Niniejszy przewodnik adresowany jest do os≤b niepe│nosprawnych, kt≤rzy poszukuj▒ informacji na temat pracy zdalnej. Przez pracΩ zdaln▒ (telepracΩ) rozumie siΩ pracΩ wykonywan▒ w domu lub odleg│ym miejscu pracy, z dala od siedziby firmy. WiΩkszo╢µ os≤b, kt≤re pracuj▒ zdalnie, wykonuje swoje obowi▒zki zawodowe jeden lub wiΩcej dni w tygodniu, ale nie codziennie. Jednak niekt≤rzy niepe│nosprawni pracownicy zdalni pracuj▒ w domu w pe│nym lub prawie pe│nym wymiarze godzin.
Przewodnik opracowano g│ownie w oparciu o przeprowadzon▒ w 1995 r. w USA ankietΩ, rozes│an▒ poczt▒ do blisko 500 pracodawc≤w. Dodatkowe informacje uzyskano z wywiad≤w telefonicznych, materia│≤w zaproponowanych przez zak│ady pracy oraz wydzia│y administracji federalnej, stanowej i lokalnej, a tak┐e z wynik≤w wcze╢niejszych bada± na temat telepracy.
Do chwili zako±czenia prac nad tekstem przewodnika na ankietΩ odpowiedzia│o oko│o 160 respondent≤w. Odpowiedzi nadesz│y od ro┐nego rodzaju pracodawc≤w: takich, kt≤rzy nie dysponuj▒ informacjami czy w╢r≤d telepracownik≤w ich firm znajduj▒ siΩ osoby niepe│nosprawne; nie zatrudniaj▒cy niepe│nosprawnych do pracy zdalnej; oraz zatrudniaj▒cy pracownik≤w niepe│nosprawnych w systemie telepracy.
Celem przewodnika jest zaprezentowanie informacji, z kt≤rymi niepe│nosprawni pracownicy, potencjalni jak i ju┐ zatrudnieni, powinni siΩ zapoznaµ, je╢li my╢l▒ o telepracy. Analogiczny przewodnik porusza te same zagadnienia z perspektywy pracodawcy. Dla wiΩkszej przejrzysto╢ci tekstu obu opracowaniom nadano uk│ad pyta± i odpowiedzi.
Serdeczne podziΩkowania sk│adamy sponsorom bada± i przewodnik≤w:
The Dole Foundation for Employment of People with Disabilities, The JM
Foundation oraz The Rose M. Badgeley Residuary Charitable Trust. Wszystkie
wyra┐one tutaj pogl▒dy i opinie s▒ opiniami zespo│u badawczego i nie nale┐y
ich │▒czyµ w jakikolwiek spos≤b z organizacjami sponsoruj▒cymi badania.
Opracowanie przewodnik≤w sta│o siΩ mo┐liwe dziΩki wnikliwym komentarzom
i sugestiom nastΩpuj▒cych os≤b: Jane Anderson, Midwest Institute for Telecommuting
Education; Karen Goodwyn, California Department of Rehabilitation; Wendell
Joice, U.S. General Services Administration; Pat Pound, Texas Governor's
Committee on People With Disabilities; Lana Smart, National Center for
Disability Services; Kathy Stewart, Federal Deposit Insurance Corporation;
oraz Susan Webb, ABIL-Phoenix. Dodatkow▒ pomoc▒ s│u┐yli: Eddie Cain, Phoenix
Transit System; David Fleming, State of California; Judith Gilliom, U.S.
Department of Defense; oraz Jonathan Green, NetSolutions.
III. Tworzenie stanowiska pracy
P. 1.1. Jak wiele instytucji komercyjnych i rz▒dowych zatrudnia niepe│nosprawnych telepracownik≤w?
O. Ostatnie ameryka±skie badania przeprowadzone przez naukowc≤w ze Szko│y Biznesu Uniwersytetu Teksaskiego (UT) w Austin we wsp≤│pracy z Instytutem Rehabilitacji i Studi≤w (TIRR) zidentyfikowa│y 35 instytucji, kt≤re zatrudniaj▒ niepe│nosprawnych telepracownik≤w. Liczba prywatnych zak│ad≤w pokrywa│a siΩ ╢ci╢le z liczb▒ agencji rz▒dowych, przy ograniczonym udziale instytucji niekomercyjnych. Wszystkie instytucje mie╢ci│y siΩ w przedziale wielko╢ci od mniej ni┐ 50 pracownik≤w, a┐ po Departament Obrony USA. Geograficznie reprezentowane by│y wszystkie regiony Stan≤w Zjednoczonych, jak r≤wnie┐ organizacje z Kanady, Wielkiej Brytanii i Japonii.
