Wat is het Internet?
Als er over het Internet gepraat wordt, roept men vaak het beeld op van "een
informatiesnelweg" of een reusachtig spinnenweb. In werkelijkheid is het Internet
een verzameling computers die met elkaar in verbinding staan om allerlei informatie
uit te wisselen. Dat wordt een open informatienetwerk genoemd omdat het toegankelijk
is voor iedereen. En inderdaad, de structuur van dat netwerk ziet er even ingewikkeld
uit als het web van een spin, en de gegevens kunnen er even snel de ronde doen
als een raceauto op een autosnelweg, maar daar houdt elke vergelijking op. Omdat
het Internet een netwerk van computers is, moeten deze fysiek met elkaar in
contact staan. Alle belangrijke punten van het netwerk zijn dan ook met elkaar
verbonden via kabels. Deze kabels hebben de bijzondere eigenschap dat zij binnen
dezelfde tijdspanne een grote hoeveelheid gegevens kunnen laten rondgaan en
dat zij voortdurend contact houden tussen alle zenuwcentra van het Internet.
De meeste gebruikers krijgen toegang tot het Internet via het telefoonnet. Zodra
een computer is aangesloten op de rest van het netwerk, kan hij met alle andere
computers op het Internet in verbinding treden. Maar zodra het telefonisch contact
beδindigd is, bestaat deze computer niet meer op het Netà tot het volgende telefonische
contact.
Waar komt het Internet vandaan?
Meestal beeldt men zich in dat het Internet een recent verschijnsel is dat door
iedereen ontdekt werd in de lente van '94. Nochtans viert het Internet binnenkort
zijn dertigste verjaardag. Paradoxaal genoeg was dit communicatiemiddel dat
voor iedereen openstaat aanvankelijk een topgeheim project, ontwikkeld door
het Amerikaanse Ministerie van Defensie. Om dit project te begrijpen moeten
we het situeren in zijn initiδle context. We zijn in de jaren '60 en er woedt
een koude oorlog tussen het Oostblok en het Westen. De grote militaire centra
en de politieke overheid moeten voortdurend met elkaar in contact kunnen blijven,
ingeval er zich een nucleaire aanval voordoet. Vanuit deze angstsituatie ontstaat
het project van een informaticanetwerk dat alle grote computers van de militaire
bases en van de universitaire onderzoekscentra onderling verbindt. Het voordeel
van dit netwerk lag in het feit dat, als de verbinding tussen twee computers
afgesneden was, zij dan toch nog met elkaar in verbinding konden blijven, dankzij
de rest van het netwerk. Langzaam maar zeker verdween het spook van de koude
oorlog in de vergeethoek en werd dit Net het meest gebruikte informatiehulpmiddel,
eerst voor onderzoeksmensen en daarna voor universiteitsstudenten. Het Internet
heeft zich overigens via de universiteiten verspreid in Europa. Maar het is
ongetwijfeld dankzij het gebruik voor ludieke en commerciδle doeleinden dat
het grote publiek een groeiende interesse is gaan tonen voor het Internet.
Waartoe dient het Internet?
Het Internet dient v≤≤r alles om informatie uit te wisselen. Waar u ook bent,
als u beschikt over een toegang tot het Internet, hebt u maar een paar seconden
nodig om gegevens door te sturen naar de andere kant van de wereld. Op basis
van dit principe biedt het Internet de mogelijkheid om alle mogelijke uitwisseling
van informatie tot stand te brengen zonder rekening te houden met de afstand
tussen de twee partijen. En uiteraard is dit principe van toepassing op zo uiteenlopende
gebieden als het opzoeken van documentatie, het sturen van post, de aankoop
via postorder, pers, reclame of cultuur. Maar dat is niet alles; het Internet
biedt zijn gebruikers de middelen aan om het Net verder te doen evolueren. Het
Net biedt evengoed de gelegenheid om toegang te krijgen tot een volledige documentatie
als tot de werktuigen waarmee deze documentatie is aangemaakt. Zo zijn de mogelijkheden
van het Internet voortdurend in ontwikkeling en wordt de lijst van toepassingen
voortdurend langer.
