CZARNOBYL

26 KWIETNIA

26 kwietnia 1986 roku, dok│adnie 24 minuty po godzinie pierwszej w nocy, w czarnobylskiej elektrowni atomowej nast▒pi│a awaria, kt≤rej skutki - bez przesady - okre╢la siΩ mianem katastrofy.

Nauka p│yn▒ca z Czarnobyla jest dla nas oczywista. Jak Faust zaprzedali╢my siΩ za energiΩ nuklearn▒ i przysz│o nam zap│aciµ tego cenΩ. Najwy┐szy czas porzuciµ ╢cie┐kΩ, kt≤r▒ kroczyli╢my w przesz│o╢ci pos│uguj▒c siΩ energi▒ nuklearn▒; czas rozwin▒µ nowe, alternatywne zr≤d│a czystej energii, a w okresie przej╢ciowym do│o┐yµ wszelkich stara± dla zapewnienia maksimum bezpiecze±stwa. I jest to cena, jak▒ zap│aciµ musimy za zapewnienie dalszego ┐ycia tej planecie.

Nie jest to cytat z przem≤wienia podczas antynuklearnej demonstracji. Tymi s│owy, w 1986 roku austriacki minister spraw zagranicznych prezentowa│ stanowisko swojego rz▒du wobec energetyki j▒drowej.*)

26 kwietnia ka┐dego roku mija kolejna rocznica katastrofy w Czarnobylu. Czy ka┐dy ekolog musi znaµ tΩ datΩ? Nie musi. Tak jak nie ka┐dy musi byµ ekologiem.

Stanis│aw Zubek,
Krak≤w, 15.3.95

*) Christopher Flavin, Zweryfikowana ocena energii j▒drowej w: Raport o stanie ╢wiata 1985-1988, Worldwatch Institute o szansach przetrwania ludzko╢ci, Pa±stwowe Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa 1990. Cytat pochodzi ze strony 169.

CZY GROZI NAM KOLEJNY WYBUCH?

CZARNOBYL - NOWA APOKALIPSA*)

Do austriackiego dziennika Neue Kronen Zeitung tajnymi kana│ami z Ukrainy przes│ano nastΩpuj▒cy alarmuj▒cy meldunek: "To jest ostrze┐enie dla ╢wiata: w Czarnobylu tyka zegarowa bomba atomowa o sile wybuchu kilkunastokrotnie wiΩkszej ni┐ w Hiroszimie. To sprawa byµ albo nie byµ Europy. Nie wiemy, ile czasu pozosta│o, aby przeszkodziµ najwiΩkszej katastrofie ludzko╢ci."

Autorami niezwyk│ego przes│ania s▒ fizycy atomowi, kt≤rzy w 1986 roku znajdowali siΩ w centrum atomowej tragedii. Dzisiaj sami s▒ ╢miertelnie chorzy. Na w│asnym ciele odczuwaj▒ skutki choroby popromiennej. Wielu z ich koleg≤w ju┐ nie ┐yje.

Ci w│a╢nie fizycy, kt≤rzy ju┐ nic nie maj▒ do stracenia, na jednym z tajnych spotka± w Kijowie ujawnili prawdΩ o elektrowni atomowej w Czarnobylu. DziΩki "swojemu cz│owiekowi" dziennik Neue Kronen Zeitung dowiedzia│ siΩ detali o katastrofalnym stanie bezpiecze±stwa reaktora IV.

Atomowy sarkofag jest nieszczelny. Przyczyn▒ tego jest to samo niechlujstwo, kt≤re w 1986 doprowadzi│o do katastrofy - wyja╢nia Gregor (imiΩ naukowca zosta│o zmienione). Jako fizyk atomowy dok│adnie zna okoliczno╢ci, kt≤re wiod▒ do nowej apokalipsy. Na feralny reaktor zrzucano beton z helikopter≤w. Nikt nie mo┐e dok│adnie powiedzieµ, jak teraz wygl▒da wnΩtrze bloku reaktora. Tylko jedno jest pewne: tony radioaktywnego py│u wiruj▒ wewn▒trz. Na blok reaktora zosta│y po│o┐one za pomoc▒ zdalnie sterowanych robot≤w stalowe p│yty. Na skutek tego w pokryciu wyst▒pi│y szpary szerokie do 10 cm. Rdza i korozja utworzy│y dalsze rysy.

"DIABELSKI KR╖G"

Ze wzglΩdu na nieszczelno╢µ reaktora podczas deszczu przedostaje siΩ woda, kt≤ra w po│▒czeniu z nuklearnym py│em tworzy "atomowe bajoro". I tu zaczyna siΩ "diabelski kr▒g". W momencie, gdy atomowa mieszanina osi▒gnie masΩ krytyczn▒, powstanie eksplozja j▒drowa nieobliczalnych rozmiar≤w, a nastΩpnie w ci▒gu reakcji │a±cuchowych wylec▒ w powietrze dalsze reaktory atomowe.

Ogromna chmura uranowa o pal▒cej sile s│o±ca oznaczaµ mo┐e tylko ╢mierµ dla milion≤w ludzi. By│by to koniec Europy. To jednak nie koniec atomowego szale±stwa. Nad ╢mierciono╢nym reaktorem wisi jeszcze drugi "miecz Damoklesa".

Jest nim wa┐▒ca 2 tys. ton ciΩ┐ka kamienna p│yta, kt≤ra w katastrofie sprzed 8 lat zosta│a przesuniΩta i na skutek jej odchylenia od pionu o 15 stopni ju┐ przy najs│abszym trzΩsieniu ziemi mo┐e ulec przewr≤ceniu. Do atmosfery uwolni│yby siΩ wtedy tony radioaktywnego materia│u. Skutki tej katastrofy s▒ nie do opisania. Przewy┐sza│yby rozmiarami tΩ z 1986 roku.

