuj▒cy zadanie z zakresu administracji rz▒dowej, na podstawie pomiar≤w poziomu ha│asu w ╢rodowisku, dokonuje oceny warunk≤w akustycznych.
2. Je┐eli ha│as w ╢rodowisku przekracza dopuszczalny poziom, starosta, z zastrze┐eniem ust. 2a, okre╢la, w drodze decyzji, z zastrze┐eniem art. 51a, dla jednostek organizacyjnych dopuszczalny poziom ha│asu przenikaj▒cego do ╢rodowiska.
2a. Organem w│a╢ciwym do wydania decyzji, o kt≤rej mowa w ust. 2, dla obiekt≤w zaliczonych do inwestycji szczeg≤lnie szkodliwych dla ╢rodowiska i zdrowia ludzi, okre╢lonych w odrΩbnych przepisach, jest wojewoda.
3. Decyzja ostateczna, o kt≤rej mowa w ust. 2, mo┐e byµ uchylona lub zmieniona przez organ, kt≤ry j▒ wyda│, w razie: 

1)zmiany rodzaju terenu powoduj▒cej podwy┐szenie lub obni┐enie dopuszczalnego poziomu ha│asu,
2)zmiany norm i przepis≤w dotycz▒cych ochrony ╢rodowiska przed ha│asem,
3)powstania nowych ╝r≤de│ ha│asu przenikaj▒cego do ╢rodowiska.

Art. 51a. Decyzji, o kt≤rej mowa w art. 51 ust. 2, nie wymaga siΩ w przypadku organizowania jednorazowej imprezy rozrywkowej, sportowej, handlowo-reklamowej lub innej o podobnym charakterze.
 

Art. 52. 1. Przebieg oraz rozwi▒zania techniczne tras komunikacyjnych powinny zapewniaµ mo┐liwie najmniejsze uci▒┐liwo╢ci dla ╢rodowiska w zakresie ha│asu i wibracji. 
2. Rada gminy mo┐e uchwalaµ przepisy gminne ustanawiaj▒ce ograniczenia w korzystaniu z urz▒dze± technicznych oraz ╢rodk≤w transportu i komunikacji stwarzaj▒cych uci▒┐liwo╢ci dla ╢rodowiska w zakresie ha│asu i wibracji lub ograniczenia czasu ich pracy.
 
 

Art. 53. (skre╢lony).
 

Art. 53a-53c. (skre╢lone).
 

Art. 53d. (skre╢lony).
 

Art. 53e. (skre╢lony).
 

Art. 53f. 1. (skre╢lony).
2. (skre╢lony).
 

Art. 54-56. (skre╢lone).
 

Art. 57. (skre╢lony).
 

Art. 58. (skre╢lony).
 
 

Art. 59. Substancje promieniotw≤rcze i urz▒dzenia wytwarzaj▒ce szkodliwe promieniowanie mog▒ byµ u┐ywane wy│▒cznie pod warunkiem zapewnienia nale┐ytej ochrony przed ich szkodliwym oddzia│ywaniem na ludzi i ╢rodowisko.
 

Art. 60. 1. Jednostki organizacyjne, kt≤re wytwarzaj▒, u┐ywaj▒, przemieszczaj▒ lub przechowuj▒ substancje promieniotw≤rcze albo u┐ywaj▒ urz▒dze± wytwarzaj▒cych promieniowanie szkodliwe dla ludzi i ╢rodowiska, s▒ obowi▒zane stosowaµ ╢rodki zabezpieczaj▒ce przed oddzia│ywaniem ╝r≤de│ promieniowania.
2. Obiekty budowlane, w kt≤rych jest prowadzona dzia│alno╢µ zwi▒zana z wykorzystywaniem substancji promieniotw≤rczych lub stosowaniem urz▒dze± wytwarzaj▒cych promieniowanie szkodliwe dla ludzi i ╢rodowiska, projektuje siΩ, buduje, eksploatuje i likwiduje w spos≤b nie stwarzaj▒cy zagro┐enia dla ludzi i ╢rodowiska.
 

Art. 61. Gospodarcze wykorzystywanie odpad≤w przemys│owych zawieraj▒cych substancje promieniotw≤rcze nastΩpuje na podstawie decyzji wojewody, wydanej po porozumieniu z organem w│a╢ciwym w sprawach ochrony radiologicznej i Pa±stwow▒ Inspekcj▒ Sanitarn▒.
 

Art. 62. Jednostki organizacyjne, kt≤re wykorzystuj▒ substancje promieniotw≤rcze lub stosuj▒ urz▒dzenia wytwarzaj▒ce promieniowanie szkodliwe dla ludzi i ╢rodowiska, s▒ obowi▒zane prowadziµ pomiary natΩ┐e± promieniowania przenikaj▒cego do ╢rodowiska.
 

Art. 63. 1. Minister Ochrony ªrodowiska, Zasob≤w Naturalnych i Le╢nictwa, w porozumieniu z Ministrem Zdrowia i Opieki Spo│ecznej, okre╢li, w drodze rozporz▒dzenia, szczeg≤│owe zasady ochrony przed promieniowaniem szkodliwym dla ludzi i ╢rodowiska, dopuszczalne poziomy promieniowania, jakie mog▒ wystΩpowaµ w ╢rodowisku, oraz wymagania obowi▒zuj▒ce przy wykonywaniu pomiar≤w kontrolnych promieniowania.
2. Przepis ust. 1 nie dotyczy ochrony przed promieniowaniem jonizuj▒cym, kt≤rej zasady okre╢laj▒ przepisy odrΩbne. 
3. Wymagania obowi▒zuj▒ce przy wykonywaniu pomiar≤w kontrolnych promieniowania, o kt≤rych mowa w ust. 1, emitowanego przez urz▒dzenia znajduj▒ce siΩ na terenach bΩd▒cych w zarz▒dzie organ≤w wojskowych, okre╢li w drodze zarz▒dzenia Minister Ochrony ªrodowiska, Zasob≤w Naturalnych i Le╢nictwa w porozumieniu z Ministrem Obrony Narodowej.

Art. 64. 1. Jednostki organizacyjne s▒ obowi▒zane zapewniaµ ochronΩ ╢rodowiska oraz eliminowaµ lub ograniczaµ uci▒┐liwo╢ci szkodliwe dla ╢rodowiska.
2. Jednostki organizacyjne i osoby fizyczne zamierzaj▒ce podj▒µ dzia│alno╢µ, kt≤ra mo┐e byµ szkodliwa dla ╢rodowiska, s▒ obowi▒zane zastosowaµ ╢rodki zapewniaj▒ce jego ochronΩ.
 

Art. 65. Osoby fizyczne s▒ obowi▒zane przestrzegaµ wymaga± ochrony ╢rodowiska, je┐eli korzystaj▒ ze ╢rodowiska w celach innych ni┐ gospodarcze, a zw│aszcza w celach turystycznych lub wypoczynkowych.
 

Art. 66. Organy administracji rz▒dowej i organy jednostek samorz▒du terytorialnego oraz jednostki organizacyjne s▒ obowi▒zane zapewniaµ ochronΩ ╢rodowiska w szczeg≤lno╢ci przez:
1)rozmieszczanie ╢rodk≤w produkcji w spos≤b najmniej szkodliwy dla ╢rodowiska,
2)zapewnianie w przygotowywanej lub prowadzonej dzia│alno╢ci gospodarczej wymaganej ochrony element≤w przyrodniczych lub ich czΩ╢ci oraz przywracanie ich do w│a╢ciwego stanu, je┐eli w wyniku dzia│alno╢ci gospodarczej utraci│y sw▒ warto╢µ u┐ytkow▒,
3)dba│o╢µ o walory krajobrazowe ╢rodowiska,
4)stosowanie w dzia│alno╢ci gospodarczej technologii i rozwi▒za± technicznych stwarzaj▒cych jak najmniejsze zagro┐enie lub uci▒┐liwo╢ci dla ╢rodowiska, a w szczeg≤lno╢ci technologii ma│oodpadowych i bezodpadowych,
5)budowΩ lub instalowanie oraz sprawne funkcjonowanie i eksploatacjΩ urz▒dze± chroni▒cych ╢rodowisko,
6)instalowanie aparatury kontrolno-pomiarowej oraz prowadzenie niezbΩdnych pomiar≤w,
7)uwzglΩdnianie wymaga± ochrony ╢rodowiska w projektowanych, konstruowanych i wytwarzanych maszynach, urz▒dzeniach technicznych i innych wyrobach,
8)gospodarcze wykorzystanie odpad≤w i ╢ciek≤w albo skuteczne ich unieszkodliwianie lub likwidacjΩ,
9)wykorzystanie osi▒gniΩµ naukowych i technicznych, stosowanie ╢rodk≤w ekonomicznych, prawnych i organizacyjnych w celu ochrony ╢rodowiska.
 

Art. 67. 1. Pracownicy jednostek organizacyjnych s▒ obowi▒zani postΩpowaµ w spos≤b zapewniaj▒cy przestrzeganie wymaga± ochrony ╢rodowiska.
2. Kierownik jednostki organizacyjnej jest obowi▒zany organizowaµ pracΩ w spos≤b zapewniaj▒cy ochronΩ ╢rodowiska, a w szczeg≤lno╢ci:

1)zapewniaµ przestrzeganie przepis≤w o ochronie ╢rodowiska,
2)zapewniaµ funkcjonowanie urz▒dze± chroni▒cych ╢rodowisko,
3)zapewniaµ usuwanie przyczyn zagro┐enia lub naruszenia ╢rodowiska,
4)powierzaµ funkcje zwi▒zane z zapewnieniem ochrony ╢rodowiska osobom posiadaj▒cym odpowiednie przygotowanie zawodowe.

Art. 68. 1. Inwestor, projektant i wykonawca rob≤t, ka┐dy w swoim zakresie zada±, s▒ obowi▒zani:

1)uwzglΩdniaµ w dzia│alno╢ci inwestycyjnej wymagania ochrony ╢rodowiska,
2)zapewniaµ stosowanie w budownictwie, zw│aszcza mieszkaniowym i budownictwie u┐yteczno╢ci publicznej - materia│≤w i element≤w budowlanych skutecznie chroni▒cych u┐ytkownik≤w obiekt≤w budowlanych przed ha│asem i wibracjami, a tak┐e przed innym szkodliwym oddzia│ywaniem na zdrowie ludzkie.

Art. 69. 1. Przy ustalaniu warunk≤w zabudowy i zagospodarowania terenu uwzglΩdnia siΩ wymagania wynikaj▒ce z miejscowych plan≤w zagospodarowania przestrzennego i przepis≤w o ochronie ╢rodowiska.
2. Rada Ministr≤w w drodze rozporz▒dzenia mo┐e okre╢liµ obszary wymagaj▒ce szczeg≤lnej ochrony, na kt≤rych lokalizowane inwestycje lub przedsiΩwziΩcia budowlane wp│ywaj▒ce niekorzystnie na ╢rodowisko wymagaj▒ zgody Ministra Ochrony ªrodowiska, Zasob≤w Naturalnych i Le╢nictwa.
3. Rada Ministr≤w okre╢li, w drodze rozporz▒dzenia, specjalne wymagania dla inwestycji lokalizowanych na obszarach szczeg≤lnej ochrony ╢rodowiska.
 

