|
20 porad
Jest to kurs dla początkujących Linuxowiczów,
opisze tu 20 porad, które przydadzą się każdemu kto ma dostęp
do tego systemu.
1.Korzystanie z dyskietek i CD-ROM-ów
Większość współczesnych dystrybucji potrafi automatycznie
instalować dyskietki i CD-ROM-y po kliknięciu odpowiedniej ikony w
KDE czy GNOME. Warto jednak znać ręczny sposób wykonania tej
czynności, np. z linii poleceń. Użyj do tego celu polecenia mount:
mount -t &nazwa& &cel&
gdzie cel oznacza katalog (np. /mnt/cdrom), w którym zostanie
zainstalowany dysk, a nazwa to nazwa urządzenia pod jaką Linux
"widzi" dyskietki (zazwyczaj /dev/fd0) i napędy CD-ROM
(np. /dev/cdrom). Właściciele Red Hat/Mandrake mogą spróbować w
X-Window polecenia usermount, które ułatwia
tę czynność. Pamiętaj, aby po zakończeniu operacji na dyskietce
lub CD-ROM-ie przeprowadzić deinstalację, np.:
umount /mnt/cdrom
2.Jak korzystać z napędu Zip?
Podobnie jak inne rodzaje dysków, dyskietki Zip należy najpierw
zainstalować. Poniższy przykład dotyczy dystrybucji Red Hat/Mandrake
i Corel Linux, ale inne dystrybucje będą się zachowywać
podobnie. Opis dotyczny zewnętrznego napędu Zip przyłączanego
przez port równoległy (drukarki), wszystkie czynności należy
wykonać jako użytkownik root. Najpierw utwórz katalog, w którym
będziesz instalować dyskietki Zip, np.:
mkdir /mnt/zip
Następnie wczytaj sterownik portu równoległego:
insmod parport
insmod ppa
Teraz, żeby zawartość dysku była widoczna w katalogu /mnt/zip,
wystarczy następujące polecenie:
mount -t msdos /dev/sda4 /mnt/zip
Pamiętaj, żeby zawsze odinstalować dysk, który chcesz wyjąć
(np. poleceniem umount /mnt/zip).
3.Czy modem będzie działał z Linuksem?
Najszybszy test to wykonanie następującego polecenia (jako użytkownik
root):
grep tty /var/log/messages
jeśli zostanie wyświetlony wiersz (wiersze) zawierające sekwencję
16550A, oznacza to, że prawdopodobnie
Twój modem będzie pracował w Linuksie. Ogólna zasada jest taka,
że tańszych modemów PCI Linux nie obsługuje. Bazę danych modemów
i informację na temat ich współpracy z Linuksem można znaleźć
pod adresem www.o2.net/~gromitkc/winmodem.html
4.Jak się połączyć z Internetem?
3GPPP przypomina Kreator połączeń internetowych z Windows.
Jak zwykle w Linuksie wszystko można wykonać na kilka sposobów -
do konfiguracji połączenia najłatwiej użyć programu
dostarczonego z Twoim menedżerem okien - dla KDE jest to kppp, a
dla GNOME gppp. Konfiguracja jest podobna jak w przypadku Windows,
warto tylko pamiętać, że w Linuksie inaczej oznaczane są numery
portów szeregowych (COM1=ttyS0, COM2=ttyS1, COM3=ttyS2,
COM4=ttys3). Szczegółowy opis znajdziesz w tym numerze @t
5.Jak w Linuksie używać czcionek True Type?
