Wstęp IRC - skrót od angielskiej nazwy Internet Relay Chat, czyli międzynarodowe, wieloosobowe rozmowy przez Internet. Jest to jeszcze jedna z możliwości porozumiewania się poprzez Internet. Daje ona szansę porozumienia się z wieloma osobami w tym samym czasie. IRC jest oparte na strukturze client-server, czyli na wybranym komputerze działa program servera, a do tego komputera dolaczają się użytkownicy, korzystając z jego usług. Wewnętrzna organizacja IRC jest podobna do CB-radio, komunikacja pomiędzy użytkownikami odbywa się na kanałach. Kanały jednak nie mają numerów lecz nazwy, często związane z pewną cechą wspólna, jaką mają ze sobą ludzie przebywający na tych kanałach. Tak więc istnieją kanały, np. #gdansk, #warszawa, #krakow - to są kanały, na których najczęściej przebywają ludzie z tych miast, istnieją takze kanały #polska, #polonia - czyli kanały polskojezyczne. Nazwy kanałów sa poprzedzone "#". Na kanał jednak może wejść każdy i aktywnie uczestniczyć w dyskusji, która się tam toczy. Preferowanym językiem w IRC, jak zresztą w całym Internecie jest angielski, jednak istnieje wiele kanałów narodowościowych, na których rozmawia się w innym jezyku i na których mozna spotkac osoby związane z krajem, którego nazwa lub skrót nazwy widnieje w nazwie kanału, np. #polska, #usa, #israel, #germany, #italia. Na dzień dzisiejszy istnieje około 2000 kanałow, jednak bardzo niewiele jest takich, na których przebywa więcej niz 10 osób. IRC staje się powoli nieodłączną częścią Internetu, niemal w takim stopniu jak inne usługi (WWW,archie,gopher). Jak już wspomniano, zasada dzialania IRC jest oparta na strukturze client-server. Na jednym wybranym komputerze działa program servera IRC, a do tego komputera dołączają się użytkownicy. Dane są wysyłane od użytkownika do servera, a ten z kolei rozsyła je do innych użytkowników. Serverów może byc kilka lub więcej i mogą być połączone pomiędzy sobą tworząc siec. Sieci takich jest wiele, sa większe i mniejsze.... jedną z większych sieci jest EFNet, do której są podłączone polskie servery, istnieje także Undernet, Dalnet, itp. Obecnie istnieje w Polsce cztery servery IRC, które działają w sieci EFNet, sa to : krakow.irc.pl, warszawa.irc.pl, poznan.irc.pl oraz lublin.irc.pl. Specjalnie dla potrzeb sieci IRC została stworzona domena irc.pl, w której sa zarejestrowane servery. Każdym serverem opiekuje się jedna lub kilka osób, najczęściej bywa tak ze jedna z nich jest takze administratorem komputera, na którym działa program servera. Osoby takie nazywane są IRC-operatorami. Mają one dodatkowe uprawnienia związane bezpośrednio z ich funkcjami i do nich należy zgłaszać wszelkie problemy czy tez prośby. Co kilka lat z grona IRC-operatorów jest wybierana jedna osoba, która reprezentuje Polskę w świecie oraz koordynuje ich działania, osobę taką nazywa się IRC-koordynatorem. Identyfikacja Każda osoba w sieci IRC jest identyfikowana przez maksimum dziewięcioliterowe przezwisko, czyli nickname. Przezwisko jest także nazywane nickiem. Nick jest unikalny, czyli w danej chwili może istnieć tylko jedna osoba identyfikująca się tym nickiem. Ta zasada jest podstawą działania IRC. Nick może się składać z liter alfabetu, cyfr oraz niektórych znaków specjalnych, jednak jego długość jest ograniczona do dziewięciu znaków. Uruchamianie W zależności od systemu w jakim pracujemy, mamy do dyspozycji różne wersje clientów IRC. Największy ich wybór jest pod Unix oraz MS Windows. Najbardziej popularne to : ircII dla Unixa, mIRC dla MS Windows, oraz Trumpet IRC dla DOSa. Aby uruchomić program clienta, w systemie Unix wystarczy napisać irc oraz nacisnąć ENTER, w DOS podobnie, a w MS Windows uruchomić program klikając dwukrotnie na ikonce przedstawiającej aplikacje. Oczywiście program musi być już zainstalowany. Podstawowe komendy (wersja dla Unix) Wszystkie komendy są poprzedzane znakiem "/" dla odróżnienia ich od tekstów rozmów. Składnia jest więc taka : /komenda Argument1 Agrument2... Duże i małe litery nie są odróżniane. Nazwę aktualnego kanału można też zastąpic znakiem "*". Najczęściej używane komendy : 1) /join <#kanał> - wejście na kanał o podanej nazwie. Od momentu wejścia wszystkie teksty, które nie zaczynają się od znaku "/" sa wysyłane na kanał, do wszystkich obecnych na nim osób. Wysłanie następuje w momencie naciśnięcia klawisza ENTER. 2) /who <#kanał> - wyświetlenie spisu osób, które aktualnie przebywają na kanale. Wyświetlana jest nazwa kanału, nick danej osoby, jej adres oraz tzw IRCNAME. IRCNAME jest to kilku- lub kilkunastowyrazowy tekst, o dowolnej tresci, który jest definiowany przez użytkownika. Gdy brak jest takiej definicji to jest tam najczęściej umieszczony tzw. login name. 3) /nick <nick> - zmiana dotychczasowego nicka na inny. 4) /names <#kanał> - wyświetlenie spisu osób, które aktualnie przebywają na kanale, wyświetlane są tylko nicki. 5) /leave <#kanał> - wyjście z kanału. 6) /msg <nick> <tekst> - wysłanie prywatnej wiadomości do innego użytkownika. Wiadomości takiej nie widzą inni użytkownicy, można więc w ten sposób rozmawiać zupełnie prywatnie, widzi ją tylko osoba, do której została zaadresowana. 7) /query <nick> - po tej komendzie wszystko, co piszemy jest wysyłane nie na kanał, ale do wybranej osoby. Przydatne, jeśli zamierzamy przeprowadzić prywatną konwersację, używanie za każdym razem /msg jest dość męczące ( /query - likwidacja query ). 8) /quit - opuszczenie IRC ( a takze /exit, /bye ). 9) /help - podstawowy opis komend i działania programu IRC. Konfiguracja Programy IRC pod DOS oraz MS Windows konfiguruje się za pomocą rozwijanego menu, zasada konfiguracji jest podobna i polega na wpisaniu danych w odpowiednie pola. Natomiast IRC w sytemie Unix ma swoj własny unikalny język programowania, za pomocą którego można wykonać niemal wszystko, nawet operacje matematyczne, zawiera on pętle i instrukcje warunkowe... Przy uruchamianiu client IRC szuka pliku konfiguracyjnego $HOME/.ircrc lub innego, którego nazwę zawiera zmienna systemowa $IRCRC. Zawartość tego pliku jest wczytywana i interpretowana. Może on zawierać kompletną konfigurację lecz najczęściej tak bywa, że dopiero z niego są wczytywane pozostałe pliki konfiguracyjne, znajdujące się najczęściej w wybranym katalogu przeznaczonym specjalnie na ten cel. Pliki takie nazywa się skryptami. Można je pisać wlasnoręcznie, mozna także wykorzystać skrypty napisane przez innych autorów i rozpowszechniane w Internecie pod własnymi nazwami (iNFiNiTy, ToolZ, PhoEniX, LiCe, TextBox, FaNTaSy... ). Autor: jimi@irc.pl
Krzysztof Pułapa <jimi@irc.pl>