__________________________________________________________________
Toonaangewende
lande van die węreld (7): Nippon (Japan)
--
goudland van die opkomende son
Dis 'n land van vuurspuwende berge,
van meer as drie aardtrillings per dag -- maar ook 'n massiewe miernes van
malende werkers en 'n hoogs doeltreffende nywerheidsreus. Japan se ekonomie het wel in die jare
negentig vinnig verlangsaam ná drie dekades van ongekende groei, en die
ekonomiese probleme het ongelukkig oorgespoel na die eerste jare van die nuwe
millennium. Maar vir ’n platgeslane volk om uit die as van die Tweede
Węreldoorlog te kon opstaan en aan hul land die naasgrootste ekonomie op aarde
te besorg, spreek boekdele vir die onvermoeide ywer van die vlytige
Japanners...
__________________________________________________________________
DIE Songodin, só staan daar in die Sjinto-boeke, het die eilande van
Japan voor al die ander węrelddele geskape. En toe het sy haar kleinseun na
Japan gestuur met die opdrag: "Gaan, my deurlugtige kleinseun, gaan na my
eersteling en regeer dit. Mag voorspoed u deel wees en dié van u nageslag. En
mag u huis, net soos die hemel en die aarde, tot in ewigheid bestaan."
Hierdie "nakomeling" van
Amaterasoe, die Songodin, was die voorvader van al die Japanse heersers tot dusver, volgens die
volksgodsdiens van Japan wat as Sjinto bekend staan.
Die opvatting dat hul eie węreld
voor alle ander lande tot stand sou gekom het, is 'n interessante aspek van die
Japanners se geloof, en Japan beklee ook werklik in meer as een opsig 'n gunstige
posisie op die węreldkaart.
As die eilande byvoorbeeld meer
noord geleë was of minder riviere, berge of vrugbare vlaktes gehad het, sou die
uitgestrekte ryslande doodeenvoudig nie daar gewees het nie.
Wat meer sę, as die Japanners nie so
geďsoleerd was nie, sou hul nasionale bewussyn stellig nie so ontwikkel net
nie. En as die Japanse eilande eweneens verder van die Asiatiese vasteland gelę
het, sou die mense hier nie so deur die Chinese en Koreaanse kulture beďnvloed
gewees het as wat wel gebeur het nie.
Daarteenoor het dié argipel of
eilandgroep sekere groot nadele. Dit is vulkaanwęreld en talle vuurspuwende
berge is oor die hele eilandketting versprei. Tot oormaat van ramp is
aardbewings 'n inherente deel van die lewe in Japan.
Meer as duisend aardskokke word
jaarliks aangeteken (gemiddeld meer as drie op 'n dag), hoewel die meeste van
hulle gelukkig skaars gevoel word. In die hoofstad, Tokio, is daar egter al om
die drie of vier dae 'n taamlike sterk trilling, maar die geboue in dié stad is
ontwerp om hierdie skokke te weerstaan.
Aardbewings onder die see veroorsaak
weer van tyd tot tyd verwoestende golwe (tsoenami's) aan die kus.
Dan word Japan boonop weens sy
ligging aan die einde van die somer geteister deur tifone wat onder meer die
rysvelde beskadig.
Desondanks is die land vandag 'n
nywerheidsreus. Soos Duitsland het hy ook uit die as van die Tweede
Węreldoorlog herrys. Tussen sy berge en rokende vulkane lę sy mierneste van
stede met krioelende hoofweë, blitsige koeëltreine en dreunende fabrieke wat
alles van TV-stelle tot motors uitspuug.
Japan, kan 'n mens tereg sę, dien as
'n model vir die węreld oor wat met 'n bietjie dissipline en baie harde werk
vermag kan word. Die
ekonomie het wel in die jare negentig vinnig verlangsaam ná drie dekades van
ongekende groei, en die ekonomiese probleme het ongelukkig oorgespoel na die
eerste jare van die nuwe millennium.
Maar
vir ’n platgeslane volk om te kon opstaan en aan hul land die naasgrootste
ekonomie op aarde te besorg, spreek boekdele vir die onvermoeide ywer van die
vlytige Japanners.
•
AMPTELIKE NAAM: Nippon of Nihon (dit beteken "oorsprong van die
son", en gevolglik word Japan ook Die Land van die Opkomende Son
genoem).
•
OPPERVLAKTE:
377 835 vk. km (sluit in die Bonin-eiland (Ogasawara-goento), Daito-sjoto,
Minami-djima, Okino-tori-sjima, Rioekioe-eilande. (Nansei-sjoto) en
Vulkaaneilande (Kazan-retto). Die landoppervlakte is 374 744 vk. km en die
wateroppervlakte 3091 vk. km.
•
HOOFSTAD: Tokio.
•
VLAG: Rooi son, wit agtergrond.
•
AMPTELIKE TAAL: Japannees.
•
VOLKSLIED: Kimigajo (Die Heerskappy van Ons Keiser).
•
GELD: Die Japanners koop met jen.
•
BEVOLKING EN HERKOMS: 127 214 499, volgens ’n raming vir Julie 2003. Volgens 'n raming in 1990 was daar 123 749 000 mense, wat beteken dat
die enorme bevolking in omtrent dertien jaar met minder as drie en 'n halwe
miljoen aangewas het. Die bevolking word ook steeds al hoe ouer.