Ozdobne czcionki True Type w Edytorze Kedit (KDE)
Czcionki True Type zazwyczaj wyglądają lepiej niż większość
czcionek dołączonych standardowo do X-Window, ponadto wielu użytkowników
Windows ma własne ulubione czcionki, z których chcieliby korzystać
w Linuksie. Współczesne dystrybucje Linuksa zawierają serwer
czcionek, który potrafi korzystać z czcionek True Type, trzeba
tylko przeprowadzić wstępną konfigurację. Najłatwiej to zrobić
dla dystrybucji Mandrake: wystarczy zainstalować - jako użytkownik
root - pakiet ttfonts-xx .xx.i586.rpm (zawiera kilka czcionek True
Type). Po zainstalowaniu do pliku /etc/X11/fs zostanie dodana
odpowiednia ścieżka i teraz należy do katalogu /usr/X11R6/lib/X11/ttfonts/
skopiować pliki czcionek True Type (pliki *.ttf), których chcesz używać,
oraz wykonać następujące polecenia:
cd /usr/X11R6/lib/X11/ttfonts/
ttmkfdir > fonts.scale
mkfontdir
W Red Hat jest to nieco bardziej skomplikowane - należy ręcznie
utworzyć katalog, np.:
mkdir
/usr/X11R6/lib/X11/fonts/ttfonts
skopiować do niego czcionki TrueType oraz do pliku
/etc/X11/fs/config i do sekcji catalogue dodać ścieżkę do
katalogu z czcionkami True Type: /usr/
X11R6/lib/X11/fonts/ttfonts. Po ponownym uruchomieniu systemu
(lub skryptu /etc/rc.d/init/xfs) czcionki True Type powinny być
widoczne dla wszystkich aplikacji w X-Window.
6.Instalacja karty dźwiękowej SB Live! i PCI
512
Firma Creative opublikowała w 1999 roku sterownik do popularnej
karty dźwiękowej SB Live! i PCI 512. Całą instalację sterownika
należy wykonać jako użytkownik root. Sterownik jest rozprowadzany
w formacie kodu źródłowego i można go znaleźć pod adresem http://opensource.creative.com/snapshot.html.
Opis dotyczy instalacji dystrybucji Red Hat, Mandrake i Corel Linux.
Najpierw rozpakuj sterownik w dowolnym katalogu tymczasowym (np.
/tmp) poleceniem:
tar -xzvf emu10k1-xx.tar.gz
Powstanie nowy podkatalog emu10k1. Teraz wykonaj polecenia:
cd emu10k1
make
make install
Ostatnią czynnością jest edycja pliku /etc/conf.modules (w Corel
Linuksie /etc/modules.conf). Dodaj do niego następujący wiersz:
alias sound emu10k1
Dźwięk będzie dostępny natychmiast - nie trzeba restartować
komputera.
7.Co to są pliki z rozszerzeniem tgz, tar.gz,
bz2?
Są to archiwa zawierające skompresowane pliki - to odpowiedniki
popularnych w Windows/DOS plików zip, arj, rar. Aczkolwiek te
archiwizatory są również dostępne w Linuksie, nie cieszą się
zbytnią popularnością, ponieważ zazwyczaj nie pozwalają na
zapisywanie wszystkich informacji dotyczących uprawnień, właściciela,
grupy itd. Jeśli napotkasz plik o rozszerzeniu tar, będzie to zwykłe
archiwum programu TAR (tape archiwizer), który zawiera wszystkie
informacje, ale nie jest w ogóle skompresowany. Pierwotnie TAR był
przeznaczony do przygotowywania kopii zapasowych na taśmach
magnetycznych, ale teraz jest popularnym archiwizatorem - zapisuje
wszystkie informacje na temat praw dostępu i katalogów. Do
kompresji służy program GZIP (GNU ZIP), który nie jest jednak
zgodny ze standardem plików ZIP używanym w DOS/Windows. Pliki
skompresowane GZIP-em zazwyczaj mają rozszerzenie gz. Istnieje również
bardziej wydajna wersja GZIP-a - BZIP/BZIP2. Pliki skompresowane
tymi programami mają rozszerzenia bz, bz2, tak więc plik z
rozszerzeniem tar.gz (lub tgz) albo tar.bz2 to archiwum przygotowane
programem TAR i skompresowane odpowiednio programami GZIP i BZIP2.
Do większości archiwów możesz "zajrzeć", używając
popularnego Midnight Commandera (uruchamianego poleceniem mc).
Aby rozpakować różne rodzaje archiwów, należy wykonać następujące
polecenia:
Plik archiwum Polecenie
Plik.tar tar xvf plik.tar
Plik.tgz tar -xzvf plik.tar.gz
Plik.bz2 bzip2 -d plik.bz2
Plik.tar.bz2 ar -xfdc plik.tar.bz2
Aby przygotować archiwum .tgz katalogu /mnt/test, należy wykonać
polecenie:
tar -cvzf nazwa.tar.gz /mnt/test
Warto pamiętać, że w większości dystrybucji dostępne są również
programy "zip" (do obsługi plików zip), lha (.lha),
unarj/arj, rar/unrar.
