Oda do młodości

"Oda do młodości" to utwór napisany w Kownie w 1820 roku. Stanowi dowód
ścierania się klasycznych reguł z nowymi, romantycznymi tendencjami.
Wyraża ona dążenie do powszechnego szczęścia, przekonanie o konieczności
likwidacji zła w samym zarodku, wezwanie do walki o postęp i dobro
ludzkości, do przebudowy świata. Kompozycja utworu została oparta na
kontraście między zmaterializowanym światem samolubów a młodymi, którzy
kierują się szlachetnymi ideałami.
Motywem konstrukcyjnym jest motyw lotu. Z lotu ptaka można obejrzeć martwy
świat, dzięki skrzydłom ulecieć w "rajską dziedzinę ułudy". W dole można
zobaczyć "płaza w skorupie", czyli egoistyczny świat samolubów. W dalszej
części wiersza motyw lotu zostaje zastąpiony obrazem walki, w której żadna
ofiara nie idzie na marne, staje się bowiem kolejnym szczeblem w drodze do
postępu i wspólnego szczęścia.
     "I ten szczęśliwy, kto padł wśród zawodu.
      Jeżeli poległym ciałem
      Dał innym szczebel do sławy grodu".
W ostatniej części utworu odnajdujemy obraz nowego świata, wyłaniającego
się z zamętu ducha.
"Oda" łączy w sobie w sposób harmonijny elementy klasyczne z
romantycznymi.
Echa oświeceniowych haseł to pogarda dla wszelkiej ciemnoty i zacofania,
optymistyczna wiara w postęp, kult dla przyjaźni i wspólnego działania,
idee równości i braterstwa wyrażone w hasłach:
     "Razem, młodzi przyjaciele!...
      W szczęściu wszystkiego są wszystkie cele".
Romantyczne natomiast jest przekonanie, że są siły potężniejsze od rozumu,
takie jak miłość, młodzieńczy zapał i entuzjazm:
     "Tam sięgaj, gdzie wzrok nie sięga,
      Łam, czego rozum nie złamie:
      Młodości! orla twych lotów potęga,
      Jako piorun twoje imię".
O romantycznej postawie poety świadczy też zerwanie z ograniczonością i
pogardą dla współczesnego świata:
     "Niechaj, kogo wiek zamroczy,
      Chyląc ku ziemi poradlone czoło,
      Takie widzi świata koło, jakie tępymi zakreśla oczy".