Wat vind ik op het Internet?
Allerlei zaken: goede dingen zowel als slechte. Het Internet is een weerspiegeling
van de maatschappij waarin we leven. De briljantste ideeδn staan er naast de
banaalste projecten. Maar het is juist omdat het Internet is wat u ervan wilt
maken dat het een creatieve ruimte is die zijn weerga niet kent. Beslist u zelf
maar hoe u uw hoekje op het Internet naar uw smaak wilt inrichten als u niet
vindt wat u zoekt.
Wie leidt het Internet?
Niemand leidt het Internet. Of beter: niemand en iedereen tegelijk. De infrastructuur
van het netwerk hoort toe aan de ondernemingen en organisaties die het op poten
hebben gezet. Dat zijn voor het merendeel de multinationals of overheidsinstellingen
die eigenaar zijn van de bekabeling en de schakelingen waaruit het netwerk is
samengesteld. Maar meer dan deze materiδle zaken bezitten zij niet. Op het Internet
kunnen gegevens verschillende wegen afleggen om een bepaalde plaats te bereiken.
Er bestaat dus geen monopolie, en er is geen punt waar men verplicht voorbij
moet gaan. Het enige wat misschien verplicht genoemd kan worden is het feit
dat u zelf een aansluiting moet hebben op het Net. Praktisch gezien verdelen
verscheidene instellingen de taak om het Internet te organiseren onder elkaar.
De Internet Architecture Board en de Internet Engineering Task Force beheren
de technische ontwikkelingen en formuleren daar richtlijnen over, terwijl de
Internet Society zich richt naar het grote publiek en zich vooral bezighoudt
met de promotie van het Internet. Tenslotte is er ook het beheer van de namen
van de domeinen. Daarmee houden verschillende organen zich bezig: RIPE voor
Europa, APNIC voor Aziδ en het gebied rond de Stille Oceaan, en InterNIC voor
de VS en de rest van de wereld.
Hoe werkt het Internet?
Het Internet is gebaseerd op het TCP/IP-protocol. Dat staat voor Transfer Control
Protocol/Internet Protocol. Het gaat hier om een computertaal waardoor computers
van verschillende merken en systemen met elkaar in verbinding kunnen treden.
Maar daar houdt de rol van TCP/IP niet mee op. TCP/IP zorgt ook voor de routing
van de gegevens, d.w.z. het stuurt de gegevens die in uw computer binnenkomen
en de gegevens die eruit vertrekken naar de juiste plaats. Als u erover denkt
om een Internetaansluiting aan te vragen, dan moet u zich er eerst van vergewissen
of uw computer deze taal wel verstaat. Wees gerust, alle recente computers kunnen
deze taal verstaan; de meeste leveranciers van toegang tot het Internet (of
Internet Access Providers) zullen u de nodige informatie meegeven om het protocol
TCP/IP op uw computer te installeren als dat nodig zou blijken te zijn.
Wat is het verschil tussen het Web en het Internet?
Het Internet is een netwerk dat computers met elkaar verbindt, terwijl het Web
(afkorting van World Wide Web of wereldwijd web) een interface is waardoor de
Internetter intu∩tief door de bladzijden van het Net kan navigeren. Omdat het
gebruik van het web zo eenvoudig is, heeft het zich al gauw opgedrongen als
de vanzelfsprekende ondersteuning voor toegang tot het Internet. Het is gebaseerd
op het principe van de hypertext, een systeem waarmee informatica-objecten aan
elkaar gerelateerd of gelinkt kunnen worden om zo de toegang voor de gebruikers
te vergemakkelijken. Met het web kunt u reizen door alle kronkels van het Internet
zonder dat u daar enige informaticakennis voor nodig hebt.