NIE B╩DZIE »ADNEGO DNIA "PO"

Pomimo gro┐▒cych represji, fizycy pragn▒ opublikowaµ ╢wiatu prawdΩ. Nie chcemy ponosiµ odpowiedzialno╢ci za najwiΩksz▒ katastrofΩ ludzko╢ci - m≤wi Gregor. W rΩkach rz▒d≤w pa±stw Zachodu le┐y zapobie┐enie tej apokalipsie. Do ca│ego ╢wiata kierujemy wo│anie o pomoc. Po takim kataklizmie nie nastanie ┐aden nastΩpny dzie±.
Gregor opowiada te┐ o swoim synu, kt≤ry sta│ siΩ r≤wnie┐ ofiar▒ choroby popromiennej, ╢wiat o nas zapomnia│ - konstatuje.
Na podstawie " Neue Kronen Zeitung"

opracowa│ Wojciech Szulc

*) Powy┐szy tekst ukaza│ siΩ w "Gazecie Krakowskiej" 20.1.95 na stronie pierwszej. My╢lΩ, ┐e czas zu┐yty na jego przeczytanie nie by│ czasem straconym.

Stanis│aw Zubek

ªPIJ SPOKOJNIE - MAEA CZUWA!

MAEA - MiΩdzynarodowa Agencja Energii Atomowej (po angielsku IAEA - International Atomic Energy Agency) powsta│a w 1957 r., siedzibΩ ma w Wiedniu, a jest wyspecjalizowan▒ organizacj▒ ONZ. Wyspecjalizowan▒ w czym?

Ot≤┐ - celem nadrzΩdnym MAEA jest staraµ siΩ przyspieszyµ i rozszerzyµ zastosowanie energii j▒drowej dla cel≤w pokojowych, zdrowia i dobrobytu w ca│ym ╢wiecie. (1)

W to, ┐e MAEA stara siΩ przySpieszyµ i rozszerzyµ zastosowanie energii j▒drowej w▒tpiµ nie spos≤b. Wszak le┐y to w jej w│asnym interesie. Ale czy MAEA robi to dla zdrowia i dobrobytu w ca│ym swiecie? W to w▒tpiΩ.

Awaria w Czarnobylu by│a pod ka┐dym wzglΩdem najpowa┐niejsz▒ katastrof▒ j▒drow▒ w historii ludzko╢ci. (2)

Jak wobec tej katastrofy zachowa│a siΩ MAEA?
Delikatnie m≤wi▒c, zachowa│a siΩ nie│adnie. Nawet nie opublikowa│a ┐adnych wskaz≤wek dotycz▒cych ┐ywienia i zdrowia. (2) I ┐adnym usprawiedliwieniem nie mo┐e tu byµ fakt, ┐e i inne organizacje miΩdzynarodowe r≤wnie┐ nie czyni│y zbyt wiele. (2) Dla przyk│adu - ªwiatowa Organizacja Zdrowia (WHO), bΩd▒ca r≤wnie┐ wyspecjalizowan▒ agencj▒ ONZ, zajΩ│a oficjalne stanowisko w tydzie± po katastrofie, publikuj▒c jedynie og≤lnikowe ostrze┐enia. (2)

Tak wiΩc, gdy trzeba by│o to MAEA nie by│o. Czy zatem MAEA nale┐y zlikwidowaµ jako instytucjΩ marnotrawi▒c▒ fundusze i bezu┐yteczn▒? Sk▒d┐e znowu! MAEA ma bowiem, i to a┐ od 1959 (!) roku, szczeg≤│owo opracowany plan. Plan... dzia│ania. Plan... pomocy. Profesjonalnie opracowany plan. Kt≤ry niejednego zachwyci. Uwaga - cytujΩ:
MiΩdzynarodowa Agencja Energii Atomowej (MAEA) od 1959 roku posiada plan dzia│ania, z pomoc▒ kt≤rego mo┐e na pro╢bΩ zapewniµ pa±stwu cz│onkowskiemu pomoc przy opanowaniu awarii zwi▒zanej z uwolnieniem substancji promieniotw≤rczych. (...) Normalnie jeden z dwudziestu ludzi na li╢cie specjalist≤w dy┐urnych mo┐e byµ do dyspozycji w przeci▒gu jednej godziny od chwili zwr≤cenia siΩ o pomoc. (...) Ka┐dy specjalista posiada egzemplarze "PodrΩcznika MAEA pomocy w przypadkach awarii" licz▒cego ok. 50 stron szczeg≤│owej instrukcji. (1)

A wiΩc ╢pij spokojnie. MAEA czuwa! Jej specjalista dy┐urny nie ╢pi. I posiada egzemplarz. Egzemplarz PodrΩcznika MAEA pomocy w przypadkach awarii.

Stanis│aw Zubek,
Krak≤w, 15.3.95

1) Energetyka j▒drowa, cz│owiek i ╢rodowisko opracowanie przygotowane przez MiΩdzynarodow▒ AgencjΩ Energii Atomowej (MAEA), tom z serii Biblioteka postΩp≤w techniki j▒drowej, Centrum Informatyki Energetyki, Warszawa 1988.
Cytowane fragmenty znajduj▒ siΩ na str. 304 i 285.
2) Christopher Flavin, Zweryfikowana ocena energii j▒drowej w: Raport o stanie ╢wiata 1985-1988, Worldwatch Institute o szansach przetrwania ludzko╢ci, Pa±stwowe Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa 1990.
Cytowane fragmenty znajduj▒ siΩ na str. 131 i 140.