MINISTERSTWO FINANSÓW

 

BROSZURA INFORMACYJNA DO ZEZNANIA PIT-36

O WYSOKOŚCI OSIĄGNIĘTEGO DOCHODU (PONIESIONEJ STRATY)

W 2002 ROKU

FORMULARZ PIT-36 JEST PRZEZNACZONY dla podatników, którzy niezależnie od liczby źródeł przychodów:

  1. prowadzili:
    • pozarolniczą działalność gospodarczą opodatkowaną na ogólnych zasadach,
    • działy specjalne produkcji rolnej,
  2. uzyskali przychody:
    • z najmu, dzierżawy lub poddzierżawy, albo z umów o podobnym charakterze,
    • od których byli obowiązani samodzielnie opłacać zaliczki na podatek (np. z tytułu: sprzedaży udziałów, akcji, obligacji i innych papierów wartościowych oraz z działalności wykonywanej osobiście),
    • ze źródeł przychodów położonych za granicą (np. z emerytury lub renty, ze stosunku pracy),
    • z innych źródeł, od których ani płatnik, ani podatnik w ciągu roku podatkowego nie miał obowiązku odprowadzenia zaliczek, w tym przychody wykazane w informacji PIT-8C,
  3. korzystają z odliczeń z tytułu kontynuacji ulg inwestycyjnych,
  4. sporządzili remanent likwidacyjny w grudniu roku podatkowego,
  5. są obowiązani doliczyć do swoich dochodów dochody małoletnich dzieci (np. rentę rodzinną).

W przypadku małżonków wnoszących o łączne opodatkowanie dochodów jeden z powyższych warunków musi spełniać co najmniej jeden z małżonków.

Formularz PIT-36 przeznaczony jest zarówno dla podatników rozliczających się indywidualnie, jak i wspólnie z małżonkiem albo w sposób przewidziany dla osób samotnie wychowujących dzieci.

Wybór sposobu opodatkowania podatnicy wskazują w poz. 6, zaznaczając odpowiedni kwadrat. Przed zaznaczeniem w poz. 6 kwadratu nr 2 lub 3 należy zapoznać się z opisem do części B zeznania.

Podatnicy wnoszący o łączne opodatkowanie dochodów z dochodami małżonka wypełniają zarówno pozycje “podatnik”, jak również pozycje “małżonek”, w kolejności przez nich ustalonej. Kolejność tę należy zachować we wszystkich częściach zeznania oraz składanych wraz z zeznaniem załącznikach.

Podatnicy, którzy opodatkowują swoje dochody indywidualnie albo w sposób przewidziany dla osób samotnie wychowujących dzieci, w zeznaniu nie wypełniają pozycji “małżonek”.

Jeżeli pozycja przeznaczona do wpisywania kwoty nie będzie wypełniona - urząd skarbowy przyjmie, że podatnik wpisał “0”.
Załącznikami do zeznania są: PIT/B, PIT/D, PIT/M i PIT/O.
Jeżeli podatnik korzystał z ulg lub odliczeń, albo rozlicza osiągnięte dochody z dochodami małoletnich dzieci, oprócz zeznania powinien wypełnić odpowiednie załączniki (szerzej o załącznikach w opisie do części D zeznania).

PODSTAWA PRAWNA
Obowiązek złożenia zeznania wynika z art. 45 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz.U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 ze zm.), zwanej dalej “ustawą”.

TERMIN SKŁADANIA
Zeznanie za 2002 rok należy złożyć w terminie do dnia 30 kwietnia 2003 roku.
Podatnicy niemający miejsca zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, lub których czasowy pobyt w Rzeczypospolitej Polskiej w roku podatkowym trwał nie dłużej niż 183 dni (podlegający ograniczonemu obowiązkowi podatkowemu), jeżeli osiągnęli w roku podatkowym dochody ze źródeł przychodów położonych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej bez pośrednictwa płatników lub za pośrednictwem płatników nieobowiązanych do dokonania rocznego obliczenia podatku, a zamierzają opuścić terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przed dniem 30 kwietnia 2003 r. są obowiązani złożyć zeznanie za rok podatkowy przed opuszczeniem terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub zakończeniem prowadzenia na tym terytorium działalności.
Zeznanie można złożyć bezpośrednio w urzędzie skarbowym lub przesłać listem poleconym. Za datę złożenia zeznania nadesłanego do urzędu skarbowego pocztą, uważa się datę stempla pocztowego.

Część A

MIEJSCE SKŁADANIA ZEZNANIA
Należy podać nazwę urzędu skarbowego, w którym składane jest zeznanie. Zeznanie należy złożyć w urzędzie skarbowym właściwym miejscowo w sprawach opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych.


Właściwym miejscowo urzędem skarbowym:

  1. dla podatników, o których mowa w art. 3 ust. 1 ustawy (podlegających nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu):
    • rozliczających się indywidualnie lub w sposób przewidziany dla osób samotnie wychowujących dzieci jest urząd skarbowy ustalony według miejsca:
      • zamieszkania podatnika w dniu 31 grudnia 2002 r.,
      • pobytu podatnika w dniu 31 grudnia 2002 r., jeżeli podatnik nie ma miejsca zamieszkania, a gdy pobyt podatnika w Rzeczypospolitej Polskiej ustał przed tym dniem - według miejsca pobytu w ostatnim dniu,
    • wnoszących o łączne opodatkowanie dochodów z dochodami małżonka jest urząd skarbowy ustalony według miejsca zamieszkania małżonków, a jeżeli małżonkowie mają różne miejsca zamieszkania, urząd skarbowy ustalony według miejsca zamieszkania jednego z małżonków,
  2. dla podatników, o których mowa w art. 4 ustawy (podlegających ograniczonemu obowiązkowi podatkowemu) - urząd skarbowy właściwy w sprawach opodatkowania osób zagranicznych, określony w rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 12 stycznia 1999 r. w sprawie właściwości miejscowej organów podatkowych w sprawach niektórych zobowiązań podatkowych oraz w sprawach nadpłaty podatków pobieranych przez płatników (Dz.U. Nr 6, poz. 38 ze zm.).

Część B

Stanowi wniosek:

ŁĄCZNE OPODATKOWANIE DOCHODÓW MAŁŻONKÓW
Z wnioskiem o wspólne opodatkowanie dochodów mogą wystąpić małżonkowie, którzy spełniają łącznie następujące warunki (określone w art. 6 ust. 2, 3 i 8 ustawy):

Jeżeli małżonkowie spełnili wszystkie z powyższych warunków mogą - na swój wniosek - być opodatkowani łącznie od sumy swoich dochodów, po uprzednim odliczeniu odrębnie przez każdego z małżonków, kwot podlegających (zgodnie z przepisami ustawy) odliczeniu od dochodu. W tym przypadku podatek określa się na imię obojga małżonków w podwójnej wysokości podatku obliczonego od połowy łącznych dochodów małżonków, z tym że do sumy tych dochodów nie wlicza się dochodów (przychodów) opodatkowanych w sposób zryczałtowany na zasadach określonych w ustawie (np. od wygranych w grach liczbowych, dywidend, odsetek od lokat bankowych, itp.). Powyższa zasada obliczania podatku ma zastosowanie również w sytuacji, gdy jeden z małżonków w roku podatkowym nie uzyskał przychodów ze źródeł, z których dochód jest opodatkowany na ogólnych zasadach (zgodnie z art. 27 ustawy), lub osiągnął dochody w wysokości nie powodującej obowiązku zapłaty podatku (dochód ten w roku 2002 wynosił 2.727 zł).

OPODATKOWANIE DOCHODÓW OSOBY SAMOTNIE WYCHOWUJĄCEJ DZIECI
Za osobę samotnie wychowującą dzieci uważa się jednego z rodziców albo opiekuna prawnego, jeżeli osoba ta jest panną, kawalerem, wdową, wdowcem, rozwódką, rozwodnikiem albo osobą, w stosunku do której sąd orzekł separację w rozumieniu odrębnych przepisów. Za osobę samotnie wychowującą dzieci uważa się również osobę pozostającą w związku małżeńskim, jeżeli jej małżonek został pozbawiony praw rodzicielskich lub odbywa karę pozbawienia wolności.

