powieść tendencyjna
 
Powieść tendencyjna jest podporządkowana propagowaniu haseł "pracy organicznej" i "pracy 
u podstaw"; występuje w dwu zasadniczych odmianach: 
 
pierwsza - nawiązywała do formuły melodramatycznej, uatrakcyjnionej wątkami sensacyjnymi, 
w które wpisywano czarno-białe charakterystyki środowisk i wartości; 
 
druga - odwoływała się do późnooświeceniowej tradycji powieści humorystyczno- satyrycznej. 
 
Wszystkie odmiany powieści tendencyjnej zmierzały do jednoznacznego wykorzystania 
wszystkich środków ekspresji dla wykazania słuszności propagowanej tezy; rezygnowano więc 
z pogłębionych portretów psychologicznych bohaterów na rzecz idealizowanych postaci 
pozytywnych skontrastowanych z negatywnymi pod każdym względem przeciwnikami ich 
poglądów. 
 
Autor powieści tendencyjnej (podobnie jak opowiadania i noweli) zakładał bowiem wstępnie 
potrzebę przekonania odbiorców o słuszności jakiejś sprawy (np. konieczności kształcenia dzieci 
wiejskich, potrzebie przełamywania barier społecznych i dążenia do solidaryzmu narodowego), 
a potem tworzył sytuację fabularną, która słuszność tę bez wątpliwości uzasadniła.