Die Japanners is 'n mengsel van
rasse-elemente uit Noordoos- en Suidoos-Asië, hoewel baie eeue van isolasie en
vermenging 'n eenvormige ras opgelewer het.
Daar kan nie met sekerheid gesę word
wanneer die eerste inwoners in Japan aangekom het nie, ofskoon dit bekend is
dat hul kultuur tot 4500 vC terugdateer. In die jare 200 vC is dit ná 'n golf
van volksverhuisings vervang deur 'n nuwe kultuur wat die Jajoi genoem is. Daar
word gereken dat vandag se Japanners afstammelinge van die Jajoi is.
In 2000
was die bevolking só verdeel: Japanners 99%, ander 1% (Koreane 511 262, Chinese
244 241, Brasiliërs 182 232, Filippyne 89 851 en ander 237 914).
•
GODSDIENSTE: Sjintoďsme, Boeddhisme, Soka Gakkai en verskeie Christelike
kerke.
•
REGERING: Die staatshoof is die keiser, maar sy pligte is suiwer
seremonieel. Die wette word gemaak deur die Diet, wat uit twee huise bestaan
waarvan die lede elk deur volwasse stemgeregtigdes verkies word: die Huis van
Raadslede (252 lede vir ses jaar) en Huis van Verteenwoordigers (512 lede vir
vier jaar). Die Diet kies een van sy lede tot eerste minister en dié stel 'n
kabinet aan. Kiesers is stemgeregtig wanneer hulle twintig jaar oud word.
•
GEOGRAFIE: Japan bestaan uit vier hoofeilande -- Hokkaido, Honsjoe, Sjikokoe en Kioesjioe -- en meer
as 3900 kleineres. Honsjoe, die grootste eiland, is die tuiste van sowat 80
persent van die Japanse bevolking.
Wes van Japan is die Japanse See,
noord die See van Okotsk, en oos en suid die Stille Oseaan.
Die Japanners sę in hul land is 'n
mens altyd naby berge, en tereg, want min lande op aarde is so bergagtig. Dié
eilandryk, wat met 'n wye boog min of meer van noord na suid strek, bestaan
grotendeels uit 'n klomp bergreekse wat ook noord-suid loop. Die berge van die
hoofeilande is almal ru en word deur diep valleie van mekaar geskei.
Van die 192 vulkane is 40 nog
aktief. Japan se hoogste en beroemdste spits, die onaktiewe berg Foedji, of
Foedjijama, troon 3776 m bokant seevlak.
Sowat 60 persent van Japan word deur woude bedek, aangesien die meeste van die berghange te steil
is om bewerk te word.
Die riviere is kort, vloei vinnig en is feitlik onbevaarbaar vir skepe. Baie riviere se lope is egter kunsmatig verander en hulle word vir besproeiing en kragopwekking gebruik.
•
EKONOMIE: Ofskoon Japan oorbevolk is, geniet die mense 'n hoë
lewenspeil. Daar is min natuurlike hulpbronne, maar die land het een van die
węreld se heel grootste nywerheidsekonomieë. Sowat 90 persent van sy energiebehoeftes
kom van buite en petroleum is die grootste invoerproduk.
Sy ekonomiese sukses is gegrond op
die vervaardigingsbedryf. Japan is 'n toonaangewende vervaardiger van motorvoertuie
en een van die groot prudusente van skepe, staal, sintetiese vesels,
chemikalieë, sement en elektriese goedere en toerusting.
Teen
2002 was 30% van sy werkerskorps gemoeid met nywerhede, 65% met dienslewering
en 5% met die landbou.
Vinnige vordering met navorsing en
die tegnologie het die groeiende uitvoergerigte ekonomie gerugsteun. Die bank-
en geldsektore het in ooreenstemming met die vervaardigingsektor floreer, en
Tokio is een van die węreld se grootste effektebeurs- en handelsentrums.
Die landbou is arbeidsintensief en die landbousektor word ryklik gesubsidieer
en beskerm. Hoewel die land selfonderhoudend is
wat rys betref, moet 'n hoë persentasie van sy voedselbehoeftes -- sowat 50%
van ander soorte graan en veevoer -- ingevoer word.
Drie
dekades lank was Japan se ekonomiese groei met een woord skouspelagtig. Maar
die oplewing het in die 1990's merkbaar afgeneem. Dit was grootliks 'n nasleep
van oorinvestering in die laat jare tagtig en vernouende maatreëls teen
spekulatiewe buitensporighede in die markte vir aandele en vaste eiendom. Toe
die nuwe eeu begin het, het die Japanse regering steeds probeer om die
ekonomiese vonk weer tot 'n groot vuur aan te blaas, maar ongelukkig met min
welslae.
Die
Land van die Opkomende Son se son is stellig nog lank nie aan die ondergaan
nie. Maar die
oorbewoning van bewoonbare grond en ’n bevolking wat steeds ouer raak, is nog
twee probleme waarmee die Japanners bes moontlik nog lank gaan worstel.
Outomatisering kan wel op lang termyn groot
ekonomiese voordele vir Japan inhou. Teen 2002 het die land 410 000 van die
węreld se
720 000 "werkende robotte" gehad.
_________________________________________________________
Terug na inhoudsblad -- klik hier
_________________________________________________________
Ons
Wonderlike Węreld op CD, 2004 - Uit Huisgenoot se Jongspan