Art. 70. 1. Wojewoda - w stosunku do inwestycji szczeg≤lnie szkodliwych dla ╢rodowiska i zdrowia ludzi, a starosta - w stosunku do inwestycji mog▒cych pogorszyµ stan ╢rodowiska, mo┐e decyzj▒ zobowi▒zaµ inwestora, a tak┐e w│a╢ciciela, zarz▒dcΩ lub posiadacza obiektu budowlanego albo zespo│u obiekt≤w, do przedstawienia, sporz▒dzonej przez bieg│ego z listy wojewody, oceny oddzia│ywania inwestycji lub obiektu budowlanego albo zespo│u obiekt≤w na ╢rodowisko.
2. Koszty sporz▒dzenia ocen, o kt≤rych mowa w ust. 1 oraz w art. 68 ust. 6, ponosi inwestor, w│a╢ciciel, zarz▒dca lub posiadacz obiektu budowlanego lub zespo│u obiekt≤w albo ubiegaj▒cy siΩ o koncesjΩ na dzia│alno╢µ, o kt≤rej mowa w art. 15 ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. - Prawo geologiczne i g≤rnicze (Dz. U. Nr 27, poz. 96, z 1996 r. Nr 106, poz. 496 oraz z 1997 r. Nr 88, poz. 554 i Nr 111, poz. 726) lub prowadz▒cy dzia│alno╢µ w oparciu o tΩ koncesjΩ.
3. W razie nieprzedstawienia w wyznaczonym terminie ┐▒danej oceny jej wykonanie mo┐e byµ zlecone na koszt zobowi▒zanego.
4. Minister Ochrony ªrodowiska, Zasob≤w Naturalnych i Le╢nictwa okre╢li, w drodze rozporz▒dzenia, wymagania, jakim powinny odpowiadaµ oceny oddzia│ywania na ╢rodowisko, o kt≤rych mowa w ust. 1 oraz w art. 20 ust. 3, art. 68 ust. 6 i art. 71 ust. 2.
 

Art. 70a. 1. Uprawnienia bieg│ego, o kt≤rym mowa w art. 20 ust. 3, art. 68 ust. 6 i art. 70 ust. 1 niniejszej ustawy, a tak┐e w art. 25 ust. 2 ustawy z dnia 24 pa╝dziernika 1974 r. - Prawo wodne i w art. 40 ust. 1 ustawy z dnia 16 pa╝dziernika 1991 r. o ochronie przyrody, stwierdza wojewoda wydaj▒c ╢wiadectwo. Odmowa nadania uprawnie± nastΩpuje w drodze decyzji.
2. Wojewoda powo│uje komisjΩ kwalifikacyjn▒ do spraw uprawnie± bieg│ych, a tak┐e prowadzi listΩ bieg│ych. 
3. Koszty postΩpowania kwalifikacyjnego ponosi osoba ubiegaj▒ca siΩ o nadanie uprawnie± bieg│ego. 
4. Minister Ochrony ªrodowiska, Zasob≤w Naturalnych i Le╢nictwa okre╢li, w drodze rozporz▒dzenia, kwalifikacje, jakim powinien odpowiadaµ bieg│y, spos≤b, tryb i szczeg≤│owe warunki nadawania uprawnie± oraz dzia│ania komisji kwalifikacyjnej do spraw uprawnie± bieg│ych, spos≤b ustalania koszt≤w postΩpowania kwalifikacyjnego oraz wynagrodzenie za udzia│ w pracach komisji kwalifikacyjnej do spraw uprawnie± bieg│ych. 
5. Wojewoda mo┐e cofn▒µ, w drodze decyzji, uprawnienia, o kt≤rych mowa w ust. 1, w przypadku stwierdzenia przez komisjΩ kwalifikacyjn▒, ┐e bieg│y nie wykonuje swoich zada± z nale┐yt▒ staranno╢ci▒ albo zgodnie z zasadami wsp≤│czesnej wiedzy technicznej lub obowi▒zuj▒cymi przepisami. 
6. Wojewoda stwierdza wyga╢niΩcie uprawnie± i skre╢la bieg│ego z listy: 

1)na w│asn▒ pro╢bΩ bieg│ego, 
2)w razie:

a)pozbawienia bieg│ego praw publicznych, 
b)utraty przez bieg│ego zdolno╢ci do czynno╢ci prawnych orzeczonej przez s▒d, 
c)skazania bieg│ego prawomocnym wyrokiem s▒dowym za przestΩpstwo z chΩci zysku, 
d)orzeczenia wobec bieg│ego prawomocnym wyrokiem s▒dowym kary dodatkowej w postaci zakazu wykonywania zawodu lub funkcji bieg│ego,
e)╢mierci bieg│ego,
f)cofniΩcia bieg│emu uprawnie±, o kt≤rym mowa w ust. 5.

Art. 71. 1. Jednostka organizacyjna w projektowanej i prowadzonej dzia│alno╢ci jest obowi▒zana uwzglΩdniaµ i stosowaµ takie rozwi▒zania techniczne, technologiczne i organizacyjne, kt≤re wyeliminuj▒ szkodliwe oddzia│ywanie na ╢rodowisko poza terenem zak│adu, do kt≤rego jednostka organizacyjna posiada tytu│ prawny.
2. Je┐eli z oceny oddzia│ywania na ╢rodowisko sporz▒dzonej przez bieg│ego z listy Ministra Ochrony ªrodowiska, Zasob≤w Naturalnych i Le╢nictwa, wynika, ┐e mimo zastosowania rozwi▒za±, o kt≤rych mowa w ust. 1, nie mog▒ byµ wyeliminowane uci▒┐liwe oddzia│ywania na ╢rodowisko, to dla: oczyszczalni ╢ciek≤w, sk│adowisk odpad≤w komunalnych, tras komunikacyjnych, kompostowni, lotnisk, linii i stacji elektroenergetycznych oraz obiekt≤w radiokomunikacyjnych, radionawigacyjnych i radiolokacyjnych tworzy siΩ obszar ograniczonego u┐ytkowania.
3. Obszar ograniczonego u┐ytkowania tworzy wojewoda dla obiekt≤w zaliczonych do inwestycji szczeg≤lnie szkodliwych dla ╢rodowiska i zdrowia ludzi, z zastrze┐eniem ust. 3a, okre╢laj▒c granice obszaru, ograniczenia w zakresie przeznaczenia terenu, wymagania techniczne dotycz▒ce budynk≤w oraz spos≤b korzystania z terenu, wynikaj▒cy z oceny oddzia│ywania na ╢rodowisko, o kt≤rej mowa w ust. 2. 
3a. Obszar ograniczonego u┐ytkowania dla obiekt≤w zaliczonych do inwestycji mog▒cych pogorszyµ stan ╢rodowiska, o kt≤rych mowa w ust. 2, tworzy rada powiatu w drodze uchwa│y.
4. Ograniczenia w zakresie przeznaczenia terenu, wymagania techniczne dotycz▒ce budynk≤w oraz spos≤b korzystania z terenu, ustalone w przepisach wydanych na podstawie ust. 3 i 3a, uwzglΩdnia siΩ w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego oraz przy ustalaniu warunk≤w zabudowy i zagospodarowania terenu.
 

Art. 71a. 1. Do naprawienia szk≤d powsta│ych w wyniku wprowadzenia ogranicze±, o kt≤rych mowa w art. 71 ust. 2, jest zobowi▒zana jednostka organizacyjna, kt≤rej dzia│alno╢µ spowodowa│a wprowadzenie tych ogranicze±.
2. Do naprawienia szk≤d, o kt≤rych mowa w ust. 1, stosuje siΩ przepisy Kodeksu cywilnego.
3. W sprawach o naprawienie szk≤d orzekaj▒ s▒dy powszechne.
 

Art. 72. Przy wprowadzaniu, przewidzianej przepisami o ochronie ╢rodowiska, ochrony zasob≤w przyrody ┐ywej, niekt≤rych twor≤w przyrody lub obszar≤w o cennych walorach krajobrazowych okre╢la siΩ zasady korzystania z nich oraz niezbΩdne zakazy i nakazy dostosowane do przedmiotu ochrony i jej zakresu, umo┐liwiaj▒ce zachowanie chronionych warto╢ci przyrodniczych lub krajobrazowych.
 

Art. 73. 1. Zabrania siΩ:

1)budowy lub rozbudowy obiekt≤w wp│ywaj▒cych szkodliwie na ╢rodowisko na obszarach, kt≤re wymagaj▒ szczeg≤lnej ochrony, jak: parki narodowe, rezerwaty przyrody, parki krajobrazowe, obszary krajobrazu chronionego, obszary uzdrowisk, miejscowo╢ci turystyczno-wypoczynkowe, obszary, na kt≤rych znajduj▒ siΩ ╝r≤d│a zaopatrzenia w wodΩ miast, wsi lub zespo│≤w jednostek osadniczych,
2)budowy lub rozbudowy, w granicach administracyjnych miast oraz w obrΩbie zwartej zabudowy wsi, zak│ad≤w produkcyjnych albo us│ugowych, stwarzaj▒cych zagro┐enie dla zdrowia ludzkiego,
3)wznoszenia w pobli┐u morza, jezior, innych zbiornik≤w wodnych, rzek i kana│≤w, krajobrazowych punkt≤w widokowych lub na terenach o szczeg≤lnych walorach krajobrazowych obiekt≤w budowlanych naruszaj▒cych walory krajobrazowe ╢rodowiska, uniemo┐liwiaj▒cych do nich dostΩp albo utrudniaj▒cych lub uniemo┐liwiaj▒cych zwierzΩtom dziko ┐yj▒cym dostΩp do w≤d.

Art. 74. 1. Konstruktorzy, projektanci i producenci maszyn i innych urz▒dze± technicznych, w tym ╢rodk≤w komunikacji i transportu, s▒ obowi▒zani zapewniµ, aby maszyny i inne urz▒dzenia techniczne odpowiada│y wymaganiom ochrony ╢rodowiska.
2. Maszyny i inne urz▒dzenia techniczne, o kt≤rych mowa mowa w ust. 1, przed dopuszczeniem do produkcji poddaje siΩ ocenie co do zgodno╢ci z wymaganiami ochrony ╢rodowiska.
3. Oceny, o kt≤rej mowa w ust. 2, dokonuj▒ jednostki powo│ane do oceny jako╢ciowej b▒d╝ do podejmowania decyzji o dopuszczeniu do produkcji lub do obrotu albo do u┐ytkowania lub eksploatacji.
4. Maszyny i inne urz▒dzenia techniczne, o kt≤rych mowa w ust. 1, nie mog▒ byµ wprowadzane do produkcji ani te┐ kierowane do obrotu oraz przeznaczane do u┐ytkowania lub innego wykorzystania, je┐eli nie spe│niaj▒ ustalonych wymaga± ochrony ╢rodowiska.
5. Minister Gospodarki w porozumieniu z Ministrem Ochrony ªrodowiska, Zasob≤w Naturalnych i Le╢nictwa, w drodze rozporz▒dzenia, mo┐e okre╢liµ szczeg≤│owe wymagania, jakim ze wzglΩdu na potrzeby ochrony ╢rodowiska powinny odpowiadaµ maszyny i inne urz▒dzenia techniczne.
 

