Komputerowy Slownik Angielsko-Polski, wersja 5.5 dla DOS Wersja demonstracyjna dla CD-ROM Copyright (C) 1993, 1994 by ZiP Soft All rights reserved INSTRUKCJA OBSLUGI Wstep ----- Komputerowy Slownik Angielsko-Polski wersja 5.5 jest programem rezydentnym, umozliwiajacym tlumaczenie sl¢w i zwrot¢w, pojawiajacych sie w trybie tekstowym na ekranie komputera. Z uwagi na obszerna baze danych obecna wersja moze zadowolic szeroki krag uzytkownik¢w komputer¢w IBM PC, zar¢wno zainteresowanych informatyka zawodowo, jak i majacych z nia posrednio do czynienia na co dzien. Slownik jest idealnym narzedziem dla os¢b nie znajacych zbyt dobrze jezyka angielskiego, uzywajacych program¢w, kt¢re komunikuja sie w tym jezyku z uzytkownikiem. Dzieki obszernemu tlumaczeniu poszczeg¢lnych hasel, idiom¢w i zwiazk¢w frazeologicznych jest r¢wniez pomocny dla os¢b dobrze poslugujacych sie jezykiem angielskim. Istotna zaleta jest szybkosc uzyskiwanych informacji (niepor¢wnywalna z recznym wertowaniem ksiazki) oraz przejrzysta forma ich prezentacji. Z opinii dotychczasowych uzytkownik¢w programu wynika, iz jest on szczeg¢lnie przydatny do poprawnego interpretowaniu komunikat¢w i podpowiedzi pojawiajacych sie na ekranie komputera w czasie pracy program¢w uzytkowych, tlumaczeniu dokumentacji (aneksy umieszczone w plikach typu READ.ME, instrukcje obslugi program¢w SHAREWARE, itp.) oraz korespondencji. Z powodzeniem moze byc r¢wniez wykorzystywany do nauki jezyka angielskiego. Slownik zawiera okolo 60 000 hasel oraz 16 000 zwiazk¢w frazeologicznych i idiom¢w, w tym 11 000 hasel i zwrot¢w z zakresu terminologii informatycznej, obejmujacej m.in. bazy danych, grafike komputerowa, przetwarzanie i rozpoznawanie obraz¢w, sieci komputerowe, teleinformatyke oraz budowe i konstrukcje sprzetu komputerowego i mikrokomputerowego. Opr¢cz hasel w bazie danych umieszczono r¢wniez najczesciej spotykane skr¢ty z ich pelnym brzmieniem oraz polskim tlumaczeniem. W Slowniku obok formy podstawowej zaszyte sa pelne informacje dotyczace form gramatycznych, w kt¢rych wystepuje haslo. Dzieki temu mozliwe jest poprawne przetlumaczenie kazdego slowa, niezaleznie od formy, w kt¢rej wystepuje ono w tekscie. Poza tak szczeg¢lowa informacja uzytkownik moze r¢wniez dowiedziec sie do jakich kategorii gramatycznych dane haslo nalezy. Obecna wersja Slownika rozr¢znia 14 nastepujacych kategorii gramatycznych: - rzeczownik, - czasownik, - przysl¢wek, - przymiotnik, - zaimek, - liczebnik, - przyimek, - sp¢jnik, - rodzajnik, - przyrostek, - przedrostek, - wykrzyknik, - skr¢t, - forma skr¢cona. Duzym ulatwieniem przy tlumaczeniu calych zdan lub zlozonych z kilku wyraz¢w polecen i komunikat¢w pojawiajacych sie na ekranie komputera jest zaimplementowany mechanizm tlumaczenia kontekstowego. Nowoscia wersji 5.5 Slownika jest Edytor Hasel, pozwalajacy na wprowadzanie nowych hasel oraz zmiane i usuwanie juz istniejacych. Z uwagi na zlozona strukture poszczeg¢lnych hasel, ich edycja odbywa sie na kilku poziomach tzn. uzytkownik moze zmieniac zar¢wno kategorie gramatyczne, spos¢b tlumaczenia, jak i zwiazane z okreslonym znaczeniem zwroty i zwiazki frazeologiczne. Pomimo duzej swobody dokonywanych zmian, Edytor kontroluje rygorystycznie ich poprawnosc. Gl¢wna korzyscia wynikajaca z obecnosci Edytora jest mozliwosc wzbogacania bazy danych Slownika o hasla specjalistyczne, zaleznie od potrzeb uzytkownika. Mozliwe jest takze zmodyfikowanie bazy danych w taki spos¢b, aby wyswietlane informacje byly adekwatne do stopnia znajomosci