|
Praca admina
Zwyczajowo w systemach linuxowych przed rozpoczęciem
pracy na komputerze musimy zalogować się na swoje konto podając
jednocześnie hasło dostępu. Administrator systemu czyli "root"
ma nieograniczone możliwości manipulowania całym systemem.
Nieograniczony dostęp do systemu oznacza, że w każdej chwili możemy
popełnić jakiś błąd który zaważy na stabilności naszego
systemu np. kasując przypadkowo ważne pliki, czasem może się zdążyć
że omyłkowo skasujemy nawet cały system. Dlatego najlepszym rozwiązaniem
jest utworzenie osobnego konta ,dzięki temu korzystając z niego
chronimy się przed takimi problemami, gdyż nasz dostęp do systemu
jest ograniczony tylko do części plików dostępnych w naszym
systemie . Jeśli jednak pracując jako zwykły użytkownik (user)
chcielibyśmy uzyskać uprawnienia administratora i wykonać jakąś
ważną czynność niedostępną z tego poziomu , nie musimy się
logować ponownie jako "root" tylko wykorzystujemy
polecenie systemowe "su" które wpisujemy na konsoli .
Polecenie "su" (superuser) pozwala na uruchomienie
polecenia lub programu z uprawnieniami administratora systemu . Mimo
że polecenie te zazwyczaj stosujemy do uzyskania "roota"
można je stosować do uzyskania uprawnień również innych użytkowników
. Rozpoczętą sesje "su" możemy zakończyć w dowolnej
chwili wpisując polecenie "exit" .
Niektóre z poleceń wykorzystywane przez administratora.
df - Pozwala na sprawdzenie
informacji statycznych dotyczących naszego systemu plikowego . Wyświetla
ilość dysków i partycji oraz ilość zajętego, wolnego i całkowitego
miejsca na każdej partycji .
mount - Bardzo przydatne do
sprawdzania struktury systemu plikowego . Jest używane przy starcie
systemu i przez administratora do mountowania i odmountowywania
partycji w systemie plikowym, można go również użyć do
sprawdzenia stanu zamontowanych urządzeń
free - Dostarcza informacji na
temat ilości zajętej pamięci RAM oraz pliku wymiany . Domyślnie
polecenie free stosuje jako jednostkę 1024 bajty . Można jednak
skorzystać z opcji - , aby wymusić wyświetlanie informacji w
kilobajtach lub -m dla megabajtów. Opcja -s pozwala na ciągłe
monitorowanie.
top - Wyświetla informacje o
wykorzystywanej pamięci ,pliku wymiany oraz procesów . Program
pokazuje również czas działania systemu , stan procesora ,rozmiar
każdego z procesów i inne informacje.
ls - Służy do wyświetlenia
prawie wszystkich plików w bieżącym katalogu .
· opcja -x wyświetla wszystkie pliki poziomo ,
· opcja -F pokazuje również katalogi , ( / katalogi
, * programy wykonywalne)
· opcja -1 szczegółowe informacje na temat plików ,
Polecenie ls można zastosować do przejrzenia katalogu innego niż
bieżący. Na przykład ls /bin . Można także wyświetlić tylko
pliki tekstowe ls *.txt .
Zarządzanie kontami użytkowników
Do podstawowych zadań "roota" należy zarządzanie
kontami użytkowników, w tym zakładanie nowych kont, przydzielanie
katalogów domowych i określanie limitów na korzystanie z dysku
twardego, pamięci i ilości procesów . Wszystkie te czynności
wykonujemy za pomocą graficznych narzędzi które są dostępne w
większości popularnych dystrybucji . W trybie textowym założenie
konta też jest bardzo proste . Wpisujemy na konsoli polecanie #
adduser nazwakontajakaśtam następnie # passwd nazwakontajakaśtam
i wprowadzamy wybrane przez nas hasło . W przyszłości użytkownik
będzie mógł samodzielnie zmienić hasło za pomocą polecenia
"passwd" .
Autor: Paweł Bargiel
e-mail: linux@at.bjn.pl
|
|