Jak wiemy w wielkim przemyśle komputerowym rozwój następuje bardzo szybko. Każda kolejna wystawa lub targi przynoszą nowe rozwiązania, promują nowe produkty i technologie. Niestety nie w każdej dziedzinie obszernego komputerowego rynku tak się dzieje. Podczas gdy rok temu podziwialiśmy procesory Pentium 60 oraz zachwycaliśmy się napędami CD-ROM sześciokrotnej prędkości, w dziedzinie komunikacji znane już były szybkie protokoły V.34 i V.FC pozwalające na pracę z prędkością 28800 bps. Dziś Pentiumy mają swoich następców i pracują z trzykrotnie większymi prędkościami, napędy „rozpędziły" się do 1500 KB/s, a modemy – dalej pracują z tymi samymi protokołami.
Telekomunikacja zdaje się być tą dziedziną techniki, która w stosunku do pozostałych gałęzi przemysłu komputerowego rozwija się najsłabiej. Co prawda technologie sieciowe zmieniają się bardzo szybko, jednak w przypadku łączności wykorzystującej łącza telefoniczne widać wyraźny zastój. Podczas gdy zatwierdzanie nowych standardów przez agendę ONZ ITU-SS trwa bardzo długo, przodujący producenci modemów szukają własnych rozwiązań. Ostatnie słowo nie zostało jednak, w tym przypadku powiedziane, o czym świadczą nowe modemy przetestowane w naszej redakcji. Przykładem jest tu technologia APT (Advanced Parallel Technology) firmy Mikrocom, pozwalająca na połączenie modemu z komputerem za pomocą portu równoległego. Stosunkowo wolne porty szeregowe nie dają pełnego wykorzystania możliwości protokołu V.34. Dodatkowo nie wszystkie (szczególnie starsze komputery) wyposażone są w szybkie porty szeregowe UART 16550. W takim przypadku, aby skorzystać z pełni oferowanych przez protokół V.34 możliwości, należy zaopatrzyć się w dodatkową szybką kartę I/O, a to z kolei pociąga za sobą dodatkowe koszty, zwiększając w ten sposób ostateczną cenę modemu. Niestety takie rozwiązanie również nie jest w pełni optymalne. Ilość przerwań pracy procesora przy transmisji z prędkością 28800 bps przez port szeregowy wynosi 5500 w ciągu sekundy. Wykorzystanie portu równoległego zmniejsza tę wartość do 360 (!!!), co pozwala na zaoszczędzenie czasu procesora i wydajniejszą pracę szczególnie w nowych, wielozadaniowych środowiskach. Również posiadacze notebooków, których nie można uzbroić w dodatkowe karty rozszerzeń, liczyć mogą na zwiększenie przepustowości swoich modemów. Kolejnym atutem portu równoległego jest maksymalna przepustowość łącza, która w przypadku połączenia szeregowego wynosi 115.2 Kbps, na równoległym zaś dochodzi do 300 Kbps. O wspomnianych wyżej możliwościach pomyślał także Microsoft implementując w systemie Windows 95 sterowniki do współpracy modemów z portem równoległym. Produkty Microkomu – DeskPorte FAST+ oraz oba modemy PCMCIA mogą z tych sterowników korzystać, jednak do testów użyliśmy dostarczonych z modemami driverów APT, gdyż wydajność standardowych sterowników Windows 95 dla portu równoległego była niższa. Podczas przesyłania nie skompresowanego pliku TIF modele „równoległe" zdeklasowały wszystkich przeciwników. Również firma ZyXEL wprowadziła na rynek modele współpracujące z portem równoległym. W tym przypadku wykorzystano firmowe rozwiązania i sterowniki ZyPPI, które niestety nie są standardowo dostarczane wraz z modemem, a ich instalacja nie jest tak prosta jak w przypadku rozwiązań Microcomu. Druga funkcja portów równoległych ZyXEL-i daje możliwość pracy bez połączenia z komputerem, a przychodzące dane przechowywane są w pamięci DRAM modemu lub wysyłane bezpośrednio na drukarkę. Kolejną technologiczną nowinką okazało się wbudowanie przez US Robotics w modelach Courier protokołu V.34+. To nieoficjalne rozszerzenie standardu V.34 pozwala na pracę z prędkościami 33600 oraz 31200 bps (na razie tylko między dwoma Courierami). Niestety, nowe typy cyfrowych central elektronicznych tłumią sygnał powyżej 34 000 Hz (górne pasmo Couriera przewyższa nieco tą wartość) i maksymalna prędkość pracy wynosi 31200 bps. W rezultacie różnice przy przesyłaniu plików z prędkością 33600 i 31200 bps były znikome. Dopiero przestawienie na niższą prędkość 28800 bps wykazało spadek wydajności transferu.
