System pomocy kontekstowej w Euro-VOKABEL 2.00 To, co wida w tej chwili, to okno systemu pomocy programu EuroVokabel (kr tko: okno pomocy w EV). Przy u yciu klawiszy kursor na przesuwa okno "nad" tekstem, by m c przeczyta jego niewidoczn Klawisz klawiatury F5 F5 <- powi ksza okno na ca y ekran. eli okno wype nia ju y ekran, to u ycie klawisza F5 zmniejsza je do poprzednich rozmiar Wszystko, co trzeba wiedzie o programie EuroVokabel, by jego obs uga nie sprawia adnych problem w, zosta o opisane w systemie pomocy. Nie potrzeba adnej dodatkowej dokumentacji (np. ksi kowej instrukcji). czesne programy komputerowe wyposa one s z regu y w takie systemy. S one niczym innym jak instrukcj ugi danego programu. Od zwyk ej (ksi kowej) instrukcji obs ugi system pomocy r ni si w zasadzie tylko dwiema cechami: 1. Jest kontekstowy - oznacza to, e gdy za da si pomocy w danym miejscu programu, to pojawiaj wyja nienia dotycz nie tego miejsca. 2. Istnieje mo szybkiego przechodzenia do innych temat w opisanych w pomocy poprzez tzw. s owa kluczowe. Pomocy mo na za w dowolnym momencie programu. Czynno ra by a wykonywana do tej pory (np. wpisywanie nowego s wka do s ownika), zostanie zawieszona i po zamkni ciu okna pomocy b dzie j na kontynuowa System pomocy mo na uruchomi z menu "Pomoc" albo przy u yciu okre lonych klawiszy: t W ka dej chwili pracy z programen mo na uzyska pomoc F1 <- naciskaj c klawisz F1. Niekt re fragmenty tekstu s nione (innym kolorem). S to tzw. s owa kluczowe systemu pomocy, czyli zwyczajnie tytu y nast pnych okien pomocy, opisuj cych tematy okre lone przez te tytu y. Jedno ze s w kluczowych mo nione jeszcze dodatkowo - mo na powiedzie e jest "wybrane" spo d innych s w kluczowych. Q Poprzez wyb r danego s owa kluczowego mo na si dosta do okna o takim temacie. E Przej cia do okna s owa kluczowego mo na dokona na kilka sposob 1. Przy pomocy klawisza TAB (lub Shift+TAB) mo na wybra interesuj ce nas s owo kluczowe. Potwierdzenie wyboru klawiszem ENTER otworzy odpowiednie okno. 2. S owo kluczowe mo na wybra poprzez klikni cie myszk . Nast pnie trzeba potwierdzi r poprzez ENTER. 3. S owo kluczowe mo na klikn dwukrotnie myszk Podczas korzystania z pomocy, cz sto dochodzi si Alt+F1 <- interesuj cego tematu poprzez wiele okien. Powtarzanie tej drogi za ka dym razem mo liwe. Dlatego te EuroVokabel pami ta 20 okien pomocy, kt przegl dano ostatnio. Przy u yciu klawiszy ALT+F1 mo wywo te okna w odwrotnej kolejno UWAGA: Poniewa istnieje mo powrotu do okna poprzedniego z okna nast pnego, radzimy korzysta bez ogranicze z tych referencji. Nie ma obawy, e straci z tekstu niedoczytanego do ko ca w pierwszym oknie - mo na zawsze do niego wr (i to do tego miejsca, w kt rym przerwano czytanie!). Ta kombinacja klawiszy wywo uje spis tre ci pomocy. SHIFT+F1 <- Tam znajduje si alfabetyczny wykaz wszystkich temat uj tych w systemie. Poprzez spis tre ci mo na osi dowolny temat niezale nie od kontekstu programu. Okna pomocy obs uguje si analogicznie do innych okien programu. V O szczeg ach obs ugi okien w EuroVokabel mo na przeczyta okna EuroVokabel. Punkty menu w EUROVOKABEL 2.00 Program EuroVokabel sk ada si z dw ch cz z cz ownikowo- wiczeniowej, kt ra dost pna jest po starcie programu, oraz z kolorowego edytora. Edytor kolorowy stanowi jakby oddzielny program w programie (ma np. w asne menu). J Wiersz menu cz ownikowo- wiczeniowej zawiera nast punkty: Program ownik wiczenia Nauczone Pomoc Wiersz menu kolorowego edytora zawiera nast ce punkty: Plik Obrabianie Szukanie Okna Pomoc Punkt menu "Program" W tym menu zebrane s funkcje konfiguracyjne i steruj ce EuroVokabel mo liwe jest r przej cie do kolorowego edytora: ] Program Katalog konfiguracji Program Konfiguracja Program Edytor Program Koniec Punkt menu "S ownik" W tym menu zebrane s funkcje s ownikowe EuroVokabel: b ownik Przegl ownik Rozszerzanie, zmiany ownik czenie ownik Optymalizacja Punkt menu " wiczenia" W tym menu zebrane s ne rodzaje wicze dost pnych w EuroVokabel oraz punkt przegl dania i edycji zbioru s w przeznaczonych do nauki: wiczenia Przegl wiczenia Pisownia wiczenia Wiele znacze wiczenia Formy podstawowe wiczenia Ustne wiczenia Tekstowe Patrz te Uczenie Punkt menu "Nauczone" W tym menu jest tylko jeden punkt, w kt rym mo na przegl i powtarza owa do tej pory w dynym j zyku nauczone: Nauczone Przegl Punkt menu "Pomoc" Poprzez ten punkt menu uzyskuje si dost p do systemu pomocy programu. ) Do dyspozycji s nast ce polecenia: ^ Pomoc Pomoc Pierwsze kroki Pomoc Poprzedni temat Pomoc EuroVokabel Myszka Program EuroVokabel mo na obs ugiwa (gdy kto nie ma myszki),poprzez u ywanie wy cznie klawiatury, ale pe ny komfort obs ugi zapewnia dopiero pos ugiwanie si myszk . Tak wi c - myszka cho nie jest niezb dna, jest bardzo zalecana. Program sam rozpoznaje czy myszka jest zainstalowana na danym komputerze - je eli tak, to po starcie ukazuje si kursor myszki. EV obs ugujemy tylko lewym i prawym klawiszem. T (Gdy myszka ma trzy klawisze, to rodkowy klawisz nie powoduje adnego dzia ania). 5 Dla tych, kt rym obcy jest "j zyk" obs ugi myszki: Klikni cie obiektu - to naprowadzenie kursora myszki na dany obiekt, zatrzymanie myszki i naci cie lewego przycisku. Podw jne klikni cie - to naci cie lewego klawisza szybko dwa razy - myszka nie powinna si porusza pomi dzy klikni ciami. cie - to najechanie kursorem myszki na przeci gany obiekt, nast pnie naci cie lewego klawisza i przy naci tym klawiszu, przesuwanie myszki. Obiekt (je eli jest przewidziany do przeci gania) w druje wraz z kursorem myszki. Okna dialogowe *************************************************************************** TAB lub SHIFT+TAB <- wyb r kolejnego obiektu okna dialogowego DALEJ <- zamkni cie okna z potwierdzeniem wa ci nowych ustawie ZANIECHANIE lub ESC <- zamkni cie okna bez przej nowych ustawie (pozostanie przy starych) *************************************************************************** Podczas pracy z EV wi czasu sp dza si w tzw. oknach dialogowych. Swoj nazw zawdzi one temu, e w nich "prowadzi si dialog" z komputerem. Przy pomocy okien tego typu przeprowadzamy np. zmiany parametr w programu, by dopasowa jego dzia anie do indywidualnych potrzeb. Takim oknem jest np. okno konfiguracji. Oknami dialogowymi s wszystkie okna wicze . Por wnaj Uczenie Poprzez okna dialogowe mo na za od komputera wykonania pewnych akcji. Komputer ze swej strony otwiera okna tego typu by u ytkownika o czym poinformowa , lub czego od niego za Okna dialogowe wyposa one s (w zale nosci o jakie okno chodzi) w r ne standardowe obiekty - elementy steruj ce. Aby sprawnie pracowa z programem powinno si cechy poszczeg lnych obiekt w i umie je obs ugiwa . Obs uga ich jest atwa, intuicyjna. Wspomniane obiekty to: Etykiety Linie ciowe Listy Pola wyboru opcji Pola ciowe Przyciski Selektor koloru Szczeg owe informacje o obs udze poszczeg lnych element w steruj cych mo na znale poprzez ich s owa kluczowe, ni ej zostan podane jedynie og lne zasady obs ugi okien dialogowych. Element steruj cy, aby m wykona zwiaz z nim funkcj , musi zosta z pocz tku wybrany spo d innych. Szczeg lnie atwe jest to przy u yciu myszki- wystarczy element zwyczajnie klikn eli nie mamy myszki, to nale y najpierw dany element wybra przy pomocy klawisza TAB lub SHIFT+TAB. TAB lub SHIFT+TAB <- wyb r obiekt w okna dialogowego Wybrany element b dzie r kolorem, lub innymi cechami od pozosta ych. Klawisz TAB wybiera element "nast pny", a kombinacja SHIFT+TAB "poprzedni". Dalsze post powanie zale y od rodzaju elementu, prosz o tym przeczyta przy opisie poszczeg lnych element w steruj cych. Prawie wszystkie elementy steruj opisane w oknie poprzez etykiety. Etykiety maj podw funkcj . Po pierwsze opisuj dany element tak, e pomaga to zorientowa o jego przeznaczeniu. Druga funkcja to wyb r danego elementu poprzez etykiet cej na ten temat w Etykiety. s Przyciski nie maj etykiet. Napis wyja cy do czego s y dany przycisk jest umieszczony bezpo rednio na nim. eli okno dialogowe s y do ustawienia parametr w programu to wyposa one jest one przewa nie w przyciski "DALEJ" oraz "ZANIECHANIE". \ Generalnie panuje zasada, e nowe ustawienia b ne, gdy potwierdzi si je przyciskiem ; "DALEJ" Gdy naci nie si przycisk S "ZANIECHANIE" to mimo, e zmienili Pa stwo wszystkie ustawienia, konfiguracja zostanie po staremu. X ycie jednego z tych przycisk sto ko czy prac z danym oknem tj. zamyka to okno. a Okno mo na te zamkn poprzez klikni cie Piktogramu zamykania okna, albo przy pomocy klawisza: ESC Obie te mo wnowa ne z u yciem przycisku "ZANIECHANIE". S Zawsze je eli jest otwarte okno dialogowe, bez wzgl du na to czy to okno otwarli Pa stwo czy komputer, to akcje jakie mo na wykona dotycz tylko tego okna. Nie mo na np. zignorowa meldunku o b dzie i otworzy nowego okna. Menu nie b dzie dzia Aktualnie otwarte okno nale y zamkn , by przej do innych punkt w menu. UWAGA: W edytorze otwierane s okna tekstowe (r ne od dialogowych) - wtedy mo na wykonywa ne akcje bez konieczno ci zamykania tych okien. Menu edytora jest dost pne nawet po otwarciu wielu okien tekstowych. Przyciski Przycisk to obiekt okna dialogowego, przy pomocy kt rego mo emy wysy do komputera jakie polecenie. O tym, jaki to b dzie rozkaz, decyduje napis na przycisku. UWAGA: c EuroVokabel u ywamy dw ch rodzai klawiszy (przycisk 1) Klawisze (przyciski) klawiatury 2) Przyciski (klawisze) wyst ce na ekranie Program obs ugujemy poprzez przyciski widoczne na ekranie i klawisze klawiatury. By unikn ewentualnych nieporozumie , w systemie pomocy przyj to konwencje, q "klawisze" <- wyst tylko na klawiaturze i na myszce, a "przyciski" <- wy cznie na ekranie. Przycisk naciskamy, gdy klikamy go myszk emy te zasymulowa "naci cie" przycisku przy pomocy klawiatury. Uzyskujemy to poprzez naci cie wyr nionej w opisie przycisku litery tzw. hot-key (lub ALT+litera wyr niona). Prosz Linia ciowa. Ten sam skutek mo na osi eli uprzednio wybierze si przycisk przy pomocy klawisza TAB (lub SHIFT+TAB) i naci nie ENTER lub SPACJ TAB lub SHIFT+TAB <- wyb r przycisku potem ENTER lub SPACJA <- potwierdzenie wywo ce akcj Prosz Okna dialogowe. Etykiety Etykieta jest zawsze po czona z innym obiektem na ekranie i opisuje jego przeznaczenie. Etykieta zmienia sw j kolor, gdy jej obiekt jest wybrany. Obiekt mo na wybra poprzez klikni cie jego etykiety. Bardzo szybko mo na osi to samo przy pomocy klawiatury poprzez u ycie hot-key etykiety. Patrz tak e Okna dialogowe. Belka przewijania Piktogram zamykania Belka tytulu - Pionowa belka przewijania - Piktogram po Pozioma belka przewijania Piktogram po Belki przewijania umo liwiaj przegl danie zawarto ci okna (listy), gdy ta zawarto jest wi ksza ni jego (jej) wielko . Belka pokazuje poprzez ma y, prostok tny piktogram po enia, w kt rym miejscu przegl danych danych znajdujemy si w danej chwili (w stosunku do ca ci tych danych). 2 Przy pomocy myszki mo na przegl okna: Kiedy kliknie si strza na ko cu belki przewijania to zawarto przesunie si o jeden wiersz (kolumn Gdy trzymamy przycisk myszki ci gle naci ty, to osi gamy ci przewijanie danych. Poprzez klikanie wewn trznych cz ci belki (tj. mi dzy wska nikiem po enia a strza kami), zostanie przewini ta zawarto okna ka dorazowo o jedna stron odpowiednio na d lub do g ry (w lewo lub w prawo). na te przeci myszk piktogram po enia na miejsce danych, kt chce si na to zrobi w przybli eniu, w stosunku do ca danych. uga myszki w Myszka. na te standardowych klawiszy: Strza ra - przesuwanie o wiersz PgDn, PgUp - przesuwanie tre ci o stron Ctrl+ PgUp - przesuwanie si na pocz tek tre Ctrl+ PgDn - przesuwanie si na koniec tre Home - przesuwanie si na pocz tek wiersza End - przesuwanie si na koniec wiersza Lista Lista to obiekt na ekranie, kt ry pozwala ogl "list " zapis w. Lista posiada (pionow lub poziom ) belk przewijania. Przy jej pomocy mo na dosta do wierszy, kt re nie s w danym momencie widoczne na ekranie (nie mieszcz na raz). eli u ywamy wy cznie klawiatury, to trzeba z pocz tku list wybra . (O wybieraniu obiekt na przeczyta w okna dialogowe). : Po wybraniu listy mo klawiszy kursor d ra. * na te standardowych klawiszy: PgDn, PgUp - przesuwanie tre ci o stron Ctrl+ PgUp - przesuwanie si na pocz tek listy Ctrl+ PgDn - przesuwanie si na koniec listy Pola wyboru opcji **************************************************************************** TAB lub SHIFT+TAB <- wyb r pola wyboru opcji potem Kursor d lub Kursor g <- wyb r konkretnej opcji potem SPACJA <- zmiana opcji **************************************************************************** Za pomac l wyboru opcji mo na konfigurowa program wed asnych potrzeb. Pola te wyst w niekt rych oknach dialogowych. W czenie danej opcji jest zaznaczone poprzez x. Puste pole oznacza wi e dana opcja jest wy czona. Opcje mo lub wy na kilka sposob 1) Poprzez klikni cie opcji myszk 2) Poprzez wybranie ca ego pola klawiszem TAB (SHIFT+TAB), wybranie danej opcji klawiszami kursor w i naci cie SPACJI. 3) Poprzez naci cie wyr nionej litery hot-key w opisie opcji. (Wyj tkowo: kombinacji klawisza ALT (lewy) oraz hot-key, O tym wyjatku prosz przeczyta w hot-key). Opcje oznaczone przez x mo lub wy niezale nie w ca ym polu. Istnieje te drugi rodzaj p l, w kt rych w czenie opcji oznaczone jest przy pomocy kropki. Te opcje wykluczaj wzajemnie w dannym polu tzn. w czenie jednej opcji powoduje wy czenie innej. Obs uga ich jest analogiczna do obs ugi p l z krzy ykiem. W czasie pracy z programem mo zdarzy e wyb r niekt rych opcji jest w danym momencie niemo liwy. Te opcje mo na rozpozna po tym, abiej widoczne (lub, e nie dzia a ich w czanie). Piktogram zamykania okna Piktogram zamykania okna belka tytulu - belka przewijania - piktogram po Aktywne okno mo na zamkn poprzez klikni cie myszk jego piktogramu zamykania, albo te poprzez zwyczajne naci cie klawisza ESC. 3 ESC <- zamykanie okna Linia wej ciowa Linia wej ciowa, to nic innego, jak komfortowy edytor wierszowy, przy pomocy kt rego mo na wprowadza dane do komputera . 3 Podczas edycji tekstu w liniach wej ciowych mo standardowych klawiszy edycyjnych takich jak: BSPACE, INS, DEL, POS1, END, klawisze kursor w oraz myszk Kombinacja klawiszy CTRL+Y kasuje tekst w linii. na zaznaczy blok tekstu w linii. Tak zaznaczony tekst jest zast powany przez pierwsz wprowadzon liter . Zaznaczanie tekstu przeprowadza si przy pomocy myszki poprzez ci cie. Przy pomocy klawiatury mo na zaznaczy tekst poprzez klawisze: SHIFT+klawisz kursora prawo/lewo, SHIFT+HOME, SHIFT+END Niekt re linie wej ciowe maj jeszcze dodatkowe mo ci edycyjne. Te linie dysponuj asnym lokalnym menu. Kombinacje klawiszy uruchamiaj ce dodatkowe mo ci opisane s w lokalnym linii i prosz tam o tym przeczyta Edytowany tekst mo szy ni miejsce kt re mamy do dyspozycji na ekranie. W miar potrzeby tekst b dzie przesuwany. Je eli jest widoczny tylko fragment tekstu, to pojawiaj na lewo lub na prawo strza ki. Aby dotrze do ukrytego tekstu trzeba klikn odpowiedni strza , albo u klawiszy edycyjnych np. strza ek czy END, HOME. Ka da linia wej ciowa ma le okre nych punktach programu) pojemno znak w, kt re mo na do niej na raz wpisa . O tym, e pojemno ta zosta a wyczerpana, nie ma adnej dodatkowej informacji. Po prostu linia nie przyjmuje nast pnych znak Linie wej ciowe posiadaj etykiety, a niekt re maj okno historii. Linie wej ciowe wybieramy jak zwyk e - poprzez klikni cie myszk samej linii lub jej etykiety, poprzez klawisz TAB, SHIFT+TAB, albo hot-key etykiety. Patrz te Okna dialogowe) Hot-keys Hot-keys (ang. gor ce klawisze) s to kombinacje klawiszy, kt rych mo , by wywo akcj . W opisach przycisk w, punkt w menu, czy innych obiekt w programu jest przewa nie wyr niona jedna litera. Ta litera to w nie "hot-key". Po jej naci ciu (na klawiaturze) zostanie wykonana akcja, taka sama, jaka by zasz a, gdyby my obiekt klikn li myszk ci wypadk w, aby wywo akcj , wystarczy nacisn sam hot-key. Wyj tkiem s obiekty wprowadzania danych tzn. linie ciowe. Poniewa w liniach takich wprowadzamy tekst, to nie mo na by oby rozr czy wprowadzna litera ma nale do tekstu, czy chcemy u jej jako "hot-key". . Zasada: eli aktualnie wybranym obiektem jest linia wej ciowa to naci jakiejkolwiek litery jest uznawane za wprowadzanie tekstu. Je eli chcemy danej litery jako hot-key to musimy u kombinacji: ALT (lewy)+litera Uwaga: Przycisk "ZANIECHANIE" pojawiaj cy si w wielu oknach dialogowych nie ma hot-key, poniewa zawsze mo w jego miejsce: ESC Niekt re hot-keys nie s widoczne na ekranie. Istniej one niejako w ukryciu. Aby si nimi pos ugiwa , dobrze jest nauczy ich na pami . Opanowanie ich przyspiesza znacznie niekt re operacje. Nie potrzeba ich zna od pierwszych minut pracy z programem. Mo na opanowywa je stopniowo. Kombinacje klawiszy, kt re wykonuj jakie akcje w danych oknach programu s opisane w ich oknach pomocy, czy te w lokalnych menu obiekt eli w opisie skr tu klawiszowego wyst dwa klawisze po czone znakiem "+" to oznacza to, e aby wywo akcj , nale y nacisn pierwszy klawisz i trzymaj c go naci tym, nacisn drugi klawisz. ] eli w kombinacji wyst trzy klawisze np. CTRL+Q+Y, to nale y post nast Nale y nacisn pierwszy klawisz (w tym wypadku CTRL) i go trzyma nast pnie nacisn drugi kalwisz (Q) i go zwolni , a potem nacisn trzeci klawisz (Y) i te go zwolni , na ko cu za zwolni CTRL. Klawisz CTRL mo na te zwolni razem ze zwalnianiem drugiego klawisza (Q) - wtedy jako trzeci przyciskamy ju tylko sam klawisz (Y). ty klawiszowe s zgodne (w wi ci) z edytorem WORD STAR i przyj te jako standard w wielu programach. Wielu z Pa stwa s z pewno dobrze znane. Lokalne menu Niekt re okna czy elementy programu EV dysponuj tzw. lokalnym menu. Menu takie ukazuje si , niezale nie od g wnego menu programu, zawsze w pobli u kursora, co umo liwia szczeg lnie szybki dost p do jego punkt w. Lokalne menu wywo ujemy poprzez naci cie prawego klawisza myszki, albo: 0 ALT+F10 Lokalne menu danego obiektu mo na wywo tylko wtedy, gdy dany obiekt jest wybrany. Mo na to pozna po wyr nieniu etykiety, albo po mrugaj w obiekcie kursorze. O sposobach wyboru obiekt w patrz w okna dialogowe. Prawie wszystkie punkty lokalnych menu maj zdefiniowane hot-keys. Dzia one nawet bez wywo ywania menu. Tak wi c w pocz tkowej fazie pracy z programem, gdy nie znamy jeszcze tych skr w, mo na wywo lokalne menu, jako "sci " do ich nauki. W miar opanowywania skr w pami ciowo, lokalne menu u ywa si coraz rzadziej. O tym jakie elementy czy punkty programu dysponuj lokalnym menu, mo na dowiedzie w opisach tych punkt w. Mo na to te atwo sprawdzi podczas pracy z programem: wystarczy nacisn w danym miejscu prawy klawisz myszki lub ALT+F10. Je eli dany obiekt posiada lokalne menu to si ono pojawi. Obs uga lokalnego menu jest analogiczna do obs ugi menu g wnego. Myszk klikamy odpowiedni punkt menu. Przy pomocy klawiatury wybieramy z pocz tku interesuj cy nas punkt za pomoc klawiszy kursora "G RA"," D " i potem naciskamy ENTER. Patrz te Menu; # Pole wyj ciowe W polach wyj ciowych pokazywane s ownikowe oraz ich znaczenia. Pola takie s podobne do linii ciowych, ale maj co najmniej podw wysoko . Co najmniej podw , bo pole potrafi dopasowa do d ci tekstu - je eli tekst jest d szy, to pole mo e zajmowa nawet do czterech linii. R Tekst w tego typu polach jest tylko pokazywany - nie mo na go edytowa Pole wyj ciowe posiada lokalne menu. Operacje, kt re mo na wykona w polu, zawarte s w lokalnym ciowego. Referencje Eurovokabel, cho nie jest tylko komputerowym s ownikiem, ma komfortowe funkcje s ownikowe. W s ownikach spotykamy si sto z odsy aniami do innych hase . Wyja nimy to na przyk adzie z angielskiego: , owniku mo emy spotka np. taki zapis: owo angielskie had owo polskie /patrz/ have Poniewa "had" jest form "have", to do tego s owa odsy ownik. Przechodzenie do innego s owa z has a wyj ciowego nazwali my przechodzeniem do referencji. UWAGA: owo "patrz" w powy szym przyka dzie zosta o zapisane jako tzw. komentarz. O komentarzach prosz przeczyta w komentarze. eli chcemy zobaczy , co znaczy "have", to mo na by by o (i jest to te liwe!) wpisa "have" w lini wprowadzania danych o etykiecie "Szukane s owo" (por wnaj np.Okno ownik Przegl d"). Ma to jednak pewn niedogodno . Komputer pokazuje natychmiast, ju po pierwszej napisanej literze (tj. "h") s owa, kt alfabetycznie najbli sze. S owo "had" najprawdopodobniej zniknie (chyba e jest przypadkowo pierwsze na "h"). Je eli zapomnimy jak si pisze s owo, kt rego szukamy, to mo emy mie klopoty z jego odnalezieniem. Istnieje mo przekopiowania "have" do schowka i potem wkopiowania tego zapisu do linii "Szukane s owo" - to ju jest du o lepsze wyj cie. z W EuroVokabel opisany problem mo na rozwi jeszcze atwiej. Wystarczy umie kursor na pocz tku s owa "have" i nacisn ENTER. (mo na te podw jnie klikn pierwsz liter myszk ) Program sam odnajdzie s owo have i nie potrzeba nic pisa czy kopiowa . Jeszcze wi cej: mo na wr automatycznie do has a wyj ciowego, gdy po przej ciu do "referencji" pojawia si przycisk V Powr , kt ry taki powr t umo liwia. tane s a, w kt rych przechodzilismy do kolejnych referencji. Komputer mo e zapami do pi ciu kolejnych przej , co w praktyce zawsze wystarcza. Je eli kto wykona wi cej przej , to pierwsze zostan zapomniane. Uwaga: W czasie przechodzenia do referencji mo na przegl list Pami tane b tylko te s owa, w kt rych przechodzilismy do referencji, a nie ka de z przegl danych z listy. Funkcja przechodzenia do referencji jest wa na nie tylko, gdy w s owniku przy danym ha le jest odsy acz typu: "patrz -> drugie s owo". Poniewa w programie mo na umieszcza e zwroty (np. idiomy) to mo e zaj sytuacja, e interesowa nas b dzie poszczeg lne s owo ze zwrotu. , my si znowu angielskim przyk adem: owo angielskie about>I have no money about me owo polskie nie mam przy sobie pieni Co znaczy ca y zwrot wiemy, pisze to u do u, ale co znaczy np. dok adnie "about" - wystarczy podw jnie klikn pierwsz liter "about" (lub naprowadzi na ni kursor tekstowy i ENTER). Uzyskamy informacj o samym "about". Nast pnie przyciskiem "Powr t" mo emy wr do wyj ciowego zwrotu. ne jest, by klikn pierwsz liter szukanego s owa. Program, przy przechodzeniu do referencji wycina jako szukane has y tekst od kursora w prawo. w Funkcja ta zosta a tak zaprogramowana, by za jednym zamachem rozwi inny problem. W niekt rych j zykach np. w niemieckim popularne s owa z one. We my przyk ad : Sonnenblumenkern oznacza pestk onecznika. Mo emy wycina interesuj ce nas wyrazy z takiego z onego s owa i pr umaczy np. od blumenkern - trafimy do kwiatu,za samo s owo kern oznacza ziarno. Zobacz te ownik Przegl Menu w EuroVokabel Istniej trzy mo ci wyboru menu: Naci cie F10 i przy u yciu klawiszy kursora (lewo/prwo) F10 przeniesienie wyr nienia na t pozycj menu, kt chcemy otworzy . W celu otworzenia menu nale y przycisn strza d albo ENTER. Naci cie ALT oraz wyr nionej litery punktu menu. Alt Po rozwini ciu si menu nale y klawiszami kursora g wybra odpowiedni rozkaz menu i potwierdzi go ENTER. Po otwarciu menu mo na te wybra odpowiedni rozkaz poprzez hot-key danego punktu. Klikni cie myszk odpowiedniego punktu menu g wnego, Myszka a po rozwini ciu si menu, jeszcze jedno klikni danego rozkazu. niona kolorem belka menu to aktualnie wybrany punkt. Za niekt rymi tytu ami znajduj trzy kropki (...). Kropki oznaczaj e za tymi punktami kryj okna dialogowe. Za niekt rymi tytu ami znajduj hot-keys. Oznacza to, e ten rozkaz mo na wykona przy pomocy hot-keys nawet bez rozwijania menu. J na zamkn rozwini te menu bez wyboru jakiegokolwiek punktu klawiszem - ESC albo klikni ciem gdzie obok menu. W czasie pracy z programem, niekt re rozkazy menu nie s aktywne - nie mo na ich wybra napisane szaro, niewyra nie. Oznacza to, e operacje te w danym momencie s niewykonalne np. kopiowanie bloku, gdy aden blok nie zosta jeszcze zaznaczony itp. W niekt rych miejscach programu mo na spotka dodatkowe, lokalne menu. Obs uga ich jest analogiczna. Wi cej na ten temat w lokalne menu . Patrz te : Punkty Euro-VOKABEL Linia statusu Ostatnia u do u linia ekranu to tzw. linia statusu, w kt rej pokazywane s ne, dodatkowe informacje. Mog tam by rozkazy albo hot-keys, kt re wywo pewne akcje. Informacje te zale od kontekstu programu. Aktywne rozkazy mo na wybra poprzez klikni cie bezpo rednio na linii statusu. Gdy znajdujemy si w oknie, w kt rym mo liwe jest pisanie w obcym j zyku, to linia statusu skr towo pokazuje, jak mo na uzyska znaki specyficzne dla tego j zyka. S Specyficzne litery uzyskujemy poprzez uprzednie naci cie klawisza funkcyjnego (r nie dla r nych j w - mo liwe s klawisze od F3 do F9). Trzeba ka dorazowo nacisn klawisz funkcyjny (F*), a nast pnie liter . Dla przyk adu: gdy chcemy napisa niemieckie , przyciskamy z pocz tku klawisz F9 (i go puszczamy!) a potem SHIFT + "o". UWAGA: pisania obcych znak w poprzez trzymanie ALT i podanie trzech cyfr kodu ASCII istnieje te i w EuroVokabel, ale jest za liwa, by mog a wchodzi w rachub ytecznym programie do nauki Informacje o uzyskiwaniu obcych znak w nale y traktowa tylko jako podpowied . Z braku miejsca np. we "francuskiej" linii statusu jest napisane "F6 a= ", ale to dotyczy te innych samog osek. g Uzyskiwanie polskich liter jest opisane w Polskie litery EuroVokabel. wiczenia lukowe **************************************************************************** TAB lub SHIFT+TAB <- wyb r kolejnej (lub poprzedniej) luki ENTER <- potwierdzenie ch ci wype nienia luki, w kt rej stoi kursor (tekstowy) ALT+V <- podpowied (w oknie wype niania luki) **************************************************************************** wiczenia lukowe, tak popularne w podr cznikach do nauki j w obcych, to tekst lub fragment tekstu, w kt rym brakuje jakiego owa (s w). S owo to ucz cy si ma uzupe Istnienie wicze lukowych (luk do wype nienia) mo na pozna po tym, e w tek cie brakuje jakiego wyra enia, a zast pione jest ono poprzez symbol {...}. Oznacza to, e trzeba tu wpisa brakuj ce wyra enie. A UWAGA: Wyrazu brakuj cego nie wpisujemy bezpo rednio do luki. Aby luk wype nale 1) Umie kursor tekstowy w luce (na jednej z trzech kropek)- np. poprzez klikni cie luki myszk lub klawisz TAB (SHIFT+TAB). 