W wielu miejscach Ameryki ªrodkowej le┐▒ a ziemi kamienne kule. Ich rozmiary siΩgaj▒ od kilku centymetr≤w do oko│o trzech i p≤│ metra ╢rednicy, za╢ waga dochodzi do kilkunastu ton. Niekt≤re, nawet najwiΩksze, s▒ prawie idealnie okr▒g│e, z dok│adno╢ci▒ o piΩciu milimetr≤w, i patrz▒ce na nie, trudno oprzeµ siΩ wra┐eniu, ┐e musia│y byµ robione przez cz│owieka. Kto je widzia│, kiedy i w jakim celu? W 1945 roku w meksyka±skim stanie Veracruz, na terenie licz▒cych oko│o trzech tysiΩcy lat ruin olmeckich, doktor Matthew W. Stirling odkry│ liczne bazaltowe kule o ╢rednicy oko│o osiemdziesiΩciu centymetr≤w. P≤╝niej w pobli┐u Palmar Sur (Costa Rica) znalaz│ znacznie wiΩksze, tym razem granitowe kule, o ╢rednicy przekraczaj▒ce wzrost doros│ego mΩ┐czyzny. Nie le┐a│y i tworzy│y konfiguracje najwyra╝niej celowe. Po dwudziestu latach, w roku 1967, M.W.Stirling otrzyma│ telefon, kt≤ry sprawi│, ┐e tajemnica kamiennych kul zaczΩ│a siΩ rozja╢niaµ, choµ nie wyja╢ni│a siΩ do ko±ca. Dzwoni│ in┐ynier g≤rnictwa, Ernest Gordon, powiadamiaj▒c, ┐e natkn▒│ siΩ w Meksyku na kilka olbrzymich kul o rozmiarach od metra osiemdziesi▒t do dw≤ch i p≤│ metra ╢rednicy. Spoczywa│y na zboczy g≤ry w stanie Jalisco, w ╢rodkowozachodniej czΩ╢ci Meksyku, w pobli┐u starej kopalni srebra, zwanej Piedra Bola. Wiele lat przedtem in┐ynier pracowa│ w owej kopalni jako nadzorca i ju┐ w≤wczas widzia│ jedn▒ z takich kul. Znajdowa│a siΩ u wej╢cia do kopalni. Zaciekawiony by│ pochodzeniem, jednak nie m≤g│ przeprowadziµ ┐adnych bada± z powodu krΩc▒cych siΩ w pobli┐u bandyt≤w. Kiedy po latach ponownie znalaz│ siΩ w kopalni, odkry│ cztery nowe kule. M.Strling i E.Gordon, wraz z ┐onami, zorganizowali ekspedycjΩ badawcz▒, do kt≤rej przy│▒czy│a siΩ, nomen omen, Doris Stone, autorka pierwszego naukowego artyku│u, po╢wiΩconego zagadce kamiennych kul z Costa Rica. Gdy uczestnicy wyprawy przybyli na miejsce, wspiΩli siΩ po zboczu i w pobli┐u wierzcho│ka ujrzeli wspania│e, choµ naruszone zΩbem czasu, olbrzymie kamienne kule. By│y czΩ╢ciowo zasypane, wiΩc zatrudniono miejscowych robotnik≤w, trzech braci Lopez, kt≤rzy zajΩli siΩ ich odkopaniem i oczyszczeniem. Wkr≤tce znaleziono w s▒siedztwie sze╢µ kolejnych kul, a nastΩpnego dnia jeszcze wiΩcej, tym razem jedena╢cie. Wszystkie dwadzie╢cia dwie kule nie le┐a│y przypadkowo porozrzucane, lecz tworzy│y foremny prostok▒t. Kto╢ zada│ sobie kiedy╢ wiele trudu, ┐eby je tak rozmie╢ciµ. Ale kto to by│, tego nikt nie wiedzia│. Trzeciego dnia jeden z braci, Jesus Lopez, rzuci│ od niechcenia uwagΩ, kt≤ra zelektryzowa│a badaczy. "W Aqua Blanca- zaraz za szczytem wzg≤rza jest mn≤stwo takich kul, le┐▒cych na ziemi." Naukowcy oniemieli. W gor▒czkowym po╢piechu wynajΩto koni i wszyscy