Zimbabwe

Zimbabwe to co╢ wiΩcej ni┐ "miejsce polecane przez National Geographic". Zimbabwe jest przepiΩknym, relatywnie bezpiecznym i z pewno╢ci▒ wartym odwiedzenia krajem. Miasta, to jasne i dobrze zorganizowane niebo, doskona│e na wytrz▒╢niΩcie kurzu i py│u z Twojego stroju safari. Im dalej wg│▒b kraju, tym wiΩcej dzikiej wspania│o╢ci. NajwiΩksz▒ zalet▒ Zimbabwe, opr≤cz cudownych Victoria Falls, jest fakt, ┐e kraj ten wci▒┐ pozostaje niemal dziewiczy i nie zadeptany przez turyst≤w. Niewa┐ne, czy le┐ysz sobie w namiocie i s│uchasz parskania hipopotama z pobliskiej rzeki, czy ca│▒ noc ta±czysz, zawsze znajdziesz tyle miejsca ┐eby podnie╢µ do ust kubek chibuku i cieszyµ siΩ, ┐e tam jeste╢.
Nie mo┐na tego jednak powiedzieµ o polityce. Zimbabwe jest w stanie ci▒g│ego niepokoju i zamieszania. Rosn▒cy w si│Ω prezydent Mugabe szuka pretekstu by zaanga┐owaµ siΩ w konflikt z Demokratyczn▒ Republik▒ Kongo, ograniczaj▒c jednocze╢nie wolno╢µ prasy. Pytanie jest nastΩpuj▒ce : co dosiΩgnie go pierwsze - wci▒┐ rosn▒ce niezadowolenie spo│ecze±stwa czy jego podesz│y wiek ? Taka sytuacja to typowy przyk│ad postΩpowania w│adz w nowoczesnej Afryce.

Pe│na nazwa kraju	Republika Zimbabwe
Powierzchnia	390 000 km2
Populacja	11,2 miliona
Stolica	Harare (1,6 mln)
Ludno╢µ	Shona (76%), Ndebele (18%), Batonka (2%), Shangaan (1%), Venda (1%), Europejczycy, Azjaci
JΩzyk	shona, ndebele, angielski
Religia	chrze╢cija±stwo, mwari
Ustr≤j	demokracja parlamentarna
Prezydent	Robert Gabriel Mugabe

Zimbabwe, ze wszystkich stron otoczone l▒dem, jest mniej wiΩcej tej wielko╢ci co Zjenoczone Kr≤lestwo, je╢li wzi▒µ pod uwagΩ tak┐e SzkocjΩ. Po│o┐one w po│udniowo-wschodniej Afryce, graniczy od wschodu i p≤│nocnego wschodu z Mozambikiem, z Botswan▒ od po│udniowego zachodu i na po│udniu z Republik▒ Po│udniowej Afryki. W najbardzie wysuniΩtym na zach≤d punkcie Zimbabwe spotyka siΩ z trzema innymi krajami : Zambi▒, Botswan▒ i Namibi▒. P≤│nocno-zachodnia czΩ╢µ kraju to g│≤wnie p│askowzg≤rza. Na gor▒ce i suche niziny po│udniowego Zimbabwe sk│ada siΩ g│≤wnie sawanna, kt≤ra na granicy z RPA prawie niedostrzegalnie opada w kierunku rzeki Limpopo. G│≤wnym regionem g≤rzystym po│o┐onym dok│adnie na granicy z Mozambikiem jest wschodnia czΩ╢µ kraju. Najwy┐szy szczyt, Nyangani, osi▒ga 2592 m.

Wszystko co pe│za, ro╢nie i biega w Zimbabwe wprawia w zdumienie. W parkach narodowych pas▒ siΩ i wa│Ωsaj▒ s│onie, bawo│y, lwy, gepardy, hieny, szakale, antylopy i ma│py. W╢r≤d nich gatunki. kt≤re s▒ charakterystyczne dla Zimbabwe lub wystΩpuj▒ce gdzie indziej w znikomym zakresie : rzadka nyala, gepard kr≤lewski i ma│pa samango. Zimbabwe to r≤wnie┐ jedna z ostatnich enklaw bia│ego i czarnego nosoro┐ca afryka±skiego, kt≤ry wystΩpuje tu w ma│ych ilo╢ciach.