8.Jak korzystać z plików rpm i deb?
Podgląd zainstalowanych pakietów RPM w GnoRPM.
Pliki tego rodzaju to archiwa zawierające gotowe "paczki"
z aplikacjami, dokumentacją i automatycznym skryptem instalacyjnym.
Archiwa są przygotowane w formacie używanym przez instalatora
danej dystrybucji - w Red Hat i Mandrake to pliki.rpm, a w Corel
Linux/Debian.deb. Dzięki pakietom możliwe jest bardzo precyzyjne
zarządzanie instalowanymi programami i całkowite ich usuwanie. Nie
występuje więc znany z Windows problem, że po wielu programach
pozostają nieużywane i niepotrzebne komponenty (biblioteki,
sterowniki). Dodatkowo pakiety zawierają zazwyczaj specjalny
skrypt, który wstępnie konfiguruje program. Pakiety RPM obsługiwane
są poleceniem rpm z linii poleceń, a
DEB - dpkg; oczywiście istnieją
wygodne narzędzia graficzne (w Red Hat/Mandrake - GnoRPM, Corel
Linuksie - Get-It).
Operacja
Polecenie
Instalacja
rpm -i pakiet.rpm dpkg -i pakiet.deb
Usunięcie pakietu
rpm
-e pakiet.rpm dpkg -r pakiet.deb
Wyświetlenie info
rpm -qi pakiet.rpm dpkg -l pakiet.deb
Jakie pliki są w pakiecie
rpm -ql pakiet.rpm dpkg -contents pakiet.deb
9.Moja mysz nie działa w X-Window
Konfiguracja myszy w programie mouseconfig.
Jeśli kursor znajduje się na środku ekranu i nie reaguje na
poruszanie myszą, prawdopodobnie jest to nieprawidłowo
skonfigurowana mysz PS/2 (określono niewłaściwy typ). Myszy tego
typu są widziane jako urządzenie /dev/psaux. Użyj programu
mouseconfig, aby wybrać poprawny typ myszy. Częstym problemem jest
również to, że serwer myszy gmp (obsługujący kursor w trybie
znakowym) "gryzie" się z myszą PS/2. Należy wówczas
usunąć z systemu pakiet gmp (poleceniem rpm
-e -nodeps gmp).
10.Obsługa dysków UDMA w Linuksie
Dyski tego typu mogą mieć różne oznaczenia: Ultra-DMA,
Ultra-ATA, UDMA/33 i UDMA/66. Problemy z dyskami UDMA wywołane są
tym, że jądro serii 2.2.xx (wykorzystywane m.in. przez Mandrake i
Red Hat do wersji 6.1/7.1) nie obsługuje UDMA. Większość
kontrolerów potrafi na szczęście pracować w trybie
"wstecznej" kompatybilności z IDE/EIDE. Natomiast jądro
serii 2.3.xx (wersja rozwojowa) obsługuje UDMA, ale nie jest dostępne
w standardowych dystrybucjach. Aby zainstalować Linux na takim
dysku, najlepiej przełączyć go w tryb IDE, zainstalować system,
zmienić wersję jądra i dopiero potem przełączyć dysk ponownie
w tryb UDMA. Użytkownicy dystrybucji Mandrake mogą odszukać
gotowe, skompilowane jądro systemu w postaci pakietu RPM (o nazwie
kernel-u66-xx.xx.mdk.rpm) pod adresem http://rufus.w3.org/linux/RPM/mandrake/cooker/contrib/RPMS/KByName.html
Wystarczy go zainstalować poleceniem rpm -i
i po restarcie system będzie obsługiwać dyski UDMA/66. Dokładny
opis korzystania z UDMA w języku polskim można znaleźć pod
adresem http://udma66.lo2.opole.pl
11.Jak korzystać z dysków DOS/Windows?
