|
 Jak definiuje siΩ skr≤t AIDS? |
 |
Terminem AIDS (Acquired Immune Deficiency Syndrome) oznacza siΩ chorobΩ okre╢lon▒
jako zesp≤│ nabytego upo╢ledzenia odporno╢ci. Uk│ad odporno╢ciowy zwalcza zaka┐enia. Je┐eli
Tw≤j organizm zaatakowany jest przez drobnoustroje wywo│uj▒ce takie choroby, jak odra lub grypa,
uk│ad odporno╢ciowy niszczy je. Kiedy jeste╢ zara┐ony HIV-em, Tw≤j system odporno╢ciowy jest
os│abiony i obce cia│a mog▒ bez problem≤w prze┐yµ i wywo│aµ
zaka┐enia oraz choroby organizmu. |
| Co wiemy o chorobie? |
|
|
Nikt nie jest odporny na zaka┐enie wirusem AIDS. (Istniej▒ wyj▒tki ale mo┐na
je pomin▒µ bior▒c pod uwagΩ skalΩ choroby). Jest on czynnikiem zaka╝nym jednakowo zagra┐aj▒cym
wszystkim m│odym i starym, hetero- i homoseksualistom, kobietom i mΩ┐czyznom,
czarnym, bia│ym, br▒zowym i ┐≤│tym. |
|
|
Wirus nie przenosi siΩ w drodze codziennych kontakt≤w, tak jak katar i grypa. |
|
|
Zaka┐ona kobieta mo┐e zakaziµ swoje jeszcze nie narodzone dziecko. |
|
|
Wirus mo┐e byµ przenoszony zar≤wno przez stosunki p│ciowe odbywane bez zabezpieczenia
w postaci prezerwatywy, jak i przez u┐ywanie igie│ i strzykawek po osobie
zaka┐onej. Ci, kt≤rzy nie praktykuj▒ seksu bez zabezpieczenia i nie stosuj▒ igie│
i strzykawek u┐ywanych wcze╢niej przez innych ludzi, mog▒ uchroniµ siΩ przed AIDS. |
|
|
Cz│owiek mo┐e zostaµ zaka┐ony przez transfuzjΩ zaka┐onej krwi czy produkt≤w
krwiopochodnych albo przez transplantacjΩ zaka┐onego narz▒du. Ryzyko zaka┐enia
tymi drogami zosta│o niemal ca│kowicie wyeliminowane po wprowadzeniu bada± krwi przed transfuzj▒
oraz narz▒d≤w przed transplantacj▒. |
 |
|
Wirus mo┐e wystΩpowaµ we krwi, nasieniu, wydzielinie
pochwy i szyjki macicy, w mleku kobiecym, p│ynie m≤zgowo-rdzeniowym. |
|
|
HIV wystΩpuje tak┐e w ╢linie, pocie, │zach i moczu,
ale w bardzo niewielkich ilo╢ciach - zatem zaka┐enie siΩ t▒ drog▒ jest praktycznie
niemo┐liwe. |
|
|
HIV nie mo┐e przetrwaµ poza organizmem cz│owieka. |
|
Osoby zaka┐one wirusem HIV, przebywaj▒c
z nami, nie stanowi▒ dla nas zagro┐enia w codziennych typowych sytuacjach. Mo┐emy
nie ryzykuj▒c zaka┐enia podaµ im rΩkΩ, witaµ siΩ z nimi, obj▒µ
a tak┐e poca│owaµ.
|
|
| TrochΩ statystyki... |
|
|
Obecnie na ╢wiecie co 10 minut jest rozpoznawany nowy przypadek AIDS.
