Charakterystyka średniowiecza oraz sztuka epoki
04 wrzesień 2000
1. Nazwa epoki
została ustalona po jej zakończeniu.
2. Średniowiecze oceniano jako epokę ciemnoty i zacofania aż
do XIX wieku.
Zaczęto je rehabilitować na przełomie XIX i XX wieku. Dziś mówimy,
że kładło ono podwaliny następnych epok.
3. Ramy czasowe.
Średniowiecze trwa w Europie od IV/V w. do XV w. Początek: 313
r. - zgoda Konstantyna Wielkiego na wyznawanie chrześcijaństwa
330 r. - przeniesienie stolicy Cesarstwa Rzymskiego do
Konstantynopola 476 r. - upadek cesarstwa zachodnio- rzymskiego
Koniec: 1450 r. - wynalezienie druku 1453 r. - upadek
Konstantynopola 1492 r. - odkrycie Ameryki
4. Rola Kościoła chrześcijańskiego.
Najwyższą wartością w tym okresie był Bóg. Pogląd ten
nazywamy teocentryzmem. Kościół pełnił w średniowieczu rolę
kulturotwórczą. Duchowni dawali początek literaturze. Na
podstawie filozofii ludności wyróżnia się jej typy: -
scholastyka - rozumowe udowadnianie prawd Biblii - augustynizm -
teorie św. Augustyna (IV/V w.) Twierdził on, że człowiek jest
usytuowany na granicy bytów wyższych (aniołowie) i bytów niższych
(zwierzęta). Stąd rozdarcie człowieka między dobrem a złem,
duchowością i cielesnością. Filozof uważał, że człowiek
powinien wznosić się coraz wyżej. - tomizm - poglądy św.
Tomasza z Akwinu. Twierdził on, że człowiek powinien walczyć
ze złem i zajmować na "drabinie bytów" najwyższe
miejsce. Twierdził także, że społeczność dzieli się na
stany, a każdy człowiek winien pozostawać tam, gdzie wyszedł
na świat. - franciszkanizm - poglądy św. Franciszka z Asyżu.
Filozofia ta zawiera miłość do wszelkich stworzeń, miłosierdzie,
braterstwo i ubóstwo.
Charakterystyczne cechy literatury: 1) dwujęzyczność (XIII w.
- pierwsze pisma polskie), 2) dwoistość tematyki: kościelno-
religijna i świecka, 3) anonimowość, 4) dydaktyczny charakter
utworów, 5) formy literatury (żywoty świętych; apokryfy -
utwory rozwijające sceny z życia Chrystusa i Matki Boskiej; pieśni
religijne; kazania; modlitewniki; psałterze; epopeje; eposy;
wiersze o różnorodnej tematyce; dialogi)
Sztuka średniowiecza.
W rozwoju sztuki średniowiecznej wyróżniamy okresy: -
przedromański do X w. - romański X-XI w. - gotycki poł. XIII w.
do pocz. XVI w.
Cechy sztuki romańskiej:
- budowle z kamienia, - łuk półkolisty w konstrukcji sklepień,
wykroju okien i otworów drzwiowych, - częste stosowanie formy
rotundy, - deformowanie postaci przedstawianych na obrazach i w
rzeźbie.
Cechy sztuki gotyckiej:
- budowle z cegły nie tynkowanej, - strzelistość i wysmukłość
budowli, - sklepienia krzyżowo-żebrowe, - ostrołuki w
konstrukcji sklepień, okien i drzwi, - stosowanie witraży.
Copyrights (c) Sciaga4U -- All rights reserved