2) Nacisn "ENTER". (punkty 1 i 2 mo na wykona wnocze nie klikaj c luk podw jnie) 3) Wpisa tekst pasuj cy do luki w oknie niania i potwierdzi koniec zapisu. W opisie okna niania luki znajduj dodatkowe informacje na ten temat. eli wpisano prawid owe rozwi zanie, to zostanie ono umieszczone w luce (klamry pozostaj ). Je eli wpisano le, to pojawi si meldunek "Niestety le" i program zwyczajnie wr ci do niewype nionej luki. J Co zrobi , gdy nie wie si co nale y wpisa ? - nale podpowiedzi: 4 ALT+V <- podpowied eli wype niono luki w danym tek cie, a chce si je jeszcze raz prze wiczy , to mo na wype nienia wykasowa na to zrobi dla poszczeg lnej luki lub dla wszystkich luk w danym tek cie jednocze nie. Rozkazy kasuj ce luki dost pne s w lokalnym wicze tekstowych. Podane wy ej informacje wystarczaj , by m c wype wiczenia lukowe. Poniewa jednak w EuroVokabel dzia one wed ug unikalnego, wynalezionego przez autora systemu, to wymaga on troch szerszego opisu. Ten opis mo na znale System wicze lukowych System wicze lukowych w EV wiczenia lukowe w programie EuroVokabel nie s czym oddzielnym, nie ma na nie oddzielnych plik w, punkt w menu itd. one w dowolnej ilo ci i miejscu tekst w edytowanych kolorowym edytorem, gdy te teksty wczytane zostan w punkcie menu wiczenia tekstowe. wiczeniach lukowych EuroVokabel panuje ta sama zasada, co w wiczeniach, gdzie uczymy si wek. Je eli dan wype nimy okre razy dobrze (i to po kolei!), to mo e ona na yczenie pozosta wype niona ju na sta e (tj. przy ka dym ponownym wczytaniu danego tekstu) - mo e sta tzw. "luk nauczon , wspomnian ej, okre razy ustawiamy w Konfiguracji - jest to "Ilo odpytywa ". Wielko ta jest wsp lna tzn. po ustawieniu obowi zuje zar wno dla luk jak i dla wicze ze s wkami. wnaj te Licznik. e wype nienie luki kasuje jej licznik dobrych odpowiedzi. To samo dzieje si , gdy u yjemy podpowiedzi lub za damy pokazania poprawnego rozwi zania. Luka wype niona (ale jeszcze nie wymagan razy) pozostaje wype niona tylko do ko ca pracy z danym tekstem tj. gdy zamkniemy okno tekstu a potem wczytamy go ponownie to ta luka pozostanie pusta. Licznik dobrych odpowiedzi b dzie jednak nie zmieniony. Je eli luka zostanie zaznaczona jako nauczona, to b dzie ona wype niona przy ka dym powt rnym wczytaniu tego tekstu. W praktyce powinno si tak d ugo pracowa nad wiczeniami w danym tek cie, a wszystkie luki b na sta e uzupe nione. To jest jedyna nagroda i cel, do kt rego powinno si w czasie pracy - wype na sta e wszystkie luki - innej nagrody czy ocen (jako ca kowicie zb dnych) EuroVokabel nie wystawia. Uwagi dla posiadaczy monitor w czarno-bia Zintegrowany z EuroVokabel edytor oraz wiczenia tekstowe s dla posiadaczy kolorowych monitor w kolorowe. Teksty pomocy opisuj ce edytor czy wiczenia stale traktuj o tekstach kolorowych. Niestety u ytkownicy monitor w czarno-bia ych nie maj ci edytowania i ogl dania tekst w kolorowych. Program sam rozpoznaje jakiego rodzaju monitorem Pa stwo dysponuj - je eli rozpozna monitor monochromatyczny to zablokowuje funkcje przeznaczone do pisania w kolorze. Je eli teksty, kt rymi Pa stwo dysponuj kolorowe to mog (w zale ci od u ytych kolor w) by gorzej czytelne na monitorze monochromatycznym. Edytor przetwarza automatycznie teksty kolorowe na czarno-bia e, gdy pracuj stwo z monitorem monochromatycznym. Je eli chcemy przerobi tekst kolorowy na czarno-bia y to wystarczy go wczyta do edytora i potem tylko ponownie zapisa na dysk. Okno historii O tym, e jaka linia ciowa posiada okno historii, poznajemy po strza ce znajduj cej si na ko cu linii, skierowanej do do u. W oknie historii zapisywane s wszystkie poprzednie wpisy w linii. Te uprzednie wpisy mo na przejmowa z powrotem do linii bez konieczno ci ich ponownego wpisywania. " Otwieramy okno historii poprzez: Myszka <- klik myszk strza albo klawiszem strza ka w d Okno historii zawiera list poprzednich zapis w. Aby przej zapis z listy w oknie historii do linii nale y wybra potrzebny wiersz (klik myszk albo klawisze kursora g albo u belki przewijania) i potwierdzi to "Enter". Mo na te przej zapis dwukrotnym klikni ciem myszk Klawisz ESC zamyka okno historii bez przej cia zapisu. wiczenia wiczenia tekstowe Polecenie to przenosi nas do wicze tekstowych. * cej na ich temat w wiczenia tekstowe Licznik dobrych odpowiedzi s *************************************************************************** Dla ka dego s owa ze zbioru wiczeniowego EuroVokabel prowadzi: LICZNIK DOBRYCH ODPOWIEDZI *************************************************************************** Proces uczenia si wek w EuroVokabel r ni si od metod u ywanych w innych programach do nauki j w obcych wyst cych na rynku. W EV istnieje jeden zbi wicze , do kt rego przejmujemy s wka z g wnego s ownika programu lub podczas dopisywania nowych s wek, kt rych jeszcze w s owniku nie by o. Do zbioru wicze na wybiera wka tak e podczas pracy z tekstem. wicze jest dynamiczny tzn. w ka dej chwili mo na go rozszerza e on si e zmniejsza , gdy nauczone s owa ubywaj ze zbioru i przenosz do zbioru s w nauczonych. R Dla ka dego s owa w zbiorze wiczeniowym EV prowadzi licznik dobrych odpowiedzi. V eli ten licznik osi gnie za wielko , to program proponuje przeniesienie danego s owa do zbioru s w nauczonych. Wymagan dobrych odpowiedzi (pr g) nastawia si w oknie konfiguracji - jest to punkt "Ilo odpytywa ". Mo liwe s ustawienia od 1 do 15. Ta sama koncepcja obowi zuje dla wype niania luk w wiczeniach tekstowych. eli program proponuje przeniesienie s owa do "nauczonych", a Pa stwo nie zgadzaj jeszcze na to, to kasuje on licznik, a s owo pozostaje w wiczeniach. Proponowanie przenoszenia s w do nauczonych jest opcjonalne. Je eli opcja "Zapisywanie nauczonych" jest wy czona, to program b dzie zwi czy kasowa licznik dla danego s owa, ale nie b dzie proponowa zapisywania go do nauczonych. Przy dobrych odpowiedziach program zwi ksza licznik, ale tylko do poziomu o 1 mniejszego od wymaganej ilo ci i pozostawia go na tym poziomie mimo, na podawa potem jeszcze dowolnie du o razy dobre odpowiedzi. 3 Do czego mo przydatne wy czanie tej opcji? Z Normalnie proces uczenia si wek powinien przebiega nast co: wybiera si kilkadziesi wek do uczenia si (z praktyki wynika, e im wi cej tym lepiej), nast pnie poznaje si je w r nego rodzaju wiczeniach. Nauczone s wka powinny by przenoszone do zbioru nauczonych, a do wicze powinno si wybiera nast pne. Je eli kto chce z jakich wzgl w (np. klas wka w szkole) nauczy tylko konkretnych s w (i narazie adnych innych) to niekorzystnie jest przenosi owa od razu do nauczonych. Je eli w zbiorze wiczeniowym pozostaje za ma a ilo w, to podczas wicze za cz sto si powtarzaj - z pozoru szybko je zapami tamy, ale jeszcze szybciej ulec z pami ci. Z praktyki wynika, owa, kt re jako "nie wchodz " lepiej jest "poprzetyka atwiejszymi. Je eli kto chce si nauczy wszystkich s wicze i mie wiczeniowy pusty, to powinien przy oko o 20 s owach wy opcje "Zapisywanie nauczonych". Nast pnie powinien wiczy pozosta owa, a dzie ka de umia . Potem, po w czeniu opcji, b dzie mo na przenie owa do nauczonych ju za jednym przebiegiem wicze Patrz te : Uczenie wiczenia Formy podstawowe Polecenie to otwiera okno, w kt rym mo na uczy w szczeg lnie wygodny spos w o wielu formach podstawowych. 1 Zobacz te Okno wiczenia Formy podstawowe" wiczenia Ustne Polecenie to otwiera okno, w kt rym mo na uczy w bez wpisywania czegokolwiek do komputera: czyli "ustnie". To wiczenie mo na wykonywa wno od strony j zyka obcego jak i od strony j zyka ojczystego. X Wyboru "strony" dokonujemy poprzez "podmenu": od strony obcej od strony ojczystej Zobacz te Okno wiczenia-Ustne" wiczenia Wiele znacze Polecenie to otwiera okno, w kt rym mo na uczy w szczeg lny spos w o wielu znaczeniach. Ilo znacze , jakie trzeba ka dorazowo poda , by zaliczy odpytywanie mo na nastawi w oknie konfiguracji. + Zobacz te Okno wiczenia-Wiele znacze wiczenia Pisownia Polecenie to otwiera okno, w kt rym mo wiczy pisowni w znajduj cych si w zbiorze wiczeniowym. & Zobacz te Okno wiczenia-Pisownia" wiczenia Przegl Polecenie to otwiera okno, w kt rym mo na przegl i edytowa owa znajduj ce si aktualnie w zbiorze wiczeniowym. & Zobacz te Okno wiczenia-Przegl ownik Rozszerzanie, zmiany Polecenie to otwiera okno, w kt rym mo na wpisywa nowe s owa albo zmienia znajduj ce si w wewn trznych s ownikach programu. 0 Zobacz te Okno ownik-Rozszerzanie, zmiany" ownik Przegl Polecenie to otwiera okno, w kt rym mo na przegl owa znajduj ce si w wewn trznych s ownikach programu. $ Zobacz te Okno ownik-Przegl Pomoc O EuroVokabel Poprzez to polecenie mo na przywo okno dialogowe z informacjami o prawach autorskich oraz numeru wersji EuroVokabel. Pomoc Poprzedni temat Poprzez powy komend na przywo ostatnio ogl dane okno pomocy. Pomoc Pierwsze kroki Poprzez dan komend na wywo okno pomocy, od kt rego pocz cy powinni zacz zaznajamianie si z programem EuroVokabel. Patrz Pierwsze kroki. Pomoc Spis tre Poprzez tak komend na otworzy okno pomocy ze spisem tre ci temat w opisanych w systemie pomocy kontekstowej EuroVokabel. F Patrz: Spis pomocy EuroVokabel Nauczone Przegl Polecenie to otwiera okno, gdzie mo na przegl i powtarza owa nauczone (w aktualnym j zyku). ' Zobacz te Okno "Nauczone Przegl Okna w EV pracy z programem Euro-Vokabel wykonujemy w "oknach". Okno to cz ekranu, kt na "otwiera " i "zamyka ". Okno dysponuje piktogramem zamykania oraz cz sto belkami przewijania. 3 Piktogram zamykania Belka tytulu - Pionowa belka przewijania - Piktogram po - Piktogram zmiany wielko ci okna Pozioma belka przewijania Piktogram po W wierszu tytu owym (jest to pozioma belka u g ry okna) znajduje si nazwa (tytu ) okna. Je eli chcemy zamkn okno, to trzeba klikn kwadracik w lewym ko cu belki tytu owej lub u klawisza ESC Piktogram po enia na belce przewijania pokazuje w jakim punkcie (w stosunku do ca ci) danych znajdujemy si w chwili obecnej (je eli w oknie widzimy tyko cz danych). @ Przy u yciu myszki mo na obejrze inne cz ci danych poprzez: eli klikniemy strza na ko cu belki przewijania, to pojawi si ka dorazowo nast pna (poprzednia) linia. Je eli trzymamy klawisz myszki naci ty to uzyskamy ci e przesuwanie tre eli b dziemy klika myszk ci belki przewijania znajduj ce si pomi dzy piktogramem po enia a strza kami to tre zostanie "przekartkowana" o jedn stron na d lub do g na jeszcze przeci myszk piktogram po enia, w miejsce danych gdzie (w stosunku do ca ej tre ci) chcemy si znale Patrz te Myszka. Przy pomocy klawiatury mo na porusza w zawarto ci okna poprzez: Klawisz kursora G RA, D - jeden wiersz do g ry, na d PgDn, PgUp - przesuwanie tre ci o stron Ctrl+ PgUp - przesuwanie si na pocz tek tre Ctrl+ PgDn - przesuwanie si na koniec tre Home - przesuwanie si na pocz tek wiersza End - przesuwanie si na koniec wiersza Niekt re okna mo na powi lub zmniejsza (np. okna pomocy). Okna takie maj piktogram skokowej zmiany rozmiar w z prawej strony belki tytu owej. Piktogram skokowej zmiany wielko ci okna V Tytul - Piktogram zmiany rozmiar w okna Klikni cie piktogramu skokowej zmiany rozmiar w okna powi ksza okno na ca y ekran (gdy by o ono wcze niej zmniejszone) lub je eli zmniejszone okno by o powi kszone na ca y ekran to znowu je zmniejsza. Niekt re okna mo na zmniejsza i przesuwa (np. okna w edytorze). By zmieni rozmiar okna ci gniemy myszk prawy dolny r g okna (kawa ek ramki z pojedy lini okno osi gnie po dane rozmiary. Patrz te Myszka. UWAGA: Nie mo na zmienia rozmiar w okien dialogowych. Niekt re okna mo emy przesuwa poprzez ci cie myszk jego belki tytu owej. Przy u yciu klawiatury post pujemy nast - je eli chcemy powi lub zmniejsza rozmiary okna analogicznie jak podczas klikania piktogramu skokowej zmiany wielko ci okna, to nale naciska klawisz: - by zmieni rozmiary okna nale y z pocz tku u CTRL+F5 Spowoduje to zmian podw jnej ramki okna na pojedy (co oznacza, okno mo na zmniejsza lub przesuwa c nast SHIFT+Kursory <- zmieniamy wielko okna, a samymi Kursorami <- je przesuwamy. eli okno uzyska dane rozmiary lub po enie, to nale y ten fakt potwierdzi poprzez ENTER albo wr do poprzednich rozmiar w czy po enia poprzez ESC Ramka okna zrobi si znowu podw jna, co oznacza, e wyszli my z re przesuwania/zmiany rozmiar eli okno ma poziom belk przewijania to mo na przewija zawarto okna w poziomie przy pomocy "Klawiszy kursora prawo/lewo". Specjalny znak ">" EuroVokabel umo liwia wpisywanie hase ci do 76 znak w. W tak d ugim zapisie mo na zmie nie tylko pojedy cze s owa, ale te e zwroty, idiomy czy przyk adowe zdania. Poniewa taki zwrot, idiom czy zdanie ilustruje przewa nie u ycie jakiego pojedynczego s owa, to niekorzystne jest posiadanie zwrot w, idiom w czy przyk adowych zda owniku w porz dku alfabetycznym. Taki zwrot mo e bowiem zaczyna nie od tych wyraz w, kt rych u ycie chcieliby my przez umieszczenie w s owniku zilustrowa . W takim przypadku o wiele korzystniejsze jest, by w s owniku has o oraz ilustruj ce je dodatkowo zwroty by y w jednym miejscu. L Poprzez u ycie znaku ">" (ostry nawias prawy) uzyskujemy takie mo my si przyk adem: / na dokona np. takiego zapisu w s owniku - owo francuskie: abondance owo polskie: nadmiar owo francuskie: abondance> en abondance owo polskie: w nadmiarze i dalej np. abondance> en grande abondance Wszystkie te zwroty b owniku obok siebie i mo na je wygodnie przegl w li cie, gdy odszukamy has o podstawowe "abondance". Bez u ycia tego znaku zwroty by yby w s owniku pod liter e i by yby trudne do odszukania, czy do domy lenia si e w og le istniej , gdy znamy tylko wyraz "abondance". Mo na by pr wpisa z pocz tku has o, a potem zwrot bez znaku ">". Np. abondance en abondance. Wtedy te zwrot b dzie w s owniku w pobli u has wnego - ma to jednak dwie wady: po pierwsze mo e prowadzi do nieporozumie co nale y do zwrotu, a co nie i po drugie (co wa niejsze), trzeba b dzie wpisywa ten pierwszy wyraz w wiczeniach, gdy b dziemy si takiego zwrotu uczyli. U ycie znaku > za atwia oba te problemy - znak oddziela wyra nie has o od zwrotu, a poza tym umo liwia programowi pomijanie cz ci do > w wiczeniach. Je eli b dziemy si uczy zwrot w, to cz ci do > nie potrzeba (i nie mo na!) podaw eli przeniesiemy do zbioru wiczeniowego np. s owo: N owo francuskie: abondance> en abondance owo polskie: w nadmiarze to w wiczeniach pisowni b dzie trzeba napisa tylko "en abondance". Je eli pope ni si d i program poka e prawid owy zwrot to te tam nie b dzie pocz tkowego "abondance>". / yciem tego znaku wi jedno ograniczenie na form zapisu nowych s w do s ownika: po odrzuceniu cz ci do znaku ">" musi co jeszcze pozosta . Inaczej mieliby my w wiczeniach czasami danie napisania "niczego". Program sam sprawdza to podczas zapisu i traktuje pust po ">" jako b Patrz te Okno ownik Rozszerzanie, zmiany" Zapis cz ci mowy i rodzai w EV Przy uczeniu si niekt rych j w (np. niemieckiego czy francuskiego) bardzo wa ny jest rodzaj gramatyczny s owa. EuroVokabel ma mo ci zapisu danych o rodzaju oraz do jakiej cz ci mowy dane s owo nale y. Poniewa uczenie si rodzaju s owa dla niekt rych j w wydaje si dne (np. dla angielskiego), to mo ci wpisywania rodzaju czy cz ci mowy s opcjonalne. Zale y to od opcji konfiguracji: "Z rozr nianiem cz ci mowy", "Z rodzajem gramatycznym obcego" i "Z rodzajem gramatycznym ojczystego". W zale ci od w czenia czy wy czenia tych opcji, b dziemy mieli r ne mo ci wpisywania danych o rodzaju czy cz ciach mowy. Je eli jest w czona opcja "Z rozr nianiem cz ci mowy" to w oknie ownik Rozszerzanie, zmiany" widoczny jest przycisk G mowy Po jego naci ciu otwiera si okno mowy, gdzie z kolei znajduj przyciski odpowiadaj nym cz ciom mowy. Po naci ciu odpowiedniego przycisku has o uzyskuje zapis o cz ci mowy, do kt rej nale y. Je eli has o jest rzeczownikiem, to pokazuje si jeszcze automatycznie okno rodzaju, gdzie mo na wybra rodzaj gramatyczny. Okno to pokazuje si tylko wtedy, gdy jest aktywna conajmniej jedna z opcji "Z rodzajem gramatycznym obcego" lub "Z rodzajem gramatycznym ojczystego". h Niekt zyki posiadaj tzw. rodzajniki (np. niemiecki, francuski) - wybranie rodzaju dla has a w tych j zykach r wna si podaniu odpowiedniego rodzajnika. J zyki, kt re rodzajnik w nie maj np. polski, maj rodzaj zaznaczany w postaci skr w (m) - m ski, (f) - ski, (n) - nijaki, tlm - oznacza, e dany wyraz ma tylko liczb mnog . Zar wno pokazanie si okna cz ci mowy jak i okna rodzaju nie oznacza, e trzeba obowi zkowo wybra jakie dane z tych okien. Je eli z jaki tam wzgl w (np. lenistwo) nie chcemy podawa danych o cz ci mowy czy rodzaju, to mo na okno zwyczajnie zamkn , nic nie wybieraj Otwieranie, potwierdzanie, zamykanie okien zabiera jednak stosunkowo du o czasu. Jest to dobre dla pocz cych, gdy pozwala obs ugiwa program intuicyjnie (kieruj opisami okien i przycisk w widocznych na ekranie). Dla zaawansowanych jest jednak cz sto za wolne i za uci liwe. S EuroVokabel probuje zadowoli i jednych i drugich. Dla tych, kt rym ci e obs ugiwanie kolejno otwieranych okien jest za uci liwe, wbudowano te inne mo ci. Wpisywanie cz ci mowy mo na przyspieszy korzystaj c z faktu, e pierwsze 9 cz ci mowy s ponumerowane np. rzeczownik-1, czasownik-2, przymiotnik-3 itd. Wystarczy nacisn ALT+odpowiedni numer i opis cz ci mowy pojawi si bez otwierania jakichkolwiek dodatkowych okien. UWAGA: 1.Numer 0 ma - "bez danych" o cz ci mowy. 2.Cz ci mowy o numerach powy ej 9 trzeba wpisywa poprzez otwarcie "Okna cz ci mowy" - wyst one jednak stosunkowo rzadko. 3.Je eli nast pi pomy ka tzn. np. zamiast przymiotnika wpiszemy przys to nie trzeba nic kasowa tylko od razu u ALT-3 (dla przymiotnika) - stary zapis zostanie zwyczajnie zast piony nowym. Wpisywanie rodzai (rodzajnik w) mo na upro poprzez fakt, dy rodzaj ma sw j numer: m ski-1, ski-2, nijaki-3, tylko liczba mnoga-4 itd. Podczas wpisywania rodzai mo na wpisa tylko ten numer a nast pnie spacj - program sam zamieni to na w ciwy rodzaj (rodzajnik). Dane o rodzaju mo na te zapisywa przy pomocy klawiatury np. dla niemieckiego "der" mo na rodzajnik po prostu wpisa - zostanie on przez program automatycznie rozpoznany jako rodzajnik, a nie jako s owo. Dla j w, kt re nie maj rodzajnik w, a dane o rodzaju s postaci (m), (f) i (n) mo na nie pisa nawias w (uci liwe) tylko sam np. liter m i spacje - program sam doda nawiasy. Poniewa dane o rodzaju wpisujemy przewa nie dla rzeczownik w, to je eli podamy w opisany wy ej spos b rodzaj (rodzajnik, cyfra+spacja albo m,f,n+spacja) to program sam domniemuje, e dany wyraz jest rzeczownikiem i nie potrzeba u przycisku "Cz ci mowy". Je eli po wpisaniu danych o rodzaju (rodzajnik w) zmienimy zapis odno nie cz ci mowy np. z rzeczownika na przyimek to rodzajniki pozostaj - nie s automatycznie kasowane. Je eli s niepotrzebne, to nale y je wykasowa (np.przy u yciu klawiatury). Dzia a to tak, poniewa EV ma ambicje by programem uniwersalnym, s cym do uczenia si wielu r nych j w. Autor nie zna wszystkich j w,a wi c i specyficznych potrzeb jakie wyst podczas ich nauki. Ograniczenie podawania cz ci mowy wy cznie do rzeczownik w niekt rych j zykach istotne. Dlatego te istnieje inne wyj cie. Je eli chcemy wpisa dane o rodzaju dla innej cz ci mowy ni rzeczownik to z pocz tku wybierzmy np. w oknie mowy prowizorycznie rzeczownik. Otworzy to okno rodzaju. Zr bmy zapis o rodzaju a potem zmie my cz mowy - rodzaje pozostan wydawa to nieco uci liwe, ale wydaje si korzystniejsze ni pozbycie si w og le mo ci wpisywania rodzaju dla s w innych ni rzeczowniki, za opisane przypadki zachodz stosunkowo rzadko. UWAGA 1: eli podali my ju wymagane dane o rodzaju, nacisn my przycisk "Cze ci mowy" a w nim przycisk "Rzeczownik" to program nie otwiera okna z rodzajami (rodzajnikami), by oszczedzi czas na niepotrzebne potem zamykanie. UWAGA 2: To, e program sam rozpoznaje rodzajniki implikuje fakt, e nie mo samego rodzajnika wpisa do s ownika. Np. po pr bie wpisania niemieckiego "der" - rodzajnik rodzaju m skiego pojawi si meldunek o b dzie. Program widzi bowiem dan lini jako pust - jest rodzajnik, ale brakuje s eli chcemy wpisa rodzajnik jako has o w s owniku to mo na po "der" postawi znak np. komentarza czyli "der/"- program bowiem rozpoznaje wyraz jako rodzajnik tylko, gdy za nim nie ma adnego znaku lub jest spacja. Komentarze *************************************************************************** Znak komentarza - / *************************************************************************** W programie EuroVokabel mamy miejsce na 76 znakowe has o i na 176 znakowe t umaczenie. W wi ci wypadk w starcza to nie tylko na pojedyncze s owa, ale jest jeszcze miejsce na dodatkowe informacje. Mog to by np. szczeg lne formy, wskaz wki gramatyczne, synonimy, idiomy, numery lekcji, gdzie to s wko zosta o wprowadzone itd. Takie dodatkowe informacje s bardzo potrzebne w s owniku, ale cz sto nie wymagaj , by je odpytywa wiczeniach. adnie tak daje u ycie komentarzy. Podczas zapisu s na dowoln zaznaczy jako komentarz. Znakiem komentarza jest "/". Komentarze b widoczne przy przegl dach, zapisywaniu, ale nie b odpytywane w wiczeniach. Przy zapisywaniu s owa mo dowolnie du o komentarzy, by tylko nie przekroczy maksymalnej dopuszczalnej d ci has a czy t umaczenia. Za komentarz b uznane wszystkie znaki pomi dzy nieparzystymi kreskami (/) a parzystymi. Przy nieparzystej ilo ci kresek jako komentarz b uznane te wszystkie znaki pomi dzy ostatni kresk a ko cem linii. Ta regu a jest te na dla szczeg lnego przypadku jednej kreski w linii - wszystko pomi dzy t kresk a ko cem linii b dzie uznane za komentarz. Podczas u ywania komentarzy jest wa ne: przy zapisie nowych s w, znaczenie nie mo cznie z komentarzy. (has o podstawowe te nie, ale jest to i tak nie mo liwe, bo tam panuje regu e pierwszym znakiem musi by litera) Q Patrz te Okno ownik Rozszerzanie, zmiany" Zmiany w zapisie s ycie przycisku 7 ZMIANA w oknie ownik Rozszerzanie, zmiany" powoduje usuni cie s owa wyr nionego w li cie (oraz pokazanego w polach ciowych) ze zbioru s ownikowego i przeniesienie go do linii ciowych. Poniewa podczas edycji nie dozwolone s : "Kasowanie", "Zmiana s ownika", "Kopiowanie", to odpowiednie przyciski s niewidoczne. Przed zako czeniem edycji s owa, nie dozwolone jest te cie do edycji nast pnego, znika wi przycisk "Zmiana", cho na to przeoczy , bo na jego miejscu pojawia si przycisk ? Przywr O znaczeniu tego przycisku poni ej. Podczas edycji s owa mo emy zmieni ownie wszystko np. pierwsze litery, tak owo po edycji znajdzie si owniku w zupe nie innym miejscu, mo na te zmieni rodzaj czy cz mowy. * Patrz: Zapis rodzai UWAGA: eli s owo, kt re edytujemy by o przedtem w wiczeniach, to tam pozostanie w dawnej formie. To samo dotyczy kasowania - je eli kasujemy s owo w owniku, to zostanie ono w wiczeniach, je li tam si uprzednio znajdowa eli chcemy przeedytowa owo w wiczeniach, to nale y je edytowa wiczenia- Przegl d. Tam istnieje mo zmiany s owa w wiczeniach i w s owniku r wnocze nie. q Aby nieopatrznie nie straci owa ze s ownika, program da doko czenia zmian (tzn. wpisania s owa przyciskiem "Zapis"), gdy chcemy zamkn okno w ich trakcie. Je eli chcemy wykasowa owo ze s ownika, to nale y je wykasowa przyciskiem "Kasowanie" a nie pr zamyka okno, gdy dane s owo przenie my do linii wej ciowych (wi c nie ma go chwilowo w s owniku). eli w czasie edycji dokonamy nieopatrznych zmian i chcieliby my wr do starego zapisu (by go np. jeszcze raz edytowa ), to do tego celu s y przycisk "Przywr ". W liniach edycyjnych pojawi si owo, takie jakie by o w s owniku przed rozpocz ciem zmian. UWAGA: Program nie zapisuje dwukrotnie tych samych s w (liczy si o!, r w znaczeniach nie graj roli). W czasie dokonywania zmian mo e czasami zdarzy e po edycji danego owa, przybierze ono form owa ju znajduj cego si owniku. Program nie chce przyj zapisu takiego s owa, pojawia si meldunek "To has jest". Okna nie mo na zamkn , gdy program chce by doko zmiany. Wykasowa owa nie mo na, gdy nie widoczny jest przycisk "Kasowanie". Co zrobi Wystarczy dopisa w pierwszej linii prowizorycznie byle co, np.??, zapisa takie s owo przy u yciu "Zapis", a nast pnie wykasowa to s (po zapisie przycisk "Kasowanie" b dzie ju dost pny). Okno rodzaju To okno dialogowe umo liwia wpisywanie danych o rodzaju. W oknie znajduj przyciski w jednym rz dzie poziomym dla s owa obcego i poni ej dla s owa polskiego (przy zapisie do s ownika polsko-obcego kolejno jest odwrotna). W opisie przycisk w znajduj rodzajniki, albo symbole okre ce rodzaj (m)-m ski, (z)- ski, (n)-nijaki, lm-liczba mnoga. Naciskaj c dany przycisk wprowadzamy informacj o rodzaju dla s owa obcego i znaczenia polskiego. Przycisk M Bez rodzaju kasuje dokonany zapis jednocze nie dla obu wyraz w (tj. has a i t umaczenia). S y on wy cznie do skasowania danych o rodzajach dokonanych pomy kowo - nie potrzeba go przyciska , gdy nie dokonano jeszcze wyboru rodzaju i z jaki tam wzgl w nie chce si tego uczyni Posta okna lub to czy ukazuje si ono w og le zale y od opcji Z konfiguracji: "Z rodzajem gramatycznym obcego" i "Z rodzajem gramatycznym ojczystego". eli tylko jedna z tych opcji jest wy czona to odpowiednie przyciski s niewidoczne. Je eli obie opcje s czone to okno nie ukazuje si w og le. Okno nie ukazuje si , gdy dokona si zapisu o rodzaju w inny spos wnaj: Zapis rodzai Przycisk DALEJ zamyka okno i potwierdza dokonane zapisy, przycisk ZANIECHANIE lub ESC zamyka okno pozostawiaj c poprzednie zapisy. Gdy okno jest otwarte to mo na dowolnie d ugo si decydowa tzn. naciska przycisk np. (m) potem (n) i znowu (m). Dop ki nie potwierdzi si zapisu przyciskiem "Dalej" po rednie u ycia przycisk w rodzaj w nie maj adnego znaczenia. Okno cz ci mowy To okno dialogowe umo liwia podanie do jakiej cz ci mowy nale y dany wyraz. Ka da z cz ci mowy mo liwa do zapisania w EV ma sw j przycisk. Wyboru cz ci mowy dokonujemy naciskaj c odpowiedni przycisk zgodnie z jego opisem. s Przycisk Bez danych kasuje zapis dokonany pomy kowo. Tzn. je eli mimo otwarcia okna i wybrania ju jakiej ci mowy decydujemy si ostatecznie, e nie chcemy zapisu o cz ci mowy dla danego wyrazu. W innym wypadku nie ma potrzeby u ycia tego przycisku. W razie pomy ki mo na bowiem przycisn nast pnie w ciwy klawisz, a stary, pomy kowy zapis zostanie zast piony nowym. h Przycisk DALEJ zamyka okno i potwierdza wyb ci mowy , ZANIECHANIE lub ESC zamyka okno, ale zostawia wszystko tak, jak by o przed jego otwarciem. ownik czenie Polecenie to ma dwa podmenu: ownik czenie Normalne ownik czenie pliku tekstowego Zobacz te czenie ownik ownik czenie - Z pliku tekstowego To polecenie umo liwia do czenie do aktualnego s ownika EuroVokabel s wek znajduj cych si w pliku tekstowym (ASCII). Plik taki mo e pochodzi z innych program w (np. z innych program w do nauki j w czy s ownik w komputerowych) - musi on spe jednak pewne warunki. > Szczeg czenie ownik ownik czenie - Normalne To polecenie umo liwia po czenie aktualnego s ownika EuroVokabel z innym s ownikiem (ale dla tego samego j zyka uczonego i ojczystego) za onym i rozszerzanym wy cznie przez program EuroVokabel (cho e na innym komputerze). Zobacz te czenie ownik czenie s ownik Dla ka dego j zyka, kt rego si uczymy, EV prowadzi s ownik obco-polski. Opcjonalnie mo na te do dyspozycji s ownik polsko-obcoj zyczny. O opcjach mo na przeczyta w Konfiguracji. Czasami mo e wyst potrzeba po czenia s ownik w. Np. dwie osoby uczy tego samego j zyka, a prowadzi y oddzielne, w asne s owniki i chc teraz "wymieni wkami". mo na mie do dyspozycji s wka z innych program zykowych na PC. Q czenie s ownik w przeprowadzamy wybieraj c polecenie menu: ownik- czenie czenie mo na przeprowadzi na dwa sposoby. Pierwszy (normalny), to gdy czymy s owniki za one i