secesja Awangardowy ruch artystyczny z lat 1895-1905, obejmujący głównie architekturę wnętrz i sztukę użytkową oraz wytworzony przez nie styl ornamentacji; wywodzi się z angielskiego ruchu "Arts and Crafts", założeń artystycznych prerafaelitów, estetyzmu i dekadentyzmu, fin de siecle'u oraz z literatury i malarstwa symbolizmu i modernizmu. Secesja była skierowana przeciw akademizmowi, impresjonizmowi, a zwłaszcza historyzmowi i bezstylowości. Jej głównym celem było dążenie do stworzenia syntetycznego stylu, a założeniem - równość wszystkich dziedzin sztuki, przy czym naczelną rolę przyznawano rzemiosłu artystycznemu (protest przeciwko tzw. rewolucji przemysłowej). Charakterystycznymi cechami secesji było zamiłowanie do falistych i płynnych linii, ornament o formach abstrakcyjnych i stylizowanych motywach roślinnych i zwierzęcych, pełne wyrafinowania swobodne układy kompozycyjne, najczęściej asymetryczne, dekoracyjność i płaszczyznowość, linearyzm oraz subtelna, jasna kolorystyka. Secesja najpełniej przejawiła się w architekturze wnętrz i związanym z nią malarstwie dekoracyjnym, metaloplastyce, złotnictwie, ceramice i szkle artystycznym, grafice użytkowej (książka, początki współczesnego plakatu), introligatorstwie, tkactwie artystycznym, a przede wszystkim w meblarstwie. W malarstwie z secesją wiąże się głównie nurt symbolizmu - twórczość nabistów oraz G. Klimta, F. Hodlera, E. Muncha, J. Whistlera, a w Polsce J. Mehoffera, W. Wojtkiewicza, F. Ruszczyca i S. Wyspiańskiego. Secesja wystąpiła w sztuce wielu krajów europejskich, m.in.: Wielkiej Brytanii, Francji, Belgii, Holandii, Niemiec i Austrii. Wybitnym zjawiskiem była twórczość hiszpańskiego architekta A. Gaudiego (m.in. projekt słynnego kościoła w Barcelonie - Sagrada Familia), amerykańskiego złotnika i projektanta szkła L.C. Tiffany'ego oraz czeskiego malarza i grafika A. Muchy. Z secesją wiążą się także idee rosyjskiego ugrupowania "Mir iskusstwa", a w Polsce Młoda Polska i działalność towarzystwa "Polska Sztuka Stosowana".