Het staat onomstotelijk vast dat lichamelijke activiteit goed is voor ieders gezondheid: voor jong en oud, met chronische klachten of niet. Chronische lage rugpijn kan heel vervelend zijn, maar dat wil niet zeggen dat u hierdoor veel leuke dingen, zowel sportief bewegen, niet kunt doen. In deze folder leggen we dat uit. Door regelmatig te bewegen, bevordert u niet alleen uw gezondheid in het algemeen, u traint ook het uithoudingsvermogen en de kracht van de romp-spieren. U voelt zich beter en hebt dan minder pijn.
Lage rugpijn heeft meestal te maken met overbelasting van de rug. Kleine beschadigingen aan spieren, pezen of tussenwervelschijven in het onderste deel van de rug kunen het gevolg zijn. Vaak is niet duidelijk waar de pijn precies vandaan komt. Artsen spreken dan over aspecifieke lage rugpijn. Dit kan uitstralen naar een of beide (onder)benen. Juist bij 55-plussers is er, vaker dan bij jongeren, wel een oorzaak aan te wijzen. Dit is vooral het geval als rugklachten nog niet eerder zijn opgetreden. Het kan dan gaan om bijvoorbeeld een ingezakte wervel, een gewrichtsontsteking van de wervelkolom, een gezwel in de buurt van het ruggemerg of een vernauwing van het wervelkanaal. Op basis van medisch onderzoek kan dit worden vastgesteld. Lage rugpijn komt veel voor. Meestal verdwijnen de klachten na een aantal dagen vanzelf. De helft van de mensen met acute lage rugpijn is na één week vrij van klachten. De kans op terugkeer van klachten is helaas groot. Als klachten 12 weken of langer duren wordt dit chronisch genoemd. In deze folder behandelen we de chronische aspecifieke lage rugpijn. Als uw arts bij u wel een duidelijke afwijking als oorzaak heeft vastgesteld kunt u hem/haar om een gericht bewegingsadvies vragen.
Pijn kan ontstaan door overbelasting van de rug. Een hele dag spitten in de tuin of een verkeerde zit-houding tijdens bureauwerkzaamheden zijn hier voorbeelden van. Psychologische factoren, zoals emoties en stress, kunnen een belangrijke rol spelen. Leren omgaan met pijn is vaak heel moeilijk, maar zeker als de rugpijn lang aanhoudt zult u zelf in actie moeten komen. Een gebrek aan voldoende lichaamsbeweging, overgewicht en roken zijn andere factoren die lijken samen te hangen met lage rugpijn. De beste behandeling van lage rugpijn is het natuurlijk genezingsproces. Zeker in het begin. Bij zeer ernstige klachten kan de arts een vastgesteld aantal dagen bedrust voorschrijven, eventueel met pijnstillers. Het geleidelijk weer beginnen met de dagelijkse activiteiten is het volgende advies. Dit staat los van de pijn. Bewegingsactiviteiten spelen een belangrijke rol in het omgaan met lage rugpijn. Als u een goede lichamelijke conditie heeft, kan de klacht zich sneller herstellen.
Bewegingsactiviteiten kunnen een rol spelen in het verbeteren van het uithoudingsvermogen en de kracht van spieren die de wervelkolom ondersteunen. De grootste nadruk ligt op een verbetering van de rug- en buikspieren, maar de andere spieren mogen zeker niet vergeten worden. Door versterking van deze spieren kan de belastbaarheid van de rug worden vergroot. Conditieverbetering en door ontspanning leert u om beter om te gaan met de aanwezige pijn. Samen met anderen activiteiten ondernemen zorgt voor een dosis gezonde afleiding.
Hoe vervelend het ook kan zijn, pijn kan aanwezig zijn tijdens bewegingsactiviteiten. Dit is echter geen reden om niet door te gaan met bewegen. In overleg met uw arts of sportbegeleider kunt u een schema opstellen waarmee u uw activiteiten geleidelijk opbouwt. Alleen als de pijn zeer ernstig wordt, kunt u een stapje terug doen. Anders moet u echt proberen door te bijten. De Engelse uitspraak 'no pain, no gain' (geen pijn, geen winst) is hier op van toepassing!
Bewegingsactiviteiten waarvoor grote spierkracht is vereist en die veel beweging vragen van de rug zijn in het beginstadium af te raden. Verder zijn activiteiten die een competitief karakter hebben en bestaan uit veel onverwachte bewegingen, zoals bij racketsporten, ongeschikt om mee te beginnen. Overbelasting kunt u voorkomen door een rustige opbouw van de bewegingsactiviteiten en door het correct uitvoeren van oefeningen. Uw begeleider kan daarop letten. Oefeningen voor lenigheid, behendigheid en coördinatie, ontspannings- en ademhalingsoefeningen hebben ook een positieve invloed op de gezondheid. Deze kunnen een goede opstap vormen naar meer intensieve activiteiten.
Als u niet precies weet wat wel en niet voor u geschikt is kan een arts u adviseren. Ook als u nog niet eerder aan bewegingsactiviteiten heeft deelgenomen of als u intensiever wilt gaan sporten, wordt overleg met een sportarts, revalidatiearts of sportfysiotherapeut aangeraden. Uw huisarts weet waar u terecht kunt voor een dergelijk advies.
Hier volgen nog een paar tips om op verantwoorde wijze in beweging te komen en te blijven.