Kraj ten znany jest ze swoich drzew kie│basianych , kt≤re wziΩ│y nazwΩ z ogromnych br▒zowych owoc≤w w wiadomym kszta│cie. Osi▒gaj▒ one metr d│ugo╢ci i 18 cm ╢rednicy. Owoce te s▒ ulubionym przysmakiem antylop ale ludzie tak┐e je wykorzystuj▒ kiedy s▒ ju┐ wysuszone. Przerabiaj▒ je na pastΩ i u┐ywaj▒ w formie ma╢ci, kt≤ra na ca│ym ╢wiecie jest uwa┐ana za lekarstwo na pewn▒ odmianΩ raka zwi▒zan▒ z wiekiem i zbyt d│ugim wystawianiem siΩ na s│o±ce. Je╢li wyskoczy│y ci na sk≤rze jakie╢ plamki, po prostu poszukaj takiej ma╢ci w aptekach.

Poniewa┐ Zimbabwe rozci▒ga siΩ na stosukowo wysokim p│askowy┐u osi▒gaj▒cym ╢redni▒ wysoko╢µ 900 m n. p. m., nie jest tak gor▒ce jak by to sugerowa│a jego szeroko╢µ geograficzna. Zima (od maja do pa╝dziernika) jest podobna do ╢r≤dziemnomorskiego lata z ciep│ymi, s│onecznymi dniami i rze╢kimi, bezchmurnymi nocami. ªnieg tu nigdy nie pada, nawet we wschodnich g≤rzystych terenach, ale nocne przymrozki i temperatury poni┐ej zera nie s▒ na p│askowy┐u czym╢ niezwyk│ym. W dolinie Zambezi i na nizinach jest cieplej i bardziej wilgotno ale w zimie te┐ nie ma tam zbyt du┐ych opad≤w. WiΩkszo╢µ opad≤w przypada na relatywnie wilgotne miesi▒ce letnie (od listopada do kwietnia) kiedy to wczesnym popo│udniem wystΩpuj▒ prawdziwe oberwania chmury i burze z piorunami.

Najprzyjemniejszym ╢wiΩtem bΩdzie te, na kt≤re natkniesz siΩ przypadkiem. Nie jest wa┐ne czy bΩdzie to wiejski jarmark, przedstawienie w szkole, tradycyjne wesele czy rocznica nadania praw miejskich - z pewno╢ci▒ zostaniesz serdecznie zaproszony. Jest jednak kilka sta│ych termin≤w. 18 kwietnia fetowane s▒ Dni Niepodleg│o╢ci, a pod koniec maja Dzie± Afryki na cze╢µ minionych powsta± niepodleg│o╢ciowych.

Wiza	wiΩkszo╢µ mieszka±c≤w Europy nie potrzebuje wizy do 90 dni pobytu
Zagro┐enia zdrowia	bilharzia, cholera, malaria, w╢cieklizna, ┐≤│ta febra
Czas	+ 2 godziny do Polski
Elektryczno╢µ	220V
Waga i miary	system metryczny
Tury╢ci	oko│o 500,000 rocznie

waluta	dolar Zimbabwe (Z$)
kurs wymiany	1 USD = 18 Z$
koszty wzglΩdne
tani pok≤j	US$ 5-20
╢redni hotel	US$ 20-50
wysokiej klasy hotel	US$ 50-150
posi│ek w taniej restauracji	US$ 1-2
posi│ek w ╢redniej klasy restauracji	US$ 2-7
posi│ek w wysokiej klasy restauracji	US$ 7-12

