IRC İçin Neler Gerekli?

IRC'yi kullanabilmek için öncelikle bir Internet hesabına ve bir IRC yazılımına (IRC Client) ihtiyacınız var. Bu yazılımlardan en önemlilerini yazımızın ilerleyen bölümlerinde açıklıyoruz. Her IRC server'ının bir Internet adresi var. (irc.metu.edu.tr gibi). IRC Client programınızla bu adrese bağlandıktan sonra gelen ilk ekrana dikkat: Bu ekranda bağlı olduğunuz server'ın kuralları ve bazı önemli bilgiler bulunmakta. Örneğin o anda server'a kaç kişinin ulaşmakta olduğunu, bunlardan kaç tanesinin görünmez olduğunu, server dahilinde kaç kanalın açıldığını görebilirsiniz. Bir server'a bağlanır bağlanmaz ihtiyaç duyabileceğiniz komutların bir listesini yan sayfadaki kutuda veriyoruz.

Bir kanala girdiğiniz zaman ekran, yan sayfadaki resimde görüldüğü gibi üç parçaya ayrılacak. Bu üç parçadan en geniş alanı kapsayan üstteki bölüm, sizin ve diğer kullanıcıların yazdıklarının görüldüğü ana bölüm. Burada size yazılan cevapları okuyabilir veya yapılan hareketleri takip edebilirsiniz. En alttaki tek satırlık kısma komutlar veya vereceğiniz mesajlar yazılır. Sağdaki kolon halindeki bölümde ise o anda kanalda bulunan kişilerin lakapları bulunur. Burada dikkat edilmesi gereken bir nokta bazı lakapların başında ' @' işaretinin bulunuyor olmasıdır. Bu işaret o kişilerin birer operatör olduğu anlamına gelmektedir. Operatörler kanaldan sorumlu oldukları için bazı ayrıcalıklara sahiptirler. Örneğin, kanal kurallarına uymayan kişileri kanaldan bir süreliğine veya süresiz uzaklaştırma hatta server'dan tamamen silinmesini sağlama gibi hakları vardır. Bu yüzden yabancı olduğunuz bir kanala girdiğiniz zaman bir süre o kanalın kurallarını öğrenmeye çalışmanızı öneririz. Bazı kanallara girdiğiniz zaman ise her zaman aynı kişinin operatörlük yaptığına şahit olabilirsiniz. Bu, o kişinin her zaman makine başında olduğunu ifade etmeyebilir. Genellikle 24 saat IRC server'ına bağlı olan makinelerde belirli bir kanalda daimi operatörlük yapan programlar vardır. Bu programlara kısaca ' Bot' (' IRC robot'un kısaltılmışı) denir. Bot'ların görevi, yazarları tarafından belirlenen bazı işlemleri yerine getirerek kanalın huzur ortamının bozulmasını önlemektir. Bot'lar ' sakıncalı' buldukları kelimeleri yazan kişiye gereken cezayı verebilir.

Kanalın konusunu yeterince kavradıktan sonra kanalda bulunanlara nazikçe selam vererek tartışmaya katılmak için ilk adımı atabilirsiniz. Tartışma ilerledikçe bazı durumlarda yaptığınız hareketleri de belirtmeniz gerekebilir. Bunun için ' /me' komutunu kullanmalısınız. Örnek olarak ' /me kahkahalarla güler' yazdığınızda ana ekranda: ' *(Lakabınız) kahkahalarla güler' ibaresi görünecektir. Bu, sizin o anki ruh halinizi ifade etmekte kullanılır. Bu komut dışında kullanacağınız ' smiley''lerde birer durum ifadesi olarak algılanacaktır. (Örneğin :-( Üzülmek, :-) Sevinmek , :-))) Kahkaha atmak, >:-( Kızmak gibi.) Sohbet sırasında herhangi bir kullanıcıya sadece onun görebileceği kişisel bir mesaj atmak istiyorsanız ' /msg lakap Mesajınızın içeriği' komutunu kullanmalısınız. Bu komutla ekranda bir pencere daha açılacak ve aynı pencere sadece size ve mesajı attığınız kişide görünecektir. Yazıştığınız kişi hakkında daha fazla bilgi almak istiyorsanız ' /whois' komutunu kullanmalısınız. Bu komut, ' Status' penceresinde o kişinin gerçek adını (eğer belirtilmişse), e-mail adresini ve hangi server'dan bağlı olduğunu size aktaracaktır.

Dosya Alışverişi de Var

IRC üzerinden sohbet etmek sıkıcı gelmeye başladıysa IRC'yi dosya alışverişi için de kullanabilirsiniz. Ama önce dosya değişimi yapacağınız bir kullanıcı bulmanız gerekecek. İstediğiniz programlara sahip olduğuna inandığınız kişi ile görüşüp anlaştıktan sonra /dcc komutu ile dosya transferine başlayabilirsiniz. Karşı taraf ' /dcc send dosya_adı ' komutunu yazdığında ekranınızda bir pencere belirecek ve görüştüğünüz kişinin size ' DCC Chat' için çağrıda bulunduğunu, çağrıyı kabul edip etmeyeceğinizi soracak. Gönderilen çağrıya onay verdikten sonra dosya transferi başlar. Bazı server'larda sadece dosya transferi için ayrılmış kanallar vardır. Bu kanallara girip size belirtilecek olan bir anahtar kelimeyi yazdıktan sonra Ñ karşı taraf izin verdiği ölçüde Ñ sabit diskine erişebilirsiniz. Artık bu dosyalardan istediklerinizi seçip transfere başlayabilirsiniz. Buna Fserve adı verilir. Fakat burada da bazı kurallar var: Çoğu Fserve kanalında aldığınız 3 dosyaya karşılık kanalın konusuyla ilgili 1 dosyayı da sizin göndermeniz gerekir. Ne kadar çok dosya yollarsanız o kadar da çok dosya alabilirsiniz. Ancak ' /fserve' komutunu kullanabilmeniz için diğer kullanıcıyı tanıyor ve güveniyor olmanız gerekir; aksi taktirde kötü niyetli kişiler sabit diskinizi bile formatlayabilir.Bazı kanalların çok özel kuralları olabilir. Özellikle fazla laf kalabalığını önlemek amacıyla kanal operatöründen izin almadan yazı yazamayacağınız, sadece yazılanları okuyabileceğiniz kanallar vardır. Bunun dışında bazı kanallar belirli bir sayıda kullanıcı aldıktan sonra kimse ayrılmadığı sürece dışarıdan kullanıcı almaz veya kanala katılabilmek için o kanalda yazışan birinden davet almanız gerekebilir. Bu tür kanallar ' invite only' adını alır. Her server'da uymak zorunda olduğunuz tek kural ise sohbetlerinizde saygı sınırları dışına taşmamak olmalıdır.