Wstęp

IRC - skrót od angielskiej nazwy Internet Relay Chat, 
czyli międzynarodowe, wieloosobowe rozmowy przez 
Internet. Jest to jeszcze jedna z możliwości 
porozumiewania się poprzez Internet. Daje ona szansę 
porozumienia się z wieloma osobami w tym samym czasie. 
IRC jest oparte na strukturze client-server, czyli na 
wybranym komputerze działa program servera, a do tego 
komputera dolaczają się użytkownicy, korzystając z jego 
usług. Wewnętrzna organizacja IRC jest podobna do 
CB-radio, komunikacja pomiędzy użytkownikami odbywa się na
kanałach. Kanały jednak nie mają numerów  lecz nazwy, 
często związane z pewną cechą wspólna, jaką mają ze sobą 
ludzie przebywający na tych kanałach. Tak więc istnieją 
kanały, np. #gdansk, #warszawa, #krakow - to są kanały, 
na których najczęściej przebywają ludzie z tych miast, 
istnieją takze kanały #polska, #polonia - czyli kanały 
polskojezyczne. Nazwy kanałów sa poprzedzone "#".
Na kanał jednak może wejść każdy i aktywnie uczestniczyć 
w dyskusji, która się tam toczy. Preferowanym językiem 
w IRC, jak zresztą w całym Internecie jest angielski, 
jednak istnieje wiele kanałów narodowościowych,
na których rozmawia się w innym jezyku i na których 
mozna spotkac osoby  związane z krajem, którego nazwa 
lub skrót nazwy widnieje w nazwie kanału, np. #polska, 
#usa, #israel, #germany, #italia. Na dzień dzisiejszy 
istnieje około 2000 kanałow, jednak bardzo niewiele
jest takich, na których przebywa więcej niz 10 osób.
IRC staje się powoli nieodłączną częścią Internetu, 
niemal w takim stopniu jak inne usługi (WWW,archie,gopher).
Jak już wspomniano, zasada dzialania IRC jest oparta na 
strukturze client-server. Na jednym wybranym komputerze 
działa program servera IRC, a do tego komputera 
dołączają się użytkownicy. Dane są wysyłane
od użytkownika do servera, a ten z kolei rozsyła je 
do innych użytkowników. Serverów może byc kilka lub 
więcej i mogą być połączone pomiędzy sobą tworząc siec. 
Sieci takich jest wiele, sa większe i
mniejsze.... jedną z większych sieci jest EFNet, 
do której są podłączone polskie servery, istnieje 
także Undernet, Dalnet, itp. Obecnie istnieje w Polsce 
cztery servery IRC, które działają w sieci
EFNet, sa to : krakow.irc.pl, warszawa.irc.pl, poznan.irc.pl
oraz lublin.irc.pl. Specjalnie dla potrzeb sieci IRC 
została stworzona domena irc.pl, w której sa 
zarejestrowane servery.  Każdym serverem opiekuje się 
jedna lub kilka osób, najczęściej bywa tak ze jedna 
z nich jest takze administratorem komputera, na którym działa
program servera. Osoby takie nazywane są IRC-operatorami. 
Mają one dodatkowe uprawnienia związane bezpośrednio 
z ich funkcjami i do nich należy zgłaszać wszelkie 
problemy czy tez prośby.  Co kilka lat z grona 
IRC-operatorów jest wybierana jedna osoba, która
reprezentuje Polskę w świecie oraz koordynuje ich 
działania, osobę taką nazywa się IRC-koordynatorem. 

               Identyfikacja
 Każda osoba w sieci IRC jest identyfikowana przez maksimum 
dziewięcioliterowe przezwisko, czyli nickname. Przezwisko 
jest także  nazywane nickiem. Nick jest unikalny, czyli 
w danej chwili może istnieć tylko jedna osoba identyfikująca 
się tym nickiem. Ta zasada jest podstawą działania IRC. 
Nick może się składać z liter alfabetu, cyfr oraz 
niektórych znaków specjalnych, jednak  jego długość 
jest ograniczona do dziewięciu znaków. 