Chocia┐ cudzoziemcy musz▒ p│aciµ za dobra i obs│ugΩ znacznie wiΩcej ni┐ tubylcy, to i tak Zimbabwe nie jest zbyt drogie dla zamorskich turyst≤w. W ca│ym kraju jak grzyby po deszczu pojawiaj▒ siΩ tanie hotele, parki narodowe s▒ dobre a ceny ┐ywno╢ci rozs▒dne. Z powodu ma│ej wymiany importowo-eksportowej, sprowadzane dobra s▒ drogie ale produkty miejscowe (mimo ╢redniej jako╢ci) s▒ godne uwagi. Je╢li bΩdziesz nocowaµ w schroniskach lub na polach namiotowych, a je╢µ bΩdziesz w tanich restauracyjkach, to ca│kiem mo┐liwe, ┐e zmie╢cisz siΩ w $15 dziennie. Noclegi w hotelach to skok do $50 dziennie za niez│y pok≤j z w│asn▒ │azienk▒ i kilkoma posi│kami. Bardziej luksusowe warunki kosztuj▒ przynajmniej $100 dziennie.

Banki czynne s▒ od poniedzia│ku do soboty (zamkniΩte w ╢rodowe i sobotnie popo│udnia). W ka┐dym banku mo┐na bez problemu wymieniµ na dolary Zimbabwe czeki podr≤┐ne dowolnej marki, je╢li s▒ wystawione w dolarach lub funtach angielskich. Akceptowane s▒ r≤wnie┐ wszystkie g│≤wniejsze miΩdzynarodowe waluty, ale z powodu szerz▒cego siΩ fa│szerstwa nikt nie przyjmie banknotu 100 dolarowego. Nieformalna wymiana jest nielegalna i nie warta ryzyka - prawie na pewno natkniesz siΩ na oszusta. Tury╢ci mog▒ te┐ korzystaµ z kart kredytowych, choµ nie nale┐y zbyt polegaµ na plastikowym pieni▒dzu

W hotelach stosowany jest 15% napiwek, podobnie rzecz siΩ ma z safari i innymi atrakcjami turystycznymi. CzΩsto napiwki wliczone s▒ w cenΩ. Taks≤wkarze, hotele klasy turystycznej i restauracje oczekuj▒ 10% napiwku. Niekt≤rzy automatycznie dodaj▒ 10% za obs│ugΩ i to za│atwia ostatecznie sprawΩ.

Najodpowiedniejsze do podr≤┐owania s▒ suche miesi▒ce zimowe (od maja do pa╝dziernika) lecz nie zobaczysz wtedy charakterystycznego zielonego krajobrazu wilgotniejszego i bardziej gor▒cego sezonu letniego (trwaj▒cego od listopada do kwietnia). W zimie temperatura w nocy mo┐e spa╢µ poni┐ej zera ale dni s▒ wprost wymarzone na obserwowanie dzikich zwierz▒t kr▒┐▒cych wok≤│ wodopoj≤w. Podczas po│udniowoafryka±skich wakacji parki narodowe s▒ przeludnione, je╢li wiΩc nie lubisz t│oku unikaj takich termin≤w jak : po│owa kwietnia do po│owy maja i po│owa lipca do po│owy wrze╢nia. W grudniu i w pocz▒tkach stycznia znowu robi siΩ t│oczno za spraw▒ namibijskich wakacji szkolnych.

Harare, zamieszka│e przez 1,6 mln ludzi, jest nie tylko stolic▒ ale prawdziwym sercem Zimbabwe. Bez trudu mo┐na dostrzec dziedzictwo europejskich kolonist≤w. Niestety powszechne s▒ tu brutalne przestΩpstwa, wiΩc tury╢ci powinni mieµ siΩ na baczno╢ci, po ulicach chodziµ raczej w grupach, a noc▒ korzystaµ z oficjalnych taks≤wek. W Galerii Narodowej obejrzeµ mo┐na osatnie trendy w sztuce i kulturze Afryki, nie brak tu r≤wnie┐ dzie│ kolonialnych i postkolonialnych. W weekendy mo┐na pos│uchaµ muzyki w Harare Gardens, najwiΩkszym parku miejskim. Warto tu zobaczyµ miniaturkΩ Victoria Falls, zbudowan▒ na sztucznej wyspie. Sporo atrakcji mo┐na znale╝µ w Mbare, najwiΩkszym kompleksie handlowym po│o┐onym 5 km na po│udnie od centrum, kt≤ry jednocze╢nie jest najwiΩkszym dworcem autobusowym. W po│udniowo-zachodnim kra±cu centralnego Harare wznosi siΩ granitowe wzg≤rze, doskona│e na podziwianie widok≤w miasta. Centrum miasta jest nie jest zbyt rozleg│e - wszΩdzie mo┐na dotrzeµ na piechotΩ. Nocne ┐ycie Harare, ta±sze sklepy i hotele i koncentruj▒ siΩ g│≤wnie na zach≤d od modnego centrum handlowego. Je╢li zale┐y ci na dobrej zabawie przy niez│ej muzyce, pomy╢l o Kopje.