jezyka angielskiego (zwiekszenie lub zmniejszenie szczeg¢lowosci tlumaczenia). Szata graficzna programu jest zgodna z obecnie przyjetym standardem oprogramowania profesjonalnego. Obsluga Slownika za pomoca menu wybieranego z uzyciem klawiatury lub myszki jest szybka i wygodna. Dodatkowym ulatwieniem sa obszerne podpowiedzi (kontekstowa i og¢lna) dostepne na kazde zyczenie uzytkownika. Dla wyswietlania tekst¢w w jezyku polskim okreslic mozna jeden z istniejacych standard¢w znak¢w diakrytycznych (m.in. Mazovia, DHN, Latin 2), zdefiniowac wlasny lub zdecydowac sie na brak polskich liter. Unikalna cecha program¢w wchodzacych w sklad pakietu jest odpornosc na zarazenie wirusami komputerowymi, atakujacymi pliki EXE. W przypadku infekcji program wypisuje odpowiedni komunikat ostrzegawczy. Umozliwia to uzytkownikowi szybkie wykrycie i usuniecie wirusa, co czesto zapobiega powstaniu powazniejszych strat. Komputerowy Slownik Angielsko-Polski, wersja 5.5 zostal wyr¢zniony Redakcyjnym Znakiem Jakosci PC Magazine Po Polsku oraz otrzymal wyr¢znienie na VII Miedzynarodowych Targach Oprogramowania Softarg '93. Niniejsza instrukcja zawiera jedynie wybrane fragmenty ksiazkowego pierwowzoru, opisujace podstawowe cechy program¢w wchodzacych w sklad pakietu oraz spos¢b uruchomienia i uzytkowania rezydentnego Slownika. Blizsze informacje na temat obslugi Edytora Hasel znalezc mozna w systemie podpowiedzi kontekstowych, dostepnym po przycisnieciu klawisza F1 lub przycisku [?]. Informacje na temat parametr¢w uruchomienia Edytora uzyskuje sie wywolujac go z parametrem /?. Wymagania sprzetowe i programowe -------------------------------- Minimalna konfiguracja sprzetowa niezbedna do uruchomienia programu jest nastepujaca: komputer zgodny z IBM PC, pamiec operacyjna 256 KB oraz stacja dysk¢w elastycznych 1.2 MB lub 1.44 MB (zalecany dysk twardy). Ponadto wymagany jest system operacyjny MS-DOS lub zgodny (PC-DOS, DR-DOS) w wersji 3.0 lub p¢zniejszej. Pakiet moze byc uzytkowany w srodowiskach lokalnych sieci komputerowych (np. sieci Novell). Mozliwa jest r¢wnoczesna praca rezydentnego Slownika na dowolnej liczbie konc¢wek sieci lokalnej. W przypadku Edytora hasel, mozliwe jest modyfikowanie bazy danych Slownika przez jednego uzytkownika w tym samym czasie. Praca z Edytorem nie ogranicza dostepu do bazy danych innym uzytkownikom, korzystajacym w tym czasie ze Slownika. Pakiet powinien zostac zainstalowany na dysku twardym za pomoca polecenia INSTALUJ.EXE. Mozliwe jest uzytkowanie nie zainstalowanego rezydentnego Slownika bezposrednio z CD-ROM-u. Natomiast dla poprawnej pracy Edytora Hasel konieczna jest uprzednia instalacja pakietu. Slownik Angielsko-Polski ------------------------ Ponizej opisano w skr¢cie, w jaki spos¢b nalezy poslugiwac sie gl¢wnym programem pakietu, umozliwiajacym tlumaczenie hasel angielskich na jezyk polski. Uruchomienie programu --------------------- W najprostszym przypadku, w celu uruchomienia programu wystarczy wydac polecenie: SLO Spowoduje ono zainstalowanie Slownika w pamieci operacyjnej w charakterze rezydenta, z ustawionymi standardowo parametrami. Na ekranie monitora powinien pojawic sie komunikat informujacy o zainstalowaniu programu. Oznacza to, ze od tej pory program znajduje sie w pamieci komputera w stanie "uspienia" i moze byc w razie potrzeby wywolany. Parametry instalacji programu ----------------------------- Podczas instalacji programu w pamieci a takze wtedy, gdy jest on juz rezydentny, mozna uzyc parametr¢w dostosowujacych