byronizm
 
Styl literacki wywodzący się od angielskiego pisarza G. Byrona. George Gordon Byron 
(1788-1824) - wystąpił przeciw zwyczajom, normom moralnym i obyczajom arystokratycznej 
sfery. Mimo że jego postawa naraziła go na liczne przykrości, był wierny wyznawanym przez 
siebie wartościom - umiłowaniu wolności i demokracji. Podczas powstania greckiego zmarł na 
febrę. Byronizm - dumne odwrócenie się od zwyczajnego, banalnego, filisterskiego życia, 
podjęcie pielgrzymki, wędrówki po świecie obcym w poszukiwaniu ludzi o bratniej duszy, 
w nadaremnym poszukiwaniu prawdy o samym sobie. Taka wędrówka do nieokreślonego bliżej 
miejsca na ziemi to samotność, a samotność, jak wtedy wierzyli ludzie z generacji 
zbuntowanych byronistów, to jedyna postawa godna człowieka świadomego swej wartości, 
indywidualisty. Jednocześnie takie odwrócenie się od świata jest wygnaniem, banicją 
niepokornego ducha ze świata pospolitości. Przykładem bohatera byronicznego jest Giaur (patrz 
hasło: "Giaur"). Zakochany w Leili - jednej z żon Hassana, nie podporządkowuje się obyczajom 
i zasadom moralnym. Uznaje prawo miłości za nadrzędne i dlatego, gdy Hassan każe utopić 
Leilę za zdradę, Giaur poprzysięga mu zemstę. Dokonawszy jej, nie znajduje spokoju. Długie lata 
walczy w obronie wolności Grecji, jednak i to nie daje mu zapomnienia. Osiada w klasztorze jako 
mnich-samotnik. Giaur to romantyczny kochanek, który staje się zatwardziałym zbrodniarzem, 
bowiem w czasie spowiedzi wyznaje swe grzechy, ale nie żałuje swojego czynu. Giaur, jak 
wszyscy bohaterowie Byrona, ma ogromne poczucie wolności jednostki. Jest zbrodniarzem, ale 
wie, że zawinił i tak samo cierpi z powodu utraty ukochanej, jak i z powodu popełnionej zbrodni. 
Te wyrzuty sumienia sprawiają, że Giaur nie pogrąża się w ciemność moralną.