Wadowice.net.pl
FORUM (w wersji on-line) FIRMY (w wersji on-line) PAPIEŻ MAPA WADOWIC WIADOMOŚCI REGIONALNE (w wersji on-line)

Wstecz

Opracowanie: Andrzej Buś


Wadowickie oficyny

W I poł. XIX stulecia w Galicji Zachodniej i na pograniczu śląskim, obok oficyn krakowskich działały drukarnie w Tarnowie, Nowym Sączu, Bochni, Wadowicach i Cieszynie (E.Feitzinger- druk "Tygodnika" i "Gwiazdki Cieszyńskiej-1848r.). Wadowicką oficynę założył Józef Pokorny, przybyły z Czech i tam w zawodzie wykształcony. Po jego śmierci zakład prowadzi jego żona Joanna drukując w 1848r. nakładem Wadowickiej Rady Narodowej "Tygodnik Wiejski" (red. ks. W. Wąsikiewicz i A. Gorczyński). Wydawano liczne modlitewniki. Przez kilka lat firmą zajmuje się Jan Sabiński (od 1852r.). W 1863r. w wadowickim drukarstwie pojawia się nazwisko Foltinów. Od ok. 1868r. Franciszek Foltin, syn zarządcy dóbr ślemieńskich prowadzi własną oficynę. Wydaje m.in. utwory treści religijnej, klasyków, powieści przygodowe (m.in. "Robinsona Kruzoe", utwory A.Mickiewicza, dzieła J.W. Goethego w tłum. A.Gorczyńskiego). Przy oficynie działa księgarnia. Foltinowie osiedli w kamienicy nr (przy Rynku - Pl. Jana Pawła II), wchodząc w posiadanie tartaku, kołkarni i wielu nieruchomości (m.in. budynku nr 24 przy ul. Wojska Polskiego - gdzie w 1892r. św. Rafał Kalinowski założył dom oo. Karmelitów).

Kontynuatorem dokonań ojca w dziedzinie poligrafii był syn Franciszek (od 1876r.), absolwent wadowickiego gimnazjum, inżynier i ekonomista.Był bibliofilem, literaturoznawcą. Drukował nowości literatury polskiej, niemieckiej, francuskiej. Z foltinowskiej oficyny wyszła również słynna "Groszówka" W.Wielogłowskiego - elementarz dla szkół pospolitych (1863) oraz "Legendy kościoła na Mucharzu". W znacznym stopniu podniosła się jakość druków, założono wypożyczalnię książek. Feltinowie osiągnęli znaczną pozycję w lokalnej społeczności poprzez swoje zasługi dla miasta (współzałożyciele Stow. Rzemieśl. "Zgoda", Staży Pożarnej, T.G. "Sokół", darowizna terenu pod stację kolejową i in..). Ich oficyna wydała wiele druków, stanowiących żródła wiedzy o życiu Wadowic i okolicy w XIX w. (statuły, regulaminy, druki okolicz. dla władz miejskich, szkół i organizacji społ.). Firma posiadała własne pieczęcie, biblioteka - ekslibrisy. Ostatnim z "dynastii" Foltinów - drukarzy i wydawców był - również Franciszek - wnuk, zarządzający oficyną w l. 1907 - 1936. Starannie wykształcony, bibliofil, esteta, wspólnie z bratem Janem prowadził oficynę, w której ukazały się luksusowo wydane dzieła klasyków, 18 tytułów E.Zegadłowicza, druki "Czartaka" i inne.