Pracodawc≤w zatrudniaj▒cych niepe│nosprawnych telepracownik≤w jest niew▒tpliwie wiΩcej ni┐ owe 35 instytucji. Z trzech powod≤w:
O. Istnieje kilka ich rodzaj≤w, przy czym niekt≤re pokrywaj▒ siΩ ze sob▒.
O. Chocia┐ pracΩ zdaln▒ mo┐na postrzegaµ jako alternatywΩ dla pracy wykonywanej w siedzibie firmy, maj▒c▒ zaspokajaµ przede wszystkim potrzeby pracownik≤w, to jednak niemal wszystkie systemy telepracy kierowane do os≤b niepe│nosprawnych zosta│y stworzone dla zaspokojenia potrzeb pracodawc≤w. Wyniki ankiety UT-TIRR pokazuj▒, ┐e najwa┐niejszym powodem, dla kt≤rego tworzy siΩ i praktykuje taki system pracy jest osi▒gniecie nastΩpuj▒cych za│o┐e±:
Dlatego je┐eli zainteresowany jeste╢ teleprac▒, spr≤buj raczej uwypukliµ potencjalne korzy╢ci pracodawcy wynikaj▒ce z zatrudnienia w systemie pracy zdalnej, ani┐eli swoje w│asne. PamiΩtaj, ┐e praca zdalna ma byµ przede wszystkim korzystna dla firmy, a dopiero potem dla pracownika.
P. 1.4. Czy du┐o firm zadowolonych jest z systemu pracy zdalnej?
O. Niemal wszyscy pracodawcy s▒ pozytywnie nastawieni do pracy zdalnej. Mniej ni┐ 3 procent przyzna│o siΩ, ┐e zrezygnowali z systemu pracy zdalnej. Jednak┐e niekt≤re instytucje mog│y nie odpowiedzieµ na ankietΩ, gdy┐ rozczarowa│y siΩ do telepracy. Zdecydowana wiΩkszo╢µ pracodawc≤w (57 procent) jest przekonana, ┐e od wprowadzenia systemu pracy zdalnej produktywno╢µ pracownik≤w wzros│a, a tylko 6 procent utrzymuje, ┐e spad│a. Pozostali pracodawcy twierdz▒, ┐e utrzymuje siΩ na tym samym poziomie.
P. 1.5. Czy niepe│nosprawni pracownicy s▒ zadowoleni z organizacji systemu pracy zdalnej?
O. Nie pytali╢my o to bezpo╢rednio niepe│nosprawnych pracownik≤w,
dlatego odpowied╝ nie mo┐e byµ jednoznaczna. Jednak┐e po╢rednie informacje
wskazuj▒ na zadowolenie pracownik≤w. Zgodnie z danymi pracodawc≤w zaledwie
pojedynczy niepe│nosprawni telepracownicy zrezygnowali z pracy zdalnej.
Zrobili to z ro┐nych powod≤w: przeprowadzili siΩ, ich inwalidztwo spowodowa│o
dalsze ograniczenia sprawno╢ci lub znale╝li pracΩ w innej firmie. Ledwo
garstka z nich zrezygnowa│a z telepracy powracaj▒c do poprzednio wykonywanej
pracy w siedzibie firmy.
P. 2.1. Jakie warunki nale┐y spe│niµ, aby osi▒gn▒µ sukces w pracy zdalnej os≤b niepe│nosprawnych? Czy s▒ jakie╢ r≤┐nice w por≤wnaniu z pe│nosprawnymi pracownikami?
O. Zasadniczych r≤┐nic nie ma. Istniej▒ jednak pewne warunki, kt≤rych pracodawcy przestrzegaj▒, ┐eby system lub indywidualna inicjatywa telepracy mog│a siΩ powie╢µ.
O. Przede wszystkim musisz posiadaµ odpowiednie predyspozycje i kwalifikacje do wykonywania powierzonych Ci zada±. Musisz m≤c i lubiµ pracowaµ stosunkowo niezale┐nie. Je╢li nie potrafisz sam podejmowaµ pewnych dzia│a± albo odpowiednio zorganizowaµ sobie czasu, praca zdalna nie jest dla Ciebie odpowiednia. BΩdziesz musia│ te┐ ustanowiµ zasady, w jakich okoliczno╢ciach i kiedy mo┐na przeszkodziµ Ci w pracy, oraz poinformowaµ o tym cz│onk≤w rodziny, przyjaci≤│ i s▒siad≤w.