Z wnioskiem o obliczenie podatku w sposób przewidziany dla osoby samotnie wychowującej dzieci może wystąpić osoba, która w roku podatkowym łącznie spełniała następujące warunki (określone w art. 6 ust. 4, 5 i 8 ustawy):

  1. samotnie wychowywała dzieci:
  2. ani ta osoba, ani jej dziecko nie uzyskały w roku podatkowym dochodów (przychodów) opodatkowanych na zasadach określonych w ustawie z dnia 20 listopada 1998 r. o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz.U. Nr 144, poz. 930 ze zm.), tj. przychodów opodatkowanych w formie karty podatkowej, ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych, bądź zryczałtowanego podatku dochodowego od przychodów osób duchownych.

Jeżeli osoba samotnie wychowująca dzieci spełnia powyższe warunki może - na swój wniosek - określić podatek w podwójnej wysokości podatku obliczonego od połowy swoich dochodów, z tym że do dochodów osoby samotnie wychowującej dzieci nie wlicza się dochodów (przychodów) opodatkowanych w sposób zryczałtowany na zasadach określonych w ustawie (np. od wygranych w grach liczbowych, dywidend, odsetek od lokat bankowych, itp.) oraz nie dolicza się dochodów uzyskanych przez pełnoletnie dziecko. Pełnoletnie dziecko, które w roku podatkowym uzyskało dochody podlegające opodatkowaniu jest obowiązane do samodzielnego złożenia zeznania podatkowego o wysokości dochodów osiągniętych od dnia uzyskania pełnoletności (również w sytuacji, gdy dochód uzyskany od tego dnia nie przekroczył w roku podatkowym kwoty 2.727 zł).

Część C

W tej części należy podać dane identyfikacyjne podatników składających zeznanie, tj. nazwisko, pierwsze imię, datę urodzenia oraz miejsce zamieszkania w dniu 31 grudnia 2002 r.
Podając miejsce zamieszkania należy wpisać miejsce stałego lub czasowego zamieszkania – nie krótszego niż 2 miesiące. Podatnicy, którzy w dniu 31 grudnia 2002 r. mieli miejsce zamieszkania poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej wpisują swój adres zamieszkania w ostatnim dniu pobytu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej w 2002 roku.
Części C.2 nie wypełniają podatnicy, którzy rozliczają się indywidualnie lub w sposób przewidziany dla osób samotnie wychowujących dzieci.

Część D

Stanowi informację o liczbie dołączonych do zeznania formularzy.

PIT/Bstanowi informację o wysokości dochodu lub straty z pozarolniczej działalności gospodarczej osiągniętych w roku podatkowym. Załącznik ten składają osoby, które w roku podatkowym prowadziły pozarolniczą działalność gospodarczą. W załączniku tym podatnicy wykazują przychody, koszty, dochód lub stratę z działalności prowadzonej samodzielnie, a także w spółkach niebędących osobami prawnymi, w których są wspólnikami.
W przypadku małżonków wnoszących o łączne opodatkowanie dochodów, jak i małżonków rozliczających się indywidualnie, załącznik PIT/B wypełnia odrębnie każdy z małżonków.

PIT/D - składają osoby, które dokonują odliczeń od dochodu lub od podatku z tytułu wydatków mieszkaniowych (w tym odsetek od kredytów mieszkaniowych). Małżonkowie, z wyjątkiem małżonków, w stosunku do których sąd orzekł separację - zarówno wnoszący o łączne opodatkowanie dochodów, jak i małżonkowie rozliczający się indywidualnie - składają jeden załącznik PIT/D. Podatnicy, którzy w 2002 r. - na podstawie art. 26b ust. 1 ustawy - dokonują odliczeń od dochodu z tytułu faktycznie poniesionych wydatków na spłatę odsetek od kredytu (pożyczki) udzielonego podatnikowi na sfinansowanie inwestycji mającej na celu zaspokojenie własnych potrzeb mieszkaniowych, wraz z załącznikiem PIT/D składają oświadczenie PIT-2K.
Małżonkowie rozliczający się indywidualnie i dokonujący odliczeń z tytułu wydatków mieszkaniowych, załącznik PIT/D dołączają do zeznania jednego z małżonków, podając w zeznaniu drugiego z małżonków: NIP, nazwisko i imię małżonka oraz urząd skarbowy, do którego został złożony załącznik PIT/D.

Przykładowo, jeżeli podatnik korzysta z odliczeń wydatków mieszkaniowych, a załącznik PIT/D dołącza:

Załącznik PIT/D został omówiony w oddzielnej broszurze informacyjnej.

PIT/M - stanowi informację o dochodach małoletnich dzieci, podlegających łącznemu opodatkowaniu z dochodami rodziców. Każdy z podatników bez względu na sposób opodatkowania (indywidualnie, wspólnie z małżonkiem albo w sposób przewidziany dla osób samotnie wychowujących dzieci) jest obowiązany odrębnie wypełnić załącznik PIT/M.

PIT/O - składają osoby dokonujące odliczeń od dochodu (np. kwot darowizn, wydatków na cele rehabilitacyjne) lub od podatku (np. z tytułu wydatków na odpłatne kształcenie w szkole wyższej), z wyjątkiem odliczeń wydatków mieszkaniowych. Małżonkowie wnoszący o łączne opodatkowanie dochodów składają jeden załącznik PIT/O.
W załączniku składanym przez małżonków wnoszących o łączne opodatkowanie dochodów należy wypełnić zarówno pozycje “podatnik”, jak i pozycje “małżonek”.
Jeżeli małżonkowie opodatkowują swoje dochody indywidualnie załącznik PIT/O wypełnia i dołącza do swojego zeznania małżonek korzystający z odliczeń.
Jeżeli z odliczeń korzysta każdy z małżonków, każdy z nich wypełnia i dołącza do swojego zeznania załącznik PIT/O, z tym że w załączniku tym każdy z małżonków kwotę przysługującego mu odliczenia wykazuje w pozycjach “podatnik”.
Załącznik PIT/O został omówiony w oddzielnej broszurze informacyjnej.

Ponadto w części D podatnicy informują urząd skarbowy:

SPRAWOZDANIE FINANSOWE
Sprawozdanie finansowe są obowiązani dołączyć do zeznania podatnicy prowadzący księgi rachunkowe.
Jeżeli działalność gospodarcza jest prowadzona w formie spółki niemającej osobowości prawnej właściwym urzędem skarbowym, w którym powinno być złożone sprawozdanie finansowe jest urząd skarbowy właściwy:

  1. ze względu na siedzibę spółki, jeżeli urząd ten jest jednocześnie właściwy przynajmniej dla jednego wspólnika ze względu na jego miejsce zamieszkania,
  2. dla jednego ze wspólników ze względu na jego miejsce zamieszkania - według ich uznania - jeżeli urząd skarbowy właściwy ze względu na siedzibę spółki, nie jest właściwy dla żadnego ze wspólników ze względu na jego miejsce zamieszkania.

Podatnicy prowadzący podatkowe księgi przychodów i rozchodów nie dołączają tych ksiąg do zeznania. Księgi te i związane z ich prowadzeniem dokumenty należy przechowywać przez 5 lat.

Część E

Część tę wypełniają podatnicy - zaznaczając odpowiedni(e) kwadrat(y). Podatnicy, którzy nie wnoszą o łączne opodatkowanie dochodów z małżonkiem wypełniają tylko kolumnę “podatnik”.

Część F

W częściach: F.1 i F.2 należy wykazać kwoty przychodów, koszty uzyskania przychodów, dochody lub straty, a także kwoty należnych zaliczek, w tym również zaliczek pobranych przez płatników. Część F.2 należy wypełnić wyłącznie w sytuacji, gdy małżonkowie wnoszą o łączne opodatkowanie dochodów.
Wypełnić należy tylko te wiersze, które dotyczą źródeł, z których zostały osiągnięte przychody (dochody) lub poniesione straty.
W zeznaniu nie wykazuje się przychodów (dochodów):

  1. z działalności rolniczej, z wyjątkiem przychodów z działów specjalnych produkcji rolnej,
  2. z gospodarki leśnej w rozumieniu ustawy o lasach oraz ustawy o przeznaczeniu gruntów rolnych do zalesienia,
  3. podlegających opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn,
  4. wynikających z czynności, które nie mogą być przedmiotem prawnie skutecznej umowy,
  5. zwolnionych z opodatkowania m.in. na podstawie:
  6. zwolnionych z podatku dochodowego na podstawie art. 16 ustawy z dnia 17 lipca 1997 r. o stosowaniu szczególnych rozwiązań w związku z likwidacją skutków powodzi, która miała miejsce w lipcu 1997 r. (Dz. U. Nr 80, poz. 491 ze zm.) oraz art. 8 ustawy z dnia 11 sierpnia 2001 r. o szczególnych rozwiązaniach prawnych związanych z usuwaniem skutków powodzi z lipca i sierpnia 2001 r. oraz o zmianie niektórych ustaw (Dz.U. Nr 84, poz. 907),
  7. zwolnionych z podatku dochodowego na podstawie art. 1 ustawy z dnia 21 września 2000 r. o zwolnieniu świadczeń z tytułu prześladowań przez nazistowskie Niemcy z podatków i opłat oraz o niezaliczaniu ich do dochodów (Dz.U. Nr 93, poz. 1028),
  8. opodatkowanych w formie ryczałtu, między innymi:
  9. z działalności gospodarczej opodatkowanej w formie karty podatkowej lub ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych,
  10. z opłat otrzymywanych w związku z pełnieniem funkcji o charakterze duszpasterskim, opodatkowanych w formie ryczałtu.