Oczywiście w Linuksie można bez problemu korzystać z partycji
DOS/Windows - nie tylko odczytywać dane, ale również je zapisywać
- należy jednak "zainstalować" taką partycję. Najprościej
zrobić to z linii poleceń (jako użytkownik root):
mount /dev/hda1 /mnt/hda1
gdzie /mnt/hda1 to katalog, w którym będzie
widoczna partycja windowsowa (katalog można ustalić dowolnie, musi
tylko być pusty przed instalacją), a
/dev/hda1 to nazwa partycji DOS/Windows ("hda"
oznacza pierwszy dysk, a numer 1, że jest to pierwsza partycja na
tym dysku; drugi i kolejne dyski to hdb, hdc, hdd). Ponieważ dyski
należy przed zamknięciem systemu "odinstalować", należy
przed restartem (lub gdy już nie korzystasz z dysku) wydać
polecenie:
umount /mnt/hda1
Podgląd struktury katalogów Linuksa z poziomu Windows.
Można również wykonać operację odwrotną - korzystać z
partycji Linuksa w Windows. Istnieje do tego celu specjalny program
- Explore2fs. Wygląda jak Eksplorator Windows, tyle że pozwala
korzystać (przeglądać i kopiować pliki) z partycji linuksowych
(niestety tylko w trybie odczytu). Program jest dostępny pod
adresem http://uranus.it.swin.edu.au/~jn/linux/
.
12.System pracuje wolno w trybie graficznym.
Co zrobić?
Powolne działanie X-Window może wynikać z tego, że instalator
systemu nie rozpoznał karty graficznej i używa standardowego X
serwera dla VGA/SVGA. Warto spróbować samodzielnie skonfigurować
kartę graficzną przy użyciu programu XF86Setup lub xf86config
(uruchamiane z linii poleceń).
13.Mój modem wysyła "NO CARRIER"
przy próbie wybierania w KPPP
Problem może wynikać z niewłaściwego ustawienia typu wybierania
(tonowe/impulsowe): otwórz Kppp, wybierz kartę Modem i naciśnij
przycisk Polecenia modemu. W nowo otwartym oknie znajdź wiersz
Polecenie dzwonienia:. Ma ono domyślnie wartość ATDT (wybieranie
tonowe), aby zmienić je na impulsowe, wystarczy w miejsce litery T
wpisać P (czyli wprowadzić wartość
ATDP7). KPPP domyślnie ustawione jest na wybieranie tonowe.
14.Czy można zautomatyzować wpisywanie długich
poleceń?
W Linuksie najłatwiej osiągnąć to przez zdefiniowanie tzw. aliasów
w pliku konfiguracyjnym powłoki znakowej systemu (shell). Opis
dotyczy powłoki bash, instalowanej jako standardowa przez większość
dystrybucji Linuksa. Wystarczy zmienić plik bashrc znajdujący się
w katalogu domowym użytkownika (np. /home/pawel) i na początku
pliku dodać definicje rozpoczynające się od słowa
"alias", np.:
alias remote='telnet 10.10.10.4'alias cdon='mount /dev/hdb
/mnt/cdrom'
alias cdoff='umount /mnt/cdrom'
Photo przewyższa możliwościami większość programów dołączanych
standardowo do aparatów cyfrowych.
W tym przykładzie po wykonaniu polecenia remote
zostanie nawiązane zdalne połączenie z komputerem 10.10. 10.4.
Polecenie cdon spowoduje zainstalowanie
dysk CD-ROM w katalogu /mnt/cdrom, a cdoff
odinstaluje dysk. Liczba aliasów zależy jedynie od inwencji użytkownika,
można w ten sposób wywoływać polecenia (wymagające interakcji użytkownika
lub nie), programy i skrypty. Trzeba tylko ponownie się zalogować
na używanej konsoli tekstowej, aby zmiany wprowadzone w
pliku.bashrc zostały uwzględnione.
15.Czy można korzystać z cyfrowych aparatów
fotograficznych?
Oczywiście! Długą listę obsługiwanych urządzeń i dodatkowe
informacje można znaleźć pod adresem www.gphoto.org
Znajdziesz tam również program gPhoto, który pozwala na
kopiowanie, katalogowanie i obsługę aparatów cyfrowych i ma
wygodny w obsłudze graficzny interfejs użytkownika.
16.Jak uruchomić kartę S3 Trio3D AGP 4 MB w
Linuksie?