rozszerzane programem EuroVokabel. Drugi spos b to czenie s ownika EuroVokabel ze s wkami znajduj cymi si w pliku tekstowym (ASCII). Menu S ownik- czenie ma odpowiednio dwa podmenu: ownik- czenie Normalne ownik- czenie pliku tekstowego. wno w czeniu normalnym jak i z tekstu trzeba najpierw wybra plik, gdzie znajduj czane s wka. . Po wybraniu odpowiednich polece z menu tzn. P ownik- czenie - Normalne" albo ownik- czenie - Z pliku tekstowego" otwiera si Okno czenie ownik w" i tam prosz przeczyta o dalszych szczeg ach. Okno "Zakres do czania" Poniewa proces czenia z potwierdzeniem przy tysi cach s czanych trwa d ugo, to mo na wykonywa go na "raty". Np. po 50 s w dziennie. W tym celu mo na poda programowi zakres z jakiego chcemy np. dzis 1-50, jutro 51-100 itd. Zakresy wpisujemy w lini o odpowiednich etykietach. Jako ustawienie wst pne podany jest maksymalny zakres, to jest od 1 do ilo w w s owniku. Linie ciowe zakresu posiadaj okna histori gdzie znajduj poprzednio wybierane zakresy. Mog one s do orientacji co ju zosta czone, a co jeszcze nie. UWAGA: Nie mo na poda zakresu o dolnym progu mniejszym od 1 a g kszym od ilo dzie to sygnalizowane jako b y zakres". ownik Optymalizacja To polecenie pozwala by program przeprowadzi optymalizacj zapisu s ownika. Pozwala to zaoszcz czasami kilkana cie (czy kilkaset) kB na twardym dysku. Radzimy od czasu do czasu wybra ten punkt i troch poczeka program zoptymalizuje zapis. Meldunek "Prosz czeka " i dane o post pie prac pokazywane s w linii statusu. Wybiera to polecenie, czyli przeprowadza optymalizacje, powinno si tylko wtedy, gdy wpisano ostatnio du w (albo je do czono z innego s ownika!) - du o oznacza tu kilkaset. W innym przypadku optymalizacja nie przyniesie oszcz ci. Czasami mo na dokona optymalizacji kilkakrotnie, gdy w pewnych warunkach program nie mo e zmniejszy pliku do mo liwie najmniejszego ju przy pierwszym "przej ciu" optymalizacji. M eli kto ma du o miejsca na dysku to mo e optymalizacji nigdy nie robi Te informacje wystarczaj dla "zwyk ego" u ytkownika programu EuroVokabel. Dla ciekawych, dlaczego i co to jest ta "optymalizacja", podajemy dodatkowe wyja nienia. Plik s wek EV podzielony jest na tzw. strony. Ka da strona ma 32 kB. Bez wzgl du na ilo w w s owniku (mo e to by np. 0 s w) plik musi mie jedn stron . W miar wpisywania nowych s w na tej stronie mo nie by miejsca. Wtedy program zak ada now stron i po ci poprzedniej strony (tej pe nej) przekopiowuje na swie o utworzon . Powstaje sytuacja, e na pierwszej i drugiej stronie po owa miejsca jest wolna na nast pne wpisy. Na pierwsz stron trafiaj owa (przy zapisie dalszych, nowych) bli sze "a" w alfabecie, na druga stron sze (alfabetycznie) od pierwszego s owa po podziale na strony, kt re jest jako pierwsze na stronie drugiej. Je eli teraz tak si przypadkowo zdarzy, dziemy wpisywa owa zawsze alfabetycznie wy sze od pierwszego na drugiej stronie, to strona druga si przepe ni (i dalej podzieli), gdy na pierwszej b dzie jeszcze du o wolnego miejsca. Je eli s takie dziury, to podczas optymalizacji program je wype nia i to pozwala wtedy zmniejszy plik s ownikowy. UWAGA: Post powanie takie, jak w EuroVokabel jest optymalne z punktu widzenia teorii informatyki dla baz danych, ale dow d tego przekracza zakres pomocy i nie b dzie tu przytaczany. Program Edytor To polecenie menu pozwala na przej cie do kolorowego edytora. Program Koniec Wybranie tego polecenia ko czy program i usuwa go z pami ci komputera. Je eli dokonano zmian w zbiorach s ownikowych, wiczeniowych, tekstach z wiczeniami lukowymi czy te konfiguracji, to te zmiany zostan automatycznie zapami tane. O zapisie (lub nie!) zmian tekst w edytowanych kolorowym edytorem decyduje si dorazowo po zako czeniu pracy nad danym tekstem - nie ma tu automatycznego zapisu. Uwaga: Programu nie mo na sko c w edytorze. Trzeba przej do cz ownikowo- wiczeniowej (polecenie Plik ownik) Program Katalog konfiguracji To polecenie otwiera okno dialogowe, gdzie mo na wybra do katalogu, gdzie EuroVokabel szuka pliku konfiguracyjnego. & Patrz: Okno "Katalog konfiguracji" Pliki programu EuroVokabel Do programu EuroVokabel nale nast ce pliki: V.EXE - plik wykonywalny (w ciwy program) EVPOMOC.HLP - plik z tekstami pomocy EVKoPath.cfg - plik konfiguracyjny, zawieraj dost pu do EVKonfig.cfg EVKonfig.cfg - plik zawieraj ciwe dane konfiguracyjne EVHISTOR.cfg - plik zawieraj cy zapisy w oknach historii EVXXXPOL.CWI - pliki ze zbiorami wiczeniowymi, gdzie XXX oznacza pierwsze trzy litery j zyka obcego, kt rego s wka si w nich znajduj (dla ka dego j zyka uczonego istnieje oddzielny plik wiczeniowy) EVXXXPOL.NAU - pliki ze zbiorami s w nauczonych EVXXXPOL.SLO - pliki z wewn trznym s ownikiem obco-polskim EVPOLXXX.SLO - pliki z wewn trznym s ownikiem polsko-obcym Plik EVHISTOR.cfg musi znajdowa w tym samym katalogu co program (V.EXE) tzn. w tzw. katalogu programu. To samo dotyczy pliku EVKoPath.cfg, gdzie zapisywana jest ka dost pu do aktualnego pliku konfiguracyjnego (EVKonfig.cfg). W tym samym katalogu co aktualny EVKonfig.cfg musz znajdowa plik(i) wiczeniowy(e) EVXXXPOL.CWI oraz plik(i) nauczonych EVXXXPOL.NAU. Pliki s ownikowe EVXXXPOL.SLO i opcjonalnie EVPOLXXX.SLO mog znajdowa w dowolnym katalogu na dysku. @ dost pu do s ownik w ustawiamy w Oknie konfiguracji. Wszystkie pliki (za wyj tkiem tylko V.EXE) Eurovokabel mo w razie potrzeby sam (z tym, e zbiory ze s owami b puste). P sze wyja nienia pozwol lepiej zrozumie funkcj plik w konfiguracyjnych. Mimo, e PC to skr t od angielskiego okre lenia "komputer osobisty", to jednak zdarza si e na danym komputerze pracuje wi cej ni jedna osoba. Ka da z tych os b powinna mie asne wiczenia, w asne zbiory s w nauczonych czy wreszcie w konfiguracje, ale mog chcie np. wp lnych s ownik w. Mo e zaj przypadek, e jedna osoba uczy si kilku j w i dla ka dego chce mie konfiguracje. Z Eurovokabel jest tak skonstruowany, by mo na by atwo zaspokoi te wszystkie potrzeby. > Odpowiednie skonfigurowanie programu wymaga jednak minimalnej znajowo ci obs ugi komputera i DOS-u. Praktycznie wystarczy zna cia takie jak "plik", "katalog" czy " ka". Osoby, kt re nie znaj tych poj , a chcia yby konfigurowa Eurovokabel powinny si wcze niej z nimi zapozna (np. z podr cznika "DOS"-u). eli trzeba by by o ustawia wszystkie parametry programu po ka dym starcie to by oby to zbyt uci liwe. Dlatego wszystkie zmiany w konfiguracji zapisywane s w pliku "EVKonfig.cfg". Informacje tam zawarte wczytywane s dorazowo przed rozpocz ciem pracy. W zale ci od potrzeb mo na mie kilka plik w konfiguracyjnych. Poniewa dy nazywa si "EVKonfig.cfg", to musz one znajdowa w oddzielnych katalogach. O tym, w kt rym katalogu znajduje si plik konfiguracyjny, kt ry ma by aktualnym, decyduje ka dost pu zapisywana w pliku "EVKoPath.cfg". Ten plik powinien znajdowa w katalogu programu i jest wczytywany jako pierwszy. Je eli plik "EVKoPath.cfg" znajduje si w katalogu programu i zawiera "dobr , to jest ona uznawana za dost pu do pliku "EVKonfig.cfg". W przypadku jakichkolwiek b w, za katalog konfiguracji przyjmowany jest automatycznie katalog programu. W niekt rych wypadkach wygodniejsza jest inna metoda wskazania na katalog konfiguracji. Aktualny katalog konfiguracji mo na poda jako pierwszy parametr przy starcie programu. ka podana jako parametr przy starcie ma wi kszy priorytet - ona jest uznawana za aktualn dost pu do konfiguracji, bez wzgl du na zawarto pliku "EVKoPath.cfg". Jest to szczeg lnie wygodne, gdy startujemy EV z innych program w np. z Windows, gdzie przy instalacji EV mo emy poda jednorazowo dost pu i Windows b dzie j pami o. Przy podawaniu ek dost pu jako parametru startowego obowi zuje zasada: je eli katalog pliku konfiguracyjnego znajduje si w katalogu programu to mo na poda tylko jego nazw , gdy znajduje si gdzie indziej, to nale y poda Podsumowuj c: je eli program jest startowany bez parametru lub parametr nie jest wa , to katalog konfiguracji wczytywany jest z "EVKoPath.cfg". Gdy z kolei nie ma "EVKoPath.cfg" lub wyst pi inny b d (np. wczytywania) to za katalog konfiguracji przyjmowany jest katalog programu. A Patrz te Okno "Katalog konfiguracji", Okno "Konfiguracji". eli w aktualnym katalogu konfiguracji nie ma pliku konfiguracyjnego, to program zamelduje, e go nie znalaz i zaproponuje za enie w tym katalogu pliku standardowego. U Dalsze szczeg pliku konfiguracyjnego Program Konfiguracja Polecenie to otwiera okno konfiguracji, w kt rym mo na skonfigurowa program wed asnych potrzeb. Patrz: / Okno konfiguracji Opcje konfiguracji W oknie konfiguracji mo na nastawi nast ce opcje: "Od razu do wicze "- gdy ta opcja jest w czona, to podczas wpisywania nowych s w do s ownika, b one zarazem wpisywane do zbioru wiczeniowego. "Z podpowiadaniem " - w czenie umo liwia uzyskiwanie podpowiedzi w wiczeniach. "Odpytywana tylko 1. forma"- bez wzgl du na ilo form s owa ze zbioru wicze wiczeniach pisowni b dzie odpytywana tylko pierwsza forma (ewentualne podanie nast pnych form nie ma znaczenia). "Potwierdzenie kasowania" - gdy ta opcja jest w czona to program potwierdzenia, gdy u yje si przycisku "Kasowanie" w oknach, gdzie jest mo liwe kasowanie s "Odpytywanie wszystkich s w" - opcja ta dotyczy tylko wiczenia "Wiele znacze ", je jest w czona to nale y podawa wszystkie znaczenia danego s owa. Je eli opcja jest wy czona to w oknie konfiguracji pojawi si dodatkowa linia o etykiecie "Ilo znacze " gdzie mo na nastawi znacze jakie trzeba podawa , by zaliczy owo w wiczeniach. "Zapisywanie nauczonych" - gdy ta opcja jest w czona to program proponuje zapisanie do zbioru s w nauczonych s wicze dla kt rych stan licznika osiagn wielko nastawion w linii "Ilo odpytywa ownik polsko-obcoj zyczny" - przy w czeniu program prowadzi opr s ownika obco-polskiego (kt ry jest zawsze) te s ownik polsko-obcy. "Z rodzajem gramatycznym obcego" - umo liwia podawanie, zapis, pokazywanie i odpytywanie rodzaju s owa obcego. Gdy jest wy czona to program nie prowadzi danych o rodzaju s obcoj zycznego. "Z rodzajem gramatycznym ojczystego"- umo liwia podawanie, zapis, pokazywanie rodzaju s owa ojczystego. Gdy jest wy czona to program nie prowadzi danych o rodzaju s owa ojczystego. UWAGA: eli te dwie ostatnie opcje wy czymy, a w s owniku by y zrobione zapisy o rodzaju to nie s one kasowane (nie s tylko chwilowo uwzgl dniane). eli w czymy t opcje, to dane o rodzaju b pokazywane ponownie. "Z rozr nianiem cz ci mowy" - przy w czeniu program umo liwia podawanie, zapis i pokazywanie danych do jakiej cz ci mowy nale y dane s owo. Podawanie danych o rodzaju jest mo liwe tylko wtedy, gdy jest w czona ta opcja. Je eli "Z rozr nianiem cz ci mowy" wy czymy, to automatycznie s czone opcje "Z rodzajem gramatycznym obcego" oraz "Z rodzajem gramatycznym ojczystego" bez wzgl du na wcze niejszy ich stan. "Polskie litery - prawy ALT" - przy w czeniu mo liwe jest uzyskiwanie polskich liter poprzez prawy ALT (patrz Polskie litery EuroVokabel) Patrz te : okno konfiguracji. zyki w EV EuroVokabel jest programem uniwersalnym - mo do nauki wszystkich j w, kt rych litery mo na osi w tekstowym trybie pracy na komputerach kompatybilnych z PC IBM. Aby komputer m pomocny w nauce danego j zyka obcego musi zna niekt re specyficzne cechy tego j zyka. Do takich podstawowych cech nale np. litery czyli alfabet danego j zyka. Ponadto potrzebne s nego rodzaju napisy u atwiaj ce komunikacj komputera z u ytkownikiem. Je eli dany j zyk ma specyficzne litery, kt rych nie ma na angielskiej (czy polskiej klawiaturze) to pojawia si problem wygodnego pisania tych liter. Nast pny problem to sortowanie alfabetyczne s w obcoj zycznych z uwzgl dnieniem specyficznych liter. Poniewa ustawianie wszystkich parametr w danego j zyka mo dla pocz cego u ytkownika programu troch liwe, to dla najpopularniejszych j w (angielski, francuski, niemiecki, hiszpa ski, ski i w oski) wszystkie potrzebne dane EuroVokabel ma wbudowane (ju zdefiniowane, nie trzeba i nie mo na tego zmienia Istnieje mo zdefiniowania innych j w. Do tego celu przeznaczone s ostatnie trzy miejsca w polu wyboru opcji o etykiecie "J zyk" w oknie konfiguracji. W standardowej konfiguracji maj one opisy "Inny 1", "Inny 2", "Inny 3". Je eli wybierzemy jeden z tych j w to w oknie konfiguracji pojawi si dodatkowy przycisk "Parametry j zyka". Przy pomocy tego przycisku przechodzimy do okna definiwania klawiszy. W oknie tym mo na zdefiniowa , jak przy u yciu klawiszy funkcyjnych oraz normalnej klawiatury uzyskiwa litery specyficzne dla tego j zyka. Szczeg y w opisie tego okna. Po zdefiniowaniu klawiszy przechodzimy do okna "Opisy", w kt rym definiujemy niekt re napisy pokazuj ce si w czasie pracy programu. Po dokonaniu wpis w w tych dw ch oknach zostanie zdefiniowany nowy j zyk. C Napis "Inny X" w oknie konfiguracji zostanie zast piony przez podan nazw zyka (w oknie "Opisy"), tak dzie nawet trudno odr zyk jest wbudowany, a kt ry zdefiniowany przez nas - mo na to pozna po pojawianiu si dorazowo przycisku "Parametry j zyka" po wybraniu j zyka zdefiniowanego samodzielnie. UWAGA: Pliki s ownikowe j w zdefiniowanych przez u ytkownika maj w nazwie litery IN (od "inny") oraz numer (1,2 lub 3). Je eli zdefiniuje si np. j zyk norweski, to nie wida nazwy tego j zyka czy skr tu od tej nazwy w nazwach plik ownikowych. Je eli b dzie si definiowa wiele j w i cz sto zmienia konfiguracje EV to mo e doj do trudno ci jaki j zyk jest pami tany w danych plikach s ownikowych. Przypadek taki jest bardzo rzadki, gdy prawie nikt nie uczy si np. dziesi ciu j w na raz. Je eli stanowi to jednak dla kogo problem to mo e go rozwiaza w ten spos e pliki s ownikowe dla norweskiego oraz plik konfiguracyjny za y w oddzielnym katalogu, kt ry mo na nazwa np. NORWESKI i zawsze tam je trzyma wnaj: Okno "Katalog konfiguracji", Okno konfiguracji Polskie litery w EuroVokabel Polskie litery w EuroVokabel mo na uzyskiwa w dw ch standardach: "Latin 2" oraz "Mazowia". Wyboru standardu dokonujemy w oknie konfiguracji - pole "Polskie litery". Je eli s ownik by ny i prowadzony w jednym standardzie a prze czymy na inny, to program wykrywa ten fakt i na yczenie mo e przerobi ownik na ten standard. Wszyskie s owniki i teksty wicze dostarczane wraz z programem napisane s w Latin 2. EuroVokabel nie przerabia automatycznie tekst w do wicze tekstowych. Je eli zachodzi taka potrzeba to mo na je przerobi cznie" w edytorze, albo zastosowa (obcy, zewn trzny) program do konwersji polskich standard w. Program nie przerabia s ownik w czy tekst w na pliki bez polskich liter. EuroVokabel jest sam przystosowany do uzyskiwania polskich liter bez konieczno ywania jakichkolwiek nak adek. Wystarczy aby komputer by skonfigurowany na stron kodow 852 w przypadku "Latin 2" albo w inny spos b przystosowany do uzyskiwania polskich liter w jednym z dost pnych w EV standard w jeszcze przed startem programu. Polskie litery uzyskujemy w ten spos e naciskamy prawy ALT i trzymaj c go naci tym naciskamy odpowiedni liter bez ogonka czy kropki (X dla "ziet"). Lewy ALT s cznie do wywo ywania r nych hot-key, co jest zgodne ze standardami wiatowymi. Opisany wy ej spos b uzyskiwania polskich liter jest mo liwy jedynie wtedy, gdy jest w czona opcja konfiguracji "Polskie litery - prawy ALT". Ten spos b uzyskiwania polskich liter jest te polecany z uwagi na wspomnian ej mo standardowego u ywania lewego ALT-u. Je eli jednak kto ywa (i chce u ) nak adek, kt re "przechwytuja" oba ALT-y, to mo e opcje "Polskie litery - prawy ALT wy ". Wtedy lewy Alt b dzie s do uzyskiwania polskich liter (zgodnie z dzia aniem nak adki), a do uruchomiania hot-key trzeba u prawego. v UWAGA: eli zmienimy standard polskich liter i bezpo rednio potem dalej pracujemy z programem, to w niekt rych miejscach np. w menu litery pozostan jeszcze nie zmienione. Zostan one zmienione dopiero przy ponownym starcie programu. Jest to troch "nieeleganckie", ale wprowadzanie polskich liter do niemieckiego programu (jakim jest EuroVokabel) by i tak bardzo skomplikowane a wyeliminowanie tego drobnego z pozoru mankamentu wymaga jeszcze bardziej powa nych przer bek. Zosta tu uwzgl dniony te fakt, "Latin 2" wypar praktycznie "Mazowie" oraz to, e nie ma potrzeby stej zmiany standard Pierwsze kroki eli s stwo do wiadczonymi u ytkownikami PC to radzimy przeczyta tylko punkt Do czego EUROVOKABEL?, a nast pnie rozpocz prac z programem. uga programu jest w du ej mierze intuicyjna - okna i ich funkcje opisuj sto same poprzez tytu , etykiety obiekt w, napisy na klawiszach itd. Po szczeg y odsy amy w ka dym momencie do systemu pomocy (klawisz F1 albo menu "Pomoc"). eli kto jest pocz cy to powinnien przede wszystkim nauczy korzystania z systemu pomocy. W tym celu prosz przywo okno systemu pomocy opisuj nie korzystanie z niego samego. J eli nie wiemy jak to zrobi to prosz postapi nast co: prosz klikn podw jnie myszk owa wyr nione innym kolorem w wierszu poni ej oznaczonym ****** (pi gwiazdek). Je eli kto nie ma myszki, to prosz naciska klawisz TAB tak d ugo, a owa w wierszu z gwiazdkami zostan nione dodatkowo, a nast pnie prosz przycisn ENTER ***** system pomocy Jako nast pny temat do zapoznania si proponujemy czego EUROVOKABEL?. o informacji o mo ciach programu daje te przejrzenie Spisu pomocy. Prosimy te o zapoznanie si z tre pliku README.TXT, w kt rym podawane informacje "z ostatniej chwili"!. Do czego s y EUROVOKABEL? EuroVokabel 2.00 jest programem niemieckim, kt rego polsk wersj stwo w tej chwili do dyspozycji. Jak to jest w zwyczaju wielu firm, postanowiono pozostawi w polskiej wersji nazw orygina EuroVokabel jest uniwersalnym programem do nauki j w obcych. Uniwesalno ta przejawia si w dw ch aspektach: po pierwsze- mo e on by wykorzystywany przy uczeniu si wszystkich j obcych, po drugie- je eli podzieli proces uczenia si zyka na poszczeg elementy, takie jak np. uczenie si gramatyki, s wek, praca z tekstem, t umaczenie tekst w, korzystanie ze s ownik w - to w ka dym z tych element w EuroVokabel mo niezast pomoc Z powy szego wynika, e jest on programem do rozbudowanym. Dzi ki jednak temu, e zosta on napisany przy u yciu biblioteki Turbo Vision, (ameryka skiej firmy Borland - zdaniem autora najlepszej na wiecie biblioteki do pisania program w w trybie tekstowym na PC), obs uga jego jest komfortowa, prosta, a cz sto intuicyjna. EuroVokabel nie wymusza konkretnej metody uczenia si , nie proponuje jakiego konkretnego (cudownego, super szybkiego(?)) kursu j zyka, jak to robi liczne inne programy. Autor programu jest zdania, e nauka j zyka jest kompleksowym, skomplikowanym problemem i nie mo skutecznie prowadzona tylko przy pomocy komputera. Komputer mo jednak bardzo usprawni , zintensyfikowa , co w konsekwencji prowadzi do znacznego skr cenia procesu uczenia si i zmniejszenia jego uci ci. ! Program jest przeznaczony do pomocy dla wszystkich ucz cych si w obcych np. w szko ach, na r nych kursach itd. Jednak sam nie ma ambicji zast pienia kursu czy nauczyciela. Je eli chc z niego korzysta "samoucy" to musz oprze przynajmniej na dobrym, ksi kowym podr czniku. Jest on pomy lany jako narz dzie, pomoc naukowa, co w rodzaju nowoczesnego zeszytu, ksia ki oraz s ownika zarazem, zaimplementowanych na komputerze. c obrazowo, e tym czym dobry "Word processor" dla os b pisz cych teksty, czym "CAD" dla os b rysuj cych rysunki techniczne, tym jest EuroVokabel dla os b ucz cych si w obcych. ej znajduje si towy opis poszczeg lnych mo ci programu. Szersze opisy mo na uzyska poprzez odpowiednie s kluczowe. u EuroVokabel jest przystosowany wewn trznie do nauki j zyka angielskiego, francuskiego, niemieckiego, hiszpa skiego, skiego i w oskiego. Mo e on jednak r wnie dobrze s do nauki innych j ytkownik musi poda komputerowi tylko pewne ich parametry takie jak np. specyficzne litery (oczywi cie tylko wtedy gdy takie wyst !), jego nazw oraz pewne napisy. H Nowe j zyki definiujemy w oknie konfiguracji. Patrz te Dla ka dego j zyka, kt rego si uczymy, program prowadzi super szybkie, dowolnie rozszerzalne (ilo w limitowana tylko pojemno dysku twardego) s owniki. S owniki te opr cz super szybkiego szukania (EV znajduje szukane przez u ytkownika s owo cz sto szybciej ni ytkownik zd y je programowi poda - wydaje si to z pozoru niemo liwe, ale to fakt!), maj komfortowe mo ci przechodzenia do odsy cych cz onych itd. owo obce mo e mie max. d do 76 znak w, a t umaczenie do 176. Przy takich d ugich dopuszczalnych zapisach mo na zapisywa ownikach nie tylko s owa, ich formy, czy wiele znacze (sama ilo znacze nie jest limitowana, tylko ilo znak w!), ale te e zwroty, przyk ady u ycia s w, idiomy. Program umo liwia podawanie w s owniku komentarzy, kt re nie s potem wymagane w wiczeniach. Istnieje te podawania do jakiej cz ci mowy nale y i jaki ma rodzaj dane s owo. Dla j w, kt re je maj np. niemieckiego czy francuskiego mo na podawa przed s owem rodzajniki, a mimo to s owa b umieszczane czy odnajdowane w s owniku prawid owo (tzn. nie na litery rodzajnika, tylko na litery samego s owa!). Podczas umieszczania s w w s owniku s uwzgl dniane nawet takie niuanse, jak to, e w danych krajach panuj ne zasady porz dku alfabetycznego. W Polsce litery specyficzne wyst po odpowiedniej literze skiej np. "ziet" po "zet", gdy w Niemczech niemieckie "umlauty" s traktowane dok adnie jak litery "zwyk e" np. " " jest traktowane dok adnie jak "u". Podobnie jak w niemieckim jest we francuskim czy hiszpa skim. Dla ka dego j zyka istnieje te specjalny s ownik, gdzie program umieszcza s owa, kt rych u ytkownik ju nauczy . Ma to du e znaczenie np. przy powt rkach. q Patrz: Okno ownik Przegl Okno ownik Rozszerzanie, zmiany" Okno "Nauczone-Przegl w w s ownikach mo na szuka bezpo rednio, albo poprzez wyb r danego s owa z tekstu widzianego na ekranie. Znaczenie mo na kopiowa c program mo na wykorzysta wygodnie do t umacze (nawet profesjonalnych!). Wystarczy w jednym oknie edytora mie orygina a w drugim pisa umaczenie. Edytor mo na te wykorzysta do pisania tekst w ASCII, np. plik w *.BAT czy do edycji Config.sys itd. mo na te przegl zawarto nych plik w tekstowych ASCII np. instrukcji obs ugi licznych program w (pliki README). Istnieje te przerabiania plik w ASCII na kolorowe. 4 Patrz: wiczenia tekstowe Edytor kolorowy Uczenie si gramatyki umozliwiaj wiczenia tekstowe, w kt rych mog znajdowa przypisy gramatyczne oraz mo na wype wiczenia lukowe. Pliki z takimi wiczeniami mo atwo tworzy i edytowa samodzelnie. Mo e to s np. do odrabiania zada domowych z j w obcych, a ma t zalet wiczenia pozostan w komputerze i mo na je potem jeszcze dowolnie d ugo przegl wiczy (np. przy powt rkach!). 1 Uczenie si wek zrealizowane jest w ten spos e dla ka dego j zyka istnieje oddzielny zbi w do uczenia si , tzw. zbi wiczeniowy. Zbi r taki jest jeden (dla danego j zyka) i znajduje si zawsze automatycznie w pami ci komputera. Jakie s wka znajd w tym zbiorze (tzn. jakich s w chce si uczy ) decyduje sam ucz cy si wka do zbioru wiczeniowego wybierane s wnego s ownika programu (je eli jakiego owa jeszcze w s owniku nie ma, to trzeba je z pocz tku do s ownika dopisa ). Wybieranie s w do wicze na robi zawsze w tych miejscach programu, gdzie dost pny jest s ownik tzn. prawie wsz dzie. Zbi wiczeniowy rozszerza si , gdy wybieramy do niego nowe s owa, ale mo zmniejsza , gdy nauczone s owa usuwane s z tego zbioru i przenoszone do s ownika s w nauczonych. _ wek mo na si uczy w czterech rodzajach wicze tak skonstruowane, e z jednej strony umo liwiaj ytkownikowi stopniowe zaznajamianie si ze s wkami, a z drugiej niekt wiczenia pasuj szczeg lnie do pewnego typu s wek, np. wiczenia Formy podstawowe pasuj szczeg lnie do uczenia si form tzw. czasownik w nieregularnych itd. " Patrz: Uczenie Dodatkowo program jest wyposa ony w mo , by na danym komputerze mog uczy wiele os b. Ka da osoba mo e mie konfiguracj , zbiory wiczeniowe, zbiory s w nauczonych, ale mo korzysta ze wsp lnych dla wszystkich s ownik w (cho nie musi!). EV jest przeznaczony zasadniczo do nauki j w obcych. Nic nie przeszkadza jednak, by go wykorzystywa do nauki zagadnie z innych dziedzin. Np. wiczenia lukowe atwo jest tak formu , by mog do nauki dos ownie wszystkich dziedzin (np. ortografii a nawet matematyki- cho by tabliczki mno enia!). Mo na prowadzi "niby s ownik", w kt rym zamiast s pytania i odpowiedzi z jaskiej dziedziny. Mo na prowadzi owniki "polsko-polskie" np. wyra fachowych. W ko cu super szybkie szukanie, rozszerzanie i edytowanie zapis w w s ownikach mo na wykorzysta do prowadzenia zamiast s ownika np. ksi ki adresowej, kod w pocztowych czy ksi ki telefonicznej. Normalnie s ce do tego programy prowadz ce tzw. bazy danych s drogie, cz sto bardziej skomplikowane w obs udze. Wyszukuj one wprawdzie szybko i skutecznie dane spe ce pewne warunki, ale podawanie w nie tych warunk w jest cz sto d ugie i uci liwe. Du o pro ciej jest prowadzi np. ksia adresow przy pomocy EV. By m c szybko wyszukiwa np. adresy znajomych os b nale y je wpisa np. podw jnie raz jako pierwsze poda , raz nazwisko - wtedy mo na szuka danej osoby albo pod imieniem albo pod nazwiskiem. Oznacza to, e pewne dane np. adresy b powtarza , ale je eli kto ma tysi ce znajomych, to niech u ywa innego programu. Je eli ma si znajomych kilkudziesi ciu, to przy wsp czesnych pojemno ciach twardych dysk w par kilobajt w dodatkowo nie gra adnej roli, a jak szybko i wygodnie dzia To skr towe przedstawienie programu ko czymy uwag e wszystkie mo ci EuroVokabel zosta y zrealizowane w komfortowy, szczeg lnie "przyjazny" dla u ytkownika spos b. Co innego bowiem mo zwyk ego dopisania s wka do s ownika (co realizuje wiele program w), a co innego mo zapisywania nowego s wka przy ci ledzeniu zawarto ownika (po ka dej literze!), by niepotrzebnie nie traci czasu na pr by wpisywania s w, ju dawno znajduj cych si owniku itp. Szybko dzia ania, pe na obs uga myszk , nowoczesna platforma, nie spotykane mo ci edycyjne, wielookienkowy edytor, w kt rym mo na edytowa tekst kolorowo- to tylko niekt re has a wyr niajace EuroVokabel na tle innych program w do nauki j Nie bez przyczyny EuroVokabel jest reklamowany w Niemczech, jako program otwieraj cy "now epoke" w dziedzinie program w edukacyjnych. p Na zako czenie autor yczy Pa stwu przyjemnej pracy z programem oraz szybkich post w w nauce j w obcych. Uczenie si wek w EV Proces uczenia si wek w EuroVokabel zrealizowany jest odmiennie od tych wszystkich program w do nauki j w, z licznych dost pnych na rynku, a znanych do tej pory autorowi. W programach tych wyst praktycznie dwie metody uczenia si wek. Pierwsza to dzielenie s wek na dziedziny np. dom, szko a, lekarz itd. W programie tego typu istniej pliki z kilkuset s wkami oddzielnie dla ka dej dziedziny. Plik ze s wkami z wybranej dziedziny nale y wczyta i uczy wek w nim zawartych. Ten spos b ma jednak kilka zasadniczych wad. Nikt bowiem nie zaczyna poznawania j zyka od uczenia si np. 200 s w z dziedziny "lekarz", gdzie opr cz kilku s w naprawd podstawowych zebrane jest kilkaset, kt rych ucz cy si e nigdy w yciu nie spotka (ale czym musia jednak wype plik "lekarz" autorzy programu!). k Druga metoda to proponowanie ucz cemu si "cudownych" algorytm w wyboru i powtarzania s wek z ca ego dost pnego s ownika (np. zawieraj cego kilkadziesi t tysi w - o wyborze s wek decyduje wy cznie komputer) tak, e w kilka miesi dzie on zna zyk obcy lepiej ni ci, dla kt rych dany j zyk jest j zykiem ojczystym. Autor ledzi od lat rozw j tego typu program w i stwierdza, e ich kolejne wersje zaopatrywane s nie tyle w funkcje poprawiaj ce dzia anie "niezwyk ych" algorytm w, co raczej w funkcje te "cudowne" mechanizmy" wyl wiadczy to, zdaniem autora, jednoznacznie o ich przydatno Poniewa opisane wy ej metody nie odpowiada y autorowi, to zaimplementowa inne. W EuroVokabel ucz cy wybiera sam s wka, kt rych si uczy. Uczy si c tylko tych s wek, o kt rych wie, e ich znajowo ci potrzebuje na swoim poziomie nauki j zyka. Program prowadzi jeden zbi wek do nauki (ale oddzielnie dla ka dego j zyka!)