W częściach F.1 i F.2 podatnicy wykazują przychody, koszty uzyskania przychodów, dochody (bądź straty) oraz zaliczki na podatek dochodowy.
Podatnicy, którzy w 2002 r. uzyskali przychody ze źródeł położonych za granicą przed wypełnieniem części F.1 i F.2 powinni zapoznać się z informacjami zamieszczonymi dalej, przed opisem do wiersza 9 tej części.

Wiersz 1:Wynagrodzenia ze stosunku: pracy, służbowego, spółdzielczego i z pracy nakładczej, a także zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, wypłacone przez zakład pracy” podatnicy wypełniają na podstawie imiennych informacji PIT-11 sporządzonych przez płatników (zakłady pracy). Podatnicy, którzy w roku podatkowym otrzymywali z zagranicy wynagrodzenia ze stosunku pracy wypełniają wiersz 1 na podstawie deklaracji PIT-51: złożonej za listopad z uwzględnieniem kwoty przychodu uzyskanego w grudniu 2002 r. i przysługujących za ten miesiąc kosztów uzyskania przychodów, albo ostatnio złożonej w roku podatkowym,

Roczne zryczałtowane koszty uzyskania przychodów z tytułu stosunku służbowego, stosunku pracy, spółdzielczego stosunku pracy oraz pracy nakładczej, nie mogą przekroczyć:1)

  • w przypadku uzyskiwania przychodów z jednego stosunku pracy (stosunków pokrewnych) – 1.155 zł 12 gr (96 zł 26 gr miesięcznie),
  • w przypadku uzyskiwania przychodów z więcej niż jednego stosunku pracy (stosunków pokrewnych) - 1.732 zł 72 gr,
  • w przypadku uzyskiwania przychodów z jednego stosunku pracy (stosunków pokrewnych), jeżeli miejsce stałego lub czasowego zamieszkania podatnika jest położone poza miejscowością, w której znajduje się zakład pracy, a podatnik nie uzyskuje dodatku za rozłąkę - 1.443 zł 90 gr (120 zł 33 gr miesięcznie),
  • w przypadku uzyskiwania przychodów z więcej niż jednego stosunku pracy (stosunków pokrewnych), jeżeli miejsce stałego lub czasowego zamieszkania podatnika jest położone poza miejscowością, w której znajduje się zakład pracy, a podatnik nie uzyskuje dodatku za rozłąkę – 2.165 zł 90 gr.

1) W 2002 r. wysokość kosztów uzyskania przychodów z tytułu stosunku służbowego, stosunku pracy, spółdzielczego stosunku pracy oraz pracy nakładczej określa art. 10 ustawy z dnia 21 listopada 2001 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz.U. Nr 134, poz. 1509 ze zm.)

Jeżeli wyżej wymienione roczne zryczałtowane koszty uzyskania przychodów ze stosunku służbowego, stosunku pracy, spółdzielczego stosunku pracy oraz pracy nakładczej są niższe od faktycznych wydatków podatnika na dojazd do zakładu pracy lub zakładów pracy środkami transportu autobusowego, kolejowego, promowego lub komunikacji miejskiej, w zeznaniu koszty te mogą być przyjęte - zamiast wyżej wymienionych zryczałtowanych – w wysokości faktycznie poniesionych wydatków udokumentowanych wyłącznie imiennymi biletami okresowymi.
Podatnikowi uzyskującemu przychody ze stosunku pracy i korzystającemu w stosunku do tych przychodów z praw autorskich lub z praw pokrewnych w rozumieniu odrębnych przepisów, przysługują koszty uzyskania przychodów w wysokości 50%.
Koszty te są obliczone od przychodu pomniejszonego o potrącone przez płatnika, ze środków podatnika, w danym miesiącu składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe oraz na ubezpieczenie chorobowe, których podstawę wymiaru stanowi ten przychód. Jednocześnie należy pamiętać, iż koszty uzyskania przychodów w wyżej określonej wysokości mogą być zastosowane jedynie do tej części uzyskanego przychodu, który korzysta z praw autorskich lub z praw pokrewnych.

Wiersz 2: “Emerytury - renty krajowe i zagraniczne, renty strukturalne, świadczenia pieniężne dla cywilnych ofiar wojny” podatnicy uzyskujący świadczenia za pośrednictwem płatnika wypełniają na podstawie imiennych informacji PIT-11 (poz. 46, 47 i 48) sporządzonych przez banki, które dokonują wypłaty emerytur i rent z zagranicy lub PIT-40A/11A sporządzonych przez organy rentowe, które dokonują wypłaty emerytur i rent krajowych. Podatnicy, którzy w 2002 r. otrzymali z zagranicy emerytury i renty bez pośrednictwa banku lub renty umowne wypełniają wiersz 2 na podstawie deklaracji PIT-51 z uwzględnieniem kwoty przychodu uzyskanego w grudniu 2002 r.,

Wiersz 3: “Pozarolnicza działalność gospodarcza”

Uwaga:
Jeżeli podatnik osiągnął w roku podatkowym jednocześnie dochody z pozarolniczej działalności gospodarczej oraz z najmu lub dzierżawy, w kolumnie f części F.1 i odpowiednio części F.2 wykazuje tylko raz łączną kwotę należnych z tych źródeł zaliczek. Kwotę tę podatnik może wykazać albo w wierszu 3 “Pozarolnicza działalność gospodarcza”, albo w wierszu 6 “Najem lub dzierżawa”. Zasada ta nie dotyczy podatników, którzy wybrali uproszczoną formę wpłacania zaliczek i w związku z tym nie składali deklaracji PIT-5, lecz deklarację PIT-5P. >

Wiersz 4: “Działy specjalne produkcji rolnej”

Wiersz 5: “Działalność wykonywana osobiście, o której mowa w art. 13 ustawy (w tym umowy o dzieło i zlecenia)” podatnicy wypełniają na podstawie imiennych informacji PIT-8B, PIT-11 i PIT-R sporządzonych przez płatnika(ów) i deklaracji PIT-52 w przypadku uzyskiwania dochodów z tej działalności bez pośrednictwa płatników,

Uwaga! Podatnicy, którzy otrzymali informację PIT-R (“Informacja o wypłaconych podatnikowi kwotach z tytułu pełnienia obowiązków społecznych i obywatelskich”) od więcej niż jednego płatnika samodzielnie obliczają kwotę podlegającą opodatkowaniu.
W 2002 r. diety oraz kwoty stanowiące zwrot kosztów otrzymywane przez osoby wykonujące czynności związane z pełnieniem obowiązków społecznych i obywatelskich wolne były od podatku dochodowego do wysokości nieprzekraczającej (łącznie od wszystkich płatników) miesięcznie 2.280 zł. W konsekwencji diety oraz zwrot kosztów przekraczające miesięcznie kwotę korzystającą ze zwolnienia podlegają opodatkowaniu.
Kwotę diet oraz zwróconych kosztów niepodlegających opodatkowaniu - w poszczególnych miesiącach roku podatkowego - płatnik wykazuje w kolumnie “d” informacji PIT-R. Każdy podatnik, który otrzymał więcej niż jedną informację PIT-R jest obowiązany zsumować kwoty korzystające ze zwolnienia w danym miesiącu roku podatkowego (np. suma kwot dotycząca miesiąca stycznia z kol. d otrzymanych informacji PIT-R, odpowiednio suma kwot dotycząca miesiąca lutego z kol. d otrzymanych informacji PIT-R, itd.). Jeżeli zsumowana dla danego miesiąca kwota przekracza 2.280 zł, nadwyżkę ponad tę kwotę z poszczególnych miesięcy podatnik jest obowiązany wykazać w wierszu 5.