W organizowaniu swojego czasu niezbΩdne jest planowanie zada±. WiΩkszo╢µ skutecznych telepracownik≤w tak organizuje harmonogram pracy, by w dniach pracy zdalnej wykonywaµ zadania mo┐liwe do wykonania na odleg│o╢µ: czytanie, pisanie, praca badawcza, planowanie, wprowadzanie danych, rozmowy telefoniczne. Na dni pracy w siedzibie firmy planuj▒ spotkania ze wsp≤│pracownikami, kierownikami oraz klientami.
Musisz posiadaµ predyspozycje do samodzielnej pracy. Dlatego je╢li lubisz mieµ rozlegle kontakty towarzyskie w siedzibie firmy, telepraca mo┐e byµ dla Ciebie nieodpowiednia.
Musisz staraµ siΩ na bie┐▒co byµ informowanym o obowi▒zuj▒cych w firmie procedurach, zadaniach zespo│≤w roboczych i zmianach polityki firmy. Poniewa┐ wiele instytucji nie ma pe│nego kontaktu ze swoimi pracownikami, telepracownicy musz▒ zazwyczaj w│o┐yµ wiΩcej wysi│ku, by poczuµ siΩ czΩ╢ci▒ swojego zespo│u roboczego i instytucji.
Je╢li w swojej pracy wykorzystujesz komputer, musisz posiadaµ do╢wiadczenie w wysy│aniu i odbieraniu danych, jak r≤wnie┐ umiejΩtno╢µ radzenia sobie z problemami technicznymi.
P. 2.3. Co mi da praca w systemie zdalnym?
O. WiΩkszo╢µ telepracownik≤w wymienia wygodΩ, zmniejszenie czasu i koszt≤w dojazdu do pracy, poprawΩ stosunk≤w rodzinnych, zmniejszenie stresu i wydatk≤w zwi▒zanych z prac▒, a czasami te┐ wiΩksz▒ satysfakcjΩ z wykonywanej pracy.
P. 2.4. Je╢li zg│aszam chΩµ pracy w systemie zdalnym, to czy nie ryzykujΩ zaszufladkowania mnie jako pracownika sprawiaj▒cego k│opoty?
O. Niekt≤rzy wsp≤│pracownicy mog▒ s▒dziµ, ┐e wykorzystujesz swoje inwalidztwo jako wymowke do przejscia na system pracy zdalnej. Nie powinno to jednak wp│ywaµ na Twoj▒ decyzjΩ o zg│oszeniu chΩci podjΩcia telepracy. Niemal wszyscy pracodawcy traktuj▒ pracΩ zdaln▒ jako system korzystny zar≤wno dla pracownika, jak i instytucji, w kt≤rej pracuje. Pracodawcy zezwalaj▒ na podjΩcie pracy zdalnej, je┐eli zgadzaj▒ siΩ na ni▒ pracownik i jego/jej kierownik.
W przypadku, je╢li Twoje inwalidztwo wyklucza regularn▒ obecno╢µ w siedzibie firmy albo negatywnie wp│ywa na pracΩ, wtedy trzeba powa┐nie zastanowiµ siΩ nad przej╢ciem na system pracy zdalnej. Ale tylko, je┐eli czujesz, ┐e poprawi to efektywno╢µ wykonywanej pracy, pomo┐e osi▒gn▒µ wytyczone cele i pomo┐e pracodawcy.
P. 2.5. Poniewa┐ pracownicy zdalni nie przebywaj▒ w siedzibie firmy tak czΩsto jak stacjonarni, czy telepraca nie zmniejszy moich mo┐liwo╢ci awansu i promocji? Czy nie stanΩ siΩ przez to "niewidzialny"?
O: »adne badania ani dostΩpne dane nie wskazuj▒ by praca zdalna obni┐a│a mo┐liwo╢ci awansu. W ┐aden spos≤b nie s▒dzimy, by bycie pracownikiem zdalnym przeszkadza│o w zawodowym rozwoju, poniewa┐ czΩsto telepracownicy zanim podejm▒ pracΩ zdaln▒ maj▒ ju┐ za sob▒ wspania│▒ przesz│o╢µ zawodow▒.
Najlepszym sposobem jest wykonywaµ swoj▒ pracΩ tak dobrze, jak to tylko mo┐liwe i okazywaµ do niej entuzjazm. Mo┐na na przyk│ad przyje┐d┐aµ do firmy w weekendy, kiedy jest mniejszy ruch uliczny. Nie dopu╢µ, ┐eby kierownik lub wsp≤│pracownicy zapomnieli o Twoim talentach.
