Jan Kasprowicz

Jan Kasprowicz urodził się 12 grudnia 1860 roku w Szymborzu pod
Inowrocławiem, zmarł 1 sierpnia 1926 roku w Poroninie, poeta, dramaturg,
krytyk, tłumacz. Syn proletaryzującego się chłopa analfabety; od 1870 roku
uczył się w pruskich gimnazjach w Inowrocławiu, Poznaniu, Opolu,
Raciborzu, 1884 roku otrzymał maturę w Poznaniu.  Jako gimnazjalista brał
udział w konspiracji samokształceniowo-patriotycznej.  Debiutował w
"Kłosach", pod kryptonimem Jan K. W czasie kilkumiesięcznych studiów na
uniwersytecie w Lipsku 1884 należał do grupy socjalistów, skupionej wokół
L. Krzywickiego, i opublikował parę utworów w genewskiej prasie
Proletariatu: "Walce Klas" (1884-1885), "Przedświcie" (1884). W latach 
1884-1888 studiował na Uniwersytecie Wrocławskim. Działał w legalnych polskich 
i niemieckich organizacjach studenckich oraz w konspiracyjnym, bliskim
socjaldemokratom, stowarzyszeniu niemieckim "Pacific". W okresie tym był
już publikującym w wielu czasopismach poetą i publicystą. W 1886 ożenił
się z Teodorą Szymańską; był to związek zaledwie kilkumiesięczny, ale
pozostawił echa w twórczości Kasprowicza (w poemacie "Miłość"). W 1887 roku
Kasprowicz był dwukrotnie aresztowany i w końcu skazany na 6 miesięcy
więzienia za działalność socjalistyczną.  Na przełomie 1888-1889 przeniósł
się do Lwowa, gdzie wszedł do redakcji "Kuriera Lwowskiego".  Pisał tu
artykuły literackie, recenzje teatralne, artykuły polityczne (głównie o
zaborze pruskim), sprawozdania sądowe itd.  Przyjaźnił się w tym czasie z
B. Wysłouchym i I. Franką.  Działał społecznie (w Kole Literacko -
Artystycznym, "Sokole", Towarzystwie im. Staszica), a ok. roku 1894 został
członkiem Ligi Narodowej. W 1893 ożenił się z Jadwigą Gąsowską; małżeństwo
to rozpadło się w roku 1901, a Kasprowiczowa odeszła z S. Przybyszewskim.
W latach 1902-1906 Kasprowicz był członkiem redakcji narodowo-demokratycznej 
"Słowa Polskiego" jako recenzent teatralny.  W 1904 roku doktoryzował się na 
Uniwersytecie Lwowskim na podstawie pracy o liryce T. Lenartowicza, 1909 roku 
objął specjalnie utworzoną katedrę komparatystyki literackiej. W 1911 r. ożenił
się z Rosjanką Marią Bunin. W 1914 r. brał udział w interwencji na rzecz 
uwolnienia W.Lenina, uwięzionego przez władze austriackie w Nowym Targu. 
W okresie I wojny światowej związany z Narodową Demokracją, reprezentował 
orientację prokoalicyjną.  W 1920 r. z S. Żeromskim i W. Kozickim uczestniczył 
w akcji plebiscytowej na Warmii i Mazurach. W latach 1921-1922 był rektorem UJK.
Od 1924 przebywał stale w Harendzie w Poroninie, gdzie zmarł.