Podatnicy, którzy otrzymali przychody z tego źródła:

Koszty te są obliczane w wysokości 20% przychodu, pomniejszonego o potrącone przez płatnika, ze środków podatnika, w danym miesiącu składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe oraz na ubezpieczenie chorobowe, których podstawę wymiaru stanowi ten przychód. Zasada ta nie dotyczy podatników uzyskujących dochody z działalności wykonywanej osobiście bez pośrednictwa płatników.
Jeżeli podatnik udowodni, że koszty uzyskania przychodów były wyższe niż wynikające z zastosowania wyżej podanej normy procentowej, koszty uzyskania przyjmuje się w wysokości faktycznie poniesionych.
Koszty uzyskania przychodów nie przysługują od przychodów otrzymywanych przez osoby:

Wiersz 6: “Najem lub dzierżawa”

Wiersz 7: “Kapitały pieniężne i prawa majątkowe (w tym prawa autorskie i inne prawa, o których mowa w art. 18 ustawy)” podatnicy wypełniają między innymi na podstawie imiennych informacji PIT-8B, PIT-11 sporządzonych przez płatnika(ów) i deklaracji PIT-13.

Jeżeli podatnik udowodni, że koszty uzyskania ww. przychodów były wyższe niż wynikające z zastosowania normy procentowej (50%), koszty uzyskania przyjmuje się w wysokości faktycznie poniesionych,

Wiersz 8: “Inne źródła niewymienione w wierszach od 1 do 7” wypełniają podatnicy, którzy uzyskali przychody m.in. z tytułu:

W tym samym wierszu należy wykazać:

  1. przychody uzyskane z odpłatnego zbycia innych rzeczy, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. d) ustawy, jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonywaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane przed upływem pół roku, licząc od końca miesiąca, w którym nastąpiło nabycie rzeczy, a także koszty uzyskania tych przychodów, dochód (lub stratę),
  2. kwoty uprzednio odliczone od dochodu z tytułu wydatków poniesionych na własne cele mieszkaniowe lub budownictwo wielorodzinne na wynajem, do których podatnicy utracili prawo, tj. w przypadku:

    Doliczenia z powyższych tytułów podatnicy dokonują w kol. b i odpowiednio w kol. d na podstawie zeznań podatkowych złożonych za lata ubiegłe,

  1. przychody uzyskane ze źródeł, od których płatnik i podatnik nie miał obowiązku odprowadzania zaliczek na podatek w ciągu roku,

Uwaga! Podatnicy, którzy otrzymali informację PIT-8S (“Informacja o wysokości wypłaconego stypendium”) od więcej niż jednego płatnika samodzielnie obliczają kwotę podlegającą opodatkowaniu.
W 2002 r. - na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 40 ustawy - ze zwolnienia od podatku korzystały stypendia dla uczniów i studentów, których wysokość i zasady udzielania zostały określone w uchwale organu stanowiącego jednostki samorządu terytorialnego, oraz stypendia dla uczniów i studentów przyznane przez fundacje lub stowarzyszenia na podstawie regulaminów zatwierdzonych przez organy statutowe udostępnionych do publicznej wiadomości za pomocą internetu, środków masowego przekazu lub wykładanych (wywieszanych) dla zainteresowanych w pomieszczeniach ogólnie dostępnych - do wysokości nieprzekraczającej miesięcznie (łącznie od wszystkich płatników) kwoty 380 zł. W konsekwencji stypendia przekraczające miesięcznie kwotę zwolnioną podlegają opodatkowaniu podatkiem dochodowym.

Kwotę stypendiów nie podlegających opodatkowaniu - w poszczególnych miesiącach roku podatkowego - płatnik wykazuje w kolumnie “c” informacji PIT-8S. Każdy podatnik (stypendysta), który otrzymał więcej niż jedną informację PIT-8S jest obowiązany zsumować kwoty korzystające ze zwolnienia w danym miesiącu roku podatkowego (np. suma kwot dotycząca miesiąca stycznia z kol. c otrzymanych informacji PIT-8S, odpowiednio suma kwot dotycząca miesiąca lutego z kol. c otrzymanych informacji PIT-8S, itd.). Jeżeli zsumowana dla danego miesiąca kwota przekracza 380 zł, nadwyżkę ponad tę kwotę z poszczególnych miesięcy podatnik jest obowiązany wykazać w wierszu 8.

PRZYCHODY UZYSKANE ZE ŹRÓDEŁ POŁOŻONYCH ZA GRANICĄ
Sposób opodatkowania przychodów uzyskanych ze źródeł przychodów położonych w obcym państwie wynika z postanowień umowy o zapobieżeniu podwójnemu opodatkowaniu, którą Rzeczpospolita Polska zawarła z tym państwem, a w przypadku braku takiej umowy - z zasad wzajemności. Dlatego też przed wypełnieniem części F wskazane jest upewnienie się co do postanowień właściwej umowy.
Do dochodów uzyskanych za granicą mają zastosowanie dwie metody obliczenia podatku, tzw.:

  1. metoda wyłączenia z progresją, która oznacza, że w Polsce zwalnia się z opodatkowania dochód osiągnięty w drugim państwie, jednak dla ustalenia podatku należnego od dochodu osiągniętego w Polsce, stosuje się stopę podatku obliczoną dla całego dochodu, tj. łącznie z dochodem osiągniętym w drugim państwie, lub
  2. metoda odliczenia podatku zapłaconego za granicą, która oznacza, że w Polsce podatek zapłacony za granicą podlega odliczeniu od podatku obliczonego od łącznych dochodów uzyskanych w roku podatkowym.

Jeżeli do dochodów uzyskanych za granicą ma zastosowanie metoda wyłączenia z progresją, dochodów tych podatnicy nie wykazują w części F.1 i F.2., należy je bowiem wykazać w części J zeznania w wierszu zatytułowanym “Dochody osiągnięte za granicą...”.

Właściwe wiersze w części F.1 i F.2 wypełniają natomiast podatnicy, którzy uzyskali dochody ze źródeł przychodów położonych w obcym państwie, do których ma zastosowanie metoda odliczenia podatku zapłaconego za granicą. W tym przypadku w odpowiednim wierszu należy wykazać: w kol. b kwotę przychodów, w kol. c kwotę przysługujących kosztów uzyskania przychodów, w kol. d kwotę dochodu obliczonego jako różnicę między przychodem (kol. b) i kosztami uzyskania przychodów (kol. c). Ponadto należy wypełnić kol. e, jeżeli koszty uzyskania przychodów (kol. c) przekraczają kwotę przychodów (kol. b). W kol. f w części F.1 i F.2 nie należy natomiast wykazywać podatku zapłaconego w obcym państwie. Kwotę tę podatnicy wykazują i odliczają w części J w wierszu zatytułowanym “Podatek zapłacony za granicą - zgodnie z art. 27 ust. 9 ustawy, przeliczony na złote” (patrz opis do części J).

Wiersz 9: “Razem” - należy wypełnić niezależnie od liczby źródeł przychodów, z których podatnicy uzyskali przychód.

Część F.3
DOCHODY MAŁOLETNICH DZIECI
Podatnicy są obowiązani doliczyć do swoich dochodów, dochody małoletnich dzieci (własnych lub przysposobionych do lat 18), np. z tytułu renty rodzinnej. Jeżeli małżonkowie opodatkowują swoje dochody indywidualnie, dochody małoletnich dzieci dolicza się po połowie do dochodu każdego z małżonków chyba, że prawo pobierania pożytków przysługuje tylko jednemu z małżonków.

Przed wypełnieniem części F.3 należy uprzednio wypełnić załącznik PIT/M.
Kwotę dochodu z poz. 29 załącznika PIT/M należy przenieść do poz. 136 lub poz. 137 zeznania PIT-36 (odpowiednio podatnik lub małżonek).
Kwotę zaliczki z poz. 30 załącznika PIT/M należy przenieść do poz. 138 lub poz. 139 zeznania PIT-36 (odpowiednio podatnik lub małżonek).

