Kapak
WordPerfect'te bir rapor kapağı tasarlamak, Word'dekine çok benzer. Eğer kapakta şirket
veya kuruluş logosu kullanacaksanız, logoyu önceden taratıp bitmap (BMP) formatında taratmanız
gerekir.
1) Kapağın en üstüne teklifi sunacağımız kuruluşun logosunu yerleştirip adını yazacağız. Logoyu önceden Paintbrush'da hazırlayıp Seç düğmesi ile çerçeve içine alın. Daha sonra Ctrl+C komutu ile bu alanı Pano'ya kopyalayın. Daha sonra WordPerfect'e geçip Ctrl+V komutu ile resmi kapak sayfasının üzerine yapıştırabilirsiniz. Artık resmi fare ile taşıyarak sayfanın üzerinde uygun bir yere yerleştirebiliriz. Resmin üzerine sağ tuşla tıkladığınızda ise bir menü açılır. Bu menüden Box Position komutunu seçtiğinizde ekrana gelen diyalog kutusundan resmin düşey ve yatay pozisyonunu, büyüklüğünü ayarlayabilir,' Wrap Text Around Box' seçeneğini işaretleyerek (veya bu işareti kaldırarak) resmin yanına yazılacak metnin konumunu değiştirebilirsiniz. En iyi düzenlemeyi bulmak için elle ayarlamalar yapabilir, Print Preview görünümüne geçerek yerleşimin istediğiniz gibi olup olmadığını görebilirsiniz.Daha sonra projenin ismini, raporun ismini ve firmanızın ismini istediğiniz gibi veya işveren kuruluşça istenen formatta yazıp sayfanızı düzenleyin.WordPerfect, MS Word'deki gibi bir belge içinde birden fazla bölümün oluşturulmasına izin vermez. Ancak sayfa kesmeleri (Page Break) vererek ve sayfa numaralarını ayarlayarak tek bir belge içinde birden fazla bölüm oluşturabilirsiniz. Kapağı tasarladığımıza göre Layout*Page*Page Break komutu ile veya Ctrl+Enter tuşlarına basarak sayfa kesmesi verebiliriz. Gerekiyorsa ara kapakları da bu yöntemle hazırlayacağız.
Özet, Header ve
Footer
WordPerfect ile hazırladığımız raporda da bir Özet kısmı bulunacak. Ayrıca Özet dahil tüm metin
sayfalarında projenin ve raporun ismini içeren bir ' header' alanı, işveren kuruluşun ismini, sayfa
numarasını ve firmamızın ismini içeren bir ' footer' alanı bulunacak.
2) Kapaklardan sonra sayfa kesmesi (Page Break) vererek bir sonraki sayfaya geçin. Hatta İçindekiler Listesi için yine sayfa kesmesi vererek bir sayfa daha ayırın. Şimdi Özet sayfasındayız. Buraya Özet başlığını girerek işe başlıyoruz. Özet başlığının İçindekiler Listesi'ne nasıl otomatik olarak ekleneceğini ileride, İçindekiler Listesi bölümünde açıklayacağız. Özet metnini yazarak işe devam edebiliriz.