Jest to jedna z najtańszych kart 3D na rynku i stąd jej duże
powodzenie w Polsce. Wersja X-Window, znajdująca się w popularnych
dystrybucjach Red Hat (do wersji 6.1), Mandrake (do wersji 6.1) i
Corel Linux 1.0 nie potrafi obsługiwać tej karty, jedyną możliwością
jest używanie standardowego Xserwera dla SVGA. Należy zatem
zainstalować pakiet RPM lub DEB o nazwie rozpoczynającej się od:
XFree86-SVGA-x.x.x.rpm
xserver-svga-x.x.x_i386.deb
uruchomić program konfiguracyjny XF86Setup lub Xconfigurator i
wybrać właśnie kartę SVGA. Przy ustawianiu ekranu należy
najpierw wybrać ustawienia "konserwatywne", tzn. niską
rozdzielczość 640x480 i 8 bitów głębi kolorów. Jeśli to
zadziała, można spróbować ustawić wyższe rozdzielczości.
17.Czy mogę w jednym komputerze zainstalować
Windows NT i Linux?
Przydatne polecenia linuksowe
df -h Pokazuje ilość zajętego i
wolnego miejsca na partycjach, dyskietkach, CD-ROM-ach i innych
zainstalowanych nośnikach pamięci masowej. w
Pokazuje, kto pracuje w systemie i na której konsoli. top
Pokazuje obciążenie systemu, pozwala na sortowanie kolejności
procesów według różnych kryteriów. Program wyłączasz,
naciskając klawisz [q]. netstat
Pokazuje otwarte połączenia sieciowe, tabelę routingu (-r) i różne
statystyki związane z siecią (-i). fdformat
/dev/fd0H1440 Wykonuje niskopoziomowe formatowanie dyskietki.
Chcąc sformatować dyskietkę w formacie MS DOS, wykonaj polecenie:
kfs.msdos/dev/fd0 du-h nazwa Pokazuje,
ile miejsca zajmuje katalog "nazwa".
Oczywiście! Najlepiej najpierw zainstalować Windows, zostawiając
miejsce na dysku dla Linuksa albo tworząc co najmniej dwie
dodatkowe puste partycje. Po zainstalowaniu Linuksa LILO będzie umożliwiać
wybór między Windows NT a Linuksem. Możliwe jest także
wykorzystanie wbudowanego bootloadera Windows NT do uruchamiania
Linuksa (szczegóły znajdziesz w dokumencie HOWTO Linux+NT-Loader).
18.Jak usunąć LILO po odinstalowaniu
Linuksa?
Gdy usuniesz partycję Linuksa (lub w inny sposób usuniesz Linux z
dysku), to w sektorze startowym i tak pozostanie bootloader LILO, który
będzie wyświetlał niepotrzebne już opcje startowe. Wystarczy wówczas
uruchomić komputer z dyskietki ratunkowej utworzonej w Windows
95/98 i wpisać w linii poleceń:
A:\:fdisk /mbr
19.Jak bezpiecznie wyłączać system?
Jeśli używasz Corel Linuksa, to wystarczy wylogować się z KDE i
w oknie zapraszającym do logowania wybrać opcję Shutdown.
Podobnie gdy skonfigurowałeś Red Hat/Mandrake tak, aby uruchamiał
się w trybie graficznym. Jeśli chcesz zamknąć system z konsoli,
to możesz nacisnąć kombinację klawiszy [Ctrl Alt Del] - większość
dystrybucji korzysta z programu przechwytującego taką kombinację
i uruchamia poprawną procedurę wyłączenia. Innym sposobem jest
wykonanie, jako użytkownik root, polecenia shutdown
-r now.
20.Jak przeglądać pliki graficzne w
Linuksie?
Atrakcyjny interfejs i duże możliwości to podstawowe zalety
CompuPic.
Jest wiele programów do tego celu, większość standardowo
instalowana wraz z systemem. W X-Window możesz użyć instalowanego
wraz z KDE programu Kview, w GNOME Electric Eyes lub zainstalować
znany również z Windows znakomity program CompuPic . Jeśli wolisz
pracować na konsoli znakowej, to program zgv będzie najlepszym
rozwiązaniem.
Autor: Wiadomości pochodzą z PC World Komputer
e-mail: linux@at.bjn.pl
|
|