- kr tko: zbi wiczeniowy. Przyj to bowiem, e nie ma powodu prowadzi kszej ilo ci zbiorow ze s wkami, kt rych nie umiemy. I wka do pliku wiczeniowego przejmujemy z g wnego s ownika programu. z wnaj Pliki programu EuroVokabel, Okno ownik Przegl Okno ownik Rozszerzanie, zmiany" eli danego s owa nie ma w s owniku to nale y je z pocz tku do s ownika wpisa . Program mo e automatycznie wpisywa nowo zapisywane s owa do zbioru wiczeniowego podczas zapisu s w do s ownika. > Patrz Opcje konfiguracji. Okno wiczenia Przegl wka znajduj ce si w zbiorze wiczeniowym mo na jeszcze przeedytowa Patrz Okno edycji wicze Po wybraniu s wek mo na si ich uczy w jednym z czterech wicze do dyspozycji: Okno wiczenia Formy podstawowe" Okno wiczenia Pisownia" Okno wiczenia Ustne" Okno wiczenia Wiele znacze UWAGA: W dowolnym rodzaju wicze wiczy dowolne s wka np. nic nie stoi na przeszkodzie, by w wiczeniu "Formy podstawowe" wiczy wka, kt tylko jedn form , albo w "Wiele znacze wka o jednym znaczeniu. norodno wicze dost pnych w EuroVokabel ma kilka przyczyn. Po pierwsze proces uczenia si danego zbioru s wek musi przebiega stopniowo. Istniej programy, w kt rych ucz cy si ma do dyspozycji tylko jeden spos b odpytywania - musi od razu s wko poprawnie napisa . Zdaniem autora jest to wielkie nieporozumienie - sk d ucz cy si e zna poprawn pisowni wek, kt rych dopiero chce si uczy W EuroVokabel proponowana jest metoda stopniowego "oswajania" si ze s wkami. Proces poznawania s w zaczyna si w momencie wyboru ich do wicze . Nast pnie s wka powino si przejrze w Okno wiczenia Przegl d" i ewentualnie je przeedytowa . Dalszym krokiem jest np. kilkakrotne przej wicze ustnych, dopiero wtedy ma sens robienie pozosta wicze . Nie trzeba korzysta z wszystkich rodzai wicze - mo na wybiera np. tylko te, kt re zdaniem ucz cego si najbardziej pasuj do specyfiki s w, kt rych aktualnie chce si uczy czy tp. Nauczone s wka przenosimy do zbioru s w nauczonych, a w ich miejsce powinno wybra wka nowe. Z do wiadcze autora wynika, e proces uczenia si wek jest najefektywniejszy gdy w zbiorze wiczeniowym jest ich stosunkowo du o (np. powy ej 50). o Patrz te : Okno "Nauczone-Przegl Licznik dobrych odpowiedzi Spis tre ci pomocy EuroVokabel W spisie tre ci zebrane s wszystkie tematy dost pne w systemie pomocy programu EUROVOKABEL. . Spis tre ci podzielony jest na dwie cz 1) cz ownikowa: Belka przewijania pliku konfiguracyjnego pliku ownikowego wiczenia lukowe wiczenia tekstowe czego EUROVOKABEL? Etykiety Gwarancja odpowiedzialno Hot-keys Komentarze Licznik dobrych odpowiedzi Linia statusu Linia ciowa Lista Lokalne Lokalne wicze tekstowych Lokalne linii ciowej Lokalne ciowego czenie ownik Menu Myszka Okno Okno wiczenia Formy podstawowe" Okno wiczenia Pisownia" Okno wiczenia Przegl Okno wiczenia ustne" Okno wiczenia Wiele znacze Okno definiwania klawiszy Okna dialogowe Okno edycji wicze Okna Okno historii Okno wiersza" Okno "Katalog konfiguracji" Okno konfiguracji Okno czenie ownik Okno czenie ownik potwierdzeniem" Okno "Nauczone-Przegl Okno "Niestety Okno "Opisy" Okno otwierania Okno rodzaju Okno ownik Przegl Okno ownik Rozszerzanie, zmiany" Okno szukania Okno szukania pliku tekstowego Okno "Szukanie katalogu" Okno umaczenia Okno niania Okno "Zakres czania" Opcje konfiguracji Pierwsze kroki Piktogram zamykania Pliki programu EuroVokabel Pola wyboru opcji Pole ciowe Polskie litery EuroVokabel Przyciski Punkt wiczenia" Punkt "Nauczone" Punkt "Pomoc" Punkt "Program" Punkt ownik" Punkty EUROVOKABEL Referencje Specjalny System wicze lukowych System pomocy kontekstowej Euro-VOKABEL Uczenie Uwagi posiadaczy monitor czarno-bia Zapis rodzai Zmiany zapisie 2) edytor: Edytor kolorowy Edytor Przemieszczanie kursora Edytor Rozkazy blokowe Edytor Rozkazy Edytor Wstawianie Kasowanie Edytowanie wicze lukowych Lokalne edycyjnego Menu "Obrabianie" Menu "Okna" Menu "Plik" Menu "Pomoc" Menu "Szukanie" Okno wiersza" Okno kolorowego edytora Okno "Lista otwartych okien" Okno notatnika Okno szukania Okno otwierania Okno tabeli ASCII Okno ustawiania konfiguracji edytora Okno "Zapis pliku jako" Okno "Zamiana tekstu" Punkty kolorowego edytora Selektor koloru Zastosowanie kolorowego edytora d- Brak pliku konfiguracyjnego Gdy program nie mo e znale pliku konfiguracyjnego w katalogu konfiguracji, to sygnalizuje b d "Nie znaleziono pliku: EVKonfig.cfg". Przewa nie dzieje si to w wczas gdy zmieniono katalog konfiguracji na taki, w kt rym pliku EVKonfig.cfg jeszcze nie by o. Mo e zaj e przypadek, e plik kiedy , ale go skasowano (przypadkowo czy umy lnie, np. z poziomu DOS). Wszystko jedno jakie s przyczyny braku: program musi mie stale dost pny plik konfiguracyjny, by m poprawnie dzia . Dlatego, je eli program nie znajdzie pliku EVKonfig.cfg, to proponuje za enie pliku standardowego. Gdy odpowiemy na pytanie "Za nowy plik?" twierdz co to program zak ada standardowy plik konfiguracyjny w aktualnym katalogu konfiguracji. Je eli nie jest si pewnym, e tego chcemy np. ustawili Pa stwo nowy katalog konfiguracji tylko by wypr dzia anie programu lub gdy Pa stwo si rozmy lili, to mo na odpowiedzie na "Za nowy plik?" przecz co. Program nie b dzie mia jednak wczytanego pliku konfiguracyjnego a bez tego nie mo e normalnie dzia . Wszystkie punkty menu g wnego, kt re wymagaj ustale konfiguracyjnych b nieaktywne. Aktywny b dzie punkt menu "Program-Katalog konfiguracji", gdzie mo na sprawdzi jeszcze raz czy aktualny katalog konfiguracji jest prawid owy i ewentualnie wybra nowy, jako aktualny. Czasami mo e wyst jeszcze jedna przyczyna tego b du: je eli plik, w kt rym znajduje si katalog konfiguracji "EVKoPath.cfg" ulegnie uszkodzeniu, je eli wskazuje na nie istniej cy katalog (kto zlikwidowa katalog na kt ry wskazywa "EVKoPath.cfg") lub pliku "EVKoPath.cfg" w og le nie ma, to program jako katalog konfiguracji domniemuje katalog programu (katalog, w kt rym znajduje si V.EXE). Je eli wtedy w katalogu programu nie ma "EVKonfig.cfg" to wyst pi powy szy b wnaj te Pliki programu Okno "Katalog konfiguracji", Okno "Konfiguracji". Spos b post powania po b dzie: 1. Zamkn okno "Nie znaleziono pliku: EVKonfig.cfg" np. klawisz "ESC". 2. Ustawi dost pu do pliku konfiguracyjnego w oknie "Katalog konfiguracji" 3. Je eli nie ma tam pliku konfiguracyjnego, to zgodzi na za standardowego. d- Brak pliku s ownikowego Do plik ownikowych nale pliki: EVXXXPOL.NAU - pliki ze zbiorami s w, kt re ju umiemy EVXXXPOL.SLO - pliki z wewn trznym s ownikiem obco-polskim EVPOLXXX.SLO - pliki z wewn trznym s ownikiem polsko-obcym. wnaj te Pliki programu Plik EVXXXPOL.NAU musi znajdowa w katalogu konfiguracji, pozosta e w dowolnym katalogu, na kt ry wskazuje " ownika" w Oknie konfiguracji. Je eli program stwierdzi brak kt regokolwiek pliku s ownikowego to sygnalizowany jest b d "Brak plik ownika!". Poni ej podana jest nazwa brakuj cego pliku oraz sugestia by sprawdzi ownika (mo na to zrobi w Oknie konfiguracji). Je eli jeste my pewni, ka jest dobra (tzn. zak adamy nowe s owniki !) to na pytanie "Za nowy plik s ownika ?" nale y odpowiedzie twierdz co. Program za y nowy pusty plik w odpowiednim katalogu. Je eli z jaki wzgl w nie chcemy si zgodzi (np. nie jeste my pewni czy ka jest prawid owa) to odpowiadamy przecz co. Poniewa program potrzebuje koniecznie plik ownikowych to prawie wszystkie punkty menu g wnego pozostan nieaktywne. Aktywne b jednak punkty "Katalog konfiguracji" oraz "Konfiguracja" gdzie mo na jeszcze raz sprawdzi ki i ewentualnie ustawi nowe. V d ten wyst puje cz sto po za eniu standardowej konfiguracji. Standardowa konfiguracja ma puste zapisy o ownika dla ka dego j zyka, a standardowym j zykiem jest angielski. Pusty zapis o ce wskazuje na katalog programu i je eli tu nie ma przypadkowo angielskich s ownik w to automatycznie sygnalizowany jest omawiany b eli nie chcemy zak angielskich s ownik w w katalogu programu to na pytanie "Za nowy plik s ownika" nale y odpowiedzie przecz co, wybra Okno konfiguracji i tu nastawi dobr ownika. WSKAZ Po wyst pieniu opisywanego b du radzimy sprawdzi adnie katalog konfiguracji, ownika, a tak e aktualny j zyk uczony. wnaj te Pliki programu Okno "Katalog konfiguracji", Okno "Konfiguracji". d - Z Podana ka musi istnie fizycznie w drzewach katalogowych nap w komputera. Je eli chcemy za nowe katalogi, to trzeba to wcze niej zrobi w oknie "Szukanie katalogu" lub innym sposobem (np. z DOS-u). V Prosz sprawdzi adnie zapis w linii - by e znajduje si tam b d maszynowy. ka w linii jest z a, to nie mo emy linii opu np. u przycisku "Dalej" lub "Szukanie". Je eli chcemy u "Szukanie" to nale y z pocz tku poprawi zapis w linii (na jak istniej ). Je eli nie mo emy przypomnie sobie adnej, to mo na po prostu ca y zapis w linii wykasowa . Pusta linia oznacza bowiem do katalogu programu, a ta zawsze istnieje. Najszybsz metod wykasowania zapisu jest u ycie "CTRL+Y". P UWAGA 1: Zgodnie z regu ami DOS-u ka nie mo sza ni 67 liter. UWAGA 2: d "Z ka" pojawia si np. wtedy, gdy dana ka by a kiedy dobra, a skasowali my niekt re wyst ce w niej katalogi. ka wzgl DOS pozwala na podawanie tzw. ek wzgl dnych tj. wychodz cych z aktualnego katalogu. Jest to czasami wygodne, ale prowadzi do komplikacji, gdy startujemy programy z r nych katalog w aktualnych, lub gdy aktualny katalog zmienimy ju w po za adowaniu programu (np. gdy przejdziemy do DOS). Aby tych komplikacji unikn w EUROVOKABEL dozwolone jest podawanie tylko pe nych ek (tj. wychodz cych od symbolu nap du np. C:\). Okno t umaczenia *************************************************************************** wicze -> przej cie do wicze owa pokazywanego aktualnie w polach ciowych ZAPIS -> 1) przej cie s owa z tekstu do s ownika 2) swobodny dost p do s ownika Kasowanie -> wykasowanie pokazywanego s owa w s owniku Przej referencji Powr -> (widoczny po przej ciu do referencji) powr t z referencji Przegl danie listy *************************************************************************** W oknie t umaczenia pokazywane jest t umaczenie s owa, podczas wicze tekstowych lub w czasie edycji tekst w w kolorowym edytorze. R Okno zawiera dwa pola ciowe, w kt rych pokazywane jest w pe owo najlepiej pasuj ce do szukanego spo w znajdujacych si owniku. Z prawej strony znajduje si lista s w w s owniku. W rodku listy wyr nione jest znaczenie obcoj zyczne s owa, kt re jest pokazywane w polach wyj ciowych. Je eli kogo zainteresuj inne s owa, to mo na przegl list (w zwyk y spos b - por wnaj lista). Okno t umaczenia nie zawiera jednak linii ciowej, jak to jest w oknach przegl dowych do bezpo redniego wpisywania s owa, kt rego szukamy w li cie. Por wnaj np: Okno ownik Przegl eli chcemy dotrze do drugiego s owa, a otwarte jest okno t umaczenia, mo emy to zrobi nie w zale ci od tego, czy dane s owo jest w tek cie czy te nie. Je eli interesuj ce nas s owo wyst puje w tek cie, to nale y zamkn okno t umaczenia i w zwyk y spos umaczenia dla tego drugiego s owa. Por wnaj wiczenia tekstowe. Mo na te przycisku "Zapis", kt ry otwiera okno "Rozszerzanie, zmiany". Przycisk "Zapis" s y w zasadzie do wpisywania s w czy zwrot w, kt rych w s owniku jeszcze nie ma (o tym ni ej). mo na go jednak u wtedy, gdy chcemy mie dost p do s ownika nie zamykaj c tekstu, z kt rym pracujemy. Nale y wykasowa zapis pojawiaj cy si w linii wej ciowej okna "Rozszerzanie, zmiany" i wpisywa tam szukane s owo. eli w tek cie spotkali owo lub zwrot, kt rego nie ma jeszcze w s owniku a chcieliby my rozszerzy ownik o to s owo (zwrot), to mo przycisku "Zapis". Otwiera on okno "Rozszerzanie, zmiany", gdzie w linii wej ciowej pojawia si automatycznie s owo przej te z tekstu - wystarczy dopisa tylko znaczenie i mo owo wpisa do s ownika. O szczeg ach zapisu s w do s ownika wi cej w okno "Rozszerzanie, zmiany". ownika z tekstu mo na przejmowa e zwroty - pierwszy wyraz zostaje pokazany automatycznie, dalsze mo na przejmowa przasuwaj c kursor w prawo. $ UWAGA: 1.Przejmowanie dalszych wyraz w przy pomocy "kursor prawo" dzia a doputy, ki nie podejmie si adnych czynno ci edycyjnach w linii wprowadzania danych. Je eli chce si c przej z tekstu ca e wyra enie to nale je z pocz tku przej a dopiero potem ewentualnie edytowa 2.Przejmowane s tylko wyrazy znaduj ce si w linii pierwszego s owa i w linii poni ej do wyczerpania limitu znak w na s owo obce (tj. 76). W szczeg ci, gdy linia poni ej jest pusta to nic z niej nie zostanie przej te, a tak e nic z linii poni ej tej pustej. Okno t umaczenia posiada te przycisk: Kasowanie -> kasuje s owo ze s ownika oraz przycisk: wicze -> przejmujemy wyr nione s owo do zbioru wiczeniowego Patrz: uczenie W oknie t umaczenia mo na te przechodzi do referencji- prosz tam przeczyta na ten temat. Tam te opisana jest funkcja przycisku 7 Powr pokazuj cego si po przej ciu do referencji. Okno "Id do wiersza" dialogowe "Id do wiersza" pozwala na podanie numeru wiersza, do kt rego chce si przenie kursor tekstowy. dany numer wiersza podaje si w linii ciowej. Linia ta posiada te okno historii, z kt rego mo na przej jaki wcze niejszy zapis. Okno otwierania plik Okno umo liwiaj ce otwarcie pliku z tekstem do nauki zawiera lini o etykiecie "Nazwa". Je eli wczytywanie pliku odbywa si po raz pierwszy od momentu startu programu to po otwarciu okna pojawia si ka do katalogu konfiguracji oraz maska "*.roz", gdzie "roz" to rozszerzenie odpowiednie dla aktualnie uczonego j zyka. Je eli za w danej sesji pracy z EuroVokabel otworzono ju jaki plik, to by u wczytywanie nast pnego, ka ustawiana jest na katalog, w kt rym ten plik si znajdowa ej znajduje si lista o etykiecie "Pliki i katalogi", gdzie pokazane s wszystkie pliki odpowiadaj ce masce, a znajduj ce si w aktualnym katalogu oraz wszystkie istniej ce podkatalogi. Je eli nie jeste my w g wnym katalogu nap du, to w li cie znajduje si jeszcze symbol katalogu nadrz dnego "..\". Na samym dole pokazywane s informacje o aktualnej ce, oraz o wyr nionej w li cie pozycji. Je eli jest to katalog, to pojawia si odpowiednia informacja. Dla pliku w tym miejscu podana jest jego wielko , oraz informacje o dacie i czasie za enia zbioru. Wczytanie pliku, gdy pos uguje si oknem jest bardzo proste. Wystarczy odnale plik w drzewie katalog w i klikn go podw jnie myszk eli szukany plik jest w podkatalogu to trzeba z pocz tku do niego przej (np. te poprzez dwukrotny klik myszk ). Do katalogu nadrz dnego (czyli z powrotem) przechodzimy poprzez dwukrotny klik symbolu katalogu nadrz dnego "..\". Plik mo emy te wczyta zaznaczaj c jego nazw w li cie (poprzez jednokrotny klik myszk ) oraz ycie przycisku Otwieranie Przycisk Zaniechanie przerywa wyszukiwanie pliku i wracamy do g wnego menu programu. eli uwa amy to za celowe, to mo na wpisywa nazwy plik w do linii ciowej albo zmieni w niej mask szukania. Og lnie mo na powiedzie eli w linii jest widoczna maska to u ycie przycisku "Otwieranie" poka e dopiero wszystkie pliki pasuj ce do maski, je eli za w linii widoczna jest nazwa konkretnego pliku to przycisk "Otwieranie" wczyta ten plik. eli chcemy zmieni d np. prze szukanie plik w na stacj dysk w elastycznych np. A: to nale y wpisa symbol tej stacji do linii wej ciowej "A:" i nacisn przycisk "Otwieranie". Mo na te od razu poda symbol nap du z mask np. "A:\*.ang". l UWAGA 1: Operacje wczytywanie tekst na wykonywa bez myszki. Wtedy trzeba wybiera poszczeg lne elementy okna przez TAB, w li cie u kursor by wyr dany plik czy katalog a nast pnie potwierdza r poprzez ENTER lnie o obs udze okien dialogowych prosz przeczyta w Okna dialogowe o obs udze list w Lista. UWAGA 2: eli kto nie zna poj , takich jak ka, plik, katalog, drzewo katalog w, maska (podstawowe poj cia dla os b pracuj cych z komputerem klasy IBM), to prosz z nimi zaznajomi z podr cznika DOS-u lub z jakiegokolwiek podr cznika og lnie przedstawiaj cego prac z PC. Linia wej ciowa "Nazwa" po czona jest z oknem historii, gdzie przechowywane s poprzednie zapisy w linii. St na przejmowa nazwy plik w otwieranych uprzednio, bez konieczno ci ich szukania lub pisania. Okno szukania pliku tekstowego Okno umo liwiaj ce znalezienie pliku tekstowego ze s wkami do do czania zawiera lini o etykiecie "Nazwa". Po otwarciu okna pojawia si ka katalogu, w kt rym znajduje si EuroVokabel oraz maska "*.txt" (standardowe rozszerzenie dla plik w tekstowych). : ej znajduje si lista o etykiecie "Pliki i katalogi", zawieraj ca wszystkie nazwy plik w odpowiadaj ce masce, a znajduj ce si w katalogu programu oraz wszystkie nazwy istniej cych podkatalog w. Je eli nie znajdujemy si wnym katalogu nap du, to w li cie jest jeszcze symbol katalogu nadrz dnego "..\". Na samym dole znajduje si informacja o aktualnej ce, oraz o wyr nionej w li cie pozycji. Je eli jest to katalog, to pojawia si odpowiednia informacja. Dla pliku w tym miejscu podana jest jego wielko , data i czas utworzenia. Wybranie pliku, gdy pos uguje si oknem jest bardzo proste. Wystarczy odnale plik w drzewie katalog w i klikn go podw jnie myszk eli szukany plik jest w podkatalogu to trzeba z pocz tku do niego przej (np. te poprzez dwukrotny klik myszk ). Do katalogu nadrz dnego (czyli z powrotem) przechodzimy poprzez dwukrotny klik symbolu katalogu nadrz dnego "..\". Plik mo emy te wybra markuj c jego nazw w li cie (poprzez jednokrotny klik myszk ) oraz u ycie przycisku Dalej Przycisk ZANIECHANIE przerywa wyszukiwanie pliku i wracamy do okna czenie ownik nie wybieraj adnego (pliku). eli uwa amy to za celowe, to mo na wpisywa nazwy plik w do linii ciowej albo zmieni w niej mask szukania. Og lnie mo na powiedzie eli w linii jest widoczna maska to u ycie przycisku "Dalej" poka e dopiero wszystkie pliki pasuj ce do maski, je eli za w linii widoczna jest nazwa konkretnego pliku to przycisk "Dalej" wybierze ten plik. eli chcemy zmieni d tzn. prze szukanie plik w na stacj dysk w elastycznych np. A: to nale y wpisa symbol tej stacji do linii wej ciowej np. A: i nacisn przycisk "Dalej". Mo na te od razu poda symbol nap du z mask np. A:\*.ang. UWAGA 1: Operacj wyszukiwania tekst na wykonywa bez myszki. Wtedy trzeba wybiera poszczeg lne elementy okna przez TAB w li cie u kursor w, by wyr dany plik czy katalog a nast potwierdza r poprzez ENTER lnie o obs udze okien dialogowych prosz przeczyta w Okna dialogowe a obs udze list w Lista. UWAGA 2: eli kto nie zna takich poj jak ka, plik, katalog, drzewo katalog w, maska (podstawowe poj cia dla os b pracuj cych z komputerem klasy IBM), to prosz z nimi zapozna z podr cznika DOS-u lub z jakiegokolwiek podr cznika og lnie przedstawiaj cego prac z PC. Linia wej ciowa "Nazwa" po czona jest z oknem historii, gdzie przechowywane s poprzednie zapisy w linii. St na przejmowa nazwy plik w wybieranych uprzednio, bez konieczno ci ich szukania lub pisania. Okno konfiguracji To okno dialogowe pozwala na dopasowanie dzia ania programu do w asnych potrzeb. ] wyboru opcji o etykiecie "J zyk" pozwala na wybranie j zyka, kt rego chcemy si uczy Patrz te Pole "Polskie litery" pozwala na wybranie jednego z dw ch standard w polskich liter albo u ywanie tylko alfabetu skiego. ^ UWAGA 1: Gdy u ywamy polskich liter, to dla niekt rych j w obcych dochodzi do kolizji polskich znak w z literami specyficznymi dla tych j w- nie mo obu jednocze nie (uwarunkowane jest to konstrukcj samego PC a nie EV!). Dla ucz cego si niejsza jest prawid owa pisownia w obcym j zyku ni ojczystym (bo ten ju zna). Dlatego to niekt rych j na uczy tylko gdy nie u ywamy polskich liter. Aby uzyskiwa prawid owe litery obce nie wystarczy jednak tylko wybra w polu "Polskie litery" opcje "Bez p l. lit". Nale prze stron kodow na np. 850 lub 437 eli kto pracuje ze zmian stron kodowych, lub zlikwidowa dzia nych innych program w (rezydentnych), kt re by e stosuje by uzyskiwa polskie litery. Je eli kto ma polskie litery na sta e (w EPROM), to musi sam wybra jaki kompromis. To, e danego j zyka nie mo na si uczy przy konkretnym standardzie polskich liter poznajemy po tym, e nie mo na go wybra (opcja jest te niona innym kolorem). UWAGA 2: By uzyskiwa polskie litery na danym komputerze musz one by adowane" jeszcze przed startem EuroVokabel np. ustawiona strona kodowa 852. Patrz te Polskie litery. W linii ciowej " ownika" podajemy , gdzie program ma szuka plik ownikowych j zyka, kt rego chcemy si uczy . Por wnaj te : Pliki programu EuroVokabel. c UWAGA: eli ta linia jest pusta to program poszukuje plik ownikowych w katalogu programu. ka jest ustawiana i pami tana dla ka dego j zyka oddzielnie. Mo do linii po prostu wpisa . Nie jest to jednak spos b najwygodniejszy z uwagi na cz ste pomy ki w pisaniu i trudno ci z pami taniem dok adnych ek. Lepszym sposobem jest u ycie przycisku "Szukanie", kt ry otwiera 1 okno "Szukanie katalogu". Przy pomocy tego okna na wygodnie znale odpowiedni katalog i przej jego do linii. ^ UWAGA: Przycisk "Szukanie" jest widoczny tylko gdy linia " ownika" jest wybrana. O sposobach wybierania obiekt w w oknie prosz przeczyta w Okna dialogowe. wyboru opcji o etykiecie "Opcje" pozwala na ustawienie dziesi ciu opcji steruj cych dzia aniem programu. O znaczeniu tych opcji prosz przeczyta w Opcje konfiguracji Lokalne menu pola wyj ciowego lnie o lokalnych menu prosz przeczyta w lokalne menu. E Punkty lokalnego menu pola wyj ciowego oraz ich skr ty klawiszowe: Kopiowanie CTRL+INS Na pocz tek HOME Na koniec END owo na prawo CTRL+Kursor w prawo owo na lewo CTRL+Kursor w lewo Referencje ENTER Kopiowanie - przenosi zaznaczony fragment tekstu do schowka. Na pocz tek - przenosi kursor na pocz tek tekstu Na koniec - przenosi kursor na koniec tekstu owo na prawo - przenosi kursor na pierwsz liter nast pnego s owo na lewo - przenosi kursor na pierwsz liter poprzedniego s Referencje s wione w Referencje, a sposoby zaznaczania tekstu w Linie ciowe. Lokalne menu wicze tekstowych Okno wicze tekstowych posiada lokalne menu, w kt rym wyst rozkazy u atwiaj ce lub modyfikuj ce prac z tekstem. "Szukanie" - otwiera okno szukania - umo liwia odszukanie w tek cie danego s owa lub fragmentu (je li tylko takowy w tek cie istnieje). do wiersza" - otwiera okno wiersza", gdzie mo na poda numer linii, do kt rej chcemy przenie kursor (tekstowy). pne trzy punkty lokalnego menu modyfikuj przejmowanie s w do t umaczenia. Dzia one jak prze czniki, kt rymi mo i wy pewne opcje. Czy dana opcja jest w czona czy nie, mo na pozna po skr tach po prawej stronie komend. G W zale ci od specyficznych cech j zyka, kt rego si uczymy, czasami korzystnie jest traktowa znak apostrofu (') jako liter nale do s owa np. gdy chcemy znale w angielskim s owniku O'K, albo uznawa e apostrof nie nale y do s owa np. gdy t umaczymy francuskie l'hotel, gdzie (l') jest tylko skr tem rodzajnika. Wychodz c tym rozr nieniom naprzeciw w lokalnym menu znajduje si komenda "Do apostrofu" - gdy j czymy, to s owo do t umaczenia b dzie wybierane tak, jakby apostrof nie nale do s owa - je eli za "Do apostrofu" wy czymy, to apostrof nale y do s owa. p Gdy w czymy "Na lewo od kursora" to do t umaczenia wybierana b dzie tylko cz owa znajduj ca si po lewej stronie kursora, gdy w czymy "Na prawo od kursora" to odpowiednio cz na prawo. Jest to czasami przydatne przy t umaczeniu wyraz onych z kilku innych (np. wyst puje to cz sto w niemieckim). Por wnaj te uwagi na temat s onych w Referencje. ^ Uwaga: Opcji "Na lewo od kursora" i "Na prawo od kursora" nie mo wnocze Patrz te Okno umaczenia. pne dwa punkty dotycz wicze lukowych. Je eli chcemy przerobi wype nione wiczenia lukowe jeszcze raz, to przy pomocy punkt "Kasowanie luki" czy "Kasowanie wszystkich luk" na zlikwidowa istniej ce ju wype nienia. Punkt "Kasowanie luki" pozwala wykasowa wype nienie jednej luki - tej, w kt rej stoi w danym momencie kursor tekstowy. Je eli kursor tekstowy nie stoi w adnej wype nionej luce to ta opcja menu jest nieaktaywna. Punkt "Kasowanie wszystkich luk" kasuje wype nienie luk w ca ym tek cie - program da potwierdzenia tej komendy w odzielnym oknie. Ten punkt menu jest nieaktywny, gdy w tek cie nie ma adnej wype nionej luki. Punkt "Zmiana s ownika" pozwala na zmian aktywnwgo s ownika ze s ownika "obcoj zyczno - polskiego" na "polsko - obcoj zyczny", czy odwrotnie, je eli tylko jest w czona opcja: 0 Konfiguracji "S ownik polsko - obcoj zyczny". Ostatni punkt "Otwieranie pliku" umo liwia wczytanie pliku, kt rego nazwa znajduje si w ogl danym tek cie. Funkcja ta jest przydatna wtedy gdy np. kolejne lekcje danego j zyka znajduj w odzielnych plikach, a te pliki znajduj z kolei w jednym katalogu. Np. mo na prowadzi specjalny plik ze spisem tre ci wszystkich lekcji w danym j zyku. Wtedy by wczyta lekcj wystarczy naprowadzi kursor na nazw tej lekcji (ale nie rozszerzenie!) i wybra punkt "Otwieranie pliku" lokalnego menu. Plik zostanie wczytany bez otwierania okna otwierania w. Mo na te na pocz tku lekcji wpisywa nazw lekcji poprzedniej, a na ko cu nast pnej - u atwi to przechodzenie z lekcji do lekcji. A UWAGA: Program szuka pliku wy cznie w katalogu, z kt rego wczyta ostatni plik. eli nie znajdzie, to pojawia si meldunek "Pliku nie znaleziono!". Program przejmuje tylko nazw (rozszerzenie odpowiednie do uczonego j dodaje automatycznie) - je eli w tek cie b dzie ca ka to zostanie ona pomini Lokalne menu linii wej ciowej Lokalne menu linii ciowej mo na wywo tylko dla niekt rych linii. O tej mo ci znajduj wzmianki w opisach poszczeg lnych okien. Je eli linia ma lokalne menu, to dysponuje te z regu y schowkiem, czyli podr pami . Zaznaczony w linii tekst mo na zapami przez u ycie punktu lokalnego menu albo odpowiednich hot-keys. Tak zapami tany tekst mo na nast pnie gdzie wkopiowa . Schowek jest wsp lny dla ca ego programu - oznacza to w praktyce, na przenosi tekst z linii do linii nawet pomi dzy r nymi oknami. Tym samym schowkiem dysponuj pola ciowe. E Punkty lokalnego menu linii wej ciowej oraz ich skr ty klawiszowe: Wytnij SHIFT+DEL Kopiowanie CTRL+INS Wstaw SHIFT+INS