wallenrodyzm
 
Postawa bohatera, który pod pozorami wiernej służby knuje okrutną zemstę na znienawidzonym 
wrogu, chociaż ta zdradliwa metoda walki wywołuje u niego głęboki konflikt wewnętrzny. Bohater 
tego typu poświęca szczęście osobiste i własny honor dla dobra ojczyzny, jest żarliwym patriotą, 
ale jednocześnie bohaterem prawdziwie tragicznym. 
 
Jak już wspomniano, cechą tej postawy jest żarliwa miłość do ojczyzny, dla której bohater 
poświęca się i samotnie podejmuje walkę z wrogiem ("Konrad Wallenrod"). Niszczy go metodą 
podstępu i zdrady, a więc obiera sposób moralnie naganny. Bohater jest świadomy amoralności, 
jakiej się dopuszcza, jednak wie, że nie ma innej drogi. Dlatego też przeżywa konflikt racji. Jako 
chrześcijanin i rycerz łamie zasady etyczne, plami honor rycerski. Czyni to z miłości do 
ojczyzny, w celu ratowania swojego narodu, jest więc bohaterem tragicznym. Konrad Wallenrod 
nie tylko przeżywa konflikt z samym sobą, ale wyrzeka się szczęścia osobistego. Opuszcza 
Aldonę, Litwę i skazuje się na wieloletni pobyt wśród znienawidzonych wrogów jako mistrz 
krzyżacki. Sam siebie karze za amoralny, chociaż zbawienny dla ojczyzny czyn. W finale 
popełnia samobójstwo.