Natomiast, je┐eli szukasz stanowiska, na kt≤rym kierowa│by╢ bezpo╢rednio
zespo│em pracownik≤w, wtedy masz ograniczon▒ mo┐liwo╢µ zdalnego wykonywania
pracy. Tam, gdzie obecno╢µ w firmie jest niezbΩdna, tam telepraca prawdopodobnie
nie bΩdzie mo┐liwa.
P. 3.1. Jak zaspokajane s▒ potrzeby w zakresie oprzyrz▒dowania wspomagaj▒cego i sprzΩtu specjalistycznego?
O. WiΩkszo╢µ pracodawc≤w ponosi koszty wszelkiego sprzΩtu potrzebnego w odleg│ym miejscu pracy. Koszty mog▒ tak┐e obejmowaµ us│ugi online, je┐eli potrzebne s▒ do wykonywania czynno╢ci zawodowych. Z powodu jednak stosunkowo wysokich koszt≤w niekt≤rych urz▒dze±, pracodawca mo┐e nie byµ w stanie dostarczyµ najnowszych i najnowocze╢niejszych wersji sprzΩtu lub oprogramowania. Wsp≤lnie z pracodawc▒ musicie popracowaµ nad t▒ kwesti▒ i ustaliµ zakres potrzeb.
P. 3.2. Jakie s▒ pozosta│e koszty? Czy koszty telepracy s▒ wy┐sze, czy ni┐sze? Jakiego rodzaju wydatki ponosz▒ zazwyczaj pracodawcy i do jakich wydatk≤w zobowi▒zani s▒ sami telepracownicy?
O. Pracodawcy zazwyczaj zyskuj▒ na telepracy przez obni┐enie koszt≤w dojazdu do firmy, op│at parkingowych, wydatk≤w na jedzenie, a czasami r≤wnie┐ ubranie. Niekt≤rzy notuj▒ niewielkie zwiΩkszenie rachunk≤w za sprzΩt. WiΩkszo╢µ pracodawc≤w refinansuje op│aty instalacyjne za dodatkowe linie telefoniczne oraz op│aty za s│u┐bowe po│▒czenia telefoniczne z odleg│ego miejsca pracy. Potrzebne urz▒dzenia biurowe przynoszone s▒ z siedziby firmy.
P. 3.3. Je┐eli regularnie nie mogΩ doje┐d┐aµ do firmy, to czy nadal mogΩ byµ pracownikiem zdalnym?
O. Tak. Wielu pracodawc≤w przyjΩ│o pewne procedury postΩpowania wobec pracownik≤w, kt≤rzy maj▒ powa┐ne problemy z przyje┐d┐aniem do firmy. Dla os≤b ze znacznym stopniem niesprawno╢ci konieczne okazaµ siΩ mo┐e przeniesienie pracy do domu. Jedna z instytucji posy│a codziennie kuriera do sze╢ciu ro┐nych telepracownik≤w z zadaniem dostarczenia nowych materia│≤w do pracy i podjΩcia ju┐ wykorzystanych. Ka┐dy z sze╢ciu telepracownik≤w mieszka w promieniu 40 km od siedziby firmy.
P. 3.4. Co mam zrobiµ, je┐eli spr≤bowa│em pracy w systemie zdalnym i nie czujΩ siΩ w nim dobrze? Czy mogΩ z niej zrezygnowaµ?
O. Niemal wszyscy pracodawcy utrzymuj▒ zasadΩ dobrowolno╢ci pracy zdalnej i zar≤wno pracodawcy, jak i pracownicy musz▒ wyraziµ na to zgodΩ. Wyj▒tkiem s▒ instytucje, kt≤re zatrudniaj▒ sprzedawc≤w przebywaj▒cych czΩsto w terenie oraz firmy, kt≤re musz▒ dostosowaµ siΩ do ogranicze± komunikacyjnych, zwi▒zanych z rozporz▒dzeniami o kontroli czysto╢ci powietrza. Poniewa┐ wiΩkszo╢µ instytucji respektuje zasadΩ dobrowolno╢ci pracy zdalnej, zatem je┐eli po jakim╢ czasie stwierdzisz, ┐e nie chcesz kontynuowaµ pracy w systemie zdalnym, powiniene╢ powr≤ciµ do systemu stacjonarnego.
P. 3.5. Praca zdalna dostΩpna jest najczΩ╢ciej dla pracownik≤w ju┐ zatrudnionych. Czy jako nowozatrudniony pracownik mogΩ staraµ siΩ o pracΩ w systemie zdalnym?
