Internetowy Serwis Edukacyjny www.niemiecki.nauka.pl
NIEMIECKI.nauka.pl
GRAMATYKA: RODZAJNIK

W języku niemieckim występują rodzajniki nieokreślone ein, eine, ein i określone der, die, das oraz die dla liczby mnogiej. Rodzajnik nieokreślony nie ma liczby mnogiej. Rodzajnik występuje przed rzeczownikiem i określa jego rodzaj, liczbę oraz przypadek. Rzeczownik może być użyty z rodzajnikiem nieokreślonym, określonym lub bez rodzajnika.

RODZAJNIK NIEOKREŚLONY

Rodzajnika nieokreślonego używamy:

  • przed rzeczownikami, o których nic bliżej nie wiemy, o których mówi się pierwszy raz w danej chwili:
    • Hier ist ein Tisch. Der Tisch ist klein. (Singular)
    • Hier sind Tische. Die Tische sind klein. (Plural)
    • Ich kaufe ein Auto. Das Auto ist teuer. (Singular)
    • Wir kaufen Autos. Die Autos sind modern. (Plural)
  • przed rzeczownikami, będącymi w zdaniu orzecznikami:
    • Polen ist ein Land.
    • Der Baum ist eine Pflanze.
  • przed rzeczownikami występującymi po es gibt:
    • In dieser Stadt gibt es ein Museum.
    • Es gibt hier einen Tisch.
  • często w porównaniach:
    • Er spricht wie ein Redner. (jak mówca)
    • Sie schreibt wie ein Dichter. (jak poeta)
Odmiana rodzajnika nieokreślonego:

  M F N Plural
N
ein eine ein brak
G
eines einer eines brak
D
einem einer einem brak
A
einen eine ein brak

RODZAJNIK OKREŚLONY

Rodzajnika określonego używamy:
  • przed rzeczownikami oznaczającymi osobę lub rzecz znaną, o której była mowa w poprzednim zdaniu:
    • Przykłady: patrz: Rodzajnik nieokreślony (4 pierwsze przykłady)
  • przed rzeczownikami poprzedzonymi przymiotnikiem w stopniu najwyższym lub liczebnikiem porządkowym:
    • Wir gehen heute in den Park.
    • Ich sitze in der vierten Bank.
  • przed nazwami krajów i krain geograficznych w rodzaju męskim i żeńskim:
    • die Bundesrepublik Deutschland
    • die Schweiz
    • die Ukraine
    • der Irak
    • der Sudan
  • przed nazwami krajów i krain geograficznych występujących tylko w liczbie mnogiej:
    • die Niederlande
    • die Vereinigten Staaten (die USA)
  • przed nazwiskami, imionami, nazwami miast, państw, części świata, lecz tylko wówczas, jeśli występują z przydawką:
    • der große Goethe
    • das berühmte Rom
    • das sonnige Italien
    • das alte Asien
  • przed nazwami gór, rzek i mórz:
    • der Großglockner
    • die Weichsel
  • przed rzeczownikami uważanymi za jedyne w świecie:
    • die Sonne
    • die Welt
    • die Luft
    • der Mond
Odmiana rodzajnika określonego:

 MFNPlural
N
der die das die
G
des der des der
D
dem der dem den
A
den die das die

OPUSZCZANIE RODZAJNIKA

Rodzajnika nie używa się:
  • przed imionami i nazwiskami osób oraz przed nazwami części świata, krajów i miast (patrz też: Rodzajnik określony):
    • Karl und Inge gehen ins Konzert.
    • Grichenland liegt in Südeuropa.
  • przy rzeczownikach materiałowych, bliżej nieokreślonych:
    • Ich esse Brot.
    • Er kauft Fleisch.
    • Dieser Ring ist aus Gold.
  • po wyrazach określających ilość, miarę, ciężar:
    • 2 Glas Bier
    • 3 Liter Milch
    • 2 Paar Schuhe
  • przy rzeczownikach z zaimkami:
    • meine Mutter
    • an diesem Tag
    • bei solchem Wetter
  • przed rzeczownikami poprzedzonymi przysłówkiem viel, wenig
  • przed rzeczownikami poprzedzonymi liczebnikiem głównym
  • przed rzeczownikami oznaczającymi zawód, funkcję lub narodowość, jeżeli nie są bliżej określane
  • po zaimkach wessen, dessen, deren