Awangarda Krakowska
 
Poeci Awangardy Krakowskiej skupiali się wokół czasopisma "Zwrotnica", które ukazywało się 
w latach 1922-23 i 1926-27 w Krakowie. Teoretykiem i jednym z poetów grupy był Tadeusz Peiper.  

Człowiek i cywilizacja: 
 
Twierdził on, że wiek XX całkowicie zmienił oblicze świata zarówno w sensie 
cywilizacyjno-technicznym, jak i społecznym. Zdaniem Peipera człowiek powinien uczestniczyć 
w tym wielkim nurcie przemian. Uczestnictwo to powinno objąć wszystkie dziedziny życia, 
przemienić ludzką wrażliwość, uczuciowość i wyobraźnię. 
 
Także nowoczesna sztuka powinna brać udział w tworzeniu nowych form życia, nowego modelu 
człowieka, powinna likwidować przedział, jaki wytworzył się między osiągnięciami 
cywilizacyjnymi a nieumiejętnością psychicznego dostosowania się do nich. Jego słowa-hasła to:
"miasto, masa, maszyna". 
 
Szybki rozwój techniki, ciągłe udoskonalanie maszyn, urbanizacja i industrializacja witane były 
z radosnym optymizmem. Idealnym modelem takiego świata było społeczeństwo traktowane jako 
doskonale działający organizm, owa jednorodna "masa". 
 
 
Założenia formalne Awangardy Krakowskiej: 
 
Peiper odrzuca natchnienie, wypowiada się przeciwko wolnej grze wyobraźni, twierdząc, że poeta 
powinien być rzemieślnikiem, osobowością roboczą. Rym regularny uznany został za niezbędny 
element nowej poezji, ale był oddalony o pięć, sześć wersów, odpowiadając w ten sposób 
metodzie kojarzenia odległych pojęć. 
 
Przedstawiciele awangardy: Julian Przyboś, Adam Ważyk, Jan Brzękowski. 
 
 
Lektura dodatkowa: 
 - S. Jaworski, "Awangarda", Warszawa 1992