O. Tak. Prawie po│owa firm chcia│a zatrudniµ nowego pracownika w systemie telepracy. Oko│o 47 procent wszystkich pracodawc≤w utrzymuje, ┐e praca zdalna dostΩpna jest dla nowozatrudnionych, a 19 procent wszystkich pracodawc≤w deklarowa│o, ┐e "byµ mo┐e" zatrudniliby nowego pracownika w systemie zdalnym.
Mniej ni┐ 10 procent twierdzi, ┐e zezwolenie nowym pracownikom na telepracΩ jest nie do przyjΩcia. NajczΩ╢ciej podawano nastΩpuj▒ce przyczyny:
Jak na razie niekt≤rzy pracodawcy nie mog▒ zgodziµ siΩ na pracΩ
zdaln▒ wykonywan▒ przez nowego pracownika, ale z czasem znacznie wiΩcej
pracodawc≤w bΩdzie rozwa┐aµ tak▒ mo┐liwo╢µ. W wiΩkszo╢ci przypadk≤w je╢li
zosta│e╢ zatrudniony i chcesz pracowaµ zdalnie, to prawdopodobnie bΩdziesz
m≤g│ to robiµ.
P. 4.1. Je┐eli nie przebywam zbyt czΩsto w siedzibie firmy, to czy stopniowo nie zostanΩ odosobniony od pozosta│ych pracownik≤w?
O. Wszyscy pracownicy zdalni uskar┐aj▒ siΩ na pewnego rodzaju odosobnienie, zw│aszcza ci, kt≤rzy pracuj▒ w domach. WiΩkszo╢µ pracodawc≤w przyjΩ│o procedury zwalczania poczucia odosobnienia u pracownik≤w. Procedury te obejmuj▒:
P. 4.2. Czy stosowane procedury wystarczaj▒co chroni▒ telepracownik≤w od poczucia odosobnienia?
O. Jak ju┐ poprzednio wspominali╢my, ankieta nie by│a kierowana bezpo╢rednio do niepe│nosprawnych telepracownik≤w, zatem nie mo┐emy nic powiedzieµ na pewno. W oparciu o wyniki ankiety mo┐na stwierdziµ, ┐e zdecydowana wiΩkszo╢µ pracodawc≤w przekonana jest, i┐ stosowane procedury udowodni│y swoj▒ skuteczno╢µ w zwalczaniu poczucia odosobnienia u telepracownik≤w. 80 procent pracodawc≤w zatrudniaj▒cych jednego lub wiΩcej niepe│nosprawnych uwa┐a, ┐e "...istniej▒ce procedury wystarczaj▒co chroni▒ telepracownik≤w od poczucia odosobnienia i pozwalaj▒ utrzymaµ zadowalaj▒ce stosunki pomiΩdzy pracownikami". Tylko jeden z pracodawc≤w uzna│, ┐e stosowane procedury s▒ niewystarczaj▒ce. Podobne proporcje istniej▒ w╢r≤d pracodawc≤w, kt≤rzy zatrudniaj▒ telepracownik≤w pe│nosprawnych. Oko│o 60 procent uwa┐a, ┐e stosowane praktyki i procedury udowodni│y swoj▒ skuteczno╢µ, podczas gdy 3 procent s▒dzi, i┐ s▒ one niewystarczaj▒ce.
P. 4.3. Czy niekt≤re firmy nie wykorzystuj▒ pracy zdalnej jako sposobu na unikniΩcie problem≤w zwi▒zanych z tworzeniem stanowiska pracy dla osoby niepe│nosprawnej w siedzibie firmy?
O. W przypadku niekt≤rych firm mo┐e tak siΩ zdarzyµ. Jednak praca zdalna uchodzi za rozwijaj▒cy siΩ system zatrudnienia, a na takie systemy pracy rzadko decyduj▒ siΩ firmy o z│ej renomie. Na przek≤r temu, rzecznicy os≤b niepe│nosprawnych i grupy reprezentuj▒ce ich interesy dok│adnie z tego powodu ostrzegaj▒ przed decydowaniem siΩ na przyjΩcie zatrudnienia w systemie zdalnym.
Nale┐y byµ ╢wiadomym, ┐e istnieje mo┐liwo╢µ, i┐ pracodawcy bez skrupu│≤w mog▒ pr≤bowaµ wykorzystaµ telepracΩ, ┐eby unikn▒µ zatrudnienia w siedzibie firmy. Jednak nie nale┐y s▒dziµ automatycznie, ┐e w│a╢nie dlatego oferuje siΩ pracΩ w systemie zdalnym. Rozwa┐ mo┐liwo╢ci i zaproponuj rozwi▒zanie najlepsze dla Ciebie i Twojego pracodawcy.
