Χρηματιστικοί όμιλοι στην Ελλάδα

Η συγκεντροποίηση του τραπεζικού κεφαλαίου και η σύμφυσή του με το βιομηχανικό και εφοπλιστικό κεφάλαιο συνεχίζεται εντατικά. Η διαδικασία αυτή συντελείται στη βάση της εξαγοράς, συγχώνευσης και καταβρόχθισης μικρότερων μονάδων, πχ. πρόσφατα συγχωνεύτηκε η Interbank με την Ευρωεπενδυτική.

Εν όψει των καπιταλιστικών αναπροσαρμογών, στρατηγικής σημασίας, προωθείται η συγκεντροποίηση των τραπεζών, η διαμόρφωση τριών μεγάλων τραπεζικών ομίλων στην Ελλάδα που βρίσκονται υπό κρατικό έλεγχο όπως οι όμιλοι: Εθνικής, Εμπορικής και Αγροτικής Τράπεζας.

Ο Ομιλος της Εθνικής Τράπεζας το 1993 είχε υπό τον έλεγχό του, από 50 και μέχρι 100%, 25 θυγατρικές μονάδες και συμμετείχε στο μετοχικό κεφάλαιο άλλων 123 εταιριών με ποσοστό κάτω του 50%. Ο χρηματικο-οικονομικός αυτός Ομιλος είναι ο μεγαλύτερος στη χώρα μας, συμπεριλαμβάνει βιομηχανικές, εμπορικές και άλλες χρηματοοικονομικές εταιρίες.

Οι καταθέσεις στην Εμπορική Τράπεζα το 1997 ξεπέρασαν τα 8 τρισεκατομμύρια δραχμές και τα καθαρά κέρδη του Ομίλου ανήλθαν σε 203 δις δρχ. έναντι 127,3 δις δρχ. το 1996.

Σημαντική είναι η εξαγωγή κεφαλαίων του Ομίλου της Εθνικής Τράπεζας στη διεθνή χρηματαγορά. Εχει παρουσία σε 15 χώρες τεσσάρων ηπείρων. Το διεθνές της δίκτυο απαρτίζεται από 15 θυγατρικές τράπεζες, συνολικά 54 καταστήματα: η Atlantic Bank of New York στις ΗΠΑ (9 καταστήματα), η National Bank of Greece στον Καναδά (8), η Banque Nationale de Grece στο Παρίσι (1), η South African Bank of Athens στη Νότια Αφρική (14) και η Εθνική Τράπεζα της Ελλάδος στην Κύπρο (22). Επιπλέον, διαθέτει 17 καταστήματα: ΗΠΑ (4), Γερμανία (4), Μ. Βρετανία (4), Ολλανδία, Αίγυπτο, Βουλγαρία, Αλβανία και Ρουμανία. Τα δε τέσσερα γραφεία αντιπροσωπίας βρίσκονται στη Ρωσία, στο Βέλγιο και στην Αυστραλία (2).

Σε 10,5 δις δρχ. ανήλθαν τα προ φόρων κέρδη των μονάδων εξωτερικού της Εθνικής Τράπεζας της Ελλάδας (ΕΤΕ), σημειώνοντας σημαντική αύξηση, της τάξης του 44%, έναντι της προηγούμενης χρήσης (7,3 δις). Περί το 20% (5,9δις δολ.) του συνολικού ενεργητικού του ομίλου παράγεται σήμερα στο εξωτερικό. Το 1995 δε το σύνολο του ενεργητικού των μονάδων εξωτερικού ήταν 5,2 δις δολ.

Σε αύξηση των εργασιών και, ιδιαίτερα των καταθέσεων του καταστήματος της Εθνικής στα Τίρανα, οδήγησε η πρόσφατη κρίση που ξέσπασε στη γειτονική Αλβανία. “Λειτουργούμε υπό συνθήκες πλήρους ασφάλειας, καθώς οι ταραχές περιορίζονται στο νότιο τμήμα της χώρας”, επισήμανε ο διευθυντής του καταστήματος Αλέξανδρος Κασιούρης.

Δεύτερος μεγάλος Ομιλος είναι η Αγροτική Τράπεζα της Ελλάδας. Στην τράπεζα αυτή συντελείται μια γρήγορη διαδικασία ιδιωτικοποιήσεων και γίνεται μια προσπάθεια απεμπλοκής της ΑΤΕ από μια σειρά αγροτοβιομηχανικών προϊόντων. Ο υπουργός Εθνικής Οικονομίας Γ. Παπαντωνίου δήλωσε ρητά ότι δεν πρόκειται να δοθεί καμιά οικονομική ενίσχυση στην ΑΤΕ εάν δεν υλοποιήσει το πρόγραμμα των ιδιωτικοποιήσεων. Από το 1990 η ΑΤΕ έχει ξεπουλήσει 15 εταιρίες και άλλες 15, που πήρε υπό τον άμεσο έλεγχό της, τέθηκαν υπό εκκαθάριση.

