Ostatnia aktualizacja artykułu: 16.3.2001

 

MIEJSCE NA TWOJĄ REKLAMĘ !


MARATON MESSIERA

OPIS OBIEKTÓW KATALOGU MESSIERA

Charles Messier był chyba pierwszym prawdziwym poszukiwaczem komet. To dzięki niemu mamy w tej chwili katalog Messiera. Obserwował on niebo i kiedy zobaczył fałszywą kometę (mgławicę, galaktykę, gromadę....) to zapisywał nią - jej pozycję, jasność i w ten sposób zapisał 110 obiektów - które nazwano później katalogiem Messiera. Swoją sławę zawdzięcza tym, ten katalog, że są na nim zapisane tylko i wyłącznie najjaśniejsze i praktycznie najpiękniejsze obiekty - dostępne dla amatorskich teleskopów.

Na łamach tej strony, chciałbym zamieścić spis wszystkich obiektów, ale będzie się on różnił od innych tym, że będzie tutaj mój opis - jak wygląda ten obiekt, czy będzie dostępny dla np. reflektora 50 mm., czy łatwo go odnaleźć, czasami zdjęcie, czy rysunek i inne tym podobne rzeczy. Dział ten jest przeznaczony dla przede wszystkim początkujących. Ja sam nie odnalazłem wszystkich 110 obiektów. Tylko ich nieliczną część. Tych najjaśniejszych oczywiście. Będą tutaj one opisane w takiej kolejności jak ja je odnajdywałem. Dlatego jeśli ktoś chce rozpocząć maraton Messiera może zacząć od pierwszego obiektu jaki tutaj się znajdzie (M31). Aby być wiarygodnym muszę powiedzieć jaki teleskop używam - otóż jest to 130/900 firmy Bresser wraz z kilkoma dodatkowymi okularami i w przyszłości napędem.

M31 jest bardzo łatwym obiektem do odnalezienia. Bez problemu obserwuje ją już w moim szukaczu (6x30) a w teleskopie wygląda przepięknie. Dla mnie jest to jeden z najpiękniejszych obiektów jakie znajdują się na nocnym niebie. Zajmuje u mnie całą powierzchnię okularu 12,5 mm S-PL (pow 74x). Rysunku nie robiłem bo nie sposób go chyba zrobić, jest po prostu ten obiekt tak piękny i duży, że nie da się wykonać rysunku. Obiekt ten jest widoczny w pogodne noce poza miastem gołym okiem. Wielokrotnie ją widziałem metodą zerkania bardzo ładnie. Odnalezienie również nie powinno sprawić problemu. Galaktyka znajduje się w Andromedzie - "trzecie gwiazda od lewej i trzy słabsze gwiazdy w górę :-)" Każda lornetka ją zobaczy.

M57 Była kolejnym obiektem jaki udało mi się odnaleźć. Oczywiście ze względy na swoją prostotę w odnalezieniu. Znajduje się pomiędzy dwoma gwiazdami gwiazdozbioru Lutni. Przez Szukacz jej nie dostrzegłem, ale po krótkiej chwili przesuwania lekko teleskopu za pomocą mikroruchów w lewo i w prawo, dostrzegłem coś co nie przypomina gwiazdy - była to M57. Przy powiększeniu 36x była widoczna, jako ciemna gwiazda - koloru szaro - może zielonego, z małą - momentami przy dobrym seeingu dostrzegalną dziurką. Przy powiększeniu 74x, widziałem ją już wyraźnie, dostrzegłem wyraźnie ją jako kółko i zdecydowanie odróżniała się od otoczenia - w 36x początkujący mógłby ją pomylić z gwiazdą, dlatego wymaga uwagi jej poszukiwanie. W 74x wyraźnie nabrała wyglądu szarego. Nie wiem czemu, ale skojarzyła mi się, jako Saturnowskie pierścienie, tylko, że o wiele ciemniejsze... . Przez lornetkę 7x50 jej nie dostrzegłem. Jest to obiekt ciemny - kiedyś spotkałem napis M57 - 9.0 mag... . Tak więc wydaje mi się, że teleskop dopiero około 80-90 mm (reflektor) mógłby ją dostrzec w pogodną noc. Być może się mylę, ale jest to tylko moja opinia.

M32 Ze względu na to, że jest to obiekt bardzo bliski M32 odnalazłem ją jako trzeci obiekt. Do złudzenia przypomina gwiazdę, jednak kiedy się bardziej przypatrzymy zaczyna być coraz bardziej rozmazana, mieści mi się, razem z M31 w okularze 12,5 mm. (Ale o szerokim polu widzenia, bo S-PL (55 stopni). Na prawdę, można ją pomylić z gwiazdą, bo jej rozmazania (dosłownie minimalne, po brzegach) są dosyć słabo widoczne. Dla wiedzącego jak wygląda galaktyka eliptyczna nie powinien mieć dużych problemów. Niestety jest to obiekt dosyć ciemny, myślę, że refraktor 90 mm dopiero ją dostrzeże. (Moja opinia).

M110 Ostatni obiekt w katalogu. Miałem trudności w jej odnalezieniu. I to dosyć duże. Jest to galaktyka i po przesunięciu teleskopu "w dół" (w odwróconym obrazie teleskopu) można ją dostrzec jako słabą plamka. Ale na prawdę - bardzo słaba plamka. Przez 12,5 mm widziałem ja nawet wyraźnie, ale tylko teleskop większy niż 10-12 cm ją może dostrzec (znów moja opinia). Nie zrobiła na mnie wrażenia, ale uważam, ją za i tak ładną ze względu na swoją jasność. Po prostu zwykła, ciemna plamka... (ledwo co widoczna - rozmazana) . Przesuwamy "w dół" o niecały jeden stopień od M31 i powinniśmy ją zobaczyć. Proponuje szukać M31 i M110 jednak z mapką.