Znane na ca│ym ╢wiecie Victoria Falls s▒ jedn▒ z najwiΩkszych atrakcji Zimbabwe i dlatego rok w rok tury╢ci po╢wiΩcaj▒ na nie kilometry ta╢m video. Wodospady mierz▒ce a┐ 1,7 km szeroko╢ci i 90 m wysoko╢ci sp│ywaj▒ do Zambezi. Najlepiej widaµ ich ogorom z pok│adu samolotu. 15 minutowy lot kosztuje r≤wnowarto╢µ oko│o 50$. Co minutΩ przep│ywa przez nie ╢rednio 550 tys. metr≤w3 wody, a od marca do maja, podczas powodzi, ilo╢µ ta zwiΩksza siΩ do 5 mln m3. NazwΩ wodospad≤w wybra│ Livingstone, kt≤ry przyby│ tu w 1855 r. Tubylcy nazywali je "Mosi oa tumim" (transkrypcja fonetyczna , mo┐e a raczej jest b│Ωdna) co oznacza Grzmi▒cy Dym.

Miasteczko Victoria Falls zosta│o wybudowane specjalnie dla zwiedzaj▒cych i obecnie jest obowi▒zkowym punktem ka┐dej wycieczki. Na szczΩ╢cie g│≤wna atrakcja jest otoczona naturaln▒ d┐ungl▒, wiΩc nie czuje siΩ takiego nat│oku turyst≤w, a przechadzka ╢cie┐kami prawdziwego lasu deszczowego jest ca│kiem przyjemna. Je╢li oczekujesz czego╢ specjalnego, zaplanuj tak swoj▒ wizytΩ ┐eby trafiµ na pe│niΩ ksiΩ┐yca. Park jest wtedy otwarty do p≤╝na i mo┐esz na w│asne oczy zobaczyµ tΩczΩ w ╢wietle ksiΩ┐yca.

Miasteczko szybko staje siΩ jednym z najwiΩkszych centr≤w sport≤w ekstremalnych na zach≤d od Nowej Zelandii. Atrakcje obejmuj▒ loty widokowe, sp│ywy rzek▒, paralotnie i najd│u┐szy na ╢wiecie skok z bungee. Doskona│ym pomys│em jest przechadzka wzd│u┐ Zambezi nad wodospadami. Nie traktuj tego jednak zbyt lekko - mo┐esz siΩ natkn▒µ na dzikie ╢winie, krokodyle, hipopotamy, a nawet s│onie, bawo│y czy lwy. Nie podchod╝ zbyt blisko brzegu - krokodyle p│ywaj▒ tu┐ pod powierzchni▒ wody i pojawiaj▒ siΩ bez ostrze┐enia.

