OªWIETLENIE

 

Zastosowanie o╢wietlenia sztucznego ma na celu uzupe│nienie niedoboru ╢wiat│a naturalnego. Nie mo┐na podaµ przepisu na moc i ilo╢µ punkt≤w ╢wietlnych, zale┐y to bowiem od wielko╢ci zbiornika, intensywno╢ci o╢wietlenia naturalnego, pory roku i gatunk≤w hodowanych ryb i ro╢lin. Mo┐na jedynie podaµ nastΩpuj▒ce wskaz≤wki.
Pojawienie siΩ po kilku lub kilkunastu tygodniach du┐ej ilo╢ci glon≤w zielonych wskazuje na zbyt intensywne o╢wietlenie. Nale┐y skr≤ciµ czas o╢wietlenia sztucznego lub zas│oniµ zbiornik przed ╢wiat│em naturalnym.
Rozw≤j okrzemek tworz▒cych nalot o zabarwieniu brunatnym dowodzi zbyt ma│ej ilo╢ci ╢wiat│a. ZwiΩkszamy wtedy intensywno╢µ lub czas o╢wietlenia. R≤wnie┐ zbyt s│aby lub nienaturalny wzrost ro╢lin mo┐e wskazaµ na niedob≤r ╢wiat│a.

Intensywno╢µ i czas o╢wietlania powinny byµ dobrane do gatunku ryby. Np. ryby, kt≤rych ojczyzn▒ s▒ kraje podzwrotnikowe wymagaj▒ oko│o 14 godzin o╢wietlenia na dobΩ. W│a╢ciwe umiejscowienie punkt≤w ╢wietlnych ma decyduj▒ce znaczenia w uwydatnianiu barw ryb, gdy┐ wygl▒d niekt≤rych gatunk≤w zale┐y wy│▒cznie od k▒ta i kierunku padania promieni ╢wietlnych. Przy zastosowaniu niew│a╢ciwego o╢wietlenia, nawet bardzo barwne ryby bΩd▒ siΩ wydawa│y blade i nieciekawe.
Najbardziej korzystnym kierunkiem o╢wietlenia jest ╢wiat│o biegn▒ce od g≤ry z przodu, mniej korzystne (stosowane raczej jako uzupe│nienie do╢µ sk▒pego o╢wietlenia naturalnego) jest o╢wietlenie boczne. W razie konieczno╢ci stosowania o╢wietlenia bocznego nale┐y staraµ siΩ, by pada│o ono mo┐liwie z przodu i g≤ry. Natomiast ╢wiat│o skierowane od ty│u daje w wiΩkszo╢ci przypadk≤w efekt prawie ca│kowitego zaniku barwy ryb.

NaprawdΩ zafascynowaµ nas mo┐e dopiero odpowiednio o╢wietlone akwarium. Tylko w≤wczas ryby i ro╢liny prezentuj▒ siΩ w ca│ej swej okaza│o╢ci. Promienie ╢wietlne powoduj▒ r≤wnie┐ wytwarzanie siΩ chlorofilu w ro╢linach. Obserwujemy, ┐e na og≤│ akwaria s▒ zbyt s│abo o╢wietlone, czego skutki nie daj▒ d│ugo czekaµ na siebie. Rozw≤j ro╢lin jest s│aby i tym samym nie spe│niaj▒ one w pe│ni swej roli, dostarczaj▒c rybom zbyt ma│o tlenu. Obecnie w handlu dostΩpne s▒ cztery typy ╝r≤de│ ╢wiat│a do
akwari≤w :
┐ar≤wki, kt≤re jednak zbyt mocno siΩ nagrzewaj▒, a ich wydajno╢µ nie jest du┐a, dlatego w│a╢ciwie nie nadaj▒ siΩ do o╢wietlania akwarium.
╢wietl≤wki ( jarzeni≤wki ), kt≤re wypar│y tradycyjne ┐ar≤wki i s▒ dzi╢ powszechnie stosowane do o╢wietlania akwari≤w. W ekspoatacji s▒ bardzo ekonomiczne i dobrze o╢wietlaj▒ ca│▒ to± zbiornika. Poniewa┐ po pewnym czasie intensywno╢µ ich ╢wiat│a maleje, nale┐y je czΩ╢ciej wymieniaµ. Lampy jarzeniowe maj▒ te┐ pewne w│a╢ciwo╢ci bakteriob≤jcze. S▒ te┐ 5 razy wydajniejsze od ┐ar≤wek.
lampy rtΩciowe ( wysokoci╢nieniowe ), wysokiej wydajno╢ci i niskich kosztach eksploatacji. S▒ w akwarystyce coraz czΩ╢ciej stosowane. Maj▒ tΩ przewagΩ nad ╢wietl≤wkami, ┐e nie trac▒ tak szybko intensywno╢ci swego ╢wiat│a.
lampy halogenowe, stosowane dot▒d rzadko, najczΩ╢ciej w zbiornikach ekspozycyjnych, wymagaj▒cych dodatkowego, punktowego o╢wietlenia. S▒ bardzo ekonomiczne w eksploatacji, jednak szybko siΩ zu┐ywaj▒ ( oko│o 1000 godz. pracy ).

