____________________________________________________________

 

Die ouerliefde

van paddas

 

Die meeste paddas laat hul kinders aan hul eie genade oor. Tog is daar 'n paar soorte wat die hele tyd hul eiers en/of paddavissies rondabba totdat dié in staat is om vir hulself te sorg...

____________________________________________________________

 

KWAAK! Kwaak! kwaak! Die paddakore in die lente, wanneer hierdie springende amfibieë om maats roep, bly maar altyd iets wonderliks om te hoor. Ondanks hierdie liriese hofmakery het die meeste paddasoorte egter nie veel van 'n gesinslewe nie.

 

Nadat die wyfie haar eiers in die water gelê en die mannetjie hulle bevrug het, sak die eiers af tot op die bodem van die dam en die ouers swem doodluiters weg. Nou moet die eiers, en die paddavissies wat daaruit ontwikkel, maar self sien kom klaar.

 

Maar die lewe is tog vol verrassings. Daar is 'n handvol paddasoorte wat nie net by hul eiers bly nie, maar trouens verbasend toegewyde ma's en pa's is. Soos die vroedmeesterpadda van Wes-Europa en Noord-Afrika.

 

Nadat die eiers bevrug is, wikkel die mannetjie die halssnoeragtige stringe eiers om sy agterpote en dra hulle etlike weke lank met hom saam. Omdat hy snags aktief is, word die eiers deur dou klam gehou. Maar as dit te droog raak, spring hy dam toe en week die eiers sagkens in die water.

 

Wanneer dit tyd raak vir die eiers om uit te broei, gaan die padda ook na die dam toe. Hierdie keer klim hy in die water om die paddavissies, wat uit die jellie te voorskyn kom en wegswem, in die lewe uit te stuur.

 

En dan is daar die gifpylpadda van Suid- en Sentraal-Amerika. Pleks van duisende eiers te lê en te hoop dat 'n paar sal bly lewe, lê die wyfie net twee of drie tussen dooie plante op die land, waar hulle veilig is van die roofvyande wat in waterkuile en riviere boer.

 

Een ouer, dikwels die mannetjie, bly by die ontwikkelende eiers totdat hulle uitbroei en hy bevog hulle vanuit sy blaas. Die paddavissies wat hul verskyning maak, woel tot op die rug van die ouer, wat in die woud rondspring om 'n waterkuil te soek waarin hulle verder kan ontwikkel.

 

Die wyfie van die blou-en-rooi gifpylpadda laat haar paddavissies binne-in 'n plant waarvan die blare 'n vaasagtige houer vorm waarin water versamel. Hier lewe die paddavissies van muskietlarwes en dooie blare totdat hulle genoeg ontwikkel het om in die buitewêreld te oorleef.

 

Maar die mooiste paddastorie moet dié wees van die Darwin-paddamannetjie van Chili, wat sy kinders bly versorg van die eierstadium af totdat hulle klein paddatjies is. Die wyfie lê haar eiers op droë land en die mannetjie waak daaroor totdat dit reg is om uit te broei. Sodra die paddavissies tekens begin toon dat hulle gaan uitkom, sluk die mannetjie hulle egter in.

 

Hulle beland nogtans nie in sy maag nie, maar in sy stemsak. Hier, vry van roofvyande, ontwikkel hulle en lewe hulle van die ryk voorrade dooier in hul liggame. 'n Paar maande later maak pa sy bek oop en die ten volle ontwikkelde paddatjies spring uit, gereed om die wêreld aan te durf.

 

Die gewone ontwikkeling van die padda

 

   DIE meeste paddasoorte lê hul eiers in water. Die mannetjie klou aan die wyfie vas en werp sy sperma oor die eiers om hulle te bevrug  'n Dun lagie jellie om die eiers swel in die water uit om paddakuit te vorm  Die eiers ontwikkel en vorm embrio's, wat tot paddavissies met lang sterte en veeragtige kieue uitbroei. Monde en oë ontwikkel later.

 

Aanvanklik klou die paddavissies aan iets soos 'n waterplant vas deur hul monde as suiers te gebruik, maar namate die sterte groei, gebruik hulle dit om mee rond te swem. Mettertyd verskyn die agterpote. Inwendige longe ontwikkel geleidelik en die kieue word geabsorbeer sodat die padda die water kan verlaat en lug kan inasem. Teen dié tyd is die voorpote goed ontwikkel.

 

Intussen het die paddavissie van 'n plantvreter in 'n vleisvreter verander met klein diertjies as sy kos. Die gedaantewisseling is nie voltooi terwyl die dier steeds 'n lang stert het nie; die finale stadium van die metamorfose is die absorpsie van die stert. Die padda is nou 'n klein volwassene.

 

__________________________________________________________

 

Terug na inhoudsblad -- klik hier

__________________________________________________________

 

Ons Wonderlike Wêreld op CD, 2004 - Uit Huisgenoot se Jongspan