Podstawa prawna: Podatek dochodowy od os≤b fizycznych Ustawa z dn. 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od os≤b fizycznych (Dz. U. z 1993 r. Nr 90, poz. 416 z p≤ƒn. zm.) oraz Rozporz╣dzenie Ministra Finans≤w z dn. 24 marca 1995 r. w sprawie wykonania niekt≤rych przepis≤w ustawy o podatku dochodowym od os≤b fizycznych (Dz. U. Nr 35, poz. 173 z p≤ƒn. zm.)

W zakresie podatk≤w w 1999 r. w stosunku do roku ubieg│ego pozornie niewiele siΩ zmieni│o. Zasady obliczania podatk≤w, katalog zwolnie± i odlicze± s╣ takie same. Zmianie uleg│a wysoko£µ prog≤w podatkowych, koszt≤w uzyskania przychod≤w, kwoty wolnej od podatku oraz limit≤w odlicze±. Wynika to ze wzrostu przeciΩtnego wynagrodzenia. Jednak wprowadzone od 1 stycznia 1999 r. powszechne ubezpieczenia zdrowotne maj╣ ogromny wp│yw na system podatkowy, poniewa┐ obliczony podatek dochodowy, w pierwszej kolejno£ci ulega obni┐eniu o kwotΩ sk│adki na to ubezpieczenie. To ogranicza mo┐liwo£µ dokonywania odlicze±, mimo i┐ mo┐liwo£µ taka nadal obowi╣zuje. Szerzej o tym i pozosta│ych podatkowych zagadnieniach poni┐ej.

Obowi╣zkiem ka┐dego podatnika jest rozliczenie siΩ z urzΩdem skarbowym. Je┐eli posiadamy dochody tylko z jednego ƒr≤d│a, nie dokonujemy odlicze±, nie opodatkowujemy siΩ wsp≤lnie z ma│┐onkiem, rozliczenia dokona za nas p│atnik (pracodawca, ZUS). W innych przypadkach rozliczamy siΩ samodzielnie. Wype│niamy wtedy zeznanie podatkowe (tzw. PIT) odpowiednio - dla os≤b posiadaj╣cych dochody z wielu ƒr≤de│ nie korzystaj╣cych z odlicze±; dla korzystaj╣cych z odlicze±, b╣dƒ dla podatnik≤w korzystaj╣cych ze wsp≤lnego opodatkowania z ma│┐onkiem.

Warto pamiΩtaµ, ┐e mo┐na r≤wnie┐ rozliczaµ siΩ wsp≤lnie.

1. Dotyczy to ma│┐onk≤w. Kiedy warto, ┐eby rozliczyli siΩ oni wsp≤lnie? Na przyk│ad jedno z nich zarabia ma│o lub wcale, a drugie osi╣ga dochody z II albo III przedzia│u podatkowego. Je£li dochody ma│┐onk≤w mieszcz╣ siΩ w tym samym przedziale podatkowym, wtedy nie ma to sensu. Dlaczego?
Wsp≤lne rozliczenie polega na dodaniu dochod≤w ma│┐onk≤w i podzieleniu tej sumy przez 2.

Przyk│ad 1.
 

Doch≤d w ci╣gu roku	Podatek do zap│acenia, je£li  ma│┐onkowie rozliczaj╣ siΩ oddzielnie	Roczny doch≤d na jednego ma│┐onka,  przy wsp≤lnym rozliczaniu siΩ z podatku dochodowego
»ona 14 tys. z│	19%	50 tys. z│ : 2 = 25 tys. z│
M╣┐ 36 tys. z│	30%	j.w.

Przy wsp≤lnym rozliczeniu siΩ doch≤d na jednego ma│┐onka wyniesie 25 tys. z│. Ta kwota mie£ci siΩ w I przedziale podatkowym, czyli obowi╣zuj╣ca dla nich stawka podatkowa to 19%.

2. Osoby samotnie wychowuj╣ce w danym roku podatkowym:

dzieci ma│oletnie,

dzieci, bez wzglΩdu na ich wiek, na kt≤re pobierany jest zasi│ek pielΩgnacyjny
( a wiΩc dzieci niepe│nosprawne ),

dzieci do uko±czenia 25 lat ucz╣ce siΩ w szko│ach, je£li dzieci te nie uzyska│y w roku podatkowym dochod≤w, z wyj╣tkiem dochod≤w zwolnionych od podatku,
mog╣ skorzystaµ z podobnych zasad ( jak przy wsp≤lnym rozliczaniu siΩ ma│┐onk≤w ).

Osoba samotnie wychowuj╣ca dzieci, to wg ustawy rodzic albo opiekun prawny stanu wolnego: panna, kawaler, osoba rozwiedziona, wdowa oraz wdowiec. Nie jest tak╣ osob╣ np. matka, kt≤ra nie mieszka z mΩ┐em i faktycznie samotnie wychowuje dziecko, ale nie jest po rozwodzie.

UWAGA: Takie rozliczenie jest mo┐liwe tak┐e w≤wczas, gdy rodzic samotnie opiekowa│ siΩ dzieckiem tylko przez cze£µ roku.
Przyk│ad: Kobieta urodzi│a dziecko w grudniu 1999 r. i wychowuje je samotnie. Mo┐e rozliczyµ podatek wsp≤lnie z dzieckiem za ca│y 1999 r.

