|
 |
||||
| Temat
miesi▒ca
Spis artyku│≤w Archiwum Kontakty Informacje Strona g│≤wna Poczta do redakcji
|
|
Z pewno╢ci▒ wielu z nas dostrzega kryzys w otaczaj▒cym ╢wiecie - dotyczy to nie tylko Polski, ale tak┐e Europy i Ameryki P≤│nocnej. Og≤lnie rzecz bior▒c, jest ╝le i warto zastanowiµ siΩ, czego ten kryzys dotyczy i w czym tkwi▒ jego przyczyny. Najlepszym ╝r≤d│em do tego typu rozwa┐a± jest, moim zdaniem, tw≤rczo╢µ s│ynnego polskiego historyka prof. Feliksa Konecznego (1862 - 1949). tak oto ko±czy siΩ ╢wiat Najpierw nale┐a│oby zdefiniowaµ „nasz ╢wiat”, a wiΩc cywilizacjΩ, w kt≤rej ┐yjemy. Koneczny nie by│ oczywi╢cie jedynym, kt≤ry podj▒│ ten temat - na Zachodzie zajmowali siΩ tym A. Toynbee i O. Spengler, a tak┐e J≤zef Boche±ski OP. Zdaniem Konecznego, z ponad 20 cywilizacji do dnia dzisiejszego przetrwa│o 7: brami±ska (hinduska), ┐ydowska, chi±ska, tura±ska, bizanty±ska, arabska i │aci±ska (czyli nasza). Na tΩ ostatni▒ sk│adaj▒ siΩ trzy elementy. Element pierwszy - grecka forma. Jej korzenie siΩgaj▒ oczywi╢cie staro┐ytnej cywilizacji helle±skiej. Wielu nie zdaje sobie sprawy, jak wiele jej zawdziΩczamy: literaturΩ, szczeg≤lnie poezjΩ i dramat (Homer, Ezop, Eurypides, Sofokles, Ajschylos), matematykΩ (Pitagoras), medycynΩ i etykΩ lekarsk▒ (Hipokrates), astronomiΩ i geografiΩ (Ptolemeusz), filozofiΩ (Arystoteles, Platon), rze╝bΩ i architekturΩ (Fidiasz, Myron). Charakterystyczne dla Grek≤w by│o umi│owanie piΩkna i prawdy oraz uprawianie nauki z samej chΩci poznania. Element drugi - prawo rzymskie. Rzymianom zawdziΩczamy nowoczesne formy ustrojowe i prawne. Jednostce ludzkiej zaczΩ│y przys│ugiwaµ niezbywalne prawa, kt≤rych mog│a domagaµ siΩ przed s▒dem. Prawo prywatne zosta│o wyra╝nie oddzielone od prawa publicznego, a jego ╝r≤d│em sta│a siΩ moralno╢µ spo│ecze±stwa. Zasady - dopracowane wtedy - do dzisiaj stanowi▒ rdze± prawa: nie mo┐na byµ sΩdzi▒ we w│asnej sprawie, prawo nie dzia│a wstecz, nale┐y wys│uchaµ drugiej strony, poczΩtego uwa┐a siΩ za narodzonego i inne. Element trzeci - religia chrze╢cija±ska. Chrze╢cija±stwo zaakceptowa│o dorobek Grek≤w i Rzymian, odrzucaj▒c te elementy, kt≤re by│y niezgodne z duchem Ewangelii. Wprowadzi│o autonomiΩ jednostki ludzkiej (personalizm) i rodziny, monogamiczno╢µ i nierozerwalno╢µ ma│┐e±stwa, zniesienie niewolnictwa, niezale┐no╢µ Ko╢cio│a od Pa±stwa oraz prymat prawa naturalnego nad stanowionym. Tyle sam Koneczny. Przyczyn▒ obecnej z│ej kondycji naszej cywilizacji - jak siΩ wydaje - jest stopniowe rugowanie w│a╢nie tych trzech element≤w. Ich symbioza tworzy cywilizacjΩ │aci±sk▒ - najwiΩksz▒ i najdoskonalsz▒ w dziejach. Dlaczego najdoskonalsz▒? Dlatego ┐e tu jest przechowywany Depozyt Wiary w Jedynego Prawdziwego Boga; dlatego ┐e wysoka kultura ekonomiczna pozwala na ominiΩcie g│odu i chor≤b; wreszcie dlatego, ┐e kultura duchowa i wysoki poziom nauki umo┐liwiaj▒ najwszechstronniejszy rozw≤j duchowy. Nasza cywilizacja