To wspania│e ╢redniowieczne miasto dostarcza dowod≤w na to, ┐e staro┐ytna Afryka osi▒gnΩ│a poziom, kt≤rego nie spodziewali siΩ badacze. MiΩdzy XIII i XV wiekiem ta religijna i ╢wiecka stolica mia│a od 10 do 20 tys. mieszka±c≤w i nale┐a│a do kr≤lestwa rozci▒gaj▒cego siΩ na wschodnie Zimbabwe, BotswanΩ, Mozambik i Po│udniow▒ AfrykΩ. Najbardziej charakterystycznym elementem Wielkiego Zimbabwe jest eliptyczne Wielkie Ogrodzenie (10 m szeroko╢ci i 255 m obwodu) - to najwiΩksza staro┐ytna budowla w tym rejonie. ªciany, wybudowane bez zaprawy murarskiej, wznosz▒ siΩ na 11 m i miejscami osi▒gaj▒ 5 m grubo╢ci. Jedna z bardziej prawdopodobnych teorii m≤wi, ┐e budowla ta by│a kr≤lewsk▒ posiad│o╢ci▒. ¼r≤d│em najwiΩkszych spekulacji jest wysoka na 10 m sto┐kowata wie┐a maj▒ca najprawdopodobniej falliczne znaczenie.
Budowla znajduje siΩ w po│udniowo-wschodnim Zimbabwe i dojechaµ tam mo┐na np. autobusem z Masvingo.

Park Narodowy Hwange

Obszar znany obecnie jako Park Narodowy Hwange w XIX w. s│u┐y│ kr≤lom Ndebele jako rezerwat do polowania. Kiedy przybyli tu Europejczycy, odkryli naturalne bogactwo terenu i wkr≤tce wytΩpili wiΩkszo╢µ zwierz▒t. Hwange zyska│o status parku narodowego w 1929 r . Osadnicy stworzyli sztuczne zbiorniki wodne wype│niaj▒ce siΩ wod▒ podsk≤rn▒ i jeszcze do lat 70-tych Hwange mia│ jedno z najwiΩkszych zagΩszcze± dzikich zwierz▒t w Afryce. Mo┐esz tu obejrzeµ miΩdzy innymi s│onie, antylopy impala, lwy, ┐yrafy, zebty, pawiany i inne ma│py.
Mimo, ┐e Hwange jest jednym z najatrakcyjniejszych i naj│atwiej dostΩpnych park≤w narodowych Zimbabwe, to nie jest przeludnione turystami, kt≤rzy najczΩ╢ciej wybieraj▒ w nim kr≤tsz▒ 10 kilometrow▒ trasΩ. Najlepiej przyjechaµ tu w porze suchej (wrzesie± i pa╝dziernik) kiedy zwierzΩta gromadz▒ siΩ wok≤│ wodopoj≤w, w wiΩkszo╢ci sztucznie nape│nianych przez automatyczne pompy. Kiedy pada i zaczynaj▒ p│yn▒µ rzeki, zwierzΩta rozchodz▒ siΩ po 14,650 km2 i ich podziwianie wymaga znacznie wiΩcej wysi│ku.

Park Narodowy Matobo

Wzg≤za Matobo to miejsce warte odwiedzenia. Rozci▒gaj▒ce siΩ na ca│y park,pokryte s▒ licznymi staro┐ytnymi malowid│ami. W niekt≤rych miejscach mo┐na znale┐µ pok│ady gliny, u┐ywane jako topnik do wyrobu ┐elaza u┐ywanego w czasach kolonialnych do produkcji dzid . Wzg≤za takie jak Shumba, Shaba i Shuba Sham uwa┐ane s▒ przez miejscowych za ╢wiΩte. Ludowe podania g│osz▒, ┐e nawet spojrzenie na nie mo┐e przynie╢µ nieszczΩ╢cie. Plemie Ndebele wci▒┐ modli siΩ o deszcz w sanktuarium ukrytym w sklanej rozpodlinie. Podaczas suszy na pocz▒tku lat 90-tych pojawili siΩ tu nawet rz▒dowi oficjele.
W parze ze wspania│▒ histori▒ idzie naturalne bogactwo przyrody. Mo┐esz tu zobaczyµ afryka±skie jastrzΩbie i sowy. Matobo to r≤wnie┐ sore skupisko czarnych or│≤w. Ta czΩ╢µ parku Matobo, w kt≤rej siΩ poluje, znana jest ze swojej gorliwo╢ci w ochronie populacji bia│ych i czarnych nosoro┐c≤w. Nie brakuje tu jednak antylop, zebr i ┐yraf.

