Teoria heliocentryczna
Jest
to teoria budowy naszego Układu Słonecznego, według której Słońce jest ciałem
centralnym, a dookoła po orbitach eliptycznych krążą planety (w tym Ziemia).
Czasem mówi się o niej: heliocentryczny model układu planetarnego. Teoria heliocentryczna
zastąpiła teorię geocentryczną, która uznawała nieruchomą Ziemię za centrum
Układu Słonecznego.
Teoria heliocentryczna, została spisana przez Mikołaja Kopernika w latach 1515
- 1530, a wydrukowana w 1543 roku. Kopie pierwszego egzemplarza otrzymał na
łożu śmierci. W dziele "O obrotach sfer niebieskich" ("De
revolutionibus orbium coelestium") Kopernik zaproponował inne niż
dotychczas przyjmowano spojrzenie na ruch planet. W myśl jego przekonań, Słońce,
było ośrodkiem, wokół którego krążą planety. Teoria ta godziła w powszechnie
przyjętą tezę, sformułowaną 2000 lat wcześniej przez Arystotelesa, że stan spoczynku
jest naturalnym stanem każdego ciała, więc Ziemia jest nieruchoma. Trudno się
więc dziwić, że znaczna część uczonych, oraz Kościół, zdecydowanie odrzucił
teorię Kopernika, jako sprzeczną z Biblią i filozofią Arystotelesa. Ponad pół
wieku później, dzieło Kopernika wpisano na indeks ksiąg zakazanych. Usunięto
go dopiero w 1758 roku. Wraz z upływem czasu teoria heliocentryczna Mikołaja
Kopernika zjednywała sobie coraz większe grono zwolenników. Do najważniejszych
jej orędowników należeli: Giordano Bruno, Johannes Kepler, Galileusz. Zwłaszcza
ten ostatni, zasłużył się najbardziej, dla upowszechnienia teorii kopernikańskiej,
za co min. został postawiony przed sąd, gdzie zmuszono go do odwołania swoich
poglądów.
Niewiele osób wie, że prekursorem teorii heliocentrycznej, był grecki astronom
Arystarch z Samos, żyjący w trzecim wieku przed naszą erą (ok. 320-ok. 250).
Arystarch, był najprawdopodobniej pierwszym, który głosił, że Słońce stanowi
centrum świata, wokół którego krąży Ziemia, a pory dnia są wynikiem obrotu Ziemi
dookoła swej osi. Jego poglądy nie zyskały jednak wielu zwolenników i zostały
zarzucone.
FOTO: NASA