Οι κυριότερες εξελίξεις μετά το 1995

Η ΟΝΕ και το ΕΥΡΩ, η "Ατζέντα 2000", πρέπει να αντιμετωπισθούν σαν άμεση συνέχεια της ενιαίας εσωτερικής αγοράς, με βάση την "Ενιαία Ευρωπαϊκή Πράξη" που υπογράφτηκε το 1986. Η Πράξη αυτή θεσμοθέτησε πλήρη ελευθερία κίνησης εμπορευμάτων, προσώπων, υπηρεσιών και κεφαλαίων και έδωσε μια νέα ώθηση στην καπιταλιστική ενοποίηση. Στη συνέχεια με το κείμενο στρατηγικής της ΕΕ, δηλαδή τη Συνθήκη του Μάαστριχτ, θεσμοθετήθηκε η ΟΝΕ, που ενισχύθηκε και προσαρμόστηκε με τη συνθήκη του Αμστερνταμ, με το Σύμφωνο Σταθερότητας.

Ετσι η ΟΝΕ, με εργαλεία την "Ατζέντα 2000" και το πρόγραμμα σταθερότητας, αποτελεί το βασικό άξονα για να γίνουν αλλαγές στις οικονομίες των καπιταλιστικών χωρών όλης της Ευρώπης, τόσο των κρατών-μελών όσο και των τρίτων χωρών που είναι υπό σύνδεση (χώρες της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης), αφού για την ένταξή τους είναι υποχρεωμένες να ενσωματώνουν από πριν τις πολιτικές της ΕΕ. Γι' αυτό σχεδιάζονται αλλαγές σε θεσμικό επίπεδο που θα διασφαλίσουν πριν από την ένταξή τους την ηγεμονία του ηγετικού πυρήνα της ΕΕ. Στόχος φυσικά όλων αυτών είναι να διασφαλιστούν τα μονοπωλιακά κέρδη, να ανακοπεί η τάση μείωσης του μέσου ποσοστού κέρδους, να τσακίσουν τις λαϊκές αντιδράσεις και τα κοινωνικά κινήματα.

Η "Ατζέντα 2000" προγραμματίζει την πολιτική της ΕΕ για μια 10ετία στον τομέα διαχείρισης των πόρων και χρηματοδότησης των μονοπωλίων. Αφαιρούνται πόροι από ορισμένους τομείς (π.χ. διαρθρωτικά ταμεία, ταμεία συνοχής, μείωση στήριξης της γεωργίας), έτσι ώστε να υλοποιούνται τα σχέδια του ιμπεριαλιστικού επεκτατισμού της (διεύρυνση) στις χώρες της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης και στην Κύπρο, με ταυτόχρονη αύξηση του βαθμού εκμετάλλευσης των λαών της ΕΕ. Ηδη υπάρχει αβεβαιότητα για τους διαθέσιμους κοινοτικούς πόρους. Το τελευταίο άτυπο Συμβούλιο Υπουργών της ΕΕ κάλεσε την Επιτροπή να αναθεωρήσει την ήδη αρνητική πρότασή της προς το χειρότερο κάτω από τις πιέσεις της Γερμανίας, η οποία θέλει να μειώσει περισσότερο τις εισφορές της στον κοινοτικό προϋπολογισμό. Το κόστος της διεύρυνσης θα καλυφθεί, σύμφωνα με την "Ατζέντα 2000", με περικοπές κονδυλίων που εισπράττουν οι πιο καθυστερημένες οικονομικά χώρες. Ιδιαίτερα σκληρά θα την πληρώσουν οι μικρομεσαίοι αγρότες, γιατί όταν μειωθεί η στήριξη της γεωργίας και ειδικά των μεσογειακών αγροτικών προϊόντων, θα επιταχυνθεί ακόμη πιο πολύ το βίαιο ξεκλήρισμά τους.