Je┐eli podatnik z│o┐y p│atnikowi o£wiadczenie o zamiarze wsp≤lnego opodatkowania w danym roku podatkowym z ma│┐onkiem, b╣dƒ na zasadach przys│uguj╣cych osobom samotnie wychowuj╣cym dzieci, jego zaliczki na podatek bΩd╣ odpowiednio zmniejszone. Uniknie w ten spos≤b nadp│aty podatku.

Podatek p│acimy od dochodu, kt≤ry osi╣gnΩli£my w danym roku.

Doch≤d = przych≤d - koszty uzyskania przychodu

1. Wype│niaj╣c zeznanie podatkowe sumujemy wszystkie przychody podlegaj╣ce opodatkowaniu, czyli £rodki z:

a) pracy na etacie (lub czΩ£ci etatu),
b) umowy zlecenia, umowy o dzie│o,
c) renty, emerytury,
d) najmu, dzier┐awy,
e) dzia│alno£ci gospodarczej wykonywanej na w│asny rachunek,
f) innych ƒr≤de│, nawet tych nie wymienionych w ustawie.

Na odrΩbnych zasadach opodatkowane s╣ spadki i darowizny.

UWAGA: Nale┐y pamiΩtaµ, ┐e istniej╣ te┐ kwoty, kt≤re nie s╣ opodatkowane (listΩ tych tzw. zwolnie± przedmiotowych podajemy poni┐ej). Oznacza to, i┐ kwoty te s╣ wolne od podatku i nie dodajemy ich do kwoty przychod≤w.

W 1999 r. s╣ to nastΩpuj╣ce kwoty:

Zrycza│towane koszty uzyskania (dla pracuj╣cych na jednym etacie):

ò miesiΩcznie: 74 z│ 06 gr
ò za ca│y rok: 888 z│ 72 gr

dla wieloetatowc≤w - maksymalnie 1333 z│ 08 gr rocznie

Koszty uzyskania dla os≤b pracuj╣cych poza miejscem sta│ego lub czasowego zamieszkania, nie otrzymuj╣cych roz│╣kowego (pracuj╣cych na jednym etacie):

ò miesiΩcznie: 92 z│ 57 gr
ò za ca│y rok: 1110 z│ 84 gr

dla wieloetatowc≤w - maksymalnie 1666 z│ 26 gr rocznie

ò W celu podwy┐szenia koszt≤w uzyskania przychod≤w z tytu│u wykonywania pracy poza miejscem sta│ego lub czasowego zamieszkania, pracownik powinien z│o┐yµ pracodawcy odpowiednie o£wiadczenie.

ò Je┐eli roczne koszty uzyskania przychod≤w okre£lone powy┐ej s╣ ni┐sze od wydatk≤w na dojazd do zak│adu pracy autobusem, kolej╣ lub £rodkami komunikacji miejskiej, w rocznym rozliczeniu podatku koszty te mog╣ byµ przyjΩte w wysoko£ci wydatk≤w faktycznie poniesionych (konieczne s╣ imienne bilety okresowe).

ò Wy┐ej okre£lone koszty przyjmuje siΩ w przypadku zatrudnienia. Inaczej bΩdzie w razie np. umowy zlecenia (20% kwoty przychodu). Je┐eli jednak podatnik udokumentuje, ┐e koszty uzyskania przychod≤w by│y wy┐sze, przyjmuje siΩ je w wysoko£ci koszt≤w faktycznie poniesionych.

ò W przypadku za£ rent i emerytur nie przyjmuje siΩ w og≤le koszt≤w uzyskania przychod≤w.

3. W ten spos≤b, po odjΩciu koszt≤w uzyskania od przychodu, otrzymujemy doch≤d.

Lista przyk│adowych zwolnie± przedmiotowych:

1) renty inwalid≤w wojennych i wojskowych,

2) odszkodowania otrzymane na podstawie przepis≤w prawa administracyjnego, prawa cywilnego i na podstawie innych ustaw (np. odszkodowania za uszkodzenie cia│a poniesione w wyniku wypadku samochodowego, za wypadek przy pracy, renty odszkodowawcze z PZU),

3) kwoty otrzymane z tytu│u ubezpiecze± maj╣tkowych i osobowych (je£li ubezpieczyli£my siΩ sami lub ubezpieczyli£my mieszkanie samoch≤d, np. odszkodowania z tytu│u ubezpieczenia auto casco albo od nastΩpstw nieszczΩ£liwych wypadk≤w),

4) zasi│ki (dodatki) rodzinne i pielΩgnacyjne, zasi│ki wychowawcze,

5) kwoty pomocy finansowej ze £rodk≤w pomocy spo│ecznej i z zak│adowego funduszu £wiadcze± socjalnych, wyp│acane na zmniejszenie wydatk≤w mieszkaniowych,

6) dodatek energetyczny dla kombatant≤w,

7) £wiadczenia z pomocy spo│ecznej: zasi│ki, renty socjalne, £wiadczenia rzeczowe oraz zapomogi wyp│acane ze £rodk≤w zak│adowego funduszu £wiadcze± socjalnych oraz fundusz≤w zwi╣zk≤w zawodowych w przypadku indywidualnych zdarze± losowych, klΩsk ┐ywio│owych, d│ugotrwa│ej choroby lub £mierci,

8) £wiadczenia otrzymywane na:

• rehabilitacjΩ zawodow╣, spo│eczn╣ i lecznicz╣ os≤b niepe│nosprawnych z Pa±stwowego Funduszu Rehabilitacji Os≤b Niepe│nosprawnych oraz z zak│adowych funduszy rehabilitacji;
• doraƒn╣ lub okresow╣ pomoc dla kombatant≤w oraz pozosta│ych po nich cz│onk≤w rodzin ze £rodk≤w Pa±stwowego Funduszu Kombatant≤w.

