Cz│owiek jest jedyn▒ istot▒ na ╢wiecie, kt≤ra podczas swojego ┐ycia wytwarza ╢mieci. Po czym poznajemy, i┐ w danym miejscu by│ ju┐ cz│owiek? Oczywi╢cie po pozostawionych tam ╢mieciach. S▒ to butelki, puszki, przer≤┐ne opakowania, odpadki. A przecie┐ te odpady mog│yby zostaµ zagospodarowane, przetworzone i powt≤rnie w│▒czone w obieg materii.

     W Polsce w roku 1990 na jednego mieszka±ca przypada│o 1,2 m³ odpad≤w komunalnych. Obecnie przy ci▒gle wzrastaj▒cej konsumpcji spo│ecze±stwa warto╢µ ta zbli┐a siΩ do 2 m³. W krajach Europy Zachodniej jest to ju┐ 3-4 m³ na jednego mieszka±ca. Jak mo┐na zauwa┐yµ, ilo╢µ odpad≤w komunalnych z regu│y ro╢nie wraz ze wzrostem standardu ┐ycia danego kraju.

     Wiele miast Polski stanΩ│o obecnie przed problemem sk│adowania odpad≤w komunalnych. Pojemno╢µ wysypisk maleje bardzo szybko, z drugiej strony pojawia siΩ problem lokalizacji kolejnego wysypiska ( np. Warszawa i úubna I i II ). Id▒c dalej t▒ drog▒ scenariusz by│by nieciekawy: úubna I zosta│aby zamkniΩta, úubnej II nie ma, a Warszawa tonie w ╢mieciach i wygl▒da jak przedmie╢cia Kairu. A wiΩc co robiµ?

     Nale┐y poszukaµ rozwi▒zania tej sytuacji i szybko wdro┐yµ je w ┐ycie, bo czasu jest niewiele. Jest wiele sposob≤w na zagospodarowanie odpad≤w komunalnych. Ale aby je zaprojektowaµ, nale┐y sprawdziµ czy inwestycja bΩdzie op│acalna. ProponujΩ zajrzeµ do kosza na ╢mieci przeciΩtnego obywatela Ziemi: NajwiΩcej (26,8%) znajduje siΩ w nim resztek artyku│≤w spo┐ywczych, co raczej nie dziwi, bo cz│owiek jest heterotrofem i musi co╢ je╢µ. Potem klasyfikuje siΩ papier (14,6%) i tektura (4,1%). NastΩpna jest zmora naszego wieku czyli opakowania -papier + folia aluminiowa + plastik (1,2%). W dalszej kolejno╢ci: metale (3,9%), szk│o (11,2%), tworzywa sztuczne (6,1%), tekstylia (1,5%), minera│y (2,9%), drewno, sprzΩty domowe - i to mniej wiΩcej wszystko.

     Kiedy wiemy, co chcemy przetworzyµ, mo┐emy stwierdziµ, jakiego zaplecza potrzebujemy. W Polsce gospodarka odpadami ogranicza│a siΩ do wywozu ich na sk│adowisko. Teraz nale┐y ten proceder natychmiast ukr≤ciµ. Jako przyk│ad mogΩ podaµ miasto »ywiec i okoliczne gminy, kt≤re przy│▒czy│y siΩ do akcji segregowania i przetwarzania do powt≤rnego u┐ycia odpad≤w domowych. Ten region znalaz│ siΩ w podobnej sytuacji jak Warszawa - ich sk│adowisko by│o prawie w ca│o╢ci ju┐ wype│nione. Program dzia│a od 3 lat i dziΩki niemu na wysypisko trafi│o o 20% mniej odpad≤w. Wdra┐aj▒cy ten program uwa┐aj▒, ┐e odnie╢li ju┐ ogromny sukces. Przeprowadzili wielk▒ akcjΩ edukacyjn▒, rozdali mieszka±com worki na poszczeg≤lne typy odpad≤w, zorganizowali punkty zbi≤rki odpad≤w szczeg≤lnie gro╝nych, tj.: akumulator≤w tak┐e z elektrolitami, baterii, zu┐ytych olej≤w silnikowych, opon. Nawi▒zali wsp≤│pracΩ z pobliskimi zak│adami przemys│owymi, aby wykorzysta│y ich posegregowane odpady, tj. szk│o, papier, odpadki organiczne, tworzywa sztuczne.

     U podstaw ca│ej akcji segregowania odpad≤w i ich przetwarzania le┐y sprawa finansowania i akceptacji spo│ecznej. Ludzie musz▒ zrozumieµ cel tych zabieg≤w i ich konieczno╢µ w dzisiejszych czasach wzrastaj▒cej konsumpcji. R≤wnocze╢nie z budow▒ i modernizacj▒ zak│ad≤w utylizacji ╢mieci powinna byµ przeprowadzana powszechna edukacja ludno╢ci na szczeblu lokalnym i krajowym. Problem ╢mieciowy powinien byµ znany wszystkim i byµ przez nich akceptowany, co nie jest zadaniem │atwym, acz mo┐liwym do wykonania.

     Na ╢wiecie mo┐emy znale╝µ liczne przyk│ady wykorzystania ╢mieci. Oto kilka propozycji zza Wielkiej Wody: Waszyngton: ze starych soczewek i reflektor≤w powstaj▒ przezroczyste tafle szk│a dla nowoczesnych dom≤w; Nowy Jork, Manhattan: Pi▒ta Aleja ma efektown▒, po│yskliw▒ nawierzchniΩ (asfalt z t│uczk▒ szklan▒); Aspen: le┐aki ze starych nart. W San Francisco projektanci mody ubrali modelki w kreacje z pociΩtej gumy opon - pomys│ szokuj▒cy, ale jest tu wiΩcej ekstrawagancji ni┐ u┐yteczno╢ci, bo co zrobiµ p≤╝niej z tymi ubraniami?

     W Polsce co roku powstaje ok. 130 mln ton odpad≤w, ale tylko niewielki procent jest poddawany recyklingowi. Przyczyn▒ jest oczywi╢cie brak posegregowanych ╢mieci i zak│ad≤w, kt≤re je wykorzystaj▒. Czas ju┐ to zmieniµ!

... teks pochodzi z PESK