Egzystencjalizm
UnZjeber
Egzystencjalizm to jeden z najważniejszych prądów filozoficznych w XX wieku. Pojawił się w Europie w latach 20 - tych, nawiązując do wcześniejszych idei Sorena Kierkegaarda i Fryderyka Nietschego. Jest to filozofia humanocentryczna, tzn. jej głównym przedmiotem zainteresowania jest człowiek i jego położenie w świecie. Pełen rozwój przeżywał po II wojnie światowej. Był wyrazem ówczesnej sytuacji kultury i upadku wszelkich chrześcijańskich wartości wobec okrucieństwa wojny, zatem negował chrześcijański światopogląd. Jednak mimo pesymistycznych założeń proponował konstruktywne rozwiązania, co stanowiło o jego niezwykłości i przysporzyło wielu zwolenników. O co chodzi w egzystencjalizmie? Oto główne założenia:
1. Istnienie człowieka jest tylko czasowe i otoczone przez nicość. Człowiek jest na świecie sam ze sobą.
2. Świat otaczający człowieka jest pozbawiony wewnętrznej celowości i ponadczasowych wartości - jest pusty i brak w nim dowodów na istnienie Boga.
3. Świat nie nadaje również sensu ludzkiemu istnieniu.
4. Istnienie ludzkie jest zawieszone pomiędzy przeszłością, której już nie ma, a przyszłością, której jeszcze nie ma, stąd towarzyszy mu poczucie przemijania i niespełnienia. Odnajdywanie sensu i nadawanie celowości własnemu istnieniu związanie jest z niepewnością i błądzeniem (Kierkegaard nazywał to "lękiem i trwogą").
5. Natura ludzka jest jedynie wyznaczana przez bieg życia i podejmowane przez człowieka wybory.
6. Człowiek jest skazany na ich nieustanne podejmowanie, jest skazany na wolność.
7. Skoro człowiek nie ma swej własnej istoty to musi sam ją stworzyć. A skoro ma taką możliwość, to powinien zawsze "być czymś więcej niż jest"
8. Skoro człowiek jest zdolny nadać sens swojemu życiu podług własnej woli i wyobrażenia, jest również w stanie stworzyć własne obowiązujące wartości. Gdy to zrobi, będą one prawdziwe i niepowtarzalne.
Najważniejszą i jedyną wartością dla egzystencjalizmu jest ludzkie, jednostkowe istnienie. Nie jest to filozofia pesymizmu, gdyż oprócz negacji wartości proponuje kreatywne podejście do problemu samotności i istnienia. "Stwarzanie własnego Boga" jest zadaniem niewyobrażalnie trudnym, dlatego egzystencjalizm jest filozofią heroiczną. Egzystencjaliści mówią: "Nie ma nic oprócz Ciebie, więc wszystko w Twoich rękach". Co o tym myślicie?
Teoretycy: Jean Paul Sartre, Martin Heidegger, Karl Jaspers, Gabriel Marcel (odłam chrześcijański)
UnZjeber
e-mail: unzjeber@poczta.onet.pl
|