ironia
 
1. Właściwość stylu polegająca na sprzeczności między dosłownym znaczeniem wypowiedzi 
a jej znaczeniem właściwym, nie wypowiedzianym wprost, ale świadomie zamierzonym przez 
autora i zazwyczaj rozpoznawalnym dla odbiorcy. Wypowiedź ironiczną cechuje dystans 
mówiącego wobec jej tematu. Zależnie od sytuacji ironia może służyć celom satyrycznym, być 
formą dowcipu, współczynnikiem parodii, przejawem drwiny, szyderstwa i sarkazmu. 
Dokumentuje wyższość mówiącego, który pozwala sobie wobec tematu i odbiorcy na igranie 
sprzecznościami. Ironia świadomie może być zwrócona również przeciw samemu autorowi, jego 
sytuacji i twórczości, przybierając wówczas postać autoironii. 
 
2. Kategoria estetyczna i filozoficzna, odpowiadająca takiemu stosunkowi do rzeczywistości 
humanistycznej, który rozpoznaje w niej przede wszystkim splot nieprzezwyciężalnych 
sprzeczności, skłóconych dążeń i konfliktowych racji; ironia jest sposobem zdystansowania się 
podmiotu wobec przeciwieństw, ujawnienia ich i opanowania przez twórczość.