3) Header ve Footer alanlarımız bundan sonra bütün sayfalarda devam edecek. Bu yüzden header'ı hazırlayalım Header bölmesini açmak için Layout*Page*Headers komutunu çalıştırın. Karşınıza çıkan diyalog kutusunda ' Create'e tıklayın. Böylece header alanı açılmış oldu. Bu alana ' İstanbul Avrupa Yakası Katı Atık Projesi" yazarak işe başlayabilirsiniz. Alt+F7 tuşlarına bastığınızda imleç en sağa gider. Buraya yazacağınız yazılar sağa dayalı olacaktır. Böylece sağ tarafa raporumuzun ismini, yani ' Teknik Teklif' yazıyoruz. Header alanına yazdığınız yazıları seçili duruma getirerek Font komutu ile yazıtipi büyüklüklerini ayarlayabilirsiniz. Tabii, başlığın altında bir çizgi bulunması gerekli. Bunun için imleci header alanı içindeki yazıların herhangi bir yerine getirin ve Graphics*Line*Horizontal komutunu çalıştırın. Karşınıza çıkan diyalog kutusundaki ayarlar altçizginin boyu metin genişliğinde olacak şekilde ayarlanmıştır. ' Vertical Position' kısmında ise ' Baseline' seçilidir. Bu, çizginin bir metne bitişik olacağı anlamına gelir. Çizginin biraz daha altta olması için ' Baseline' seçeneğini ' Specify' olarak değiştirin ve ' Position' alanına 1.3 inç gibi bir değer girin. OK düğmesine tıkladığınızda metnin altında çizgi belirecek. Artık Close tuşuna tıklayarak header alanını kapatabilirsiniz.
4) Şimdi de footer (altbilgi) alanını düzenleyeceğiz. Bu sefer Layout*Page*Footers komutu ile altbilgi alanına geçiyoruz. Satırın soluna ' İstanbul Büyükşehir Belediyesi' , Alt+F7 tuşu ile geçtiğimiz sağ tarafa ise ' ARTEK Arıtma Teknolojileri Ltd.' yazıyoruz. Yine metni seçili duruma getirip ' Font' komutu ile yazıtipini ve büyüklüğünü değiştirebilirsiniz. Footer alanında yazdıklarınızın üstüne çizgi çekmek için biraz daha değişik bir yol izleyeceğiz: Önce metnin yazılı bulunduğu satırın başına gelip Enter tuşuna basarak satırı bir aşağıya itin. Bunu yapmamızın nedeni, metnin hep footer alanının üstüne dayalı olması. Dolayısıyla üstte ne kadar pay bırakırsak bırakalım çizgi metne yapışık olacak; bunu önlemek için Enter tuşu ile yukarıda bir satırlık yer açıyoruz. Çizgiyi çekmek için yine Graphics*Line*Horizontal komutunu çalıştırın. ' Vertical Position' kısmını ' Specify' olarak değiştirin ve ' Position' alanına -1.3 inç gibi bir değer girin. Buradaki değerin başına eksi işareti koyarak çizginin metnin üstünde yer almasını sağladık. OK düğmesine tıkladığınızda metnin üstünde çizgi belirecek. Artık Close tuşuna tıklayarak footer alanını da kapatabilirsiniz.
5) Bu işlemleri yaptık, ancak footer alanında sayfa numarası eksik kaldı. Elbette footer alanı açıldığında gördüğünüz gibi sayfa numaralarını koymak için bir ' Page Numbers' düğmesi bulunuyor. Ancak bu düğme ile konulan sayfa numaraları daha çok tek bölüm halinde ardışık sayfa numaraları ile ilerleyen raporlar için geçerli. Biz hem sayfa numaraların her bölümde baştan başlaması, hem de başlarına bölüm numaralarının eklenmesi için başka bir yol izleyeceğiz.Örneğin Özet bölümünü yazıp bitirdiniz diyelim. Sayfa numaralarını koymak için Özet bölümünün başına gidin ve Layout*Page*Numbering komutunu çalıştırın. Karşınıza çıkan diyalog kutusunda Position kısmını ' Bottom Center' olarak değiştirin. Yukarıdaki sayfa örneğinde göreceğiniz gibi, bu seçenekle sayfa numaraları sayfanın altında (ve footer alanına denk gelecek şekilde) ortalanmış şekilde görünecek. Özet bölümünde olduğunuz için ' Numbering Type' seçeneğini (i, ii, iii, iv) olarak değiştirin. Böylece Özet bölümü sayfa numaraları Roma rakamıyla yazılacak. Sayfa numaraları 1'den başlayacağına göre ' New Page Number' bölümüne ' 1' yazın. ' Accompanying Text' bölümünde gördüğünüz [^B] işareti sayfa numarasını gösterir. Bu yazının başına veya sonuna ekleyeceğiniz her şey tüm sayfalarda numaranın yanında tekrarlanacak. WordPerfect'in bölümleri otomatik ayırt etme özelliği olmadığından Sayfa numaralarının sağına bölüm numarası girmek için bu alanı kullanacağız. Ancak Özet bölümde bölüm numarası girmek gerekmediği için burayı değiştirmeden bırakıyoruz ve OK tuşuna tıklıyoruz. File*Print Preview komutu ile header, footer ve sayfa numaralarının düzgün girilip girilmediğini kontrol edebiliriz.
