Wadowice.net.pl
FORUM (w wersji on-line) FIRMY (w wersji on-line) PAPIEŻ MAPA WADOWIC WIADOMOŚCI REGIONALNE (w wersji on-line)

Wstecz

Opracowanie: Andrzej Buś


ŻYCIE SPOŁECZNE

Sprawy wsi należały pod zarząd dworu, sołtysa, a później także wójta. Funkcje wójtowskie były początkowo dziedziczne. Szlachta często wykupywała je z rąk kmiecych i dziedziczyła wójtowstwa. Obok urzędu wiązały się z nimi określone majętności i przywileje. W wieku XVIII gromady wiejskie wybierają wójtów. Znany z nazwiska i imienia kilku wójtów z tamtych czasów m.in. Michała Kręciocha (1783r. - Chocznia) i Tomasza Kwiatkowskiego (Tomice 1782r.). Sprawy gromady pozostawały w rękach wójtów przysiężnych oraz tzw. "mandatariuszy" - czyli osądzających naruszenia dyscypliny wobec dworu.

Reforma administracyjna w Galicji obok powiatów powołała od 1867r. tzw. gminy jednostkowe. W tej sytuacji każda wieś była odrębną gminą z własnym samorządem. Samorząd ów - rada gminna wybierali mieszkańcy na okres 3 lat. Radni powoływali wójta (naczelnika), sekretaża, skarbnika i przysiężnych (assesorów). Pobierali oni w 1867r. roczne nagrody (pensje) w wys. 20zł.r.(wójt), 15złr.(sekretarz), 2złr. (assesor). (Cena krowy w owym czasie 30złr.). Za niewielką opłatą pełnili swoje zadania inni wiejscy urzędnicy: oglądacz ciał umarłych (stwierdzał zgon), oglądacz bydła (świad. pochodz.), strażnik polowy (szkody). Dochody gmin tworzyły: opłaty, pożyczki, spichlerz, dzierżawy. Wójtowie wydawali: certyfikaty przynależności (rodz. dow. osob.), świadectwa moralności, książki pracy dla służby, zaświadczenia o dopeł. obow. wojskowego. Gminy troszczyły się o porządek, szkołę, kościół, drogi, "narzędzia pożarnicze", higienę. Zajmowały się opieką społeczną, opłacały najem sali szkolnej, nauczyciela, żandarma, używały pieczęci odciskanej na dokumentach sadzą lub tuszem, z herbem pośrodku (Witanowice - 3 kwiaty, Lgota - buławy lub miecze, Woźniki - wóz, Zygodowice - miecz i kądziel, Radocza - pług, Zagórnik - rycerz na koniu, Zembrzyce - żołnierz, Palcza - lis, Graboszyce - tarcza). Sprawy szkoły podejmowała rada szkolna miejscowa. Stan taki utrzymywał się w l. 1867 - 1934 (utw. gmin zbiorowych).

ciąg dalszy...