Volkan Ersoy

Browser Savaşları

Netscape ve Microsoft farklı cephelerden World Wide Web'e saldırıyorlar.

KISA... KISA

Notebook Ekranları Büyüyor

TOSHIBA, NEC ve AMS firmaları, 13.3 inçlik aktif matris ekrana sahip notebook'lar üreteceklerini duyurdular. Bu ekranlar bugüne kadarki en büyük aktif matris ekranlar olacakları gibi, kullanılabilir alanları açısından bazı 15 inçlik masaüstü monitörlerle de yarışacaklar. Toshiba'nın Tecra 740CDT serisinde bu monitörlerin yanı sıra MMX işlemciler de bulunacak. Bu modellerin başlangıçta kısıtlı sayıda piyasaya sürüleceği belirtilirken, büyük ekranlarla birlikte notebook ebatlarının da büyümesinin olumsuz bir etki yaratacağından endişeleniliyor.

DVD-ROM Yine Gecikiyor

STANDARTLARDA uzlaşılamaması ve bazı hukuki problemler nedeniyle seri üretimi sürekli geciken DVD-ROM sürücülerin karşısına çıkan yeni bir engel, bu sürücülerin Nisan ayından önce çıkamayacağını gösteriyor. DVD sürücülerin Ocak ayı sonunda piyasaya sürülmeleri kararlaştırılmasına karşın, son dakikada kopyalamaya karşı koruma konusunda çıkan bir anlaşmazlık bu gecikmeyi doğurdu. Yazılım cephesinde ise, bazı DVD-ROM'ların bu ilkbahar piyasaya sürüleceği gelen haberler arasında. Microsoft ise, Windows 95'in DVD-ROM'ları tanıması için gerekli aygıt sürücülerin çoktan hazırlamış.

Müjde Internet Hızlandı

TURNET omurgasının iyileştirilmesi yolundaki ilk adım atıldı ve TurNet'in Ankara çıkışı 512 Kbit'den 2 Mbit'e yükseltildi. İstanbul hattı hala 512 Kbit olmasına karşın, trafiğin bir kısmı Ankara'ya yönlendiriliyor. Internet'te önbellek görevi yapan Proxy server da Türk Telekom tarafından devreye sokuldu. Proxy server, Türk kullanıcıların sık ziyaret ettiği yurtdışı sitelerinin bir kopyasını kendi bünyesinde tutacak. Böylece kullanıcılar, yurtdışına bağlanmadan Proxy server üzerinden otomatik olarak bu bilgileri alabilecek. Bu işlemi gerçekleştirmek için gerekli detaylar servis sağlayıcılardan öğrenilebilir.

4 Gigabit'lik DRAM

SAMSUNG'DAN sonra dünyanın ikinci en büyük RAM üreticisi olan NEC, ilk 4 Gigabit'lik (512 MB) DRAM'ı ürettiğini açıkladı. Sadece 4 tırnak kalındığında olan yeni DRAM (dynamic random access memory) 16,000 gazete sayfasını, 47 dakikalık tam ekran video görüntüsünü ve 6 saatlik ses kaydını üzerinde tutabiliyor. DRAM'in içindeki devre çizgileri arasında sadece 0.15 mikron'luk ara olduğunu bildiren NEC yetkilileri, DRAM'in bu yüzyılın sonunda piyasaya olacağını söylüyorlar.

NetPC Yıl Ortasında

NC'NİN rakibi NetPC'yi ilk olarak NEC, HP, Compaq, Gateway ve Dell çıkartıyor. Oracle'ın önderliğindeki büyük bir üretici grubunun desteklediği Network Computer'a (NC) rakip olarak Intel ve Microsoft'un ortaya attığı NetPC kavramı hızla şekilleniyor. Bu iki firma daha önceden yaptıkları NetPC tanımlamalarının genişletilmiş halini mart ayında açıklayacaklar ve bu tanımlamalara uyan ilk sistemler de yıl ortalarında raflarda olacak. Standart PC'den daha düşük bir sahip olma maliyeti olan NetPC'nin ilk örnekleri 1000 dolardan daha düşük bir fiyata satılacak. NetPC sistemler üretmeyi planlayan önemli PC üreticileri ise NEC, Hewlett- Packard, Compaq Computer, Gateway 2000 ve Dell Computer.
1996, TurNet omurgası hizmete giren Türkiye'de olduğu gibi tüm dünyada Internet yılı oldu. Bilgisayar endüstrisi gibi kullanıcılar da kendilerini adım atılmamış toprakları keşfe çıkmış, evrenlerini genişletmeye çalışan öncüler gibi hissettiler. Efsanevi İspanyol veya Portekizli kaşiflerin şiirsel isimlerini andıran isimleri ile, Internet programları dalga dalga bilgisayarlarımıza yayıldı. Ancak çok geçmeden Internet terimi günlük yaşamımıza girdi, Navigator ve Internet Explorer kelime işlemcilerimizden bile sık kullandığımız programlar oluverdiler. Netscape ve Microsoft'un öngördüğü gibi, kullanıcıların verimlerini artırmaları için gerekli araçlardan biriydi ' Web browser' denen uygulama.

