utwór parenetyczny
 
Utwór parenetyczny to tekst mający charakter pouczający, moralizatorski, kształtujący wzorce 
parenetyczne, tzn. godne naśladowania. Wzocami osobowymi średniowiecza byli: rycerz i asceta 
(patrz hasło: asceza. 
 
 
Asceta: 
 
  - powściągliwy
  - uważa, że ciało jest siedliskiem zła, dlatego stosuje umartwienia 
    (post, samobiczowanie)
  - pogardza życiem doczesnym - nie gromadzi dóbr doczesnych, stale jest 
    gotowy na śmierć
  - dąży do zostania świętym - np. św. Aleksy
  - innym przykładem ascety jest św. Franciszek z Asyżu
  - spisywaniem losów świętych zajmuje się dział literatury - hagiografia
 
 
Rycerz: 
 
  - posłuszny hasłu rycerskiemu: "Bóg, honor, ojczyzna"
  - podległy bezwzględnie swojemu wodzowi - zwierzchnikowi feudalnemu
  - odważny, dbający o sławę rycerską
  - chrześcijanin walczący w obronie wiary (czasy wypraw krzyżowych, wojen religijnych)
  - przykładem rycerza idealnego jest Roland (patrz hasło: "Pieśń o Rolandzie"),
    jeden z wodzów Karola Wielkiego
  - utwory wysławiające czyny wielkich wojowników to chansons de geste,
    czyli pieśni o czynach, np. "Pieśń o Rolandzie"
  - przygody rycerzy w sposób baśniowy (czarownice, wróżki, magiczne napoje i in.)
    opisywały romanse rycerskie, np. "Dzieje Tristana i Izoldy"
 
 
Lektura dodatkowa: 
 - J. Le Goff, "Kultura średniowiecznej Europy"
 - J. Huizinga, "Jesień średniowiecza"