|
 |
||||
| Temat
miesi▒ca
Spis artyku│≤w Archiwum Kontakty Informacje Strona g│≤wna Poczta do redakcji
|
|
9 kwietnia 1948 roku regularny pluton wojsk ┐ydowskich
dokona│ masakry ludno╢ci arabskiej w wiosce Deir Jassin. Z tej okazji
Menachem Begin wyda│ rozkaz dzienny, w kt≤rym czytamy: Przyjmijcie
moje gratulacje z okazji tak wspania│ego aktu podboju... Tak jak w Deir
Jassin, tak i wszΩdzie, uderzymy i zmia┐d┐ymy wroga. Bo┐e, Bo┐e, to
ty wybra│e╢ nas dla podboju. Dzisiejszy Izrael jest jednym z pa±stw, kt≤re nie posiadaj▒ konstytucji. Pa±stwo jednak, jako organizm terytorialno-prawny musi - co wynika z samej zasady i celowo╢ci jego istnienia - posiadaµ zbi≤r praw i norm etyczno-moralnych, kt≤rymi mogliby kierowaµ siΩ obywatele zamieszkali w obrΩbie danej struktury pa±stwowej i kt≤re okre╢la│yby zakres praw i obowi▒zk≤w obywateli wobec siebie, jak r≤wnie┐ w relacji obywatel - spo│ecze±stwo. Z braku ustawy zasadniczej funkcjΩ tΩ w Izraelu zaczΩ│a stopniowo przejmowaµ halacha, czyli talmudyczne prawo rabinackie, przechwytuj▒c kompetencje coraz liczniejszych organ≤w pa±stwowo-prawnych. Jednym z pierwszych zwyciΩstw rabinackich ╢rodowisk ortodoksyjnych by│o ca│kowite przejΩcie prawodawstwa cywilnego. Na mocy Aktu o Jurysdykcji Trybunat≤w Rabinackich z 1953 r. rozwiniΩty zosta│ system niezale┐nych s▒d≤w religijnych dzia│aj▒cych r≤wnolegle do ╢wieckiego systemu s▒downiczego. Aktem o Edukacji Publicznej z tego samego roku ustanowiono publiczno-religijny system edukacji o charakterze ortodoksyjnym. R≤wnolegle do ╢wieckich w│adz komunalnych ustanowiono ┐ydowskie rady religijne. Wr≤µmy jednak do pocz▒tku. Najbardziej znacz▒cym aktem Knessetu by│o uchwalenie w 1950 r. Prawa Powrotu, kt≤re stanowi│o, ┐e ka┐dy »yd ma prawo imigrowaµ do Izraela i je┐eli wyrazi wolΩ osiedlenia siΩ tutaj, powinien otrzymaµ kartΩ identyfikacyjn▒ repatrianta. Stan taki utrzymywa│ siΩ praktycznie do 20 lipca 1958 r. kiedy rz▒d zatwierdzi│ dyrektywΩ ministerstwa spraw wewnΩtrznych m≤wi▒c▒, ┐e mo┐na rejestrowaµ jako »yda ka┐d▒ osobΩ, kt≤ra bona fide deklaruje swoj▒ ┐ydowsko╢µ i nie przynale┐y do ┐adnego innego wyznania religijnego. Tym aktem pa±stwowa administracja powi▒za│a i uto┐sami│a narodowo╢µ z wyznaniem religijnym, narzucaj▒c pojΩciu "»yd" ograniczenia religijne. Aktualne sta│o siΩ pytanie: KTO JEST »YDEM?Pozosta│e za╢ ludy ba│wochwalcze, poniewa┐ ┐yj▒,
plugawi▒: Brat Daniel (zakonnik- karmelita) urodzi│ siΩ w Krakowie w rodzinie ┐ydowskiej jako Oswald Ruffeisen. By│ wychowywany w duchu ┐ydowskim, a nawet czynnie uczestniczy│ w m│odzie┐owym ruchu syjonistycznym. Po wojnie - w 1945 r. - przeszed│ na chrze╢cija±stwo i wst▒pi│ do zakonu Karmelit≤w. W 1958 r. na w│asn▒ pro╢bΩ zosta│ przeniesiony do domu zakonnego w Haifie. Po przybyciu do Izraela zg│osi│ siΩ po ╢wiadectwo repatrianta umo┐liwiaj▒ce uzyskanie obywatelstwa. Wyst▒pi│ o zarejestrowanie go na karcie identyfikacyjnej jako »yda, jednak w│adze odrzuci│y tΩ pro╢bΩ motywuj▒c swoj▒ decyzjΩ przynale┐no╢ci▒ religijn▒ Ruffeisena. Brat Daniel odwo│a│ siΩ od tej decyzji do S▒du Najwy┐szego. Po dziewiΩciu miesi▒cach, w czasie kt≤rych odby│o siΩ piΩµ posiedze± sΩdziowskich, S▒d Najwy┐szy apelacjΩ odrzuci│. SΩdzia Moshe Silberg zaproponowa│, aby zarejestrowaµ brata Daniela jako osobΩ bez przynale┐no╢ci narodowej. Oswald Ruffeisen "nie m≤g│" byµ »ydem, bo by│ katolikiem. W nastΩpnych latach u╢ci╢lono i