Praca admina

Zwyczajowo w systemach linuxowych przed rozpoczęciem pracy na komputerze musimy zalogować się na swoje konto podając jednocześnie hasło dostępu. Administrator systemu czyli "root" ma nieograniczone możliwości manipulowania całym systemem. Nieograniczony dostęp do systemu oznacza, że w każdej chwili możemy popełnić jakiś błąd który zaważy na stabilności naszego systemu np. kasując przypadkowo ważne pliki, czasem może się zdążyć że omyłkowo skasujemy nawet cały system. Dlatego najlepszym rozwiązaniem jest utworzenie osobnego konta ,dzięki temu korzystając z niego chronimy się przed takimi problemami, gdyż nasz dostęp do systemu jest ograniczony tylko do części plików dostępnych w naszym systemie . Jeśli jednak pracując jako zwykły użytkownik (user) chcielibyśmy uzyskać uprawnienia administratora i wykonać jakąś ważną czynność niedostępną z tego poziomu , nie musimy się logować ponownie jako "root" tylko wykorzystujemy polecenie systemowe "su" które wpisujemy na konsoli . Polecenie "su" (superuser) pozwala na uruchomienie polecenia lub programu z uprawnieniami administratora systemu . Mimo że polecenie te zazwyczaj stosujemy do uzyskania "roota" można je stosować do uzyskania uprawnień również innych użytkowników . Rozpoczętą sesje "su" możemy zakończyć w dowolnej chwili wpisując polecenie "exit" . 

Niektóre z poleceń wykorzystywane przez administratora. 
df - Pozwala na sprawdzenie informacji statycznych dotyczących naszego systemu plikowego . Wyświetla ilość dysków i partycji oraz ilość zajętego, wolnego i całkowitego miejsca na każdej partycji . 
mount - Bardzo przydatne do sprawdzania struktury systemu plikowego . Jest używane przy starcie systemu i przez administratora do mountowania i odmountowywania partycji w systemie plikowym, można go również użyć do sprawdzenia stanu zamontowanych urządzeń
free - Dostarcza informacji na temat ilości zajętej pamięci RAM oraz pliku wymiany . Domyślnie polecenie free stosuje jako jednostkę 1024 bajty . Można jednak skorzystać z opcji - , aby wymusić wyświetlanie informacji w kilobajtach lub -m dla megabajtów. Opcja -s pozwala na ciągłe monitorowanie. 
top - Wyświetla informacje o wykorzystywanej pamięci ,pliku wymiany oraz procesów . Program pokazuje również czas działania systemu , stan procesora ,rozmiar każdego z procesów i inne informacje. 
ls - Służy do wyświetlenia prawie wszystkich plików w bieżącym katalogu . 
· opcja -x wyświetla wszystkie pliki poziomo , 
· opcja -F pokazuje również katalogi , ( / katalogi , * programy wykonywalne) 
· opcja -1 szczegółowe informacje na temat plików , 
Polecenie ls można zastosować do przejrzenia katalogu innego niż bieżący. Na przykład ls /bin . Można także wyświetlić tylko pliki tekstowe ls *.txt .

Zarządzanie kontami użytkowników
Do podstawowych zadań "roota" należy zarządzanie kontami użytkowników, w tym zakładanie nowych kont, przydzielanie katalogów domowych i określanie limitów na korzystanie z dysku twardego, pamięci i ilości procesów . Wszystkie te czynności wykonujemy za pomocą graficznych narzędzi które są dostępne w większości popularnych dystrybucji . W trybie textowym założenie konta też jest bardzo proste . Wpisujemy na konsoli polecanie # adduser nazwakontajakaśtam następnie # passwd nazwakontajakaśtam i wprowadzamy wybrane przez nas hasło . W przyszłości użytkownik będzie mógł samodzielnie zmienić hasło za pomocą polecenia "passwd" . 

Autor: Paweł Bargiel
e-mail: linux@at.bjn.pl 


Copyright 2001 by magazyn @t.Wszelkie prawa zastrzeżone.