w swej historii prze┐ywa│a wiele kryzys≤w wewnΩtrznych (upadek Rzymu, herezja katar≤w, kryzys papiestwa, herezja Lutra i powstanie protestantyzmu) oraz nacisk≤w zewnΩtrznych (najazdy Hun≤w, Arab≤w, Tatar≤w i Turk≤w). Obecny kryzys (a niew▒tpliwie mamy z nim do czynienia) jest najgro╝niejszy z jednego powodu - wielu Europejczyk≤w nie chce broniµ swojej historii, to┐samo╢ci oraz wolno╢ci i ╢wiadomie lub nie╢wiadomie d▒┐y do zniszczenia w│asnej cywilizacji. Historycznie rzecz bior▒c, kryzys rozpocz▒│ siΩ 200 lat temu wraz z Rewolucj▒ (Anty)Francusk▒. Wtedy to zaczΩ│y rodziµ siΩ w umys│ach pseudointelektualist≤w plany nieludzkich system≤w: anarchosyndykalizmu, socjalizmu i komunizmu. W miejsce Boga postawiono Cz│owieka (maj▒c go zreszt▒ w g│Ωbokiej pogardzie). Zacz▒│ siΩ zamΩt w dziedzinie filozofii (Kant, Hegel, Marks, Comte, Nietzsche i inni). Trwa to do dzisiaj. W spos≤b ostateczny pr≤buje siΩ wyeliminowaµ prawo naturalne, wstawiaj▒c w jego miejsce radosn▒ tw≤rczo╢µ parlament≤w. Zasady prawa rzymskiego posz│y w zapomnienie. Autonomia jednostki, rodziny oraz w│asno╢µ prywatna nie s▒ szanowane. Ludziom grozi zag│ada w sensie biologicznym (aborcja i eutanazja). Wsp≤│czesne pa±stwa to biurokratyczne Lewiatany, ograniczaj▒ce wolno╢µ ekonomiczn▒, gnΩbi▒ce ludzi podatkami i g│upimi przepisami (┐ywcem wziΩtymi z cywilizacji bizanty±skiej), trzymaj▒ce w swych │apach ze╢wiecczon▒ o╢wiatΩ. Rodz▒ siΩ koszmarne projekty kosmopolitycznego superpa±stwa, kt≤rego zal▒┐kiem jest Zjednoczona Europa i ONZ. Wraz z upadkiem o╢wiaty nastΩpuje upadek moralno╢ci, kultury i sztuki - w miejsce klasycznego, greckiego piΩkna pojawi│a siΩ „artystycznie szokuj▒ca” brzydota, rodem z miejskiego szaletu. Kryzys nie omin▒│ niestety Ko╢cio│a - w feralnym wieku XX pojawi│o siΩ wiele pr▒d≤w modernistycznych, pr≤buj▒cych dotrzeµ do jego centrum (teologia wyzwolenia, czarna teologia, trybalizm - czyli przenikanie wierze± poga±skich, feminizmu, pacyfizmu, nieprzestrzeganie tradycyjnego rytu Mszy ╢w.). Niekt≤rzy teologowie zachodni odchodz▒ od Prawd Wiary (Boff, Kung, de Chardin), dzia│aj▒ sekciarze, zabieraj▒c czΩ╢µ wiernych (╢wiadkowie Jehowy, New Age i inne). Francuski socjolog Emil Durkheim stwierdzi│ kiedy╢, ┐e rozk│ad spo│eczny zaczyna siΩ od rozpadu religii, potem moralno╢ci, a na ko±cu prawa, po czym nastΩpuje zupe│ny chaos - wydaje mi siΩ, ┐e niekt≤re pa±stwa s▒ ju┐ w trzeciej fazie tego procesu. Nale┐y pamiΩtaµ (co zauwa┐y│ Koneczny), ┐e cywilizacja wy┐sza nie zawsze wygrywa (przyk│ad Rzymu) - a istniej▒ przecie┐ zagro┐enia zewnΩtrzne, takie jak np. islam. To, czy nasza cywilizacja przetrwa, zale┐y tylko od nas, od tego, czy odrzucimy fa│sz i czy bΩdziemy chcieli jej broniµ. Oczywi╢cie, nale┐y postawiµ sobie pytanie, czy jest ona tego warta. My╢lΩ, ┐e tak! Jacek Wierzbicki
Historia | Pogl▒dy | Wywiady
| Heraldyka | Religia i polityka
| Polska daleka i bliska
|
Data publikacji
|
|
|
||||
|
|
|