Bölümler ve Başlıklar
Şimdi gelelim
WorkPerfect'te bölümlerin ve bölüm başlıklarının nasıl hazırlanacağına:
6) Özet kısmından sonra sayfa kesmesi vererek ara kapak koymayı düşünüyorsanız, header, footer ve sayfa numarasını kaldırmalısınız. Header'ı kaldırmak için sayfa kesmesinden sonra Layout*Page*Headers komutunu çalıştırın ve karşınıza gelen diyalog kutusundaki ' Discontinue' düğmesine tıklayın. Aynı işlemi Layout*Page*Footers komutu ile açılan diyalog kutusunda da gerçekleştirin. Böylece bu sayfaya header ve footer verilmemiş oldu. Sayfa numarasının verilmemesi içinse, yine imleç ara kapak sayfası üzerindeyken Layout*Page*Numbering komutunu çalıştırın ve ' Position' kısmındaki seçeneği ' No Page Numbering' olarak değiştirin. Ara kapağı tasarladıktan sonra Ctrl+Enter komutu ile sayfa kesmesi vererek yeni bir sayfada birinci bölüme başlayabiliriz. Header ve footer'ın burada devam etmesi için, header ve footer diyalog kutularını açıp Edit düğmesine basmamız, eski header ve footerların yerinde olduklarını gördükten sonra Close tuşu ile alanları kapatmamız yeterli. Sayfa numarasını ise yine Layout*Page*Numbering komutu ile veriyoruz. Ancak burada ' Position' kısmındaki seçeneği tekrar ' Bottom Center' olarak düzeltin; ' Numbering Type' seçeneğini (1, 2, 3, 4) olarak değiştirin; birinci bölümün 1. Sayfadan başlaması için ' New Page Number' alanına 1 yazın. İşte şimdi sayfa numaralarının başına bölüm numarası konulabilir. Bunun için ' Accompanying Text' bölümündeki metni 1-[^B] olarak değiştirin. Yukarıda belirttiğimiz gibi WordPerfect bölümleri ayırt edemiyor; bu yüzden her yeni bölümde bu değişiklikleri yapmak zorundayız.
7) WordPerfect'te otomatik başlık biçimleri hazırlamak ve bunları İçindekiler Listesi'nde yer alacak şekilde ayarlamak oldukça karmaşık bir iş. Bu yüzden bu bölümü dikkatle okuyun. Burada yapacağınız her değişikliğin sırasını dikkatle belirlemelisiniz ve ekranın altında açılan kod alanından takip etmelisiniz; yoksa her şey birbirine karışabilir. Bir ana başlık yaratmadan önce raporda kullanılacak paragraf anahatlarının biçimini belirlemek gerekir. Bu işi şu şekilde yapıyoruz:
Başlık biçimlerini belirlemek için önce Tools*Outline*Define komutuna tıklayın; ' Predefined Format' kısmından ' Legal (1.1.1)'i seçin.
Ekranın altındaki Reveal Codes alanını açın. Yeni sayfada oluşan [Par Num Def] kodu varsa bu kodu silin. Aksi halde başlık biçimlerimiz işe yaramaz.