P. 4.4. Czy pracΩ zdaln▒ nale┐y uwa┐aµ za jedyn▒ formΩ zatrudnienia, kt≤ra pracodawcy chc▒ zaoferowaµ mnie i innym niepe│nosprawnym osobom?
O. Nie w przypadku wiΩkszo╢ci pracodawc≤w! WiΩkszo╢µ uwa┐a, ┐e praca zdalna nie jest zastΩpcza form▒ zatrudnienia lecz tylko innym jego rodzajem.
Niekt≤rzy pracodawcy, maj▒cy najwiΩcej do╢wiadczenia z prac▒ zdaln▒ pracownik≤w niepe│nosprawnych, patrz▒ na to z innej perspektywy. Na tak postawione pytanie stwierdzali, ┐e nie mo┐na odpowiedzieµ na nie w odniesieniu do wszystkich pracownik≤w. Praca zdalna sprawdza siΩ jako forma zatrudnienia w przypadku niekt≤rych os≤b niepe│nosprawnych, w przypadku innych jest nieodpowiednia.
Ci pracodawcy uwa┐aj▒, ┐e sukces pracy zdalnej pracownik≤w niepe│nosprawnych
zale┐y od osoby zatrudnionej, rodzaju wykonywanej pracy, odpowiedniego
oprzyrz▒dowania. Jednym s│owem od spe│nienia opisanych wcze╢niej "warunk≤w,
by praca zdalna mog│a siΩ powie╢µ". Praca zdalna wydaje siΩ szczeg≤lnie
pasowaµ osobom, kt≤re nie radz▒ sobie w sytuacjach stresowych, ale jest
nieodpowiednia dla os≤b, kt≤re rozkwitaj▒ jedynie w bezpo╢rednich kontaktach
personalnych.
P. 5.1. Czy po wszystkim, co tu zosta│o powiedziane, przewodnik mo┐e zarekomendowaµ zatrudnienie w systemie pracy zdalnej?
O. Praca zdalna nie dla wszystkich jest odpowiednia i nie dla ka┐dego pracodawcy do przyjΩcia. Proponujemy traktowaµ telepracΩ jako opcjΩ do dyskusji z kierownikiem i innymi pracownikami instytucji. Skontaktuj siΩ z osobami i grupami reprezentuj▒cymi interesy niepe│nosprawnych i razem wybierzcie najlepsze rozwi▒zanie.
S▒dzimy jednak, ┐e powszechno╢µ pracy zdalnej zale┐y od tego, czy osoby utalentowane wybieraj▒ ten system pracy. Codzienne przebywanie w siedzibie firmy staje siΩ coraz mniej wa┐ne. Bycie wydajnym pracownikiem staje siΩ coraz bardziej istotne. Oba trendy stwarzaj▒ wiΩksze mo┐liwo╢ci zatrudnienia dla os≤b niepe│nosprawnych.
Praca zdalna to system szybko siΩ rozwijaj▒cy i wzrost ten bΩdzie
zapewne kontynuowany. Mimo, ┐e telepraca sama przez siΩ nie rozwi▒┐e problem≤w
bezrobocia w╢r≤d wielu niepe│nosprawnych, to dotychczas system ten pokaza│
swoje zalety w przypadku niekt≤rych os≤b i ich pracodawc≤w. Praca zdalna
jest rodzajem zatrudnienia, kt≤ry musi zostaµ dog│Ωbniej wykorzystany przez
wiΩksza ilo╢µ pracodawc≤w i osoby niepe│nosprawne.
Istnieje wiele materia│≤w pomocniczych, dostΩpnych dla pracownik≤w zainteresowanych
prac▒ zdaln▒. Kilka z najlepiej ilustruj▒cych zagadnienie i najbardziej
pomocnych materia│≤w drukowanych, pochodz▒cych od pracodawc≤w, zamieszczono
poni┐ej. W kontaktach z organizacjami, kt≤re opublikowa│y wybrany dokument
lub kasetΩ wideo, po╢redniczy zesp≤l ILRU, dostΩpny pod numerami telefonu
713-520-0232 lub 713-520-5136 (TTY).
PRZEWODNIKI I PODR╩CZNIKI
Telecommuting Guide.
POZOSTAúE DOKUMENTY
Memorandum on Flexiplace for People with Disabilities.
