|
GOSPODARKA
Rejon Nadskawia był i pozostaje nadal obszarem gospodarki opartej na uprawie ziemi i użytkowaniu lasów. I chociaż znaczenia rolnictwa w tworzeniu dochodów ludności maleje, przecież z przetwarzania płodów rolnych, hodowli i surowców leśnych wywodzą się przemysły miejscowe", w tym rzemiosło. Zaledwie Andrychów i częściowo Wadowice, od pocz. XX stulecia stawały się ośrodkami przemysłu, zatrudniając część wiejskiej ludności i powodując lokalne migracje. Powiad wadowicki u schyłku ub. stulecia (1890r.) liczył blisko 105tys. mieszkańców.
Do prastarych zajęć ludności należały: uprawa roli, hodowla, wyrąb i spław drewna, wyrób gontów, bednarstwo, kołodziejstwo, ciesiółka, snycerstwo, wyplatanie mat i koszów, stolarstwo, garbarstwo, obróbka kamienia. Próbowano dobywania węgla w rej. Woźnik, pozyskiwano rudy darniowe w Choczni, witanowicach, Przybradzu, przewożąc do huty w Makowie Podh. (XIXw.) "łamano" kamień w Tarnawie, Barwałdzie, Witanowicach, Woźnikach, Marcyporębie, Skawcach, Śleszowicach, Inwałdzie. Sadownictwo rozwijało się w okolicach Brzeźnicy, zaś pszczelarstwo w Łączanach i Witanowicach. Istniały wytwórnie papieru w Gorzeniu Dol., Rokowie, Choczni. Browary (7) w Jaszczurowej, Wieprzu, Kleczy Dol., Zebrzydowicach, gorzelnie w Kopytówce, Barwałdzie, Rokowie. W Izdebniku wytw. jarzębiaku, masła, suszarnia jarzyn, 13 cegielni, 75 młynów, 12 tartaków i ... 182 karczmy. Znani byli kowale (44 kuźnie), stolarze (34), rzeźnicy (100), rozwijało się garncarstwo (okol. Andrychowa).
Uprawa roli (gleby lessowe, mady, pylaste) dominowała w okol. Wieprza, Brzeźnicy, Spytkowic i Tomic, hodowla trzody chlewnej w rej. Wieprza, Witanowic i Tłuczań, bydła w okol. Kalwarii i Mucharza.
W pocz. XXw. wkraczają na wieś udoskonalone narzędzia rolnicze (pługi żelazne, brony, sieczkarnie, młynki) oraz nawozy sztuczne (mineralne). Następuje rozwój uprawny warzyw i roślin pastewnych. Jest to w znacznej mierze skutkiem działalności kółek rolniczych, organizacji ZMW. Rozpoczynano również (1924r.) walkę z chwastami. Nie chemicznymi, ale ręcznymi sposobami. Do przodujących w postępie rolniczym wsi należały w I poł. XXw.: Inwałd, Wieprz, Przytkowice. Działały towarzystwa rolnicze (Tow. Rol. Okręg. w Wadowicach, Małop. Tow. Rol. - Kraków), istniała idea Pow. Inst. Rol. (szkoła, ferma, pole dośw., laboratoria). |