Ca│un Tury±ski

Negatyw twarzy Chrystusa z ca│unu Tury±skiego	Oblicze Pana Jezusa odtworzone na podstawie Ca│unu Tury±skiego w laboratoriach NASA.

Podstawowe informacje

Ca│un Tury±ski jest lnianym p│≤tnem o wymiarach 4,36 x 1,10 m. Widoczne s▒ na nim ╢lady nadpale± powsta│e podczas po┐aru z 1516 roku. Ma on s│omkowo┐≤│ty kolor i zobaczyµ na nim mo┐na dwa wizerunki cz│owieka - z przodu i z ty│u. Cz│owiek odbity na ca│unie ma przebite rΩce i nogi, rany w boku oraz na g│owie oraz ╢lady biczowania na plecach. Od razu nasuwa siΩ por≤wnanie z Jezusem Chrystusem. Wszystko wskazuje na to, ┐e Ca│un jest p│≤tnem, kt≤rym przykryto Jego cia│o po ╢mierci (╢ci╢lej m≤wi▒c po│o┐ono Go na jednej po│owie materia│u i przykryto drug▒), i na kt≤rym w niewyt│umaczalny spos≤b powsta│ obraz.

Ca│un znajduje siΩ obecnie w katedrze ╢w. Jana Chrzciciela w Turynie i jego historia znana jest dok│adnie od roku 1357, gdy zosta│ odnaleziony w ma│ej francuskiej wiosce Lirey. Co dzia│o siΩ z nim wcze╢niej - nie wiemy na pewno. Powsta│a jednak wielce prawdopodobna hipoteza, wed│ug kt≤rej p│≤tno przebywa│o w Edessie, nastΩpnie trafi│o do Bizancjum, gdzie po poczw≤rnym z│o┐eniu (tak, ┐e widoczna by│a tylko twarz) znane by│o jako tzw. mandylion. Po z│upieniu Bizancjum przez krzy┐owc≤w trafi│o do Francji. Wiele wskazuje na to, ┐e by│o tam przechowywane przez zakon Templariuszy. Przed kasat▒ zakonu trafi│o do Lirey, gdzie je odnaleziono.

Uwa┐am tΩ hipotezΩ za wielce prawdopodobn▒ - jednak nie chcia│bym jej teraz roztrz▒saµ. W tym artykule chcia│bym rozstrzygn▒µ kwestiΩ, czy ca│un jest autentyczn▒ relikwi▒, czy te┐ ╢redniowiecznym falsyfikatem.

Argumenty za autentyczno╢ci▒ Ca│unu

• Wizerunek na Ca│unie ca│kowicie odpowiada relacji z Pisma ªwiΩtego. Mo┐na na nim zobaczyµ zar≤wno ╢lady bicia, biczowania, ukoronowania cierniem jak i ukrzy┐owania. Jest to ca│kowicie zgodne ze znanym nam opisem mΩki Chrystusa.
• Obraz na Ca│unie to negatyw fotograficzny. I do tego tr≤jwymiarowy, gdy┐ na jego podstawie uda│o siΩ naukowcom uzyskaµ przestrzenny wizerunek postaci. Wydaje siΩ ca│kowicie nieprawdopodobne, aby ╢redniowieczny fa│szerz zada│ sobie tyle trudu, nie mog▒c nawet (nie znaj▒c procesu fotografii ani techniki komputerowej) oceniµ rezultat≤w swej pracy.
• Na p│≤tnie nie ma ╢lad≤w farby ani pΩdzla. W│≤kna nie s▒ posklejane, nie ma na nich ╢lad≤w pigmentu i zabarwione s▒ tylko zewnΩtrzne nitki.
• RΩce przebite s▒ nie w ╢rodku d│oni (jak przedstawia siΩ do dzi╢ na obrazach), lecz w nadgarstku. Badania naukowe dowiod│y, ┐e d│onie nie s▒ w stanie utrzymaµ na krzy┐u ciΩ┐aru cia│a i przebicie nadgarstka jest konieczno╢ci▒.
• W d│oniach widoczne s▒ tylko cztery palce, kciuki s▒ podwiniΩte pod sp≤d. Wbicie gwo╝dzia w nadgarstek powoduje parali┐ nerwu i samoczynne podgiΩcie kciuka. W ╢redniowieczu o tym nie wiedziano.
• Obr≤bka komputerowa zdjΩµ Ca│unu wykaza│a, ┐e na oczach znajduj▒ siΩ ma│e monety. W Palestynie istnia│ taki zwyczaj pogrzebowy, o czym w ╢redniowieczu r≤wnie┐ nie wiedziano.
• Na Ca│unie znaleziono py│ki ro╢lin zar≤wno z Palestyny, Azji Mniejszej jak i Francji - miejsc, gdzie Ca│un przebywa│.
• Postaµ na ca│unie przedstawiona jest w skr≤cie perspektywicznym. Wystarczy obejrzeµ ╢redniowieczne malowid│a - nie znano wtedy perspektywy. Ewentualny ╢redniowieczny fa│szerz musia│ byµ zatem geniuszem.