Wat is een server?
Een server is een computer die permanent in verbinding staat met het Internet
en informatie beschikbaar maakt. Er zijn verschillende types: Webpages, e-mail,
domeinnamen, enz. We gebruiken clients om een verbinding te maken met de server.
Zo is Outlook Express bijvoorbeeld een e-mailclient, terwijl Internet Explorer
(hoofdzakelijk) een Webclient is. Het hele Internet is opgebouwd rond de client/server-architectuur.
Wat zijn de adressen op het Internet?
Wanneer een computer een bepaald gegeven laat circuleren op het Internet, dan
maakt hij gebruik van wat men een IP-adres noemt. Dat is een adres bestaande
uit een reeks van 4 cijfers tussen 0 en 255. Dankzij zo'n adres weten de computers
die aangesloten zijn op het Internet waar ze gegevens naartoe moeten sturen
of waar ze gegevens moeten gaan ophalen. Omdat het moeilijk is dergelijke adressen
te onthouden, is er een conversiesysteem ge∩nstalleerd, de zogenaamde DNS-servers
(Domain Name Servers). Wanneer u aan uw computer vraagt om een gegeven op te
zoeken op een site, geeft u een alfanumeriek adres in van het type http://www.yucom.be.
Vervolgens vraagt de computer aan de DNS-server om dit adres om te zetten in
een IP-adres. Zo weet uw computer op welke machine hij de gegevens moet gaan
zoeken die u hebt opgevraagd. Al deze conversies en doorschakelingen gebeuren
in enkele seconden en zonder dat u er iets voor hoeft te doen. U moet enkel
het adres ingeven van de site die u wilt bezoeken en het Internet doet de rest.
Wat is een domeinnaam?
Een domeinnaam is een begrijpelijk en makkelijk te onthouden adres, dat dient
om sites en Internetdiensten terug te vinden. In het adres "http://www.yucom.be"
bijvoorbeeld is "yucom" de domeinnaam, "www" duidt de provider of webserver
aan en "be" het land waarin de domeinnaam geregistreerd is.
Wat betekent "http://"?
Dit letterwoord, dat men meer en meer tegenkomt in dagelijks gebruik, betekent
eigenlijk "HyperText Transfer Protocol". Zonder al te zeer in technisch jargon
te treden, is dat het protocol dat het Web mogelijk maakt. Het vertelt uw Internet
browser dat u een bepaalde site wil raadplegen, en niet downloaden bijvoorbeeld
(in dat geval geldt immers "ftp://" of File Transfer Protocol), enz. Let er
wel op alle karakters van het betreffende protocol in te tikken. Voor de recentste
versies van talrijke Internetbrowsers is de indicatie "http://" echter overbodig
geworden. Nu volstaat een eenvoudig "www.yucom.be" bijvoorbeeld.
Wat is hypertext?
Het voordeel van hypertext over andere methodes van gegevenspresentatie is zijn
niet-lineaire karakter. Met hypertext kunt u een tekst nog altijd lezen op de
traditionele manier, zoals u een boek leest, maar hypertext heeft een belangrijk
bijkomend voordeel: dankzij de hypertextverbinding of hyperlink kan de lectuur
verdiept worden door er bijkomende informatie aan toe te voegen of door te verwijzen
naar andere delen van het document, of naar andere documenten. Deze verbinding
bestaat veelal uit een onderlijnd woord, dat een andere kleur heeft dan de rest
van de tekst. Gewoonlijk kiest men daarvoor blauw. Dankzij deze hyperlink wordt
de continu∩teit tussen de verschillende webpagina's verzekerd en is het Internet
de grootste keten van gegevens ter wereld. Deze hyperlinks beginnen ook hun
intrede te doen in buroticatoepassingen zoals de bekende tekstverwerker Microsoft
Word.
Wat is HTML?
