Jerzy Szaniawski

Jerzy Szaniawski urodził się 10 lutego 1886 r. w Zegrzynku nad Narwią.
Po ukończeniu szkoły średniej studiował w Szwajcarii. Debiutował jako
dramaturg w 1917 roku sztuką pod tytułem "Murzyn".
Najbardziej znane utwory Szaniawskiego powstałe w okresie międzywojennym
to "Żeglarz", "Adwokat i róże", "Most". Po wojnie największą
popularnością cieszył się utwór pod tytułem "Dwa teatry". Pisarz zmarł w
Warszawie w 1970 r.
Dramaty Szaniawskiego spokrewnione są z tradycją teatru Ibsena, ale
także z Czechowem i Rittnerem. Tendencje dramatu symbolicznego ścierają
się tu z tradycją teatru psychologicznego, fantastyka towarzyszy grotesce.
Rzeczywistość ukazywana w dramatach Szaniawskiego ma zawsze dwa wymiary,
stanowi starcie wyobraźni z przeciętnością. Bohaterowie ukazywani są w
sytuacjach, w których należałoby odróżniać dobro od zła, prawdę od fałszu.
Często dochodzi do konfrontacji dwóch postaw wobec życia - poetyckiej,
wyidealizowanej, wrażliwej na piękno otaczającego świata oraz szarej,
bezbarwnej, związanej z codzienną "prozą życia". Krytycy porównują twórczość
Szaniawskiego do zegara o podwójnej tarczy. Na jednej zarejestrowany jest
obiektywny czas kalendarzowy, na drugiej zostaje utrwalony czas subiektywny
naszych marzeń, tęsknot i nadziei.
W zakresie formy Szaniawski reprezentuje nurt dramatu realistycznego.
Jego utwory są pełne niedomówień, symboli i znaków zapytania, ale tę
atmosferę autor osiąga, używając dobrze znanych wątków fabularnych czy
sposobów przedstawiania i charakteryzowania postaci.
Bohaterowie Szaniawskiego nie wyrzekają się młodzieńczych marzeń, wprost
przeciwnie, buntują się przeciwko szarości dnia codziennego, dostrzegają
zgubny wpływ nowoczesności na ludzką psychikę, protestują przeciwko
mieszczańskiej stabilizacji. Szaniawski stara się ukazać tragiczny
konflikt między naturalnym dążeniem człowieka do niezależności, do
możliwości realizacji własnych celów i zamiarów a formami narzucanymi
przez życie w określonym czasie, w określonym społeczeństwie.
Autor często komponuje swe utwory według ustalonego schematu,
przedstawiając w pierwszym akcie świat rzeczywisty, w następnym bogaty
świat wyobraźni i marzeń, aby w końcu skonfrontować obydwa te światy.