Nie łączy się z dochodami podatników dochodów małoletnich dzieci z ich pracy, stypendiów oraz z przedmiotów oddanych im do swobodnego użytku. W przypadku uzyskiwania przez małoletnie dziecko tych dochodów rodzic składa w imieniu małoletniego dziecka zeznanie podatkowe.
Jeżeli dziecko, które uzyskuje dochód podlegający opodatkowaniu, ukończyło w roku podatkowym 18 lat, samodzielnie składa zeznanie podatkowe o wysokości dochodów osiągniętych od dnia uzyskania pełnoletności.

Część G

DOCHÓD ZWOLNIONY OD PODATKU – NA PODSTAWIE ART. 21 UST. 1 PKT 63a USTAWY

Poz. 140 i 141 wypełniają podatnicy, korzystający ze zwolnienia od podatku dochodowego w związku z prowadzeniem działalności gospodarczej na terenie specjalnej strefy ekonomicznej na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 63a ustawy, którzy otrzymali zezwolenie na prowadzenie tej działalności po dniu 31 grudnia 2000 r., przy czym wielkość pomocy publicznej udzielanej w formie niniejszego zwolnienia nie może przekroczyć wielkości pomocy publicznej dla przedsiębiorcy, dopuszczalnej dla obszarów kwalifikujących się do uzyskania pomocy w największej wysokości, zgodnie z zasadami zawartymi w ustawie z dnia 30 czerwca 2000 r. o warunkach dopuszczalności i nadzorowaniu pomocy publicznej dla przedsiębiorców (Dz.U. Nr 60, poz. 704 ze zm.), w tym z zasadami kumulacji oraz udzielania pomocy publicznej w określonych sektorach.

STRATY Z LAT UBIEGŁYCH
Poz. 142 i 143 wypełniają podatnicy, którzy w latach: 1999, 2000 lub 2001 wykazali straty i w roku 2002 mają prawo do odliczania strat1) z lat ubiegłych. Podatnicy, którzy ponieśli straty w 1999 roku mają prawo do odliczenia od dochodu za 2002 rok kwoty odpowiadającej 1/3 tych strat. Podatnicy, którzy ponieśli straty w 2000 lub 2001 r. mają prawo do odliczenia tych strat od dochodu w najbliższych kolejno po sobie następujących pięciu latach podatkowych, z tym że wysokość takiego odliczenia w którymkolwiek z tych lat, w tym również w 2002 roku, nie może przekroczyć 50% kwoty tych strat.

1) Sposób ustalenia kwoty straty nie dotyczy straty poniesionej w 1997 r. przez podatników prowadzących działalność na terenie gmin, w których w lipcu 1997 r. miała miejsce powódź, określonych zgodnie z art.53d ustawy budżetowej na rok 1997 z dnia 21 lutego 1997 r. (Dz. U. Nr 19, poz. 106 ze zm.). Podatnicy ci stratę poniesioną w 1997 r. mogą pokryć z dochodu uzyskanego w najbliższych kolejno po sobie następujących pięciu latach podatkowych. Kwotę straty pokrywanej z dochodu uzyskanego w poszczególnych latach okresu pięcioletniego określa podatnik (art. 2 ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r. o stosowaniu szczególnych rozwiązań podatkowych w związku z likwidacją skutków powodzi, która miała miejsce w lipcu 1997 r. (Dz.U. Nr 113, poz. 736 oraz z 1998 r. Nr 94, poz. 593)).

Uwaga:

Odliczenie straty przysługuje tylko od dochodu z tego samego źródła, które przyniosło stratę.

Jeżeli w latach 1999-2001 podatnicy utracili prawo do ulg inwestycyjnych lub prawo do zwolnienia z tytułu prowadzenia działalności gospodarczej na terenie specjalnej strefy ekonomicznej i w związku z tym zmniejszali stratę poniesioną ze źródła przychodów, z którym związane były ulgi lub zwolnienia, to wówczas w 2002 roku odliczają stratę zmniejszoną o kwoty utraconych w tych latach ulg lub zwolnień.

Odliczeniu nie podlegają straty ze sprzedaży rzeczy i praw majątkowych oraz straty ze źródeł przychodów, z których dochody są zwolnione od podatku dochodowego.

SKŁADKI  NA UBEZPIECZENIA SPOŁECZNE
Poz. 144 i 145 wypełniają podatnicy dokonujący odliczeń z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne.
Odliczeniu podlegają składki określone w przepisach ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz.U. Nr 137, poz. 887 ze zm.):

Nie podlegają odliczeniu od dochodu składki na ubezpieczenia społeczne:

Kwotę składek na ubezpieczenia społeczne ustala się na podstawie dokumentów stwierdzających ich opłacenie.
Kwota odliczanych w poz. 144 składek na ubezpieczenia społeczne nie może przekroczyć sumy kwot z poz. 92 i 136, pomniejszonej o kwoty z poz. 140 i 142. Odpowiednio kwota odliczanych w poz. 145 składek na ubezpieczenia społeczne nie może przekroczyć sumy kwot z poz. 134 i 137, pomniejszonej o kwoty z poz. 141 i 143.

Część H

Wypełniają podatnicy, korzystający z ulg i odliczeń od dochodu oraz zwolnień.

ODLICZENIA OD DOCHODU - WYKAZANE W ZAŁĄCZNIKU PIT/O
Poz. 148 i 149 wypełniają podatnicy korzystający z odliczeń od dochodu na podstawie art. 26 ust. 1 pkt 3-6 i 9-10 ustawy.
Opis załącznika PIT/O znajduje się w oddzielnej broszurze informacyjnej do tego załącznika.
Odliczenie w poz. 148 nie może przekroczyć kwoty z poz. 146. Odpowiednio odliczenie w poz. 149 nie może przekroczyć kwoty z poz. 147.

ODSETKI OD KREDYTU (POŻYCZKI) MIESZKANIOWEGO - WYKAZANE W CZĘŚĆI B.1 ZAŁĄCZNIKA PIT/D
Poz. 150 wypełniają podatnicy korzystający z odliczeń od dochodu na podstawie art. 26b ust. 1 ustawy, tj. z odliczeń z tytułu spłaty odsetek od kredytu (pożyczki) udzielonego podatnikowi na sfinansowanie inwestycji mającej na celu zaspokojenie własnych potrzeb mieszkaniowych.
Opis tej ulgi został zamieszczony w broszurze informacyjnej do załącznika PIT/D.
Odliczenie w poz. 150 nie może przekroczyć kwoty dochodu wykazanej w poz. 146 po odliczeniu kwoty z poz. 148. W przypadku małżonków wnoszących o łączne opodatkowanie dochodów, dokonywane w poz. 150 odliczenie nie może przekroczyć sumy kwot z poz. 146 i 147 pomniejszonej o kwoty z poz. 148 i 149.

ODLICZENIA OD DOCHODU DODATKOWEJ OBNIŻKI
Poz. 151 i 152 wypełniają podatnicy, którzy w latach ubiegłych dokonywali odliczeń na podstawie przepisów rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 24 stycznia 1995 r. w sprawie odliczeń od dochodu wydatków inwestycyjnych oraz obniżek podatku dochodowego w gminach zagrożonych szczególnie wysokim bezrobociem strukturalnym (Dz.U. Nr 14, poz. 63 i z 1996 r. Nr 63, poz. 293) i którzy na podstawie przepisów tego rozporządzenia mają prawo do dokonania dodatkowej obniżki dochodu do opodatkowania w każdym roku podatkowym, w którym zgodnie z odrębnymi przepisami, dokonywane są odpisy amortyzacyjne.
Dodatkowa obniżka nie znajdująca pokrycia w dochodzie nie podlega odliczeniu w latach następnych.
Kwota dodatkowej obniżki wykazana w poz. 151 nie może przekroczyć kwoty dochodu z poz. 146 po odliczeniu sumy kwot z poz. 148 i 150 w części przypadającej na podatnika. Odpowiednio kwota dodatkowej obniżki wykazana w poz. 152 nie może przekroczyć kwoty dochodu z poz. 147 po odliczeniu sumy kwot z poz. 149 i 150 w części przypadającej na tego podatnika.

ODLICZENIA OD DOCHODU WYDATKÓW MIESZKANIOWYCH - WYKAZANE W ZAŁĄCZNIKU PIT/D
Poz. 153, 154 i 155 wypełniają podatnicy dokonujący odliczeń od dochodu wydatków mieszkaniowych.
Opis załącznika PIT/D znajduje się w oddzielnej broszurze informacyjnej do tego załącznika.
Dokonywane w poz. 154 odliczenie z tytułu wydatków mieszkaniowych nie może przekroczyć kwoty dochodu wykazanej w poz. 146 po odliczeniu sumy kwot z poz. 148, 150 i 151.
W przypadku małżonków wnoszących o łączne opodatkowanie dochodów dokonywane w poz. 154 odliczenie z tytułu wydatków mieszkaniowych nie może przekroczyć sumy kwot z poz. 146 i 147, pomniejszonej o kwoty z poz. 148, 149, 150, 151 i 152.