Bu iki ünlü yazılım firması, kullanıcıların farklı ihtiyaçlarını hedef alarak kendi Web browser'larını geliştirmeyi sürdürdüler. Navigator ve başka uygulamaları içeren Netscape Communicator, çok sayıda araç içeren eksiksiz sayılabilecek bir iletişim paketi. Öte yandan, Internet Explorer 4, sisteminizdeki dosyalarla uzaktaki bir Internet sitesindeki dosyaların aynı şekilde görünmesini ve kullanılmasını sağlayarak yeni bir masaüstü ve dosya yönetim modeli sunuyor. Bu klasik bir Microsoft yaklaşımı: Uygulamalarla Windows 95 homojen bir şekilde entegre edilerek tutarlı bir çalışma ortamının sağlanması.

Kullanıcıların ihtiyaçlarını karşılamak için geliştirdikleri farklı yaklaşımlara karşın, bu yazılım firmaları temelde aynı hedefe yöneliyorlar: Bilgisayar ile yürüteceğiniz çalışmaları mümkün olduğunca browser ortamına taşıyacak paketler geliştirmek. Bu yazımızda, artık pek çok kullanıcının download ederek kullanmaya başladığı beta Communicator sürümü ile Internet Explorer 4'ün her yerde bulunmayan beta öncesi sürümüne bakıyoruz. Her iki Web browser'ın nihai sürümlerinin, 1997'nin ikinci çeyreğinde piyasaya sürülmesi bekleniyor.

COMMUNICATOR

NETSCAPE, yaklaşık 50 $'a satılacak olan Communica-tor'ı açık bir e-mail, groupware ve browser paketi olarak tanımlıyor. Daha açık ifade etmek gerekirse, bu paket tüm yaygın platformlar üzerinde çalışacak ve e-mail için POP3, SMTP ve IMAP4, Internet telefonu için H.323 gibi açık standartlara dayanacak. Burada ' açıklık' terimi ile, UNIX, Macintosh, Windows 95, Windows 3.x ve Windows NT kullanıcıları için platformlar arası çalışabilme ve Lotus Notes veya cc:Mail gibi ticari yazılımlardan bağımsızlık kastediliyor. Communicator, Microsoft tarafından geliştirilen ActiveX standardını bile destekliyor. Bu iyi tasarlanmış paket çeşitli bileşenlerden oluşuyor:

Collabra. Grup ortamında birlikte çalışmaya olanak veren bu araç, gücü artırılmış bir haber okuyucu (news reader). Internet veya intranet üzerinden tartışma forumlarının yüklenmesine ve kullanıcıların iş arkadaşlarına mesajlar göndererek haberleşmesine olanak tanıyor.

Composer. Biraz ilkel sayılabilecek bu HTML editörü, tüm standart zengin metin standartlarını (fontlar, hizalama, renkler vs.) destekliyor. WYSIWYG (metnin, çalışma sırasında göründüğü şekliyle browser'a aktarılması veya yazdırılması) özelliğine sahip olmasa da, kullanımı kolay tablo oluşturma aracı, kelime denetçisi (elbette İngilizce), ve dosyanızı Web sunucusuna upload etmenizi sağlayan Web yayıncılık araçları bulunuyor.