Με το Σύμφωνο Σταθερότητας θα επιταχυνθούν στα αμέσως επόμενα χρόνια οι τραγικές συνέπειες στους εργαζόμενους. Η επικύρωση της Συνθήκης του Αμστερνταμ, η έναρξη της τρίτης φάσης της ΟΝΕ και των διαπραγματεύσεων με τις υπό διεύρυνση χώρες, η ανατροπή των εργασιακών σχέσεων, της κοινωνικής ασφάλισης και των συνταξιοδοτικών δικαιωμάτων, η νέα χειρότερη αναθεώρηση της ΚΑΠ, η έναρξη του νέου γύρου για την αναθεώρηση του ΠΟΕ, το χρηματοδοτικό πακέτο "Σαντέρ", οι κρίσεις της ΕΕ για το αν μπορεί να ενταχτεί η Ελλάδα (1999) στην ΟΝΕ, η εφαρμογή των αρμοδιοτήτων της Σένγκεν, αποτελούν τους βραχυπρόθεσμους σχεδιασμούς της ΕΕ.

Για το ΕΥΡΩ

Το κοινό νόμισμα είναι στις προτεραιότητες της ευρωπαϊκής πλουτοκρατίας, σε μία προσπάθεια να εξασφαλίσει το κεφάλαιο ενιαίους όρους κίνησης, για να έχει λιγότερους κινδύνους στη μετακίνησή του, μεγαλύτερη ευκινησία και μικρότερο κόστος στις συναλλαγές. Το ισχυρό ΕΥΡΩ θεωρείται επίσης ισχυρό όπλο ανταγωνισμού έναντι του δολαρίου και του γιεν. Η λειτουργία του απαιτεί ενιαία νομισματική πολιτική και ενιαίο κέντρο ελέγχου, που ασκεί η Ευρωπαική Κεντρική Τράπεζα. Ετσι αντικειμενικά αφαιρούνται οι δυνατότητες να ασκηθεί μια διαφορετική νομισματική πολιτική στα ξεχωριστά κράτη-μέλη. Ωστόσο η προοπτική του ΕΥΡΩ δεν είναι εξασφαλισμένη, όπως ομολογούν οι ίδιοι. Ανεξάρτητα από αυτό, σίγουρα κερδισμένοι θα είναι οι πολυεθνικές και χαμένοι η εργατική τάξη και τα πλατιά λαϊκά στρώματα.

Η ΟΝΕ δεν μπορεί να προωθηθεί με μια άλλη διαχείριση. Εξάλλου οι στόχοι της ονομαστικής σύγκλισης των οικονομιών (επιτόκια, πληθωρισμός, ελλείμματα, δημόσιο χρέος) δεν είναι τυχαίοι. Είναι όροι για ένα σχετικά σταθερό νόμισμα, που μπορούν να προσεγγιστούν μόνο με ελεύθερη κίνηση κεφαλαίων. Στα πλαίσια της καπιταλιστικής ενοποίησης δρα ο απόλυτος νόμος της ανισόμετρης ανάπτυξης. Σύμφωνα με εκτιμήσεις πολλών αναλυτών η προσπάθεια να τηρηθούν "οι όροι σύγκλισης" θα οξύνει τις αντιθέσεις μεταξύ των κρατών-μελών και κυρίως τις ταξικές αντιθέσεις στο εσωτερικό των χωρών. Τα κράτη-μέλη δεν θα μπορούν να εφαρμόσουν εναλλακτικά μέσα που χρησιμοποιούνται για μια κάποια παρέμβαση στον κύκλο της κρίσης ( π.χ. επιτόκια, ισοτιμίες κ.ά.) Ο κύκλος της κρίσης δεν είναι συγχρονισμένος στα κράτη-μέλη. Φυσικά η νομισματική πολιτική της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας θα παίρνει υπόψη τις ανάγκες των ισχυρών οικονομιών της Ενωσης, με πιθανό αποτέλεσμα να οξύνονται τα προβλήματα στις λιγότερο ανεπτυγμένες χώρες, στο βαθμό που αποκλίνουν οι ανάγκες των οικονομιών τους, στη συγκεκριμένη συγκυρία.