Kasuj CTRL+DEL Kasuj s owo CTRL+T Kasuj do kursora CTRL+Q+H Kasuj od kursora CTRL+Q+Y Zaniechaj ALT+1 Wytnij - oznacza wyrzucenie zaznaczonego fragmentu tekstu z linii i przeniesienie go do schowka. Kopiowanie - kopiuje zaznaczony fragment tekstu do schowka. Wstaw - wstawia tekst ze schowka na pozycj kursora Kasuj - oznacza wyrzucenie zaznaczonego fragmentu tekstu z linii, ale bez przenoszenia go do schowka. Kasuj s owo - kasuje s owo, w kt rym znajduje si kursor Kasuj do kur. - kasuje tekst od pocz tku linii do kursora Kasuj od kur. - kasuje tekst do kursora do ko ca linii Zaniechaj - je eli po otwarciu okna w linii by jaki tekst to mo go przywr poprzez ten punkt menu Niekt re punkty menu s czasami nieaktywne (s abiej widoczne). Dzieje si tak dlatego, e nie zawsze akcje z nimi zwiazane s wykonywalne. Je eli np. nie ma zaznaczonego tekstu, to nie mo na nic wkopiowa do schowka itd. Linie wej ciowe, kt re dysponuj lokalnym menu maj szybkiego przemieszczania kursora na pocz tek nast pnego s owa poprzez CTRL+strza ka w lewo/prawo, oraz, co jest przydatne przy pisaniu wielu znacze ALT+strza ka w prawo wprowadza automatycznie rednik i spacj (czyli "; ") na ko cu zapisu w linii. Prawy klawisz myszki wywo uje lokalne menu, ale u ycie SHIFT+prawy klawisz myszki jest r wnowa ne klawiszowi klawiatury DEL Podwojny klik s owa znajduj cego si w linii wej ciowej markuje to s owo (wraz ze rednikiem). Zaznaczone s owo mo na szybko skasowa , gdy u yjemy klawisza "DEL" albo kombinacji "SHIFT+prawy klawisz myszki". X yciu skrot w literowych patrz te hot-keys Og lnie o lokalnych menu w Lokalne menu Okno "Niestety W oknie tym komputer por wnuje to co Pa stwo napisali z prawid odpowiedzi Zamykanie okna np. przez klawisz ESC lub przycisk "Dalej". wiczenia tekstowe Program EuroVokabel jest przeznaczony nie tylko do nauki s wek czy zwrot w obcoj zycznych ale przede wszystkim do pracy z tekstem. W zale ci od wersji programu, jak dysponujemy b to ca e podr czniki do nauki j zyka lub tylko wybrane teksty. Bez wzgl du na to ile gotowych tekst w mamy na twardym dysku, mo na wprowadza nowe teksty czy edytowa stare w zintegrowanym z EuroVokabel edytorze. Tekst, z kt rym chcemy pracowa , nale y z pocz tku wczyta . Teksty s przechowywane na dysku w postaci normalnych plik w dosowskich. Nazwy plik w mog tylko do o miu znak w na nazw i do trzech na rozszerzenie. Trudno z takich nazw (za kr tkie!) orientowa adnie co do zawarto ci plik w. Edytor EuroVokabel dodaje automatycznie do nazwy ka dego tekstu rozszerzenie informujace o j zyku (np. "nie"- dla niemieckiego czy "ang" dla angielskiego), wi c nie mo na wykorzystywa rozszerzenia do zapisania jakiej innej informacji sugeruj cej zawarto pliku. Najlepiej teksty przechowywa w oddzielnych katalogach i nie sili by w nazwie m o tre ci, ale wymy sobie jaki inny przejrzysty system nazewnictwa. Mo na np. postanowi e w jednym pliku przechowujemy ca y rozdzia z podr cznika. Je eli jest to np. podr cznik angielskiego dla klasy pierwszej liceum to mo emy pliki nazywa np. LO1KL01.ANG, LO1KL02.ANG itd. O tre ci lekcji powino by w samym tek cie (najlepiej na pocz tku). Mo na te specjalny plik ze spisem tre ci poszczeg lnych lekcji. Jest to szczeg lnie polecane, gdy wtedy istnieje mo wczytywania plik w lekcyjnych bezpo rednio poprzez nazw umieszczon w tek cie. + wnaj Lokalne wicze tekstowych. Po wybraniu punktu menu " wiczenia wiczenia tekstowe" pojawia si okno "Otwieranie pliku", przy pomocy kt rego mo na wybra plik do wczytania (i go wczyta !). P O obs udze okna otwierania plik w prosz przeczyta okno otwierania wicze tekstowych mo na wczyta tylko specjalne pliki utworzone zintegrowanym z EuroVokabel edytorem. Pr ba wczytywania innych plik w zako czy si meldunkiem "To nie jest kolorowy tekst. Wczytanie niemo liwe!". g UWAGA: Teksty w EV s kolorowe. Oczywi cie z mo ci widzenia tekst w jako kolorowe mog skorzysta tylko posiadacze komputer w z kolorowymi kartami graficznimi (i monitorami!). Posiadacze monochromatycznych monitor w mog pracowa z tymi tekstami, ale b one monochromatyczne. wnaj te Uwagi posiadaczy monitor czarno-bia Po wczytaniu pliku, tekst uka w oknie. Poniewa przewa nie nie ca y tekst mie ci si w oknie nale y umie w nim porusza . Informacje na ten temat zebrane s w okna EV. k Praca z tekstem przypomina prac z normalnym (ksi kowym) podr cznikiem do nauki j zyka. Mo na zapozna z materia em zawartym w tek cie - przeczyta czytanki, dialogi, opanowa materia gramatyczny. Je eli spotkamy nowe s owo to powinno si je przej wicze , by si go nauczy . W tym celu trzeba ustawi kursor (tekstowy-mrugaj cy) na nieznanym s owie (poprzez klikni cie myszk albo przy pomocy klawiatury - strza ki lub inne klawisze przesuwaj ce kursor) i nacisn ENTER (mo na te podw jnie klikn owo). Program poka umaczenie nieznanego s owa (je eli znajduje si ono ju w wewn trznym s owniku). $ Stanie si to w oknie umaczenia. W oknie t umaczenia widoczna jest lista s w zawartych w s owniku - s owo, kt re najbardziej pasuje do szukanego jest wyr nione w li cie i pokazane w pe ni w polach ciowych. Poprzez u ycie przycisku "Do wicze na przej owo do zbioru wiczeniowego. Szczeg owe informacje na temat okna t umaczenia (np. co zrobi , gdy danego s owa nie ma jeszcze w s owniku?) mo na znale okno umaczenia. Okno t umaczenia mo na w miar potrzeb przesuwa po ekranie. Zamykamy to okno albo zwyczyjnie (przez ESC) albo wystarczy klikn myszk poza obszarem okna. Czasami jest korzystnie (zale y to przewa nie od j zyka, kt rego si uczymy) nieco zmodyfikowa przejmowanie s w czy ich cz ci do t umaczenia. W lokalnym wicze tekstowych znajduj rozkazy modyfikuj ce przejmowanie t umaczonych s w. Lokalne menu zawiera te rozkazy u atwiaj ce poruszanie si po tek cie takie jak "Szukanie" czy "Id do wiersza". Lokalne menu umo liwia te zmian aktualnego s ownika. O szczeg ach - w opisie lokalnego menu. Poruszanie si po tek cie u atwia te zapami tania pewnych po kursora - mo na potem szybko do zapami tanych miejsc powr enie kursora jest pokazywane u do u, w ramce okna - wiersz:kolumana. Istnieje mo zapami tania do 9 r nych po kursora - robi si to poprzez kombinacj klawiszy CTRL+K oraz nast pnie podanie numeru, pod kt rym chcemy by dane po enie zosta o zapami tane np "2". q CTRL+K+numer(1 do 9) <- zapami tanie po enia kursora eli pod tym numerem zapami tane by jakie enia to zostanie ono zwyczajnie zast pione nowym. Je eli do tej pory nie by o pod danym numerem nic zapami tywane to jest tam po enie 1:1 (pierwszy wiersz:pierwsza kolumna). Po enia te mog automatycznie zapisywane na dysku i wykorzystywane podczas nast pnej sesji pracy z danym tekstem. W tym celu musi by jednak w czone opcja edytora ( "Automatyczny zapis: pozycje kursora". Istnieje te e wczytywany tekst b dzie pokazywany tak jak go Pa stwo opu cili (po wczytaniu nie b dzie widziany pocz tek, ale to miejsce, w kt rym ostatnio pracowano). W tym celu musi by czona opcja edytora "Automatyczny zapis: pozycja w tek cie". B W oknie wicze tekstowych opr cz normalnego tekstu mo na spotka wiczenia lukowe. Maj one na celu wiczenie materia u danej lekcji oraz sprawdzanie stopnia jego opanowania. wiczenia lukowe mog wyst w dowolnej ilo ci i w dowolnym miejscu tekstu. W wielu programach do nauki j zyka zawieraj cych wiczenia lukowe wyst one w specjalnych plikach - w EuroVokabel jest inaczej. wiczenia lukowe mo na wype w dowolnej kolejno ci i ilo ci. Wyniki Pa stwa s zawsze zapami tywane i obowi w nast pnej sesji pracy z programem. Ze szczeg ami prosz zapozna wiczenia lukowe. Okno " wiczenia ustne" wiczeniu tym nie trzeba nic pisa . Ucz cy si ocenia sam na ile zna s owo pokazane w polu ciowym przyciskaj c odpowiednie przyciski Nie , Troch , Dobrze wiczenia te maj za zadanie "oswojenie" ucz cego si ze s ownictwem znajduj cym si w zbiorze wiczeniowym. $ wnaj Uczenie Przycisk "Nie" zeruje licznik dobrych odpowiedzi danego s Przycisk "Troch " zostawia licznik bez zmian. Przycisk "Dobrze" zwi ksza licznik. W oknie u do u znajduj dane o ilo wiczeniach, o numerze aktualnie wiczonego s owa oraz o stanie licznika dobrych odpowiedzi danego s owa. Gdy wyczerpiemy wszystkie s owa w wiczeniu pojawi si okno z podsumowaniem oraz z pytaniem czy chcemy wiczenie powt . Odpowied "nie" zamyka okno, "tak" powtarza wiczenie od pocz tku ale o innej, przypadkowej kolejno eli ilo dobrych odpowiedzi osi gnie nastawion w konfiguracji "Ilo odpytywa " to program proponuje przeniesienie danego s owa do zbioru s w nauczonych i usuni cie go z wicze eli odpowiemy twierdz co to si tak stanie, je eli nie to s owo pozostanie w wiczeniach a jego licznik zostanie wykasowany. odpytywa " jest wsp lna tzn. po ustawieniu obowi zuje zar wno dla wszystkich wicze ze s wkami i te luk w wiczeniach tekstowych. 5 wnaj te Licznik Okno "Nauczone-Przegl W tym oknie dialogowym mo na przegl owa, kt rych si do tej pory w danym j zyku nauczyli my. EuroVokabel przechowuje s wka nauczone, gdy z praktyki wiadomo, e procesowi uczenia si towarzyszy (niestety!) tak e proces zapominania. W oknie tym mo na dokonywa od czasu do czasu powt rki - tj. przejrzenia nauczonych s w, by sprawdzi czy wszystkie jeszcze pami tamy. > Okno jest podobne do innych okien przegl dowych. Zawiera dwa pola ciowe: w pierwszym jest pokazywane s owo obcoj zyczne, a w drugim s owo polskie. Okno zawiera te linie wprowadzanie danych o etykiecie "Szukane s owo", gdzie mo na wpisywa owa, kt re chcemy w zbiorze s w nauczonych odnale . Z prawej strony znajduje si lista z has ami obcoj zycznymi. Poniewa w procesie powt rki, korzystnie jest nie widzie polskiego t umaczenia (albo s owa obcego - w zale ci "od kt rej strony" powtarzamy), okno posiada dwa przyciski, umo liwiaj ce "ukrycie" nieporz danych w danym momencie danych. I tak : przycisk Ukrycie OJ ukrywa znaczenie polskie (ojczyste), a przycisk Ukrycie OB ukrywa znaczenie w j zyku obcym (obce). Poniewa nie mo na ukry obu znacze jednoczesnie, to odpowiedni przycisk znika, gdy si go naci nie. Pojawia si natomiast przycisk ; Pokaza rym mo na przywr pokazywanie obu znacze . Okno posiada te przycisk E Kasowanie rym mo na skasowa poszczeg lne s owa ze zbioru. Je eli w miar procesu uczenia osi gniemy kilkaset czy mo e nawet kilka tysi w nauczonych, to powt rka mo uga i uci liwa. Mo emy zmniejszy r powtarzanych s w, poprzez wykasowanie s w, kt re ju "umiemy na blach ". Poniewa w tym oknie mo emy te korzysta z przechodzenia do referencji, to mo tu pojawi przcisk 9 Powr eli przy powtarzaniu stwierdzimy, e zapomnieli my jakiego owa, to przyciskiem G wicze emy przenie je do wicze , by si go ponownie uczy UWAGA 1: Przycisk "Do wicze " przenosi s owo do wicze i usuwa je ze zbioru s nauczonych. UWAGA 2: w nauczonych posortowany jest alfabetycznie od strony j obcego. Tylko w zbiorze posortowanym mo liwe jest "szybkie szukanie" s Po u yciu klawisza "Ukrycie OB" w li cie pojawiaj znaczenia polskie, re wcale nie musz one alfabetycznie, co wi cej: s owa szukane wpisywane w linii "Szukane s owo", b szukane nadal tylko w zbiorze s obcych, cho w li cie b dzie pokazywane polskie znaczenie tych s To samo dotyczy referencji - przej cia nast niewidocznych znacze obcych. Program mo na by tak zaprogramowa , by w momencie ukrywania s w obcych zablokowa w og le szukanie. Zostawiono jednak funkcj , gdy daje ona mimo wszystko pewne mo ci poruszania si zbiorze s w nauczonych, cho nie dzia a tak elegancko jak od strony obcej. Podczas powtarzania s emy s owa wybiera samodzielnie albo zrobi sobie test przypadkowy. Przycisk r przypadkowy wybiera przypadkowo s owo ze zbioru s w nauczonych. eli dane s owo znamy - to dobrze, je eli nie - to powinni my przej je do wicze u okna znajduj informacje o numerze s owa ogl danego i o og lnej liczbie s w nauczonych. Okno szukania To okno dialogowe pozwala na odszukanie w tek cie s w lub ca ych fragment w tekstu je eli tylko takowe si w tym tek cie znajduj eli w momencie otwarcia okna szukania kursor tekstowy stoi na jakim owie to to s owo automatycznie znajdzie si w linii ciowej "Szukanie". Dalsze s owa mo na przej do linii poprzez B strza ka w prawo pod warunkiem, e nie podj lismy do tej pory adnych innych czynno ci edycyjnych. Linia posiada te okno historii z wyra eniami szukanymi wcze niej. B Szukanie mo na modyfikowa poprzez opcje: e litery" - gdy ta opcja jest w czona to program r nia przy szukaniu du e i ma e litery. "Tylko ca owa" - program odszukuje tylko ca owa, a pomija te fragmenty, w kt rych szukany tekst jest np. tylko cz innego s "Od pocz tku tekstu"- wymusza rozpocz cie szukania zawsze od pocz tekstu. "Od kursora" - szukanie rozpoczyna si od pozycji kursora do ko tekstu. Po odszukaniu danego s owa program przenosi korsor tekstowy na koniec odszukanego fragmentu i zatrzymuje si eli chcemy powt szukanie jeszcze raz w tek cie poni ej to nale klawiszy $ CTRL+L eli danego tekstu nie znaleziono, to pojawia si odpowiedni komunikat. Okno " wiczenia - Formy podstawowe" Podczas uczenia si wek cz sto nie wystarcza nauczenie si tylko has a podstawowego. Niekt re wyrazy trzeba poznawa wraz z ich formami podstawowymi. W wielu j zykach wyst np. czasowniki nieregularne, dla kt rych trzeba si uczy takich form. Podobnie jest te przy innych cz ciach mowy np. dla rzeczownik w celowe jest czasami opr cz podstawowego mianownika l.p. nauczenia si brzmienia danego s owa w liczbie mnogiej czy w dope niaczu itd. F W czasie zapisywania s w do s ownika EV mo emy zapisywa wyraz podstawowy wraz z formami - wystarczy je oddziela rednikiem (;). Mo emy wpisywa tyle form ile potrzeba - nie ma ograniczenia ilo ciowego, ale ca zapisu nie mo e przekroczy maksymalnej dopuszczalnej d ci dla has a obcoj zycznego tj. 76 znak wnaj S ownik Rozszerzanie, zmiany.) Przy prowadzeniu s ownika najlepiej jest przyj jaki system wpisywania s w tzn. ustali sobie jakie formy i dla jakiej cz ci mowy b dziemy wpisywa form mo na dla r nych cz ci mowy, a nawet r na dla tej samej cz ci mowy np. dla czasownik w nieregularnych powinni my podawa formy, a dla regularnych niekoniecznie. Mog tu doj jeszcze r nice wynikajace ze specyfiki danego j zyka oraz potrzeb czy przyzwyczaje ytkownika. Z tych wszystkich wzgl w EV nie narzuca ucz cemu si ci form i nie podaje te ich nazw. Je eli kto konsekwentnie post puje przy wpisywaniu np. czasownik w, to wie jakie formy wpisuje i w jakiej kolejno ci. Formy s c tylko zwyczajnie numerowane. Istnieje mo niepodania danej formy, ale trzeba uwzgl poni sze uwagi. Przyjmijmy, e kto podaje dla czasownik w nieregularnych zawsze cztery formy podstawowe. Dla konkretnego s owa nie chce poda drugiej formy bo ta jest r wna pierwszej. Je eli zwyczajnie nie poda tej drugiej formy to EV przyjmie, e trzecia jest drug , a czwarta trzeci eli chcemy opu form , a poda nast pne, to nale y przy zapisie takiej formy u dwa redniki po kolei (ewentualne spacje pomi dzy nie graj roli). Podczas wiczenia takiego s owa miejsce, gdzie normalnie by by a linia do wprowadzania drugiej formy, b dzie po prostu puste. wiczeniu "formy podstawowe" mo wiczy wszystkie wyrazy tj. nawet takie, kt re maj tylko jedn form . Program sam rozpoznaje jakie i ile form ma dane s owo i tylko tych da by Pa stwo wpisywali. U g ry okna pokazuje si owo polskie w polu ciowym, a ni ej linie ciowe po jednej dla danej formy. Linie wej ciowe w tym oknie posiadaj lokalne menu. Je eli niekt re formy s pomini te w s owniku, to odpowiednie linie si nie pokazuj . Zadaniem ucz cego si jest wpisanie odpowiednich form do odpowiednich linii - wa na jest te kolejno tzn. w ciwa forma musi trafi do w ciwej linii. Sama kolejno wype niania jest jednak dowolna. Poruszanie si pomi dzy obiektami okna jest takie jak w innch oknach dialogowych, cho w samych liniach mo liwe jest u ycie dodatkowo q strza ka w d ENTER Po wype nieniu wszystkich linii potwierdzamy to poprzez przycisk 3 DALEJ eli zapisy by y prawid owe to program przechodzi do nast pnego s owa ze zbioru wicze eli nie to pokazuje si okno "Niestety le", gdzie mo na por to co zosta o napisane z prawid odpowiedzi nice b nione dodatkowo, by atwiej by o znale d. Odpowied jest uznawana za dobr , gdy prawid owo podano wszystkie formy i nie u ywano podpowiedzi: = ALT+V <- uruchamia podpowiadanie. Podpowied dzia a dla linii, kt ra jest w danej chwili wybrana (w kt rej jest kursor tekstowy). Je eli w momencie za dania podpowiedzi adna linia nie by a wybrana, to program sam wybiera pierwsz lini . Podpowied dzia a nast co: poprzez ka dorazowe naci cie ALT+V zostaje podpowiedziana jedna litera. W ka dej chwili mo na zacz pisa dalej samodzielnie. Je eli napisano ju w linii a nast pnie za dano podpowiedzi, to ta cz zapisu, kt ra by a dobra (licz c od pocz tku) zostanie zachowana a podpowiedziana b dzie jeszcze jedna litera. UWAGA: ycie podpowiedzi zeruje licznik dobrych odpowiedzi dla danego s Odpowied z podpowiedzi , cho merytorycznie prawid dzie zaliczona jako z a do og lnego wyniku wiczenia.(ale nie poka okno "Niestety le"!). eli s owo by o ostatnim s owem w zbiorze wicze to pojawia si okno "Koniec wiczenia", z kr tkim podsumowaniem oraz pytaniem czy chcemy zacz wiczenie od pocz tku czy te nie. Je eli odpowiemy twierdz co to wiczenie rozpocznie si ponownie, ale z inn przypadkow kolejno cia s w. Gdy odpowiemy "Nie" to okno wicze zostanie zamkni te a wiczenie sko czone. W ka dej chwili mo wiczenie przerwa (poprzez zwyk e zamkni cie okna) - dotychczasowe post automatycznie zapami tane i wykorzystane przy nast pnych wiczeniach. u okna widniej informacje, kt owo jest odpytywane i z jak licznego zbioru oraz stan licznika dobrych odpowiedzi dla aktualnego s owa. G eli ilo dobrych odpowiedzi osi gnie nastawion w konfiguracji "Ilo odpytywa " to program zaproponuje przeniesienie danego s owa do zbioru s w nauczonych a tym samym usuni cie go z wicze eli odpowiemy twierdz co to si tak stanie, je eli nie, to s owo pozostanie w wiczeniach a jego licznik zostanie wykasowany. odpytywa " jest wsp lna tzn. po ustawieniu obowi zuje zar wno dla wszystkich wicze ze s wkami jak te dla luk w wiczeniach tekstowych. wnaj te Licznik UWAGA: ej powiedziano, e w EV nie ma ogranicze co do ilo ci form, byleby tylko ca y zapis nie przekroczy 76 znak w. Jest tak w istocie, cho wiczeniach "Formy podstawowe" mo liwe jest odpytywanie tylko 6 pierwszych form. Je eli form jest wi cej, to si dma i nast pne b pomini Ograniczenie to narzucaj rozmiary ekranu. W praktyce powinno to jednak wystarczy . Nast pnym (i chyba te nieistotnym w praktyce) ograniczeniem jest fakt, e jedna forma nie mo sza ni 50 znak w - reszta b obci Okno wicze "Wiele znacze W oknie wicze "Wiele znacze na w szczeg lny spos wiczy owa o wielu znaczeniach. Je eli s owo ma wiele znacze to dobrze jest pozna je wszystkie. Nie uzasadnione by oby jednak podawanie ich dok adnie w tej samej kolejno ci co w s owniku. Uczyliby my si nie tylko znacze , ale i ich kolejno ci - co niepotrzebnie obci a pami nie temu naprzeciw wychodzi to wiczenie. W nim podajemy oddzielnie poszczeg lne znaczenia s w, ale kolejno w jakiej to robimy mo dowolna! Obcoj zyczne s owo, kt rego znaczenia mamy poda , pokazane jest u g ry w polu ciowym. Poni ej znajduje si linia ciowa o etykiecie "Napisz jedno z polskich znacze ". W linii tej wpisujemy dowolne polskie znaczenie s owa z pola wyj ciowego. Koniec zapisu potwierdzamy B przyciskiem DALEJ eli podane znaczenie jest prawid owe to zostanie przeniesione do listy znacze ra znajduje si poni ej i b dzie mo na wpisywa nast pne znaczenie. Po wyczerpaniu si wszystkich znacze e to nast za pierwszym razem, gdy s owo ma tylko jedno znaczenie) pojawia si meldunek "Nie ma wi cej znacze ". Przycisk "Dalej" przenosi nas do nast pnego s owa lub pojawia si meldunek "koniec wiczenia", gdy s owo by o ostatnim w zbiorze wiczeniowym. Je eli odpowied a, to pojawia si meldunek "Niestety le" i program wraca do linii wej ciowej - czeka na nastepn wpisania znaczenia. Je eli umiemy si poprawi to dobrze, ale co zrobi , gdy nie mo emy sobie przypomnie wszystkich znacze - zostaje tylko jedno: trzeba u podpowiedzi. L Klawiszami ALT+V na za podpowiedzi. Gdy za damy podpowiedzi, to zostanie podpowiedziana zawsze jedna litera - mo na w ka dej chwili pisa dalej samodzielnie. Je eli nie napisano nic i od razu za dano podpowiedzi, to zostanie podpowiedziana pierwsza litera znaczenia pierwszego alfabetycznie z pozosta ych jeszcze znacze (niekt re znaczenia mog podane!). Je eli napisano ju i dopiero wtedy za dano podpowiedzi, to program szuka w swojej wewn trznej li cie znacze tego, do kt rego zacz ta odpowied najbardziej pasuje. Nast pnie odrzuca to co jest le i dodaje jedn liter . Po u yciu podpowiedzi pojawia si informacja "Z podpowiedzi UWAGA: ycie podpowiedzi kasuje licznik poprawnych odpowiedzi dla danego s owa, cho by to by a tylko jedna literka i to w jednym znaczeniu. Jak wida wiczeniu "Wiele znacze " panuje do surowy rygor i czasami trudno jest je zaliczy . Trzeba poda bowiem wszystkie znaczenia danego s owa i to bez u ycia podpowiedzi! Niekt rzy u ytkownicy b e zdania, e w pocz tkowej fazie nauki j zyka wystarczy zna dwa,trzy znaczenia danego wyrazu. Istnieje mo ustawienia tego wiczenia tak, by program zadowala podaniem tylko okre lonej liczby znacze d wszystkich znacze danego s owa. W tym celu trzeba wy opcje "Odpytywanie wszystkich znacze " w konfiguracji i poda (tam) ile znacze ma by odpytywanych. Informacja o tym pojawia si w oknie wicze "wiele znacze " u do u z prawej strony. Je eli pracujemy z odpytywaniem ograniczonej liczby znacze , to po podaniu tej ilo ci, program melduje "odpytywanie zaliczono" i przechodzimy do nast pnego s owa. Program pokazuje w li cie wszystkie znaczenia, by mo na by z nimi oswaja wzrokowo. W przysz ci mo e zechcemy podnie sobie poprzeczk nastawiaj wymaganych znacze u ekranu podany jest numer s owa oraz ilo w w zbiorze wiczeniowym a tak e stan licznika poprawnych odpowiedzi aktualnego s owa. 6 Linia wej ciowa w tym oknie dysponuje lokalnym menu. Okno wicze "Pisownia" W oknie tym mo wiczy pisowni obcoj zycznych znacze w ze zbioru wiczeniowego. W czasie wiczenia EV wybiera przypadkowo s owo ze zbioru wiczeniowego i pokazuje polskie znaczenie w polu ciowym u g ry okna. U Przycisk Zaniechanie (albo ka dy ze standardowych sposob w zamykania okien) pozwala na przerwanie wiczenia w dowolnym momencie. Dotychczasowe rezultaty b zapami tane. W linii ciowej o etykiecie "Napisz s owo xxxxxx" musimy napisa znaczenie (lub znaczenia, je li jest ich wi cej) obcoj zyczne. Poszczeg lne znaczenia oddzielamy rednikiem ";". EV nie zwa a przy tym na spos b pisania rednika - wszystko jedno czy postawimy go bezpo rednio za pierwszym znaczeniem czy zrobimy przed rednikiem spacj . Nie graj roli podw jne (czy wi cej) spacje. Je eli tylko pisownia wyraz w jest prawid owa to EV to zalicza. Linia wej ciowa w tym oknie posiada lokalne menu. Je eli jest w czona opcja "Z rodzajem gramatycznym obcego", to widoczny jest przycisk Rodzaj poprzez kt atwione jest wpisywania rodzaju gramatycznego. O poszczeg lnych opcjach prosz przeczyta w okno konfiguracji. UWAGA: Gdy opcja "Z rodzajem gramatycznym obcego" jest aktywna, to aby EV zaliczy owo nale y je dobrze napisa i dobrze wybra rodzaj gramatyczny. (Je owo nie ma rodzaju to prawid owo jest adnego nie poda . Nie potrzeba w tym celu w og le przyciska klawisza "Rodzaj") Podawanie rodzaju mo na przyspieszy poprzez fakt, e rodzaje s wewn trznie ponumerowane i tak rodzaj m ski ma nr. 1, ski 2, nijaki 3. Poprzez napisanie np. 2 na pierwszym miejscu i naci ciu SPACJI program sam wpisze okre lenie rodzaju (rodzajnik, je li dany j zyk go posiada). UWAGA: Okre lenie rodzaju musi by zapisane w s owniku. Cz sto wpisuj c nowe s zapominamy o zapisaniu rodzaju. Je eli danych o rodzajach nie ma przy owach w s owniku, to te i w wiczeniach same si nie znajd eli sko czyli my z pisaniem znacze (oraz opcjonalnie: podali my rodzaj) to potwierdzamy ten fakt A przyciskiem DALEJ eli napisano poprawnie to program przechodzi do nast pnego s owa, je eli za odpowied jest z a, to pojawia si okno "Nestety le", gdzie pokazywane jest to co napisano oraz prawid owa odpowied nice b nione dodatkowo, by atwiej mo na by o znale d. Nast pnie przechodzimy do kolejnego s owa, ale pod warunkiem, owo aktualne nie by o ostatnim w wiczeniu. Wtedy bowiem pojawia si okno wyj ciowe z podaniem ilo ci prawid owych i z ych odpowiedzi oraz z pytaniem czy chcemy jeszcze raz wiczy . Gdy odpowiemy "Tak" to wiczenie rozpoczyna si od pocz tku, ale z now przypadkow kolejno wyraz w. Gdy odpowiemy "Nie" to okno wicze zostanie zamkni te i wiczenie sko czone. Na dole okna widniej informacje, kt owo jest odpytywane, z jak licznego zbioru oraz stan licznika dobrych odpowiedzi dla aktualnego s owa. { eli nie mo emy przypomnie sobie rozwi zania to mo na skorzysta z podpowiedzi. Podpowied uzyskujemy poprzez klawisze ! ALT+V a ona nast co: poprzez jednorazowe naci cie wymienionej wy ej kombinacji klawiszy zostaje podpowiedziana jedna litera. W ka dej chwili mo na zacz dalej pisa samemu. Je eli napisali my ju w linii a nast pnie za my podpowiedzi to ta cz ra by a dobra (licz c od pocz tku) zostanie zachowana i zostanie podpowiedziana jeszcze jedna litera. UWAGA: ycie podpowiedzi zeruje licznik dobrych odpowiedzi dla danego s Odpowied z podpowiedzi merytorycznie prawid dzie zaliczona jako z a do og lnego wyniku wiczenia.(ale nie poka okno "Niestety le"!). eli ilo dobrych odpowiedzi osi gnie nastawion w konfiguracji "Ilo odpytywa ", to program zaproponuje przeniesienie danego s owa do zbioru s w nauczonych i usuni cie go z wicze eli przyjmiemy propozycj to si tak stanie, je eli nie to s owo pozostanie w wiczeniach a jego licznik zostanie ustawiony na zero. odpytywa " jest wsp lna tzn. obowi zuje zar wno dla wszystkich wicze ze s wkami, ale te i dla luk w wiczeniach tekstowych. 7 wnaj te : Licznik. Okno edycji wicze Czasami, przed rozpocz ciem w ciwej nauki s wek, korzystnie jest wiczenia przeedytowa .