Art. 75. 1. Producenci maszyn i innych urz▒dze± technicznych, kt≤re przy niew│a╢ciwym u┐ywaniu lub stosowaniu mog│yby zagroziµ ╢rodowisku, s▒ obowi▒zani do│▒czyµ do nich pouczenia co do sposobu ich u┐ywania lub stosowania ze wzglΩdu na potrzeby ochrony ╢rodowiska.
2. Producenci maszyn i innych urz▒dze± technicznych, w kt≤rych w drodze konstrukcyjnej nie mo┐na zapewniµ wymaga± ochrony ╢rodowiska, s▒ obowi▒zani wyposa┐yµ je w odpowiednie zabezpieczenia chroni▒ce ╢rodowisko. Je┐eli jednak u┐ycie zabezpieczenia jest zale┐ne od warunk≤w wystΩpuj▒cych przy eksploatacji lub u┐ytkowaniu, obowi▒zek zabezpieczenia ci▒┐y r≤wnie┐ na u┐ytkowniku, kt≤ry ponadto jest odpowiedzialny za prawid│owe jego stosowanie.
3. Producenci maszyn i innych urz▒dze± technicznych s▒ obowi▒zani:

1)dokonywaµ bie┐▒co analizy ich rozwi▒za± konstrukcyjnych co do mo┐liwo╢ci wyeliminowania lub zmniejszenia stopnia szkodliwo╢ci dla ╢rodowiska,
2)zaopatrzyµ je, je┐eli podlegaj▒ ocenie, o kt≤rej mowa w art. 74 ust. 2 i 3, w ╢wiadectwa stwierdzaj▒ce spe│nienie ustalonych wymaga± ochrony ╢rodowiska.

Art. 76. 1. W≤jt, burmistrz albo prezydent miasta mo┐e, w drodze decyzji, nakazaµ u┐ytkownikowi maszyny lub innego urz▒dzenia technicznego wykonanie w okre╢lonym czasie odpowiednich czynno╢ci zmierzaj▒cych do ograniczenia ich uci▒┐liwo╢ci dla ╢rodowiska.
2. W wypadku niezastosowania siΩ u┐ytkownika maszyny lub innego urz▒dzenia technicznego do ustale±, o kt≤rych mowa w ust. 1, w≤jt, burmistrz albo prezydent miasta mo┐e, w drodze decyzji, nakazaµ unieruchomienie maszyny lub innego urz▒dzenia technicznego, powoduj▒cych uci▒┐liwo╢ci dla ╢rodowiska.
 

Art. 77. Maszyny i inne urz▒dzenia techniczne importowane powinny odpowiadaµ wymaganiom ochrony ╢rodowiska, okre╢lonym polskimi przepisami prawnymi i normami.
 

Art. 78. (skre╢lony).
 

Art. 79. 1. Przepisy art. 74-78 stosuje siΩ odpowiednio do produkcji i dostaw paliw, surowc≤w oraz wyrob≤w nie bΩd▒cych maszynami i innymi urz▒dzeniami technicznymi.
2. Minister Gospodarki w porozumieniu z Ministrem Ochrony ªrodowiska, Zasob≤w Naturalnych i Le╢nictwa w drodze rozporz▒dzenia mo┐e okre╢liµ szczeg≤│owe wymagania, jakim powinny odpowiadaµ, ze wzglΩdu na potrzebΩ ochrony zdrowia ludzi i ╢rodowiska, paliwa, surowce oraz wyroby nie bΩd▒ce maszynami i innymi urz▒dzeniami technicznymi.

Art. 86. 1. Jednostki organizacyjne ponosz▒ op│aty za gospodarcze korzystanie ze ╢rodowiska i wprowadzanie w nim zmian.
2. Op│aty uiszczane s▒ za:

1)wprowadzanie substancji zanieczyszczaj▒cych do powietrza,
2)usuwanie drzew lub krzew≤w,
3)inne formy korzystania ze ╢rodowiska na zasadach okre╢lonych odrΩbnymi przepisami.

Art. 86a. 1. Op│aty za wprowadzanie substancji zanieczyszczaj▒cych do powietrza ustala siΩ w zale┐no╢ci od ich rodzaju i ilo╢ci.
2. Op│atΩ za usuniΩcie drzew ustala siΩ w zale┐no╢ci od obwodu pnia, rodzaju lub gatunku (odmiany) drzewa, a za usuniΩcie krzew≤w - w zale┐no╢ci od powierzchni poro╢niΩtej krzewami.
 

Art. 86b. 1. Op│aty, o kt≤rych mowa w art. 86 ust. 2 pkt 1, jednostki organizacyjne ustalaj▒ we w│asnym zakresie i wnosz▒ je bez wezwania na rachunek urzΩdu marsza│kowskiego w│a╢ciwego ze wzglΩdu na miejsce korzystania ze ╢rodowiska.
2. Op│aty za gospodarcze korzystanie ze ╢rodowiska i wprowadzanie w nim zmian ustala siΩ, z zastrze┐eniem ust. 8, wed│ug stawek obowi▒zuj▒cych w dniu korzystania ze ╢rodowiska lub wprowadzania w nim zmian.
3. Op│aty, o kt≤rych mowa w art. 86 ust. 2 pkt 1, jednostka organizacyjna obowi▒zana jest wnie╢µ do ko±ca miesi▒ca nastΩpuj▒cego po up│ywie ka┐dego kwarta│u. 
4. Jednostka organizacyjna obowi▒zana jest do prowadzenia aktualizowanej co kwarta│ ewidencji zawieraj▒cej wykaz rodzaj≤w i ilo╢ci zanieczyszcze± wprowadzonych do powietrza oraz dane, na kt≤rych podstawie okre╢lono te ilo╢ci.
5. Jednostka organizacyjna obowi▒zana jest bez wezwania przedstawiµ marsza│kowi wojew≤dztwa, w terminie do ko±ca miesi▒ca nastΩpuj▒cego po up│ywie ka┐dego kwarta│u, informacjΩ zawieraj▒c▒ wykaz oraz dane, o kt≤rych mowa w ust. 4, dotycz▒ce zanieczyszcze± objΩtych op│atami, wprowadzonych w poprzednim kwartale do powietrza.
6. Wykazy, o kt≤rych mowa w ust. 5, przechowywane s▒ przez marsza│ka wojew≤dztwa w publicznie dostΩpnym rejestrze. Na wniosek jednostki organizacyjnej, uzasadniony szczeg≤lnymi potrzebami ochrony tajemnicy handlowej, organ wy│▒cza dane, o kt≤rych mowa w ust. 4 i 5, z publicznie dostΩpnego rejestru, umieszczaj▒c o tym w nim informacjΩ.
7. W razie niedope│nienia przez jednostkΩ organizacyjn▒ obowi▒zku wniesienia op│aty lub z│o┐enia informacji, o kt≤rej mowa w ust. 5, lub w razie z│o┐enia informacji nasuwaj▒cej zastrze┐enia, marsza│ek wojew≤dztwa, na podstawie w│asnych ustale±, wydaje decyzjΩ, w kt≤rej okre╢la wysoko╢µ nie wniesionej op│aty, stosuj▒c stawki obowi▒zuj▒ce w dniu wszczΩcia postΩpowania.
8. Ustale±, o kt≤rych mowa w ust. 7, dokonuje siΩ w szczeg≤lno╢ci na podstawie:

1)ci▒g│ych pomiar≤w emisji zanieczyszcze±,
2)wska╝nik≤w emisji zanieczyszcze±,
3)innych danych technologicznych i technicznych.

Art. 86c. 1. Op│atΩ za usuniΩcie drzew lub krzew≤w ustala siΩ przy udzielaniu zezwolenia na usuniΩcie drzew lub krzew≤w. We wniosku o zezwolenie nale┐y okre╢liµ dane dotycz▒ce gatunku drzewa, obwodu jego pnia, przeznaczenia terenu, na kt≤rym ro╢nie drzewo, oraz przyczynΩ i termin zamierzonego usuniΩcia drzewa. We wniosku o zezwolenie na usuniΩcie krzew≤w nale┐y okre╢liµ termin i przyczynΩ zamierzonego ich usuniΩcia oraz wielko╢µ powierzchni, z kt≤rej krzewy zostan▒ usuniΩte.
2. (skre╢lony).
3. W≤jt, burmistrz albo prezydent miasta odracza jednostce organizacyjnej na okres dw≤ch lat termin uiszczenia op│aty za usuniΩcie drzew lub krzew≤w, je┐eli zezwolenie przewiduje mo┐liwo╢µ przesadzenia ich w inne miejsce.
4. Je┐eli przesadzone drzewa lub krzewy zachowa│y ┐ywotno╢µ po terminie dw≤ch lat od dnia ich przesadzenia lub nie zachowa│y ┐ywotno╢ci na skutek si│y wy┐szej lub klΩski suszy, w≤jt, burmistrz albo prezydent miasta umorzy nale┐no╢µ z tytu│u ustalonej op│aty za usuniΩcie drzew lub krzew≤w.
 

Art. 86d. 1. Nie pobiera siΩ op│at za usuwanie drzew:

1)na kt≤rych usuniΩcie nie jest wymagane zezwolenie,
2)na kt≤rych usuniΩcie osoba fizyczna uzyska│a zezwolenie,
3) je┐eli usuniΩcie by│o zwi▒zane z wykonywaniem i utrzymaniem urz▒dze± melioracji wodnych w zakresie niezbΩdnym do wykonania i utrzymania tych urz▒dze±, po uzgodnieniu z wojewod▒,
4) je┐eli usuniΩcie jest zwi▒zane z odnow▒ i zabiegami pielΩgnacyjnymi drzew znajduj▒cych siΩ na terenach nieruchomo╢ci wpisanych do rejestru zabytk≤w,
5)kt≤re zagra┐aj▒ bezpiecze±stwu ludzi lub mienia w istniej▒cych obiektach budowlanych albo bezpiecze±stwu ┐eglugi,
6)spowodowane modernizacj▒ dr≤g publicznych i linii kolejowych oraz zagra┐aj▒cych bezpiecze±stwu ruchu kolejowego i drogowego,
7) z miΩdzywala i wa│≤w przeciwpowodziowych, a tak┐e nie obwa│owanych obszar≤w nara┐onych na niebezpiecze±stwa powodzi oraz z koryta rzek przez jednostki organizacyjne zobowi▒zane do utrzymania rzek i wa│≤w przeciwpowodziowych, po uzgodnieniu z wojewod▒,
8)kt≤re posadzono tymczasowo na terenach przeznaczonych w planach zagospodarowania przestrzennego na cele nie przewiduj▒ce zadrzewie± lub zakrzewie±,
9)obumar│ych,
10) usuwanych z teren≤w zieleni miejskiej, z park≤w ustanowionych przez radΩ gminy i ogrod≤w dzia│kowych w zwi▒zku z zabiegami pielΩgnacyjnymi.

Art. 86e. 1. Rada Ministr≤w okre╢li, w drodze rozporz▒dzenia:

1)rodzaje substancji zanieczyszczaj▒cych, za kt≤rych wprowadzanie do powietrza pobiera siΩ op│aty, oraz jednostkowe stawki op│at, 
2)rodzaje i gatunki (odmiany) drzew i krzew≤w, za kt≤rych usuwanie pobiera siΩ op│aty, oraz jednostkowe stawki op│at, 
3)szczeg≤│owe zasady prowadzenia ewidencji, o kt≤rej mowa w art. 86b ust. 4, oraz rejestru, o kt≤rym mowa w art. 86b ust. 6.

Art. 86f. 1. Obowi▒zek uiszczenia op│aty przedawnia siΩ z up│ywem 5 lat, licz▒c od ko±ca roku, w kt≤rym up│yn▒│ termin wniesienia op│aty.
2. Nie mo┐na wydaµ decyzji w sprawie ustalenia op│aty, o kt≤rej mowa w art. 86 ust. 2 pkt 3, je┐eli od ko±ca roku kalendarzowego, w kt≤rym usuniΩto drzewa lub krzewy, up│ynΩ│o 5 lat.
 