10) stypendia naukowe,

11) nagrody wyp│acane przez Polski Komitet Olimpijski i Polski Komitet Paraolimpijski za uzyskanie wynik≤w na igrzyskach olimpijskich i paraolimpijskich,

12) £wiadczenia pieniΩ┐ne przyznane na podstawie ustawy z 31 maja 1996 r. o £wiadczeniu pieniΩ┐nym przys│uguj╣cym osobom deportowanym do pracy przymusowej oraz osadzonym w obozach pracy przez III Rzesze i ZSRR.

Wype│niaj╣c zeznanie podatkowe, pos│ugujemy siΩ informacjami, kt≤re otrzymujemy z zak│adu pracy, ZUS-u, czy od zleceniodawcy. Tam znajdziemy obliczone kwoty przychodu, koszt≤w uzyskania dochodu i zaliczek wp│aconych na poczet nale┐nego podatku.

Rozliczaj╣c siΩ z urzΩdem skarbowym mo┐emy wp│ywaµ na wysoko£µ zap│aconego przez nas podatku dochodowego w ci╣gu danego roku poprzez:

• odliczenia od dochodu,
• odliczenia od podatku.

Od dochodu odliczamy:

1) zap│acone przez podatnika lub potr╣cone przez p│atnika kwoty sk│adek na ubezpieczenie emerytalne, rentowe, chorobowe oraz wypadkowe. Jest to nowe odliczenie, kt≤re jednak nie przynosi wymiernych korzy£ci. W zwi╣zku z reforma ubezpiecze± spo│ecznych ubruttowiono wynagrodzenia, czyli podniesiono je o kwoty sk│adek na ubezpieczenie spo│eczne, st╣d odliczenie tych sk│adek od dochodu jest konieczne, aby nie p│aciµ wiΩkszego podatku,

2) dokonane w roku podatkowym zwroty nienale┐nie pobranych emerytur i rent oraz zasi│k≤w z ubezpieczenia spo│ecznego, je£li podatek dochodowy nie zosta│ potr╣cony przez organ rentowy,

Przyk│ad: PodjΩli£my prace i nasze przychody przekroczy│y okre£lone przepisami progi - 70% albo 130% przeciΩtnego wynagrodzenia. Nasza renta powinna zostaµ zmniejszona (lub zawieszona). Je£li jednak pobierali£my rentΩ, to nienale┐nie pobrane £wiadczenia musimy zwr≤ciµ do ZUS. Jednak wcze£niej p│acili£my od tego podatek (wysoko£µ £wiadczenia mia│a wp│yw na wysoko£µ podatku, a nawet na zmianΩ przedzia│u podatkowego). Dlatego zwroty mo┐emy p≤ƒniej odliczyµ - co zmniejsza nasz doch≤d i zap│acimy odpowiednio mniejszy podatek (konieczny jest dow≤d wp│aty),

a) na cele: naukowe, naukowo-techniczne, o£wiatowe, o£wiatowo-wychowawcze, kulturalne, kultury fizycznej i sportu, ochrony zdrowia i pomocy spo│ecznej, rehabilitacji zawodowej i spo│ecznej inwalid≤w - │╣cznie do wysoko£ci nie przekraczaj╣cej 15% dochodu,

b) cele: kultu religijnego i na dzia│alno£µ charytatywno-opiekuncz╣, bezpiecze±stwa publicznego, obrony narodowej, ochrony £rodowiska, dobroczynne - │╣cznie do wysoko£ci nie przekraczaj╣cej 10% dochodu.

ú╣czna kwota darowizn (punkty a i b) nie mo┐e przekroczyµ 15% dochodu.

UWAGA: Nie mo┐na odliczaµ darowizn na rzecz os≤b fizycznych. Mo┐emy natomiast odliczaµ kwoty wp│acone na rzecz stowarzysze±, fundacji itd. Je£li jednak stowarzyszenie zbiera pieni╣dze na operacje chorego dziecka i mie£ci siΩ to w ramach jego dzia│alno£ci statutowej, to w ten spos≤b pomagamy konkretnej osobie. Tu r≤wnie┐ potrzebny jest dow≤d wp│aty.

Chodzi o sytuacje, gdy my dla kogo£ ustanawiamy rentΩ i wyp│acamy j╣. PojΩcie "trwa│e ciΩ┐ary oparte na tytule prawnym" nie jest zdefiniowane w ustawie, st╣d nie nale┐y nadu┐ywaµ tego odliczenia. NajwiΩksze kontrowersje dotycz╣ tzw. prywatnych stypendi≤w. W jednym z ostatnich orzecze± Naczelnego S╣du Administracyjnego uznano, i┐ prywatne stypendia nie mieszcz╣ siΩ w kategorii trwa│ych ciΩ┐ar≤w,

6) sk│adki na rzecz organizacji, do kt≤rych przynale┐no£µ jest obowi╣zkowa (np. lekarze, pielΩgniarki z mocy prawa nale┐╣ do samorz╣du lekarskiego, pielΩgniarek i mog╣ odliczaµ p│acone sk│adki),

7) wydatki na cele rehabilitacyjne os≤b niepe│nosprawnych. S╣ one wa┐ne dla os≤b niepe│nosprawnych - z tego wzglΩdu omawiamy je szczeg≤│owo  poni┐ej.