(Por wnaj opis okna wiczenia-przeglad".) W oknie edycji wicze wyst dwie linie ciowe. W pierwszej pojawia si owo obcoj zyczne, a w drugiej znaczenie polskie. Oba te zapisy mo na w miar potrzeb na nowo przeedytowa . Linie te posiadaj lokalne menu. UWAGA: eli uczymy si w o wielu znaczeniach, to mo na bez obaw, stracimy, wykasowa znaczenia, kt re wydaj na pocz tek mniej wa rych na pocz tek nie chcemy si uczy eli po edycji s owa z wicze yjemy przycisku wicze to zmiany zostan uwzgl dnione tylko w zbiorze wiczeniowym - zapis owniku pozostanie nienaruszony. Je eli nouczymy si przedytowanego s to do zbioru "S w nauczonych" przejdzie s owo o zmniejszonej liczbie znacze eli jednak nast pnym razem wprowadzimy to samo s owo ze s ownika i tak je przeedytujemy, e pozostan inne znaczenia, to po wy wiczeniu s owa i zapisie go do "nauczonych", nowe znaczenia zostan dodane do starych. Czasami niekt re znaczenia mog wyst podczas nast pnego uczenia tego samego s owa jeszcze raz - program uwzgl dnia to automatycznie tj. dodaj c kolejne znaczenia zostawia ka de z nich tylko raz! eli podczas przegl dania s wiczeniach stwierdzimy b d w zapisanym s owie (ten sam b d jest te owniku, bo przecie nie ze s ownika przej owo do wicze !), to mo przycisku M Do s ownika Ten przycisk zmieni zapis s owa w g wnym s owniku i w wiczeniach r wnocze nie. Poniewa na przy tym nieopatrznie "popsu " sobie s ownik, operacja ta wymaga potwierdzenia w oddzielnym oknie. Zmiana w wiczeniach zostanie jednak dokonana bez wzgl du na potwierdzenie. Przycisk ci mowy pozwala na zmian zapisu cz ci mowy, do kt rej nale y dane s Okno " wiczenia-Przegl W oknie tym mo na przegl owa znajduj ce si aktualnie w zbiorze wiczeniowym. Okno jest podobne do innych okien przegl dowych. Zawiera dwa ] pola ciowe: w pierwszym jest pokazywane s owo obcoj zyczne, a w drugim s owo polskie. Okno zawiera te linie wprowadzania danych o etykiecie "Szukane s owo", gdzie mo na wpisywa owa, kt re chcemy w zbiorze wiczeniowym odnale . Z prawej strony znajduje si lista z has ami obcoj zycznymi. & W oknie znajduj trzy przyciski. Przycisk Kasowanie liwia wykasowanie s owa, kt w zbiorze wiczeniowym zb Podczas kasowania s owa program da od u ytkownika potwierdzenia w oddzielnym oknie dialogowym. To danie potwierdzenia pojawia si tylko, gdy jest w czona opcja "Potwierdzenie kasowania" w oknie konfiguracji. Je eli planuje si e kasowanie" i jest si pewnym, e nie skasuje si potrzebnych danych, to mo na te opcje wy - kasowanie p jdzie du o szybciej. Po sko czonym kasowaniu radzimy jednak t opcje w , by nie skasowa potem przypadkowo jakich potrzebnych s UWAGA: Opcja "Potwierdzenie kasowania" dotyczy ca ego programu, tzn. gdy jest czona, to nie b dzie si pojawia danie potwierdzenia kasowania w innych oknach np. w "S owniku". owa do wicze przejmujemy ze s ownika. Wiele s w ma po kilka znacze . Dobrze jest aby by y one wszystkie w s owniku. Jest to wa ne np. przy robieniu t umacze wicze przejmowane s c czasem s owa z wieloma znaczeniami, z kt rych nie wszystkie mog wydawa wnie wa ne (by e nie wszystkich znacze chcemy si uczy od razu). Mo e zaj przypadek, e odkryjemy w zapisanym s owie jakich d i zechcemy go poprawi . Jedn z metod poprawienia s owa mog oby by wykasowanie b dnego s owa z wicze , wyszukanie tego s owa w s owniku, przeedytowanie go a nast pnie przej cie do wicze . Jest to droga d uga i uci liwa. Poniewa opisane wy ej przypadki pojawiaj sto, to istnieje mo edycji s w zapisanych w wiczeniach. V Do tego celu s y przycisk Zmiana Po naci ciu tego przycisku mo na przeedytowa owo, kt re aktualnie znajduje si w polach wyj ciowych. Poniewa edycja wicze odbywa si w oddzielnym oknie, to o jej przeprowadzaniu prosz przeczyta w opisie okna edycji wicze W oknie przegl wicze znajduje si jeszcze jeden przycisk: posort./nie po Jest to skr t od "posortowane/ nie posortowane". Przyciskiem tym mo emy spowodowa owa w li cie b raz pokazywane w porz dku alfabetycznym, a raz w kolejno ci wprowadzania ich do wicze . Celowo tego wymaga pewnego wyja nienia. Cz sto zda e przjmujemy do wicze owa z wyst ce w jakim cie, czy podr czniku. Je eli po przej ciu np. 50 s w, kt re cz ciowo by y w s owniku, a cz ciowo zosta y dopisane, chcemy jeszcze raz sprawdzi czy nie ma b w maszynowych w przepisywaniu (zda to w praktyce cz sto) to wygodniej jest mie owa u one w kolejno ci wpisywania ni alfabetycznie. atwiej je por z tekstem. X W linii ciowej mo na wpisywa owa, kt re chcemy odszuka w zbiorze wiczeniowym. q u okna pokazany jest numer s owa, kt re widzimy w polach wyj ciowych oraz og lna ilo wiczeniach. Okno "S ownik - Przegl W tym oknie dialogowym mo na przegl owa znajduj ce si w wewn trznym s owniku programu. Okno jest podobne do innych okien przegl dowych. Zawiera dwa pola ciowe: w pierwszym jest pokazywane s owo obcoj zyczne, a w drugim s owo polskie. Okno zawiera te lini wprowadzania danych o etykiecie "Szukane s owo", gdzie mo na wpisywa owa, kt re chce si owniku odszuka . Podczas wpisywania s owa program szuka s w, kt re alfabetycznie najbardziej pasuj do chwilowego zapisu w linii. Poniewa dzieje si to po ka dej literze, to cz sto nie trzeba nawet wpisywa ego s owa by uzyska jego t umaczenie. Nale y stale obserwowa pola wyj ciowe - czasami po napisaniu pocz tku wyrazu jest on ju znaleziony. Mo na powiedzie e EuroVokabel znajduje s owa szybciej ( rednio bior c) ni potrafimy poda owo o kt re nam chodzi. UWAGA: Podczas wpisywania s owa w linii "Szukane s owo" nie nale y wpisywa danych o rodzaju (np. rodzajnik w) - te dane nie s tu automatycznie uwzgl dniane. Z prawej strony znajduje si lista z has ami obcoj zycznymi. List na w ka dej chwili przegl w zwyk y dla list spos b - zapis w linii "Szukane s owo" nie ma wtedy znaczenia. Je eli podczas szukania danego s owa poprzez wpisywanie do linii "Szukane s owo" zobaczymy to s owo w li cie, to mo na je przej do p l wyj ciowych poprzez klikni cie myszk owa w li cie. Je eli w linii znajduje si jakie owo a chcemy znale inne to przypominamy, e najszybszym sposobem wykasowania zapisu w linii (by potem dokona nowego) jest kombinacja klawiszy CTRL+Y Przycisk Kasowanie liwia wykasowanie s owa, kt re wydaje si owniku zb Podczas kasowania s owa program da potwierdzenia w oddzielnym oknie dialogowym. To danie potwierdzenia pojawia si tylko, gdy jest w czona opcja "Potwierdzenie kasowania" w oknie konfiguracji. Je eli planujemy "du e kasowanie" i jeste my pewni, e nie skasujemy potrzebnych danych, to mo na powy opcje wy - kasowanie p jdzie du o szybciej. Po sko czonym kasowaniu radzimy jednak t opcje w , by nie skasowa potem przypadkowo jaki potrzebnych s UWAGA: Opcja "Potwierdzenie kasowania" dotyczy ca ego programu, tj. gdy jest czona, to nie b dzie si pojawia danie potwierdzenia kasowania w innych oknach np. w "Przegl wiczenia". Poniewa w tym oknie mo emy korzysta z przechodzenia do referencji, to mo tu pojawi przycisk Powr O znaczeniu tego przycisku prosz przeczyta w referencji. Przycisk wicze kopiuje wyr nione w li cie s owo do zbioru wicze u okna podane s informacje, o numerze s owa ogl danego i o og lnej liczbie s w w s owniku. 2 UWAGA: Okna "Przegl ownik" nie mo na przesuwa po ekranie. Gdy okno to jest otwarte to niedost pne jest g wne menu programu. Oznacza to, e nie mo otworzy nast pnego okna czy wywo jakiej innej czynno ci z menu. Je chcemy robi innego to nale y uprzednio okno przegl du zamkn Patrz Okna Okno to mo emy zawsze zamyka eli jest niepotrzebne. Program pami ta ostatnie s owo jakie by o ogl dane i po ponownym otwarciu okna s owo to automatycznie zostanie odszukane - mo na wi do tego miejsca przegl du, w kt rym go opu my. Czasami przy szukaniu s pomocne u ycie schowka. Zar wno z linii "Szukane s owo" jak i z p l wyj ciowych mo na przekopiowa ich tre (czy cz ci) do podr cznej pami ci czyli schowka. O u yciu schowka prosz przeczyta w lokalne linii oraz w lokalne ciowego. y eli jest w czona opcja "S ownik polsko-obcoj zyczny" (patrz Konfiguracja) to w oknie przegl du znajduje si jeszcze g przycisk Zmiana s ownika ry umo liwia zamian ownika z obcoj zyczno-polskiego na polsko-obcoj zyczny i odwrotnie. UWAGA 1: Do zbioru wiczeniowego s wek mo na przejmowa tylko s owa ze s ownika obcoj zyczno-polskiego. Po zmienie s ownika na polsko-obcoj zyczny przycisk "Do wicze " znika. UWAGA 2: Zbiory s ownikowe s bardzo cenne. Je eli z jakich wzgl w (np. awaria zasilania, b d obs ugi (np. zrestartowanie lub wy czenie komputera w chwili zapisywania s ownik w na twardy dysk) ulegn one uszkodzeniu to mo to oznacza zaprzepaszczenie wielu godzin pracy sp dzonej nad rozszerzaniem ownik Z tego wzgl du zaleca si robienie co jaki czas s ownik w zapasowych ( o rozszerzeniu .BAK). Aby u robienie takich kopii w oknie znajduje przycisk "Tworzenie pliku .BAT". Je eli chc stwo wykona kopi aktualnie aktywnego s ownika to wystarczy u ten przycisk i poczeka program wykona kopi na twardym dysku. Eurovokabel wykonuje kopi w katalogu gdzie znajduje si ownik oryginalny. Je eli istnieje w katalogu s ownik plik .BAK to w oknie przegl du pokazuje si dodatkowo przycisk "Odtwa z pliku .BAK". Aby uczyni aktywn poprzedni wersj ownika wystarczy nacisn ten przycisk. Wersja .BAK b dzie aktywnym s ownikiem, a wersja aktualna do tej pory zostanie wersj .BAK (tzn. nast pi zamiana wersji). Okno "S ownik - Rozszerzanie, zmiany" W tym oknie dialogowym dokonujemy wpis w nowych s w do s ownik w EuroVokabel albo mo emy dokona zmian w zapisie starych. Nowe s owa mo emy ca kowicie od nowa wpisywa lub przejmowa je z tekstu. Poniewa przejmowanie z tekstu r ni si tylko tym, e w pierwszej linii ciowej pojawia si automatycznie s owo z tekstu (i nie trzeba go w zwi zku z tym wpisywa ) to dalsze wyja nienia b dotyczy y tylko zwyk ego wprowadzania s w. Prosz np. uwagi w wiczenia tekstowe. 3 ry okna znajduj dwie linie wej ciowe, kt rych etykiety okre ich przeznaczenie. D a w EuroVokabel jest ograniczona do 76 znak w a d umaczenia do 176 znak w. Aby wpisa nowe s owo nale y wprowadzi o oraz t umaczenie do odpowiednich linii wej ciowych i nast pnie nacisn przycisk ZAPIS eli zapisy w liniach by y prawid owe, to program umie ci nowe s owo w s owniku. Podczas wpisywania nowych s w nale y przestrzega nast cych regu 1) Pierwszy znak w pierwszej linii musi by liter 2) Zapis w drugiej linii nie mo z samych komentarzy, linia nie mo pusta. UWAGA: Znak ">" (ostry nawias prawy) ma w EV specjalne przeznaczenie. Przy u ywaniu tego znaku pojawia si jeszcze jedno ograniczenie co do wpisu s O tym prosz przeczyta w specjalny znak">". Gdy te regu y nie b przestrzegane to pojawi si meldunek o b dzie: "Niedozwolony zapis w linii wej ciowej". Program nie przyjmuje dwukrotnie tych samych hase - przy pr bie wpisania has a znajduj cego si owniku pojawi si odpowiedni meldunek o b dzie. Linie wprowadzania danch posiadaj lokalne linii. Podczas wprowadzania s owa do pierwszej linii, program r wnocze nie z wpisywaniem kolejnych liter, szuka takiego s owa znajduj cego si owniku,kt re alfabetycznie najbardziej pasuje do nowego zapisu. Wyr nia je w li cie oraz pokazuje w polach ciowych. Dzieje si to dlatego by nie traci czasu na wpisywanie s w, kt re znajduj owniku. W czasie wpisywania nowych hase na dowolnie przegl w zwyk y spos b list eli znajdziemy w li cie s owa, kt re chcieliby my umie w zbiorze wicze to mo na to wykona przyciskiem wicze Obie linie wej ciowe oraz pola wyj ciowe posiadaj lny schowek, co mo na wykorzystywa przy zapisie np. gdy nowe has o niewiele r ni si od innego to mo na co przekopiowa i tylko przeedytowa Patrz: lokalne linii Lokalne ciowego UWAGA 1: Do zbioru wiczeniowego s wek mo na przejmowa tylko s owa ze ownika obcoj zyczno-polskiego. Gdy jeste my w s owniku polsko-obcoj zycznym to przycisk "Do wicze " znika. UWAGA 2: wicze jest przejmowane zawsze tylko s owo wyr nione w danej chwili w cie i pokazane w polach wyj ciowych. Ewentualna zawarto linii ciowych nie ma znaczenia. UWAGA 3: eli jest w czona opcja konfiguracji "Od razu do wicze ", to przy zapisie nowego s owa do s ownika zostanie ono tak automatycznie umieszczone w zbiorze wiczeniowym. wicze nie pozwala na zapisanie danego has a podw jnie. Gdy dane has o znajduje si w zbiorze pojawi si odpowiedni meldunek. Je eli przej cie has a do wicze odby prawid owo, to ten fakt zostanie potwierdzony kr tkim "O'K". EuroVokabel ma komfortowe mo ci zapisu rodzaju s owa oraz do jakiej cz ci mowy dane s owo nale y. Z tymi mo ciami prosz zapozna w: Zapis rodzai Do oddzielania od siebie poszczeg lnych form czy znacze wybrany zosta rednik (;). Poszczeg lne znaczenia (formy) trzeba obowi zkowo oddziela rednikami, gdy tylko wtedy s one dla programu r nymi znaczeniami (formami) - jest to bardzo wa ne w wiczeniach. ? wpisywanie wielu form czy wielu znacze kombinacja N ALT+strza ka w prawo automatycznie wpisuje "; "- rednik i spacj na ko cu zapisu w linii. J ycie przycisku Zmiana pozwala na przeedytowanie ju istniej cego zapisu, by poprawi ewentualne b dy czy wprowadzi uzupe nienia. O dokonywaniu zmian prosz przeczyta w Zmiany zapisie wek. ) W oknie rozszerza i zmian istnieje te przycisk Kopiowanie rym mo na przekopiowa owo ze s ownika do linii wej ciowych. Mo to celowe je eli s owo, kt re wpisujemy jest podobne do ju znajduj cego si owniku. Wystarczy wkopiowa to stare i je troch przerobi , by mie nowy zapis. 3 "Kopiowanie" ma te jeszcze inn funkcj Poniewa opcjonalnie EV mo e mie ownik polsko - obcoj zyczny, to cz sto przy wpisywaniu danego s owa do s ownika mo na go wpisa do s ownika "w drug stron ". Poniewa nie zawsze to jest sensowne to program tego nie robi automatycznie. Je eli chcemy odwr owo tzn. na pierwszym miejscu postawi znaczenie polskie i wpisa je do s ownika polsko - obcoj zycznego, to nale y wkopiowa owo do linii wej ciowych a nast pnie dokona "Zmiany s ownika". Po zmianie s ownika w liniach pozostanie wkopiowana tre - tyle tylko, e odwr cona. Mo jeszcze w miar potrzeb przeedytowa i wpisa do tego drugiego s ownika (zwyczajnie - przyciskiem "Zapis"). n W oknie "Rozszerzanie, zmiany" mo emy korzysta z przechodzenia do referencji. Wtedy pojawia si w tym oknie A przycisk POWR O jego znaczeniu prosz przeczyta w Referencje. Okno wype niania luki W tym oknie dialogowym wpisujemy tekst, kt ry nast pnie zostanie wstawiony do luki w wiczeniach tekstowych. Okno zawiera lini o etykiecie " "Wpisa tekst pasuj cy w luk Okno ukazuje si w takiej pozycji na tle tekstu, e zawsze jest widoczna luka, do kt rej mamy poda wyra enie. Je eli chcemy ods inne fragmenty tekstu to mo na okno przesuwa ( o przesuwaniu okien w Okna EV). 3 Po wpisaniu tekstu do linii potwierdzamy ten fakt Y przyciskiem Wype nianie eli podamy dobry tekst, to luka zostanie tym tekstem wype niona. Przy niepoprawnym tek cie pojawi si meldunek "Niestety le!", okno zostanie zamkni te, a program powr ci do niewype nionej luki. Je eli nie wiemy co wpisa to mo podpowiedzi poprzez klawisze ' ALT+V Kasuje to jednak licznik dobrych odpowiedzi dla danej luki. z Patrz Licznik dobrych odpowiedzi. na te przycisku Pokaza Program poka e prawid odpowied , ale to te kasuje licznik. Okno " czenie s ownik W oknie tym mo emy wybra plik ze s wkami, kt re chcemy do do aktualnego s ownika EuroVokabel. czymy normalnie tzn. przejmujemy s wka ze s ownika utworzonego przez EuroVokabel, to plik do czany musi mie adnie t nazw co aktualny s ownik. Przy czeniu z pliku tekstowego, plik musi spe warunki: ; 1) musi by to czysty kod ASCII (tzn. bez dodatkowych znak w formatuj cych) 2) wiersz w takim pliku musi by zbudowany nast dla s ownika obco-polskiego: znaczenie obcoj zyczne znak rozdzielaj cy znaczenie polskie dla s ownika polsko-obcego: znaczenie polskie znak rozdzielaj cy znaczenie obcoj zyczne Jako znak rozdzielaj cy mo na wybra dowolny znak, kt ry nie jest liter czy cyfr i nie jest u ywany w ca ym pliku do innego celu, ni rozdzielanie znacze . Wiersze musz nast kolejno po sobie - nie mo wierszy pustych. ry okna znajduje si linia o etykiecie " ka z nazw aktualnego s ownika". Te linie wype nia sam program i nie mo na tu nic edytowa y ona jako przypomnienie w jakim katalogu znajduje si i jak ma nazw aktualny s ownik. Z ej znajduje si pusta linia ciowa o etykiecie " ka z nazw czanego pliku". W tej linii mo na poda z nazw pliku, kt rego s wka chcemy do . Teoretycznie mo na te dane zwyczajnie w linie wpisa . Jest to jednak uci liwe i nie zalecane z uwagi na cz ste pomy ki w pisaniu takich danych. Lepszym sposobem jest u ycie K przycisku Szukanie Otworzy si wtedy dodatkowe okno, w kt rym b dzie mo na przegl wszystkie nap dy komputera i wybra odpowiedni plik bez pisania czegokolwiek. Podczas "szukania" dla czenia normalnego ukazuje si Okno "Szukanie katalogu" tak zaprogramowane, e pokazuje tylko pliki s ownikowe zawarte w katalogach nap du. Je eli dotrzemy przy pomocy okna "Szukanie katalogu" do katalogu, w kt rym jest plik s ownikowy ze s wkami do do czenia to nale y nacisn tylko = przycisk Dalej (w oknie "Szukanie katalogu"). Okno zostanie zamkni te, a ka z nazw pliku pojawi si w linii " ka z nazw czanego pliku". Je eli w danym katalogu b pliki s ownikowe EV, ale tylko dla innych j aktualnie aktywny, to po "Dalej" linia pozostanie pusta. z Podczas "szukania" dla czenia z tekstu ukazuje si okno "Szukanie tekstu", kt re jest identyczne z oknem otwierania c tam prosz przeczyta o jego obs udze. R nica to tytu okna i to, e zamiast przycisku "Otwieranie" wyst puje przycisk "Dalej". Przycisk ten nale , gdy nazwa danego pliku znajduje si w linii "Nazwa". Do "szukania" plik w tekstowych u ywane jest inne okno ni okno "Szukanie katalogu", gdy podczas szukania tekstu mo emy zmienia rozszerzenia nazwy, czego nie mo na zrobi w oknie "Szukanie katalogu". Okno otwierania plik w otwierane jest ze wst pnym za eniem, e szukamy plik w *.txt. Uwaga: Nazwa pliku do czanego musi by przej ta do linii "Nazwa" a nie tylko widoczna w li cie u do u - jest to r nica w stosunku do okna "Szukania katalogu". eli przeprowadzamy czenie z tekstu, to w oknie " czenie s ownik w" znajduje si jeszcze jedna (kr tka) linia, o etykiecie "Znak dziel cy", gdzie mo na poda znak, jakim w pliku tekstowym rozdzielane s znaczenia. p wno przy czeniu normalnym jak i z tekstu, proces ten mo e odbywa na dwa sposoby - rodzaje czenia. J Rodzaj czenia mo na nastawi w polu wyboru opcji o etykiecie "Rodzaj". ? tam dwie opcje "Automatycznie" oraz "Z ptwierdzeniem". By zrozumie znaczenie tych opcji nale y wiedzie jak EV czy s owniki. Je eli EV spotyka w do czanym s owniku s owa nowe (tzn. nie znajduj ce si do tej pory w s owniku aktualnym), to do cza je automatycznie do s ownika aktualnego. Je eli jednak program spotka s owo, kt re w s owniku aktualnym r znajduje, to s trzy mo ci (opcje): M 1.Mo e zostawi owo tak jak by o tzn. ze znaczeniami ze s ownika aktualnego. Opcja "Tylko stare znaczenia". 2.Mo e przej tylko znaczenia ze s ownika do czanego, a stare zlikwidowa Opcja "Tylko nowe znaczenia". 3.Mo e pododawa znaczenia i tak po czone umie owniku aktualnym. Opcja "Dodawanie znacze UWAGA: eli pewne znaczenia pokrywaj w obu s ownikach, to EV we mie je tylko raz! eli wybierzemy rodzaj czenia "Automatycznie" to trzeba jeszcze wybra w polu wyboru opcji o etykiecie "Opcje" odpowiedni opcj czenia. Po naci ciu przycisku "Dalej" EuroVokabel po czy s owniki automatycznie zgodnie z wybran opcj , a u ytkownik nie musi w nic ingerowa Gdy program spotka s owo, kt re ju jest w s owniku, podczas czenia "Z potwierdzeniem", to otwiera ka dorazowo nowe okno czenie ownik potwierdzeniem. W oknie tym mo na wybra ne wersje znacze lub je przeedytowa . O szczeg ach prosz przeczyta w opisie tego okna. r Poniewa proces czenia dla du ych s ownik e trwa kilka minut przy czeniu automatycznym, a przy czeniu z potwierdzeniem nawet bardzo d ugo, to mo na go na yczenie przerwa . Informacja o tej mo ci pojawia si przed w ciwym rozpocz ciem czenia. W czasie czenia pojawia si w linii statusu napis "Prosz czeka " oraz informacja o post czenia. A czenie mo emy przerwa naciskaj c dowolny klawisz klawiatury. Istnieje te czania tylko cz ownika. W tym celu mo emy poda zakres z jakiego chcemy do owa. Zakres wybieramy w oknie "Zakres czania. czymy s owa z pliku tekstowego, to program przed w ciwym czeniem sprawdza wszystkie linie tekstu pod wzgl dem syntaksu tzn. czy spe nione s warunki na plik tekstowy (o kt rych wy ej) i wymogi odno nie nowych zapis w w s owniku. / Patrz Okno ownik Rozszerzanie, zmiany". O tym sprawdzaniu i o post pie informuje meldunek w linii statusu. Je eli program stwierdzi b d syntaksu to podaje informacj na ten temat wraz z numerem b dnego wiersza i zatrzymuje czenie. Je eli chcemy nadal wka z tego pliku to nale d poprawi i zacz wszystko od pocz tku. Okno " czenie s ownik w - Z potwierdzeniem" W oknie tym widzimy cztery pola ciowe, kt rych etykiety okre ich zawarto . W pierszym polu jest pokazane s owo obcoj zyczne wyst ce w obu s ownikach, a w dalszych trzech polach s owo polskie w trzech wersjach wynikaj cych z mo liwych trzech opcji czenia(por wnaj Okno czenie ownik w"). P Przyciskami Przej znajdujacymi si po prawej stronie ka dego pola powodujemy, e do s ownika aktualnego przaj ta zostanie tre tego pola. Je eli chcemy wybra z jakiego pola, kt ra wymaga jeszcze przed zapisem edycji to nale przycisk ZMIANA tego pola pojawi si w linii ciowej o etykiecie I owo polskie po edycji" i mo tu edytowa . Po edycji przejmujemy owo do s ownika poprzez przycisk "Przej cie" znajduj cy si pod lini UWAGA 1: Powy szy opis jest aktualny dla s ownik w obcoj zyczno-polskich. Je czymy owniki polsko-obcoj zyczne to etykiety p l odpowiednio si zmieniaj UWAGA 2: Po "przej ciu" program kontynuuje czenie dop ki nie spotka nast pnego owa wyst cego w obu s ownikach. Wtedy znowu otwiera okno czenia z potwierdzeniem itd. Je eli zamkniemy to okno nic nie przejmuj c, to program zostawi s owo takim jakie w s owniku by o. Pyta on przy tym czy nie chcemy by proces czenia zosta przerwany. Je eli odpowiemy twierdz to proces czenia zostanie przerwany, ale z zachowaniem zmian zrobionych do tej pory. Je eli odpowiemy przecz co to czenie zostanie kontynuowane dla dalszych s UWAGA 3: Podczas edycji s na korzysta z faktu, e pola i linia posiadaj lny schowek. Pozwala to na kopiowanie tre ci z p l do linii. yciu schowka prosz przeczyta w lokalne linii oraz w lokalne ciowego. Okno "Szukanie katalogu" dialogowe "Szukanie katalogu" pozwala porusza w drzewach katalogowych nap w dyskowych komputera. Jest to przydatne, je li chcemy odnale pewne pliki EuroVokabel na dyskach np. podczas ustawiania ( konfiguracji czenia ownik W oknie w perwszej linii znajduje si ka z nazw katalogu wyr nionego w drzewie katalog w znajdujacym si poni ej. Je eli chcemy przej do innego katalogu, to nale y klikn go dwukrotnie myszk eli katalog w jest tak du e nie mieszcz one na raz w oknie to nale belki przewijania, by zobaczy dalsz okna. Je eli u ywamy wy cznie klawiatury to nale y wybra okno "Drzewo katalog." (np. przy pomocy TAB) i nast pnie szuka katalogu przy pomocy klawiszy kursora d ra. Gdy odnajd stwo interesujacy katalog to ycie przycisku ZMIANA przeniesie nas do tego katalogu. (to samo robi ENTER). W oknie u do pokazane pliki programu EuroVokabel o nazwach i rozszerzeniach wa nych w danej chwili. UWAGA: W zale ci w jakim miejscu programu pojawi si okno "Szukanie katalogu" - mo e ono pokazywa ne pliki. Program sam to wybiera i nie mo na tu nic zmieni eli w danym katalogu nie ma plik w o nazwach przyj tych w EV to okno jest puste. b W oknie "Pliki" pokazywana jest informacja o nazwie, wielko ci i ostatniej zmianie danego pliku. 2 eli wybierzemy dany katalog i potwierdzimy to @ przyciskiem Dalej to ten nowy katalog zostanie przekazany do EuroVokabel". U Przycisk Zaniechanie zamyka okno i nic nie przekazuje programowi. ej znajduj trzy przyciski, kt re mog czasami przyda przy pracy z EuroVokabel, ale r wnie dobrze mo na te czynno ci wykona z poziomu "DOS"-u czy program w typu "Norton Commander". Tworz. katalogu <- pozwala utworzy nowy katalog (otwiera si okno "Tworzenie katalogu", gdzie mo na poda nazw katalogu, kt ry chcemy utworzy Kasowanie kat. <- pozwala skasowa katalog UWAGA: wno tworzenie czy kasowanie katalogu podlega regu om "DOS". Kasowanie pliku <- pozwala skasowa plik wyr niony w oknie "Pliki" UWAGA: eli dany plik jest aktualnie otwarty (u ywany) przez EV, to nie mo na go skasowa Okno "Katalog konfiguracji" W tym oknie mo na wybra dost pu do pliku konfiguracyjnego EV (tzw. konfiguracji), czyli edytowa zawarto nale cego do programu EuroVokabel pliku "EVKoPath.cfg". Do czego wi cej s y ten plik w Pliki programu EV. l konfiguracji wybieramy wpisuj do linii ciowej o etykiecie " ka konfiguracji, wicze i nauczonych". Nale y wpisa poczynaj c od symbolu nap du. EV nie akceptuje ek wzgl dnych. Poniewa podczas wpisywania atwo o pomy , a poza tym cz sto trudno pami adnie ca to s dwa u atwienia. Po pierwsze mo przycisku Szukanie ry otworzy okno "Szukanie katalogu". Przy jego pomocy mo na przegl drzewo katalog w nap w dyskowych komputera, by znale pliki EV na dyskach. Po drugie mo na skorzysta z faktu, e wcze niej wybrane ki pami tane s w oknie historii linii " ka konfiguracji, wicze i nauczonych". 2 Po wybraniu katalogu potwierdzamy to przyciskiem 4 Dalej eli program znajdzie zbi r konfiguracyjny w wybranym katalogu, to wczyta go i b dzie pracowa dalej wed ug tej nowej konfiguracji. Je eli za nie znajdzie, to domniemuje, e chcemy za w tym nowym katalogu nowy plik konfiguracyjny. To domniemanie trzeba potwierdzi . Wraz z meldunkiem, e nie znaleziono pliku konfiguracyjnego pojawia si c pytanie, czy chcemy za nowy zbi r konfiguracyjny. Je eli odpowiemy twierdz co to program za y standardowy plik konfiguracyjny. Ten plik trzeba potem dopasowa do swoich potrzeb. Patrz: Okno konfiguracji. eli odpowiemy przecz co (np. gdy znale my si przez pomy w danym katalogu lub gdy np. wyprob wujemy tylko dzia anie programu) to program nie mo e podj normalnej pracy - EV musi koniecznie mie wczytany plik konfiguracyjny by m c pracowa . Prawie wszystkie punkty menu programu przestan wtedy by aktywne. Czynne b tylko menu pomocy, punkt "Koniec" oraz "Katalog konfiguracji". Te punkty s aktywne, by umo nastepn wybrania katalogu, w kt rym rzeczywi cie znajduje si plik konfiguracyjny lub chcemy takowy za na skorzysta z pomocy by dowiedzie co robi dalej, albo sko prac z programem. UWAGA 1: Nowy katalog konfiguracji zostanie zapami tany na dysku, gdy sko czymy prac z programem i obowi zuje przy nast pnym starcie programu. UWAGA 2: Jak wynika z powy szego EV nie ma oddzielnych funkcji (w sensie np. odpowiedniego punktu menu czy przycisku w jakim z okien), kt re umo liwia by za enie nowego pliku konfiguracyjnego w jakim katalogu. Je eli chcemy nowy plik konfiguracyjny w nowym katalogu, to nale y z pocz wybra ten nowy katalog, najlepiej poprzez "Szukanie" i okno "Szukanie pliku". Podkre lamy, e katalog, kt ry ma zawiera nowy plik konfiguracyjny musi ju istnie gdy go wybieramy tzn. nie mo na poda w linii " ka konfiguracji, wicze i nauczonych" ki do katalogu, kt ry jeszcze nie istnieje. eli chcemy za nowy katalog dla pliku konfiguracyjnego, to mo na to zrobi w oknie "Szukanie pliku" poprzez przycisk "Tworz. katalogu". (nie potrzeba np. przechodzi do DOS, czy u jaki innych program Po potwierdzeniu przyciskiem "Dalej" wyboru katalogu, EuroVokabel automatycznie utworzy standardowy zbi r konfiguracyjny w tym katalogu, eli si tylko na to zgodzimy. Okno "Opisy" W tym oknie dialogowym mo na zdefiniwa niekt re napisy ukazuj ce si w czasie pracy programu e zdefinowanym przez u ytkownika j zykiem oraz poda niekt re inne dane. W linii ciowej o etykiecie "Nazwa" nale y poda nazw zyka np. norweski. Nazwa ta b dzie ukazywa w linii statusu (wtedy, gdy niepotrzebna jest gawka zamiany znaczenia klawiszy - patrz Okno definiwania klawiszy) a tak e w oknie konfiguracji w polu "J zyki". W linii "S owo xxxxxx (obce)" podajemy napis ukazuj cy si np. w oknach przegl w, jako etykieta. Przyk adowo dla norweskiego nale y wpisa owo norweskie". W linii "S owo xxxxxx (ojczyste)" podajemy napis ukazuj cy si np. w oknach przegl w. Przyk adowo dla norweskiego nale y wpisa owo polskie". UWAGA: Przedefiniowanie tego napisu jest przydatne je eli wykorzystujemy EuroVokabel do innych cel nauka j zyka obcego np. poj z jakiej dziedziny nauki itd. W linii "Napisz s owo xxxxxx" nale y poda tekst ukazuj cy si wiczeniach pisowni. Przyk adowo dla norweskiego nale y wpisa "Napisz s owo norweskie". 