Art. 86g. 1. Za termin uiszczenia op│aty, o kt≤rej mowa w art. 86 ust. 2 pkt 1, uwa┐a siΩ ostatni dzie±, w kt≤rym, zgodnie z art. 86b ust. 3, wp│ata powinna nast▒piµ. W przypadku op│at, o kt≤rych mowa w art. 86 ust. 2 pkt 2, termin p│atno╢ci wynosi 14 dni od dnia, w kt≤rym decyzja ustalaj▒ca wysoko╢µ op│aty sta│a siΩ ostateczna.
2. W razie nieterminowego uiszczenia op│aty pobiera siΩ odsetki za zw│okΩ w wysoko╢ci odsetek pobieranych za nieterminowe regulowanie zobowi▒za± podatkowych.
3. Op│aty nie uiszczone w terminie, o kt≤rym mowa w ust. 1, podlegaj▒ wraz z odsetkami za zw│okΩ przymusowemu ╢ci▒gniΩciu w trybie okre╢lonym w przepisach o postΩpowaniu egzekucyjnym w administracji.
4. Kwoty nadp│acone w wyniku nienale┐nie uiszczonych op│at (nadp│aty) podlegaj▒ z urzΩdu zaliczeniu na poczet bie┐▒cych i zaleg│ych op│at, a w razie braku takich obowi▒zk≤w - zaliczeniu na poczet przysz│ych op│at, chyba ┐e jednostka organizacyjna zg│osi wniosek o ich zwrot.
5. Wymierzone, a nie pobrane op│aty nie s▒ objΩte postΩpowaniem uk│adowym.
 
 

Art. 87. 1. Tworzy siΩ Narodowy Fundusz Ochrony ªrodowiska i Gospodarki Wodnej, zwany dalej "Narodowym Funduszem", wojew≤dzki fundusz ochrony ╢rodowiska i gospodarki wodnej, zwany dalej "wojew≤dzkim funduszem", powiatowe fundusze ochrony ╢rodowiska i gospodarki wodnej, zwane dalej "powiatowymi funduszami", oraz gminne fundusze ochrony ╢rodowiska i gospodarki wodnej, zwane dalej "gminnymi funduszami".
2. Narodowy Fundusz i wojew≤dzkie fundusze posiadaj▒ osobowo╢µ prawn▒.
2a. Podstaw▒ gospodarki finansowej fundusz≤w ochrony ╢rodowiska s▒ roczne plany przychod≤w i rozchod≤w uchwalane odpowiednio przez RadΩ Nadzorcz▒ Narodowego Funduszu, rady nadzorcze wojew≤dzkich funduszy, rady powiat≤w i gmin.
3. Nadz≤r nad dzia│alno╢ci▒ Narodowego Funduszu sprawuje minister w│a╢ciwy do spraw ╢rodowiska.
4. Uchwa│a Rady Nadzorczej Narodowego Funduszu sprzeczna z prawem jest niewa┐na. O niewa┐no╢ci uchwa│y w ca│o╢ci lub w czΩ╢ci orzeka, w drodze decyzji, organ nadzoru w terminie nie d│u┐szym ni┐ 14 dni od daty otrzymania uchwa│y.
5. Organ nadzoru, wszczynaj▒c postΩpowanie w sprawie stwierdzenia niewa┐no╢ci uchwa│y, mo┐e wstrzymaµ jej wykonanie.
6. W sprawach stwierdzenia niewa┐no╢ci uchwa│y przepisy Kodeksu postΩpowania administracyjnego oraz ustawy z dnia 11 maja 1995 r. o Naczelnym S▒dzie Administracyjnym (Dz. U. Nr 74, poz. 368 i Nr 104, poz. 515 oraz z 1997 r. Nr 75, poz. 471, Nr 106, poz. 679 i Nr 114, poz. 739) stosuje siΩ odpowiednio.
7. Przepisy ust. 4-6 stosuje siΩ odpowiednio do wojew≤dzkich funduszy, z tym ┐e organem nadzoru jest wojewoda.
8. Decyzja wojewody stwierdzaj▒ca niewa┐no╢µ uchwa│y jest ostateczna.
9. Po up│ywie terminu wskazanego w ust. 4 organ nadzoru nie mo┐e we w│asnym zakresie stwierdziµ niewa┐no╢ci uchwa│y Rady Nadzorczej Narodowego Funduszu lub wojew≤dzkiego funduszu. W tym przypadku organ nadzoru mo┐e zaskar┐yµ uchwa│Ω do s▒du administracyjnego.
10. W przypadku, o kt≤rym mowa w ust. 9, wydanie postanowienia o wstrzymaniu wykonania uchwa│y nale┐y do s▒du administracyjnego.
 

Art. 87a. ªrodki Narodowego Funduszu, wojew≤dzkich funduszy, powiatowych funduszy i gminnych funduszy s│u┐▒ finansowaniu ochrony ╢rodowiska i gospodarki wodnej w celu realizacji zasady zr≤wnowa┐onego rozwoju.
 

Art. 87b. 1. Dochodami Narodowego Funduszu, wojew≤dzkich funduszy, powiatowych funduszy oraz gminnych funduszy s▒ wp│ywy z tytu│u op│at i kar pieniΩ┐nych pobieranych na podstawie ustawy i odrΩbnych przepis≤w.
2. Dochodami Narodowego Funduszu s▒ tak┐e wp│ywy z op│at i kar pieniΩ┐nych ustalanych na podstawie ustawy - Prawo geologiczne i g≤rnicze. Dochody te przeznacza siΩ na finansowanie prac geologicznych w zakresie gospodarki zasobami naturalnymi i poznania budowy geologicznej kraju oraz na finansowanie potrzeb g≤rnictwa s│u┐▒cych zmniejszeniu uci▒┐liwo╢ci dla ╢rodowiska wynikaj▒cych z wydobywania kopalin.
3. Dochodami Narodowego Funduszu, wojew≤dzkich funduszy, powiatowych funduszy oraz gminnych funduszy mog▒ byµ wp│ywy z przedsiΩwziΩµ organizowanych na rzecz ochrony ╢rodowiska i gospodarki wodnej, dobrowolne wp│aty zak│ad≤w pracy, dobrowolne wp│aty, zapisy i darowizny os≤b fizycznych i prawnych oraz ╢wiadczenia rzeczowe i ╢rodki pochodz▒ce z fundacji.
3a. Dochody, o kt≤rych mowa w ust. 1-3, s▒ ╢rodkami publicznymi w rozumieniu ustawy z dnia 10 czerwca 1994 r. o zam≤wieniach publicznych (Dz. U. Nr 76, poz. 344 i Nr 130, poz. 645, z 1995 r. Nr 99, poz. 488 oraz z 1997 r. Nr 123, poz. 777 i 778).
4. Zarz▒d wojew≤dztwa prowadzi wyodrΩbnione rachunki bankowe w celu gromadzenia i redystrybucji wp│yw≤w, o kt≤rych mowa w ust. 1. Wp│ywy te, powiΩkszone o dochody z oprocentowania rachunk≤w bankowych i pomniejszone o op│aty poniesione na egzekucjΩ nale┐no╢ci oraz o koszty obs│ugi rachunk≤w bankowych, przekazuje siΩ do dnia 15 nastΩpnego miesi▒ca na rachunki Narodowego Funduszu oraz wojew≤dzkich, powiatowych i gminnych funduszy.
4a. Zarz▒d wojew≤dztwa przed przekazaniem wp│yw≤w z kar na rachunek Narodowego Funduszu oraz wojew≤dzkich funduszy, o kt≤rych mowa w ust. 4, pomniejsza je o 20%, a kwotΩ uzyskan▒ z tytu│u pomniejszenia przekazuje G│≤wnemu Inspektorowi Ochrony ªrodowiska z przeznaczeniem na cele, o kt≤rych mowa w art. 18a ustawy z dnia 20 lipca 1991 r. o Pa±stwowej Inspekcji Ochrony ªrodowiska (Dz. U. Nr 77, poz. 335, z 1996 r. Nr 106, poz. 496 i z 1997 r. Nr 121, poz. 770).
5. Wp│ywy za sk│adowanie odpad≤w stanowi▒ w 50% doch≤d gminnego funduszu gminy i w 10% doch≤d powiatowego funduszu powiatu, na kt≤rych obszarze sk│adowane s▒ te odpady. Dochodami gminnego funduszu jest tak┐e ca│o╢µ wp│yw≤w z tytu│u kar i op│at z terenu danej gminy za usuwanie drzew lub krzew≤w. Z zastrze┐eniem ust. 7, dochodami gminnego funduszu jest 20%, a powiatowego funduszu 10% wp│yw≤w z op│at i kar za pozosta│e rodzaje gospodarczego korzystania ze ╢rodowiska i dokonywania w nim zmian oraz szczeg≤lnego korzystania z w≤d i urz▒dze± wodnych.
5a. W przypadku gdy sk│adowisko odpad≤w jest zlokalizowane na obszarze wiΩcej ni┐ jednej gminy, doch≤d, o kt≤rym mowa w ust. 5, podlega podzia│owi proporcjonalnie do powierzchni zajmowanych przez sk│adowisko na obszarze tych gmin.
5b. Dochody gminnych funduszy gromadzone s▒ na odrΩbnym rachunku bankowym.
6. Pozosta│e ╢rodki, po dokonaniu podzia│u, o kt≤rym mowa w ust. 5, stanowi▒, z zastrze┐eniem ust. 7, w 28% doch≤d Narodowego Funduszu oraz w 72% doch≤d wojew≤dzkiego funduszu.
7. Wp│ywy z tytu│u op│at i kar za zasolenie w≤d powierzchniowych przez kopalnie wΩgla kamiennego oraz z tytu│u emisji tlenk≤w azotu do powietrza - w ca│o╢ci stanowi▒ doch≤d Narodowego Funduszu.
8. Wp│ywy Narodowego Funduszu z tytu│u op│at i kar za zasolenie w≤d powierzchniowych przez kopalnie wΩgla kamiennego s▒ przeznaczane na rozwi▒zanie problemu zasalania w≤d, a wp│ywy z tytu│u op│at i kar za emisjΩ do powietrza dwutlenku siarki oraz tlenk≤w azotu - na ograniczenie emisji tych gaz≤w i na wspomaganie produkcji urz▒dze± s│u┐▒cych do tego celu.
 

Art. 87c. Dochodami Narodowego Funduszu i wojew≤dzkich funduszy mog▒ byµ tak┐e:
1)dochody z operacji finansowych, a w szczeg≤lno╢ci z tytu│u posiadania udzia│≤w przez Narodowy Fundusz i wojew≤dzkie fundusze w sp≤│kach, z odsetek od udzielonych po┐yczek na realizacjΩ zada± ochrony ╢rodowiska i gospodarki wodnej, z oprocentowania rachunk≤w bankowych i lokat, z zysk≤w ze sprzeda┐y i posiadania papier≤w warto╢ciowych, 
2)╢rodki z tytu│u emisji obligacji, zaci▒gania kredyt≤w i zyski z przedsiΩwziΩµ realizowanych na rzecz ochrony ╢rodowiska i gospodarki wodnej wsp≤lnie z innymi jednostkami organizacyjnymi, 
3)inne wp│aty i ╢rodki z innych funduszy,
4)inne dochody okre╢lone przez RadΩ Ministr≤w.
 