¼R╙DúA ELEKTRONICZNE
Amerykanski BBS (TeleConX) po╢wiecony pracy zdalnej. U.S. General Services Administration. Adresy -
Internetowa witryna Center on Information Technology Accommodation(przedtem Clearinghouse on Computer Accommodation), U.S. General Services Administration.
Internetowa witryna Telecommuting Advisory Council (TAC).
Internetowa witryna po╢wiΩcona pracy zdalnej oraz zagadnieniom wirtualnego biura, utrzymywana przez Gila Gordona i Davida Petersona.
Internetowa witryna Telecommuting and Travel Research Program of the Institute of Transportation Studies na Uniwersytecie Kalifornijskim w Davis.
KASETY WIDEO
12-minutowe nagranie wideo dla zarz▒du firmy ($5);
30-minutowe nagranie wideo, przewodnik i µwiczenia przygotowuj▒ce
do pracy zdalnej ($41).
"W naszej instytucji (nazwΩ usuniΩto) jest kilku niepe│nosprawnych pracownik≤w, kt≤rzy skorzystali na pracy w systemie zdalnym. Na skutek wypadku pewien pracownik przeszed│ na rentΩ z ubezpieczenia pracowniczego. PomiΩdzy ubezpieczycielem a pracodawc▒ dosz│o do porozumienia, na mocy kt≤rego ubezpieczyciel mia│ pokryµ koszty sprzΩtu, umo┐liwiaj▒cego pracownikowi wykonywanie pracy z domu. Pomimo ca│kiem wysokich koszt≤w okaza│o siΩ, ┐e znacznie taniej jest zap│aciµ za sprzΩt, ni┐ wyp│acaµ pracownikowi rentΩ. Sam pracownik r≤wnie┐ by│ zainteresowany "powrotem" do firmy. Pracuje on zdalnie ze swojego miejsca zamieszkania, chocia┐ oficjalne miejsce jego pracy znajduje siΩ na przedmie╢ciach Toronto. Zatem jak widaµ to mo┐e dzia│aµ i naprawdΩ dzia│a dobrze."
"Nie wierzΩ, by w przypadku niepe│nosprawnych pracownik≤w podejmuj▒cych pracΩ w systemie zdalnym istnia│y odmienne zagadnienia telepracy, ni┐ w przypadku pozosta│ych pracownik≤w. Licz▒ siΩ jedynie kwalifikacje pracownika: jego zdolno╢µ do samodzielnego podejmowania dzia│a±, ciΩ┐ka praca, wysoka wydajno╢µ oraz niezale┐no╢µ."
"Niepe│nosprawni telepracownicy nie staj▒ siΩ wyobcowani. Przeciwnie, tworz▒ oni w╢r≤d siebie wyj▒tkowe formy spo│eczne- organizacje i grupy aktywno╢ci."
"Najwa┐niejsze zagadnienia, przed kt≤rymi staj▒ wszyscy podejmuj▒cy pracΩ zdaln▒, to rozwiniΩcie sieci wsp≤│pracy, potrzeba bycia produktywnym oraz pewno╢µ, ┐e pracodawca p│aci odpowiednie wynagrodzenie. Pracy zdalnej nie powinno siΩ wykorzystywaµ do nisko op│acanej pracy."
"Kontynuujemy nasz pilota┐owy system pracy zdalnej i rozszerzamy go na nastΩpny rok. Zezwoli│em na udzia│ do 100 telepracownik≤w. Obecnie mamy ich oko│o 70, ale zainteresowanych jest wiΩcej pracownik≤w. Jak dotychczas, uwa┐amy nasz program pilota┐owy za wielkie osi▒gniΩcie."
"Nasze do╢wiadczenie jest obecnie niewielkie, chocia┐ wierzΩ, ┐e w przysz│o╢ci bΩdziemy bardziej polegaµ na ro┐nego rodzaju inicjatywach telepracy. Ten trend to wyj▒tkowa okazja dla os≤b niepe│nosprawnych."
"Wa┐ne jest ┐eby pracodawca nie chowa│ niepe│nosprawnych pracownik≤w w zdalnym miejscu pracy, ┐e w rozs▒dnie zaplanowanym systemie telepracy jest miejsce na monitorowanie jego poczyna±, wreszcie, ┐e pracownikom nale┐y zapewniµ wyszkolenie w obs│udze sprzΩtu telekomunikacyjnego na najwy┐szym poziomie."
"To nie jest kwestia posiadanego do╢wiadczenia. Jest to kwestia wykonywania pracy przez osobΩ z najwy┐szymi kwalifikacjami. Dlatego mogliby╢my rozwa┐yµ zatrudnienie nowego niepe│nosprawnego pracownika w systemie pracy zdalnej."