2 pne punkty wymagaj nieco wi cej wyja wyboru opcji "Spos b uporz dkowania s ownika" pozwala ustawi jak b traktowane s owa zaczynaj ce si na litery specyficzne dla danego j zyka je li chodzi o kolejno umieszczania ich w s owniku. Istniej zyki (np. niemiecki), w kt rych litery specyficzne traktuje si jak normalne litery (je li chodzi o kolejno alfabetyczn hase owniku). Na przyk ad niemiecki znak " " (u z dwoma kropkami u g ry) wg. niemieckich zasad traktuje si jak "u" (tyko w przypadku konfliktow " " jest p niejsze). Tak wi c np. niemieckie s owo " ber" w niemieckich s ownikach wyst puje tam gdzie s owa na "u" czyli gdzie miedzy s owami na "ua..." a "uc...". Polskie zasady traktowania liter specyficznych s inne - traktuje si je jako zupe nie oddzielne litery. S owa zaczynaj ce si na litery z ogonkami wyst po s owach na dan liter bez ogonka tzn. np. s owa rozpoczynaj ce si na "ziet" wyst po s owach na "zet" itd. j Te dwa sposoby (nazwano je symbolicznie "polskim" i "niemieckim") mo na wybra dla definiowanego j zyka. UWAGA 1: eli zak adamy nowy s ownik i wybierzemy dany spos b uporz dkowania to uporz dkowania tego nie mo na zmienia przez ca y czas prowadzenia tego ownika. Program nie b dzie zmienia bowiem automatycznie ustawienia s owniku za ka dym razem gdy zmienimy "Spos b uporz dkowania s ownika". eli w trakcie prowadzenia s ownika zmienimy spos b uporz dkowania, to ten nowy b dzie obowi dopiero przy wpisywaniu nowych s w - mo e wtedy do pewnego "ba aganu" w s owniku. Je eli nast pi pomy ka (ze strony ytkownika) i dojdzie mimo wszystko do "ba aganu" w s owniku, to mo ownik skorygowa poprzez "po czenie" go z pustym s ownikiem. Patrz: czenie ownik Jako nast pne wyst dwie linie o wsp lnej etykiecie "Zamiana do sortowania". W g rnej linii nale y poda wszystkie litery specyficzne dla danego j zyka. Nale y poda wszystkie tzn. ma e i du e litery jedna za drug (bez spacji). Litery mog podawane w dowolnej kolejno ci. Mo na te poda inne znaki, kt rych obecno ma wp na kolejno alfabetyczn wyraz w w s owniku (jest to tak rzadki przypadek, e autorowi nie przychodzi do g aden przyk ad, gdzie to mo na wykorzysta , ale specyfika r nych j doprawdy "r na"). W linii dolnej trzeba poda liter z alfabetu angielskiego dla ka dej litery z linii g rnej. Ta litera angielska to litera za jak program ma traktowa liter specyficzn umieszczaj owa w s owniku. W polskim sposobie uporz dkowania s w wyrazy zaczynaj ce si na dan liter specyficzna b nast po podanej literze angielskiej, a w niemieckim b , traktowane tak jakby zaczyna na t liter (angielsk Dla przyk adu: je eli norweski ma miedzy innymi ma e "a z k kiem" oraz du e "a z k kiem" to obie te litery nale y napisa rnej linii. W linii dolnej nale y umie pod ka dym "a z k kiem" - du , normaln (angielsk ) liter "A". UWAGA 2. eli mamy ju ony s ownik i s w nim wpisane s owa, a zmienimy dane w liniach "Zamiana do sortowania", to stare s owa pozostan posortowane ug starych danych - jest to analogiczne do sytuacji jaka powstaje po zmianie sposobu uporz dkowania - patrz UWAGA 1. Litery specyficzne mo na wybiera z widocznej tabeli ASCII, gdzie s umieszczone wszystkie znaki, jakie mo na osi na danym komputerze w konkretnej konfiguracji. (o przejmowaniu znak w z tej tabeli w Okno definiwania klawiszy) W linii "Litery specyficzne dla j zyka" nale y poda wszystkie znaki, kt re w danym j zyku uznawane s za litery. Jest to potrzebne komputerowi, by m prawid owo rozpoznawa np. gdzie ko wyrazy itd. Nale y poda e i du e litery, w dowolnej kolejno ci, bez spacji. UWAGA: rnej linii "Zamiana do sortowania" te trzeba by o poda wszystkie litery specyficzne dla j zyka. Mo e zaj przypadek, e dla j zyka kt definiujemy wystarczy wkopiowa poprostu zawarto rnej linii "Zamiana do sortowania" do linii "Litery specyficzne dla j zyka". Mo e kto spyta dlaczego trzeba wi c to podawa dwa razy? EuroVokabel ma ambicje by programem uniwersalnym. By e istniej zyki, gdzie wygodnie jest niekt re znaki traktowa jako litery np. jakie kreski, odwr wykrzykniki, wtedy mo na je dopisa w tej linii. Autor programu nie zna wszystkich j w i ich potrzeb. Na wszelki wypadek przygotowa program na wiele mo ci (cho wcale nie jest pewny, e na wszystkie (?)). Linie wej ciowe w tym oknie maj lokalne menu i wsp lny schowek. Ostatnia linia w oknie ma etykiete "Opis rzeczownika". W linii tej nale y poda wyra enia opisuj ce w danym j zyku rodzaje. Ustawione wstepnie s ty (m)- dla m skiego, (z)- dla enskiego i (n)- dla nijakiego. Je eli dany j zyk ma rodzajniki to mo na tu je poda . Nale y przestrzega nast cych regu : na opis jednego rodzaju przeznaczone s cztery znaki. Je eli opis jest kr tszy to nale y doda spacje, a je eli jest d szy to trzeba go skr do czterech znak w. Mo na poda do 10 opis w. Nale y podawa opisy po kolei zawsze po cztery znaki. Komputer, by wiedzie jakie opisy maj rodzaje w definiowanym j zyku, dzieli po prostu zapis w tej linii tak, e dla ka dego rodzaju (ma je wewn trznie ponumerowane od 1 do 10) wycina 4 znaki i je zapami tuje. Co tu b dzie konkretnie napisane, to jest mu wszystko jedno. Je eli podczas zapisu nowych s w spotka na pocz tku wyrazu zapis r wny jakiemu ze zdefiniowanych opis w rodzaj w to traktuje to jako informacj o rodzaju a nie jako cz wyrazu! Je eli opis rodzaju jest kr tszy od czterech znak w (tzn. zawiera spacje np. na ko cu) to komputer do opisu rodzaju dodaje spacje, je eli jest r wny czterem znakom to opis b dzie bez spacji. Przyk adowo dla j zyka niemieckigo (kt ry ma rodzajniki) mo na by by o poda (ale nie trzeba-jest to ju zrobione) "der die das " (ostatnia spacja wa na!). Dlaczego mo na poda do 10 opis w rzeczownika? Autor nie zna j zyka, w kt rym by by cej ni 3 rodzaje. Po pierwsze nikomu to nie szkodzi - mo na poda mniej ni 10 (mo na poda nawet 0!). Po drugie mo na przy podawaniu opis w uwzgl nie tylko rodzaje ale te i przyj te skr ty rodzajnik w jak np. francuskie l', albo poda e dane has o ma tylko liczb mnog itp. eli dokonamy ju wszystkich wpis w w tym oknie i potwierdzimy to przyciskiem "Dalej" to nowy j zyk zostanie zdefiniowany a program powr ci do Okna konfiguracji. "Zaniechanie" robi to samo tylko, e nie przejmuje nic z tego, co ewentualnie zmieniono. Okno definiwania klawiszy Aby m c wygodnie pisa litery specyficzne dla danego j zyka obcego przy pomocy klawiatury, na kt rej takich liter nie ma, nale y mie przedefiniowywania klawiszy. W EuroVokabel robi si to klawiszami funkcyjnymi (od F3 do F9). Je eli chcemy uzyska liter ta, kt ra uzyskujemy przy pomocy zwyk ego nacisniecia klawisza klawiatury, to nale y nacisn odpowiedni klawisz funkcyjny a nast pnie liter ra jest przedefiniowana. Najlepiej przedefiniowywa klawisze o literach podobnych do specyficznej w danym j zyku. Je eli np. w j zyku norweskim potrzebujemy A z k kiem u g ry to najlepiej przedefiniowa nie liter A. (je eli ustalimy, e taka zmian dla A robimy przy pomocy klawisza F3 to chc c napisa kiedykolwiek "A z k kiem" b dziemy musieli nacisn z pocz tku F3 a nast pnie A) h W oknie widzimy po dwie linie ciowe dla ka dego klawisza funkcyjnego. W g rnej linii wpisujemy wszystkie litery normalnie osiagane z klawiatury, kt re by chcieli Pa stwo "ob " innymi. Trzymaj przyk adu: je eli chcemy by po naci ciu "F3 i a" pojawia "a z k kiem" to nale y w g rnej linii o etykiecie F3 napisa "a". W linii dolnej dok adnie pod tym "a" nale y napisa "a z k kiem". Jak to jednak zrobi gdy jeszcze nie dzia a przedefiniowanie klawiszy. Mo na znale kod ASCII znaku "a z k kiem" w widocznej tabeli kod w ASCII (widoczne s w niej wszystkie znaki jakie mo na uzyska na komputerze w danej konfiguracji) i wpisa ten znak trzymaj c lewy ALT oraz podaj c kod znaku (ten spos b wprowadzania znak w jest opisywany w podr cznikach DOS). Mo na te po wybraniu znaku w tabeli ASCII wkopiowa go w lini przy u yciu klawiszy "SHIFT+INS". UWAGA 1: ycie tabeli ASCII jest bardzo proste: myszk nale y klikn odpowiedni znak w tabeli. Je eli u ywamy wy cznie klawiatury to nale y wybra tabel a nast pnie dany znak klawiszami kursor w. Wybrany znak i jego kod ASCII pokazywany jest u do u tabeli. Po wybraniu znaku znajduje si automatycznie w schowku i mo na go wkopiowywa w dowoln lini . Linie ciowe w tym oknie posiadaj lokalne menu co mo wykorzysta podczas wkopiowywania znaku. UWAGA 2: Poniewa demu znakowi w g rnej linii musi odpowiada znak w dolnej linii, to zapisy w obu liniach dla danego klawisza funkcyjnego musz (co do d Na samym dole okna znajduje si linia wej ciowa o etykiecie "Zapis do wiersza statusu". Tu mo na poda tki tekst, kt dzie ukazywa linii statusu wtedy, gdy w programie b dzie co do pisania. na zamie tu informacj , skr ) np. jakie litery uzyskujemy przy pomocy klawiszy funkcyjnch. eli sko czymy podawanie danych w tym oknie i potwierdzimy to przyciskiem "Dalej" to przejdziemy do nast pnego okna "Opisy". Gdy u yjemy przycisku "Zaniechanie" to ewentualne zapisy w oknie zostan pomini te i wr cimy z powrotem do okna konfiguracji (okno "Opisy" nie uka Gwarancja i odpowiedzialno eli kto ywa programu EuroVokabel, to tym samym wyra a zgod poni sze warunki: 1) Nie dajemy gwarancji, e program EuroVokabel oraz dodatkowe komponenty do niego, b dzia y na dowolnym PC i w dowolnej konfiguracji hardwerowej i softwerowej. 2) Nie odpowiadamy za adne szkody wynik e podczas u ytkowania EuroVokabel oraz za adne szkody wynik e z niemo ytkowania EuroVokabel w pewnych zastosowaniach. Odnosi si to w szczeg ci do strat, jakie m ponie ytkownik z powodu u ytkowania programu, takich jak: utrata danych dowolnego rodzaju, dowolnych strat materialnych i moralnych oraz nast pstw tych strat! 3) Je eli zauwa stwo b dy w programie, to prosimy zawiadomi (autora lub sprzedawc programu) o nich, aby my mogli przeprowadzi niezb dne korekty w przysz ych wersjach programu. Menu "Plik" W tym menu edytora zebrane s funkcje zarz dzania plikami, ustawiania opcji, a tak e przechodzenia do "DOS-u" lub do cz ci "s ownikowej" EuroVokabel. tu nast ce polecenia: Plik tekst Plik Otwieranie kolor Plik Zapis Plik Zapis Plik Otwieranie ASCII Plik Zapis ASCII Plik Opcje Plik DOS-u Plik Drukowanie Plik ownik Patrz te menu Menu "Obrabianie" W tym menu edytora zebrane s funkcje pomocne przy edycji tekst Dostepne s nast ce polecenia: Obrabianie Kolorowanie Obrabianie Wycinanie Obrabianie Kopiowanie Obrabianie Wstawianie Obrabianie Kasowanie Obrabianie Notatnik Obrabianie Tabela ASCII Patrz te menu Menu "Szukanie" W tym menu edytora zebrane s funkcje, kt re pozwalaj odszuka czy zamieni na inny fragment w tek cie, albo przenie kursor do dowolnego wiersza. Dostepne s nast ce polecenia: Szukanie Szukanie Szukanie Zamiana Szukanie Szuka dalej Szukanie wiersza Patrz te menu Menu "Okna" W tym menu edytora zebrane s funkcje, kt re pozwalaj zmienia wielko i po enie otwartych okien oraz wybiera okno aktywne. % Dostepne s nast ce polecenia: Okna Wielko /Pozycja Okna kszenie Okna siebie Okna Okna Okna Poprzednie Okna Zamykanie Okna Lista Patrz te menu Punkt menu "Pomoc" Poprzez ten punkt menu uzyskujemy dost p do systemu pomocy EuroVokabel. ( Do dyspozycji s nast ce rozkazy: Pomoc Pomoc Pierwsze kroki Pomoc Poprzedni temat Pomoc EuroVokabel Patrz te menu Selektor koloru Ten obiekt umo liwia ustawienie koloru t a oraz koloru liter wpisywanego tekstu. Obiekty tego typu u ywane s w oknach edytora kolorowego. Mo liwe jest wybranie 16 kolor w dla liter (g rny rz d) oraz 8 kolor w dla t a (dolny rz d). Zmiana koloru polega na klikni ciu myszk prostok tu o danym kolorze. Przy u yciu klawiatury nale y z pocz tku wybra selektor np. przy u yciu TAB, lub hot-keys etykiety, a nast pnie klawiszami kursorsora wybra odpowiedni prostok t. Pr bka tekstu o wybranych aktualnie kolorach jest widoczna z prawej strony. UWAGA: Poniewa w oknach edycyjnych klawisz TAB ma inne wa ne znaczenie, (por wnaj edytor) to tam selektor wybieramy przy pomocy SHIFT+TAB Edytor kolorowy Zintegrowany z EuroVokabel edytor pozwala na redagowanie tekst w, kt re nast pnie mo na wykorzystywa w procesie uczenia si w obcych. W tym punkcie opisana jest tylko obs uga edytora. Og lnie o jego licznych mo liwych zastosowaniach prosz przeczyta w Zastosowanie kolorowego edytora. u UWAGA: Posiadacze monitor w monochromatycznych powinni przeczyta Uwagi posiadaczy monitor czarno-bia Edytor w EuroVokabel jest jakby oddzielnym programem w programie. Przechodzimy do niego poprzez punkt menu Program Edytor z cz ownikowo- wiczeniowej. Po u yciu tego polecenia pokazuje si nowe menu, kt re za wyj tkiem jednego punktu, s cznie edycji tekst w. Tym punktem jest Plik ownik, przy pomocy kt rego mo emy powr do cz ownikowo- wiczeniowej. UWAGA: Programu EuroVokabel nie mo na sko z edytora. Je eli jeste edytorze, a chcemy sko sesj pracy z programem to nale y powr ownikowo- wiczeniowej i tam dopiero u polecenia Program Koniec. Edycja tekstu odbywa si w oknach edycyjnych i przypomina pisanie na normalnej maszynie do pisania. Edytor umo liwia otwarcie wielu okien edycyjnych, w kt rych mog widoczne r wnocze nie r ne teksty. Mo liwe jest te otwarcie wielu okien dla tego samego tekstu (by ogl np. r ne fragmenty). ci edycyjne, jakie osiagamy poprzez poszczeg lne punkty menu podane s w opisach tych puntow. Patrz Punkty kolorowego edytora. $ Dalsze informacje znajduj Przemieszczanie kursora Wstawianie Kasowanie Rozkazy blokowe Rozkazy Plik Nowy tekst To polecenie otwiera nowe okno edytora o zast pczym tytule "Bez nazwy". Wybieramy to polecenie, gdy chcemy edytowa nowy tekst, kt ry ma by z regu y zapisany w nowym pliku. Je eli b dziemy chcieli taki tekst zapisa na dysku to program automatycznie otwiera Okno "Zapis pliku jako", w kt rym mo na nada nowo zak adanemu plikowi nazw Plik Otwieranie kolor To polecenie otwiera okno otwierania w, w kt rym mo na wybra plik z kolorowym tekstem i go wczyta . Po wczytaniu pliku otwiera si nowe okno edytora, w kt rym widoczny jest w nie co wczytany tekst. Tekst taki mo na podda edycji. UWAGA: Przy pomocy tego polecenia mo na wczyta tylko "kolorowy tekst" tzn. tekst napisany przy pomocy edytora EuroVokabel. Pr by wczytania innego tekstu zako meldunkiem: "To nie jest kolorowy tekst! Wczytanie niemo liwe". Plik Zapis na dysk To polecenie zapisuje na dysk tekst znajduj cy si w aktywnym oknie edytora. Je eli aktywne okno ma tytu "Bez nazwy" to edytor otwiera automatycznie okno "Zapis pliku jako", gdzie mo na nada nazw nowo tworzonemu plikowi. Plik Zapis jako To polecenie otwiera okno "Zapis pliku jako", w kt rym mo na zapisa tekst znajduj cy si w aktualnie aktywnym oknie edytora np. pod inn nazw liwe jest nadanie plikowi nowej nazwy, a wi c utworzenie nowego pliku lub przepisanie tre z okna edytora jakiego pliku ju istniej cego. Plik Otwieranie ASCII To polecenie otwiera okno otwierania w, w kt rym mo na wybra plik tekstowy (czysty plik ASCII, czyli niekolorowy), by tekst w nim zawarty ewentualnie pokolorowa umaczy na inny j zyk czy cho by tylko przeczyta . Edytor przerabia format pliku na tekst kolorowy ju przy wczytywaniu. Je eli b dziemy chcieli ten tekst zapisa (np. po ewentualnej edycji) na dysku poleceniem Plik Zapis dysk to tekst zostanie zapisany jako kolorowy w nowym pliku o starej nazwie, ale o rozszezeniu odpowiednim do aktualnego j zyka uczonego. Wyj ciowy plik ASCII zostanie w starej postaci. Nowy plik utworzony zostanie w katalogu pliku ASCII. Je eli chcemy utworzy nowy plik jako ASCII albo zmodyfikowa stary plik ASCII to nale polecenia Plik Zapis ASCII. Plik Zapis jako ASCII To polecenie otwiera okno "Zapis pliku jako", w kt rym mo na wybra nazw dla pliku, w kt rym zostanie zapisany tekst zajduj cy si w aktywnym oknie. Tekst zostanie zapisany jako czysty tekst ASCII. Dzi ki temu mo ewentualnie obrabiany przez inne programy, kt re umiej wczyta tekst ASCII. ~ UWAGA: eli edytowano tekst kolorowy i zapisano go przy u yciu tego punktu menu, to tekst b dzie uwa any ju za zapisany. Przy pr bie zamkni cia okna z takim tekstem nie b dzie ostrze enia o konieczno ci zapisania zmodyfikowanego tekstu. Ostro nie wi c z zamykaniem okna edytora je eli chcemy zachowa zmiany w tek cie kolorowym i r wnolegle zapisa dany tekst jako ASCII! Plik Opcje To polecenie pozwala ustawi opcje edytora. K Patrz Okno ustawiania konfiguracji edytora. Okno ustawiania konfiguracji edytora W tym oknie dialogowym mo na dokona ustawie pewnych opcji edytora, dopasowuj c jego dzia anie do w asnych potrzeb czy upodoba W polu wyboru opcji o etykiecie "Opcje" mo na dokona nast cych ustawie 1) Automatyczne akapitowanie - gdy jest w czone to program podczas tworzenia nowej linii (klawisz "ENTER") ustawia kursor tekstowy pod pierwsz liter linii poprzednich, przy wy czeniu - na pocz tku linii 2) Zak adanie pliku .BAK - gdy jest w czone, to po edycji tekstu ju wcze niej znajduj cego si na dysku i zapisaniu nowej wersji, uprzednia wersja znajdzie si w pliku o rozszerzeniu .BAK. S y to jako rezerwa - czasami zda nie podobaj nam dokonane zmiany i chcieliby my wr do starej wersji. 3) Zaznaczanie mrugaj ce - po w czeniu zaznaczone fragmenty tekstu nie zmieniaj koloru, ale mo na je pozna po tym e mrugaj UWAGA: W edytorze wyst puje cz sto potrzeba zaznaczania fragmentu tekstu. Poniewa edytor EuroVokabel jest kolorowy to pojawia si problem jak kombinacje kolor w (litery/t o) wybra na kolor zaznaczania. Tej kombinacji nie powinno si do normalnego tekstu, by mo na by o odr to co jest zaznaczone od tego co nie. Oznacza to, e jedn kombinacj kolor musimy przeznaczy na zaznaczanie. eli kto sobie tego nie yczy to mo e wybra zaznaczanie mrugaj ce, co jednak na d , bardziej m czy oczy. eli opcja "Zaznaczanie mrugaj ce" jest wy czona to pojawia si selektor koloru o etykiecie "Kolor zaznaczania", przy pomocy kt rego mo na wybra kolory w jakich b dzie realizowane zaznaczanie. 1 Pole wyboru opcji o etykiecie "Automatyczny zapis" posiada dwie opcje: 1) Pozycja w tek cie - je eli jest w czona to EuroVokabel zapisuje razem z tekstem pozycj , jak zajmowa kursor tekstowy podczas zapisywania tekstu na dysku. Je eli wczytanie tekstu odbywa si przy aktywnej tej opcji to po wczytaniu zobaczymy tekst w miejscu, w kt rym go opu (dotyczy to tylko tekst w kolorowych - nie ASCII!) 2) Pozycje kursora - przy w czonej tej opcji, zapisywane s dost pne po ponownym wczytaniu pliku ewentualnie zapami tane (poprzez CTRL+K+cyfra od 1 do 9) pozycje kursora. (Por wnaj wiczenia tekstowe) Po potwierdzeniu przyciskiem "Dalej" nowe ustawienia zostan przyj te i okno zostanie zamkni te. Poprzez "Zaniechanie" zamykamy okno rezygnuj c z nowych ustawie Plik Drukowanie To polecenie umo liwia wydrukowanie tekstu znajduj cego si w aktywnym oknie. Drukownie jest mo liwe tylko na drukarce pod czonej do portu LPT1. Drukowany jest tylko czysty kod ASCII, bez koloru, 55 wierszy na stronie. EuroVokabel nie ma ambicji zast dobrych program w do obr bki tekstu, wi c funkcja "Drukowanie" jest zaprogramowana skromnie. eli maj stwo bardziej wyrafinowane potrzeby odno nie drukowania, to mo na zapisa tekst jako ASCII, a potem obrobi go jakim (zewn trznym) programem do obr bki tekst Patrz Plik Zapis ASCII. Plik Do DOS-u Poprzez to polecenie mo na przej do DOS-u nie usuwaj c EuroVokabel z pami ci komputera. Powr t do programu poprzez komend "exit" i "ENTER". Plik ownik To polecenie przerywa prac z edytorem i umo liwia powr t do cz ownikowo- wiczeniowej EUROVOKABEL. Q Polecenie to jest aktywne tylko wtedy gdy s zamkni te wszystkie okna edycyjne. Obrabianie Tabela ASCII To polecenie otwiera okno, w kt rym jest pokazana tabela kodu ASCII tzn. wszystkie znaki graficzne jakie s dost pne na komputerze w danej konfiguracji. ! Polecenie to ma hot-key: ALT+T. c O korzystaniu z tej tabeli prosz przeczyta Okno tabeli ASCII. Obrabianie Kolorowanie To polecenie zakolorowuje zaznaczony blok tekstu na aktualnie obowi zujacy kolor t a i liter (aktualnie nastawiony w selektorze koloru). Polecenie to ma hot-key: > ALT+C Obrabianie Wycinanie To polecenie wycina z tekstu zaznaczony blok i przenosi go do notatnika. Polecenie to ma hot-key: R SHIFT+DEL Obrabianie Kopiowanie To polecenie przekopiowuje zaznaczony blok tekstu do notatnika. U UWAGA: W edytorze EuroVokabel nie mo na przekopiowa cej ni 1000 linii naraz. Polecenie to ma hot-key: - CTRL+INS Obrabianie Wstawianie To polecenie wkopiowuje zaznaczony aktualnie w notatniku blok tekstu w miejsce kursora tekstowego w aktywnym oknie. Polecenie to ma hot-key: 5 SHIFT+INS Obrabianie Kasowanie To polecenie kasuje zaznaczony blok tekstu i nie przenosi go do notatnika. (tak skasowanego tekstu nie mo na ju przywr Polecenie to ma hot-key: * CTRL+DEL Obrabianie Notatnik To polecenie otwiera okno notatnika czyli podr cznej pami ci, w kt rej trzymane s kopiowane lub wycinane bloki tekstu. 7 Patrz: Okno notatnika. Okno tabeli ASCII W oknie tym wida wszystkie znaki graficzne jakie s dost pne na komputerze, w tej konfiguracji, w jakiej wystartowa EuroVokabel. Taka tabela jest szczeg lnie przydatna, je li chcemy u w tek cie znak w, kt trudno osi galne przy pomocy klawiatury (np. cz ci ramek). ywanie tabeli jest bardzo proste. Po wywo aniu jej poprzez polecenie Obrabianie Tabela ASCII okno tabeli jest oknem aktywnym. Przy pomocy myszki nale y klikn znak, kt ry chcemy nastaw . Ten wybrany znak pokazany zostaje w dolnym wierszu okna wraz z jego kodem ASCII w postaci dziesi tnej i szesnastkowej. Przy pomocy klawiatury ustawiamy kursor tabeli na dany znak u c klawiszy kursor Nastawiony w tabeli znak mo na wkopiowywa w dowolne aktywne okno tekstowe przy pomocy hot-key ' ALT+A Nie ma znaczenia czy tabela jest w momencie wkopiowywania otwarta czy zamkni ta. Dany znak jest dost pny tak d ugo, a go zmienimy (w opisany wy ej spos b) na inny. Szukanie Szuka dalej To polecenie pozwala powt ostatnie szukanie. Hot-key dla tego polecenia to ^ CTRL+L Patrz te Okno szukania. Szukanie do wiersza To polecenie otwiera okno wiersza", w kt rym mo na wybra wiersz, do kt rego chcemy przenie z kursorem w aktywnym oknie edycyjnym. Szukanie Szukanie has To polecenie otwiera okno szukania, w kt rym mo na wybra tekst, kt ry chcemy odszuka w aktywnym oknie edycyjnym edytora. Szukanie Zamiana To polecenie otwiera okno "Zamiana tekstu", w kt rym mo na wybra tekst, kt ry ma zosta zast piony innym tekstem w aktywnym oknie edycyjnym. Okna Wielko /Pozycja (CTRL+F5) To polecenie umo liwia zmian wielko ci i pozycji aktywnego okna. Wielko Wielko okna mo na zmienia , gdy po wybraniu tego polecenia u yjemy klawiszy SHIFT+Strza Gdy okno osi gnie ju wielko potwierdzamy to poprzez ENTER a klawisz ESC przywraca poprzedni wielko Pozycja Po wybraniu polecenia "Okna Wielko /Pozycja (CTRL+F5)" mo na zmienia pozycj okna przy u yciu klawiszy kursor eli okno osi gnie pozycj to potwierdzamy to klawiszem ENTER a klawisz ESC przywraca poprzedni pozycj UWAGA: Po wybraniu tego polecenia w linii statusu ukazuje si opis klawiszy, kt re mo do opisanych wy ej zmian. Jest to tylko gawka, tych komend nie mo na wyzwoli np. przez klikni cie myszk O zmianie po enia i wielko ci okien przy pomocy myszki prosz przeczyta w Okna Okna Ppwi kszenie (F5) Poprzez to polecenie powiekszamy aktualnie aktywne okno do maksymalnej wielko ci. Je eli okno posiada ju maksymaln wielko , to to polecenie przywraca wielko poprzedni Ten sam efekt przynosi podw jne klikni cie belki tytu owej albo piktogramu skokowej zmiany wielko ci okna. Patrz te : Okna Okna Obok siebie To polecenie ustawia otwarte okna obok siebie. m Okna ustawione obok siebie. Okna Na zak To polecenie ustawia wszystkie otwarte okna "na zak " tzn. przesuni te wobec siebie o wiersz i kolumne. Z Okna "na zak Okna Nast pne (F6) To polecenie czyni aktywnym nast pne okno spo d otwartych okien. Okna Poprzednie (SHIFT+F6) To polecenie czyni aktywnym okno, kt re by o aktywne poprzednio. Okna Zamykanie (ESC) To polecenie zamyka okno aktywne w danym momencie. Okno mo na te zamkn poprzez klikni cie piktogramu zamykania w lewym, g rnym rogu albo klawiszem "ESC". Okna Lista (Alt+0) To polecenie otwiera okno dialogowe, w kt rym widoczna jest lista aktaualnie otwartych okien. < Patrz Lista otwartych okien Okno "Lista otwartych okien" W oknie tym widoczna jest lista aktaualnie otwartych okien edycyjnych. Okna s identifikowane poprzez nazw pliku, kt ry pokazuj eli dla danego pliku otwarto wi cej ni jedno okno to s one dodatkowo ponumerowane. eli wybierzemy jakie okno z listy (np.podw jny klik myszk lub klawisz kursora g i ENTER) to okno to b dzie oknem aktywnym i stanie si widoczne, je eli by o do tej pory zakryte. @ Przyciskiem KASUJ na usun dane okno z listy, czyli je zamkn UWAGA: Lista nie pokazuje Notatnika oraz tabeli ASCII. Pomoc "Spis tre Ta komenda wywo uje okno pomocy ze spisem tre ci wszystkich temat w opisanych w systemie pomocy EuroVokabel. E Patrz: Spis pomocy EuroVokabel Pomoc "O EuroVokabel" Poprzez dan komend na przywo okno dialogowe z informacjami o prawach autorskich oraz numerze wersji EuroVokabel. Pomoc "Poprzedni temat" Poprzez podan komend na przywo ostatnio ogl dane okno pomocy. Pomoc "Pierwsze kroki" Poprzez powy komend wywo ujemy okno pomocy, od kt rego pocz cy powinni zacz zaznajamianie si z programem EuroVokabel. Edytor Rozkazy r Aktywowanie menu r selektora koloru SHIFT+TAB Zapis na dysk Otwieranie pliku Zamykanie okna Zapami tywanie pozycji kursora (1-9) CTRL+K+n (gdzie n = 1..9) Do zapami tanej pozycji kursora (1-9) CTRL+Q+n (gdzie n = 1..9) Przywo anie pomocy Powtarzanie ostatniego szukania CTRL+L Przywo anie tabeli ASCII ALT+T Kopiowanie znaku z tabeli ASCII ALT+A Kolorowanie znaku ALT+kursor prawo/lewo Przejmowanie koloru ze znaku obok SHIFT+ALT+kursor prawo/lewo Edytor Rozkazy blokowe Zaznaczanie pocz tku bloku CTRL+K+B Zaznaczanie ko ca bloku CTRL+K+K Wstawianie bloku z notatnika CTRL+K+C lub SHIFT+INS Wycinanie bloku CTRL+K+V lub SHIFT+DEL Kasowanie bloku CTRL+K+Y lub CTRL+DEL czanie zaznaczenia CTRL+K+H Kopiowanie do notatnika CTRL+INS Kolorowanie zaznaczonego bloku ALT+C Zaznacza blok lub rozszerza zaznaczenie mo na te poprzez klawisze: SHIFT+r ne klawisze s ce do przemieszczania kursora Patrz Przemieszczanie kursora Edytor Wstawianie / Kasowanie Wstawianie / Nadpisywanie CTRL+V lub INS Nowy wiersz ENTER Kasowanie wiersza CTRL+Y Kasowanie ko ca wiersza CTRL+Q+Y Kasowanie pocz tku