Art. 88. ªrodki gminnych funduszy przeznacza siΩ na: 
1)edukacjΩ ekologiczn▒ oraz propagowanie dzia│a± proekologicznych i zasady zr≤wnowa┐onego rozwoju,
2)wspomaganie system≤w kontrolno-pomiarowych stanu ╢rodowiska oraz system≤w pomiarowych zu┐ycia wody i ciep│a,
3)realizowanie zada± modernizacyjnych i inwestycyjnych, s│u┐▒cych ochronie ╢rodowiska i gospodarce wodnej,
4)urz▒dzanie i utrzymywanie teren≤w zieleni, zadrzewie±, zakrzewie± oraz park≤w ustanowionych przez radΩ gminy,
5)realizacjΩ przedsiΩwziΩµ zwi▒zanych z gospodarczym wykorzystaniem oraz sk│adowaniem odpad≤w, 
6)wspieranie dzia│a± zapobiegaj▒cych powstawaniu zanieczyszcze± i odpad≤w, w szczeg≤lno╢ci zmierzaj▒cych do wprowadzenia czystszej produkcji,
7)profilaktykΩ zdrowotn▒ dzieci na obszarach szczeg≤lnej ochrony ╢rodowiska, na kt≤rych wystΩpuj▒ przekroczenia norm zanieczyszcze± ╢rodowiska,
8)inne zadania s│u┐▒ce ochronie ╢rodowiska wynikaj▒ce z zasady zr≤wnowa┐onego rozwoju w gminie, ustalone przez radΩ gminy.
 

Art. 88a. ªrodki wojew≤dzkich funduszy przeznacza siΩ na wspomaganie dzia│alno╢ci okre╢lonej w art. 88 pkt 1-8, a ponadto na dofinansowywanie:
1)dzia│a± na rzecz ochrony przyrody i las≤w oraz zada± zwi▒zanych ze zwiΩkszaniem lesisto╢ci kraju,
2)dzia│a± polegaj▒cych na zapobieganiu nadzwyczajnym zagro┐eniom ╢rodowiska i na ich likwidacji,
3)bada± naukowych i upowszechniania ich wynik≤w oraz postΩpu technicznego w ochronie ╢rodowiska i gospodarce wodnej,
4)opracowa± i wdra┐ania nowych technik i technologii, w szczeg≤lno╢ci dotycz▒cych: ╢ciek≤w, paliw i spalin, utylizacji odpad≤w, ograniczania ha│asu, promieniowania oraz zu┐ycia wody,
5)innych zada± zwi▒zanych ze zr≤wnowa┐onym rozwojem, ochron▒ ╢rodowiska i gospodark▒ wodn▒, ustalonych w planach dzia│alno╢ci wojew≤dzkich funduszy.
 

Art. 88b. 1. ªrodki Narodowego Funduszu przeznacza siΩ na wspomaganie dzia│alno╢ci w sferze ochrony ╢rodowiska i gospodarki wodnej, zgodnie z celami okre╢lonymi w art. 88 pkt 1-8 i art. 88a pkt 1-4, a ponadto polegaj▒cej na:

1)rozwoju przemys│u produkcji urz▒dze± mechanicznych i aparatury kontrolno-pomiarowej, s│u┐▒cych ochronie ╢rodowiska i gospodarce wodnej,
2)rozwoju specjalistycznego potencja│u wykonawczego s│u┐▒cego realizacji inwestycji w sferze ochrony ╢rodowiska i gospodarki wodnej,
3)rozwoju sieci stacji pomiarowych, laboratori≤w i o╢rodk≤w przetwarzania informacji, s│u┐▒cych badaniu jako╢ci ╢rodowiska,
4)realizacji kompleksowych program≤w badawczych, rozwojowych i wdro┐eniowych oraz program≤w edukacji ekologicznej,
5)wspomaganiu regionalnych i ponadregionalnych program≤w zr≤wnowa┐onego rozwoju oraz ochrony ╢rodowiska,
6)realizacji innych zada± zwi▒zanych z ochron▒ ╢rodowiska i gospodark▒ wodn▒, ustalonych w planie dzia│alno╢ci Narodowego Funduszu.

Art. 88c. 1. Narodowy Fundusz i wojew≤dzkie fundusze mog▒ przeznaczaµ posiadane ╢rodki na:

1)udzielanie oprocentowanych po┐yczek,
1a) dop│aty do preferencyjnych kredyt≤w i po┐yczek,
2)przyznawanie dotacji, szczeg≤lnie w przypadku realizacji wiΩkszych zada± o zasiΩgu przekraczaj▒cym obszar jednego wojew≤dztwa,
3)zak│adanie sp≤│ek maj▒cych siedzibΩ w kraju i za granic▒ oraz wnoszenie udzia│≤w do sp≤│ek ju┐ dzia│aj▒cych,
4)emitowanie obligacji w│asnych oraz nabywanie obligacji i akcji jednostek gospodarczych,
5)zakup ╢rodk≤w dewizowych,
6)wynagrodzenia i nagrody za dzia│alno╢µ na rzecz ochrony ╢rodowiska i gospodarki wodnej, nie zwi▒zan▒ z wykonywaniem obowi▒zk≤w pracownik≤w administracji rz▒dowej i samorz▒dowej.

Art. 88d. 1. Organami Narodowego Funduszu jest Rada Nadzorcza i Zarz▒d.
2. Techniczno-organizacyjn▒ obs│ugΩ Rady Nadzorczej i Zarz▒du sprawuje biuro Narodowego Funduszu.
3. Przepisy ust. 1 i 2 stosuje siΩ odpowiednio do wojew≤dzkich funduszy.
 

Art. 88e. 1. Rada Nadzorcza Narodowego Funduszu liczy od 13 do 15 os≤b, a rady nadzorcze wojew≤dzkich funduszy od 7 do 9 os≤b.
2. Sk│ad i strukturΩ Rady Nadzorczej Narodowego Funduszu ustala Minister Ochrony ªrodowiska, Zasob≤w Naturalnych i Le╢nictwa, uwzglΩdniaj▒c w sk│adzie Rady dw≤ch przedstawicieli og≤lnopolskiej reprezentacji gmin oraz przedstawiciela pozarz▒dowych organizacji ekologicznych wybranego spo╢r≤d zg│oszonych przez nie kandydat≤w ciesz▒cych siΩ poparciem najwiΩkszej liczby organizacji.
3. W przypadku niezg│oszenia przedstawicieli przez og≤lnopolsk▒ reprezentacjΩ gmin lub pozarz▒dowe organizacje ekologiczne Minister Ochrony ªrodowiska, Zasob≤w Naturalnych i Le╢nictwa mo┐e delegowaµ na ich miejsce swoich przedstawicieli.
4. Cz│onk≤w Rady Nadzorczej Narodowego Funduszu powo│uje i odwo│uje Minister Ochrony ªrodowiska, Zasob≤w Naturalnych i Le╢nictwa.
5. W sk│ad rad nadzorczych wojew≤dzkich funduszy wchodz▒:

1)przedstawiciel wojewody,
2)przedstawiciel w│a╢ciwej komisji do spraw ╢rodowiska sejmiku wojew≤dztwa,
3)przewodnicz▒cy wojew≤dzkiej komisji ochrony przyrody,
4)przedstawiciel Narodowego Funduszu, wyznaczony przez RadΩ,
5)jeden lub dwaj eksperci z dziedziny ochrony ╢rodowiska i gospodarki wodnej wyznaczeni przez sejmik wojew≤dztwa,
6)dwaj przedstawiciele wyznaczeni przez sejmik wojew≤dztwa,
7)przedstawiciel pozarz▒dowych organizacji ekologicznych wybrany spo╢r≤d kandydat≤w zg│oszonych przez organizacje dzia│aj▒ce na terenie danego wojew≤dztwa i ciesz▒cych siΩ poparciem najwiΩkszej ich liczby.

1)ustalanie kryteri≤w wyboru przedsiΩwziΩµ finansowanych ze ╢rodk≤w Narodowego Funduszu i wojew≤dzkich funduszy,
2)uchwalanie, w oparciu o politykΩ ekologiczn▒ pa±stwa, plan≤w dzia│alno╢ci wojew≤dzkich funduszy oraz zatwierdzanie list przedsiΩwziΩµ priorytetowych do 30 listopada ka┐dego roku,
3)uchwalanie, w oparciu o politykΩ ekologiczn▒ pa±stwa i listy przedsiΩwziΩµ priorytetowych wojew≤dzkich funduszy, planu dzia│alno╢ci i zatwierdzanie list priorytetowych przedsiΩwziΩµ Narodowego Funduszu, do dnia 31 stycznia ka┐dego roku,
4)ustalanie zasad udzielania i umarzania po┐yczek oraz udzielania dotacji,
5)zatwierdzanie wniosk≤w zarz▒du w sprawach emisji obligacji w│asnych oraz nabywania obligacji i akcji jednostek gospodarczych, zaci▒gania kredyt≤w i po┐yczek, wnoszenia udzia│≤w do sp≤│ek, a tak┐e zatwierdzanie wniosk≤w o udzielenie po┐yczek i dotacji, kt≤rych warto╢µ jednostkowa przekracza:

a)w przypadku po┐yczki lub dotacji z Narodowego Funduszu - r≤wnowarto╢µ kwoty 300.000 ECU,
b)w przypadku po┐yczki lub dotacji z wojew≤dzkiego funduszu - 0,5% dochod≤w uzyskanych przez ten fundusz w roku poprzednim,

6)zatwierdzanie rocznych sprawozda± zarz▒du z dzia│alno╢ci i bilansu Narodowego Funduszu i wojew≤dzkich funduszy,
7)ustalanie zasad wynagradzania cz│onk≤w Zarz▒du i pracownik≤w biura Narodowego Funduszu oraz cz│onk≤w zarz▒d≤w i pracownik≤w biur wojew≤dzkich funduszy,
8)kontrola dzia│alno╢ci Zarz▒du Narodowego Funduszu i zarz▒d≤w wojew≤dzkich funduszy, 
9) sk│adanie w terminie do dnia 30 kwietnia ka┐dego roku kalendarzowego sprawozda±:

a)z dzia│alno╢ci Narodowego Funduszu - ministrowi w│a╢ciwemu do spraw ╢rodowiska,
b)z dzia│alno╢ci wojew≤dzkich funduszy - w│a╢ciwemu zarz▒dowi wojew≤dztwa.

Art. 88f. 1. Zarz▒d stanowi▒ prezes i jego zastΩpcy, powo│ywani i odwo│ywani:

1)w Narodowym Funduszu - przez ministra w│a╢ciwego do spraw ╢rodowiska, na wniosek Rady Nadzorczej Narodowego Funduszu,
2)w wojew≤dzkich funduszach - przez w│a╢ciwy zarz▒d wojew≤dztwa na wniosek rady nadzorczej wojew≤dzkiego funduszu.

1)opracowywanie projekt≤w plan≤w dzia│alno╢ci Narodowego Funduszu i wojew≤dzkich funduszy, w tym projekt≤w corocznych list przedsiΩwziΩµ priorytetowych,
2)dokonywanie wyboru przedsiΩwziΩµ do finansowania ze ╢rodk≤w Narodowego Funduszu i wojew≤dzkich funduszy,
3)gospodarowanie ╢rodkami Narodowego Funduszu i wojew≤dzkich funduszy,
4)kontrolowanie wykorzystania po┐yczek i dotacji przyznanych ze ╢rodk≤w Narodowego Funduszu i wojew≤dzkich funduszy,
5)opracowywanie analiz i ocen ekologicznej efektywno╢ci funkcjonowania Narodowego Funduszu i wojew≤dzkich funduszy,
6)sk│adanie Radzie Nadzorczej Narodowego Funduszu i radom nadzorczym wojew≤dzkich funduszy sprawozda± z dzia│alno╢ci Narodowego Funduszu i wojew≤dzkich funduszy,
7) (skre╢lony).

