Ostatnia aktualizacja artykułu: 16.3.2001

 

MIEJSCE NA TWOJĄ REKLAMĘ !


SKĄD SIĘ BIORĄ FAZY KSIĘŻYCA ?

Skąd biorą się różne fazy Księżyca? W środku orbity Księżyca (patrz rysunek) znajduje się Ziemia. Obiegający ją Księżyc został na nim przedstawiony w dwunastu różnych położeniach, oznaczonych cyframi od 1 do 12. Promienie słoneczne padają z góry rysunku. Części Księżyca i Ziemi oświetlone przez Słońce są jasne i tam jest dzień, zaś części nie oświetlone są ciemne i tam panuje noc. Naszą analizę rozpoczniemy od pozycji Księżyca oznaczonej liczbą 1. W pozycji tej ku Ziemi skierowana jest nie oświetlona strona Księżyca, przez co nie jest on dla nas widoczny. Tę fazę Księżyca nazywamy nowiem. Księżyc wędruje następnie przez pozycje 2 i 3 na pozycję 4. Tu widzimy go z Ziemi jako "półksiężyc". Astronomowie nazywają to położenie pierwszą kwadrą, ponieważ, poczynając od nowiu, Księżyc pokonał jedną czwartą swojej drogi wokół Ziemi. Dalej Księżyc wędruje przez pozycje 5 i 6 na pozycję 7. Wtedy z Ziemi widać całą oświetloną półkulę Księżyca. Mówimy wówczas, że jest pełnia Księżyca. Idąc dalej, Księżyc przesuwa się przez pozycje 8 i 9 na pozycję 10. Patrząc z Ziemi, widzimy wtedy coraz mniejszą część jego oświetlonej półkuli, aż w pozycji 10 ma on znów postać półksiężyca. W przeciwieństwie do pierwszej kwadry, teraz oświetlona jest jednak druga połowa widocznej tarczy Księżyca. Astronomowie nazywają to położenie ostatnią kwadrą, ponieważ Księżyc ma stąd do pokonania ostatnią ćwierć swej drogi wokół Ziemi. Wędruje on teraz przez pozycje 11 i 12 do pozycji 1 (nów) i miesięczny cykl zmian faz Księżyca zamyka się. Dla Księżyca widocznego na niebie wieczornym faza rośnie, zaś jeśli jest on widoczny na niebie porannym, to jego faza ubywa.

Autor: Krzysztof Gaudy
e-mail: gaudy3@poczta.onet.pl
Artykuł napisany na podstawie książki "Astronomia dla każdego", Detlev Block.