Nadajnik FM o mocy wyj£ciowej 2W

Uk│ad pirackiego nadajnika jest urz╣dzeniem, kt≤rym zajmujemy siΩ jedynie ze wzglΩd≤w poznawczych. Taki uk│ad mo┐emy wykonaµ, ale jego u┐ywanie jest surowo zabronione przez obowi╣zuj╣ce prawo na terenie RP.

Proponowane urz╣dzenie jest niezwykle proste w budowie, a do jego wykonania nie bΩd╣ potrzebne jakiekolwiek kosztowne podzespo│y. Nie bΩd╣ te┐ konieczne drogie przyrz╣dy pomiarowe: w zupe│no£ci wystarcz╣ nam te, kt≤re znajduj╣ siΩ w ka┐dym warsztacie nawet pocz╣tkuj╣cego elektronika.

Opis dzia│ania

Schemat elektryczny nadajnika pokazano na rys. 1. Jest on wzorowany na schemacie zamieszczonym na jednej ze stron internetowych radiowych pirat≤w i zosta│ on nieco zmodyfikowany, dostosowany do naszych reali≤w zaopatrzenia w potrzebne do jego budowy podzespo│y, a tak┐e rozbudowany o przedwzmacniacz m.cz.

Schemat nadajnika mo┐emy podzieliµ na dwa bloki funkcjonalne: uk│ad generatora w.cz wytwarzaj╣cego falΩ no£n╣ o czΩstotliwo£ci 88-108 MHz i blok wzmacniacz ma│ej czΩstotliwo£ci, kt≤rego zadaniem jest wzmocnienie sygna│u pobieranego z mikrofonu do poziomu niezbΩdnego do poprawnego zmodulowania sygna│u w.cz. Generator w.cz. zosta│ zbudowany w do£µ rzadko stosowanym w tego typu konstrukcjach uk│adzie przeciwsobnym. CzΩstotliwo£µ pracy generatora okre£lona jest indukcyjno£ci╣ cewki L2 i pojemno£ci╣ kondensatora C5 oraz diod pojemno£ciowych D1 i D2. ModulacjΩ czΩstotliwo£ci uzyskujemy za pomoc╣ zmiany napiΩcia przy│o┐onego do po│╣czonych ze sob╣ katodami diod D1 i D2.

Nadajnik wyposa┐ony zosta│ w prosty uk│ad przedwzmacniacza mikrofonowego, kt≤ry mo┐e pos│u┐yµ do pierwszych pr≤b i do£wiadcze±. Przedwzmacniacz zbudowany zosta│ z wykorzystaniem popularnego uk│adu typu UL1321, kt≤rego parametry s╣ a┐ nadto wystarczaj╣ce do naszego, nosz╣cego charakter wy│╣cznie eksperymentalny, uk│adu. W nadajnikach eksploatowanych przez nielegalne rozg│o£nie radiowe stosowane s╣ przedwzmacniacze znacznie wy┐szej klasy oraz rozbudowane uk│ady s│u┐╣ce miksowaniu dƒwiΩku pochodz╣cego z r≤┐nych (w tym odtwarzaczy CD) ƒr≤de│.

Monta┐ i uruchomienie

Na rys. 2 pokazano rozmieszczenie element≤w na p│ytce obwodu drukowanego. Monta┐ uk│adu wykonujemy typowo, rozpoczynaj╣c od wlutowania w p│ytkΩ rezystor≤w i innych element≤w o ma│ych gabarytach, a ko±cz╣c na kondensatorach elektrolitycznych, tranzystorach mocy i cewkach L1 i L2. Jedynie monta┐ tranzystor≤w i cewek bΩdzie wymaga│ nieco szerszego komentarza.

Moc tracona na tranzystorach T1 i T2 jest na tyle du┐a, ┐e okaza│o siΩ konieczne wyposa┐enie ich w odpowiedni radiator. Jego wymiary nie musz╣ byµ zbyt du┐e. Jednak niezale┐nie jaki radiator zastosujemy napotkamy na pewien problem zwi╣zany z przykrΩceniem do niego tranzystor≤w. Zastosowane w uk│adzie tranzystory posiadaj╣ obudowΩ do£µ rzadko spotykanego typu: zbli┐on╣ wymiarami do obudowy TO126, ale pozbawion╣ otworu, kt≤ry pozwoli│by na przykrΩcenie ich do radiatora! Dlatego te┐, aby dobrze docisn╣µ tranzystory do radiatora nale┐y wykonaµ kr≤tki, maj╣cy 3...4cm d│ugo£ci p│askownik, kt≤ry przykrΩcony dwoma £rubami do radiatora zapewni pewne zamocowanie mechaniczne tranzystor≤w, a po zastosowaniu pasty silikonowej ma│╣ rezystancjΩ termiczn╣. Spos≤b zamocowania tranzystor≤w do radiatora zosta│ pokazany na rys. 3.

Kolejn╣, nieco bardziej skomplikowan╣ czynno£ci╣ bΩdziemy musieli teraz nawiniΩcie cewek L1 i L2. Do ich wykonania u┐yjemy srebrzanki lub drutu izolowanego emali╣ o £rednicy ok. 1mm. Cewki nawiniemy na wsp≤lnym rdzeniu ferrytowym o £rednicy o ok. 6mm. Cewka L1 powinna mieµ 8 zwoj≤w , a cewka L2 dwa razy po 2 zwoje. Spos≤b wykonania cewek najlepiej ilustruje rys. 4.

Prototyp opisywanego uk│adu dzia│a│ od razu doskonale. Uk│ad wymaga jedynie dostrojenia do wybranej czΩstotliwo£ci za pomoc╣ kondensatora strojeniowego C5. W czasie pr≤b nadajnik powinien byµ dostrojony do czΩstotliwo£ci le┐╣cej pomiΩdzy dwoma dowolnymi czΩstotliwo£ciami stacji komercyjnych.

Na tym powinni£my zako±czyµ prace zwi╣zane z budow╣ pirackiego nadajnika radiowego i spokojnie od│o┐yµ go na p≤│kΩ. Nale┐y s╣dziµ, ┐e piraci radiowi pos│uguj╣cy siΩ tym urz╣dzeniem wykorzystuj╣ trymetr C8 do dostrojenia nadajnika do stosowanej anteny, i ┐e w tej czynno£ci pomaga im w│╣cznie szeregowo z anten╣ ┐ar≤wki 6V o ma│ej mocy.

Schemat ideowy nadajnika FM o mocy 2W

Rozmieszczenie element≤w na p│ytce drukowanej nadajnika

Spos≤b przymocowania tranzystor≤w do radiatora

Spos≤b nawiniΩcia cewki

Wz≤r p│ytki drukowanej - PCB

Schemat pochodzi z "Elektroniki Praktycznej"