wiersza CTRL+Q+H Kasowanie znaku na lewo CTRL+H lub Backspace Kasowanie znaku pod kursorem CTRL+G lub Del Kasowanie s owa na prawo CTRL+T UWAGA: eli u yjemy klawisza DEL w momencie, gdy kursor tekstowy stoi za ostatnim znakiem w wierszu, to spowoduje to przenoszenie s w z wiersza poni ej. Gdy w wierszu poni ej nie adnych znak w to zostanie on usuni Klawisz Backspace powoduje normalnie kasowanie znaku na lewo od kursora i przeniesienie kursora na dan pozycj eli jednak pomi dzy pozycj kursora a pocz tkiem wiersza nie ma adnych znak w to klawisz ten dzia a inaczej. Gdy pozycja kursora jest wi ksza od akapitu to przesuwa on ca zawarto wiersza i kursor na pozycj akapitu. W przeciwnym przypadku nast przesuwanie do pierwszej szpalty. Je eli kursor stoi w pierwszej szpalcie, to u ycie klawisza Backspace powoduje przenoszenie s w do wiersza powy eli jest tam jeszcze miejsce!) albo je eli wiersz kursora nie zawiera znak w - wykasowanie tego wiersza. Przemieszczanie kursora Przemiszczenie kursora o: Znak w lewo CTRL+S lub strza ka w lewo Znak w prawo CTRL+D lub strza ka w prawo owo w lewo CTRL+A lub CTRL+stra ka w lewo owo w prawo CTRL+F lub CTRL+strza ka w prawo Wiersz w g CTRL+E lub strza ka w g Wiersz w d CTRL+X lub strza ka w d Stron PgUp Stron w do u PgDn Przemieszczenie kursora na: Pocz tek pliku CTRL+PgUp Koniec pliku CTRL+PgDn UWAGA: Klawisz TAB powoduje ustawianie kursora pod pocz tkiem s owa w linii g rnej, co mo na wykorzystywa przy pisaniu tekstu w postaci tabel. Punkty menu kolorowego edytora Menu Plik zawiera nast ce punkty: Nowy tekst Otwieranie kolor Zapis Zapis Otwieranie ASCII Zapis ASCII Opcje DOS-u Drukowanie ownik Menu Obrabianie zawiera nast ce punkty: Kolorowanie Wycinanie Kopiowanie Wstawianie Kasowanie Notatnik Tabela ASCII Menu Szukanie zawiera nast ce punkty: Szukanie Zamiana Szuka dalej wiersza Menu Okna zawiera nast ce punkty: Okna Wielko /Pozycja Okna kszenie Okna siebie Okna Okna Okna Poprzednie Okna Zamykanie Okna Lista Menu Pomoc zawiera nast ce punkty: Spis Pierwsze kroki Poprzedni temat EuroVokabel Patrz te menu Zastosowanie kolorowego edytora Zintegrowany z EuroVokabel edytor pozwala na redagowanie tekst w, kt re nast pnie mo na wykorzystywa w procesie uczenia si w obcych. adnych ogranicze na tworzy nowe teksty lub edytowa stare np. te, kt re zamieszczone s w programie (r ne, w zale ci od wersji). Edytor mo obrabia teksty ASCII, wi wykorzystywany w celach zak adania plik w *.BAT, Config.SYS, do czytania, kolorowania czy t umaczenia plik w tekstowych (np. plik w README zawartych w wielu programach). wnym przeznaczeniem edytora jest jednak nauka j w. Mo na nim bowiem przepisywa e rozdzia y z podr cznik w do nauki j w, kt re potem b wykorzystywane w procesie nauki. Posiadanie podr cznika w komputerze ma du o zalet i bardzo przyspiesza proces uczenia si wnaj Do czego EUROVOKABEL?. Przy pomocy kolorowego edytora mo atwo edytowa wiczenia lukowe, kt re mo na wype podczas wicze tekstowych w cz ownikowo- wiczeniowej. O samej edycji prosz przeczyta edytowanie wicze lukowych. Edytowane wiczenia mo na wydrukowa . Pozwala to np. na odrabianie prac domowych na komputerze podczas uczenia si w obcych w szkole, gdzie cz sto zadawane s wiczenia lukowe. Tekst wicze e pozosta na dysku, co mo e okaza nieocenion pomoc (np. przed klas !). P W czasie edycji tekst w dost pne s owniki EuroVokabel. Program mo c wykorzystany podczas t umacze tekst w obcoj zycznych. Wystarczy wczyta tekst do t umaczenia do jednego okna oraz otworzy nowe okno, gdzie b dziemy pisa tekst t umaczony. W czasie pracy z edytorem dost pne s wszystkie funkcje s ownikowe EV. Mo na wi umaczy owa wyst ce w tek cie, przejmowa z tekstu nowe s owa lub wyra enia do s ownik w itd. W szczeg ci mo na kopiowa zaznaczone w oknie umaczenia znaczenie s owa do notatnika, a nast pnie umieszcza to t umaczenie w tek cie t umaczonym. D Okno umaczenia Okno ownik Rozszerzanie, zmiany" Okna edycyjne posiadaj lokalne menu, poprzez kt re mo na modyfikowa spos b wyboru s w do t umaczenia oraz zmieni ownik z obco-polskiego na polsko-obcy lub odwrotnie. A Patrz Lokalne edycyjnego Edytowanie wicze lukowych Edycja wicze lukowych przy u yciu kolorowego edytora jest bardzo prosta. Polega ona na wzi ciu w nawiasy klamrowe ("{" oraz "}") fragmentu tekstu w danym wierszu. Po wczytaniu tekstu w czasie wicze tekstowych, w to miejsce pojawia si trzy kropki "{...}". Je eli tekst w luce jest d szy ni trzy litery to wiersz zostanie "skr cony", a je eli kr tszy to wyd ony. Gdy kto edytuje wiczenia lukowe w formie tabeli, to skr cenia lub wyd enia mog zaburzy regularny wygl d strony.S one jednak wa ne- - inaczej d wolnego miejsca mo e w pewnych wypadkach sugerowa prawid odpowied eli chcemy wi c redagowa wiczenia w formie tabeli i zale y nam na porz dnym wygl dzie to mo na skorzysta z faktu, e EV nie przesuwa kreski pionowej ( ) oraz dw ch kresek pionowych ( Przy edycji wicze lukowych nale y przestrzega nast cych regu 1. Luka musi by w ca ci zawarta w jednym wierszu tzn. nie mo e rozci si poprzez dwa lub wi cej wierszy. 2. W danym wierszu nie mo cej ni cztery luki. 3. Prosz zwraca uwag na kolejno nawias w. Je eli otworzono nawias "{" to musi on by zako czony nawiasem "}". 4. Istnieje mo redagowania luk pustych. W tym celu nale y umie pomi dzy nawiasami spacj ("{ }"). Przed zapisem tekstu na dysk program sprawdza, czy s zachowane te regu y. Je eli nie, to pojawi si meldunek o b dzie nawias w oraz numer wiersza, gdzie ten b d wyst puje. G By m c zapisa tekst na dysk trzeba z pocz tku b d poprawi Okno otwierania plik Okno umo liwiaj ce otwarcie pliku z tekstem do nauki zawiera linie o etykiecie "Nazwa". Je eli wczytywanie pliku odbywa si po raz pierwszy od momentu startu programu to po otwarciu okna pojawia si ka do katalogu konfiguracji oraz maska "*.roz", gdzie "roz" to rozszerzenie odpowiednie dla aktualnie uczonego j zyka. Je eli za w danej sesji pracy z EuroVokabel otworzono ju jaki plik, to by u wczytywanie nast pnego, ka ustawiana jest na katalog, w kt rym znajdowa ten ostatnio wczytany plik. Maska "*.roz" ukazuje si eli okno u ywane jest do wczytywania tekst w kolorowych. Gdy okno otwarte jest do wczytywania tekst w ASCII to maska jest "*.txt". > ej znajduje si lista o etykiecie "Pliki i katalogi", gdzie pokazane s wszystkie pliki odpowiadaj ce masce, a znajduj ce si w aktualnym katalogu oraz wszystkie istniej ce podkatalogi. Je eli nie znajduj stwo w g wnym katalogu nap du to w li cie znajduje si jeszcze symbol katalogu nadrz dnego "..\". Na samym dole znajduje si informacja o aktualnej ce, oraz o wyr nionej w li cie pozycji. Je eli jest to katalog, to pojawia si odpowiednia informacja. Dla pliku w tym miejscu podana jest jego wielko , nast pnie podane s informacje o dacie i czasie jego utworzenia. Wczytanie pliku, gdy pos uguje si oknem jest bardzo proste. Wystarczy odnale plik w drzewie katalog w i klikn go podw jnie myszk eli szukany plik jest w podkatalogu to trzeba z pocz tku do niego przej (np. te poprzez dwukrotny klik myszk ). Do katalogu nadrz dnego (czyli z powrotem) przechodzimy poprzez dwukrotny klik symbolu katalogu nadrz dnego "..\". Plik mo emy te wczyta markuj c jego nazw w li cie (poprzez jednokrotny klik myszk ) oraz u ycie przycisku "Otwieranie". Przycisk "Zaniechanie" przerywa wyszukiwanie pliku i wracamy do g wnego menu edytora. Je eli uwa stwo to za celowe, to mog stwo wpisywa nazwy plik w do linii ciowej albo zmieni w niej mask szukania. Og lnie mo na powiedzie eli w linii jest widoczna maska to u ycie przycisku "Otwieranie" poka e dopiero wszystkie pliki pasuj ce do maski, je eli za w linii widoczna jest nazwa konkretnego pliku to przycisk "Otwieranie" wczyta ten plik. eli chcemy zmieni d np. prze szukanie plik w na stacj dysk w elastycznych np. A: to nale y wpisa symbol tej stacji do linii wej ciowej np. A: i nacisn przycisk "Otwieranie". Mo na te od razu poda symbol nap du z mask np. A:\*.ang. W UWAGA 1: Operacj wczytywania tekst na wykonywa bez myszki. Wtedy trzeba wybiera poszczeg lne elementy okna przez TAB, w li cie u kursor by wyr dany plik czy katalog a nast pnie potwierdza r poprzez "ENTER". lnie o obs udze okien dialogowych prosz przeczyta w Okna dialogowe, a o obs udze list w Lista. UWAGA 2: eli nie znane s stwu poj cia takie jak ka, plik, katalog, drzewo katalog w, maska (podstawowe poj cia dla os b pracuj cych z komputerem klasy IBM), to prosz z nimi zaznajomi z podr cznika DOS-u lub z jakiegokolwiek innego podr cznika og lnie przedstawiaj cego prac z PC. Linia wej ciowa "Nazwa" po czona jest z oknem historii, gdzie przechowywane s poprzednie zapisy w linii. St na przejmowa nazwy plik w otwieranych uprzednio, bez konieczno ci ich szukania lub pisania. Okno "Zapis pliku jako" To okno umo liwia zapisanie pliku z nadaniem mu nowej nazwy albo wybranie pliku, kt ry zostanie "przepisany" now . Okno to zawiera lini wejsciow o etykiecie "Nazwa". Je eli w danej sesji pracy z EuroVokabel nie otworzono jeszcze adnego pliku, to po otwarciu okna pojawia si ka do katalogu konfiguracji oraz maska "*.roz", gdzie "roz" to rozszerzenie odpowiednie dla aktualnie uczonego j zyka. Je eli za w danej sesji pracy z EuroVokabel otworzyli Pa stwo ju jaki plik, to by u otwarcie nast pnego, ka ustawiana jest na katalog, w kt rym znajdowa ten ostatnio otwarty plik. 8 ej znajduje si lista o etykiecie "Pliki i katalogi", gdzie pokazane s wszystkie pliki odpowiadaj ce masce, a znajduj ce si w aktualnym katalogu oraz wszystkie istniej ce podkatalogi. Je eli nie znajdujemy si wnym katalogu nap du to w li cie znajduje si jeszcze symbol katalogu nadrz dnego "..\". Na samym dole znajduje si informacja o aktualnej ce, oraz o wyr nionej w li cie pozycji. Je eli jest to katalog, to pojawia si odpowiednia informacja. Dla pliku w tym miejscu podana jest jego wielko , nast pnie podane s informacje o dacie i czasie jego utworzenia. X Wybranie nazwy dla pliku, kt ry chc stwo zapisa gdy pos uguje si oknem jest bardzo proste. Je eli ma to by nowy plik to jego nazw wpisujemy do linii "Nazwa". Mo na te poda nazw z ca eli chcemy tworzony plik zapisa w konkretnym katalogu to wygodniej jest z pocz tku przej do tego katalogu a dopiero nast pnie wpisa nazw (bez ki). Rozszerzenia mo emy nie podawa , gdy program sam doda rozszerzenie odpowiednie do uczonego j zyka (je eli podamy inne rozszerzenie to program i tak je zmieni!). Je eli chcemy przepisa plik ju istniej cy to mo emy jego nazw (ewentualnie ze ) wpisa w linii "Nazwa". Wygodniej jest jednak odszuka dany plik w drzewie katalog w i klikn go podw jnie myszk eli szukany plik jest w podkatalogu to trzeba z pocz tku do niego przej (np. te poprzez dwukrotny klik myszk Przepisanie pliku ju istniej cego wymaga jeszcze potwierdzenia w oddzielnym oknie. Do katalogu nadrz dnego (czyli z powrotem) przechodzimy poprzez dwukrotny klik symbolu katalogu nadrz dnego "..\". Plik mo emy te wybra markuj c jego nazw w li cie (poprzez jednokrotny klik myszk ) oraz u ycie przycisku "Otwieranie". Przycisk "Zaniechanie" przerywa wyszukiwanie pliku i wracamy do g wnego menu edytora. Je eli uwa stwo to za celowe, to mo na wpisywa nazwy plik w do linii ciowej albo zmieni w niej mask szukania. Og lnie mo na powiedzie eli w linii jest widoczna maska to u ycie przycisku "Dalej" poka e dopiero wszystkie pliki pasuj ce do maski, je eli za w linii widoczna jest nazwa konkretnego pliku to przycisk "Dalej" wybiera ten plik. eli chc stwo zmieni d np. prze szukanie plik w na stacj dysk w elastycznych np. A: to nale y wpisa symbol tej stacji do linii wej ciowej np. A: i nacisn przycisk "Dalej". Mo na te od razu poda symbol nap du z mask np. A:\*.ang. T UWAGA 1: Operacje wyszukiwania plik na wykonywa bez myszki. Wtedy trzeba wybiera poszczeg lne elementy okna przez TAB, w li cie u kursor by wyr dany plik czy katalog a nast pnie potwierdza r poprzez "ENTER". lnie o obs udze okien dialogowych prosz przeczyta w Okna dialogowe a obs udze list w Lista. UWAGA 2: eli nie znane s stwu poj cia takie jak ka, plik, katalog, drzewo katalog w, maska (podstawowe poj cia dla os b pracuj cych z komputerem klasy IBM), to prosz z nimi zaznajomi z podr cznika DOS-u lub z jakiegokolwiek podr cznika og lnie przedstawiaj cego prac z PC. Linia wej ciowa "Nazwa" po czona jest z oknem historii, gdzie przechowywane s poprzednie zapisy w linii. St d mog stwo przejmowa nazwy plik w wybieranych uprzednio, bez konieczno ci ich szukania lub pisania. Okno "Id do wiersza" dialogowe "Id do wiersza" pozwala na podanie numeru wiersza, do kt rego chce si przenie kursor tekstowy. dany numer wiersza podaje si w linii ciowej. Linia ta posiada te okno historii, z kt rego mo na przej jaki wcze niejszy zapis. Okno t umaczenia *************************************************************************** wicze -> przej cie do wicze owa pokazywanego aktualnie w polach ciowych ZAPIS -> 1) przej cie s owa z tekstu do s ownika 2) swobodny dost p do s ownika Kasowanie -> wykasowanie pokazywanego s owa w s owniku Przej referencji Powr -> (widoczny po przej ciu do referencji) powr t z referencji Przegl danie listy *************************************************************************** W oknie t umaczenia pokazywane jest t umaczenie s owa, podczas wicze tekstowych lub w czasie edycji tekst w w kolorowym edytorze. R Okno zawiera dwa pola ciowe, w kt rych pokazywane jest w pe owo najlepiej pasuj ce do szukanego spo w znajdujacych si owniku. Z prawej strony znajduje si lista s w w s owniku. W rodku listy wyr nione jest znaczenie obcoj zyczne s owa, kt re jest pokazywane w polach wyj ciowych. Je eli kogo zainteresuj inne s owa, to mo na przegl list (w zwyk y spos b - por wnaj lista). Okno t umaczenia nie zawiera jednak linii ciowej, jak to jest w oknach przegl dowych do bezpo redniego wpisywania s owa, kt rego szukamy w li cie. Por wnaj np: Okno ownik Przegl eli chcemy dotrze do drugiego s owa, a otwarte jest okno t umaczenia, mo emy to zrobi nie w zale ci od tego, czy dane s owo jest w tek cie czy te nie. Je eli interesuj ce nas s owo wyst puje w tek cie, to nale y zamkn okno t umaczenia i w zwyk y spos umaczenia dla tego drugiego s owa. Por wnaj wiczenia tekstowe. Mo na te przycisku "Zapis", kt ry otwiera okno "Rozszerzanie, zmiany". Przycisk "Zapis" s y w zasadzie do wpisywania s w czy zwrot w, kt rych w s owniku jeszcze nie ma (o tym ni ej). mo na go jednak u wtedy, gdy chcemy mie dost p do s ownika nie zamykaj c tekstu, z kt rym pracujemy. Nale y wykasowa zapis pojawiaj cy si w linii wej ciowej okna "Rozszerzanie, zmiany" i wpisywa tam szukane s owo. eli w tek cie spotkali owo lub zwrot, kt rego nie ma jeszcze w s owniku a chcieliby my rozszerzy ownik o to s owo (zwrot), to mo przycisku "Zapis". Otwiera on okno "Rozszerzanie, zmiany", gdzie w linii wej ciowej pojawia si automatycznie s owo przej te z tekstu - wystarczy dopisa tylko znaczenie i mo owo wpisa do s ownika. O szczeg ach zapisu s w do s ownika wi cej w okno "Rozszerzanie, zmiany". ownika z tekstu mo na przejmowa e zwroty - pierwszy wyraz zostaje pokazany automatycznie, dalsze mo na przejmowa przasuwaj c kursor w prawo. $ UWAGA: 1.Przejmowanie dalszych wyraz w przy pomocy "kursor prawo" dzia a doputy, ki nie podejmie si adnych czynno ci edycyjnach w linii wprowadzania danych. Je eli chce si c przej z tekstu ca e wyra enie to nale je z pocz tku przej a dopiero potem ewentualnie edytowa 2.Przejmowane s tylko wyrazy znaduj ce si w linii pierwszego s owa i w linii poni ej do wyczerpania limitu znak w na s owo obce (tj. 76). W szczeg ci, gdy linia poni ej jest pusta to nic z niej nie zostanie przej te, a tak e nic z linii poni ej tej pustej. Okno t umaczenia posiada te przycisk: Kasowanie -> kasuje s owo ze s ownika oraz przycisk: wicze -> przejmujemy wyr nione s owo do zbioru wiczeniowego Patrz: uczenie W oknie t umaczenia mo na te przechodzi do referencji- prosz tam przeczyta na ten temat. Tam te opisana jest funkcja przycisku 7 Powr pokazuj cego si po przej ciu do referencji. Okno kolorowego edytora W oknie tym edytujemy teksty, kt re nast pnie mo na wykorzystywa w procesie uczenia si w obcych. 8 Funkcje poszczeg lnych klawiszy podane s w punktach: Przemieszczanie kursora Wstawianie Kasowanie Rozkazy blokowe Rozkazy lne informacje o obs udze okien podane s w okna EV. < Patrz te : Edytor kolorowy, Selektor koloru Podczas pracy z edytorem mo na otworzy dowolnie du o okien. Jedynym ograniczeniem jest wielko dost pnej pami ci operacyjnej komputera. EuroVokabel wczytuje ka dy tekst w ca ci do pami ci. Je eli otworzymy du o okien lub gdy edytowane teksty s bardzo d ugie (np. kilka tysi cy wierszy), to mo zdarzy e pami zostanie wyczerpana. W praktyce nie powinno si pisa tekst szych ni 1000 wierszy. Z jednej strony bowiem wystarcza to w zupe ci na rozdzia z podr cznika, a z drugiej d ugie teksty s "niepor czne" w obs udze (np. szukanie odpowiednich miejsc, d ugie wczytywanie, zapisywanie czy kopiowanie na dysk). O wyczerpaniu si pami ci program informuje oddzielnym komunikatem. Je eli ca a pami jest zaj ta to nie mo na wykonywa operacji edycyjnych, kt re wymagaj nowych zasob w pami ciowych tj. takich jak pisanie nowych znak w, wkopiowywanie tekstu do i z notatnika itd. By m c dalej pracowa z edytorem nale y (je eli to mo liwe) zmniejszy otwartych okien i plik w, albo zmniejszy redagowanego tekstu. Okno to posiada lokalne menu. Wyst w nim rozkazy modyfikuj ce przejmowanie s w do t umaczenia oraz umo liwiaj ce zmian ownika. $ Patrz Lokalne edycyjnego Okno "S ownik - Rozszerzanie, zmiany" W tym oknie dialogowym dokonujemy wpis w nowych s w do s ownik w EuroVokabel albo mo emy dokona zmian w zapisie starych. Nowe s owa mo emy ca kowicie od nowa wpisywa lub przejmowa je z tekstu. Poniewa przejmowanie z tekstu r ni si tylko tym, e w pierwszej linii ciowej pojawia si automatycznie s owo z tekstu (i nie trzeba go w zwi zku z tym wpisywa ) to dalsze wyja nienia b dotyczy y tylko zwyk ego wprowadzania s w. Prosz np. uwagi w wiczenia tekstowe. 3 ry okna znajduj dwie linie wej ciowe, kt rych etykiety okre ich przeznaczenie. D a w EuroVokabel jest ograniczona do 76 znak w a d umaczenia do 176 znak w. Aby wpisa nowe s owo nale y wprowadzi o oraz t umaczenie do odpowiednich linii wej ciowych i nast pnie nacisn przycisk ZAPIS eli zapisy w liniach by y prawid owe, to program umie ci nowe s owo w s owniku. Podczas wpisywania nowych s w nale y przestrzega nast cych regu 1) Pierwszy znak w pierwszej linii musi by liter 2) Zapis w drugiej linii nie mo z samych komentarzy, linia nie mo pusta. UWAGA: Znak ">" (ostry nawias prawy) ma w EV specjalne przeznaczenie. Przy u ywaniu tego znaku pojawia si jeszcze jedno ograniczenie co do wpisu s O tym prosz przeczyta w specjalny znak">". Gdy te regu y nie b przestrzegane to pojawi si meldunek o b dzie: "Niedozwolony zapis w linii wej ciowej". Program nie przyjmuje dwukrotnie tych samych hase - przy pr bie wpisania has a znajduj cego si owniku pojawi si odpowiedni meldunek o b dzie. Linie wprowadzania danch posiadaj lokalne linii. Podczas wprowadzania s owa do pierwszej linii, program r wnocze nie z wpisywaniem kolejnych liter, szuka takiego s owa znajduj cego si owniku,kt re alfabetycznie najbardziej pasuje do nowego zapisu. Wyr nia je w li cie oraz pokazuje w polach ciowych. Dzieje si to dlatego by nie traci czasu na wpisywanie s w, kt re znajduj owniku. W czasie wpisywania nowych hase na dowolnie przegl w zwyk y spos b list eli znajdziemy w li cie s owa, kt re chcieliby my umie w zbiorze wicze to mo na to wykona przyciskiem wicze Obie linie wej ciowe oraz pola wyj ciowe posiadaj lny schowek, co mo na wykorzystywa przy zapisie np. gdy nowe has o niewiele r ni si od innego to mo na co przekopiowa i tylko przeedytowa Patrz: lokalne linii Lokalne ciowego UWAGA 1: Do zbioru wiczeniowego s wek mo na przejmowa tylko s owa ze ownika obcoj zyczno-polskiego. Gdy jeste my w s owniku polsko-obcoj zycznym to przycisk "Do wicze " znika. UWAGA 2: wicze jest przejmowane zawsze tylko s owo wyr nione w danej chwili w cie i pokazane w polach wyj ciowych. Ewentualna zawarto linii ciowych nie ma znaczenia. UWAGA 3: eli jest w czona opcja konfiguracji "Od razu do wicze ", to przy zapisie nowego s owa do s ownika zostanie ono tak automatycznie umieszczone w zbiorze wiczeniowym. wicze nie pozwala na zapisanie danego has a podw jnie. Gdy dane has o znajduje si w zbiorze pojawi si odpowiedni meldunek. Je eli przej cie has a do wicze odby prawid owo, to ten fakt zostanie potwierdzony kr tkim "O'K". EuroVokabel ma komfortowe mo ci zapisu rodzaju s owa oraz do jakiej cz ci mowy dane s owo nale y. Z tymi mo ciami prosz zapozna w: Zapis rodzai Do oddzielania od siebie poszczeg lnych form czy znacze wybrany zosta rednik (;). Poszczeg lne znaczenia (formy) trzeba obowi zkowo oddziela rednikami, gdy tylko wtedy s one dla programu r nymi znaczeniami (formami) - jest to bardzo wa ne w wiczeniach. ? wpisywanie wielu form czy wielu znacze kombinacja N ALT+strza ka w prawo automatycznie wpisuje "; "- rednik i spacj na ko cu zapisu w linii. J ycie przycisku Zmiana pozwala na przeedytowanie ju istniej cego zapisu, by poprawi ewentualne b dy czy wprowadzi uzupe nienia. O dokonywaniu zmian prosz przeczyta w Zmiany zapisie wek. ) W oknie rozszerza i zmian istnieje te przycisk Kopiowanie rym mo na przekopiowa owo ze s ownika do linii wej ciowych. Mo to celowe je eli s owo, kt re wpisujemy jest podobne do ju znajduj cego si owniku. Wystarczy wkopiowa to stare i je troch przerobi , by mie nowy zapis. 3 "Kopiowanie" ma te jeszcze inn funkcj Poniewa opcjonalnie EV mo e mie ownik polsko - obcoj zyczny, to cz sto przy wpisywaniu danego s owa do s ownika mo na go wpisa do s ownika "w drug stron ". Poniewa nie zawsze to jest sensowne to program tego nie robi automatycznie. Je eli chcemy odwr owo tzn. na pierwszym miejscu postawi znaczenie polskie i wpisa je do s ownika polsko - obcoj zycznego, to nale y wkopiowa owo do linii wej ciowych a nast pnie dokona "Zmiany s ownika". Po zmianie s ownika w liniach pozostanie wkopiowana tre - tyle tylko, e odwr cona. Mo jeszcze w miar potrzeb przeedytowa i wpisa do tego drugiego s ownika (zwyczajnie - przyciskiem "Zapis"). n W oknie "Rozszerzanie, zmiany" mo emy korzysta z przechodzenia do referencji. Wtedy pojawia si w tym oknie A przycisk POWR O jego znaczeniu prosz przeczyta w Referencje. Okno "Zamiana tekstu" W linii ciowej o etykiecie "Szukanie" mo na poda fragment tekstu, kt ry chcemy zmieni w oknie edycyjnym. (licz tylko litery, r nice w kolorze nie s uwzgl dniane). Do linii tej mo na przejmowa tekst z okna edycyjnego poprzez kolejne naciskanie klawisza kursora w prawo. Przejmowanie tekstu jest mo liwe tak d ugo, a nie podejmie si jakichkolwiek innych czynno ci edycyjnych w linii. W linii o etykiecie "Zamiana przez" podajemy tekst, kt rym ma by zast piony tekst z linii "Szukanie". Tekst ten mo na pisa kolorowo i takim, kolorowym zostanie zast piony odszukany tekst. X Aktualny kolor liter i t a wybieramy w selektorze koloru, znajduj cym si u do u okna. Operacja "Zamiana" ma cztery opcje: 1) Du e lit. - je eli jest w czona to podczas wyszukiwania tekstu do zamiany rozr nia si pomi dzy du ymi i ma literami. 2) Tylko ca owa - gdy jest w czone to program odszukuje i zamienia, tylko te fragmenty, kt oddzielnymi s owami. Je eli szukany fragment jest cz jakiego to zostanie pomini 3) Z potwierdzeniem - gdy jest w czone, to po znalezieniu przez program fragmentu do zamiany, program da potwierdzenia, chcemy zamieni ten fragment. 4) Zamienia wszystko- gdy jest w czone to program zamienia wszystkie napotkane fragmenty do ko ca tekstu. Je eli ta opcja jest wy czona to program zamienia tylko pierwszy napotkany fragment. Okno szukania To okno dialogowe pozwala na odszukanie w tek cie s w lub ca ych fragment w tekstu je eli tylko takowe si w tym tek cie znajduj eli w momencie otwarcia okna szukania kursor tekstowy stoi na jakim owie, to to s owo automatycznie znajdzie si w linii ciowej. Dalsze s owa mo na przej do linii poprzez klawisz kursora w prawo pod warunkiem, e nie podj to do tej pory adnych czynno ci edycyjnych w tej linii. Linia posiada te okno historii ze s owami szukanymi wcze niej. I Szukanie mo na modyfikowa poprzez opcje: e litery" - gdy ta opcja jest w czona to program rozr nia przy szukaniu du e i ma e litery. "Tylko ca owa" - program odszukuje tylko ca owa, tzn. pomija te fragmenty, w kt rych szukany tekst jest tylko cz sk innego s "Od pocz tku tekstu"- wymusza rozpocz cie szukania zawsze od pocz tku tekstu "Od kursora" - szukanie rozpoczyna si od pozycji kursora do ko tekstu, pocz tkowy tekst jest pomijany. Po odszukaniu danego s owa program przenosi korsor tekstowy na koniec odszukanego fragmentu i zatrzymuje si eli chcemy powt szukanie danego fragmentu jeszcze raz w tek cie poni ej, to nale klawiszy CTRL+L Gdy danego tekstu nie znaleziono, to pojawia si odpowiedni komunikat. Okno notatnika W oknie notatnika przechowywane s kopiowane lub wyci te bloki tekstu. Je eli zachodzi taka potrzeba, to mo na tekst w notatniku edytowa . Blok tekstu, kt ry jest zaznaczony w notatniku, mo na wkopiowa w inne okna (w okno notatnika nie!) poprzez polecenie Obrabianie Wstawianie. U UWAGA: W edytorze EuroVokabel nie mo na przekopiowa cej ni 1000 linii naraz. Lokalne menu okna edycyjnego Okno edycyjne posiada lokalne menu, w kt rym wyst rozkazy modyfikuj ce przejmowanie s w do t umaczenia oraz zmian ownika. Trzy punkty lokalnego menu modyfikuj ce przejmowanie s w do t umaczenia dzia jak prze czniki, kt rymi mo i wy pewne opcje. Czy dana opcja jest w czona czy nie, mo na pozna po skr tach po prawej stronie komend. W zale ci od specyficznych cech j zyka, kt rego si uczymy, czasami korzystnie jest traktowa znak apostrofu (') jako liter nale do s owa np. gdy chcemy znale w angielskim s owniku O'K, albo uznawa es apostrof nie nale y do s owa np. gdy t umaczymy francuskie l'hotel, gdzie (l') jest tylko skr tem rodzajnika. Wychodz c tym rozr nieniom naprzeciw w lokalnym menu znajduje si komenda "Do apostrofu" - gdy j czymy, to s owo do t umaczenia b dzie wybierane tak, jakby apostrof nie nale do s owa - je eli za "Do apostrofu" wy czymy, to apostrof nale y do s Gdy w czymy "Na lewo od kursora" - do t umaczenia wybierana b dzie tylko cz znajduj ca si po lewej stronie kursora, gdy w czymy "Na prawo od kursora" to odpowiednio cz na prawo. Jest to czasami przydatne przy t umaczeniu wyraz onych z kilku innych (np. wyst puje to cz sto w niemieckim). Por wnaj te uwagi na temat s onych w Referencje. ^ Uwaga: Opcji "Na lewo od kursora" i "Na prawo od kursora" nie mo wnocze Patrz te Okno umaczenia. Punkt "Zmiana s ownika" pozwala na zmian aktywnwgo s ownika ze s ownika "obcoj zyczno - polskiego" na "polsko - obcoj zyczny", czy odwrotnie, je eli tylko jest w czona opcja: Konfiguracji "S ownik polsko - obcoj zyczny".