Rzeka ta sp│ywa do Zimbabwe z g≤r oddzielaj▒cych AngolΩ i p≤│nocno-zachodni▒ ZambiΩ przez najbardziej wysuniΩty p≤│nocno-zachodni skrawek kraju. Katarakty rzeki Zambezi nale┐▒ do najciekawszych na ╢wiecie. Maj▒ 4 stopie± trudno╢µi, 6 oznacza, ┐e rzeka jest zbyt niebezpieczna na sp│yw. Przy pomocy tutejszej firmy mo┐na sp│yn▒µ przez 18 katarkt o wdziΩcznych nazwach typu : Terminator, Schody do nieba, muszla klozetowa, lub zwyczjanie nr 18. Na mo╢cie granicznym miΩdzy Zimbabwe a Namibi▒ mo┐na wykonaµ 111 metrowy skok na linie. Wra┐enia murowane.

Chocia┐ po│o┐ona daleko poza udeptanymi ╢cie┐kami, farma Tengenenge warta jest odwiedzenia. Le┐▒ca u st≤p Wielkiej Tamy, farma ta ma│o ma teraz wsp≤lnego z rolnictwem. To spe│nione marzenie farmera tytoniu, kt≤ry dorobi│ siΩ w kopalni chromu i zaj▒│ siΩ sztuk▒. Dzisiaj farma jest wspierana przez sprzedaj▒cych tam swoje prace artyst≤w, jak r≤wnie┐ przez sponsor≤w i jak zawsze wyszukuje nowe talenty. Go╢cie mog▒ przechadzaµµ siΩ po parku z rze╝bami, kt≤rych jest ponoµ oko│o 17 tysiΩcy. Zakwaterowanie jest drogie, ale mo┐na przecie┐ przyjechaµ z w│asnym jedzeniem, a namiot rozbiµ w buszu. Do Tengenenge nie mo┐na dostaµ siΩ transportem publicznym - najbli┐szy autobus przeje┐d┐a 19 km na zach≤d od farmy, wiΩc je╢li nikt ciΩ nie podwiezie to bΩdziesz dra│owaµ na piechotΩ.

W 1988 r. rz▒d Zimbabwe wyznaczy│ z okrΩgu Mavuradonha 500 km2 terenu z przeznaczeniem na rezerwat, w kt≤rym mo┐na polowaµ. G≤rzyste, nire≤wne otoczenie powoduje, ┐e ten dziki krajobraz jest jednocze╢nie i piΩkny i straszny. Maj▒c status rezerwatu, teren ten chlubi siΩ sporym przyrostem licznych gatunk≤w ptak≤w, antelop, jak r≤wnie┐ leopard≤w, pawian≤w, a nawet s│oni i lw≤w.
Mavuradonha jest jednym z najlepszych w Zimbabwe miejsc do wspinania siΩ. Choµ trasy zosta│y ju┐ dawno wyznaczone, nie my╢l, ┐e s▒ zbyt proste. Je╢li nie masz ochoty na czepainie siΩ po g≤rach czy │a┐enie po dziczy bez przewodnika, zawsze mo┐esz wybraµ siΩ na tygodniowe safari w siodle. Mavuradonha le┐y tylko 60 km na p≤│noc od Harare, a okazjonalne autobusy podrzuc▒ ciΩ pod g│≤wn▒ kwaterΩ parku.