   Powr≤t do menu

S╣ to nastΩpuj╣ce wydatki:

1) adaptacja i wyposa┐enie mieszka± oraz budynk≤w mieszkalnych stosownie do potrzeb wynikaj╣cych z niepe│nosprawno£ci, czyli wydatki na:

• likwidacjΩ barier architektonicznych,
• budowΩ podjazd≤w dla os≤b poruszaj╣cych siΩ na w≤zkach inwalidzkich,
• "poszerzanie drzwi",
• likwidacjΩ prog≤w,
• wyburzanie £cian dzia│owych,
• za│o┐enie okien zamykanych z niskiego poziomu,
• po│o┐enie terakoty antypo£lizgowej,
• likwidacjΩ wanny i za│o┐enie brodzika ze specjalnym siedziskiem dla os≤b niesprawnych ruchowo, za│o┐enie ôwisz╣cego" sedesu oraz umywalki ôbez nogi" umo┐liwiaj╣cych swobodne podjechanie w≤zkiem, tak┐e umywalki sterowanej rΩcznie lub automatycznie,
• monta┐ wszelkiego rodzaju uchwyt≤w,
• specjalnych baterii dla os≤b z niesprawnymi d│o±mi,
• monta┐ opuszczanych szafek i blatu kuchennego z mo┐liwo£ci╣ podjechania w≤zkiem,
• monta┐ drzwi przesuwnych itd.

Mo┐emy r≤wnie┐ odliczyµ :

• koszty prac zwi╣zanych z adaptacj╣, np. musieli£my wyburzyµ £ciany w │azience i zniszczyli£my glazurΩ. Odliczamy wtedy tak┐e koszty po│o┐enia glazury. Ale je£li glazurΩ k│adziemy z w│asnej inicjatywy, bo nie podoba siΩ nam kolor starej, to ju┐ nie!
• Inne wydatki remontowe lub modernizacyjne nie zwi╣zane z niepe│nosprawno£ci╣ odliczamy na og≤lnych zasadach (od podatku) w ramach ulgi remontowej.

Odliczenie na adaptacjΩ jest korzystniejsze od ulgi remontowej, poniewa┐ odliczamy od dochodu, a nie od podatku (wa┐ne dla os≤b o wy┐szych dochodach). Poza tym nie ma limit≤w ogranicze± kwotowych.

Dotyczy to tzw. oprzyrz╣dowania, a nie zakupu samochodu lub czΩ£ci do niego. Mie£ci siΩ tu r≤wnie┐ zabezpieczenie prog≤w samochodu przed zniszczeniem przez w≤zek, monta┐ baga┐nika na w≤zek.

3) zakup i naprawa indywidualnego sprzΩtu, urz╣dze± i narzΩdzi technicznych niezbΩdnych w rehabilitacji oraz u│atwiaj╣cych wykonywanie czynno£ci ┐yciowych, stosownie do potrzeb wynikaj╣cych z niepe│nosprawno£ci. S╣ to: wszelkiego rodzaju przedmioty ortopedyczne, £rodki pomocnicze i sprzΩt rehabilitacyjny, a wiec w≤zki i czΩ£ci do nich, opony, tak┐e kule, protezy, obuwie ortopedyczne, aparaty s│uchowe, okulary, laski, chodniki, rotor, materace i poduszki przeciwodle┐ynowe, chwytaki itp., tak┐e urz╣dzenia u│atwiaj╣ce komunikowanie siΩ (np. telefony dla niewidomych, dla os≤b maj╣cych trudno£ci z przemieszczaniem siΩ). Trudno wymieniµ wszystkie rzeczy, kt≤re mog│yby znaleƒµ siΩ na tej li£cie, zreszt╣ nie ma takiej. Zasad╣ podstawow╣ jest zwi╣zek pomiΩdzy przedmiotem i sprzΩtem a okre£lon╣, konkretn╣ niesprawno£ci╣.

Zakup tego samego przedmiotu w jednym przypadku bΩdzie uzasadniony (np. telefax dla os≤b nies│ysz╣cych, dyktafon dla niewidomych), w innym mo┐e byµ zakwestionowany. Je£li urz╣dzenie nie ma zwi╣zku z konkretnym schorzeniem lub jest powszechnie stosowane (np. telewizor, lod≤wka) to urz╣d skarbowy mo┐e zakwestionowaµ celowo£µ tego odliczenia.