Negatyw oraz pozytyw przedniej czΩ╢ci Ca│unu Tury±skiego. Widoczne s▒ │atki naszyte po nadpaleniu p│≤tna w roku 1516. Po klikniΩciu w kt≤rekolwiek ze zdjΩµ obejrzeµ mo┐na powiΩkszenie.

Argumenty przeciw autentyczno╢ci Ca│unu

W zasadzie jest tylko jeden. W 1988 roku przeprowadzono datowanie Ca│unu metod▒ radioaktywnego wΩgla. Otrzymane wyniki wskazuj▒ na okres czasu pomiΩdzy rokiem 1260 a 1390. Jednak powstaj▒ tutaj spore w▒tpliwo╢ci:

• Metoda bada±, kt≤r▒ zastosowano, nie jest bezb│Ωdna. Zdarza│y siΩ pomy│ki i r≤┐ne datowanie tych samych pr≤bek przez r≤┐ne laboratoria.
• Doktor Leoncio A. Garcia-Valdes, kt≤ry bada│ Ca│un w roku 1993, stwierdzi│: "Wyniki datowania Ca│unu Tury±skiego za pomoc▒ radioaktywnego wΩgla przeprowadzonego w 1988 roku w laboratoriach uniwersytet≤w w Arizonie, Oxfordzie i Zurychu s▒ wynikiem u╢rednienia wΩgla radioaktywnego z celulozy w p│≤tnie Ca│unu oraz wΩgla z mikroorganizm≤w Lichenothelia i Rhodococus, oraz pokostu znajduj▒cego siΩ na lnianych w│≤knach".
• Modlitewnik WΩgierski - manuskrypt datowany na rok 1190 przedstawia Chrystusa z d│o±mi u│o┐onymi tak, jak na Ca│unie (z kciukami podgiΩtymi pod sp≤d). W tej samej ksiΩdze mo┐na znale╝µ rysunek Zmartwychwstania Pa±skiego, na kt≤rym widaµ p│≤tno z plamkami, u│o┐onymi tak samo, jak otworki w Ca│unie Tury±skim, powsta│e przed po┐arem z XVI wieku (wiemy o tym, gdy┐ w 1516 roku - przed po┐arem - sporz▒dzono kopiΩ ca│unu, na kt≤rej zaznaczono te same uszkodzenia, co we wspomnianym manuskrypcie).
• Wizerunki Chrystusa spomiΩdzy VI a XII wieku │udz▒co przypominaj▒ obecne. Przed tym okresem przedstawiano Go zazwyczaj jako pozbawionego brody m│odzie±ca. Portrety z brod▒ i d│ugimi w│osami, kt≤re wtedy powstawa│y, bardzo siΩ od siebie r≤┐ni│y. Nag│▒ zmianΩ z VI wieku wyt│umaczyµ mo┐na ujawnieniem wspominanego w tym artykule bizantyjskiego mandylionu, na kt≤rym wzorowane by│y nowe obrazy. Najbardziej rzucaj▒cym siΩ w oczy podobie±stwem jest ╢lad w kszta│cie litery V pomiΩdzy brwiami na ca│unie, kt≤ry znale╝µ mo┐na r≤wnie┐ na wielu ikonach z tego okresu.

Podsumowanie

Nie znamy co prawda ca│ej historii Ca│unu, jednak istniej▒ bardzo prawdopodobne hipotezy na ten temat. Istniej▒ badania, kt≤rych wyniki wskazuj▒ na ╢redniowieczny rodow≤d Ca│unu, jednak s▒ one kwestionowane przez autorytety naukowe. Co wiΩcej - s▒ one jedynym argumentem przeciw jego autentyczno╢ci. Dodaµ jeszcze muszΩ, ┐e nawet ci naukowcy, kt≤rzy uwa┐aj▒ Ca│un za falsyfikat, nie maj▒ pojΩcia, w jaki spos≤b dokonano fa│szerstwa, a tak┐e po co fa│szerz mia│by tworzyµ tak doskona│e dzie│o, i to w czasach, w kt≤rych m≤g│ sprzedaµ za wysok▒ cenΩ byle jak▒ ko╢µ, jako relikwiΩ kt≤rego╢ ze ╢wiΩtych. Je╢li za╢ chodzi o naturalne powstanie wizerunku - wsp≤│czesne pr≤by z cia│ami pokrytymi potem i krwi▒, a nawet z podgrzewanymi do wysokiej temperatury manekinami z metalu, nie da│y zadowalaj▒cego rezultatu. Tak wiΩc Ca│un Tury±ski pozostaje do dzisiaj niewyja╢nion▒ zagadk▒ dla sceptyk≤w oraz cudown▒ relikwi▒ dla chrze╢cijan.
 
opracowa│ Tomasz Dajczak