Οι προς πώληση εταιρείες της ΑΤΕ είναι:

1) Στον τομέα της κονσερβοποιίας: “Αγροτική Κολυνδρού” στην Κατερίνη, “Βέρμιο-Νάουσα”, “ΕΒΙΚΟΝ” στη Θεσσαλονίκη, “ΑΓΡΑΣ” στην Εδεσσα και DIVA - Σκουρτόπουλος στη Βέροια.

2) Μερίδια θυγατρικών: Τράπεζα Κεντρικής Ελλάδας, “ΔΩΔΩΝΗ”, Καπνοβιομηχανία “ΣΕΚΑΠ”, “ΒΟΚΤΑΣ”, “ΣΥΝΕΡΓΑΛ”, “ΚΥΔΕΠ” και ακολουθούν άλλες 25 εταιρείες.

Ο τρίτος Ομιλος είναι της Εμπορικής Τράπεζας της Ελλάδας. Καταβάλλεται μια προσπάθεια ίδρυσης 7 εξειδικευμένων τραπεζών σε διάφορους τομείς. Μελετάται και το ενδεχόμενο συγχώνευσης της Ιονικής και της Εμπορικής.

Την πιο ισχυρή θέση, εκτός από την Τράπεζα της Ελλάδας, ανάμεσα στις 25 τράπεζες κατέχει η Εθνική Τράπεζα της Ελλάδας με 496 υποκαταστήματα. Στο ενεργητικό των τραπεζών η συμμετοχή της ήταν 33,0% το 1995, στις καταθέσεις 19,8%, στα καθαρά κέρδη 24,8%, στην απασχόληση 30,2% .

Το 1995 η ποσοστιαία συμμετοχή της ΑΤΕ, η οποία είχε 435 υποκαταστήματα, ήταν: στο ενεργητικό το 13,9%, στις καταθέσεις το 15,5%, στις χορηγήσεις το 23,9%, στα καθαρά κέρδη το 9,4%, στην απασχόληση το 11,2% .

Την ίδια χρονιά η ποσοστιαία συμμετοχή της Εμπορικής Τράπεζας της Ελλάδας, με τα 330 υποκαταστήματα, ανέρχονταν: στο ενεργητικό με 10,6%, στις καταθέσεις με 11,2%, στις χορηγήσεις με 10,3%, στα καθαρά κέρδη με 15,7% και στην απασχόληση με 15,3%.

Από τα παραπάνω στοιχεία φαίνεται ότι αυτές οι τρεις τράπεζες κατείχαν το 60,1% των καταθέσεων, το 54,1% των χορηγήσεων και το 49,9% των καθαρών κερδών του συνόλου των 25 ελληνικών τραπεζών.

Η πιο κερδοφόρα τράπεζα ήταν το 1995 η Α. Πίστεως η οποία αποκόμισε 50,8% δις δρχ. καθαρά κέρδη. Οι καταθέσεις της το 1997 έφθασαν τα 2,5 τρισεκατομμύρια δραχμές και τα καθαρά κέρδη 72,9 δισεκατομμύρια δραχμές έναντι 60,4 το 1996. Η Alpha Τράπεζα Πίστεως έχει παρουσία στο Λονδίνο με το κατάστημα του Λονδίνου και την Alpha Bank London και στη Ρουμανία με την Banka Bucuresti, που διαθέτει 9 καταστήματα στη Ρουμανία και με κατάστημα της Alpha Πίστεως στα Τίρανα που θα λειτουργήσει εντός του 1997.

Διάφοροι άλλοι χρηματοοικονομικοί οργανισμοί

Εκτός από το τραπεζικό πιστωτικό σύστημα υπάρχουν και λειτουργούν μια σειρά άλλοι χρηματοοικονομικοί οργανισμοί οι οποίοι συγκεντρώνουν ή διαχειρίζονται τεράστια ποσά χρηματικών κεφαλαίων και αποταμιεύσεων.

Ενας από αυτούς τους οργανισμούς είναι το χρηματιστήριο, χώρος κερδοσκοπίας. Κερδισμένοι στο χρηματιστήριο βγαίνουν οι εκπρόσωποι της χρηματιστικής ολιγαρχίας.

Αλλοι βασικοί οργανισμοί είναι: οι ασφαλιστικές εταιρείες, οι εταιρείες των αμοιβαίων κεφαλαίων, καζίνο και άλλοι κερδοσκοπικοί μηχανισμοί.

Η συγκέντρωση των κεφαλαίων από τους οργανισμούς και το κράτος συντελούν στην επιτάχυνση της κυκλοφορίας και αναπαραγωγής του κεφαλαίου με αποτέλεσμα την αποκόμιση μονοπωλιακού κέρδους.

Προηγούμενη σελίδαΕπόμενη σελίδα