memento mori Hasło spopularyzowane w średniowieczu, oznaczające dosłownie: "Pamiętaj o śmierci". Celem takiego nakazu było przypomnienie o nietrwałości i przemijalności życia doczesnego oraz o konieczności bycia przygotowanym na śmierć, która może przyjść znienacka. Dość powszechnym zjawiskiem było powstawanie "sztuk umierania" - zbiorów przepisów na godną śmierć. Hasło "memento mori" pozostaje w ścisłym związku z typem religijności średniowiecznej, nastawionej na umartwienia i ascezę w następstwie licznych niebezpieczeństw zagrażających człowiekowi zwłaszcza u schyłku epoki, kiedy to Europa była nękana przez liczne wojny, zarazy i klęski nieurodzaju. Życie w takich warunkach było sprawą niepewną, więc jedynym wyjściem pozostawało przygotowanie się na śmierć i pogodzenie się z nią. Takie właśnie były założenia doloryzmu - nurtu religijnego, którego przejawem było zbiorowe umartwienie (np. pochody biczowników) i wspólne przeżywanie klęsk. Patrz również hasło: vanitas. Lektura dodatkowa: - Philippe Arios, "Człowiek i śmierć"