Pocz▒tkuj▒cym akwarystom poleca siΩ stosowanie ╢wietl≤wek. Zbiornik nakrywamy pokryw▒ (mo┐e byµ w│asnej konstrukcji np. ze sklejki ), do kt≤rej │atwo je przymocowaµ. Jak ju┐ powiedziano o╢wietlenie akwarium spe│nia wa┐n▒ rolΩ, zw│aszcza dla wegetacji ro╢lin. ªwietl≤wki o barwie ciep│ej ( czerwona, pomara±czowa ) stymuluj▒ wzrost ro╢lin ku g≤rze, natomiast o bardziej zimnej ( niebieska, zielona ) powoduj▒ rozrastanie siΩ ich w poziomie. By ╢wiat│o w akwarium by│o jak najbardziej zbli┐one do naturalnego, na og≤│ zalecam stosowanie ╢wietl≤wek oznaczonych napisem "AQUA". ªwiat│o kolorowe powinno stanowiµ max. 1/4 calej mocy o╢wietlenia. Pozostaje jeszcze do ustalenia wymagana moc o╢wietlenia. Istniej▒ r≤┐ne teorie na ten temat. Mocy o╢wietlenia nie da siΩ okre╢liµ jednoznacznie. Ja stosujΩ przelicznik na 1 litr wody 1 W. PamiΩtajmy jednak, ┐e ╢wietl≤wki s▒ ok. 5 razy wydajniejsze. Z tego wynika, ┐e akwarium o pojemno╢ci 100 litr≤w nale┐y zastosowaµ ╝r≤d│o ╢wiat│a o mocy :
100W - o╢wietlenie ┐arowe lub 20W - o╢wietlenie ja┐eniowe. Akwarium w ci▒gu doby powinno byµ o╢wietlane przez 12-14 godzin.
Dodatkowo, polecam te┐ zastosowaµ jako o╢wietlenie na noc, jarzeni≤wkΩ UV o mocy 4 - 8W. UV ma w│a╢ciwo╢ci bakteriob≤jcze. Nie zlikwidujemy wszystkich bakterii w naszym zbiorniku, poniewa┐ ╢wiat│o jarzeni≤wki o tak ma│ej mocy ma zasiΩg tylko w strefie powierzchniowej.



Spadek natΩ┐enia ╢wiat│a w wodzie w miarΩ wzrostu g│Ωboko╢ci. Akwarium o╢wietlone z g≤ry, ciemny ┐wir na dnie.

odleg│o╢µ od powierzchni wody w cm. wzglΩdne natΩ┐enie ╢wiat│a w % natΩ┐enia na g│Ωboko╢ci 0,5cm.
0,5 100
10 95 - 100
20 25 - 35
30 9 - 12
40 6 - 7
50 4 - 5
60 3

Tabela z ksi▒┐ki Stefana Kornobisa
pt."Jak za│o┐yµ i pielΩgnowaµ akwarium".


Nowo urz▒dzony zbiornik wymaga parodniowego "rozruchu", zanim wpu╢cimy do niego ryby. W trakcie takiego "rozruchu" maj▒ dzia│aµ zar≤wno grza│ka, filtr i o╢wietlenie. W tym czasie ro╢liny rozpoczynaj▒ wegetacjΩ, a inne procesy biologiczne mog▒ siΩ unormowaµ.