PORADNIK

"(...) Mowa jest wiΩc najpierw o zabobonach. Nie jestem pewny, czy s│owo zosta│o wybrane trafnie - mo┐e by│oby poprawniej m≤wiµ o przes▒dach, a nawet o b│Ωdach bo wyra┐enie "zabobon" ma jakby posmak czego╢ magicznego: nazywa siΩ przecie┐ "zabobonnym" cz│owieka, kt≤ry jest przekonany, ┐e mo┐e co╢ uzyskaµ przez wypowiadanie tajemniczych s│≤w, albo przez k│ucie ig│▒ lalki woskowej. Chodzi zatem zwykle o co╢ praktycznego, o rodzaj absurdalnej techniki. Natomiast wiele om≤wionych tutaj mniema± - mo┐e nawet wiΩkszo╢µ - ma charakter teoretyczny, nie praktyczny, a wiΩc i nie magiczny. Je╢li mimo to u┐ywam tej nazwy, to dlatego, ┐e ona oznacza czasem w naszym jΩzyku tak┐e teoretyczne b│Ωdy, a poza tym dlatego, ┐e jest mocniejsza, ┐e daje pe│niejszy wyraz mojej postawie wobec g│upstw, jakimi s▒ zabobony. W ka┐dym razie definiujΩ "zabobon" w nastΩpuj▒cy spos≤b: wierzenie, kt≤re jest oczywi╢cie w wysokim stopniu fa│szywe, a mimo to uwa┐ane za na pewno prawdziwe. Tak np. astrologia jest zabobonem w moim znaczeniu s│owa, bo jest oczywi╢cie i skrajnie fa│szywa, a mimo to jest uwa┐ana za zbi≤r pewnik≤w. (...)"

J≤zef Boche±ski,
"Sto zabobon≤w" (kr≤tki filozoficzny s│ownik zabobon≤w)

Lista zabobon≤w wyznawanych i przez lewicΩ i przez prawicΩ w Polsce:

• Gdyby nie wsparcie pa±stwa, kultura, sztuka i nauka upad│yby.
• Polacy w warunkach wolno╢ci zniszczyliby swoje dziedzictwo kulturowe.
• Ko╢cio│owi nie wolno siΩ mieszaµ do polityki.
• Protekcjonizm jest korzystny dla narodu.
• Jedyn▒ skuteczn▒ metod▒ walki z subwencjami do towar≤w zagranicznych jest subwencjonowanie towar≤w rodzimych.
• Patriotyzm polega na kupowaniu rodzimych towar≤w.
• Prawo narod≤w do samostanowienia - ka┐dy nar≤d musi mieµ osobne pa±stwo.
• G│≤wne zadanie pa±stwa to opiekowanie siΩ biednymi.
• Pa±stwo musi prowadziµ dzia│alno╢µ gospodarcz▒.
• WiΩkszo╢µ problem≤w da siΩ za│atwiµ przez powo│anie odpowiedniego ministerstwa lub urzΩdu.
• Polska musi siΩ izolowaµ gospodarczo, aby nar≤d zachowa│ sw▒ to┐samo╢µ.
• Demokracja musi byµ totalna - ka┐dy problem spo│eczny nale┐y rozwi▒zywaµ poprzez g│osowanie.
• PrawicΩ od lewicy odr≤┐nia siΩ po stosunku do Ko╢cio│a.
• W prywatyzacji chodzi o nadanie formalnych praw w│asno╢ci wszystkim obywatelom pa±stwa po trochu, a nie o znalezienie w│a╢ciciela dla maj▒tku pa±stwowego.
• Nie ma innej drogi dla Polski jak przyst▒pienie do Unii Europejskiej.
• Liberalizm w gospodarce to wymys│ szatana.
• To tylko socjalizm sowiecki by│ z│y, socjalizm zachodni (zwany socjaldemokracj▒) jest dobry.
• I socjalizm (sowiecki) i kapitalizm (ameryka±ski) s▒ z│e. Trzeba szukaµ trzeciej drogi.
• To┐samo╢µ narodowa Polak≤w musi byµ strze┐ona przemoc▒ przez pa±stwo, bo Polacy w warunkach wolno╢ci wszystko by sprzedali i poszli na s│u┐bΩ do obcych.
• Ustr≤j i prawo w Polsce s▒ dobre. Wystarczy wiΩc zast▒piµ w│adzΩ komunist≤w, w│adz▒ ludzi uczciwych, aby zapanowa│a og≤lna szczΩ╢liwo╢µ.
• Wywo┐enie pieniΩdzy za granicΩ powoduje zubo┐enie narodu.
• Patriotyzm to przywo┐enie obcej waluty do Polski.
• Dla pa±stwa najlepiej jest du┐o i tanio eksportowaµ, i ma│o i drogo importowaµ.
• Redystrybucja jest moralna i ka┐de pa±stwo musi j▒ stosowaµ.
• Polska jest pa±stwem ko╢cielnym i je╢li utrzyma siΩ to d│u┐ej, to moralne szykany Ko╢cio│a katolickiego spowoduj▒ nastΩpn▒ wielk▒ falΩ emigracji.
• Prawda le┐y po╢rodku - a wiΩc we wszystkich sprawach trzeba zawieraµ kompromis.
• W polityce licz▒ siΩ tylko cele - mo┐na do nich d▒┐yµ dowolnymi ╢rodkami.
• W polityce licz▒ siΩ tylko ╢rodki - cele do jakich d▒┐y pa±stwo mog▒ byµ dowolne.
• Demokracja byµ mo┐e nie jest doskona│a, ale lepszy system nie istnieje.
• Nowoczesne pa±stwo nie mo┐e stosowaµ kary ╢mierci.
• Poniewa┐ nie istnieje obiektywna moralno╢µ, pa±stwo musi traktowaµ r≤wno wszystkie systemy moralne.
• »yj▒c w PRL, nie mo┐na by│o siΩ w jaki╢ spos≤b nie umoczyµ.
• Wolny rynek w spos≤b naturalny prowadzi do powstawania monopoli, dlatego pa±stwo musi interweniowaµ i ograniczaµ go.
• Wielki Kryzys w Ameryce dowodzi konieczno╢ci pa±stwowej interwencji.
• Pa±stwa demokratyczne to pa±stwa mi│uj▒ce pok≤j, w przeciwie±stwie do pa±stw autorytarnych, kt≤re d▒┐▒ do wojny.
• Rolnictwo to specyficzny rodzaj dzia│alno╢ci i dlatego musi byµ dotowane przez pa±stwo.
• Pa±stwo musi prowadziµ handel zagraniczny.
• Import likwiduje miejsca pracy.
• We wsp≤│czesnej Polsce rz▒dz▒ libera│owie.

Grzegorz ªwiderski

Historia | Pogl▒dy |  Wywiady | Heraldyka | Religia i polityka | Polska daleka i bliska
Cz│owiek i cywilizacja | »ycie codzienne | Clintonland story | Podr≤┐e | Poradnik

 Data publikacji
2000-01-22