Η ΟΝΕ δεν είναι για το λαό εθνικός στόχος. Είναι στόχος της πλουτοκρατίας και των κομμάτων της. Από την ΟΝΕ, την "Ατζέντα 2000" και τις καπιταλιστικές συνολικά αναδιαρθρώσεις, κερδισμένες θα είναι οι πολυεθνικές και η άρχουσα τάξη όλων των κρατών-μελών της ΕΕ, ανεξάρτητα από το πόσο η καθεμία (ελληνική, πορτογαλική, ισπανική κλπ.) θα μπορέσει να αρπάξει από το μοίρασμα της πίτας.

Η διατήρηση της ονομαστικής σύγκλισης και το Σύμφωνο Σταθερότητας προμηνύουν νέα, πιο βαριά δεσμά, για τους λαούς. Αποτελούν το άλλοθι της κυβέρνησης για θυσίες διάρκειας, πότε με στόχο να μπούμε στην ΟΝΕ, ή και για να μη βγούμε από την ΟΝΕ.

Η ΕΕ σε όλο και πιο αντιδραστική κατασταλτική τροχιά

Η πολιτική που ακολουθεί η ΕΕ μετά το Μάαστριχτ οδήγησε μεγάλα τμήματα εργαζομένων, αγροτών και άλλων μεσαίων στρωμάτων, να προβάλουν αντίσταση που βαθμιαία διευρύνεται και σε ευρύτερα κοινωνικά στρώματα. Έτσι προκύπτει για τον πυρήνα της ΕΕ η ανάγκη να καταγράφει και να παρακολουθεί τη δραστηριότητα του κινήματος που αντιστέκεται. Ενισχύονται οι κατασταλτικοί μηχανισμοί σε εθνικό επίπεδο και σε επίπεδο ΕΕ. Η Ευρώπη "τους" κινδυνεύει από τους λαούς που την κατοικούν, γι' αυτό και όλα τα μέτρα που παίρνει για την ασφάλεια και την άμυνα είναι στρατιωτικές επεμβάσεις και μηχανισμοί καταστολής.

Ακριβώς γι΄ αυτό προωθείται η εφαρμογή της Συνθήκης Σένγκεν και η ενίσχυση των αρμοδιοτήτων και του ρόλου της Ευρωαστυνομίας (EUROPOL), με μηχανισμούς παρακολούθησης και καταστολής για τη διαφύλαξη της εξουσίας του κεφαλαίου, με αστυνομικούς- στρατιωτικούς θεσμούς για ελεύθερη διακίνηση κεφαλαίων και εμπορευμάτων και τη χειραγώγηση των εργαζομένων και των κινημάτων τους.

Στο Αμστερνταμ αποφασίστηκε η Συνθήκη Σένγκεν να ενταχθεί στο κοινοτικό δίκαιο, με τη μορφή πρωτοκόλλου, ως κεκτημένο, δηλαδή ως μίνιμουμ σύστημα ασφαλείας της ΕΕ, όπου θα προσχωρήσουν και οι χώρες που θα ενταχθούν στην Ένωση. (Εξαιρούνται η Αγγλία και η Ιρλανδία).

Για "την εκχώρηση κυριαρχικών δικαιωμάτων"

Λίγο - πολύ αποτελεί κοινή συνείδηση στη χώρα μας, αλλά και στις χώρες που βρίσκονται σε υποδεέστερη σχέση στα πλαίσια της ΕΕ, ότι ένταξη και προσαρμογή στην ΕΕ και στην πολιτική της σημαίνει και εκχώρηση κυριαρχικών δικαιωμάτων.Οτι στενεύουν, εκμηδενίζονται τα περιθώρια διαφορετικών επιλογών ή παραλλαγών που δυσκολεύουν την ΕΕ να προχωρήσει με βάση τις επιλογές της. Τέτοιες απόψεις ακούγονται και από ηγετικούς κύκλους στις κυρίαρχες χώρες της ΕΕ, αυτές όμως εντάσσονται στα πλαίσια των ενδοϊμπεριαλιστικών ανταγωνισμών.