jeszcze zaostrzono kryterium "bycia »ydem" - w 1960 r. dyrektyw▒ ministra spraw zagranicznych uregulowano szczeg≤│owo status os≤b nieletnich, a w 1970 r. przyjΩto poprawkΩ do Prawa Powrotu wprowadzaj▒c▒ ╢cis│e kryteria religijne. W efekcie odm≤wiono statusu narodowo╢ci ┐ydowskiej m.in. dziecku Benjamina Shalita, oficera armii izraelskiej, tylko dlatego, ┐e jego ┐ona nie by│a »yd≤wk▒. Podobne, r≤wnie szczeg≤│owe ustalenia statusu narodowo╢ciowego mo┐na znale╝µ chyba tylko w Ustawach Norymberskich, a wielu ludzi, kt≤rzy w czasie wojny ginΩli i byli prze╢ladowani z racji swojego ┐ydowskiego pochodzenia, wed│ug halachicznej definicji, nie by│o by dzisiaj za »yd≤w uznanych. Jest tylko jeden Izrael, od Nilu do Eufratu. WiΩkszo╢µ regulacji cywilno-administracyjnych jest regulowana zgodnie z prawem halachicznym i podlega jurysdykcji niezale┐nych Trybuna│≤w Rabinackich. I tak kwestiΩ ma│┐e±stw i rozwod≤w poddano pod kontrolΩ trybuna│≤w religijnych moc▒ cytowanej ju┐ Ustawy o Jurysdykcji Trybuna│≤w Rabinackich. SprawΩ adopcji reguluje Ustawa o Adopcji Dziecka z 1981 r. (art. 5 tej ustawy stanowi, ┐e Do adopcji nie mo┐e doj╢µ w ┐aden inny spos≤b jak tylko w sytuacji, gdy osoba adoptuj▒ca wyznaje tΩ sam▒ religiΩ, co osoba adoptowana). Natomiast Ustawa o »ydowskich Pos│ugach Religijnych gwarantuje, i┐ religia zmar│ego jest jedynym kryterium wyboru cmentarza, na kt≤rym mog▒ spocz▒µ jego zw│oki. Ponadto prawo nie zezwala na urz▒dzanie cmentarzy dla ludzi niewierz▒cych lub bez formalnej przynale┐no╢ci religijnej. Ustawy te dotknΩ│y m. in. rodzinΩ Anghelevici. MΩ┐czyzna by│ »ydem, lecz jego ┐ona by│a chrze╢cijank▒. Ma│┐e±stwo to posiada│o dwie c≤rki, z kt≤rych jedna zmar│a w m│odo╢ci i zosta│a pochowana na cmentarzu ┐ydowskim. Pani Anghelevici poprosi│a rodzinΩ o pochowanie jej obok c≤rki i po ╢mierci zosta│a pogrzebana zgodnie ze swoim ┐yczeniem. Kiedy rabinat odkry│ jej nie┐ydowskie pochodzenie za┐▒da│ ekshumacji zw│ok, jednak ┐yj▒ca c≤rka zdo│a│a uzyskaµ decyzjΩ S▒du Najwy┐szego zgodn▒ z ostatni▒ wol▒ matki. W tej sytuacji rabinat zasugerowa│, ┐eby cia│o pochowaµ powt≤rnie obok cmentarza, jednak rodzina nie wyrazi│a na to zgody. Pewnego ranka stwierdzono, ┐e zw│oki zosta│y usuniΩte i podrzucone na cmentarzu muzu│ma±skim. Co prawda sprawc≤w tego czynu odnaleziono i os▒dzono, jednak prokurator skutecznie zabiega│ o │agodny wymiar kary, argumentuj▒c, ┐e motywem by│o pogwa│cenie ╢wiΩtych praw Tory. Ostatecznie prezydent Herzog skorzysta│ wobec skazanych z prawa │aski. Tylko jedna rzecz jest w moim ┐yciu czynnikiem decyduj▒cym Halacha jest czΩ╢ci▒ nauki ┐ydowskiej zajmuj▒c▒ siΩ rytua│em i normami postΩpowania. Zgodnie z tradycj▒ ortodoksyjn▒ jest ona czym╢ niezmiennym i sta│ym. 613 przykaza± reguluje wszystko, co »yd powinien i czego nie wolno mu czyniµ. Nie ma tam jednak nic o tolerancji i szacunku wobec inno╢ci. Jakim wiΩc pa±stwem jest dzi╢ ┐ydowskie Pa±stwo Izrael? Jako odpowied╝ niech pos│u┐▒ s│owa profesora Uriego Hupperta: Wielu naiwnie wierzy│o dot▒d, ┐e okrutny ╢wiat przedstawiony przez George'a Orwella nie ma nic wsp≤lnego z Pa±stwem Izraela. S▒dzono, ┐e tylko w fikcyjnym totalitarnym ╢wiecie "Wielkiego Brata" czarne mo┐e znaczyµ bia│e, mi│o╢µ mo┐e znaczyµ nienawi╢µ, pok≤j mo┐e znaczyµ wojnΩ. Dariusz Wojtczak
Historia | Pogl▒dy | Wywiady
| Heraldyka | Religia i polityka
| Polska daleka i bliska
|
Data publikacji
|
|
|
||||
|
|
|