Urok tego miejsca wydajΩ siΩ wprost magiczny. Dzikie i naturalne krajobrazy s▒ wyra╝nym kontrastem dla sztucznych wodopoj≤w i tam parku Hwange. S│owa "Mana" znaczy "cztery" i pochodzi od liczby zbiornik≤w wodnych w centrum parku (Main, Chine, Long i Chisambik). Od godziny 6 do 18 mo┐na wa│Ωsaµ siΩ po ca│ym parku, lecz przedzia│ ten zale┐y od indywidualnej odwagi zwiedzaj▒cych. Op≤cz bardzo gor▒cych godzin po│udniowych z pewno╢ci▒ mo┐na tu spotkaµ hipopotamy i krokodyle, a tak┐e zebry, antylopy i s│onie. Obozowiczom niezapomniane wspomnienia pozostawi▒ nocne ha│asy s│oni i hipopotam≤w. Porykiwania lw≤w rozlegaj▒ siΩ tu┐ ko│o namiot≤w, ale nie ma siΩ czego obawiaµ - g│odne lwy nie rycz▒ ┐eby nie przestraszyµ swoich ofiar. Pierwszej nocy nie masz co liczyµ na pokrzepiaj▒cy sen.
Park Mana Pools po│o┐ony jest w p≤│nocnym Zimbabwe i mo┐na tam dop│yn▒µ Zambezi od strony Chirundu lub dojechaµ samochodem (tylko od maja do pa╝dziernika) przez Marongora wzd│u┐ skarpy Zambezi.

Je╢li jeste╢ typowym go╢ciem w Zimbabwe, to planujesz przynajmniej jedn▒ wyprawΩ w busz.

W Victoria Falls mo┐esz sp│yn▒µ pontonem lub kajakiem, polataµ na paralotni, przejechaµ siΩ konno, je╝dziµ na rowerze, a nawet wykonaµ najd│u┐szy na ╢wiecie skok bungee i to wszystko jeszcze przed lunchem. Rezerwat Mavuradonha i g≤rzyste parki narodowe oferuj▒ wspania│e miejsca do wspinania siΩ. Kariba kusi ┐eglowaniem i innymi sportami wodnymi, z ╢rodkowe Zambezi jest doskona│e na d│ugodystansowe podr≤┐e kajakiem. Przy okazji Zimbabwe ma jedne z najta±szych i najmniej zat│oczonych p≤l golfowych na ╢wiecie.

Je┐eli jeste╢ ju┐ w po│udniowej Aryce masz kilka mo┐liwo╢ci podr≤┐y miΩdzy Johannesburgiem w RPA i Harare czy Bulawayo w Zimbabwe. Najta±sze z mo┐liwych przelot≤w miΩdzy Europ▒ i Harare (przez SofiΩ) znajdziesz Ba│ka±skich Liniach Lotniczych, choµ z Londyn te┐ ma konkurencyjne po│▒czenia.
Popularne przej╢cia graniczne to Victoria Falls - Kazungala (miΩdzy Zimbabwe i Botswan▒), sk▒d mo┐esz dalej jechaµ przez Park Narodowy Chobe do Namibii i Victoria Falls - Livingstone (miΩdzy Zimbabwe i Zambi▒). Inne po│▒czenia to drogi i linie kolejowe do RPA przez Beitbridge). Z Mozambiku i Malawi do Harare droga prowadzi przez Blantyre i NyamapandΩ. Codziennie je╝dzi tΩdy autobus.

Opr≤cz innych miejsc, Linie Lotnicze Zimbabwe │▒cz▒ Harare i Bulawayo z Victoria Falls i Parkiem Narodowym Hwange. Czasami w cenΩ biletu lotniczego wliczone jest zakwaterowanie, wiΩc warto zapytaµ o szczeg≤│y. Je╢li chodzi o autobusy, to masz do wyboru pospieszne (wybierane przez wiΩkszo╢µ turyst≤w) i lokalne. Autobusy lokalne czΩsto s▒ tak samo szybkie jak ekspresowe, a na pewno du┐o ta±sze, ale nie maj▒ konkretnych rozk│ad≤w jazdy - po prostu je┐d┐▒ przez ca│y dzie±. Innym op│calnym wyj╢µiem jest podr≤┐ z kierowc▒ ciΩ┐ar≤wki. Wypo┐yczenie samochodu, szczeg≤lnie 4x4, jest drogie, a pojazdy zwykle nie s▒ zbyt zadbane.

PKB	US$ 18 mld
PKB na mieszka±ca	US$ 1600
Inflacja	25%
G│≤wny przemys│	wydobywczy, rolnictwo, odzie┐owy, turystyka
G│≤wni partnerzy handlowi	RPA, Wielka Brytania, Argentyna. Stany Zjednoczone, Japonia