8) Şimdi sıra geldi tek tek başlıklarımız belirlemeye. Örneğin Başlık 1, Times New Roman 18 pt büyüklüğünde, Bold bir başlık olsun ve numaralandırması ise 1'den başlayarak (1, 2, 3...) şeklinde gitsin. İkinci seviye başlığımız Times New Roman 14 pt büyüklüğünde, Bold olsun ve (1.1, 1.2, 1.3...) şeklinde numaralansın. Son olarak üçüncü başlığımız Times New Roman 12 pt büyüklüğünde, Normal kalınlıkta olsun ve (1.1.1, 1.1.2, 1.1.3...) şeklinde numaralansın. Elbette siz başlık seviyelerini artırabilirsiniz.Yeni bir başlık biçimi yaratmak için önce Layout*Styles komutuna tıklayın. Açılan diyalog kutusunda Create düğmesine tıklayarak yeni bir stil yaratacağınızı WordPerfect'e bildirin. ' Name' kısmına yaratacağınız başlık biçiminin ismini (örneğin ' Başlık 1' ) Description bölümüne ise açıklamasını (isterseniz boş bırakabilirsiniz) girin. Type bölümünü ' Paired' olarak bırakın. Yukarıda WordPerfect'in metin biçimlerinin kodlardan oluştuğunu yazmıştık; Paired seçeneği biçimlenen metnin başına ve sonuna ' On' ve ' Off' komutları getirerek biçimlendirmenin nerede başlayıp nerede bittiğini belirtir. Open seçeneği ise biçimin aynen devam etmesini sağlar. Yani bir başlık seçtiğinizde, Enter tuşuna basıp alt satırda yeni bir paragrafa geçseniz bile başlık yazıtipi ve büyüklüğü paragraf metnine de uygulanır. Yani başlığa uygulanan biçimin ucu açık kalmıştır.' Enter Key Inserts' seçeneği ise, başlıktan sonra Enter tuşuna bastığınızda yeni metinde başlık formatının devam edip etmeyeceğini belirler. Başlıktan sonra biçimin (style) devam etmemesi ve normal metne geçmesi için bu seçeneği ' Style Off' olarak değiştirin ve OK düğmesine tıklayın. Karşınıza biçiminizi yaratacağınız ' Style Editor' alanı çıkacak. Ekranın altında yine Reveal Codes bölmesinin açık olmasına dikkat edin. ' Style Editor' alanının gri tonlamalı bir açıklama ile ([Comment] kodu ile) ikiye bölündüğünü göreceksiniz. Bu açıklamanın üstünde başlık biçimimizi belirleyecek, altında ise başlık sona erdikten sonra paragraf biçiminin eski haline dönmesini sağlayacağız. Başlık biçimini adım adım şöyle yaratıyoruz:
Font*Font komutu ile Times New Roman, 18 punto ve Bold bir başlık metni seçin.
Tools*Outline*Paragraph Number komutu ile açılan diyalog kutusundan Manual alanının karşısına 1 yazıp Insert tuşuna tıklayın.
Başlık rakamı ile metnini ayırmak için F7'ye basarak Tab verin.n Reveal Codes bölümünde Comment kodu üzerine gelin ve Shift+Sağ Ok tuşları ile Comment'den en başa kadar seçili duruma getirin.
Tools*Mark Text*Table of Contents komutuna tıklayın. Level'ı 1 olarak seçip OK düğmesine tıklayın.n Reveal Codes bölümünde kodların en sonuna gidin ve Layout*Advance komutuna tıklayın. Down seçeneğini işaretleyip değerini 0.1 inç olarak değiştirin. Böylece başlık sonrasında 0.1 inçlik bir aralık bırakmış olacaksınız.
Reveal Codes bölümündeki kodların en sonuna Enter ([HRt]) işareti girin.
Close düğmesine tıklayarak Başlık 1 penceresini; ardından On düğmesine tıklayarak Style penceresini kapatın.
Bu işlemi yaptığınızda sayfanın başında Başlık numarası olarak 1 rakamı belirecek. Ancak yarattığınız başlık biçeminin uygulanmamış olduğunu göreceksiniz.