1)pozosta│ych cz│onk≤w zarz▒d≤w,
2)pe│nomocnik≤w powo│anych przez prezesa zarz▒du, dzia│aj▒cych w granicach ich umocowania.
Informacji o sk│adzie Zarz▒du Narodowego Funduszu udziela minister w│a╢ciwy do spraw ╢rodowiska, a o sk│adzie zarz▒d≤w wojew≤dzkich funduszy - w│a╢ciwy zarz▒d wojew≤dztwa.

Art. 88g. 1. Narodowy Fundusz i wojew≤dzkie fundusze tworz▒ fundusz statutowy i fundusz rezerwowy oraz mog▒ tworzyµ inne fundusze.
2. Na fundusz statutowy sk│adaj▒ siΩ w szczeg≤lno╢ci warto╢µ netto ╢rodk≤w trwa│ych, warto╢ci niematerialne i prawne oraz ╢rodki pieniΩ┐ne zgromadzone z dochod≤w, o kt≤rych mowa w art. 87b.
3. Fundusz rezerwowy tworzy siΩ z czΩ╢ci zysku netto.
4. Koszty dzia│alno╢ci Narodowego Funduszu i wojew≤dzkich funduszy pokrywane s▒ z przychod≤w z operacji finansowych, a w szczeg≤lno╢ci z posiadania udzia│≤w w innych jednostkach, z papier≤w warto╢ciowych, z odsetek od po┐yczek i nale┐no╢ci, w tym tak┐e odsetek za zw│okΩ w zap│acie, z rozwi▒zania rezerw, otrzymania dyskonta, z zysk≤w ze sprzeda┐y papier≤w warto╢ciowych, z uzyskania dodatnich r≤┐nic kursowych oprocentowania lokat i rachunk≤w bankowych.
5. Dochody z dzia│alno╢ci Narodowego Funduszu i wojew≤dzkich funduszy zwalnia siΩ z podatku dochodowego.
 

Art. 88h. 1. Minister w│a╢ciwy do spraw ╢rodowiska sk│ada Radzie Ministr≤w, nie p≤╝niej ni┐ do dnia 31 maja, coroczne informacje o dzia│alno╢ci Narodowego Funduszu i wojew≤dzkich funduszy ochrony ╢rodowiska.
2. Zarz▒dy wojew≤dztw sk│adaj▒ ministrowi w│a╢ciwemu do spraw ╢rodowiska oraz sejmikowi wojew≤dztwa, nie p≤╝niej ni┐ do dnia 30 kwietnia, coroczne informacje o dzia│alno╢ci wojew≤dzkich funduszy.
3. Starostowie, w≤jtowie, burmistrzowie (prezydenci miast) co roku przedstawiaj▒ do zatwierdzenia radzie powiatu lub radzie gminy projekt zestawienia przychod≤w i wydatk≤w odpowiednio powiatowego i gminnego funduszu..
4. Zarz▒d Narodowego Funduszu zamieszcza corocznie informacje z dzia│alno╢ci Narodowego Funduszu w Dzienniku UrzΩdowym Rzeczypospolitej Polskiej "Monitor Polski".
5. Zarz▒dy wojew≤dzkich funduszy corocznie zamieszczaj▒ informacje o dzia│alno╢ci tych funduszy w dziennikach urzΩdowych wojew≤dztw.
6. Starostowie, w≤jtowie, burmistrzowie (prezydenci miast) zatwierdzone zestawienie przychod≤w i wydatk≤w odpowiednio powiatowego i gminnego funduszu podaj▒ do publicznej wiadomo╢ci w spos≤b zwyczajowo przyjΩty w danej miejscowo╢ci.
 

Art. 88i. 1. Szczeg≤│owe zasady, organizacjΩ i tryb dzia│ania organ≤w Narodowego Funduszu okre╢la statut Narodowego Funduszu.
2. Statut, o kt≤rym mowa w ust. 1, nadaje minister w│a╢ciwy do spraw ╢rodowiska w porozumieniu z ministrem w│a╢ciwym do spraw finans≤w publicznych w drodze rozporz▒dzenia.
3. Szczeg≤│owe zasady gospodarki finansowej Narodowego Funduszu i wojew≤dzkich funduszy ochrony ╢rodowiska okre╢la minister w│a╢ciwy do spraw ╢rodowiska w porozumieniu z ministrem w│a╢ciwym do spraw finans≤w publicznych w drodze rozporz▒dzenia.
4. Szczeg≤│owe zasady, organizacjΩ i tryb dzia│ania wojew≤dzkiego funduszu okre╢la statut nadany przez zarz▒d wojew≤dztwa po uzgodnieniu z ministrem w│a╢ciwym do spraw ╢rodowiska.
 

Art. 88j. ªrodki powiatowych funduszy przeznacza siΩ na realizacjΩ przedsiΩwziΩµ zwi▒zanych ze sk│adowaniem i unieszkodliwianiem odpad≤w, w tym wsp≤│finansowanie inwestycji ekologicznych o charakterze ponadgminnym.

Art. 89. 1. W│a╢ciwi ministrowie zapewni▒ warunki niezbΩdne do realizacji przepis≤w o ochronie ╢rodowiska przez podleg│e im oraz nadzorowane jednostki organizacyjne.
2. (skre╢lony).
 

Art. 90. 1. Organy administracji rz▒dowej i jednostek samorz▒du terytorialnego zapewniaj▒ warunki niezbΩdne do realizacji zasady zr≤wnowa┐onego rozwoju oraz przestrzegania przepis≤w o ochronie ╢rodowiska na terenie objΩtym w│a╢ciwo╢ci▒ tych organ≤w przez podleg│e im i nadzorowane przez nie jednostki organizacyjne.
2. Rada Ministr≤w okre╢la politykΩ ekologiczn▒ pa±stwa zgodn▒ z zasad▒ zr≤wnowa┐onego rozwoju.
3. Minister w│a╢ciwy do spraw ╢rodowiska, sejmiki wojew≤dztw oraz rady powiat≤w i gmin opracowuj▒ programy zr≤wnowa┐onego rozwoju ochrony ╢rodowiska wynikaj▒ce z polityki ekologicznej pa±stwa.
4. CzΩ╢ci▒ program≤w, o kt≤rych mowa w ust. 3, s▒ krajowe, wojew≤dzkie i samorz▒dowe listy przedsiΩwziΩµ priorytetowych.
 

Art. 91. 1. Organy administracji rz▒dowej i organy jednostek samorz▒du terytorialnego sprawuj▒ kontrolΩ przestrzegania i stosowania przepis≤w o ochronie ╢rodowiska w zakresie objΩtym w│a╢ciwo╢ci▒ tych organ≤w.
2. W uzasadnionych przypadkach zarz▒d gminy (powiatu) postanawia o przeprowadzeniu kontroli w zakresie przestrzegania przepis≤w o ochronie ╢rodowiska, wskazuj▒c jednocze╢nie przeprowadzaj▒cego kontrolΩ.
3. Kontroluj▒cy, wykonuj▒c kontrolΩ, jest uprawniony do:

1)wstΩpu wraz z rzeczoznawcami i niezbΩdnym sprzΩtem przez ca│▒ dobΩ na teren nieruchomo╢ci, obiektu lub ich czΩ╢ci, na kt≤rych prowadzona jest dzia│alno╢µ gospodarcza, a w godzinach od 6 do 22 na pozosta│y teren,
2)przeprowadzania bada± lub wykonywania innych niezbΩdnych czynno╢ci kontrolnych,
3)┐▒dania pisemnych lub ustnych informacji oraz wzywania i przes│uchiwania os≤b w zakresie niezbΩdnym do ustalenia stanu faktycznego,
4)┐▒dania okazania dokument≤w i udostΩpnienia wszelkich danych maj▒cych zwi▒zek z problematyk▒ kontroli.

Art. 91a. 1. Z czynno╢ci kontrolnych kontroluj▒cy sporz▒dza protok≤│, kt≤rego jeden egzemplarz dorΩcza kierownikowi kontrolowanej jednostki organizacyjnej lub kontrolowanej osobie fizycznej.
2. Protok≤│ podpisuj▒ kontroluj▒cy i kierownik kontrolowanej jednostki organizacyjnej lub kontrolowana osoba fizyczna, kt≤ry mo┐e wnie╢µ do protoko│u zastrze┐enia i uwagi wraz z uzasadnieniem.
3. W razie odmowy podpisania protoko│u przez kierownika kontrolowanej jednostki organizacyjnej lub kontrolowan▒ osobΩ fizyczn▒, kontroluj▒cy czyni o tym wzmiankΩ w protokole, a odmawiaj▒cy podpisu mo┐e w terminie siedmiu dni przedstawiµ swoje stanowisko na pi╢mie zarz▒dowi gminy (powiatu).
 

Art. 92. 1. Minister Ochrony ªrodowiska, Zasob≤w Naturalnych i Le╢nictwa koordynuje dzia│alno╢µ organ≤w administracji pa±stwowej, organizacji sp≤│dzielczych i spo│ecznych w dziedzinie ochrony ╢rodowiska oraz sprawuje kontrolΩ przestrzegania i stosowania przepis≤w ustawy, udziela wyja╢nie± w sprawie ich w│a╢ciwego stosowania, a tak┐e ocenia stan ╢rodowiska i zachodz▒ce w nim zmiany.
2. Rada Ministr≤w w drodze rozporz▒dzenia okre╢li szczeg≤│owe zasady i tryb wykonywania koordynacji, o kt≤rej mowa w ust. 1.
 

Art. 93. Ministrowie wydaj▒, nale┐▒ce do ich w│a╢ciwo╢ci, przepisy dotycz▒ce ochrony ╢rodowiska w porozumieniu z Ministrem Ochrony ªrodowiska, Zasob≤w Naturalnych i Le╢nictwa.
 

Art. 94. (skre╢lony).
 

Art. 95. (skre╢lony).
 

Art. 96. (skre╢lony).
 

Art. 97. 1. Tworzy siΩ Pa±stwow▒ RadΩ Ochrony ªrodowiska jako organ doradczy i opiniodawczy Ministra Ochrony ªrodowiska, Zasob≤w Naturalnych i Le╢nictwa w sprawach ochrony ╢rodowiska.
2. Do zakresu dzia│ania Pa±stwowej Rady Ochrony ªrodowiska nale┐y przygotowywanie dla Ministra Ochrony ªrodowiska, Zasob≤w Naturalnych i Le╢nictwa opinii w sprawach ochrony ╢rodowiska oraz przedstawianie temu organowi propozycji i wniosk≤w zmierzaj▒cych do tworzenia warunk≤w ochrony ╢rodowiska oraz do zachowania lub poprawy jego stanu.
3. Przewodnicz▒cego Pa±stwowej Rady Ochrony ªrodowiska i jej cz│onk≤w powo│uje i odwo│uje Minister Ochrony ªrodowiska, Zasob≤w Naturalnych i Le╢nictwa.
4. Minister Ochrony ªrodowiska, Zasob≤w Naturalnych i Le╢nictwa w drodze rozporz▒dzenia okre╢li organizacjΩ, szczeg≤│owe zasady i zakres dzia│ania Pa±stwowej Rady Ochrony ªrodowiska.
 

