Fabryka braci Emila i Bernharda Stoewer wytwarza│a pod koniec XIX wieku obrabiarki, rowery i maszyny do pisania. Posiadany potencja│ produkcyjny i zami│owanie do nowo╢ci sprawi│o, ┐e ju┐ w 1899 roku skonstruowano pierwsze samochody STOEWER. Najpierw by│ to tr≤jko│owiec, p≤╝niej czteroko│owiec. Seryjn▒ produkcjΩ samochod≤w rozpoczΩto w szczeci±skiej fabryce na prze│omie wiek≤w. Pojazdy produkowane przez firmΩ Stoewer cechowa│y siΩ nowatorskimi rozwi▒zaniami konstrukcyjnymi.
Produkowano tam samochody z napΩdem elektrycznym i pierwsze w Niemczech pojazdy z przednim napΩdem. W 1906 roku zastosowano silniki sze╢ciocylindrowe, wyposa┐one w podw≤jny zap│on pochodz▒cy z iskrownika oraz akumulatora, a w 1919 roku Stoewer z lotniczym silnikiem 11,1 litra, osi▒ga│ prΩdko╢µ 160 km/h. Samochody Stoewer wyposa┐one w silniki o╢miocylindrowe skutecznie rywalizowa│y z ekskluzywnymi autami renomowanych marek (np. Horch, Mercedes).
Zak│ady Stoewer Werke produkowa│y szerok▒ gamΩ r≤┐norodnych pojazd≤w, znanych i u┐ytkowanych na ca│ym ╢wiecie. Ciekawostk▒ jest fakt, ┐e Stoewer produkowa│ miΩdzy innymi samoch≤d GRIEF JUNIOR, wytwarzany na licencji Tatry, kt≤r▒ to licencjΩ naby│ od likwidowanej firmy R÷hr.
Pod mark▒ Stoewer produkowano tak┐e samochody terenowe typu Kⁿbelsitzwagen model M 12 (Kfz. 15), u┐ywane przez jednostki │▒czno╢ci Wehrmachtu w II wojnie ╢wiatowej, w ilo╢ci oko│o 600 sztuk. Firma Stoewer jako pierwsza, ju┐ w 1936 roku podpisa│a kontrakt na produkcjΩ lekkich standardowych samochod≤w terenowych dla wojska.
Na terenie by│ej fabryki Stoewer rozpoczΩto w czerwcu 1946 roku wytwarzanie czΩ╢ci i remonty samochod≤w. Od 1947 roku zak│ad dzia│a│ pod nazw▒ PZIn┐ "Ursus" nr 2, produkuj▒c podzespo│y pierwszego powojennego ci▒gnika Ursus C-45. Wytwarzano te┐ czΩ╢ci do ameryka±skich ci▒gnik≤w przys│anych do Polski w ramach powojennej pomocy miΩdzynarodowej.
ProdukcjΩ motoryzacyjn▒ przerwano w 1950 roku, przekazuj▒c fabrykΩ pod zarz▒d Zjednoczonych Fabryk Okuµ i SprzΩt≤w Metalowych. Sprowadzono nowe maszyny i przestawiono zak│ad na wyr≤b │≤┐ek. NastΩpnie rozpoczΩto produkcjΩ wyposa┐enia medycznego. Fabryka nosi│a w≤wczas nazwΩ "Szczeci±ska Wytw≤rnia SprzΩt≤w Metalowych".
Dyrekcja szczeci±skiej fabryki zdaj▒c sobie sprawΩ z w│asnych mo┐liwo╢ci i tradycji zak│adu, stara│a siΩ rozszerzyµ asortyment o produkcjΩ wyrob≤w choµby s│abo zbli┐onych do rynku motoryzacyjnego. ZaczΩto wytwarzaµ przeno╢ne elektrownie o mocy 15 i 30 kW, s│upoprzyczepy, s│upowozy, przyczepy 1,5 tony, wozy pontonowe, motorowe i koz│owe.
Fabryka wr≤ci│a do w│a╢ciwego profilu produkcji dopiero w 1955 roku, przygotowuj▒c siΩ do produkcji motocykli Junak M07, w ilo╢ci 20000 sztuk rocznie. Starania czynione przez kierownictwo szczeci±skiej wytw≤rni, w celu nadania jej jakiej╢ bardziej motoryzacyjnej nazwy, zosta│y uwie±czone sukcesem dopiero 1 stycznia 1958 roku, kiedy to Szczeci±sk▒ Wytw≤rniΩ SprzΩt≤w Metalowych przemianowano na Szczeci±sk▒ FabrykΩ Motocykli. Przy produkcji Junaka, wsp≤│pracowano z wieloma kooperantami. Silniki wytwarzano w úodzi, liczniki w B│oniu, │a±cuchy w Poznaniu, szprychy i obrΩcze w Lublinie, │o┐yska toczne w Kra╢niku, Kielcach i Poznaniu, odlewy w podwarszawskim Ursusie i na »eraniu, odkuwki w Ustroniu, odlewy ┐eliwne w Drawskim M│ynie. ProdukcjΩ motocykli Junak zako±czono w 1965 roku, a SFM przestawi│a siΩ na wytwarzanie podzespo│≤w samochodowych, takich jak wa│y napΩdowe i przek│adnie kierownicze.
Copyright (C) 1999 - 2001 by Mariusz Gandzel
|