4) zakup wydawnictw i materia│≤w szkoleniowych, stosownie do potrzeb wynikaj╣cych z niepe│nosprawno£ci: ksi╣┐ki, broszury, kasety audio, wideo dotycz╣ce np. metod usprawniania, prasa dla os≤b niepe│nosprawnych,

5) odp│atno£µ za pobyt na turnusie rehabilitacyjno-usprawniaj╣cym,

6) odp│atno£µ za pobyt na leczeniu sanatoryjnym, za pobyt w plac≤wkach leczniczo-sanatoryjnych, rehabilitacyjno-szkoleniowych, leczniczo-opieku±czych i szkolno-wychowawczych oraz odp│atno£µ za zabiegi rehabilitacyjno-usprawniaj╣ce,

7) op│acenie przewodnik≤w os≤b niewidomych I i II grupy inwalidztwa oraz os≤b z niepe│nosprawno£ci╣ narz╣du ruchu zaliczonych do I grupy inwalidztwa, w kwocie nie przekraczaj╣cej 1500 z│ (w 1999 r.),

8) utrzymanie przez osoby niewidome, o kt≤rych mowa w punkcie,  psa przewodnika, w kwocie nie przekraczaj╣cej 1500 z│ (w 1999 r.),

9) opieka pielΩgniarska w domu nad osob╣ niepe│nosprawn╣ w okresie przewlek│ej choroby uniemo┐liwiaj╣cej poruszanie siΩ oraz us│ugi opieku±cze £wiadczone dla os≤b niepe│nosprawnych zaliczonych do I grupy inwalidztwa,

10) op│acenie t│umacza jΩzyka migowego,

11) kolonie i obozy dla dzieci i m│odzie┐y niepe│nosprawnej oraz dzieci os≤b niepe│nosprawnych,

12) leki - w wysoko£ci stanowi╣cej nadwy┐kΩ ponad kwotΩ 100 z│ (w 1999 r.) miesiΩcznie, je┐eli lekarz specjalista stwierdzi, ┐e osoba niepe│nosprawna powinna stosowaµ okre£lone leki stale lub czasowo. Odliczyµ mo┐na np. ma£ci przeciwodle┐ynowe dla os≤b d│ugotrwale unieruchomionych. Je£li np. w lipcu w zwi╣zku z naszym schorzeniem (ale nie np. grypa), wydali£my na leki 150 z│, to odliczamy 50 z│ (150 z│ - 100 z│), je£li w sierpniu wydali£my 80 z│ , to nie odliczamy za ten miesi╣c ┐adnej kwoty.

WARUNKI: Musimy posiadaµ pisemne za£wiadczenie lekarza specjalisty o konieczno£ci stosowania konkretnych lek≤w zwi╣zanych z dan╣ niesprawno£ci╣. Ulga przys│uguje tylko osobom niepe│nosprawnym i nie mog╣ z niej korzystaµ np. osoby starsze lub chore, je£li nie maj╣ orzeczenia o niepe│nosprawno£ci (lub grupie inwalidzkiej).

a) osoby niepe│nosprawnej - karetka transportu sanitarnego,
b) osoby niepe│nosprawnej zaliczonej do I lub II grupy inwalidztwa oraz dzieci niepe│nosprawnych do lat 16 - r≤wnie┐ innymi £rodkami transportu.

15) odp│atne przejazdy £rodkami transportu publicznego zwi╣zane z pobytem na:

a) turnusie rehabilitacyjno-usprawniaj╣cym,
b) leczeniu sanatoryjnym w plac≤wkach leczniczo-sanatoryjnych, rehabilitacyjno-szkoleniowych i leczniczo-opieku±czych oraz szkolno-wychowawczych,
c) koloniach i obozach dla dzieci oraz m│odzie┐y niepe│nosprawnej oraz dzieci os≤b niepe│nosprawnych. W przypadku odp│atnych przejazd≤w transportem publicznym zachowajmy bilety!

ò Aby odliczyµ wymienione wy┐ej wydatki musimy posiadaµ rachunki. Na przyk│ad w przypadku prac adaptacyjno-remontowych konieczne s╣ rachunki uproszczone wystawiane przez p│atnika VAT.
ò Nie dotyczy to wydatk≤w okre£lonych w punktach: 7), 8) i 14). Tu przyjΩto rozwi╣zanie bez rachunk≤w. Nie oznacza to, i┐ obowi╣zuje zupe│na dowolno£µ, wiΩc np. je£li osoba niewidoma nie posiada psa (pkt. 8) albo niepe│nosprawny nie ma samochodu (pkt. 14), to oczywi£cie nie mo┐e odliczaµ tych kwot.

Przyk│ad I: Koszt turnusu rehabilitacyjnego to 800 z│, z tego 300 z│ pokrywa Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie. 500 z│ zap│acili£my z w│asnej kieszeni - odliczamy wtedy tylko te 500 z│.

Przyk│ad II: Otrzymali£my w≤zek ze stowarzyszenia - nie odliczamy nic. Inaczej jest, je£li czΩ£ciowe koszty zakupu w≤zka pokrywa kasa chorych. W≤zek kosztuje 2500 z│. Kasa chorych pokrywa 1450 z│. Dostali£my jeszcze dofinansowanie z pomocy spo│ecznej w wysoko£ci 500 z│. W takim przypadku odliczamy 550 z│ ( 550 = 2500 - 1450 - 500).

PamiΩtajmy:
Wydatki na cele rehabilitacyjne odliczamy od dochodu przed opodatkowaniem, a nie od kwoty podatku.

W zale┐no£ci od tego kto poni≤s│ wydatki mo┐e to byµ :

1) osoba niepe│nosprawna albo

2) podatnik, na kt≤rego utrzymaniu jest osoba niepe│nosprawna, je┐eli w roku podatkowym doch≤d osoby niepe│nosprawnej nie przekroczy│ kwoty 6000 z│ (w ca│ym 1999 r.). Przepisy zaliczaj╣ do tych podatnik≤w: wsp≤│ma│┐onka, dzieci w│asne, przysposobione oraz dzieci przyjΩte na wychowanie, pasierb≤w, rodzic≤w, rodzic≤w wsp≤│ma│┐onka, rodze±stwo, ojczyma, macochΩ, ziΩcia i synow╣.