Ταυτόχρονα όμως έχει γίνει και σοβαρή ιδεολογική και πολιτική δουλειά στην ΕΕ, ότι στις σημερινές συνθήκες της διεθνοποίησης δεν τίθεται με τον ίδιο τρόπο το ζήτημα της εκχώρησης δικαιωμάτων, ή και ότι είναι ανύπαρκτο ζήτημα, αφού καμία χώρα δεν μπορεί πλέον να αποφασίζει μόνη της.

Το θέμα έχει ταξικό, πολιτικό περιεχόμενο. Το θέμα για το ΚΚΕ είναι ότι κάθε λαός, κάθε χώρα δεν μπορεί να δεσμεύεται σε μια πολιτική που έρχεται σε αντίθεση με τα λαϊκά συμφέροντα και με τη δυνατότητα- όσο γίνεται- ανεξάρτητης εξέλιξης, που θα της επιτρέπει να τα βγάζει πέρα στις σημερινές διεθνείς συνθήκες. Το διεθνικό στα πλαίσια της ΕΕ και της παγκόσμιας καπιταλιστικής οικονομίας είναι διαφορετικό από το διεθνικό συμφέρον των λαών, από το διεθνικό συμφέρον σε μια Ευρώπη του σοσιαλισμού.

Η πείρα έδειξε ότι και εκεί που υπήρχε βάση για ισότιμες σχέσεις, π.χ. στο σοσιαλιστικό σύστημα, δεν έφθανε, χρειάζεται πάντα μια καλά επεξεργασμένη πολιτική, που και στα πλαίσια ενός συστήματος ισότιμου να διασφαλίζεται το εθνικό και το κοινό συμφέρον.

Πορεία για την Κοινοτική Εξωτερική Πολιτική και Πολιτική Ασφάλειας

Παρά τις εξελίξεις στην ΕΕ οι αντιθέσεις δεν ήταν δυνατόν να γεφυρωθούν. Οι υποστηρικτές της καπιταλιστικής ενοποίησης και τα ίδια τα θεσμικά όργανα της ΕΕ εκτιμούν ότι η πολιτική ένωση προχωρεί με πολύ αργούς ρυθμούς και ειδικά το σκέλος της ΚΕΠΠΑ, δηλαδή ένα πεδίο που οι αστοί αναλυτές χαρακτηρίζουν "σκληρό πυρήνα" της εθνικής κυριαρχίας. Γι΄ αυτό ενισχύονται οι προσπάθειες για μεγαλύτερη δυνατότητα επιβολής και κυριαρχίας των ισχυρότερων. Παρά τα ισχνά αποτελέσματα, σε σχέση με τους διακηρυγμένους σχεδιασμούς της συνθήκης του Μάαστριχτ, η θεσμοθέτηση ενός εκφραστή και διαχειριστή εξωτερικής πολιτικής της ΕΕ, του Γενικού Γραμματέα του Συμβουλίου, δεν πρέπει να υποτιμηθεί. Όπως επίσης δεν πρέπει να υποτιμηθεί και η θεσμοθέτηση στρατιωτικών παρεμβάσεων "ανθρωπιστικού" χαρακτήρα τύπου "Petesberg", δηλαδή "ανθρωπιστικές αποστολές", "διαχείριση κρίσεων", "αποκατάσταση, διατήρηση ειρήνης" κλπ. Η ΚΕΠΠΑ δεν προσφέρει καμία προστασία εδαφικής ακεραιότητας και εθνικής ανεξαρτησίας, όπως προβάλλουν οι υποστηρικτές της ΕΕ. Αντίθετα, πολλές φορές συνέβαλε σε αποσχιστικές τάσεις και αλλαγές συνόρων, όπως στην περίπτωση της Γιουγκοσλαβίας και ποτέ δεν εμπόδισε εδαφικές βλέψεις κατά της χώρας μας. Στη διαμόρφωση της ΚΕΠΠΑ εκφράζεται η βία για το μοίρασμα των αγορών με τη σφραγίδα του ισχυρότερου, με αντιφατικές σχέσεις συναίνεσης και εξάρτησης. Βασικός στόχος του κεφαλαίου είναι να αποδυναμώσει το διεθνή ρόλο των μεμονωμένων χωρών και να τις υποτάξει στον ισχυρό πυρήνα της ΕΕ. Εννοείται ότι το ζήτημα αυτό δεν αφορά εξίσου όλες τις χώρες. Στα πλαίσια της ανισόμετρης ανάπτυξης και των σχέσεων κυριαρχίας και υποταγής, η Γερμανία μπορεί να επιβάλλει τα ιδιαίτερα συμφέροντά της, να κτίζει τις δικές της ιδιαίτερες συμμαχίες και άξονες.