ODLICZENIA OD DOCHODU ULGI INWESTYCYJNEJ LUB PREMII INWESTYCYJNEJ
Poz. 156 i 157 wypełniają podatnicy korzystający z ulg inwestycyjnych na podstawie art. 26a ustawy w brzmieniu obowiązującym przed dniem 1 stycznia 2001 r., w związku z art. 7 ust. 18-20 ustawy z dnia 9 listopada 2000 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz.U. Nr 104, poz. 1104 ze zm.).
Podstawą obliczenia ulgi inwestycyjnej jest dochód osiągnięty ze źródła przychodu, z którym związana jest ulga. Jeżeli podatnik prowadzi pozarolniczą działalność gospodarczą podstawą obliczenia ulgi inwestycyjnej jest dochód z poz. 62 i odpowiednio z poz. 104. Jeżeli podatnik prowadzi działy specjalne produkcji rolnej podstawę obliczenia ulgi inwestycyjnej stanowi dochód z poz. 67 i odpowiednio z poz. 109.
Odliczenie w poz. 156 z tytułu ulgi inwestycyjnej nie może przekroczyć kwoty dochodu wykazanej w poz. 146 po odliczeniu sumy kwot z poz. 148 oraz 150 i 154 w części przypadającej na podatnika. Odpowiednio odliczenie w poz. 157 z tytułu ulgi inwestycyjnej nie może przekroczyć kwoty dochodu wykazanej w poz. 147 po odliczeniu sumy kwot z poz. 149 oraz 150 i 154 w części przypadającej na tego podatnika.
Poz. 158 i 159 wypełniają podatnicy korzystający z premii inwestycyjnej, którzy nabyli prawo do takiej premii na podstawie art. 26a ustawy w brzmieniu obowiązującym przed dniem 1 stycznia 2001 r., w związku z art. 7 ust. 18-20 ustawy z dnia 9 listopada 2000 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz.U. Nr 104, poz. 1104 ze zm.).
Pozycji 156, 157, 158 i 159 nie wypełniają podatnicy, którzy korzystają z odliczenia od dochodu dodatkowej obniżki na podstawie przepisów rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 24 stycznia 1995 r. w sprawie odliczeń od dochodu wydatków inwestycyjnych oraz obniżek podatku dochodowego w gminach zagrożonych szczególnie wysokim bezrobociem strukturalnym, jak również osoby prowadzące działalność gospodarczą na terenie specjalnych stref ekonomicznych, o ile korzystają z ulg, zwolnień i preferencji na podstawie ustawy o specjalnych strefach ekonomicznych i przepisów wykonawczych do tej ustawy.

DOCHÓD ZWOLNIONY OD PODATKU
Poz. 160 i 161 wypełniają podatnicy korzystający ze zwolnień od podatku dochodowego w  związku z prowadzeniem działalności gospodarczej na terenie specjalnych stref ekonomicznych, którzy otrzymali zezwolenie na prowadzenie tej działalności przed dniem 1 stycznia 2001 r.
W pozycjach tych należy wykazać kwotę obliczoną w sposób i na zasadach przewidzianych w przepisach wykonawczych do ustawy z dnia 20 października 1994 r. o specjalnych strefach ekonomicznych (Dz. U. Nr 123, poz. 600 ze zm.), w brzmieniu obowiązującym przed dniem 1 stycznia 2001 r.
Pozycji 160 i 161 nie wypełniają podatnicy korzystający:

Kwota dochodu zwolnionego wykazana w poz. 160 nie może przekroczyć kwoty dochodu wykazanej w poz. 146 po odliczeniu sumy kwot z poz. 148 oraz 150 i 154 w części przypadającej na podatnika. Odpowiednio kwota dochodu zwolnionego wykazana w poz. 161 nie może przekroczyć kwoty dochodu wykazanej w poz. 147 po odliczeniu sumy kwot z poz. 149 oraz 150 i 154 w części przypadającej na tego podatnika.

Część I

KWOTY ZWIĘKSZAJĄCE PODSTAWĘ OPODATKOWANIA/ ZMNIEJSZAJĄCE STRATĘ
Odpowiednie poz. 162-165 wypełniają podatnicy, którzy utracili prawo do ulg inwestycyjnych na skutek wystąpienia okoliczności, o których mowa w przepisach:

W poz. 162 i 163 podatnicy wykazują kwoty uprzednio odliczonych ulg inwestycyjnych związanych z prowadzeniem pozarolniczej działalności gospodarczej, do których utracili prawo.
W poz. 164 i 165 podatnicy wykazują kwoty uprzednio odliczonych ulg inwestycyjnych związanych z prowadzeniem działów specjalnych produkcji rolnej, do których utracili prawo.
Poz. 162-165 nie wypełniają podatnicy, którzy korzystali z ulg inwestycyjnych, o których mowa w art. 26a ustawy w brzmieniu obowiązującym przed dniem 1 stycznia 2001 r. i utracili prawo do ulg inwestycyjnych na skutek wystąpienia okoliczności, o których mowa w tym przepisie. Na mocy art. 7 ust. 19 i 20 ustawy z dnia 9 listopada 2000 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz.U. Nr 104, poz. 1104 ze zm.) podatnicy ci są obowiązani zwiększyć przychód o kwoty uprzednio odliczonych ulg inwestycyjnych (patrz opis do wiersza 3 (“Pozarolnicza działalność gospodarcza”) lub 4 (“Działy specjalne produkcji rolnej”) w części F).
Poz. 166 i 167 wypełniają podatnicy, którzy utracili prawo do zwolnienia od podatku dochodowego dochodu z pozarolniczej działalności gospodarczej, na skutek wystąpienia okoliczności, o których mowa w przepisach wykonawczych do ustawy z dnia 20 października 1994 r. o specjalnych strefach ekonomicznych, w brzmieniu obowiązującym przed dniem 1 stycznia 2001 r., a także w art. 21 ust. 5b-5c ustawy. W pozycjach tych podatnicy wykazują kwoty uprzednio odliczonego dochodu objętego zwolnieniem z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej na terenie specjalnej strefy ekonomicznej, do którego utracili prawo.

Jeżeli w roku podatkowym ze źródła przychodów, z którym związana była ulga lub zwolnienie, podatnicy:

Kwoty te wpłyną na zmniejszenie straty z tego źródła.
Poz. 174 i 175 wypełniają podatnicy, którzy dokonują zmniejszenia straty poniesionej z pozarolniczej działalności gospodarczej wykazanej w poz. 63 i 105 o kwotę wykazaną w poz. 170 i 171. W pozycjach tych podatnicy wykazują wysokość straty po jej zmniejszeniu o kwotę utraconych ulg lub zwolnień.
Poz. 176 i 177 wypełniają podatnicy, którzy dokonują zmniejszenia straty poniesionej z działów specjalnych produkcji rolnej wykazanej w poz. 68 i 110 o kwotę wykazaną w poz. 172 i 173. W pozycjach tych podatnicy wykazują wysokość straty po jej zmniejszeniu o kwotę utraconych ulg.
Jeżeli poniesiona przez podatnika w roku podatkowym strata ze źródła przychodów, z którym związana była ulga lub zwolnienie jest mniejsza niż kwota utraconej ulgi lub zwolnienia, podatnik w pierwszej kolejności dokonuje zmniejszenia tej straty, natomiast o pozostałą część kwoty utraconej ulgi lub zwolnienia zwiększa podstawę opodatkowania.

Część J

DOCHÓD DO OPODATKOWANIA (poz. 178)
Od sumy kwot z poz. 146 i 147 należy odjąć kwoty z poz. 148, 149, 150, 151, 152, 154, 156-161, a następnie dodać sumę kwot z poz. 168 i 169.

