|
 |
||||
| Temat miesi▒ca
Spis artyku│≤w Archiwum Kontakty Informacje Strona g│≤wna Poczta do redakcji
|
|
W Polsce i nie tylko panuje przekonanie, ┐e w USA dzia│aj▒ tylko dwie partie polityczne - Partia Republika±ska i Partia Demokratyczna, partie te konkuruj▒c ze sob▒, tworz▒ tzw. system dwupartyjny. Ma│o kto zdaje sobie sprawΩ, ┐e w Stanach Zjednoczonych jest zarejestrowanych sporo (oko│o kilkuset) mniejszych partii i partyjek, kt≤re nadaj▒ pewien koloryt krajobrazowi politycznemu Ameryki. Dwupartyjno╢µ by│aby sprzeczna z tym, czego chcieli dla Ameryki tzw. Ojcowie Za│o┐yciele (The Fathers Founders), gdy┐ przede wszystkim pragnΩli oni widzieµ AmerykΩ jako kraj ludzi wolnych i byliby bardzo zdziwieni, gdyby istnia│y tam tylko dwie partie polityczne. Zdaniem Amerykan≤w - wolno╢ci zawsze musi towarzyszyµ r≤┐norodno╢µ. Jedn▒ z takich partii jest Partia Libertaria±ska (The Libertarian Party). Partia ta liczy oko│o 6000 cz│onk≤w, co nawet na warunki Polski by│oby du┐o. Warto jednak zwr≤ciµ na ni▒ uwagΩ ze wzglΩdu na program. Wymienione tutaj dwie najwiΩksze partie niestety nie maj▒ a┐ tak dok│adnie sformu│owanego programu. Demokraci s▒ w partii okre╢lanej jako centro-lewicowa (z przechy│ami w kierunku lewicy), natomiast Republikanie tworz▒ partiΩ, kt≤r▒ nazwaliby╢my w Polsce centro-prawicow▒ (ze wskazaniem na prawicΩ). W zale┐no╢ci od tego, kto przewodzi tym partiom, w ich programach podnosi siΩ albo akcenty sprawiedliwo╢ci spo│ecznej i interwencjonizmu, albo obni┐enia podatk≤w i zmniejszenia roli pa±stwa w ┐yciu obywteli. Libertarianie natomiast maj▒ od pocz▒tku ╢ci╢le okre╢lony program, kt≤ry bez wachania mo┐na nazwaµ programem prawicowym. Jak wskazuje sama nazwa partii, pochodz▒ca od s│owa liberty oznaczaj▒cego „wolno╢µ od czego╢” (jakby to powiedzia│ Izaiah Berlin - „wolno╢µ negatywn▒”), programem tej partii jest umo┐liwienie obywatelowi decydowania o w│asnym losie. Jak m≤wi preambu│a jej programu: „Partia Libertaria±ska chce, aby wszyscy Amerykanie byli zdolni do planowania swojej w│asnej przysz│o╢ci. Libertarianie wierz▒, ┐e pojedy±czy ludzie, rodziny, stowarzyszenia i ludzie interesu maj▒ prawo i mo┐liwo╢ci zajmowaµ siΩ swoimi w│asnymi problemami przy wsp≤│pracy z innymi w pokojowy i uczciwy spos≤b. Libertarianie s▒ przeciwni idei, ┐e u┐ywanie nacisk≤w moralnych lub u┐ycie si│y, czy to przez przestΩpc≤w, czy rz▒d, mo┐e dawaµ pozytywne rezultaty. Naszym celem jest takie u│o┐enie ╢wiata, w kt≤rym wolna wsp≤│praca zast▒pi si│Ω w stosunkach miΩdzyludzkich”. W swoim 10-punktowym programie libertarianie proponuj▒ miΩdzy innymi zasadΩ nieu┐ywania si│y przez USA poza granicami kraju, drastyczne obciΩcie wydatk≤w rz▒du w Waszyngtonie, zmniejszenie biurokracji i znaczne zmniejszenie obci▒┐enia podatkowego, proponuj▒ tak┐e otwarcie USA dla towar≤w z innych kraj≤w. Ich program dotyczy nie tylko spraw ekonomicznych - w dziedzinie o╢wiaty proponuj▒ oddanie rodzicom wolno╢ci wyboru sposobu edukacji swoich dzieci oraz wprowadzenie systemu czek≤w o╢wiatowych (znanych tak┐e i w Polsce) w celu zwiΩkszenia konkurencyjno╢ci szk≤│, oczywi╢cie chcieliby te┐ sprywatyzowaµ s│u┐bΩ zdrowia i sko±czyµ z rz▒dowymi programami ubezpiecze± spo│ecznych. Postuluj▒ r≤wnie┐ wolno╢µ w handlu narkotykami. Program ten ewoluowa│ przez lata istnienia tej partii. Jak podaje Ryszard Legutko w swojej ksi▒┐ce „Spory o kapitalizm”, pierwszymi propozycjami tej partii by│o zniesienie pa±stwa w og≤le, nieograniczony dostΩp do aborcji i prywatyzacja wszystkiego, zaczynaj▒c od przemys│u, a na s▒dach, policji i wojsku ko±cz▒c. Wynika│o to ze s│usznego poniek▒d za│o┐enia, ┐e ludzie sami poradz▒ sobie w ┐yciu, je╢li nie w pojedynkΩ, to wsp≤lnymi si│ami. Koniecznym i praktycznym wydaje siΩ zostawienie ludziom jak najwiΩkszej sfery wolno╢ci, przy zabezpieczeniu jednak przed skutkami dzia│ania innych. Dzisiaj, jak widaµ, partia ta zmieni│a ju┐ sw≤j program, co przysporzy│o jej znaczn▒ liczbΩ sympatyk≤w (oblicza siΩ, ┐e na kandydat≤w Partii Libertaria±skiej oddaje sw≤j g│os oko│o 500 tys. wyborc≤w). Bardzo wiele postulat≤w g│oszonych przez libertarian zosta│o przyjΩtych przez Republikan≤w w czasie ich ostatniej, zwyciΩskiej kampanii wyborczej. Amerykanie s▒ coraz bardziej zmΩczeni nieudolno╢ci▒ dw≤ch gigant≤w w Kongresie i czasem m≤wi siΩ, ┐e je┐eli obecni kongresmeni obu partii nie spe│ni▒ swoich obietnic, to ich miejsce mo┐e zaj▒µ kto╢ trzeci. Byµ mo┐e bΩdzie to Partia Libertaria±ska? Miros│aw Walukiewicz
Historia | Pogl▒dy | Wywiady
| Heraldyka | Religia i polityka
| Polska daleka i bliska
|
Data publikacji
|
|
|
||||
|
|
|