Conference. Navigator 3'teki CoolTalk'un halefi. Conference, diğer Internet kullanıcıları ile sohbet edebilmenizi sağlayan chat'in yanı sıra, Internet telefonu ve whiteboard özelliklerini de taşıyor.Communicator'daki diğer programlar gibi Conference da Lightweight Directory Access Protocol'ü (LDAP) destekliyor. Yani, Four11 gibi bir Internet rehberinde bir ismin üzerine tıkladığınızda, adres defterinden bir isim seçer gibi bir oturum başlatmış oluyorsunuz.

Messenger. Bu e-mail programı da adres defterinde LDAP'yi kullanıyor ve şifreleme (encryption) özelliğine sahip. COMPOSER içinde oluşturduğunuz e-mail'ler bir HTML belgesi ile aynı özellikleri taşıyabiliyor. Yani mesajın içine resimler ve zengin metin formatı ile hazırlanmış metinler girebiliyorsunuz. HTML desteği olan tüm e-mail programları bu mesajları, aynı bir Web sayfasını görüntüler gibi görüntüleyebiliyor. Messenger'da gelen e-mail'leri sınıflandırmak ve düzenlemek için özelleştirilebilir filtreler bulunuyor. Program ayrıca, mesajlara yapıştırılmış binary dosyalar için UUencode özelliğine sahip.

Navigator. Şu an kullandığınız Naviga-tor'dan hoşnut olsanız bile, arabirim tasarımının yetersiz olduğunu ve yeterince özelleştirilemediğini kabul etmelisiniz. Yeni Navigator'e çağdaş bir görünüm kazandırıldığı gibi, özelleştirilebilir bir hale de getirilmiş. Bir URL'yi adres kutusundan araç çubuğu üzerine sürükleyip bırakabiliyor, sık ziyaret ettiğiniz site adreslerini araç çubuğunda simge haline getirebiliyorsunuz. Navigator, HTML 3.2 standardını destekliyor; ancak Netscape'in World Wide Web Konsorsiyum'una onay için sunduğu bazı özel HTML belirteçleri (tag), Konsorsiyum henüz değerlendirmeye zaman bulamadan programa uygulanmış. Anlaşılan açık standartların sınırı buraya kadar, ancak Microsoft'un da HTML için önerdiği eklentilerde benzer bir yol izlediğini hatırlatmakta fayda var.Yeni belirteçlerin en ilginci . Bu belirteç, Web sayfası tasarımcılarının sayfa öğelerini ekran üzerinde belirli koordinatlara yerleştirmesine ve nesnelerin üst üste bindirmesine olanak tanıyor. Böylece, browser'lar, masaüstü yayıncılık araçları olma yolunda bir adım daha atmış oluyorlar. Netscape, ayrıca belirlediğiniz kategorideki bilgilerin, sörf yapmaksızın her an masaüstüne gönderilmesini sağlayan (PointCast'daki gibi) ' push' teknolojisini Constellation programı ile bu pakete ekleyecek. Communicator'ın plug-in'lerin kurulumunu kolaylaştıran ve otomatikleştiren özelliklere sahip olduğunu da ekleyebiliriz. Dört düğmeli küçük bir araç çubuğu, yukarıda açıkladığımız bileşenler arasında geçişi kolaylaştırıyor. Bu araç çubuğu, tüm programların durum çubuğu üzerine yapıştırılabildiği gibi, ekran üzerinde herhangi bir noktaya da taşınabiliyor. Communicator'ın profesyonel sürümünde işlerin ve kaynakların yönetilmesi için bir takvim aracı, ve paketteki tüm özelliklerin merkezi olarak yönetilebilmesi için bir IS yönetim programı da bulunacak.

INTERNET EXPLORER 4

DAHA önce Microsoft'un yaptığı duyurulara karşın, biz bu sayfaları hazırlarken IE 4, henüz beta aşamasına girmemişti. Microsoft yetkilileri, şimdi beta sürümün mart ayı sonunda Microsoft sitesinden indirilebileceğini vaadediyorlar. Bu yüzden burada IE 4 hakkında söyleyeceklerimizin çoğu henüz kesinleşmedi. Ancak, Microsoft'un Communicator'u moleküllerine kadar incelediğini ve buna göre rekabet stratejisini planladığını tahmin etmek için kahin olmaya gerek yok.Bu iki Internet paketini gerçekçi bir şekilde karşılaştırabilmek için, IE 4 gibi diğer bazı Microsoft ürünlerine de bakmak gerekiyor.

