17 wrzesień 2000
Dominowały takie
gatunki literackie jak nowela, powieść, obserwujemy początki
reportażu, felietonu. Mimo, iż pozytywizm jest uważany za
"czasy niepoetyckie" uprawiano poezję - lirykę
reprezentuje Adam Asnyk (1838-1897) i Maria Konopnicka (1842-1810).
Adam Asnyk dojrzewał jeszcze w romantyzmie i romantyzm
reprezentował w czasach pozytywizmu (poeta dwóch pokoleń). Można
wyodrębnić trzy nurty w twórczości Asnyka:
-poezji miłosnej,
-poezji filozoficznej,
-poezji tatrzańskiej.
"Do młodych"
Zachęca by młodzi rozwijali się intelektualnie, by dążyli do
poznania Boga. Godzi się ze smutkiem, iż przeminęły czasy
romantyków i apeluje do młodych by mieli szacunek do tradycji.
Przypomina im, że to co stworzą przeminie, przestrzega więc
przed popadnięciem w pychę.
"Daremne żale, próżny trud"
Poeta zwraca się do romantyków i przestrzega przed życiem
przeszłością bo nie jest ono twórcze.
"Karmelkowy wiersz"
Dusza kobiety salonowej jest pusta i dlatego poeta nie obdaruje
jej miłością, lecz cukierkiem.
"Ach, jak mi smutno"
Poeta opłakuje przemijanie. Liryka wyznania, nacechowana
emocjonalnie, pełna smutku, nostalgii, przypomina romantyczną
poezję grobów.
"Między nami nic nie było"
Poeta ukazuje świat natury jako dyskretne tło ludzkich uczuć i
stały element więzi emocjonalnych.
"Ulewa"
Autor zachowuje strukturę rytmiczną, stosuje średniówkę -
wiersz sylabotoniczny - osiąga piękną melodię wiersza. Opis
krajobrazu tatrzańskiego - jego piękna.
"Limba"
Pochwała krajobrazu tatrzańskiego, ale wiersz ten jest
alegoryczny i przedstawia duchową sytuację poety. Limba jest
samotna, dumna, wyniosła - tak jak poeta, który musi żyć wśród
pozytywistów.
Sonet XXIX
Wyrzeczenie się walki narodowowyzwoleńczej jest dla poety
narodowym samobójstwem ducha.
Maria Konopnicka - druga sztandarowa poetka pozytywizmu. Uprawiała
twórczość utrzymaną w duchu postromantycznym. Nie nawiązywała
jednak bezpośrednio do romantyzmu - wzorem dla niej był
Lenartowicz. Sięgała po motywy ludowe, posługiwała się
poetyką ballady, baśni. Konstrukcję jej wierszy cechuje
wyrazista linia melodyczna osiągana dzięki kunsztownym
konstrukcjom stroficznym i wierszowi sylabotonicznemu. Obok motywów
ludowych istotną rolę odgrywała poezja patriotyczna.
"Przeciw nadziei"
A raczej "przeciw brakowi nadziei". Poetka mówi o
czasach, w których żyje - czasy pozytywizmu zabijają idee
niepodległościowe. Nie ma ostoi wiary w odzyskanie niepodległości.
Autorka jednak postanawia tą wiarę zachować, wiarę w
zmartwychwstanie ojczyzny. Styl wiersza jest utrzymywany w duchu
romantycznym, w duchu poezji grobów. W ten sposób autorka
wskazuje na tradycję, która jest jej bliska.
"Rota"
"Rota" została opublikowana w 1908 r. Jest to utwór
interwencyjny, przeznaczony do rozpowszechniania w Wielkopolsce.
Autorka protestowała przeciwko ustawom wywłaszczającym Polaków
z ich ziemi. Utwór zyskał popularność - Feliks Nowowiejski
napisał do utworu muzykę. Została po raz pierwszy zaśpiewana
15 lipca 1910 r. podczas odsłonięcia pomnika grunwaldzkiego w
Krakowie.
Zbiorowy podmiot literacki składa przysięgę przed Bogiem,
prosząc go o pomoc w jej wypełnieniu. Naród ślubuje, że
zachowa swoją tożsamość.
Copyrights (c) Sciaga4U -- All rights reserved