"Nie mogliby╢my zatrudniµ nowego pracownika, kt≤ry pracuje zdalnie. Nie ma ┐adnej przesady w tym, ┐e jest to system ryzykowny. Zbyt wiele rzeczy zwi▒zanych z prac▒ nie da siΩ wyuczyµ na podstawie wcze╢niejszych instrukcji kierownika. Wyuczyµ siΩ tego mo┐na tylko przez obserwowanie wsp≤│pracownik≤w i wzorowanie siΩ na nich, a tak┐e przez to, co nazywa siΩ w pracy systemem nagr≤d i represji."
"Zesp≤l wizytuje j▒ raz na trzy tygodnie. Codziennie te┐ dzwoni do biura i komunikuje siΩ przez pocztΩ elektroniczn▒. Kierownik wizytuje j▒ w domu trzy razy w roku."
"Rodzaj prowadzonej dzia│alno╢ci pozwala bez problemu dostosowaµ harmonogram do naszych potrzeb. PracΩ wykonuje siΩ w domu i odpowiada potrzebom os≤b niepe│nosprawnych. Byli╢my w stanie zatrudniµ wysoko kwalifikowane osoby."
"Utrata kontaktu z firma ju┐ d│u┐ej nie jest zmartwieniem, chocia┐ by│o tak na pocz▒tku. Rozwi▒zaniem s▒ codzienne zebrania pracownik≤w, trwaj▒ce przeciΩtnie po dwie godziny. CzΩ╢ciowo wydaj▒ siΩ zwiΩkszaµ wydajno╢µ pracownik≤w, czΩ╢ciowo poprawiaµ ich standard ┐ycia... Trzeba przyznaµ, ┐e nie jest to │atwy proces. Nale┐y pamiΩtaµ o wielu kwestiach z tym zwi▒zanych. Pocz▒wszy od organizacji miejsc siedz▒cych, a sko±czywszy na doborze tematu dyskusji, aby zapobiec przerodzeniu siΩ zebrania w bezproduktywne spotkanie towarzyskie."
"Z pewno╢ci▒ praca zdalna pozwala osobom maj▒cym problemy z poruszaniem
siΩ skierowaµ cal▒ energiΩ tracon▒ na dojazdy do pracy i z powrotem, na
zwiΩkszenie wydajno╢ci wykonywanej pracy."
Copyright 1996 (c) Program ILRU & James Jarrett
"Pytania i odpowiedzi na temat pracy zdalnej w przypadku os≤b niepe│nosprawnych: PRZEWODNIK DLA PRACODAWC╙W", Program Badawczy Przystosowania do Samodzielnego »ycia Zawodowego, Instytut Rehabilitacji i Studi≤w w Houston, w Teksasie (USA) oraz James Jarrett, Podyplomowa Szko│a Biznesu, Uniwersytet Teksaski w Austin (USA), kwiecie± 1996
Przewodnik adresowany jest do zespo│≤w zarz▒dzania potencja│em spo│ecznym oraz kierownik≤w w instytucjach prywatnych i publicznych. Porusza zagadnienia pracy zdalnej niepe│nosprawnych pracownik≤w i staraj▒cych siΩ o pracΩ. 20-stronicowy przewodnik opracowano g│ownie w oparciu o przeprowadzon▒ w 1995 r. w USA ankietΩ, rozes│an▒ poczt▒ do blisko 500 pracodawc≤w. Dodatkowe informacje uzyskano z wywiad≤w telefonicznych, materia│≤w zaproponowanych przez zak│ady pracy oraz wydzia│y administracji federalnej, stanowej i lokalnej, a tak┐e z wynik≤w wcze╢niejszych bada± na temat telepracy. Przewodnik ma uk│ad pyta± i odpowiedzi. Opracowany zosta│ pod k▒tem zagadnie± telepracy widzianych z perspektywy pracodawcy. Dodatek zawiera spis wybranych materia│≤w, mog▒cych s│u┐yµ za zbi≤r informacji dla pracodawc≤w: poradniki i podrΩczniki, zastosowania, raporty, oferty szkole±, elektroniczne ╝r≤d│a informacji oraz nagrania wideo. Drugi dodatek zawiera komentarze pracodawc≤w na temat pracy zdalnej os≤b niepe│nosprawnych.
Przewodnik w wersji e-mail jest bezp│atny. Zam≤wienia mo┐na kierowaµ na poni┐szy adres e-mail (nale┐y podaµ nazwΩ instytucji i adres poczty elektronicznej):
English version is also available.