Wkr≤tce ka┐dy z nas bΩdzie zna│ co najmniej jedn▒ osobΩ zaka┐on▒
wirusem AIDS. |
|
|
Liczba przypadk≤w AIDS na ╢wiecie ju┐ przekroczy│a milion,
ponad osiem milion≤w jest zaka┐onych wirusem wywolujacym AIDS. |
|
|
Je╢li taka dynamika nie ulegnie zmianie, to w roku 2000 zaka┐onych
bΩdzie 40 milion≤w os≤b, a w╢r≤d nich 10 milion≤w
ludzi m│odych. BΩdzie tak┐e 10 milion≤w osieroconych, nie zaka┐onych
nastolatk≤w, kt≤rym rodzic≤w zabi│ AIDS. |
| Tego nie musisz siΩ obawiaµ... |
|
|
podczas codziennych kontakt≤w z osob▒ zaka┐on▒ na ulicy, w domu, |
|
|
w miejscu pracy, w szkole itp. |
|
|
w ╢rodkach transportu publicznego, |
|
|
przez powietrze, |
|
|
przez zdrow▒, nie uszkodzon▒ sk≤rΩ, |
|
|
podczas poca│unku, |
|
|
podczas wsp≤lnego posi│ku i u┐ywania wsp≤lnych naczy± sto│owych, |
|
|
przy pobieraniu krwi (je╢li u┐ywany jest sprzΩt wysterylizowany lub jednorazowego u┐ytku), |
|
|
przez kaszel, kichanie, |
|
|
w basenie k▒pielowym, |
|
|
w przypadku uk▒szenia przez komary, kleszcze i pch│y. |
| Oto najczΩ╢ciej
zadawane pytania... |
| |
Dlaczego uk│ad
odporno╢ciowy nie niszczy HIV-u?
Po zaka┐eniu organizm zaczyna produkcjΩ tzw. przeciwcia│, tj. specjalnych bia│ek przeznaczonych
do atakowania i niszczenia obcych substancji. Uk│ad odporno╢ciowy dysponuje tak┐e kom≤rkami
zwanymi limfocytami, kt≤re mog▒ atakowaµ wirusa, jak i kom≤rki do kt≤rych
ju┐ wtargn▒│. Szczeg≤lna rolΩ odgrywaj▒ tu kom≤rki T, kt≤re bior▒
udzia│ w rozpoznawaniu "naje╝d╝c≤w". Wirus HIV niszczy w│a╢nie te kom≤rki
i dlatego przeciwcia│a nie rozpoznaj▒ jego obecno╢ci i nie wiedz▒, kogo maj▒ atakowaµ.
Wirus AIDS po wnikniΩciu do kom≤rki mo┐e siΩ te┐ utaiµ i czekaµ
na odpowiedni▒ chwilΩ do ataku. HIV ma te┐ wyj▒tkow▒ zdolno╢µ mutacji,
czyli zmiany swojej budowy. Jest to ogromnym utrudnieniem dla uk│adu odporno╢ciowego w przygotowaniu
planu efektywnego ataku.
Po jakim czasie od zaka┐enia
HIV-em wystΩpuj▒ pierwsze objawy infekcji?
W 2-3 tygodnie od zaka┐enia u niekt≤rych os≤b mog▒ wyst▒piµ objawy
ostrego zespo│u pseudogrypy. Potem nastΩpuje d│ugi okres bez ┐adnych objaw≤w, kt≤ry
mo┐e trwaµ przez wiele lat. Wtedy istnieje niebezpiecze±stwo nie╢wiadomego przeniesienia wirusa
na innych ludzi. W ko±cu najczΩ╢ciej po 8-10 latach, zaka┐ony cz│owiek wykazuje
objawy rozwoju choroby.
Jakie s▒ wczesne objawy zaka┐enia
HIV-em?
Do czΩsto wystΩpuj▒cych objaw≤w zaka┐enia HIV-em nale┐▒:
- bardzo wysoka gor▒czka (oko│o 40 stopni), trwaj▒ca d│u┐ej ni┐ 3-5 dni
- kaszel po│▒czony z odkrztuszaniem wydzieliny z p│uc, trwaj▒cy kilka tygodni
- purpurowe plamki na sk≤rze, kt≤re nie s▒ wynikiem podra┐nienia przez kontakt z r≤┐nymi
chemikaliami
- zaka┐enia i skaleczenia, kt≤re mimo leczenia nie goj▒ siΩ
- znu┐enie i os│abienie trwaj▒ce wiele tygodni, pojawiaj▒ce siΩ bez ┐adnej przyczyny
- powiΩkszenie wΩz│ow ch│onnych do wielko╢ci wi╢ni lub wiΩkszej, co najmniej
w dwu miejscach cia│a
- gwa│towna utrata ciΩ┐aru cia│a (5 kg i wiΩcej), kt≤ra nie jest wynikiem
odchudzania siΩ
- czΩste, nawracaj▒ce zaziΩbienia, grypy i pseudogrypy, trwaj▒ce po kilka dni
- czΩste biegunki pojawiaj▒ce siΩ bez ┐adnej przyczyny
M≤j przyjaciel twierdzi, ┐e
podczas pierwszego stosunku p│ciowego nie mo┐na zaraziµ siΩ wirusem AIDS. Czy to prawda?