             Uruchamianie

W zależności od systemu w jakim pracujemy, mamy do 
dyspozycji różne wersje clientów IRC. Największy 
ich wybór jest pod Unix oraz MS Windows. Najbardziej 
popularne to : ircII dla Unixa, mIRC dla MS Windows, oraz
Trumpet IRC dla DOSa. Aby uruchomić program clienta, 
w systemie Unix  wystarczy napisać irc oraz nacisnąć 
ENTER, w DOS podobnie, a w MS Windows uruchomić program 
klikając dwukrotnie na ikonce przedstawiającej aplikacje.
Oczywiście program musi być już zainstalowany.

   Podstawowe komendy (wersja dla Unix)

Wszystkie komendy są poprzedzane znakiem "/" dla 
odróżnienia ich od tekstów rozmów. Składnia jest 
więc taka : /komenda Argument1 Agrument2...
Duże i małe litery nie są odróżniane. Nazwę aktualnego 
kanału można też zastąpic znakiem "*".
Najczęściej używane komendy :
 1) /join <#kanał> - wejście na kanał o podanej 
       nazwie. Od momentu wejścia wszystkie teksty, 
       które nie zaczynają się od znaku "/" sa 
       wysyłane na kanał, do wszystkich obecnych
       na nim osób. Wysłanie następuje w momencie 
       naciśnięcia klawisza ENTER.
 2) /who <#kanał> - wyświetlenie spisu osób, 
       które aktualnie przebywają na kanale. 
       Wyświetlana jest nazwa kanału, nick danej osoby, 
       jej adres oraz tzw IRCNAME. IRCNAME jest to 
       kilku- lub kilkunastowyrazowy tekst, o dowolnej 
       tresci, który jest definiowany przez użytkownika. 
       Gdy brak jest takiej definicji to jest tam 
       najczęściej umieszczony tzw. login name.
 3) /nick <nick> - zmiana dotychczasowego nicka 
       na inny.
 4) /names <#kanał> - wyświetlenie spisu osób, 
       które aktualnie przebywają na kanale, wyświetlane 
       są tylko nicki.
 5) /leave <#kanał> - wyjście z kanału.
 6) /msg <nick> <tekst> - wysłanie prywatnej 
       wiadomości do innego użytkownika. Wiadomości 
       takiej nie widzą inni użytkownicy, można więc 
       w ten sposób rozmawiać zupełnie prywatnie, widzi ją
       tylko osoba, do której została zaadresowana.
 7) /query <nick>  - po tej komendzie wszystko, co 
       piszemy jest wysyłane nie na kanał, ale do wybranej 
       osoby. Przydatne, jeśli zamierzamy przeprowadzić 
       prywatną konwersację, używanie za każdym 
       razem /msg jest dość męczące ( /query - likwidacja 
       query ).
 8) /quit - opuszczenie IRC ( a takze /exit, /bye ).
 9) /help - podstawowy opis komend i działania programu IRC.
        Konfiguracja
Programy IRC pod DOS oraz MS Windows konfiguruje się za 
pomocą rozwijanego menu, zasada konfiguracji jest podobna 
i polega na wpisaniu danych w  odpowiednie pola. Natomiast 
IRC w sytemie Unix ma swoj własny unikalny język programowania, 
za pomocą którego można wykonać niemal wszystko, nawet operacje 
matematyczne, zawiera on pętle i instrukcje warunkowe...
Przy uruchamianiu client IRC szuka pliku konfiguracyjnego 
$HOME/.ircrc lub innego, którego nazwę zawiera zmienna 
systemowa $IRCRC. Zawartość tego pliku jest wczytywana 
i interpretowana. Może on zawierać kompletną konfigurację 
lecz najczęściej tak bywa, że  dopiero z niego są wczytywane 
pozostałe pliki konfiguracyjne, znajdujące się najczęściej 
w wybranym katalogu przeznaczonym specjalnie na ten cel.
Pliki takie nazywa się skryptami. Można je pisać wlasnoręcznie, 
mozna także wykorzystać skrypty napisane przez innych autorów 
i rozpowszechniane w Internecie pod własnymi nazwami 
(iNFiNiTy, ToolZ, PhoEniX, LiCe, TextBox, FaNTaSy... ).

Autor: jimi@irc.pl

Krzysztof Pułapa <jimi@irc.pl>