Slownik do indywidualnych potrzeb uzytkownika. Skladnia ustawienia parametr¢w jest nastepujaca: SLO [ ...] Dopuszczalne sa wymienione ponizej parametry: /lm Mysz jest obslugiwana lewa reka. /bios Obsluga ekranu calkowicie przez BIOS. /oe Oryginalna obsluga ekranu. /bw Atrybuty wylacznie czarno-biale. /nb Zablokowanie atrybutu rozjasnienia. Stosowany w przypadku programu wykorzystujacego atrybut rozjasnienia do wyswietlania 512 znak¢w na karcie EGA lub VGA (np. WordPerfect 5.1/6.0). /nd Wylaczenie sygnalu dzwiekowego. /nk Wylaczenie automatycznego wyszukiwania kontekstowego. /nt Zamiast wyswietlania okien informujacych o aktywacji i dezaktywacji programu generowane beda sygnaly dzwiekowe. /w** Okreslenie zakresu wyswietlanych w Slowniku informacji. /nm Wylaczenie myszki. /kl:; Deklaracja kombinacji klawiszy uruchamiajacych program. Parametry okreslaja numer klawisza (nie kod ASCII!) oraz maske klawiszy specjalnych . /u Usuniecie programu z pamieci. /? Informacja o parametrach wywolania Slownika. Odrebna grupe parametr¢w stanowia parametry okreslajace spos¢b wyswietlania polskich znak¢w diakrytycznych. Sa one nastepujace: /maz Mazovia /cyf Cyfromat /dhn DHN /lat2 Latin-2 /iea IEA Swierk /log LOGIC /csk CSK /mic Microvex /np Brak polskich liter. /ibm Standardowa strona kodowa IBM PC (USA 437). /pl: Wlasna definicja polskich liter Parametry przyjmowane domyslnie przy uruchomieniu Slownika, to: /kl:42;8 Aktywacja przez Alt-LShift. /ibm Standardowa strona kodowa. /ww Wyswietlane pelne opisy hasel Parametry moga zostac zmienione w dowolnym momencie, takze wtedy, gdy program zostal juz zainstalowany rezydentnie w pamieci. Tak wiec mozna zmienic np. spos¢b wyswietlania polskich liter lub klawisze aktywujace program, bez potrzeby deinstalacji i powt¢rnej instalacji programu. Poslugiwanie sie Slownikiem --------------------------- Slownik umozliwia tlumaczenie dowolnych tekst¢w angielskich pojawiajacych sie w trybie tekstowym na ekranie komputera w czasie jego pracy. Jezeli konieczne jest przetlumaczenie innych sl¢w lub zwrot¢w, to przed wywolaniem Slownika nalezy je umiescic na ekranie monitora, wpisujac tymczasowo odpowiedni tekst w dowolnym edytorze (tekstowym) lub nawet w linii polecenia DOS. O ile uzytkownik nie ustali inaczej, wywolanie Slownika nastepuje po przycisnieciu kombinacji klawiszy Alt-LShift (LShift oznacza lewy Shift). Powinno w¢wczas na kr¢tko pojawic sie na ekranie okno informujace o aktywacji Slownika. Jezeli nie pojawia sie okno informacyjne, to generowany jest potr¢jny sygnal dzwiekowy, oznaczajacy, ze komputer wyswietla ekran w trybie graficznym (a zatem Slownik nie moze zostac wywolany). Uwaga! Wyswietlanie okna informacyjnego mozna zablokowac za pomoca parametru /nt. Program zostal napisany w taki spos¢b, aby mozliwe bylo r¢wniez tlumaczenie komunikat¢w "przelotnie" pojawiajacych sie na ekranie. Pewnych program¢w nie mozna przerwac natychmiast, poniewaz mogloby to spowodowac utrate przetwarzanych danych. Dlatego tez Slownik aktywuje sie w¢wczas z pewnym op¢znieniem i nie ma potrzeby kilkukrotnego przyciskania klawiszy aktywujacych, gdyz uruchomi sie on najszybciej, jak to bedzie mozliwe. Od chwili aktywacji Slownika mozna zaznaczac na ekranie przeznaczone do tlumaczenia slowa lub zwroty. Zakonczenie pracy Slownika nastepuje po nacisnieciu klawisza Esc lub prawego klawisza myszki. Pojawiajace sie na chwile okno informuje o powrocie do przerwanego programu. Powr¢t nastepuje r¢wniez w¢wczas, gdy zostanie przycisniety klawisz