memento mori
 
Hasło spopularyzowane w średniowieczu, oznaczające dosłownie: "Pamiętaj o śmierci". Celem 
takiego nakazu było przypomnienie o nietrwałości i przemijalności życia doczesnego oraz 
o konieczności bycia przygotowanym na śmierć, która może przyjść znienacka. Dość 
powszechnym zjawiskiem było powstawanie "sztuk umierania" - zbiorów przepisów na godną 
śmierć. Hasło "memento mori" pozostaje w ścisłym związku z typem religijności 
średniowiecznej, nastawionej na umartwienia i ascezę w następstwie licznych niebezpieczeństw 
zagrażających człowiekowi zwłaszcza u schyłku epoki, kiedy to Europa była nękana przez liczne 
wojny, zarazy i klęski nieurodzaju. Życie w takich warunkach było sprawą niepewną, więc 
jedynym wyjściem pozostawało przygotowanie się na śmierć i pogodzenie się z nią. Takie 
właśnie były założenia doloryzmu - nurtu religijnego, którego przejawem było zbiorowe 
umartwienie (np. pochody biczowników) i wspólne przeżywanie klęsk. 
 
Patrz również hasło: vanitas. 
 
 
Lektura dodatkowa: 
 - Philippe Arios, "Człowiek i śmierć"