Art. 98. Rada Ministr≤w w drodze rozporz▒dzenia okre╢li zasady wsp≤│dzia│ania w zakresie ochrony ╢rodowiska organ≤w administracji rz▒dowej i organ≤w jednostek samorz▒du terytorialnego z innymi organami i jednostkami organizacyjnymi.
 
 

Art. 99. 1. Jednostki pomocnicze samorz▒du terytorialnego, samorz▒d pracowniczy, jednostki ochotniczych stra┐y po┐arnych, zwi▒zki zawodowe i inne organizacje spo│eczne, kt≤rych statutowym celem jest ochrona ╢rodowiska, mog▒ podejmowaµ dzia│alno╢µ sprzyjaj▒c▒ ochronie ╢rodowiska i zmierzaj▒c▒ do urzeczywistnienia prawa obywateli do korzystania z jego warto╢ci, polegaj▒c▒ w szczeg≤lno╢ci na:

1)kszta│towaniu w│a╢ciwego stosunku do ╢rodowiska, szerzeniu zrozumienia cel≤w ochrony ╢rodowiska oraz propagowaniu spraw ochrony ╢rodowiska i poczyna± zmierzaj▒cych do zapewnienia tej ochrony,
2)inicjowaniu i podejmowaniu spo│ecznych dzia│a± dotycz▒cych ochrony ╢rodowiska,
3)inicjowaniu i podejmowaniu dzia│a± dotycz▒cych w│a╢ciwego stosunku do zwierz▒t i innych sk│adnik≤w przyrody ┐ywej,
4)zg│aszaniu wniosk≤w maj▒cych na celu ochronΩ ╢rodowiska w dzia│alno╢ci inwestycyjnej i eksploatacyjnej oraz zmierzaj▒cych do poprawy jego stanu, 
5)wsp≤│dzia│aniu z jednostkami organizacyjnymi w opracowaniu i realizacji program≤w i plan≤w dzia│ania zmierzaj▒cych do poprawy stanu ╢rodowiska,
6)zwiΩkszaniu spo│ecznego wp│ywu na dzia│alno╢µ jednostek organizacyjnych w celu zapewnienia optymalnej efektywno╢ci poczyna± na rzecz ochrony ╢rodowiska,
7)organizowaniu spotka± maj▒cych na celu rozszerzenie zainteresowania problematyk▒ zr≤wnowa┐onego rozwoju,
8)wykonywaniu innych uprawnie± przewidzianych w ustawie.

Art. 99a. 1. Rada gminy mo┐e utworzyµ Spo│eczn▒ Stra┐ Ochrony ªrodowiska.
2. Cz│onk≤w Spo│ecznej Stra┐y Ochrony ªrodowiska powo│uje i odwo│uje rada gminy spo╢r≤d przedstawicieli organizacji spo│ecznych zainteresowanych ochron▒ ╢rodowiska oraz obywateli zainteresowanych podjΩciem aktywnego dzia│ania na rzecz ╢rodowiska.
3. Zadaniem Spo│ecznej Stra┐y Ochrony ªrodowiska jest wsp≤│dzia│anie z Pa±stwow▒ Inspekcj▒ Ochrony ªrodowiska oraz z organami administracji rz▒dowej i organami gminy w zakresie kontroli przestrzegania i stosowania przepis≤w o ochronie ╢rodowiska.
4. Spo│eczna Stra┐ Ochrony ªrodowiska dzia│a na podstawie regulaminu uchwalonego przez radΩ gminy.
 

Art. 100. 1. Organizacje, o kt≤rych mowa w art. 99 ust. 1 i art. 99a, mog▒ wystΩpowaµ do w│a╢ciwych organ≤w administracji publicznej o zastosowanie ╢rodk≤w zmierzaj▒cych do usuniΩcia zagro┐enia ╢rodowiska, jak te┐ wystΩpowaµ do s▒du z roszczeniem o zaniechanie naruszania ╢rodowiska na okre╢lonym terenie i przywr≤cenie stanu poprzedniego lub naprawienie zaistnia│ych w zwi▒zku z tym szk≤d oraz o zakazanie lub ograniczenie dzia│alno╢ci zagra┐aj▒cej ╢rodowisku.
2. Organy administracji publicznej, decyduj▒ce o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu oraz o pozwoleniu na budowΩ, przed wydaniem decyzji dotycz▒cej inwestycji szczeg≤lnie szkodliwych dla ╢rodowiska i zdrowia ludzi lub inwestycji mog▒cych pogorszyµ stan ╢rodowiska, informuj▒ o przygotowywanych przedsiΩwziΩciach jednostki pomocnicze samorz▒du terytorialnego oraz organizacje spo│eczne w│a╢ciwe ze wzglΩdu na przedmiot i teren dzia│ania; jednostki te i organizacje w terminie nie d│u┐szym ni┐ 30 dni mog▒ zg│osiµ wnioski i zastrze┐enia.
3. W│a╢ciwy organ administracji publicznej rozpatruje zg│oszone wnioski i zastrze┐enia oraz zawiadamia o sposobie ich za│atwienia jednostki pomocnicze samorz▒du terytorialnego oraz organizacje spo│eczne, kt≤re zg│osi│y wnioski i zastrze┐enia.
4. Organizacjom spo│ecznym zainteresowanym ochron▒ ╢rodowiska ze wzglΩdu na przedmiot i teren swojego dzia│ania, a tak┐e jednostkom pomocniczym samorz▒du terytorialnego w zakresie ich w│a╢ciwo╢ci miejscowej przys│uguje prawo uczestnictwa na prawach strony w postΩpowaniu administracyjnym w sprawach zwi▒zanych z ochron▒ ╢rodowiska.
5. Organy zobowi▒zane do powiadamiania organizacji spo│ecznych w sprawach, o kt≤rych mowa w ust. 2, prowadz▒ listΩ organizacji spo│ecznych, kt≤re, powo│uj▒c siΩ na przedmiot i teren swego dzia│ania, zg│osz▒ danemu organowi chΩµ otrzymywania takich powiadomie±.
 

Art. 101. Organy administracji rz▒dowej i organy jednostek samorz▒du terytorialnego udzielaj▒ pomocy organizacjom spo│ecznym w ich dzia│alno╢ci w dziedzinie ochrony ╢rodowiska.
 

Art. 102. Organy gminy mog▒ powierzaµ jednostkom organizacyjnym lub osobom fizycznym, na ich wniosek lub za ich zgod▒, funkcje spo│ecznych opiekun≤w ╢rodowiska, okre╢laj▒c ka┐dorazowo przedmiot i zakres powierzonych im zada±.
 

Art. 103. Rada Ministr≤w w drodze rozporz▒dzenia mo┐e okre╢liµ:
1)zasady wsp≤│dzia│ania organ≤w administracji pa±stwowej ze zwi▒zkami zawodowymi i innymi organizacjami spo│ecznymi w sprawach ochrony ╢rodowiska,
2)zasady sprawowania funkcji spo│ecznych organ≤w ochrony ╢rodowiska przez zwi▒zki zawodowe i inne organizacje spo│eczne,
3)zasady powierzania oraz spos≤b pe│nienia funkcji spo│ecznych opiekun≤w ╢rodowiska,
4)(skre╢lony).
 
 

Art. 104. 1. W razie nadzwyczajnego stanu zagro┐enia ╢rodowiska wojewoda, poprzez komendanta wojew≤dzkiego Pa±stwowej Stra┐y Po┐arnej i wojew≤dzkiego inspektora ochrony ╢rodowiska, w porozumieniu z marsza│kiem wojew≤dztwa, podejmie dzia│ania i zastosuje ╢rodki niezbΩdne do usuniΩcia zagro┐enia i jego skutk≤w, okre╢laj▒c w szczeg≤lno╢ci zwi▒zane z tym obowi▒zki organ≤w administracji rz▒dowej, organ≤w jednostek samorz▒du terytorialnego i jednostek organizacyjnych.
2. Przez nadzwyczajne zagro┐enie ╢rodowiska rozumie siΩ zagro┐enie spowodowane gwa│townym zdarzeniem, nie bΩd▒cym klΩsk▒ ┐ywio│ow▒, kt≤re mo┐e wywo│aµ znaczne zniszczenie ╢rodowiska lub pogorszenie jego stanu, stwarzaj▒ce powszechne niebezpiecze±stwo dla ludzi i ╢rodowiska.
 

Art. 105. 1. Jednostki organizacyjne i osoby fizyczne s▒ obowi▒zane bezzw│ocznie zawiadomiµ terenowy organ administracji rz▒dowej i organ gminy lub najbli┐szy organ Policji o wyst▒pieniu nadzwyczajnego zagro┐enia ╢rodowiska.
2. Terenowe organy administracji rz▒dowej i organy jednostek samorz▒du terytorialnego, na zasadach okre╢lonych w przepisach o ╢wiadczeniach w celu zwalczania klΩsk ┐ywio│owych, mog▒ wprowadziµ obowi▒zek ╢wiadcze± osobistych i rzeczowych dla cel≤w zorganizowanej akcji spo│ecznej na rzecz ochrony nadzwyczajnie zagro┐onego ╢rodowiska.
3. Je┐eli nadzwyczajne zagro┐enie ╢rodowiska swoim zasiΩgiem przekracza granice jednego wojew≤dztwa lub zagro┐enie to mo┐e spowodowaµ szczeg≤lnie powa┐ne skutki dla ludzi lub ╢rodowiska albo dla gospodarki narodowej, dzia│ania i ╢rodki niezbΩdne do usuniΩcia zagro┐enia i jego skutk≤w podejmuje minister w│a╢ciwy do spraw administracji publicznej w porozumieniu z zainteresowanymi ministrami; w takim wypadku Ministrowi temu przys│uguj▒ uprawnienia, o kt≤rych mowa w ust. 2 i w art. 104 ust. 1.
 

Art. 105a. 1. W celu przeciwdzia│ania nadzwyczajnym zagro┐eniom ╢rodowiska w≤jt, burmistrz albo prezydent miasta, na kt≤rego terenie znajduje siΩ instalacja mog▒ca spowodowaµ nadzwyczajne zagro┐enie ╢rodowiska, obowi▒zani s▒ do sporz▒dzenia planu operacyjno-ratowniczego na wypadek wyst▒pienia takiego zagro┐enia poza terenem, do kt≤rego jednostka organizacyjna eksploatuj▒ca tΩ instalacjΩ posiada tytu│ prawny.
2. Je╢li nadzwyczajne zagro┐enie swoim zasiΩgiem mo┐e przekraczaµ granice jednej gminy, plan operacyjno-ratowniczy, o kt≤rym mowa w ust. 1, sporz▒dza wojewoda na wniosek w≤jta, burmistrza albo prezydenta miasta lub wojew≤dzkiego inspektora ochrony ╢rodowiska, a je╢li zagro┐enie wykracza poza teren wojew≤dztwa - Komendant G│≤wny Pa±stwowej Stra┐y Po┐arnej na wniosek wojewody lub G│≤wnego Inspektora Ochrony ªrodowiska. 
3. Jednostka organizacyjna, o kt≤rej mowa w ust. 1, obowi▒zana jest do przedstawienia organom, o kt≤rych mowa w ust. 1 i 2, dokumentacji umo┐liwiaj▒cej sporz▒dzenie plan≤w operacyjno-ratowniczych. 
4. Koszty sporz▒dzenia planu, o kt≤rym mowa w ust. 1, i dokumentacji, o kt≤rej mowa w ust. 3, ponosi jednostka organizacyjna, kt≤rej dzia│alno╢µ stwarza mo┐liwo╢µ wyst▒pienia nadzwyczajnego zagro┐enia ╢rodowiska. 
5. Minister Gospodarki, w porozumieniu z Ministrem Spraw WewnΩtrznych i Administracji, Ministrem Ochrony ªrodowiska, Zasob≤w Naturalnych i Le╢nictwa oraz Ministrem Obrony Narodowej, okre╢li, w drodze rozporz▒dzenia, wymagania, jakim powinien odpowiadaµ plan operacyjno-ratowniczy sporz▒dzony na wypadek wyst▒pienia nadzwyczajnego zagro┐enia poza teren, do kt≤rego jednostka organizacyjna eksploatuj▒ca instalacjΩ mog▒c▒ spowodowaµ nadzwyczajne zagro┐enie ╢rodowiska posiada tytu│ prawny.
 

