tomizm (gradualizm) Stworzona w średniowieczu filozofia św. Tomasza z Akwinu, zwana inaczej gradualizmem (z łac. "gradatio" - stopniowanie), gdyż uznaje wielostopniowość bytu czyli jego hierarchiczność. Oznacza to, że świat posiada określone, stopniowe struktury: od najwyższych do najniższych. Każdy człowiek znajduje się na jakimś szczeblu hierarchii np. społecznej, który jest właściwy, celowo dlań przewidziany i naturalny. Św. Tomasz twierdził, że człowiek właściwie pojmujący swe przeznaczenie musi się starać wznieść wyżej, walcząc z pokusami upadku. Filozofia św. Tomasza odrzucała wszystko, co jest niazgodne z treścią dogmatów, które wyjaśniała drogą rozumowania (por. scholastyka). Wykorzystując naukę Arystotelesa, tomizm położył podwaliny pod filozofię Kościoła katolickiego. Patrz również hasło: augustynizm.