HTML of HyperText Markup Language is de "programmeer"-taal die op de webpagina's
gebruikt wordt. Dankzij HTML is de inhoud van de webpagina's toegankelijk voor
alle gebruikers van het Internet, welk type computer ze ook gebruiken. Het is
deze multiplatformeigenschap die van HTML de standaard interpretatiecode voor
het World Wide Web heeft gemaakt.
Wat is een URL?
Elke webpagina heeft een uniek adres of URL (Universal Resource Locator). Dankzij
dit adres kunt u de pagina terugvinden op het Net, zoals u een bestand kunt
terugvinden op een computer via een pad. "http://www.yucom.be/services" is een
URL die verwijst naar de www-site yucom.be, rubriek "services".
Wat is een homepage?
Een homepage of persoonlijke pagina is een ruimte op het web die u kunt vormgeven
zoals u dat wenst. Deze pagina dient dan als uw visitekaartje op het Net en
helpt andere gebruikers u te ontdekken. Uiteraard is het aan u om deze homepage
te construeren. En zodra de homepage gerealiseerd is, moet u nog een manier
vinden om hem op het web onder te brengen opdat hij permanent toegankelijk zou
zijn. Evenmin als het nodig is om permanent in verbinding te staan met het Net
om elektronische post te ontvangen - want een server slaat de boodschap op als
u niet aangelogd bent - is het niet noodzakelijk (en niet aan te raden) om permanent
aangesloten te zijn op het Internet om er informatie op te verspreiden. Webservers
zorgen ervoor dat de webpagina's permanent toegankelijk zijn. Zo'n server is
gemakkelijk te vinden, aangezien alle Internetproviders erover beschikken en
u er een bepaalde hoeveelheid schijfruimte op toekennen. Als die ruimte u te
beperkt lijkt of niet bij u in de smaak valt, dan moet u weten dat er talloze
diensten bestaan op het Internet waar u een homepage kunt onderbrengen. Deze
diensten bieden u een gratis plaats aan voor uw website zolang het niet gaat
om een site met een commercieel karakter.
Hoe vind ik een adres op het Internet?
Er bestaan geen regels waarmee een adres kan gedefinieerd worde, aan de hand
van de naam van een persoon of een onderneming. Natuurlijk lijkt het adres op
de Internetsite (of website) van een onderneming wel vaak op de naam van de
onderneming, Net zoals het adres van de elektronische post (of e-mail) van een
gebruiker vaak zijn naam of zijn voornaam bevat. Maar er bestaat geen mirakeloplossing
om een "fysieke" naam te vertalen naar een Internetadres. Deze adressen worden
bepaald door een reeks factoren waar de gebruikers vaak geen zeg in hebben.
En zoals met alle informaticagegevens, moet u ook hier zeer nauwkeurig te werk
gaan en de adressen die u hebt gevonden of gekregen letter voor letter kopiδren
zonder ook maar iets weg te laten. Er bestaan verscheidene gidsen en lijsten
van Internetadressen. Wij zullen dieper ingaan op deze vraag in het hoofdstuk
dat handelt over het navigeren op het Internet (het zogenaamde "surfen").
Wat is e-mail?
E-mail is de afkorting van "electronic mail" of elektronische post. U kunt er
brieven mee sturen en ontvangen in een elektronische postbus die u kunt raadplegen
vanop eender welke computer die aangesloten is op het Net. U hoeft niet op het
Internet te zitten op het ogenblik dat de post verstuurd wordt, om deze elektronische
berichten te kunnen ontvangen. De elektronische brieven worden namelijk opgeslagen
op een mailserver (d.w.z. een machine die berichten opslaat en doorstuurt).
Als een gebruiker aansluiting maakt met het Internet en zijn postbus leegmaakt,
dan worden alle nieuwe berichten naar hem doorgestuurd. Elke Internetgebruiker
heeft zijn eigen elektronische adres waarmee hij berichten kan zenden en ontvangen.
