Miłość w literaturze średniowiecznej
09 wrzesień 2000
Miłość
towarzyszy człowiekowi od zarania dziejów. Wywiera ogromne
znaczenie w jego życiu. To ona pobudza go do działania, kształtuje
jego postawę, skłania do poświęceń. Jest natchnieniem dla
artystów i pisarzy.
H. Sienkiewicz w powieści "Quo vadis ",której akcja
toczy się za panowania Nerona, opisuje dzieje pięknej miłości
Winicjusza i cesarskiej zakładniczki Ligii, która jest już
chrześcijanką i pod jej wpływem chrzest przyjmuje Winicjusz .W
tym utworze z miłości do Boga giną pierwsi chrześcijanie prześladowani
przez pogan.
Inny model miłości, miłości do brata przedstawiony jest w
"Antygonie" Sofoklesa. Tytułowa bohaterka poświęcając
własne życie, wbrew zakazowi króla Kreona, zgodnie z prawem
boskim dokonuje obrzędu pogrzebania zwłok swojego umiłowanego
brata Polinejka.
Ludzie starożytni kochali życie samo w sobie, pragnęli żyć
jego pełnią i czerpać z niego wszelkie radości. Okres średniowiecza
to czas wyciszenia, to epoka teocentryzmu i ascezy. Bóg
zdominował życie średniowiecznych. Swoboda demokracji ateńskiej
zostaje zastąpiona surowym w swych prawach feudalizmem. "Każdy
wasal ma swojego wasala", "każdy komuś służy i musi
być komuś posłuszny."
Jak wielka może być miłość do Boga, możemy przekonać się
czytając "Legendę o św. Aleksym". Aleksy - bogaty,
rzymski książę opuszcza żonę i dom , wyrzeka się majątku,
staje się prawdziwym ascetą, bo ponad wszystko stawia miłość
do Boga. Modląc się i umartwiając pragnie osiągnąć świętość.
Roland , średniowieczny rycerz gł. bohater "Pieśni o
Rolandzie" reprezentuje model miłości do ojczyzny, do króla.
Za Francję oddaje życie w walce z Saracenami. Lojalny wobec władcy
nawet w beznadziejnej sytuacji walczy, by ratować swój honor, a
umierając prosi Boga o przebaczenie za popełnione grzechy.
W literaturze średniowiecza czytamy również o pięknej,
czystej miłości mężczyzny do kobiety (pieśni liryczne), ale
spotykamy się również z namiętnością, która spala i zabija
człowieka. Jest ona tematem legendy celtyckiej "Tristan i
Izolda". Uczucie to nie daje się zanalizować. Nie wynika
ono z bliższego poznania , wzajemnego podziwu i szacunków
bohaterów. Rodzi się po wypiciu przez pomyłkę cudownego
napoju miłosnego w czasie podróży, kiedy to Tristan wiezie
Izoldę, aby poślubiła jego władcę - króla Marka. Wzajemne
pożądanie jest tak wielkie, że Tristan lojalny rycerz, łamie
zasadę posłuszeństwa wobec pana i dochodzi do zbliżenia
kochanków.
Śledząc utwory "wieków średnich" spotykamy się również
z modelem miłości najczystszej, cierpliwej, nie szukającej
poklasku - miłości matczynej. W pieśni "Żale Matki
Boskiej pod krzyżem" Maryja cierpi jak każda ziemska matka,
która patrzy na krzywdę i ból swojego dziecka.
Modele miłości przedstawione w lit. antycznej i średniowiecznej
są aktualne do dnia dzisiejszego. Uległy jedynie drobnym
zmianom, związanym z otaczającą nas rzeczywistością. Każda
miłość jest piękna i potrzebna człowiekowi. Każda wymaga poświęceń
i wyrzeczeń, a kiedy już jest przynosi szczęście, radość i
czasami niesie ze sobą ból i cierpienie.
Copyrights (c) Sciaga4U -- All rights reserved