ruszyli na poszukiwanie nowych kul. Gdy przybyli na miejsce, stanΩli jak wryci, urzeczeni niezwyk│ym widowiskiem. Jesuse Lopez m≤wi│ prawdΩ, ale to nie wszystko. To bowiem, co zobaczyli, przesz│o ich naj╢mielsze oczekiwania. Pocz▒tkowo ujrzeli tylko jedn▒. Zaraz za ni▒ le┐a│a jednak nastΩpna, a dalej, w w▒wozie, le┐a│y setki dalszych. Wype│nia│y ca│▒ dolinΩ, tworz▒c gigantyczn▒ aleje kamiennych kul! WiΩkszo╢µ mia│a metr osiemdziesi▒t ╢rednicy. Wszystko bu│o by do zniesienia, gdyby nie ta potworna ich ilo╢µ. W tej sytuacji badacze zaczΩli w▒tpiµ ich sztuczne pochodzenie.. A je┐eli by│y tworem przyrody, to w jaki spos≤b powsta│y? I co zrobiµ z ich granitowymi siostrami, kt≤re w ┐aden spos≤b nie sprawia│y wra┐enia tworu natury? Stan▒wszy przed zagadk▒, z kt≤r▒ nie mogli sobie poradziµ, archeolodzy wezwali na pomoc geolog≤w: Williama Melsona ze Smithsonian Institution i Roberta Smitha z U.S. Geological Survey. W marcu 1968 roku di Aqua Blanca wyruszy│a nowa wyprawa. Przeprowadzono liczne badania w "alei kul" i zagadka zosta│a. Wielkie kamienne kule z Aqua Blanca powsta│y czterdzie╢ci milion≤w lat temu, w trzeciorzΩdzie, na skutek krystalizacji wyrzuconego w powietrze tufu wulkanicznego> Tw≤rc▒ kamiennych kul s▒ prehistoryczne wulkany! Ale co z granitowymi kulami z Costa Rica? Czy i one s▒ zaskakuj▒cym wytworem si│ przyrody? Eksperci ponownie wziΩli siΩ do pracy. Tym razem diagnozy by│y ca│kowicie odmienne: granitowe kule zosta│y zrobione rΩk▒ cz│owieka! Doktorzy W. Melson i Robert Smith nie mieli ┐adnych w▒tpliwo╢ci: "W spos≤b naturalny ska│y granitowe w ┐adnych warunkach nie utworzy│y formy idealnie kulistej". A wiΩc jednak Aztekowie, Olmekowie lub inni dawni mieszka±cy Ameryki ╢rodkowej przy│o┐yli do tego swoj▒ rΩkΩ. Tajemnica kamiennych kul zosta│a tylko czΩ╢ciowo wyja╢niona. S▒ dwa, r≤┐ni▒ce siΩ pochodzenia, rodzaje kul- fakt, kt≤ry do pewnego stopnia zbija│ z tropu dotychczasowych badaczy. Jedne s▒ tworem naturalnym, powsta│ymi przed milion≤w lat na skutek wybuch≤w czynnych w owym czasie wulkan≤w, drugie s▒ sztuczne, gdy┐ zosta│y obrobione przez cz│owieka. Aztekowie wierzyli, ┐e cia│a niebieskie s▒ pi│kami, w kt≤re graj▒ bogowie. Mo┐e chcieli ich sobie zjednaµ, proponuj▒c im grΩ na Ziemi, na przygotowanym przez nich boisku? Na my╢l, ┐e bogowie graj▒ w pi│kΩ, mog│y zaprowadziµ kamienne kule z Aqua Blnca i innych miejsc, o kt≤rych nie mieli pojΩcia, ┐e powsta│y na skutek wybuch≤w wulkan≤w. Czy┐by my╢leli, ┐e bogowie ich porzucili, zostawiaj▒c boisko zape│nione kamiennymi pi│kami? A mo┐e uk│adaj▒c kule, tak naturalne jak obrobione przez nich samych, w geometryczne formacje, odtwarzali w ten spos≤b wygl▒d nieba, przesuwaj▒c kule zgodnie z ruchem planet na niebie?