Oczywi╢cie mo┐na siΩ zaka╝iµ HIV-em nawet podczas jednego stosunku - podobnie jak jeden stosunek
p│ciowy wystarczy, ┐eby zaj╢µ w ci▒┐Ω. Podczas ka┐dego ryzykownego
zachowania nara┐asz siΩ na zaka┐enie HIV-em. I nie ma najmniejszego znaczenia,
czy jest to pierwszy, czy te┐ tysiΩczny raz.
Czy kleszcze oraz komary i inne
owady przenosz▒ HIV?
Kleszcze, komary i inne owady, kt≤re zasysaj▒ krew, nie s▒ zdolne do przenoszenia wirusa
AIDS. Komary i kleszcze tylko zasysaj▒ krew z czyjego╢ cia│a, nie mog▒ jej wstrzykn▒µ.
A nawet je╢liby mog│y, to jej ilo╢µ by│aby zbyt ma│a, ┐eby zakaziµ drugiego
cz│owieka.
Jakie s▒ sposoby uprawiania bezpiecznego
seksu?
Do praktyk bezpiecznego seksu nale┐▒ wszystkie te, kt≤re tylko mo┐esz sobie wyobraziµ,
a kt≤re nie prowadz▒ do bezpo╢redniego kontaktu Twego uk│adu krwionosnego z p│ynami
tkankowymi partnerki (partnera). Bezpieczne bΩd▒ zatem stosunki pochwowe lub analne z u┐yciem
prezerwatywy. Praktyki bezpiecznego seksu polegaj▒ r≤wnie┐ na ca│owaniu, dotykaniu,
masowaniu, masturbacji.
Czy wszystkie rodzaje prezerwatyw chroni▒
przed wirusem AIDS?
Nie. Powinno siΩ stosowaµ tylko prezerwatywy z gumy lateksowej. Warto stosowaµ prezerwatywy
pokryte nonoxynolem-9. Jest to ╢rodek plemnikob≤jczy, kt≤ry mo┐e zapobiec przeniesieniu wirusa
AIDS.
Czy stosunek przerywany chroni przed zaka┐eniem?
Stosunek przerywany czyli wyjΩcie cz│onka z ust, odbytu lub pochwy partnerki czy partnera
przed wystryskiem nasienia zmniejsza mo┐liwo╢µ zaka┐enia, ale ca│kowicie przed nim
nie chroni. Wirus AIDS mo┐e siΩ znajdowaµ w wydzielinie przedejakulacyjnej, kt≤ra
wydostaje siΩ z cz│onka przed wytryskiem nasienia, i wraz z ni▒ mo┐e
nast▒piµ przeniesienie wirusa.
Czy poca│unki "z jΩzykiem"
s▒ bezpieczne?
Chocia┐ wykryto wirusa AIDS w ╢linie, to ze wzglΩdu na niewielkie jego ilo╢ci takie
poca│unki nie stanowi▒ wiΩkszego niebezpiecze±stwa. Trzeba by po│kn▒µ kilka
litr≤w ╢liny partnera, by zawarty w niej HIV sta│ siΩ gro╝ny. Niemniej dla ca│kowitego
bezpiecze±stwa zaleca siΩ, by osoby ze skaleczeniami lub rankami w jamie ustnej
czy na jΩzyku nie ca│owa│y siΩ w spos≤b powoduj▒cy wymianΩ
du┐ych ilo╢ci ╢liny.
Kto powinien poddaµ siΩ testowi
na HIV?