DOCHODY OSIĄGNIĘTE ZE ŹRÓDEŁ PRZYCHODÓW POŁOŻONYCH ZA GRANICĄ
Poz. 179 i 180 wypełniają podatnicy, którzy w roku podatkowym oprócz dochodów podlegających opodatkowaniu uzyskali dochody ze źródeł przychodów położonych za granicą, do których zgodnie z postanowieniami umów o zapobieżeniu podwójnemu opodatkowaniu ma zastosowanie metoda wyłączenia z progresją (dochody zwolnione od podatku na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 33 i 66 ustawy). Metoda ta oznacza, że w Polsce zwalnia się z opodatkowania dochód osiągnięty w drugim państwie, jednak dla ustalenia podatku należnego od dochodu osiągniętego w Polsce, stosuje się stopę podatku obliczoną dla całego dochodu, tj. łącznie z dochodem osiągniętym w drugim państwie.
Metodę tę stosują również podatnicy, którzy uzyskują dochody ze źródeł przychodów położonych w państwie, z którym Polska nie zawarła umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania, jeżeli podlegają one w tym państwie podatkowi tego samego rodzaju i państwo to postępuje według zasad wzajemności co do takich samych dochodów ze źródeł położonych na obszarze Polski.

PODSTAWA OBLICZENIA PODATKU (poz. 181)
Podstawą obliczenia podatku dla podatników rozliczających się :

Podstawę obliczenia podatku zaokrągla się do pełnego złotego w ten sposób, że kwoty wynoszące mniej niż 50 groszy pomija się, a 50 i więcej groszy podwyższa się do pełnych złotych.

OBLICZONY PODATEK ZGODNIE Z ART. 27 UST. 1-8 USTAWY (poz. 182)
Skala podatkowa obowiązująca w 2002 r.:

Podstawa obliczenia podatku w złotych

Podatek wynosi

Ponad

Do

  
 

 37.024

 19% podstawy obliczenia minus kwota 518 zł 16 gr

 37.024

 74.048

 6.516 zł 40 gr + 30% nadwyżki ponad 37.024 zł

 74.048

  

 17.623 zł 60 gr + 40% nadwyżki ponad 74.048 zł

  1. Obliczenie podatku przez podatników, którzy nie uzyskali dochodów, o których mowa w opisie do poz. 179 i 180.
    Podatnicy obliczają podatek od kwoty wykazanej w poz. 181 stanowiącej podstawę obliczenia podatku według obowiązującej w 2002 r. skali podatkowej.
    Tak obliczony podatek, podatnicy rozliczający się:
    • indywidualnie - wpisują w poz. 182 zeznania,
    • wspólnie z małżonkiem - mnożą przez dwa, a następnie wpisują w poz. 182 zeznania,
    • w sposób przewidziany dla osób samotnie wychowujących dzieci - mnożą przez dwa, a następnie wpisują w poz. 182 zeznania.

    Jeżeli u podatników, którzy osiągnęli w roku podatkowym wyłącznie przychody z tytułu emerytur i rent zagranicznych, które nie podlegały ubruttowieniu w związku z wejściem w życie ustawy od 1 stycznia 1992 r. (stosownie do art. 55 ust. 6), po odliczeniu podatku według skali, pozostaje kwota przychodu niższa niż kwota stanowiąca 20% górnej granicy pierwszego przedziału skali podatkowej w stosunku rocznym, podatek określa się tylko w wysokości nadwyżki ponad tę kwotę. Powyższą zasadę obliczania podatku stosuje się, jeżeli prawo do emerytury i renty zagranicznej i obowiązek podatkowy istniały w dniu 1 stycznia 1992 r. lub powstały, poczynając od świadczeń należnych od tego dnia.

  2. Obliczenie podatku przez podatników, którzy uzyskali dochody, o których mowa w opisie do poz. 179 i 180.
    Podatnicy, którzy osiągnęli dochody ze źródeł przychodów położonych za granicą, do których zgodnie z postanowieniami umów o zapobieżeniu podwójnemu opodatkowaniu ma zastosowanie metoda wyłączenia z progresją, podatek obliczają mnożąc kwotę wykazaną w poz. 181 przez stopę procentową obliczoną w sposób wskazany poniżej.
    Tak obliczony podatek, podatnicy rozliczający się:
    • indywidualnie - wpisują w poz. 182 zeznania,
    • wspólnie z małżonkiem - mnożą przez dwa, a następnie wpisują w poz. 182 zeznania,
    • w sposób przewidziany dla osób samotnie wychowujących dzieci - mnożą przez dwa, a następnie wpisują w poz. 182 zeznania.

    Obliczenie stopy procentowej dla podatników rozliczających swoje dochody:

    • indywidualnie - od sumy dochodów wykazanych w poz. 178 i 179 należy obliczyć podatek według skali, a następnie ustalić stopę procentową, z dokładnością do dwóch miejsc po przecinku. W tym celu należy kwotę podatku obliczonego według skali podzielić przez sumę kwot wykazanych w poz. 178 i 179 a następnie pomnożyć przez 100.
    • wspólnie z małżonkiem lub w sposób przewidziany dla osób samotnie wychowujących dzieci - od połowy sumy kwot wykazanych w poz. 178, 179 i 180 należy obliczyć podatek według skali, a następnie ustalić stopę procentową, z dokładnością do dwóch miejsc po przecinku. W tym celu należy kwotę podatku obliczonego według skali podzielić przez połowę sumy kwot z poz. 178, 179 i 180 a następnie pomnożyć przez 100.

DOLICZENIA DO PODATKU
Obowiązek wykazania i doliczenia kwot uprzednio odliczonych od podatku wynika z postanowień art. 6 ustawy z dnia 21 listopada 2001 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz.U. Nr 134, poz. 1509 ze zm.) oraz art. 45 ust. 3a ustawy. W konsekwencji poz. 183 wypełniają podatnicy, którzy:

  1. skorzystali z odliczeń od podatku z tytułu wydatków poniesionych na własne potrzeby mieszkaniowe, a następnie w roku podatkowym:
    • wycofali ze spółdzielni wniesiony wkład mieszkaniowy lub budowlany,
    • w całości zmienili przeznaczenie lokalu lub budynku z mieszkalnego na użytkowy,
    • otrzymali zwrot odliczonych wydatków po roku, w którym dokonali odliczeń, z wyjątkiem gdy zwrócone kwoty zostały zaliczone do przychodów podlegających opodatkowaniu,
    • wycofali oszczędności z kasy mieszkaniowej, z wyjątkiem, gdy wycofaną kwotę po określonym w umowie o kredyt kontraktowy okresie systematycznego oszczędzania wydatkowali zgodnie z celami systematycznego oszczędzania na rachunku prowadzonym przez tę kasę,
    • przenieśli uprawnienia do rachunku oszczędnościowo-kredytowego na rzecz osób trzecich, z wyjątkiem dzieci własnych lub przysposobionych,
    • zbyli grunt lub prawo wieczystego użytkowania gruntu,
  2. w roku podatkowym otrzymali zwrot uprzednio zapłaconych i odliczonych składek na powszechne ubezpieczenie zdrowotne.

PODATEK ZAPŁACONY ZA GRANICĄ - ZGODNIE Z ART. 27 UST. 9, PRZELICZONY NA ZŁOTE
Poz. 184 i 185 wypełniają podatnicy, którzy uzyskali dochody ze źródeł przychodów położonych za granicą, do których zgodnie z postanowieniami umów o zapobieżeniu podwójnemu opodatkowaniu ma zastosowanie metoda odliczenia podatku zapłaconego za granicą. Metoda ta oznacza, że podatek zapłacony za granicą podlega odliczeniu od podatku obliczonego od łącznych dochodów uzyskanych w roku podatkowym.
Odliczenie to nie może jednak przekroczyć tej części podatku obliczonego przed dokonaniem odliczenia, która proporcjonalnie przypada na dochód uzyskany za granicą.

W tym przypadku kwotę podatku obliczonego wg skali od łącznych dochodów uzyskanych za granicą i w Polsce należy pomnożyć przez kwotę dochodu uzyskanego za granicą a następnie podzielić przez kwotę łącznego dochodu uzyskanego za granicą i w Polsce.

Metodę tę stosuje się między innymi do dochodów uzyskanych ze źródeł przychodów położonych na terytorium USA, Rosji, Danii, Anglii, Finlandii.

