Młoda Polska - kierunki artystyczne i filozoficzne


Młoda Polska Daty graniczne 1891- 1918. Data końcowa to wybuch I wojny świat. W 1891 debiutują Kazimierz Przer-Tetmajer, Andrzej Niemojewski, Franciszek Nowicki - artyści w pełni młodopolscy.

Nazwy używane zamiennie:
Modernizm - termin najbardziej pojemny, oznaczający sztukę nowoczesną i wszelkie przejawy artystycznego nowatorstwa. Nazwa przyjęła się zwłaszcza w Niemczech.
Neoromantyzm - nazwa sugerująca powiązania sztuki modernistów z twórczością romantyków, akcentuje powracanie do przeszłości i w ten sposób sygnalizuje ciągłość i odnawianie się kultury.
Dekadentyzm - (z fr. Decadence - upadek) nazwa wyraźnie wartościująca, służy określeniu pesymistycznych nastrojów schyłku stulecia, przewartościowania wszelkich wartości, przeczucia nadchodzącej zagłady.
Symbolizm - nazwa ta funkcjonowała głównie we Francji. Stosowana wobec zjawisk artystycznych, w których kładziono nacisk na przedstawienie sfer tajemniczych, nie odkrytych, niezbadanych, stąd aluzyjność, sugestywność, niejasność tych dzieł.
Impresjonizm - (z fr. l'impression - wrażenie) nazwa wskazuje na jej podstawową cechę i cel: subiektywność, przedstawienie ulotnych wrażeń, momentów, prezentacja dynamicznych, pełnych ruchu obrazów.

Schopenhaueryzm - Artur Schopenhauer - filozofia pesymistyczna, życie to pasmo cierpień, ponieważ każdy człowiek dąży do szczęścia, lecz tego szczęścia nie osiąga. Życie jest bezcelowe. Koroną tego bezsensu jest śmierć. Aby zabić to uczucie bezsensu należy poświęcić się sztuce (jest szansą na wyciszenie, kontemplację, daje poczucie oderwania się od nieszczęścia), lub pogrążyć się w nirwanie (nirwanę osiągniesz, kiedy wyzbędziesz się wszelkich ambicji, namiętności, wszystko stanie się obojętne.

Nietzcheanizm- Freidrich Nietzche - filozofia ta głosi kult silnego człowieka, doskonalenia siebie, pracowania nad swoją kondycją fizyczną. Nietzche podzielił ludzi na rasę panów i niewolników. Filozofia ta zabija uczuciowość i przewartościowuje.

Bergsonizm- Henri Bergson- filozofia bliska romantykom. Bergson twierdzi, że tylko poprzez doświadczenia nie poznamy świata. Tylko wtedy tego dokonamy jeśli do dociekań doświadczalnych włączymy intuicję. W życiu należy wykożystywać siły wewnętrzne. Filozofia ta wyzwala radość życia. Bergsonizm to filozofia życia, wolności, intuicji (intuicjonizm). Elan vitale - to siła wewnętrzna, która tkwi w człowieku i pomaga w jego stałym rozwoju. To ona (ta siła wew) kieruje człowiekiem.

Kierunki artystyczne i okresie MP.

Impresjonizm- kierunek którego twórcy starali się oddawać nastroje, wrażenia, to, co ulotne, krótkotrwałe. W malarstwie impresjoniści posługiwali się jasnymi, pastelowymi barwami, plamą, nie kreską.

Symbolizm - kierunek w sztuce, którego zwolennicy, posługując się systemem symboli, starali się sugerować uczucia, stany, emocje niewyrażalne słowem. Za pomocą obrazu, dzieła muzycznego, czy literackiego chciano wywołać u odbiorcy odpowiednie przeżycia, odwoływano się do jego sfery uczuciowej, emocjonalnej, nie rozumowej, intelektualnej.

Naturalizm- kierunek ukształtowany już w okresie pozytywizmu. Jego twórcą był Emil Zola, który określił cechy naturalizmu. Według Zoli literatura powinna zawierać dokładny, fotograficzny obraz rzeczywistości. Naturalista to przede wszystkim badacz, naukowiec, który stara się opisywać mechanizmy rządzące światem.

Ekspresjonizm- kierunek artystyczny, którego twórcy operowali gwałtownymi, kontrastowymi zestawieniami, makabrą, deformacją, przedstawiali formy zwyrodniałe, będące w stanie rozkładu, chore. W poezji ekspresjoniści posługiwali się często poetyką krzyku, ukazywali sytuacje ekstremalne, ostateczne, apokaliptyczne - hymn Jana Kasprowicza Dies iare.

Hymn pieśń błagalna lub narracyjna, zawierająca pochwałę bóstwa, legendarnych bohaterów, upersonifikowanych zjawisk lub idei, utrzymana w stylu wzniosłym, na ogół rozwijająca się według schematu przemówienia, poczynając od apostroficznego zwrotu na początku.

Wiersz biały- wiersz bezrymowy. Brak rymu jako czynnika sygnalizującego granice wersów powoduje w wierszu białym wprowadzenie innych środków odgraniczających wersy, np. przedziałów intonacyjno - składniowych, paralelizmów itp. Wiersz biały może się pojawić się jako bezrymowa postać każdego systemu wersyfikacyjnego.

Apokalipsa - pismo będące wizją przyszłości; księga apokryficzna, pisana pod pseudonimem przez Żydów.

Katastrofizm - pesymistyczna postawa życiowa, oparta na przeświadczeniu o nieuchronności katastrofy.

Prometeizm - postawa indywidualistycznego buntu przeciw Bogu, siłom natury i skrępowaniu wolności ludzkiego ducha oraz zgody na poświęcenie się, a także samotne cierpienie za ideę i szczęście ludzkości.


Utworzono w dniu: 24 grudzień 2000
Copyrights (c) Sciaga4U  -  All rights reserved