Enter, bez zaznaczonych na ekranie sl¢w. W dowolnym momencie pracy Slownika dostepna jest podpowiedz, objasniajaca obsluge programu. Wywolanie podpowiedzi nastepuje po przycisnieciu klawisza F1. Zaznaczanie sl¢w i zwrot¢w -------------------------- Po aktywacji programu uruchamiany jest Edytor ekranowy, za pomoca kt¢rego mozna zaznaczyc do 10 sl¢w, sposr¢d znajdujacych sie aktualnie na ekranie monitora. Do zaznaczania sl¢w mozna wykorzystac zar¢wno klawiature, jak i myszke (o ile byl uprzednio zainstalowany jej drajwer). W przypadku uzycia klawiatury, wskaznikiem jest widoczny na ekranie standardowy kursor tekstowy ("_"). Kursor ten moze poruszac sie tylko po wystepujacych na ekranie slowach. Szczeg¢lowe informacje dotyczace sposobu zaznaczania sl¢w i zwrot¢w dostepne sa w kontekstowej podpowiedzi uzyskiwanej za pomoca klawisza F1. Tlumaczenie ----------- Zakres tlumaczenia zalezy bezposrednio od tego, co zaznaczono na ekranie. Tlumaczenie zwrot¢w Jezeli zaznaczonych zostanie kilka sl¢w, dokonywane jest tlumaczenie zwrotu. Polega ono na przeszukaniu calej bazy danych Slownika w celu znalezienia zwrot¢w tworzonych przez zaznaczone slowa. Zwroty zostana znalezione, jezeli beda zawierac przynajmniej dwa sposr¢d wskazanych sl¢w. Dla przykladu - jezeli na ekranie zaznaczone zostaly slowa "under", "some" i "circumstances", to znaleziony zostanie zwrot "under any circumstances". Zaznaczone slowa nie musza znajdowac sie w bezposrednim sasiedztwie, trzeba jednak pamietac, ze przy poszukiwaniu zwrot¢w uwzgledniona zostanie kolejnosc wystepowania sl¢w na ekranie (a nie kolejnosc zaznaczania). Opcja [Slowo] gl¢wnego menu Slownika umozliwia oddzielne przetlumaczenie kazdego, sposr¢d zaznaczonych do tlumaczenia sl¢w. Tlumaczenie sl¢w Jezeli uzytkownik wskaze do tlumaczenia pojedyncze slowo, w¢wczas Slownik podejmuje nastepujace dzialania: 1 Sprawdza kontekst wskazanego slowa, tzn. wyrazy znajdujace sie w jego otoczeniu. Jezeli wyrazy te tworza znane Slownikowi zwroty, to wyswietlone zostaje ich tlumaczenie. Ten spos¢b pracy Slownika nazwano tlumaczeniem kontekstowym. Na przyklad, jezeli zaznaczone zostalo slowo "is", wystepujace w kontekscie "...is fine...", przetlumaczony bedzie zwrot "that's fine!". 2 W przypadku nie znalezienia zadnego zwrotu dokonuje zwyklego przetlumaczenia wskazanego slowa. Mozliwosc zwyklego przetlumaczenia wskazanego slowa istnieje zawsze, bez wzgledu na to, czy zostal znaleziony zwrot, czy nie. Tlumaczenie takie polega na wyswietleniu zar¢wno znaczenia podstawowego danego slowa, jak i zwrot¢w, w kt¢rych ono wystepuje. W przypadku sl¢w, kt¢re moga wystepowac w kilku kategoriach gramatycznych (np. slowo moze byc zar¢wno rzeczownikiem, jak i czasownikiem), Slownik umozliwia przetlumaczenie kazdej z kategorii oddzielnie, za pomoca opcji [- ] i [+] gl¢wnego menu programu. W ramach kazdej kategorii gramatycznej, uzywajac opcji [Formy] mozna uzyskac szczeg¢lowe informacje dotyczace form gramatycznych, w kt¢rych wystepuje tlumaczone slowo. Slowa sa odnajdowane w Slowniku niezaleznie od formy gramatycznej, w kt¢rej wystepuja. Tak wiec czasownik "be" zostanie znaleziony, gdy wskazane do tlumaczenia zostanie jedno ze sl¢w: "be", "is", "am", "are", "was", "were", "been", "being". Powyzsza zasada obowiazuje r¢wniez podczas tlumaczenia kontekstowego i tlumaczenia zwrot¢w. Jezeli slowo ma kilka znaczen w obrebie jednej kategorii gramatycznej, to dla zwiekszenia przejrzystosci, poszczeg¢lne znaczenia sa oddzielone od siebie pustymi liniami.