Hoe ziet een e-mail adres eruit? Het is al een gewoonte geworden om e-mail adressen
te vermelden op visitekaartjes. Zo'n e-mailadres bestaat allereerst uit de naam
van de postbus. Doorgaans gebruikt men "voornaam.naam" of "voornaam_naam". Daarna
komt het teken "@" of apenstaartje dat dienst doet als scheidingsteken. Het
volgende element is de naam van de host ('gastheer'), d.w.z. de server die de
post bijhoudt, bijvoorbeeld Yucom. Het adres eindigt met het domein. Voor Belgiδ
bijvoorbeeld is dat ".be". Een volledig adres heeft dus de vorm "voornaam.naam@yucom.be".
Wat is "downloaden"?
Downloaden is niet meer of minder dan het kopiδren van gegevens die op het Internet
beschikbaar zijn, in het geheugen van u eigen computer. Zo kunt u bijvoorbeeld
teksten, beelden, geluiden, video-opnames, software, enz. bewaren. Meestal kan
downloaden op een zeer eenvoudige manier: een klik met de muis volstaat.
Wat is de bandbreedte?
De bandbreedte stemt overeen met de maximale hoeveelheid informatie die tijdens
een verbinding kan worden doorgegeven, of het nu gaat om een huurlijn of een
telefonische toegang tot het Internet. Daar waar een telefoonlijn gewoonlijk
een bandbreedte bestrijkt van ▒ 56 Kbps (Kilobytes per seconde), bereiken de
huurlijnen een aanzienlijk groter debiet tot zelfs 155 Mbps (megabytes per seconde).
Terwijl echter het doorsturen van tekst of beelden met kleine afmetingen weinig
bandbreedte vergt, zijn de toepassingen van telefonie of video, die een veel
"rijkere" en dus overvloedigere informatie vergen, veel gulziger en dragen zij
bij tot de verzadiging van het Net.
Hoe kan ik mij oriδnteren op het Internet?
Als u voor de eerste keer gebruik maakt van het Internet, dan vraagt u zich
wellicht af waar u moet beginnen. U kent nog geen sites, laat staan hun adres.
Vanuit dat oogpunt is Internet juist heel waardevol omdat het u verschillende
hulpmiddelen ter beschikking stelt waarmee u zich kunt oriδnteren op het web,
en sites of elektronische adressen kunt opzoeken. Deze hulpmiddelen worden verdeeld
in twee categorieδn: indexen en zoekrobotten. De indexen zijn geordende lijsten
van hyperlinks, doorgaans met een korte beschrijving, die u weer doorverwijzen
naar andere sites. Er bestaan dergelijke trefwoordenregisters per land, per
onderwerp, per gebruikersgemeenschap enz. Deze techniek vraagt een handmatige
aanpak: bepaalde Internetters krijgen dus de opdracht om deze lijsten bij te
werken door er de links naar verdwenen sites uit te halen en links naar nieuwe
sites aan toe te voegen. Om een index te raadplegen hoeft u enkel te klikken
op categorie en subcategorie tot u uiteindelijk uitkomt bij het gezochte onderwerp.
Zoekrobotten zijn in feite machines die het Net voortdurend doorzoeken naar
de gevraagde pagina's; zij inventariseren die in functie van bepaalde sleutelwoorden.
U kunt gebruik maken van een zoekrobot door hem een paar van die sleutelwoorden
voor te leggen; hij zal u dan een lijst geven van relevante pagina's in de vorm
van hyperlinks. U hoeft dan alleen nog op die hyperlinks te klikken om de pagina's
in kwestie te kunnen raadplegen. De index geeft u eigenlijk een eerste idee
over de inhoud en is daarom vergelijkbaar met de inhoudstafel van een boek,
terwijl de zoekrobot meer weg heeft van een register in de klassieke zin van
het woord (d.w.z. een lijst van trefwoorden die op bepaalde bladzijden van het
boek te vinden zijn).