__________________________________________________________________

 

Rooi vleis

-- die kos van konings!

 

Sowaar as vet... dis rooi vleis! Jy kry dit gereeld op jou bord: daardie sappige tjoppie of biefstuk of heerlike happie wors. Maar 'n mens dink selde daaraan waar hierdie voedsame en aptytlike kossoorte eintlik vandaan kom en presies hoe dit uiteindelik op die eetkamertafel beland...

__________________________________________________________________

 

ROOI vleis word van geslagte beeste, skape, bokke en varke verkry. Beeste, skape en bokke is natuurlik plantvreters of, soos die geleerdes sê, herbivore. Varke is omnivore, met ander woorde diere wat alles vreet. (By "Kort begrip" word meer oor varke vertel.)

 

Toe die eerste Europeërs in ons land aankom, was hier reeds skape van die vetsterttipe in Suid-Afrika. Maar geweet daar was al voor die geboorte van Christus skape in ons wêrelddeel? 'n Argeologiese navorsingspan van die Universiteit van Kaapstad het skaapbeendere uit die antieke tyd by Die Kelders, naby Hermanus in die Wes-Kaap, uitgegrawe.

 

Vandag word tien miljoene rande se skaapwol en -vleis jaarliks verkoop. Daar was volgens 'n raming 'n tyd gelede sowat 30 miljoen skape in Suid-Afrika. Boerbokke, Angorabokke en 'n betreklike klein hoeveelheid melkbokke tel ook onder die Suid-Afrikaanse kleinvee.

 

In die geval van die boerbok was die diere aanvanklik van 'n swak gehalte, maar deur 'n opgraderingsproses is die Veredelde Boerbok ontwikkel -- 'n gesogte slagdier onder baie bevolkingsgroepe in die land.

 

Angorabokke word hoofsaaklik in die Oos-Kaap aangetref waar die sybokhaarbedryf in 'n selfstandige bedryf ontwikkel het.

 

Geleerdes reken dat die mens al sowat 25 000 jaar gelede in Europa en Asië begin het om die bees mak te maak. Nou die dag nog het Suid-Afrika 'n geraamde dertien miljoen beeste in sy totale veestapel gehad. Met die sensus van 1891, iets meer as 110 jaar gelede, was daar reeds meer as twee miljoen beeste in die destydse Kaapkolonie en altesaam 4 515 000 in die gebied wat tans as Suid-Afrika bekend staan.

 

Die Afrikanerbees het 'n groot rol in ons land se geskiedenis gespeel, natuurlik ook as trekos in die Groot Trek.

 

Wáár in SA boer hulle met wát?

 

   IN ons land word plek-plek met verskillende soorte vee geboer omdat die klimaat en plantegroei verskil.

 

   Beeste wei op die groot en oop binnelandse grasvlaktes en leef van die gras, struike en peule wat in die veld groei. Waar die reënval hoër en die grond vrugbaar is, word gras vir beeste en skape in lande aangeplant.

 

   Skape, wat kort grasvelde en struike verkies, wei op groot vlaktes soos veral in die Karoo.

 

   Bokke, wat  met hul tande bossies en struike veel korter as skape kan afvreet, kom wyd en syd voor.

 

Rooi vleis: die pad na jou bord

 

   BOERE boer op plase met diere wat geslag word. Verskillende tipes boerdery kan gemeng op een plaas voorkom. 'n Boer kan byvoorbeeld mielielande op sy plaas hê, terwyl die res van die plaas deur beeste, bokke en skape bewei word.

 

Wanneer die vee gereed is vir die mark, word hulle met voertuie (per spoor of pad) van die produsent (boer) na die abatttoir (slagpale) gebring. Die diere word geslag, waarna die vleis geïnspekteer en geklassifiseer word.

 

Daarna word die karkasse op 'n veiling deur handelaars gekoop. Die handelaar stal sy vleis in die vleismark uit om dit aan ons, die verbruikers, te verkoop. Uiteindelik beland dit op jou bord: die kos van konings.

 

Hoe vleis bewaar kan word

 

   VLEIS kan bevries, gesout en gedroog (biltong), vakuumverpak of gepekel en berook word. Dit kan ook in blikkies bewaar word, soos byvoorbeeld soutvleis (bully beef). Die vleis kom van karkasse wat ook by die abattoir gekoop word.

 

__________________________________________________

 

Terug na inhoudsblad -- klik hier

__________________________________________________

 

Ons Wonderlike Wêreld op CD, 2004 - Uit Huisgenoot se Jongspan