secesja
 
Awangardowy ruch artystyczny z lat 1895-1905, obejmujący głównie architekturę wnętrz i sztukę 
użytkową oraz wytworzony przez nie styl ornamentacji; wywodzi się z angielskiego ruchu "Arts 
and Crafts", założeń artystycznych prerafaelitów, estetyzmu i dekadentyzmu, fin de siecle'u oraz 
z literatury i malarstwa symbolizmu i modernizmu. Secesja była skierowana przeciw 
akademizmowi, impresjonizmowi, a zwłaszcza historyzmowi i bezstylowości. 
 
Jej głównym celem było dążenie do stworzenia syntetycznego stylu, a założeniem - równość 
wszystkich dziedzin sztuki, przy czym naczelną rolę przyznawano rzemiosłu artystycznemu 
(protest przeciwko tzw. rewolucji przemysłowej). Charakterystycznymi cechami secesji było 
zamiłowanie do falistych i płynnych linii, ornament o formach abstrakcyjnych i stylizowanych 
motywach roślinnych i zwierzęcych, pełne wyrafinowania swobodne układy kompozycyjne, 
najczęściej asymetryczne, dekoracyjność i płaszczyznowość, linearyzm oraz subtelna, jasna 
kolorystyka. 
 
Secesja najpełniej przejawiła się w architekturze wnętrz i związanym z nią malarstwie 
dekoracyjnym, metaloplastyce, złotnictwie, ceramice i szkle artystycznym, grafice użytkowej 
(książka, początki współczesnego plakatu), introligatorstwie, tkactwie artystycznym, a przede 
wszystkim w meblarstwie. 
 
W malarstwie z secesją wiąże się głównie nurt symbolizmu - twórczość nabistów oraz G. Klimta, 
F. Hodlera, E. Muncha, J. Whistlera, a w Polsce J. Mehoffera, W. Wojtkiewicza, 
F. Ruszczyca i S. Wyspiańskiego. 
 
Secesja wystąpiła w sztuce wielu krajów europejskich, m.in.: Wielkiej Brytanii, Francji, Belgii, 
Holandii, Niemiec i Austrii. Wybitnym zjawiskiem była twórczość hiszpańskiego architekta A.
Gaudiego (m.in. projekt słynnego kościoła w Barcelonie - Sagrada Familia), amerykańskiego 
złotnika i projektanta szkła L.C. Tiffany'ego oraz czeskiego malarza i grafika A. Muchy. 
Z secesją wiążą się także idee rosyjskiego ugrupowania "Mir iskusstwa", a w Polsce Młoda 
Polska i działalność towarzystwa "Polska Sztuka Stosowana".