Art. 105b. 1. U┐ytkownicy instalacji mog▒cych spowodowaµ nadzwyczajne zagro┐enie ╢rodowiska s▒ obowi▒zani do przeprowadzania ich okresowych kontroli, weryfikowania wynik≤w raportu bezpiecze±stwa, o kt≤rym mowa w ust. 4, oraz sporz▒dzenia i okresowego weryfikowania planu operacyjno-ratowniczego podejmowanych na w│asnym terenie dzia│a± na wypadek nadzwyczajnych zagro┐e±.
2. Plan operacyjno-ratowniczy, o kt≤rym mowa w ust. 1, uzgadnia siΩ z w≤jtem, burmistrzem albo prezydentem miasta, na kt≤rego terenie znajduje siΩ instalacja mog▒ca spowodowaµ nadzwyczajne zagro┐enie ╢rodowiska, oraz z w│a╢ciw▒ komend▒ rejonow▒ Pa±stwowej Stra┐y Po┐arnej.
3. Minister Gospodarki, w porozumieniu z Ministrem Ochrony ªrodowiska, Zasob≤w Naturalnych i Le╢nictwa, Ministrem Spraw WewnΩtrznych i Administracji oraz Ministrem Obrony Narodowej, okre╢li, w drodze rozporz▒dzenia, wymagania, jakim powinien odpowiadaµ plan operacyjno-ratowniczy podejmowanych na w│asnym terenie dzia│a± na wypadek nadzwyczajnych zagro┐e±, oraz szczeg≤│owe zasady jego weryfikacji.
4. Inwestor i u┐ytkownik instalacji mog▒cej spowodowaµ nadzwyczajne zagro┐enie ╢rodowiska s▒ obowi▒zani, przed oddaniem jej do eksploatacji, do sporz▒dzenia raportu bezpiecze±stwa.
5. Minister Gospodarki, w porozumieniu z Ministrem Ochrony ªrodowiska, Zasob≤w Naturalnych i Le╢nictwa, Ministrem Spraw WewnΩtrznych i Administracji oraz Ministrem Obrony Narodowej, okre╢li, w drodze rozporz▒dzenia, wymagania, jakim powinien odpowiadaµ raport bezpiecze±stwa, oraz szczeg≤│owe zasady jego weryfikacji.

Art. 106. 1. Kto wbrew przepisom i ci▒┐▒cemu na nim obowi▒zkowi:

1)nie przeprowadza wymaganych pomiar≤w (art. 28 ust. 2 i art. 62),
2)przy przygotowywaniu i wykonywaniu rob≤t ziemnych, zmieniaj▒cych stosunki wodne, nie stosuje ╢rodk≤w niezbΩdnych do zachowania r≤wnowagi przyrodniczej (art. 20 ust. 1) albo narusza warunki prowadzenia rob≤t, o kt≤rych mowa w art. 20 ust. 2,
3) nie przestrzega zakaz≤w wprowadzonych na podstawie art. 32 albo narusza obowi▒zuj▒ce zasady postΩpowania ustalone w akcie o uznaniu okre╢lonego terenu za park wiejski (art. 47) b▒d╝ te┐ narusza zakaz pogarszania warunk≤w korzystania ze ╢rodowiska (art. 73),
4)niszczy ro╢linno╢µ s│u┐▒c▒ wi▒zaniu gleby albo ro╢liny lub zwierzΩta przyczyniaj▒ce siΩ do oczyszczania ╢rodowiska (art. 37), stosuje ╢rodki chemiczne, wykonuje roboty ziemne lub korzysta ze sprzΩtu mechanicznego albo urz▒dze± technicznych w spos≤b powoduj▒cy uszkodzenie drzew (art. 44),
5) (skre╢lony),
6)nie przestrzega obowi▒zk≤w zwi▒zanych z zapewnieniem ochrony przed promieniowaniem szkodliwym dla ludzi i ╢rodowiska (art. 59-62),
7)nie uwzglΩdnia wymaga± ochrony ╢rodowiska w projektowanych, konstruowanych lub wytwarzanych maszynach i innych urz▒dzeniach technicznych (art. 74 ust. 1), kieruje do produkcji i obrotu maszyny lub inne urz▒dzenia techniczne bez poddania ich wymaganej ocenie co do zgodno╢ci z wymaganiami ochrony ╢rodowiska (art. 74 ust. 2 i 3), nie wyposa┐a maszyny lub innego urz▒dzenia technicznego w zabezpieczenia chroni▒ce ╢rodowisko albo nie przeprowadza wymaganych okresowych kontroli (art. 75 ust. 2 i 4),

Art. 106a. Kto wbrew przepisom i ci▒┐▒cemu na nim obowi▒zkowi utrudnia lub uniemo┐liwia G│≤wnemu Inspektorowi Ochrony ªrodowiska, wojew≤dzkim inspektorom ochrony ╢rodowiska oraz upowa┐nionym przez nich pracownikom Inspekcji Ochrony ªrodowiska przeprowadzenie kontroli, podlega karze aresztu, ograniczenia wolno╢ci, grzywny albo karze nagany.
 

Art. 107. (utraci│ moc).
 

Art. 108. (utraci│ moc).
 

Art. 108a. (skre╢lony).
 

Art. 109. 1. Kto narusza przepisy o obowi▒zku ochrony grunt≤w rolnych wysokiej jako╢ci i grunt≤w le╢nych albo nie dok│ada nale┐ytej staranno╢ci w zapewnieniu oszczΩdnego wykorzystywania grunt≤w rolnych i le╢nych na cele nierolnicze lub niele╢ne albo nie dokonuje wymaganej rekultywacji takich grunt≤w,
podlega karze pozbawienia wolno╢ci do lat 3.
2. Kto przejmuje grunt rolny lub le╢ny na cele nierolnicze lub niele╢ne bez zgody w│a╢ciwego organu,
podlega karze pozbawienia wolno╢ci do lat 3.
 

Art. 110. 1. Za naruszanie przez jednostki organizacyjne wymaga± ochrony ╢rodowiska, polegaj▒ce na:

1)przekroczeniu co do rodzaju lub ilo╢ci substancji dopuszczalnych do wprowadzenia do powietrza, okre╢lonych decyzj▒ w│a╢ciwego organu,
2)przekroczeniu dopuszczalnego poziomu ha│asu, okre╢lonego decyzj▒ w│a╢ciwego organu,
3) (skre╢lony),
wojew≤dzki inspektor ochrony ╢rodowiska wymierza i pobiera karΩ pieniΩ┐n▒.

1)zniszczeniu teren≤w zieleni lub drzew i krzew≤w, powodowanym niew│a╢ciwym wykonywaniem rob≤t ziemnych lub wykorzystaniem sprzΩtu mechanicznego albo urz▒dze± technicznych oraz zastosowaniem ╢rodk≤w chemicznych w spos≤b szkodliwy dla ro╢linno╢ci,
2)usuwaniu drzew i krzew≤w bez wymaganego zezwolenia

Art. 110a. 1. Nie mo┐na wydaµ decyzji w sprawie wymierzenia kary, o kt≤rej mowa w art. 110 ust. 1 i 1b, je┐eli od dnia, w kt≤rym stwierdzono naruszenie wymaga± ochrony ╢rodowiska, up│ynΩ│o 5 lat.
2. Wymierzonej kary nie pobiera siΩ po up│ywie 5 lat od dnia, w kt≤rym decyzja ustalaj▒ca jej wysoko╢µ sta│a siΩ ostateczna, lub, w razie odroczenia terminu p│atno╢ci kary, po up│ywie 5 lat od up│ywu okresu odroczenia.
3. W razie roz│o┐enia kary na raty, bieg terminu, o kt≤rym mowa w ust. 2, rozpoczyna siΩ od dnia p│atno╢ci ostatniej raty.
 

Art. 110b. 1. Termin p│atno╢ci kary │▒cznej wynosi 14 dni od dnia, w kt≤rym decyzja ustalaj▒ca jej wysoko╢µ sta│a siΩ ostateczna.
2. W razie nieterminowego uiszczenia kary, s▒ pobierane odsetki za zw│okΩ w wysoko╢ci odsetek pobieranych za nieterminowe regulowanie zobowi▒za± podatkowych.
 

Art. 110c. 1. Termin p│atno╢ci kar wymierzonych na podstawie art. 110 ust. 1, na wniosek ukaranej jednostki organizacyjnej, mo┐e byµ odroczony lub kara mo┐e byµ roz│o┐ona na raty na okres nie d│u┐szy ni┐ 5 lat.
2. Decyzja o odroczeniu terminu p│atno╢ci mo┐e byµ podjΩta w razie stwierdzenia, ┐e ukarana jednostka organizacyjna realizuje terminowo inwestycje, a ich wykonanie oraz oddanie do u┐ytku w okresie nie d│u┐szym ni┐ 5 lat zapewni usuniΩcie przyczyn wymierzenia tej kary.
3. Decyzja o roz│o┐eniu kary na raty mo┐e byµ podjΩta w razie stwierdzenia, ┐e zap│ata w ca│o╢ci wymierzonej kary, w terminie okre╢lonym w art. 110b ust. 1, znacznie ograniczy lub uniemo┐liwi dalsze prowadzenie dzia│alno╢ci gospodarczej, a w szczeg≤lno╢ci kontynuacjΩ przedsiΩwziΩµ, kt≤rych wykonanie zapewni usuniΩcie przyczyn wymierzenia tej kary.
4. Decyzje w sprawach okre╢lonych w ust. 2 i 3 podejmuje wojew≤dzki inspektor ochrony ╢rodowiska.
5. Wniosek o odroczenie terminu p│atno╢ci lub roz│o┐enie kary na raty mo┐e byµ z│o┐ony w ci▒gu 14 dni od dnia, w kt≤rym decyzja o wymierzeniu kary sta│a siΩ ostateczna.
6. KarΩ, kt≤rej termin p│atno╢ci zosta│ odroczony, podwy┐sza siΩ o 50% i pobiera niezw│ocznie po up│ywie okresu odroczenia, je┐eli inwestycje, o kt≤rych mowa w ust. 2, nie zosta│y wykonane i oddane do u┐ytku w tym okresie.
6a. Przepis ust. 6 mo┐e byµ zastosowany odpowiednio w przypadku stwierdzenia przez wojew≤dzkich inspektor≤w, ┐e inwestycja nie jest realizowana zgodnie z ustalonym harmonogramem.
7. KarΩ, kt≤rej termin p│atno╢ci zosta│ odroczony, zmniejsza siΩ o kwotΩ ╢rodk≤w w│asnych wydatkowanych na zrealizowane inwestycje, o kt≤rych mowa w ust. 2.