Οι όροι που προβλέπονται στις Συνθήκες για την ΚΕΠΠΑ συνοπτικά αναφέρουν ότι: Oι "κοινές στρατηγικές" θα αποφασίζονται ομόφωνα από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο. Για την κοινή δράση στην εξωτερική πολιτική και στην πολιτική ασφάλειας, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο αποφασίζει αν ένα θέμα πρέπει να αποτελέσει αντικείμενο κοινής δράσης. Οταν το εγκρίνει, ορίζει την ακριβή της εμβέλεια, τους γενικούς και ειδικούς στόχους, τα μέσα, τις διαδικασίες και τους όρους και, αν είναι απαραίτητο, τη διάρκεια εφαρμογής της. Την προώθηση της κοινής δράσης την αναλαμβάνει το Συμβούλιο ΥΠΕΞ που αποφασίζει με πλειοψηφία. Η κοινή Εξωτερική Πολιτική και Πολιτική Ασφάλειας περιλαμβάνει το σύνολο των θεμάτων που αφορούν την ασφάλεια της ΕΕ μαζί και την διαμόρφωση στην πορεία μιας κοινής αμυντικής πολιτικής. Η Ενωση ζητάει από τη Δυτικοευρωπαϊκή Ενωση (ΔΕΕ), να εκπονεί και να εφαρμόζει τις αποφάσεις και τη δράση της Ένωσης. Ο γενικός γραμματέας του Συμβουλίου θα εκφράζει και θα διαχειρίζεται την ΚΕΠΠΑ ως υψηλός εκπρόσωπός της. (Συνθήκη του Μάαστριχτ άρθρα Ι.3, παρ α, β / Ι.4)

Με την αλλαγή στον τρόπο λήψης αποφάσεων ("εποικοδομητική αποχή" για στρατηγικής σημασίας αποφάσεις, όπου πριν χρειαζόταν ομοφωνία) το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο μπορεί να αποφασίζει με πλειοψηφία, εφόσον το κράτος που έχει αντίρρηση μπορεί να μη συμμετέχει σε αυτή τη δράση. Δηλαδή, ακόμα και αν δεν καταργηθεί πλήρως το βέτο στα θέματα εξωτερικής πολιτικής και άμυνας, τείνει να αποστεωθεί και να χάσει κάθε ουσία.

Το ΚΚΕ επανειλημμένα έχει καταγγείλει τη συρρίκνωση του ρόλου και αυτού ακόμα του αστικού κοινοβουλίου, σαν μια πρόσθετη απόδειξη του τι σημαίνει αστική δημοκρατία, σαν απόδειξη της γενικότερης στροφής προς την αντίδραση. Το ΚΚΕ αξιοποιεί τόσο το Εθνικό όσο και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ως βήμα υπεράσπισης των λαϊκών δικαιωμάτων. Με τη δράση του συγκεντρώνει όλα τα στοιχεία και αποδείξεις που δίνουν τη δυνατότητα στο λαό να συνειδητοποιεί πού πάει η κατάσταση. Εφοδιάζει με επιχειρήματα που διευκολύνουν την ανάπτυξη του αγώνα, τεκμηριώνει την κριτική του απέναντι στην κυβέρνηση που είναι συνυπεύθυνη για τις εξελίξεις στην ΕΕ.

