Funkcje literatury średniowiecznej
04 wrzesień 2000
W średniowieczu
literatura była silnie nasycona wzorcami postaw, a jej głównym
zadaniem było kształtowanie właściwych wzorców osobowych, właściwych
postaw moralnych i wpajanie odpowiednich ideałów. Dlatego o
literaturze tego okresu mówi się, że jest to literatura
parenetyczna (pareneza = pouczenie). Literatura średniowiecza
przytacza liczne przykłady właściwych postaw, typowych dla
idealnego władcy, rycerza i ascety.
Właściwy model zachowań, typowy dla rycerza prezentuje "Pieśń
o Rolandzie". Jej bohater to rycerz, który za cel nadrzędny
stawia sobie przestrzeganie etosu rycerskiego. Najważniejszy dla
Rolanda jest jego honor, nie uczyni nic, co mogłoby doprowadzić
do powstania skazy na jego czci. Istotne są także odwaga,
wierność władcy, wierność ojczyźnie i patriotyzm. Średniowieczny
rycerz musi ponadto umieć walczyć, być wierny w przyjaźni
oraz godnie przyjmować śmierć.
Zasady postępowania dobrego władcy kryje w sobie "Kronika"
Galla Anonima. Kronikarz kreśli wizerunek na podstawie sylwetek
Bolesława Krzywoustego oraz jego przodka, Bolesława Chrobrego.
Wg. Anonima król powinien być człowiekiem sprawiedliwym i
rycerskim. Powinny go cechować męstwo, moc, przebiegłość
oraz pobożność i mądrość. Jego wyroki powinne być srogie,
lecz sprawiedliwe. W walce powiniem być przebiegły i roztropny.
Za jego panowania państwo powinno cieszyć się dobrobytem,
spokojem i radością.
Trzeci wzorzec postawy, wykreowany przez średniowieczną
literaturę dotyczył postawy człowieka oddanego służbie bożej.
Człowiek ten powinien zapomnieć o sprawach ziemskich, powinien
podporządkować wszystkie swe myśli Bogu. Cel jego życia nie
znajduje się na ziemi, lecz poza nią - jest nim osiągnięcie
świętości i zbawienia. Prawdziwy asceta powinien wyrzec się
wszelkich dóbr materialnych, dla niego istnieć powinno jedynie
dobro duchowe. Również odejście z ziemskiego padołu nie
powinno być naturalne: święty powinien odejść albo śmiercią
męczeńską, albo naturalną, której towarzyszą różne znaki
i cuda.
Copyrights (c) Sciaga4U -- All rights reserved