UWAGA: Rachunki musz╣ byµ wystawione na osobΩ, kt≤ra bΩdzie odlicza│a ten wydatek.

Przyk│ad: Syn uleg│ wypadkowi i otrzymuje najni┐sz╣ rentΩ z tytu│u ca│kowitej niezdolno£ci do pracy. W ca│ym roku jego doch≤d nie przekroczy 6000 z│. Ojciec mo┐e odliczyµ wydatki na w≤zek, poduszkΩ przeciwodle┐ynow╣ itd., ale rachunki musz╣ byµ wystawione na ojca.

Osoba, kt≤rej dotyczy dany wydatek musi posiadaµ jeden z dokument≤w:

• orzeczenie o zakwalifikowaniu do jednego z trzech stopni niepe│nosprawno£ci (wcze£niej by│o to odpowiednio orzeczenie zaliczaj╣ce do I, II albo III grupy inwalidztwa),
• decyzje przyznaj╣c╣ rentΩ z tytu│u ca│kowitej lub czΩ£ciowej niezdolno£ci do pracy albo rentΩ szkoleniowa,
• orzeczenie o rodzaju i stopniu niepe│nosprawno£ci osoby, kt≤ra nie uko±czy│a 16 roku ┐ycia.

• o znacznym stopniu niepe│nosprawno£ci lub o ca│kowitej niezdolno£ci do pracy oraz niezdolno£ci do samodzielnej egzystencji (dotychczasowa I grupa inwalidztwa),
• o umiarkowanym stopniu niepe│nosprawno£ci lub ca│kowitej niezdolno£ci do pracy (dotychczasowa II grupa inwalidztwa),
• o lekkim stopniu niepe│nosprawno£ci lub czΩ£ciowej niezdolno£ci do pracy oraz o celowo£ci przekwalifikowania zawodowego (dotychczasowa III grupa inwalidztwa).

ò Po odliczeniu od dochodu okre£lonych wy┐ej wydatk≤w otrzymujemy podstawΩ opodatkowania (czyli: doch≤d - odliczenia).

ò Teraz obliczamy podatek.

To, ile p│acimy podatku, zale┐y od tego, w kt≤rym przedziale mie£ci siΩ podstawa opodatkowania (czyli: doch≤d - odliczenia).

Podstaw╣ obliczenia podatku w z│otych s╣ regu│y :

I. do kwoty 39621 z│ 19% minus 394 z│ 80 gr
II. ponad 29624 z│ do 59248 z│ - 5233 z│ 76 gr plus 30% nadwy┐ki ponad 29624 z│
III. ponad 59248 z│ - 14120 z│ 96 gr plus 40% nadwy┐ki ponad 59248 z│

Od obliczonej kwoty podatku, mo┐emy odliczyµ niekt≤re poniesione przez nas wydatki
(a £ci£lej - ich 19%). Najwa┐niejsze z nich wymieniamy poni┐ej.

• 19% poniesionych wydatk≤w, ale nie ma g≤rnego limitu. Na podstawie imiennych bilet≤w okresowych.

• 19% poniesionych wydatk≤w, ale nie wiΩcej ni┐ 888 z│ 72 gr na ka┐de dziecko (odpowiada to wydatkom w wysoko£ci do 4677 z│ 47 gr). Na podstawie dowodu wp│aty.

• 19% poniesionych wydatk≤w, ale nie wiΩcej ni┐ 285 z│ (odpowiada to wydatkom w wysoko£ci do 1500 z│ ). Na podstawie faktury VAT lub rachunku uproszczonego.

• 19% poniesionych wydatk≤w, ale nie wiΩcej ni┐ 285 z│ (odpowiada to wydatkom w wysoko£ci do 1500 z│ ). Na podstawie dowodu wp│aty.

• 19% poniesionych wydatk≤w, ale nie wiΩcej ni┐ 500 z│ (odpowiada to wydatkom w wysoko£ci do 2631 z│ 58 gr). Na podstawie dowodu wp│aty.

UWAGA: Ulga nie dotyczy £wiadcze± publicznych zak│ad≤w opieki zdrowotnej (przychodni rejonowych, szpitali pa±stwowych), choµby by│y to £wiadczenia odp│atne (np. odp│atne wydanie za£wiadczenia o braku przeciwwskaza± do prowadzenia pojazd≤w mechanicznych). Je£li jednak wp│acimy "cegie│kΩ" na przyszpitaln╣ fundacjΩ, to mo┐emy j╣ odliczyµ jako darowiznΩ na cele ochrony zdrowia (patrz: odliczenia od dochodu).

• 19% poniesionych wydatk≤w, ale nie wiΩcej ni┐ 296 z│ 24 gr (odpowiada to wydatkom w wysoko£ci do 1559 z│ 16 gr). Na podstawie faktury lub rachunku zawieraj╣cego imiΩ, nazwisko i adres osoby korzystaj╣cej ze £wiadczenia zdrowotnego.

Przyk│ad: Je£li kupili£my dzia│kΩ maj╣c╣ 2000 m² po 100 z│ za m kw. to podatek pomniejszymy o 19% od kwoty: 350 m² razy 100 z│, czyli zmniejszenie podatku wyniesie 6650 z│.

