|
|
Opracowanie: Andrzej Buś |
|
|
O drukarstwie słów kilka Mimo znacznego rozwoju poligrafii w Polsce, także w ośrodkach prowincjonalnych, wiedzy na jej temat jakoś nie starano się przybliżyć. Jedno z pionierskich przedsięwzięć w tej dziedzinie, jaką jest nasza ekspozycja daje okazję do objaśnienia przynajmniej kilku podstawowych pojęć. Najdawniejsze formy druku należą do t.w. wypukłych (skład odcisnięty na papierze). Znany jest druk płaski (rysunki na płycie metalowej lub kamiennej-litografia, staloryt-z farbą i powłoką tłuszczu), wklęsły (miejsca drukujące znajdują się niżej pow. płyty-docisk, tu:akwafortą i rotograwiurą). Pamiętajmy, że druk to nie jedynie tekst lecz również ilustracja (najsł. formy: drzeworyt,miedzioryt). Do póżniej wynalezionych technik należy offset (1904r.) i zastosowanie lumitypu (1953r.-światłodruk-fotografia). Szczegóły powielania w technice offsetowej (pośredni druk płaski-blacha cynkowa, powłoka gumowa-papier) poznacie na wystawie. Od czasów Gutenberga do obecnego stulecia przetrwał ręczny skład tekstu. Dokonywał go zecer, wybierając trzcionki z tzw. kaszty. Kolumny druku łamał-metrampaż. Dla składania tekstu maszynowo wynaleziono linotyp (1886r.-odlew z linijki tekstu) oraz monotyp (1897r.- odlew czcionki). Do odciskania tekstu z form służyły maszyny płaskie i rotacyjne (prasa). Czcionki składają się z główki-oczka i ścianek. Mają różne rozmiary mierzone w tzw. punktach (0,37mm). Najmniejszy to brylant-1mm, a największy- kwadrat- 18,04mm (13 wielkości). Posiadają różny "krój" - antykwa, szwabacha (niem.), Nil, Paneuropa itd. Warto wiedzieć, że pismo r o z s t r z e l o n e - to "spacja" (między czcionki włożono ślepy materiał drukarski - justunek), a pochyłe- to kursywa. Do "ABC DRUKARSTWA" dołączmy informację , że w narodzinach książki istotną rolę odgrywały introligatory (np. słynne "Elzewiry"). |