M71 Bardzo łatwa do odnalezienia. Ale tylko, przez teleskop większy niż 10 cm. Ta gromada kulista znajduje się w Strzale. Jest dosyć ciemna i wrażenia - w porównaniu do innych obiektów na mnie nie zrobiła. Wyglądała dosyć podobnie jak M110. To znaczy - również plamka, ale na 100% jaśniejsza niż M110. Może niewiele, ale jednak. Najładniej wyglądała przy powiększeniu 74x.

M27 Wydaje mi się, że jest to jeden z piękniejszych obiektów Messiera. Jego odnalezienie jest już niestety trudniejsze. Wymaga pracy z latarką z filtrem czerwonym oraz szukaczem teleskopu. Po pierwszej obserwacji tej mgławicy wiedziałem, że będę na nią spoglądał wielokrotnie. Przy pierwszej obserwacji M27 zrobiła na mnie duże wrażenie, przypominała wydłużone koło, jednak już kilka dni później, gdy warunki byłby lepsze przekonałem się, że rzeczywiście przypomina ogryzka, hantle, lub coś w tym rodzaju. Wyglądała bardzo ładnie i bardzo wyraźnie, nie sposób jej ominąć przy powiększeniu 36x lub 74x. W tym ostatnim wyglądała najładniej. Wydaje mi się, że można ją dostrzec już przez teleskop o średnicy 70mm (reflektor). Wyglądała jak mgławica, plamka, ale jaśniejsza niż inne mgławice, czy gromady. Warta obserwacji. Jest również duża - zajmowała około 1/4 - 1/3 okularu 74x.

M39 Gromada otwarta znajdująca się w Łabędziu. By ją znaleźć wystarczy iść jak po sznurku od "głowy" Łabędzia, po kilku gwiazdach. Jej obserwacja nie zrobiła na mnie dużego wrażenia. To znaczy. Zawiera około 20 gwiazd, bardzo jasnych jak na gromadę otwartą. Widziałem je już w szukaczu, tak więc jest jasna. Z powodzeniem można ją narysować. Jestem pewien, że mój teleskop "nie pokazuje" mi wszystkiego. W programie Starry Night Backyard, jest zdecydowanie więcej gwiazd, tylko, że ciemniejszych, ja widzę te najjaśniejsze. Te najjaśniejsze gwiazdy, może pokazać każdy teleskop. Polecam do obserwacji jako jeden z pierwszych obiektów. Gromada zajmuje całą powierzchnię okularu 12,5 mm.

M13 Gromada kulista, którą większość z nas dobrze zna - znajduje się w Herkulesie. Jest to bez wątpienia najładniejsza gromada kulista jaka jest na niebie dostępna dla małych teleskopów. W teleskopie 13 cm dostrzegłem bez problemów pojedyncze gwiazdy - w centrum raczej nie, ale na obrzeżach - bardzo dużo. Malutkie punkciki - dosyć ciemne - jak na razie tylko na tej i na M15 dostrzegłem pojedyncze gwiazdy - warto wspomnieć, że gromady te obserwowałem tej samej nocy i tylko tej nocy dostrzegłem pojedyncze gwiazdy w gromadach kulistych. Tak więc w innych gromadach kulistych też można dostrzec pojedyńcze gwiazdy, majac dobre warunki - gromadę tą widziałem bardzo wyraźnie już w szukaczu 6x30 mojego teleskopu. Zajmowała bardzo dużą powierzchnię okularu -połowę, albo 3/4 pola widzenia okulary K-25 mm. Wydaje mi się, że co do wyglądu to nie ma co się rozpisywać bo ją po prostu trzeba zobaczyć na własne oczy.

M33 Charles Messier tym numerem oznaczył galaktykę w Trójkącie - M33 - w każdej książce czytam, że galaktyka ta jest druga pod względem jasności, tak więc myślałem, że odnajdę ją bez problemu, bo będzie widoczna tak jak M31. Okazało się całkiem inaczej - szukałem jej bezskutecznie przez 10 minut, aż w końcu zobaczyłem ją jako bardzo duży rozległy obiekt - bez wątpienia cała powierzchnia okularu K-25 mm. Byłą duża, ale również bardzo.... ciemna według mnie. Uważam, że powinien ją zobaczyć dopiero teleskop w okolicach 10-11 cm. Powtarzam - ja mam takie wrażenie. Jeśli ktoś ją widział przez coś mniejszego to proszę koniecznie mnie zawiadomić. CO do wrażenia jakie na mnie zrobiła to dosyć duże - bo była duża :-) - uważam, że jest to jeden z większych obiektów ("powierzchniowo") na niebie. Początkujący miłośnik astronomii może mieć małe problemy z tą galaktyka, ale polecam ten obiekt, bo może zrobić duże wrażenie - jest ładna.

M45 Tutaj będzie jeden z krótszych opisów, bo tą gromadę otwartą widać gołym okiem bez problemowo. Ja ją osobiście wolę obserwować w szukaczu mojego teleskopu, bo dopiero wtedy jest tam gęsto od gwiazd, a kiedy włożymy okular nawet K-25 (który daje powiększenie 36x) to musze przesuwać za pomocą mikroruchów teleskop, aby zobaczyć inny fragment gromady - jest po prostu bardzo duża. Gwiazd też nie zawiera za dużo kiedy oglądamy ją z dużym powiększeniem. Osobiście nie robi na mnie wrażenia - wolę ciemne gromady otwarte jak M48 - o której innym razem - które zawierają "miliony" gwiazd.

Autor: Krzysztof Gaudy
e-mail: gaudy3@poczta.onet.pl