02 wrzesień 2000
MIT:
Jest to opowieść wyrażająca wierzenia danej społeczności.
Wyraża on wyobrażenia dotyczące początku świata,
przeznaczeniu, pochodzeniu bogów i człowieka, naturze. Stara się
wytłumaczyć to, co jest niezrozumiałe lub trudne do wyjaśnienia.
Mity są składnikiem kultury prawie wszystkich ludów
pierwotnych. Bohaterami mitów są najczęściej bogowie, demony
lub herosi, obdarzeni nadprzyrodzonymi własnościami i siłą.
Mit powstał jako opowieść ustna, przekazywana z pokolenia na
pokolenie. Dlatego bardzo często powstawały różne warianty
tej samej opowieści. Mit nie jest gatunkiem literackim, ale
stworzył podstawy do powstania innych gatunków, takich jak epos
(pisemny zapis mitycznego przekazu), czy tragedia (która wykształciła
się z obrzędów religijnych, mających swe uzasadnienie w
mitach).
Podział mitów:
- teogoniczne (o bogach)
- kosmogoniczne (o świecie)
- antopogeniczne (o człowieku)
- genealogiczne (o pochodzeniu)
NEMESIS:
Pojęcie to pochodzi od imienia jednej z greckich bogini, Nemezis.
Uważana była ona za uosobienie gniewu bogów. Spadała ona na
ludzi pysznych, którzy przekraczali wyznaczone im granice.
Obecnie pojęcie to oznacza karzącą i nieubłagalną
sprawiedliwość.
MIMESIS:
Jest to kategoria estetyczna, rozwinięta przez Arystotelesa.
Oznacza ona naśladowanie natury w sztuce; nie jest to równoznaczne
z wiernym kopiowaniem życia. Kategoria ta dopuszcza stosowanie
takich zabiegów, jak idealizacja lub satyra. Sztuka mimetyczna
realizuje swe funkcje poznawcze poprzez odtwarzanie ogólnych
zjawisk i praw nimi rządzących.
KATHARSIS:
Jedno z podstawowych założeń i zadań, jakie stały przed
tragedią grecką. Katharsis tłumaczy się jako "oczyszczenie".
Według starożytnych tragedia, poprzez wywołanie u widza lęku,
litości i trwogi, miała go oczyścić z tych doznań.
FATUM:
Fatum to inaczej los lub przeznaczenie. Według dawnych wierzeń
wszystko, co przytrafiało się człowiekowi, było wcześniej
zapisane i określone. Człowiek nie ma wpływu na swoje życie,
o tym, co się wydarzy decyduje fatum, czyli zrządzenie bogów.
Stajemy przed zaprogramowanym biegiem wydarzeń w naszym życiu,
w którym chwile szczęścia i nieszczęścia są już z góry
określone. Za fatum odpowiedzialne były bóstwa przeznaczenia:
Parki, Sybille, Mojry i rzymskie Fatum.
MIT ARKADYJSKI:
Mit arkadyjski wiąże się z krainą wiecznego szczęścia,
czyli Arkadią. Kraina ta, położona na Peloponezie, ze względu
na "izolację", jaką zapewniły jej warunki terenowe,
zachowała swój pierwotny i nieskażony kulturą charakter. Dla
starożytnych Arkadia była uosobieniem raju na ziemi. Człowiek
żył tu w harmonii z naturą, a cała jego egzystencja była
sielankowa i idylliczna. Obraz Arkadii jako krainy idealnej został
szeroko rozpowszechniony przez poezję pasterską, sielankową.
Do mitu Arkadii niejednokrotnie nawiązują poeci róznych epok,
m.in. Czechowicz. Często mit arkadyjski służy do wyrażenia tęsknoty
za rajem utraconym.
TOPOS:
Topos to zbiór powtarzających się motywów lub obrazów w
mitologii. W mitach wyróżnić możemy miejsca wspólne, czyli właśnie
toposy. Przykładem toposu może być, wspólny dla mitów
sumeryjskich, babilońskich i greckich topos genezyjski, dotyczący
powstawania świata. Równie często w literaturze spotykany jest
topos okrętu i ojczyzny, stworzony przez Horacego. Do motywu
tego nawiązują m.in. Skarga i Krasicki.
ARCHETYP:
To utrwalone w świadomości zbiorowej niezmienne wyobrażenia,
dotyczące wzorow ludzkich postaw. Wywodzą się one z mitów, a
utrwalone zostały w ludzkich umysłach przez następne tysiąclecia.
Z mitami wiążą się następujące postacie i odpowiadające im
wzory zachowań:
Demeter - wzór matki i uosobienie macierzyńskich uczuć;
Prometeusz - uosobienie buntu i poświęcenia jednostki dla ogółu;
Hefajstos - reprezentuje uczciwą i wytrwałą pracę, a także
uczynność;
Dedal - jest symbolem tęsknoty za ojczyzną, wolnością, swobodą
działania;
Orfeusz - uosabia tęsknotę po stracie bliskich;
Achilles i Hektor - symbole waleczności i odwagi;
Zeus - uosobienie zemsty i mściwości;
Ikar - symbol zbytniej pewności siebie, młodzieńczego buntu i
braku rozwagi, a także marzycielstwa;
Syzyf - przykład plotkarstwa oraz symbol nieustającego wysiłku;
Hera i Afrodyta - uosobienie próżności;
Copyrights (c) Sciaga4U -- All rights reserved