RIPOSTA RIPOSTY DO ARTYKUúU O POLSKIM PRZEMYªLE KINEMATOGRAFICZNYM Po moim artykule (Ready #4) odezwa│ siΩ niejaki empe (riposta w Ready #5). ZgodzΩ siΩ, ┐e moje przemy╢lenia by│y subiektywne - i to w 100%! No, ale mo┐e empe nie wie, ┐e artyku│ (przemy╢lenia) jest w│a╢nie form▒ ca│kowicie subiektywn▒ i to nie jest ┐adna nowo╢µ, przecie┐ nie mog│em siΩ pod nim podpisaµ "ReV i jeszcze 1500 os≤b, kt≤re na pewno my╢l▒ dok│adnie tak samo jak ja"...
Wed│ug empe to w│a╢nie znane nazwiska mog▒ "zagwarantowaµ ogl▒dalno╢µ danej pozycji", a ja siΩ pytam: czy to nie jest w│a╢nie objaw tego, ┐e nasze rodzime kino jednak stoi w miejscu? Nie dajemy szans m│odym talentom, kt≤re tylko czekaj▒ na swoje "piΩµ minut". DziΩki tej "plejadzie gwiazd" w ka┐dej, polskiej, nowej "super" produkcji mo┐emy poczuµ awersjΩ do tych "dzie│" - po prostu to siΩ ju┐ staje nudne, my ju┐ znamy tych aktor≤w "na wylot" :)
Co do artyzmu kina... wiem s▒ wyj▒tki, (np. tw≤rcy tacy jak Jan Jakub Kolski czy Andrzej Kondratiuk), kt≤rzy czerpi▒ inspiracjΩ z poczucia zakorzenienia, lub arty╢ci, kt≤rych wymieni│ w swojej ripo╢cie empe, poza tymi oczywi╢cie :)) Ja jednak pisa│em og≤lnie o naszym przemy╢le kinematograficznym, a nie o jak┐e rzadkich "pere│kach". Nale┐y pamiΩtaµ, ┐e kino jest sztuk▒ i to raczej zbiorow▒, nie indywidualn▒. Poza tym jest ona nierozerwalnie po│▒czona z czynnikami pozaartystycznymi, a wiΩc wszelkie przeobra┐enia rzeczywisto╢ci (wsp≤│czesno╢ci) odciskaj▒ tu swoje piΩtno. Linia komunikacyjna artysta - odbiorca zostaje zniekszta│cona. To┐samo╢µ kina polskiego jest w procesie transformacji, stanem po┐▒danym by│aby mo┐liwo╢µ wyboru, jednak obecnie jest to do╢µ trudno osi▒galne.
By│y podejmowane dzia│ania prawne o charakterze miΩdzynarodowym. Przyk│adem takich rozwi▒za± jest fundacja Eurimage (za│o┐ona w 1988 roku) oraz programy Media I i Media II realizowane przez UniΩ Europejsk▒ (w latach 1991-2000). Inicjatywy te maj▒ wspieraµ rozw≤j europejskiego przemys│u audiowizualnego (filmowego i telewizyjnego), rozwijaµ system produkcji, rozpowszechniania i szkolenia, wspieraµ te┐ produkcjΩ niezale┐nej, zw│aszcza w krajach, kt≤re nie dysponuj▒ wystarczaj▒cym potencja│em ekonomicznym i baz▒ produkcyjn▒, przede wszystkim za╢ programy te wprowadzaj▒ szereg rozwi▒za± prawnych, kt≤re nie dopuszczaj▒ do zdominowania produkcji i dystrybucji europejskiej przez rynek ameryka±ski.
I co? Tu Polska te┐ nie mog│a siΩ przy│▒czyµ (mia│a ╢ladowy udzia│), a co by│▒ przyczyn▒? Ano przyczyn▒ by│ brak regulacji prawnych dopasowanych do prawodawstwa obowi▒zuj▒cego w Unii Europejskiej, brak nowej ustawy o kinematografii, jedynie ustawa o prawie autorskim. To uniemo┐liwi│o Polsce przyst▒pienie do programu Media. W konsekwencji rynek dystrybucyjny zosta│ zdominowany przez agent≤w ameryka±skich, przez sieci multipleks≤w, kt≤re decyduj▒ jakie filmy i jak d│ugo bΩd▒ wy╢wietlane na ekranach. Jeste╢my w tyle za wiΩkszo╢ci▒ kraj≤w europejskich, nawet tych postkomunistycznych!
Teraz kilka s│≤w o naszej Narodowej Filmotece, aby jeszcze bardziej Was przekonaµ, ┐e z naszym kinem naprawdΩ siΩ dzieje ╝le... Zbi≤r narodowy naszych film≤w wci▒┐ walczy o przetrwanie, po sprywatyzowaniu (IMO nied│ugo w Polsce nic nie bΩdziemy ju┐ mieli!) mimo ustaw sejmowych, ma wielkie trudno╢ci ze zdobywaniem kopii polskich film≤w do cel≤w archiwizacyjnych. Tak samo jest ze scenariuszami, scenopisami, fotosami, kt≤re tam powinny byµ! Opr≤cz tego brakuje pieniΩdzy na konserwacje starych, polskich film≤w. Podczas lubelskich Dni Kultury Chrze╢cija±skiej wypowiadali siΩ Andrzej Wajda i Krzysztof Zanussi (prawdziwi polscy arty╢ci)... i co mo┐na by│o z ich ust us│yszeµ? Same pesymistyczne wie╢ci na temat kina w Polsce, np. "pojmowanie funkcji artysty jako in┐yniera dusz, a tw≤rczo╢ci jako powinno╢ci obywatelskiej czy patriotycznej"! Sami widzicie, ┐e nie s▒ to tylko moje pogl▒dy i odczucia, chocia┐ wiem, ┐e znajd▒ siΩ ludzie z odmiennym zdaniem, na przyk│ad empe, ale ja to szanuje i w pe│ni rozumiem, ka┐dy ma prawo do swoich osobistych pogl▒d≤w na dany temat :)
Na koniec pos│u┐Ω siΩ referatem Andrzeja Wajdy "Potop obco╢ci i polskie zacisze". Ww. re┐yser wyra┐a lΩk przed unicestwieniem to┐samo╢ci narodowej przez zalew og│upiaj▒cej kultury zachodniej, a zw│aszcza ameryka±skiej, obojΩtnej wobec naszej tradycji i obyczaj≤w. "ªwiat zachodni musi nas po│kn▒µ, ju┐ nas po│yka, idzie tylko o to, aby nie daµ siΩ strawiµ" - pisze A. Wajda.
My╢lΩ, ┐e przedstawi│em Wam sytuacjΩ naszego kina teraz bardziej szczeg≤│owo. Popieraj▒c to wiarygodnymi przyk│adami. Jednak podkre╢lam jeszcze raz, i┐ s▒ to moje prywatne (subiektywne) opinie i przemy╢lenia. ReV Bibliografia:
Teresa Rutkowska - "To┐samo╢µ rozproszona czyli o kinie polskim lat 90'" Warszawa 2000. |
