surrealizm (nadrealizm)
 
Przedstawiciele tego kierunku dążyli do stworzenia nowej "nadrealnej rzeczywistości" poprzez 
uniezależnienie artysty od reguł logicznego myślenia, poprzez eliminację nakazów rozumu, 
negację wszelkich norm estetycznych i moralnych. Proces twórczy to mechaniczne notowanie 
potoku luźnych skojarzeń, wypływających z podświadomości twórcy. Dużą rolę w twórczości 
surrealistów pełniły elementy czystego przypadku, absurdalnego żartu, parodii i groteski. 
 
Z doświadczeń pierwszej wojny światowej surrealiści wysnuli przekonanie o kryzysie cywilizacji 
zachodniej i jej racjonalistycznych ideałów. Widzieli możliwość wyzwolenia jednostki od 
przymusu poprzez miłość, poezję, wolną grę wyobraźni, poprzez osiągnięcie stanu wewnętrznej 
harmonii dzięki zespoleniu jawy i snu. Główny teoretykiem surrealizmu był Andre Breton, zaś 
najsłynniejszymi malarzami tego kierunku: Salvador Dali, Max Ernst, Marcel Duchamp, 
Francis Picabia. W sztuce filmowej reprezentował surrealizm Luis Bunuel.