W poprzednim numerze przedstawi│em procedurΩ instalacji jednej z dystrybucji LINUX-a - Slackware - zamieszczonej na kr╣┐ku ENTER-a (4/98). Tym razem artyku│ przeznaczam tym, kt≤rzy nie pracowali jeszcze w graficznym £rodowisku przeznaczonym dla tego systemu.
Pocz╣tki
Gwa│towny wzrost mocy obliczeniowej komputer≤w w naturalny spos≤b poci╣gn╣│ za sob╣ powolne odchodzenie od magicznej linii komend i d╣┐enie do opracowania £rodowiska graficznego, znacznie bardziej przyjaznego dla u┐ytkownika i upraszczaj╣cego jego pracΩ. Tendencja ta nie ominΩ│a tak┐e system≤w unixowych i dlatego naukowcy z Massachusetts Institiute of Technology, przy wsparciu finansowym DEC i IBM, rozpoczΩli projekt Athena d╣┐╣cy do opracowania jednolitego, niezale┐nego od platformy sprzΩtowej £rodowiska graficznego.
W 1987 r., po utworzeniu przez dwunastu znanych producent≤w X Consortium, pojawi│a siΩ pierwsza nieeksperymentalna wersja X Windows, czyli X11R1. System X Windows cechuje otwarto£µ, architektura klient-server, przezroczyto£µ sieciowa, a przede wszystkim wydajno£µ niespotykana w£r≤d innych system≤w okienkowych.
Xfree86
Xfree86 jest opracowan╣ przez zesp≤│ o tej samej nazwie wersj╣ systemu X Windows dostarczan╣ wraz z dystrybucjami LINUX-a.
Autorzy w szczeg≤lny spos≤b zadbali o wydajn╣ obs│ugΩ przez serwer X11 popularnych kart graficznych, przeznaczonych dla komputer≤w PC.
Najwa┐niejszym plikiem konfiguracyjnym systemu XF86 jest /etc/X11/XF86Config. Zawiera on w odpowiednich sekcjach informacje o czcionkach, tabelach kolor≤w, opcjach serwera, klawiaturze, myszy, monitorze, karcie grafiki. U┐ytkownik nie musi jednak modyfikowaµ rΩcznie pliku XF86Config (chocia┐ umo┐liwia to pe│n╣ kontrolΩ nad systemem) - do dyspozycji ma programy konfiguracyjne, takie jak: xf86config, Xconfigurator (dystrybucja RedHat) oraz XF86Setup (dystrybucje Debian i Slackware). Pierwszy z wymienionych program≤w jest standardowym tekstowym programem konfiguracyjnym, dwa pozosta│e oferuj╣ przyjazny interfejs graficzny. Konfiguracja za pomoc╣ tych program≤w jest oparta na wybraniu z list odpowiednich parametr≤w:
l Wyb≤r serwera X11 - pozwala okre£liµ serwer dla karty, kt≤r╣ posiadamy. Opr≤cz standardowych kart VGA, SVGA do wyboru mamy tak┐e dedykowane serwery dla kart
z uk│adami r≤┐ych firm, np.: S3 Trio, S3
Virge itd.
l Okre£lenie uk│adu klawiatury - pozwala na ustawienia uk│adu klawiatury (np. polski, programisty).
l Wyb≤r rodzaju monitora oraz okre£lenie jego czΩstotliwo£ci - podane tu wielko£ci zadecyduj╣ o dostΩpnych trybach graficznych, nale┐y por≤wnaµ podawane warto£ci z instrukcj╣ obs│ugi monitora, aby unikn╣µ jego uszkodzenia. Podanie odpowiednich warto£ci spowoduje, ┐e w czasie uruchamiania trybu graficznego serwer sprawdzi, czy nie przekracza on czΩstotliwo£ci granicznych monitora i ewentualnie odrzuci dany tryb. W czasie pracy systemu mo┐liwa jest zmiana tryb≤w za pomoc╣ klawiszy [Ctrl+Alt++] oraz [Ctrl+Alt+-]. Okre£lenie dodatkowych parametr≤w karty graficznej, takich jak uk│ad czasowy czy te┐ uk│ad RAMDAC. Je£li nie dysponujemy tymi informacjami lepiej nie okre£lajmy typ≤w tych uk│ad≤w - podanie informacji domniemanych mo┐e uniemo┐liwiµ prawid│owe dzia│anie serwera.
l Okre£lenie rodzaju myszy - w tym miejscu okre£lamy, jak╣ mysz╣ dysponujemy oraz w przypadku myszy dwuprzyciskowej mo┐emy w│╣czyµ emulacjΩ trzeciego przycisku. FunkcjΩ trzeciego przycisku przejmuje jednoczesne naci£niΩcie obu przycisk≤w myszy. Dodatkowo, w programie Xconfigurator dostarczanym z pakietem RedHat, mo┐emy zaznaczyµ dostΩpne tryby graficzne, kt≤rych definicjΩ chcemy w│╣czyµ do odpowiedniej sekcji pliku XF86Config. Ostatnim krokiem jest zapisanie konfiguracji i uruchomienie X Window za pomoc╣ polecenia: startx.
Kolejnymi wa┐nymi czynno£ciami s╣: wyb≤r klienta (mened┐era okien) i jego konfiguracja. U┐ytkownik kontaktuje siΩ z systemem (a dok│adniej z serwerem X11) za pomoc╣ w│a£nie mened┐era okien (klienta X11). DostΩpne s╣ rozmaite mened┐ery okien: twm, olvm, afterstep (polecam) oraz najpopularniejszy obecnie fvwm. R≤┐nica pomiΩdzy nimi to przede wszystkim wygl╣d okien i pliki konfiguracyjne. Zmiana klienta dokonywana jest w pliku /etc/X11/xinit/xinitrc lub pliku Xclients je£li istnieje. Jak ju┐ wspomnia│em klienci posiadaj╣ w│asne pliki konfiguracyjne. Dla przyk│adu plikami konfiguracyjnym najpopularniejszego mened┐era okien fvwm s╣ (miΩdzy innymi):
l /usr/lib/X11/fvwm/system.fvwmrc - podstawowe parametry;
l /usr/lib/X11/fvwm/fvwm.options - kolory, czcionki, wygl╣d;
l /usr/lib/X11/fvwm/fvwm.functions - przypisanie dzia│a± zwi╣zanych z mysz╣ i klawiatur╣ do funkcji;
l /usr/lib/X11/fvwm/fvwm.goodstuff - pozwala na dodanie program≤w u┐ytkowych do paska ikon.
Pliki te opatrzone s╣ uwagami, proponujΩ po zrobieniu kopii zapasowych poeksperymentowaµ z r≤┐nymi ustawieniami.
Praca na kilku wirtualnych niezale┐nych "biurkach" (desktops) to codzienno£µ, gdy u┐ywamy X-Windows