Hibrid bir Web/Masaüstü aracı. Bir Web browser olarak IE 4, bir önceki sürüme göre fazla bir şey sunmuyor gibi görünüyor. Ancak IE 4'ün gücü başka yerlerde gizli - bu yeni ürün Windows 95 ve Windows NT arabirimi ile eksiksiz şekilde bütünleşiyor ve bir masaüstü/dosya yönetim aracı olarak kullanılabiliyor. Diğer bir deyişle, kullanıcı, Explorer'dan (Gezgin) vazgeçip IE 4'e yönelebilir. Böylece, sisteminizdeki veya ağınızdaki dosyalara erişmek ve bunları kullanmak, Web'de sörf yapmakla özdeş oluyor.

Bu arabirim tamamen HTML destekl; Masaüstüne yerleştirdiğiniz tüm URL'ler sistem tarafından algılanıyor ve fare imleci bunların üzerine getirildiğinde el işareti haline dönüşüyor. Klasörlerin görünüşünü, arka planları, logoları, zengin metinleri, tabloları, video ve ses kliplerini ve klasörlerin Web sayfası gibi görünmelerini sağlayacak diğer öğeleri kontrol eden HTML şablonlarını tasarlamak için sihirbazlardan yararlanabilirsiniz.

Bu şablonlar, kullanıldığı klasör içinde gizli bir klasöre kaydediliyor ve istenildiği zaman gerek HTML kodları ile gerek basit bir sihirbaz yardımı ile üzerinde değişiklikler yapılabiliyor. IE 4'ün beta öncesi sürümü, tüm sisteme tutarlı bir görünüm kazandıracak ana bir şablon yapılmasına izin vermiyor, ancak Microsoft bu özelliğin nihai sürüme ekleneceğini söylüyor.

u Outlook 97. Office 97 ile birlikte gelen groupware (birlikte çalışma) programı Outlook 97, IE 4'e eklendiğinde IE 4'ün en güçlü yönünü oluşturacak. Office 97'ye yeni geçenlerin Outlook 97 ile ilgili olumlu tepkilerine bakılırsa Netscape'in Collabra'sına ciddi bir rakip olacak.

* FrontPad. Microsoft bu HTML editörünün IE 4'e ekleneceğini söylüyor. Netscape'in Composer'ına rakip olacak.

NetMeeting 2. Şu an beta aşamasında. Internet telefonu, chat, whiteboard ve video konferans özellikleri içeriyor. H.323 uyumlu programlarla video konferans yapmaya izin veriyor.

Internet Mail and News. Bu e-mail ve haber okuma programları, ücretsiz eklentiler (add-on) olarak ayrıca yükleniyor. Mail programı şifrelemeye izin verirken, Microsoft her iki programın da LDAP standardını destekleyeceğini söylüyor.

Active Desktop. Kullanıcıların PointCast gibi Web yayınlarını almasını sağlayacak. Active Desktop'un etkileşim özelliği, Microsoft'un yeni dinamik HTML teknolojisine dayanıyor. Böylece sistem yöneticileri programlamaya gerek kalmadan etkileşimli öğeler yaratabilecek. Dynamic HTML, şu an değerlendirilmek üzere World Wide Web Konsorsiyumu'na sunulmuş bulunuyor.

Yukarıda açıkladığımız bazı programlar, büyük olasılıkla IE 4 ile birlikte gelmeyecek. Ancak bunları Microsoft sitesinden ücretsiz indirmek mümkün olabilecek.

HANGİSİ KAZANIR?

ŞİRKETLERİN ve bilgi işlem yöneticilerinin kullanmaya alıştıkları e-mail ve groupware programlarını terkedip Communicator'a geçip geçmeyeceğini zaman gösterecek. Ancak gelen haberler arasında, Corel'in, Communicator'un lisansını aldığı ve bu paketi kendi iş uygulamalarına dahil edeceği var. Ancak IE 4'ün tüm dünyaya hakim olan Windows işletim sistemiyle bütünleştiriliyor olması, Netscape'in önündeki en büyük engel.

Bu oyunu kimin kazanacağını işletim sistemlerindeki gelişmeler belirleyecek: Microsoft'un işletim sistemleri hakimiyetini sürdürecek mi, yoksa platformlardan bağımsızlık yolunda atılmış adımlar başarıya ulaşacak mı? Zaten tüm bilgisayar endüstrisi aynı soruyu kendilerine sorup duruyor.