Στον τομέα της ΚΕΠΠΑ φαίνεται πιο καθαρά ότι οι κυρίαρχες τάξεις δεν είναι σε θέση να ξεπεράσουν τους ανταγωνισμούς τους. Ούτε είναι στις προθέσεις τους, τουλάχιστον προς το παρόν και κάτω από τις συγκεκριμένες συνθήκες, να προχωρήσουν στη διάλυση του εθνικού κράτους ή στην απορρόφηση ή στη συγχώνευσή του σε μια ευρύτερη ενότητα.

Προσπάθεια σχεδιασμένης παρέμβασης στο πολιτικό σύστημα των κρατών - μελών μέσω των ευρωπαϊκών κομμάτων

Η παρέμβαση στο πολιτικό σύστημα των κρατών- μελων πραγματοποιείται κυρίως με τη δημιουργία ευρωπαϊκών κομμάτων και σύμφωνα με το άρθρο 138Α της Συνθήκης για την ΕΕ, το οποίο αναφέρει:

"Τα πολιτικά κόμματα σε ευρωπαϊκό επίπεδο αποτελούν σημαντικό παράγοντα για την ολοκλήρωση στα πλαίσια της Ένωσης. Συμβάλλουν στη δημιουργία ευρωπαϊκής συνείδησης και στην έκφραση της πολιτικής βούλησης των πολιτών της Ενωσης".

Είναι εμφανής η προσπάθεια να επιβληθεί ένα κλασσικό ή αναπαλαιωμένο δικομματικό σύστημα στην ΕΕ και σε όλες τις χώρες, με τις συμμαχίες του, τις παραφυάδες του, τα αναχώματά του απέναντι στο λαϊκό κίνημα, με στόχο να αποκλείσει με έναν δημοκρατικό μανδύα τις διαφορετικές πολιτικές εκφράσεις στην κοινωνία και κάθε φωνή αντίστασης στα ιμπεριαλιστικά σχέδια.

Η τελευταία, μάλιστα, πρόταση εκλογικού συστήματος για τις ευρωεκλογές, υιοθετεί τον καθορισμό κατώτατου ορίου για την εκλογή βουλευτών και τον διαχωρισμό της επικράτειας σε περιφέρειες. Αλλοιώνει έτσι την ουσία της απλής αναλογικής και προωθεί για πρώτη φορά το θεσμό βουλευτών, που θα εκλέγονται από λίστες ευρωπαϊκών κομμάτων που θα εκλέγονται από το σύνολο των ψηφοφόρων της ΕΕ. Οι βουλευτές αυτοί θα αποτελούν το 10% του συνόλου (οι υπόλοιποι θα εκλέγονται σε εθνικό επίπεδο από ευρωπαϊκά ή εθνικά κόμματα) των βουλευτών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. Ταυτόχρονα άρχισαν οι διαβουλεύσεις για τον ορισμό του "ευρωπαϊκού κόμματος" και τις διαδικασίες χρηματοδότησής του με κοινοτικά κονδύλια.

Η άρχουσα τάξη της χώρας μας παρουσιάζει τον θεσμό των ευρωπαϊκών κομμάτων σαν μια απόδειξη της δημοκρατικότητας της ΕΕ.

Πραγματικός στόχος τους είναι να δημιουργηθούν πρόσθετες ασφαλιστικές δικλείδες για τον εγκλωβισμό, την ενσωμάτωση και χειραγώγηση της εργατικής τάξης και των άλλων λαϊκών στρωμάτων. Να μειωθεί και να αποδυναμωθεί σε επίπεδο Ευρωκοινοβουλίου ο ρόλος των κομμάτων που αντιτίθενται στην Ε.Ε. και στην προώθηση της "ευρωπαϊκής ιδέας" και της "ευρωπαϊκής συνείδησης". Δεν πρόκειται για προώθηση της διεθνιστικής ιδέας, αλλά για τον κοσμοπολιτισμό του κεφαλαίου και την ιμπεριαλιστική ενοποίηση.

Προηγούμενη σελίδαΕπόμενη σελίδα