Zbadany powinien byµ ka┐dy, kto uczestniczy│ w ryzykownych kontaktach w ci▒gu
ostatnich 15 lat, a w szczeg≤lno╢ci uprawia│ seks bez prezerwatywy, wstrzykiwa│ sobie
do┐ylnie narkotyki, mia│ transfuzjΩ krwi lub otrzyma│ przeszczep. Nale┐y dobrze
przemy╢leµ ca│▒ sprawΩ przed podjΩciem decyzji o przeprowadzeniu badania. Niekt≤rzy
chc▒ siΩ po prostu upewniµ, ┐e wszystko jest w porz▒dku i potem
kiedy wynik jest dodatni, okazuje siΩ, ┐e byli kompletnie nie przygotowani na tak▒
ewentualno╢µ.
Jeden z moich znajomych ma AIDS i moi
koledzy chc▒, bym przesta│ z nim rozmawiaµ. W jaki spos≤b mogΩ im wyt│umaczyµ,
┐e wszystko jest w porz▒dku?
Najlepszym sposobem postΩpowania z lud╝mi, kt≤rzy nie rozumiej▒, na czym polega AIDS,
jest zaznajomienie ich z faktami. Daj im ksi▒┐kΩ, ulotkΩ jednej z organizacji
zajmuj▒cych siΩ o╢wiat▒ zdrowotn▒ w zwi▒zku z AIDS. PamiΩtaj, ┐e oni
boj▒ siΩ AIDS dlatego, ┐e nie rozumiej▒, o co tu chodzi. Pom≤┐
im poznaµ prawdΩ o HIV i AIDS. Im wiΩcej bΩdzie tych, kt≤rzy rozumiej▒
AIDS, tym bardziej bΩd▒ siΩ rozwiewaµ obawy z t▒ chorob▒ zwi▒zane. |
| Tutaj mo┐esz
siΩ zbadaµ |
|
|
|
Woj.
bia│ostockie
15-950 Bia│ystok, ul. M. Sk│odowskiej-Curie 26
Wojew≤dzki Szpital Zespolony im. A. ªniadeckiego
Woj. bielskie
43-300 Bielsko-Bia│a, ul. Broniewskiego 21
Wojew≤dzka Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna
Woj. bydgoskie
86-100 ªwiecie n/Wis│▒, ul. I Armii WP 126
Laboratorium Analityczne ZOZ
Woj. che│mskie
22-100 Che│m, ul. Nowy ªwiat 3
Wojew≤dzki Szpital Zespolony
Woj. ciechanowskie
06-400 Ciechan≤w, ul. Sienkiewicza 27/29
Wojew≤dzka Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna
Woj. czΩstochowskie
42-200 CzΩstochowa, ul. Mirowska 15
Szpital im. L. Rydygiera
Woj. gda±skie
80-214 Gda±sk, ul. Smoluchowskiego 18
Wojew≤dzki Zesp≤│ Chor≤b Zaka╝nych
Woj. gorzowskie
66-400 Gorz≤w Wielkopolski, ul. Towarowa 6a
Wojew≤dzka Przychodnia Sk≤rno-Wenerologiczna ZOZ
Woj. jeleniog≤rskie
58-500 Jelenia G≤ra, ul. Mickiewicza 30
Wojew≤dzki Szpital Zespolony
Woj. kaliskie
68-800 Kalisz, ul. Kaszubska 9
Wojew≤dzka Stacja Krwiodawstwa
Woj. katowickie
40-951 Katowice, ul. Raciborksa 23
Wojew≤dzka Przychodnia Dermatologiczna
Woj. kieleckie
25-734 Kielce, ul. Artwi±skiego 1
Wojew≤dzka Poradnia Sk≤rno-Wenerologiczna
Woj. koszali±skie
75-581 Koszalin, ul. Cha│ubi±skiego 7
Wojew≤dzki Szpital Zespolony
Woj. krakowskie
31-501 Krak≤w, ul. Kopernika 21
II Regionalna Przychodnia AIDS
Woj. kro╢nie±skie
38-500 Sanok, ul.Jeziersiego 39
Wojew≤dzka Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna
Woj. legnickie
59-220 Legnica, ul. Piastowska 16
Punkt Krwiodawstwa
Woj. leszczy±skie
64-100 Leszno, ul. Kiepury 45
Wojew≤dzki Szpital Zespolony
Woj. lubelskie
20-078 Lublin, ul. 3 Maja 5a
