Osobowe formy czasownika

Osobowe formy czasownika, to takie formy, w kt≤rych mo┐emy wskazaµ na dzia│aj╣c╣ osobΩ, np. (ja) £piΩ, (ona) £piewa│a, (wy) czytali£cie. W zdaniu pe│ni╣ one funkcjΩ orzeczenia.

Odmiana czasownik≤w przez osoby nosi nazwΩ koniugacji. Czasownik w formie osobowej odmienia siΩ przez:

a) trzy osoby: pierwsz╣, drug╣, trzeci╣, np. (1. os. ja) czytam, (2. os. ty) czytasz, (3. os. on, ona, ono) czyta, (1. os. my) czytamy, (2. os. wy) czytacie, (3. os. oni, one) czytaj╣,

b) dwie liczby: pojedyncz╣ i mnog╣, np. lp.: (ja) czytam, (ty) czytasz, (on, ona, ono) czyta, lm.: (my) czytamy, (wy) czytacie, (oni, one) czytaj╣,

c) trzy czasy (tylko w trybie orzekaj╣cym): teraƒniejszy, przesz│y, przysz│y, np. piszΩ, pisa│em, bΩdΩ pisa│,

d) trzy tryby: orzekaj╣cy, rozkazuj╣cy, przypuszczaj╣cy, np. £pisz, £pij, spa│by£,

e) trzy strony: czynn╣, biern╣, zwrotn╣, np. myjΩ (kogo£),jestem myty, myjΩ siΩ. Czasowniki maj╣ce zar≤wno stronΩ czynn╣, jak i biern╣ nazywamy przechodnimi. WystΩpuj╣ce tylko w stronie czynnej û nieprzechodnimi.

Niekt≤re z osobowych form czasownika s╣ zr≤┐nicowane rodzajowo: na rodzaj mΩski, ┐e±ski i nijaki w liczbie pojedynczej, oraz mΩskoosobowy i niemΩskoosobowy w liczbie mnogiej, np. (on) pisa│, (ona) pisa│a, (ono) pisa│o, (oni) pisali, (one) pisa│y. WiΩkszo£µ czasownik≤w wystΩpuje w dw≤ch aspektach: dokonanym, np. napisaµ i niedokonanym, np. pisaµ.