• 19% poniesionych wydatk≤w, ale nie wiΩcej ni┐ 19% ceny 350 m² dzia│ki (z odliczenia mo┐na skorzystaµ jeden raz w czasie obowi╣zywania ustawy, a nie wielokrotnie. Na podstawie aktu notarialnego.

• 19% poniesionych wydatk≤w. Nie wiΩcej ni┐ 2457 z│ w przypadku budynku (odpowiada to wydatkom w wysoko£ci do 12931 z│ 58 gr) i 2047 z│ 50 gr w przypadku remontu mieszkania (odpowiada to wydatkom w wysoko£ci do 10776 z│ 31 gr).

Ulga budowlana/mieszkaniowa:

a) budowa budynku mieszkalnego (na podstawie faktury VAT lub rachunku uproszczonego),
b) wk│ad budowlany lub mieszkaniowy do sp≤│dzielni mieszkaniowej, w tym przekszta│cenie lokatorskiego prawa sp≤│dzielczego na w│asno£ciowe prawo do lokalu,
c) zakup nowo wybudowanego budynku mieszkalnego lub lokalu mieszkalnego w takim budynku od gminy albo od osoby, kt≤ra wybudowa│a ten budynek w ramach prowadzonej dzia│alno£ci gospodarczej (np. od tzw. firmy developerskiej),
d) nadbudowΩ lub rozbudowΩ budynku na cele mieszkalne,
e) przebudowa strychu, suszarni, przystosowanie innego pomieszczenia na cele mieszkalne
f) wyko±czenie lokalu mieszkalnego w nowo wybudowanym budynku mieszkalnym, do dnia zasiedlenia tego lokalu.
 

• 19% poniesionych wydatk≤w, ale nie wiΩcej ni┐ 25270 z│ (odpowiada to wydatkom w wysoko£ci do 133000 z│ ). Na podstawie:

punkt b) - dow≤d wp│aty,
punkty a), c) do f) - faktura VAT lub rachunek uproszczony

OszczΩdzanie w kasie mieszkaniowej, na jednym rachunku oszczΩdno£ciowo-rozliczeniowym w jednym banku.

• Mo┐emy odliczyµ do 30% wp│aconej kwoty, ale nie wiΩcej ni┐ 7980 z│ (odpowiada to wydatkom w wysoko£ci do 26600 z│). Na podstawie dowodu wp│aty.

Odliczenie to mie£ci siΩ w limicie ulgi budowlanej. Np., je£li kto£ doliczy 25270 z│
z tytu│u np. budowy mieszkania, to nie bΩdzie ju┐ m≤g│ odliczyµ 30% wp│at do kasy mieszkaniowej.

Uwaga! Obliczony podatek dochodowy w pierwszej kolejno£ci ulega obni┐eniu o kwotΩ sk│adki na powszechne ubezpieczenie zdrowotne (sk│adka jest obowi╣zkowo co miesi╣c, potr╣cana z zaliczki na podatek). To bardzo ogranicza mo┐liwo£µ dokonywania odlicze±, mimo i┐ takie odliczenia (wymienione powy┐ej) nadal obowi╣zuj╣. Korzy£µ z odliczenia ogranicza siΩ jedynie do mo┐liwo£ci uzyskania zwrotu nadp│aconego podatku (pomniejszonego o sk│adkΩ na ubezpieczenie zdrowotne) z urzΩdu skarbowego. Zwrotu sk│adki na ubezpieczenie zdrowotne oczywi£cie nie mo┐na siΩ domagaµ. Ta zmiana dotknie przede wszystkim podatnik≤w o niskich dochodach, bo to im zabraknie dochodu/podatku do odlicze±. Im ni┐szy doch≤d, tym bardziej wzrasta procentowy udzia│ sk│adki na ubezpieczenie zdrowotne w kwocie podatku.

Przyk│ad:

Najni┐sza emerytura, renta rodzinna i renta z tytu│u ca│kowitej niezdolno£ci do pracy wynosi:

od 1 stycznia do 31 maja - 415 z│ miesiΩcznie,
od 1 czerwca do 31 grudnia - 451,11 z│ miesiΩcznie.

Roczny doch≤d z renty/emerytury to:  5232,77 z│ (415 x 5 plus 451,11 x 7).

Podatek dochodowy za 1999 r. wynosi 599 z│ (19% z 5232,77 minus 394,80 z│).
Sk│adka na ubezpieczenie zdrowotne to 7,5% przychodu:

od 1 stycznia do 31 maja - 31,12 z│ miesiΩcznie (7,5 % z 415 z│),
od 1 czerwca do 31 grudnia - 33,83 z│ miesiΩcznie (7,5% z 451,11 z│).

Sk│adka za 1999 r. - 392,41 z│ (31,12 x 5 plus 33,83 x 7).

Podatek pomniejszony o sk│adkΩ to 206,59 z│ . Sk│adka stanowi 65% podatku!

Gdyby nie sk│adka, mo┐na by maksymalnie uzyskaµ zwrot podatku w wysoko£ci 599 z│. Niestety uzyskamy maksymalnie 206,59 z│.

CzΩ£ciowym wyj£ciem z tej sytuacji jest zwiΩkszenie w│asnego dochodu (podejmowanie zajΩµ zarobkowych, zlece±) oraz dokonywanie najpierw odlicze± jednorocznych (np. na rehabilitacje, na odp│atne kszta│cenie, na leczenie). Wydatki budowlane, mieszkaniowe, remontowe, na zakup dzia│ki i na oszczΩdzanie w kasie mieszkaniowej mo┐na odliczaµ w latach nastΩpnych a┐ do ca│kowitego odliczenia.

