Egipt

Wielka Piramida

Olbrzymia i tajemnicza Wielka Piramida od 45 stuleci opiera siΩ czasowi.

Wielka Piramida stoi na skraju pustyni na zach≤d od Nilu, 10 km na po│udniowy zach≤d od Kairu, tu┐ za przedmie╢ciem Gizy. Autobusy z placu Tahrir w Kairze lub podr≤┐ w kilka os≤b taks≤wk▒. Tury╢ci mog▒ tak┐e zdecydowaµ siΩ, aby zobaczyµ lepszy widok, na przeja┐d┐kΩ w g│▒b pustyni na wielb│▒dzie, konno lub wozem konnym. Regularne pokazy ╢wiat│o i d┐wiΩk.. Zbudowano j▒ dla faraona Chufu (grecka wersja jego imienia brzmi Cheops). W pobli┐u zbudowali swoje piramidy dwaj p≤╝niejsi faraonowie czwartej dynastii: Chafre (Chefren) i Menkaure (Mykerinos). Ca│a ta tr≤jka tworzy prawdopodobnie najszybciej rozpoznawaln▒ grupΩ budowli na ╢wiecie, grupΩ, kt≤rej przez stulecia przygl▒dano siΩ z zachwytem i lΩkiem.

LΩk jest usprawiedliwiony. Wielka Piramida ma 137 m wysoko╢ci. Zbudowano j▒ z ponad 2,3 mln blok≤w wapiennych, wydobytych w pobliskich kamienio│omach. Ka┐dy z nich wa┐y ponad 2,5 tony. NajwiΩksze bloki wa┐▒ ponad 15 ton, a granitowe p│yty nad komor▒ kr≤lewsk▒ nawet 50 ton. Ca│▒ tΩ olbrzymi▒ masΩ kamieni, og≤│em ponad 6 mln ton, podniesiono bez pomocy nowoczesnych maszyn. Wykorzystywano do tego rampy, d╝wignie i ci▒gniΩte przez wo│y sanie, na kt≤rych wleczono kamienne bloki.

Mimo to piramidΩ zbudowano z nieprawdopodobn▒ dok│adno╢ci▒. Stoi ona na sztucznie zr≤wnanym terenie, kt≤ry odchyla siΩ od doskonale poziomej powierzchni jedynie o nieca│e 2 cm. Podstawa piramidy jest zadziwiaj▒co bliska idealnemu kwadratowi (z odchyleniem paru centymetr≤w), a jej cztery rogi s▒ prawie doskona│ymi k▒tami prostymi. Piramida zosta│a zorientowana wed│ug stron ╢wiata wskazywanych przez kompas. Jej boki s▒ zwr≤cone dok│adnie na p≤│noc, wsch≤d, zach≤d i po│udnie. Odchylenie od najbardziej precyzyjnie wyznaczonych kierunk≤w jest niewielkie.
Nikt nie wie, dlaczego osi▒gniΩcie takie doskona│o╢ci by│o a┐ tak wa┐ne, lecz oczywiste jest, ┐e przywi▒zywano do tego wielk▒ wagΩ. Nikt te┐ nie wie na pewno, dlaczego w og≤le piramida zosta│a zbudowana. Og≤lnie przyjΩta teoria g│osi, ┐e by│ to grobowiec faraona. Mo┐e tak by│o, dziwne jednak wydaje siΩ, ┐e nigdy nie znaleziono ┐adnego cia│a ani w tej piramidzie, ani w pozosta│ych. Kiedy w IX wieku n.e. oficjalnie zorganizowana ekspedycja wesz│a do Wielkiej Piramidy i z trudem dotar│a do komnaty kr≤lewskiej, okaza│o siΩ, ┐e ogromny kamienny sarkofag jest pusty, chocia┐ wygl▒da│ na nienaruszony.
W p≤│nocnym boku piramidy jest wej╢cie, z kt≤rego w▒ski i niski korytarz poprowadzi schylaj▒cego siΩ i kucaj▒cego turystΩ do d│ugiego przej╢cia zwanego Wielkim Chodnikiem. Chodnik ten wiedzie do pomieszczenia zwanego komnat▒ kr≤lewsk▒. Znajduje siΩ ona ponad 42 m nad poziomem podstawy i mie╢ci dwa sarkofagi. W piramidzie s▒ jeszcze dwie inne komnaty, obie puste. Tu┐ na zewn▒trz piramidy znaleziono w 1854 roku w d│ugim kanale czΩ╢ciowo rozebran▒ barkΩ pogrzebow▒ d│ugo╢ci 44 m. Obecnie mo┐na j▒ obejrzeµ w po│o┐onym nie opodal Muzeum S│onecznej Barki. W pobli┐u by│y zakopane r≤wnie┐ inne barki; mo┐e mia│y s│u┐yµ w│adcy do po╢miertnych podr≤┐y.
Trzy piramidy s▒ czΩ╢ci▒ zespo│u, w Sk│ad kt≤rego wchodz▒ ╢wi▒tynie, miniaturowe piramidy (mia│y one prawdopodobnie s│u┐yµ ┐onom faraon≤w) i grobowce kap│an≤w oraz urzΩdnik≤w. Nad miastem zmar│ych czuwa Sfinks, spogl▒daj▒cy w dal ponad piaskami pustyni.

Zagadka Sfinksa
Od wiek≤w Sfinks stanowi symbol tajemniczo╢ci i zagadkowo╢ci. Zbudowany zosta│ przez faraona Chefrena (g│owa sfinksa jest najwyra╝niej jego portretem).
W por≤wnaniu z ogromem piramid wygl▒da po prostu jak ma│e koci▒tko, lecz w rzeczywisto╢ci ma spore rozmiary. Jest to le┐▒cy lew z ludzk▒ g│ow▒, o 20 m wysoko╢ci i 73 m d│ugo╢ci. W najszerszym miejscu twarz ma ponad 4 m. Wykonano go z ha│dy od│am≤w skalnych pozosta│ych po wydobywaniu kamienia na Wielk▒ PiramidΩ.
Przypuszcza siΩ, ┐e Sfinks jest stra┐nikiem le┐▒cej za nim nekropolii, lecz nie jest to pewne. Ma kr≤lewskie nakrycie g│owy i kr≤lewsk▒ kobrΩ na czole. Brakuje czΩ╢ci nosa, a brody ca│kowicie. Prawdopodobnie pierwotnie by│ otynkowany i pomalowany na czerwono.
Naprzeciw Sfinksa znajduje siΩ stela, czyli pionowa p│yta z granitu. Zanotowano na niej dziwn▒ historiΩ faraona z XV wieku p.n.e., Tut-mosisa IV, kt≤ry kiedy╢, poluj▒c na gazele, usiad│, aby odpocz▒µ w cieniu Sfinksa. Zasn▒│ w≤wczas i ╢ni│, ┐e otrzyma tron Egiptu, je┐eli oczy╢ci tΩ statuΩ z piasku.
Uczyni│ tak i w swoim czasie zdoby│ tron. R≤wnie┐ inni faraonowie ustawiali tu stele. Najwyra╝niej Sfinks by│ miejscem pielgrzymek.

*Istniej hipoteza, ┐e jest on ponad dwa razy starszy ni┐ wcze╢niej datowano. Najnowsze badania wykaza│y, ┐e g│owa Sfinksa pierwotnie mia│a kszta│t lwiego pyska i by│a znacznie wiΩksza. Obecny kszta│t pos▒g otrzyma│ znacznie p≤╝niej.