epos
 
Inne nazwy: 
  - epopeja
  - poemat bohaterski = poemat heroiczny
  - poemat epicki  
 
Jeden z głównych gatunków epiki, rozbudowany utwór wierszowany, przedstawiający 
mitycznych, legendarnych, historycznych bohaterów na tle wydarzeń przełomowych dla danej 
społeczności narodowej. Na plan pierwszy wysuwa się fabuła, narrator - wszechwiedzący 
i obiektywny ujawnia się w inwokacji. Styl podniosły, dostosowany do heroicznych czynów 
bohaterów, obfituje w realistyczne opisy ważnych przedmiotów i sytuacji. Narrator przedstawia 
wydarzenia z epickim dystansem, nie komentuje ich, nie ocenia. 
 
W eposie homeryckim ("Iliada" i "Odyseja") dominują rozbudowane porównania (porównania
homeryckie) tworzące obrazy poetyckie i podnoszące nastrój. Występują dokładne opisy, każda 
sytuacja opisywana jest kolejno (nie przedstawia czynności równoczesnych), podobnie jak każdy 
gest, szczegół. Bohaterowie są herosami - półbogami, są wyidealizowani. Inwokacja skierowana 
jest do bogów. Występuje tu paralelizm akcji - dwa ciągi wydarzeń, działalność ludzi 
i działalność bogów (realistyczny i nadzmysłowy). O końcowym wyniku decyduje przeznaczenie
(Mojra), któremu podlegają zarówno ludzie, jak i bogowie - Mojra jest wyrazem niezmiennego 
porządku świata. Brak wyraźnej różnicy pomiędzy ludźmi a bogami. Bogowie nie przewyższają 
ludzi pod względem etycznym. Drobiazgowe tło polityczno-społeczne, ekonomiczne, historyczne. 
 
Do wzorca homeryckiego nawiązywała epika rzymska (m.in. "Eneida" Wergiliusza), a ostatnim 
wielkim dziełem literatury europejskiej odwołującym się wprost do tradycji eposu jest 
"Pan Tadeusz" A. Mickiewicza.