|
SYTUACJA CHŁOPA - POWINNOŚCI I OGRANICZENIE SWOBÓD.
Szlachta często stosowała wobec chłopów kary cielesne (zabronione w XIXw.), zaś za jego zabójstwo płaciła odszkodowanie, tzw. "główczyzna". Znane były przypadki "darowania" lub "sprzedaży" poddanego z rodziną. Dwór udzielał również zgody na małżeństwo i ewent. opuszczenie wsi, tzw. "konsens" pobierając opłatę zwaną "kumicą".
Opuszczanie nabożeństw karane było grzywną (6gr. - zebrzydowscy). Nadużycia wobec chłopów ograniczyły na tut. obszarze dopiero patenty ces. Józefa II (1781 - 1786). Wśród wielu obciążeń istniały następujące: pańszczyzna (52 dni w roku - 1799), tłoka - obowiązek dodatkowej pracy podczas żniw, wykopków, sianokosów, powaba - przy dworze, oprawa - praca przy przędzeniu tkanin, płat - praca uzupełniająca czynsze za używanie dworskich gruntów, nadto: stróża i powóz - prace przy transporcie. Chłop zobowiązany był do szynkowania w dworskiej karczmie. Opłaty uiszczano w 3 ratach: na św. Jana (czerwiec), św. Marcina (jesień) i na Boże Narodzenie. Należały do nich: czynsze, prestacje drogowe (w tym pracą - 4 dni w roku od domu), hiberna (opł. wojskowa), daniny w naturze: jaja, drób, sep (w zbożu), zarzaz (w mięsie). Dodatkowo wieś świadczyła na rzecz wojska udzielając kwater, dając tzw. "ślepe porcje", kołowe, barankowe, podwody i inne.
W XVIIIw. pojawia się obowiązek służby wojskowej. (1781r.). Służba trwała 14 lat, póżniej 3 lata. Komisje asenterunkowe losowały rekrutów spośród mężczyzn w wieku 17-40 lat, lub zalniały ich ze służby za taksę (opłatę).
wstecz... |