POZYTYWIZM POJECIA

17 wrzesień 2000


Utylitaryzm - Doktyna etyczna rozpowszechniona w XVII-XIXw. Według której pożytek jednostki lub społeczeństwa powinien stanowić najwyższy cel moralny postępowania ludzi zakładająca, że dążenie do dobra własnego sprzyja pomnożeniu dobra społecznego. Pozytywizm- Jeden z czołowych nurtów filozofii XIX i XXw. Pojmujący naukę jako badanie faktów oparte na metodach nauk przyrodniczych. Realizm- Pogląd w teorii poznania uznający istnienie rzeczywistości obiektywnej, będącej zewnętrznym źródłem poznania. Naturalizm- Kierunek filozoficzny dążący do ujawnienia rzeczywistości przyczynami naturalnymi tłumaczący całość zjawisk zachodzących w świecie działaniem praw przyrody. Fabuła- Zespół wątków i motywów, układ zdarzeń przedstawionych w utworze literackim lub w filmie powiązanych czasowo przyczynowo. POTOCZNIE: treść utworu. Proza- Mowa niewiązana, w przeciwieństwie do poezji, utwory pisane mową niewiązaną, np.: powieści, nowele. Beletystyczny- Odnoszący się do utworów należących do literatury pięknej zwłaszcza powieściowej i nowelistycznej zawierającej elementy typowe dla tego rodzaju twórczości.Narracja- utwór literacki epicki, pisany prozą, wielowątkowy, bohaterowie I i II. Powieść realistyczna- Odtwarzanie rzeczywistości w literaturze.Świat przedstawiony- Zależy od wizji twórcy jeżeli w utworze przeważa cel poznawczy czyli poinformowanie czytelnika. Mamy do czynienia z odmianą powieści dokumentalnej. Praca organiczna- Dotyczyła współpracy wszystkich warstw społecznych. Zwolennicy pracy organicznej głosili kult wiedzy rozumu nawoływali do postępu technicznego. Praca u podstaw- ,,Praca nad ludem i dla ludu”. Aby społeczeństwo stanęło na wyższym poziomie, należało najpierw podnieść poziom życia ludu poprzez wykształcenie i odpowiednie wychowanie. LITERATURA I SZTUKA – Pisarz powinien czerpać tematy swych sztuk z rzeczywistości a nie z natchnienia, pisarze w epoce mieli uczyć społeczeństwo. Odrzucono lirykę jako rodzaj literacki nie potrzebny w nowej epoce. Sięgano sporadycznie po gatunki liryczne które zwykle posiadały wymowę społeczną. Dominującymi Gatunkami są gatunki prozatorskie zgodnie z tendencjami nurtu lepiej oddające rzeczywistość- np. Nowela, opowiadanie, powieść. Do najważniejszych przedstawicieli pozytywizmu warszawskiego należą: A Świętochowski, P Chmielowski, B Prus, H Sienkiewicz, M Konopnicka, E Orzeszkowa. Agnostycyzm- Pogląd filozoficzny negujący całkowicie i częściowo możliwości poznania obiektywnej rzeczywistości . Determinizm- Pogląd uważający, że człowiek jest uzależniony od czynników filozoficznych i środowiska w którym żyje. Liberalizm- Tolerancja i maksymalny rozwój swobód ludzkich w myśli i działaniu Andrzej Kmicic to typowy przedstawiciel szlachty XVII w., potomek zubożałego rodu szlacheckiego. Jego losy symbolizują los ojczyzny; jego upadkowi moralnemu sekunduje upadek narodu, a odrodzeniu - tryumf zwycięskich Polaków. Odważny, wesoły o bujnym temperamencie, zdolny do szlachetnych i druhów serca i do wielkiej miłości. Ma naturę awanturnicza, jest porywczy i skłonny do “bitki i wypitki”, co psuje mu reputacje. Wychowany w potyczkach pogranicznych nawykł do ryzyka i bezkarności. Hulaka, ceniący sobie dobra kompanie i swawolne życie. Zachowaniem w Lubiczu, Upicie i Wolmonowiczach popada w dramatyczny konflikt z otoczeniem, traci dobre imię, Oleńkę i zaufanie przyjaciół. Porywając narzeczona staje ponownie w ostrej kolizji z prawem. Pierwszy punkt zwrotny w jego życiu następuje w