Innym rozwi╣zaniem mo┐e byµ wykorzystywanie mo┐liwo£ci odliczania wydatk≤w na cele rehabilitacyjne przez podatnik≤w maj╣cych na utrzymaniu osoby niepe│nosprawne (patrz wcze£niej - ôKto mo┐e odliczaµ wydatki na cele rehabilitacyjne? ). W≤wczas jednak osoba niepe│nosprawna musi mieµ niskie dochody (6000 z│ w ca│ym 1999 r.). Rachunki musz╣ byµ wystawione nie na osobΩ niepe│nosprawn╣, ale na podatnika maj╣cego na utrzymaniu tak╣ osobΩ.

Obliczony nale┐ny podatek (po odliczeniach) por≤wnujemy z kwot╣ zaliczek na podatek wp│acanych przez ca│y rok podatkowy i albo dop│acamy r≤┐nicΩ nale┐n╣ fiskusowi, albo czekamy na zwrot nadp│aty z urzΩdu skarbowego.

ò Musimy bardzo dok│adnie czytaµ polecenia zawarte w poszczeg≤lnych rubrykach deklaracji podatkowej i starannie wykonywaµ wszelkie obliczenia.

ò Nale┐y dok│adnie i czytelnie wype│niµ deklaracjΩ podatkow╣. B│Ωdy w obliczeniach mog╣ zostaµ potraktowane jako oszustwo.

ò PamiΩtajmy, ┐e mamy obowi╣zek zachowania dokument≤w potwierdzaj╣cych wydatki (np. rachunki, faktury, bilety) przez 5 lat, licz╣c od ko±ca roku, w kt≤rym up│yn╣│ termin p│atno£ci podatku. Dokumenty zachowujemy w domu - nie do│╣czamy ich do zeznania podatkowego.

ò W razie w╣tpliwo£ci przy wype│nianiu deklaracji warto poprosiµ o wyja£nienie w informacji urzΩdu skarbowego. Mo┐na te┐ udaµ siΩ do doradcy podatkowego, ale jest to us│uga p│atna.

ò Za dany rok rozliczamy siΩ do 30 kwietnia roku nastΩpnego. Je£li przekroczymy termin, to bΩdziemy musieli zap│aciµ odsetki karne. Zalet╣ wcze£niejszego rozliczenia siΩ, czyli np. ju┐ w styczniu danego roku, a nie w ostatniej chwili np. 29 kwietnia, jest wcze£niejszy zwrot nadp│aconego podatku.

ò Zeznanie podatkowe wysy│amy poczt╣ (listem poleconym) albo zanosimy bezpo£rednio do urzΩdu skarbowego. Warto zrobiµ kopiΩ zeznania dla siebie i potwierdziµ na kopii jego z│o┐enie w urzΩdzie skarbowym (je£li zanosimy osobi£cie).

ò Na wniosek podatnika urz╣d skarbowy mo┐e ograniczyµ wysoko£µ zaliczek na podatek dochodowy, je£li podatnik dowiedzie, ┐e zaliczki by│yby niewsp≤│miernie wysokie w stosunku do podatku nale┐nego od przewidywanego na dany rok dochodu. Obni┐enie zaliczki ograniczy siΩ jednak wy│╣cznie do kwoty po odliczeniu sk│adki na ubezpieczenie zdrowotne.

ò W wyj╣tkowych wypadkach na wniosek podatnika, urz╣d skarbowy mo┐e zaniechaµ poboru podatku. Dotyczy to wy│╣cznie sytuacji, gdy pobranie podatku zagra┐a wa┐nym interesom podatnika, a w szczeg≤lno£ci jego egzystencji.

ò Je┐eli osoba wezwana przez urz╣d skarbowy (np. do z│o┐enia wyja£nie±), nie mo┐e stawiµ siΩ z powodu "choroby, kalectwa lub innej wa┐nej przyczyny, organ podatkowy mo┐e przyj╣µ wyja£nienie lub zeznanie albo dokonaµ czynno£ci w miejscu pobytu tej osoby" (art. 160 par. l Ustawy z 29 sierpnia 1997 r. ordynacja podatkowa (Dz. U. Nr 137, poz. 926 z p≤ƒn. zm.).

Opracowanie: Mariusz îwierczy±ski

Wydanie i redakcja:

Bank Informacji o Organizacjach Pozarz╣dowych KLON / JAWOR
00-586 Warszawa ; ul. Flory 9, V p.
  tel. 0-22 49-69-60 fax. 0-22 49-86-81
  e-mail: klon@klon.org.pl
  URL: http://www.klon.org.pl

Wsp≤│praca:

Stowarzyszenie Przyjaci≤│ Integracji
00-242 Warszawa ul. Bohater≤w Getta 2
 tel. 0-22 831-49-44 fax. 0-22 635-11-82

Poddany OCR zeskanowany materia│ nades│a│ Apik .
Wszelkie pytania prosimy kierowaµ na grupΩ dyskusyjn╣ pl.soc.inwalidzi << kliknij tu by wys│aµ list

Ta strona znajduje siΩ w Internecie pod adresem : http://samisobie.clan.pl w dziale Prawo
Strona powsta│a 18.01.2000 r. A.A.