Wszystkie dostarczone do testu modemy wyposażone zostały w opcję faksu oraz obsługiwały także najszybszą –na razie – dostępną dla faksu prędkość 14400 bps współpracując z protokołem V.17. Firmowe urządzenia US Robotics oraz ZyXEL wyposażono we własny procesor, zaś pozostałe skorzystały z popularnych kości AT&T i Rockwell-a. Tylko dwa najsłabsze modele nie obsługują protokołu V.34, większość współpracuje z V.FC (FastClass). Dostępność i obsługa podstawowych opcji modemów, za sprawą zestawu komend AT Hayesa, jest jednakowa dla wszystkich modeli. Niektóre modemy wyposażono w rozszerzony zestaw funkcji (Extended AT), a ich opis zamieszczono w dokumentacji. W większości przypadków fabryczne ustawienia modemów pozwalały na skorzystanie z ich maksymalnych osiągów. Testowane modele współpracują z protokołami V.42/V.42bis oraz obsługują przynajmniej MNP (Microcom Networking Protocol) 3-5. Najnowszy protokół MNP 10 pozwalający na pełną współpracę z telefonem komórkowym zaimplementowano w modelach Microcomu, choć ZyXEL wyposażył swoje produkty we własny „komórkowy" protokół ZyCellular. Dokumentacja urządzeń różniła się zasadniczo, choć i w najsłabszej znaleźć można wszystkie podstawowe wiadomości potrzebne do uruchomienia i poprawnego skonfigurowania urządzenia. Na pochwałę zasługuje szczegółowość i czytelność opisów dołączona do Couriera, DeskPorte FAST+, MultiTecha MT2834BLI oraz obu ZyXEL-i. Nowością w tej dziedzinie okazało się „help menu" dołączone do połowy testowanych modemów. Każdy zestaw zawierał oprogramowanie faksu i terminala, a egzemplarze wyposażone w funkcje głosowe – dodatkowe opcje menu do ich obsługi. ZyXEL-e jako jedyne posiadały polski program Trio Communication, jednak jego możliwości były mniejsze niż u konkurencji. Najlepsze programy obsługi dołączył do swoich produktów MultiTech. Bardzo rozbudowany język skryptów, własny kompilator, debugger oraz edytor graficzny połączone z intuicyjną obsługą wielu funkcji faksu i terminala skracają czas rozpoczęcia pracy do minimum.
Test modemów polegał na nawiązaniu połączenia z modemem odniesienia
(TravelCard FAST) i przesyłaniu trzech plików, aż do osiągnięcia powtarzalnych
wyników. Pierwszy zbiór był nie skompresowanym plikiem typu TIF, drugi
powstał z binarnego połączenia zbiorów PCX, EXE, XLS oraz DOC, a trzeci
stanowił skompresowany programem PKZIP uprzednio powstały „zlepek".
Test odbywał się w systemie Windows 95 przy użyciu Hyperterminala i protokołu
ZModem. Wykorzystanie najnowszych rozwiązań zaowocowało zajęciem przez
produkty US Robotics i Microcom czterech pierwszych miejsc. Tuż za czołówką
uplasowały się ZyXEL Elite oraz MultiTech MT2834BLI nieznacznie wyprzedzając
pozostałe modemy V.34. Najsłabszy w tej klasie okazał się Zoltrix FM-288SE,
jednak najniższa cena pozwoliła na osiągnięcie pierwszego miejsca w kategorii
możliwości/cena. Wszystkie modemy pracujące z prędkością do 28800 bps nadają
się do wykorzystania przy obsłudze małej lub średniej firmy. Na końcu stawkę
zamknęły modele V.32turbo i V.32bis. Ich niższą wydajność rekompensuje
niska cena, bardziej przystępna dla przeciętnego użytkownika.
Robert Dec