związku z otrzymaniem hetmańskich listów. Z rozkazu najwyższego dowódcy podejmując się formowania oddziału nie podlega odpowiedzialności sadowej i ma okazje zrehabilitować swoje imię. Oddając się pod komendę Radziwiłła składa mu przysięgę na wierność. Nie odstępuje jednak magnata, choć w oczach przyjaciół i ukochanej uchodzi za zdrajcę, ponieważ wierzy w dobre intencje hetmana. Naiwny i gorliwy, porywczy i wierny wierzy, ze przyczynia się
do ratowania ojczyzny.Swoja tragiczna pomyłkę uświadamia sobie w rozmowie z Radziwiłłem w Pilwiszkach. Świadomy już swego upadku postanawia zemścić się. Wpierw jednak czyni postanowienie oczyszczenia się z win poprzez służbę Polsce. Jako Babinicz: — ostrzega wojsk konfederackie przed niebezpieczeństwem grożącym im ze strony Radziwiłła, — ocala starostę Luszczewskiego, — ostrzega księdza Kordeckiego, — bierze udział w obronie Jasnej Góry, — broni króla w Tatrach, — walczy ze Szwedami na czele oddziału Tatarów, — ocala Wolmontowicze, — uczestniczy w wojnie z wojskami Rakoczego. Przemienia się w prawego, wiernego królowi i ojczyźnie bojownika o wolność swego narodu, gotowego postawić obowiązek służby dla kraju ponad glos serca. Fiodor Dostojewski (1821-1881) był jednym z najbardziej interesujących pisarzy rosyjskich XIX w. Życie miał ciekawe i burzliwe - był skazany na karę śmierci, popadał w długi (hazard), kontaktował się z rosyjskimi rewolucjonistami. Pozostawił po sobie "Zbrodnię i karę" (1866), "Idiotę" (1868), "Biesy" (1871) oraz "Braci Karamazow" (1880). Został określony mianem pisarza "przeklętych problemów" - dotykających najciemniejszych stron ludzkiej natury, które w sposób negatywny kształtowały ludzką cywilizację. Uprawiał pisarstwo realistyczne - nowe i ciekawe. Powieści jego określono mianem polifonicznych - wielogłosowych - powieści dyskusji. Określone elementy struktury utworu są znakami istotnych poglądów natury filozoficznej, religijnej, etycznej. Autor jednoznacznie nie wypowiada się w tych kwestiach - ścierają się one ze sobą i z tych starć wypływają wnioski. W powieściach Dostojewskiego słyszymy echa myślicieli, filozofów i innych tekstów literackich. Świat przedstawiony pod względem problematyki podlega głębokiemu nasyceniu - to ostatecznie daje wrażenie intensywności przeżyć, wrażeń. Świat przedstawiony jest często światem ukazującym stan duszy człowieka doświadczającego obłędu. Problematyka i psychika postrzegane są w kontekście metafizycznym.
Andrzej Kmicic- początkowo warchoł i zabijaka, później odważny i honorowy patriota, gotowy dla ojczyzny oddać życie.Oleńka Billewiczówna- piękna, młoda dziewczyna, odważna i dumna, kocha Kmicica. Zagłoba- Typowy polski szlachcic, sprytny, przebiegły, ale także pieniacz i blagier.Michał Jerzy Wołodyjowski- idealny rycerz, odważny doskonale włada szablą, wielki patriota.Jan i Stanisław Skrzetuscy- patrioci gotowi oddać życie za Rzeczypospolitą.Hieronim Radziejowski- zdrajca postać negatywna.Janusz i Stanisław Radziwiłłowie- Bogaci magnaci, zdrajcy, liczą na objęcie władzy w Rzeczypospolitej pod patronatem Szwedów.Stefan Czarniecki- idealny wódz, odważny, wierny królowi


Copyrights (c) Sciaga4U -- All rights reserved

 

Bannermania