Wojew≤dzki Szpital Zespolony
Woj. │≤dzkie
90-215 ú≤d╝, ul. Mazowiecka 11
Zesp≤│ Immunologii Klinicznej AM
Woj. nowos▒deckie
38-300 Gorlice, ul. WΩgierska 24
Szpital Rejonowy
Woj. olszty±skie
10-560 Olsztyn, ul. »o│nierska 16
Wojew≤dzka Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna
|
|
Woj. opolskie
47-200 KΩdzierzyz-Ko╝le, ul. Kozielska 11
Zesp≤│ Opieki Zdrowotnej
Woj. siedleckie
08-110 Siedlce, ul. Poniatowskiego 26
Zesp≤│ Opieki Zdrowotnej
Woj. s│upskie
76-200 S│upsk, ul. Drewniana 12
Wojew≤dzka Stacja Sanitarno- Epidemiologiczna
Woj. ostro│Ωckie
07-400 Ostro│Ωka, ul. Sienkiewicza 64
Wojew≤dzki Szpital Zespolony
Woj. pilskie
64-920 Pi│a, ul.Rydygiera 1
Wojew≤dzki Szpital Zespolony
Woj. piotrkowskie
97-300 Piotrk≤w Trybunalski, Al. 3 Maja 8
Wojew≤dzka Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna
Woj. p│ockie
09-402 P│ock, ul. Dworcowa 2
Centrum Diagnostyki Medycznej
Woj. pozna±skie
60-355 Pozna±, ul. Przybyszewskiego 49
Klinika Dermatologii AM
Woj. radomskie
26-900 Kozienice, al. gen. Sikorskiego 10
Zesp≤│ Opieki Zdrowotnej
Woj. rzeszowskie
35-310 Rzesz≤w, ul. Warzywna 3
Szpital Wojew≤dzki nr 1
Woj. suwalskie
16-400 Suwa│ki, ul. Szpitalna 60
Wojew≤dzki Szpital Zespolony
Woj. szczeci±skie
70-421 Szczecin, ul. Pi│sudskiego 40/42
Wojew≤dzki Szpital Zespolony
Woj. tarnobrzeskie
39-400 Tarnobrzeg, ul. 1 Maja 5
Wojew≤dzka Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna
Woj. toru±skie
87-100 Toru±, ul. Mostowa 30
Wojew≤dzka Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna
Woj. wa│brzyskie
58-300 Wa│brzych, ul. Batorego 3
Wojew≤dzka Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna
Woj. warszawskie
01-301 Warszawa, ul. Wolska 37
Szpital Zaka╝ny nr 1
Woj.
w│oc│awskie
87-800 W│oc│awek, ul. P│ocka 45
Wojew≤dzka Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna
Woj. wroc│awskie
51-124 Wroc│aw, ul. Kamie±skiego 73a
Klinika Chor≤b Zaka╝nych AM
Woj. zamojskie
22-400 Zamo╢µ, ul. Peowiak≤w 96
Wojew≤dzka Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna
Woj. zielonog≤rskie
65-048 Zielona G≤ra, Al. Niepodleg│o╢ci 32 Szpital Wojew≤dzki
|
| Pod tymi numerami telefon≤w
uzyskasz szczeg≤│owe informacje |
Bia│a Podlaska 988
Bia│ystko 988
Bielsko-Bia│a 228-11
Che│m 594-61
Ciechan≤w 928
CzΩstochowa 432-56
Gda±sk 31-00-00
Jaros│aw 621 23-36
Jelenia G≤ra 988
Kalisz 750-54
Kielce 988 |
Konin 988
Koszalin 958
Krak≤w 21-96-57 (czwartki)
Legnica 988
Leszno 20-74-90 (poniedzia│ek)
Lublin 401-00
úom┐a 988
ú≤d╝ 633-81-26
Nowy S▒cz 988
Olsztyn 27-00-00
Opole 383-81 |
Ostro│eka 39-70
Pi│a 988
Piotrk≤w Tryb. 62-92
P│ock 62-40-76
Pozna± 524-99-18
Radom 988
Rzesz≤w 331-63
Tarn≤w 21-30-39
Warszawa 29-79-77, 958
Wroc│aw 21-05-22
Zamo╢µ 29-29 |
|