Część K

SKŁADKA NA POWSZECHNE UBEZPIECZENIE ZDROWOTNE
Poz. 187 i 188 wypełniają podatnicy, którzy korzystają z odliczenia od podatku składki na powszechne ubezpieczenie zdrowotne.
Odliczeniu od podatku podlega składka na powszechne ubezpieczenie zdrowotne:

Nie podlegają odliczeniu od podatku składki na powszechne ubezpieczenie zdrowotne:

Kwotę składki na powszechne ubezpieczenie zdrowotne ustala się na podstawie dokumentów stwierdzających jej opłacenie.
Odliczenie wykazane w poz. 187 z tytułu składki na powszechne ubezpieczenie zdrowotne nie może przekroczyć kwoty z poz. 186. W przypadku łącznego opodatkowania dochodów małżonków, suma odliczeń wykazanych w poz. 187 i 188 nie może przekroczyć kwoty wykazanej w poz. 186.

ODLICZENIA OD PODATKU - WYKAZANE W ZAŁĄCZNIKU PIT/O
Opis załącznika PIT/O znajduje się w oddzielnej broszurze informacyjnej do tego załącznika.
Odliczenie w poz. 189 nie może przekroczyć kwoty z poz. 186 pomniejszonej o kwotę z poz. 187. W przypadku łącznego opodatkowania dochodów małżonków, suma odliczeń wykazanych w poz. 189 i 190 nie może przekroczyć kwoty z poz. 186 pomniejszonej o sumę kwot z poz. 187 i 188.

ODLICZENIA OD PODATKU WYDATKÓW MIESZKANIOWYCH - WYKAZANE W ZAŁĄCZNIKU PIT/D
Opis załącznika PIT/D znajduje się w oddzielnej broszurze informacyjnej do tego załącznika.
Dokonywane w roku podatkowym w poz. 192 odliczenie z tytułu wydatków mieszkaniowych nie może przekroczyć kwoty z poz. 186, pomniejszonej o sumę kwot poz. 187 i 189. W przypadku łącznego opodatkowania dochodów małżonków dokonywane w roku podatkowym odliczenie z tytułu wydatków mieszkaniowych nie może przekroczyć kwoty z poz. 186, pomniejszonej o sumę kwot z poz. 187, 188, 189 i 190.

Część L

W części tej podatnicy dokonują obliczenia zobowiązania podatkowego.
W części L (poz. 195 i 196) należy wykazać zryczałtowany podatek od:

  • dochodu z likwidacji działalności gospodarczej dokonanej w grudniu 2002 r.,
  • przychodu (dochodu), od którego płatnik nie pobrał zryczałtowanego podatku.

Kwotę zryczałtowanego podatku dochodowego od dochodu z remanentu likwidacyjnego należy obliczyć w następujący sposób:

wartość remanentu likwidacyjnego według cen zakupu

x

wskaźnik procentowy wynikający z udziału dochodu w przychodach – obliczony zgodnie z art. 24 ust. 3 ustawy

=

dochód z remanentu likwidacyjnego (po zaokrągleniu do pełnego złotego)

x

stawka podatku 10%

=

zryczałtowany podatek dochodowy

Kwotę zryczałtowanego podatku od przychodów (dochodów), od których płatnik nie pobrał zryczałtowanego podatku oblicza się mnożąc kwotę przychodu (dochodu) przez odpowiednią dla uzyskanego przychodu (dochodu) stawkę zryczałtowanego podatku, określoną w art. 30 ustawy. Przykładowo: przychód uzyskany z tytułu otrzymanych odsetek od pożyczki udzielonej osobie fizycznej nie będącej przedsiębiorcą (płatnikiem) należy pomnożyć przez stawkę podatku w wysokości 20%.

PODATEK NALEŻNY

W poz. 197 podatnicy wykazują podatek należny (po zaokrągleniu do pełnych dziesiątek groszy).

Należny podatek zaokrągla się do pełnych dziesiątek groszy w ten sposób, że kwoty wynoszące mniej niż 5 groszy pomija się, a 5 i więcej groszy podwyższa się do pełnych dziesiątek groszy.

Część M

W części tej podatnicy dokonują obliczenia kwoty do zapłaty lub nadpłaty.

W poz. 201 podatnicy wykazują sumę faktycznie zapłaconych zaliczek oraz zaliczek pobranych przez płatników. Jeżeli suma ta jest mniejsza od kwoty podatku należnego wykazanego w poz. 197, kwota z poz. 202 będzie kwotą do zapłaty.

Jeżeli natomiast suma faktycznie zapłaconych zaliczek oraz zaliczek pobranych przez płatników jest większa od kwoty podatku należnego wykazanego w poz. 197, podatnicy kwotę nadpłaty wykażą w poz. 203.

Część N

W części N zeznania (poz. 204 i 205) należy wykazać kwoty odsetek naliczonych zgodnie z art. 22e ust. 1 pkt 4 i ust. 2 ustawy, które nie zostały wykazane w trakcie roku podatkowego w deklaracjach PIT-5 lub PIT-5P.

Jeżeli podatnicy zaliczyli do kosztów uzyskania przychodów wydatki na nabycie lub wytworzenie we własnym zakresie składników majątku, a następnie byli obowiązani do zaliczenia ich do środków trwałych lub wartości niematerialnych i prawnych, to wówczas są obowiązani do wykazania i zapłacenia stosownych kwot odsetek. Odsetki te nalicza się za okres od dnia zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów wydatków na nabycie lub wytworzenie we własnym zakresie składników majątku do dnia, w którym okres ich używania przekroczył rok lub do dnia zaliczenia ich do środków trwałych lub wartości niematerialnych i prawnych.

Część O

Do wypełnienia tej części obowiązani są m.in. podatnicy, których miejsce zamieszkania lub pobytu w dniu składania zeznania jest inne niż wykazane w części C.

Część tę wypełniają również cudzoziemcy, którzy po dniu złożenia zeznania zamierzają opuścić terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. W tym przypadku należy podać adres nowego miejsca zamieszkania lub pobytu po dniu złożenia zeznania.

Ponadto w części tej podatnicy mogą podać swój numer telefonu, fax, e-mail (podanie tych informacji nie jest obowiązkowe).

Broszura informacyjna zawiera informacje podstawowe.

W przypadku wątpliwości dotyczących indywidualnych sytuacji podatnika należy zwrócić się do właściwego urzędu skarbowego lub izby skarbowej.

TERMINY PRZEKAZANIA INFORMACJI NIEZBĘDNYCH DO WYPEŁNIENIA ZENANIA

Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych nakłada na płatników obowiązek przesłania podatnikom informacji o wysokości dochodów uzyskanych od tych płatników w 2002 r. w następujących terminach:

Termin

Symbol formularza

Rodzaj płatnika

Do dnia 31 marca 2003 roku

(jeżeli obowiązek poboru zaliczki ustał w ciągu roku podatkowego - do dnia 15 miesiąca następującego po miesiącu, w którym pobrana została ostatnia zaliczka)

PIT-11

Obowiązek sporządzenia informacji spoczywa między innymi na:

  • zakładach pracy,
  • rolniczych spółdzielniach produkcyjnych oraz innych spółdzielniach zajmujących się produkcją rolną,
  • jednostkach organizacyjnych uczelni, placówkach naukowych,
  • aresztach śledczych, zakładach karnych,
  • organach zatrudnienia,
  • oddziałach Wojskowej Agencji Mieszkaniowej.

Do dnia 31 marca 2003 roku

PIT-11A

Informację tę sporządzają organy rentowe.

Do dnia 15 marca 2003 roku

(w razie zaprzestania przez płatnika prowadzenia działalności przed ww. terminem – do dnia zaprzestania tej działalności)

PIT-8B

Obowiązek sporządzenia informacji spoczywa między innymi na:

  • zleceniodawcach,
  • osobach prawnych dokonujących wypłat należności z tytułu udziału w radach nadzorczych, komisjach lub innych organach stanowiących tych osób prawnych.

Do dnia 15 marca 2003 roku

PIT-8C

Osoby fizyczne będące przedsiębiorcami, osoby prawne i jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, które w trakcie 2002 roku dokonywały wypłaty należności lub świadczeń, o których mowa w art. 20 ust. 1 ustawy, od których podmioty te nie były obowiązane pobrać zaliczki na podatek lub zryczałtowanego podatku dochodowego.

Do dnia 15 marca 2003 roku

PIT-8S

Obowiązek sporządzenia informacji spoczywa na płatnikach stypendiów, o których mowa w art. 21 ust. 1 pkt 40b ustawy.

W terminie określonym dla informacji PIT-8B lub PIT-11

PIT-R

Podmiot dokonujący wypłat należności z tytułu pełnienia obowiązków społecznych i obywatelskich.