1999-01-01
zm.:Dz.U.98.106.668
zm.:Dz.U.98.117.756
zm.:Dz.U.98.162.1118
zm.:Dz.U.98.162.1126

1999-03-25
zm.:Dz.U.99.20.170

DZIAú I

PRZEPISY OG╙LNE

Rozdzia│ 1
Zasady og≤lne i zakres podmiotowy ustawy

Art. 1. 1. Pomoc spo│eczna jest instytucj▒ polityki spo│ecznej pa±stwa maj▒c▒ na celu umo┐liwienie osobom i rodzinom przezwyciΩ┐anie trudnych sytuacji ┐yciowych, kt≤rych nie s▒ one w stanie pokonaµ, wykorzystuj▒c w│asne ╢rodki, mo┐liwo╢ci i uprawnienia.

2. Pomoc spo│eczn▒ organizuj▒ organy administracji rz▒dowej i samorz▒dowej, wsp≤│pracuj▒c w tym zakresie z organizacjami spo│ecznymi, Ko╢cio│em Katolickim, innymi ko╢cio│ami, zwi▒zkami wyznaniowymi, fundacjami, stowarzyszeniami, pracodawcami oraz osobami fizycznymi i prawnymi.

3. Osoby i rodziny korzystaj▒ce z pomocy spo│ecznej s▒ obowi▒zane do wsp≤│udzia│u w rozwi▒zywaniu ich trudnej sytuacji ┐yciowej.

Art. 2. 1. Celem pomocy spo│ecznej jest zaspokajanie niezbΩdnych potrzeb ┐yciowych os≤b i rodzin oraz umo┐liwianie im bytowania w warunkach odpowiadaj▒cych godno╢ci cz│owieka. Pomoc spo│eczna powinna w miarΩ mo┐liwo╢ci doprowadziµ do ┐yciowego usamodzielnienia os≤b i rodzin oraz ich integracji ze ╢rodowiskiem.

2. Celem pomocy spo│ecznej jest tak┐e zapobieganie powstawaniu sytuacji okre╢lonych w art. 1 ust. 1.

3. Rodzaj, forma i rozmiar ╢wiadczenia powinny byµ odpowiednie do okoliczno╢ci uzasadniaj▒cych udzielenie pomocy. ªwiadczenie pomocy spo│ecznej powinno s│u┐yµ r≤wnie┐ umacnianiu rodziny.

4. Potrzeby osoby i rodziny korzystaj▒cej z pomocy powinny zostaµ uwzglΩdnione, je┐eli odpowiadaj▒ celom i mo┐liwo╢ciom pomocy spo│ecznej.
 

Art. 2a. 1. Ilekroµ w dalszych przepisach ustawy jest mowa o:

1) rodzinie - oznacza to osoby spokrewnione lub niespokrewnione pozostaj▒ce w faktycznym zwi▒zku wsp≤lnie zamieszkuj▒ce i gospodaruj▒ce,
1a) osobie samotnie wychowuj▒cej dziecko - oznacza to osobΩ gospodaruj▒c▒ z dzieckiem pozostaj▒cym pod jej opiek▒ i na jej wy│▒cznym utrzymaniu, nawet je╢li otrzymuje alimenty,
2) (1) dochodzie rodziny - oznacza to sumΩ miesiΩcznych dochod≤w os≤b w rodzinie z miesi▒ca poprzedzaj▒cego z│o┐enie wniosku lub w przypadku utraty dochodu z miesi▒ca, w kt≤rym wniosek zosta│ z│o┐ony, bez wzglΩdu na tytu│ i ╝r≤d│o ich uzyskania, pomniejszon▒ o miesiΩczne obci▒┐enia podatkiem dochodowym od os≤b fizycznych, sk│adki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe oraz ubezpieczenie zdrowotne p│acone przez o╢rodki pomocy spo│ecznej, a tak┐e sk│adki z tytu│u ubezpieczenia emerytalnego, rentowego i chorobowego okre╢lonych w odrΩbnych przepisach oraz o kwotΩ wysoko╢ci aliment≤w ╢wiadczonych przez osoby w rodzinie na rzecz innych os≤b; do dochod≤w nie wlicza siΩ jednorazowych pieniΩ┐nych ╢wiadcze± socjalnych oraz ╢wiadcze± w naturze, a tak┐e r≤┐nice miΩdzy kwot▒ zasi│ku rodzinnego przyznan▒ na trzecie i dalsze dzieci a kwot▒ tego zasi│ku przyznan▒ na pierwsze i drugie dziecko; w odniesieniu do os≤b prowadz▒cych dzia│alno╢µ gospodarcz▒ oraz os≤b z nimi wsp≤│pracuj▒cych za doch≤d przyjmuje siΩ wysoko╢µ podan▒ w o╢wiadczeniu, nie ni┐sz▒ jednak ni┐ zadeklarowana przez te osoby kwota dochodu stanowi▒cego podstawΩ wymiaru sk│adek na ubezpieczenie spo│eczne, a je┐eli osoby nie podlegaj▒ ubezpieczeniu spo│ecznemu - nie ni┐sz▒ od kwoty najni┐szej podstawy wymiaru sk│adek obowi▒zuj▒cych osoby ubezpieczone na podstawie odrΩbnych przepis≤w,
2a) dochodzie na osobΩ w rodzinie lub kryterium dochodowym na osobΩ w rodzinie - oznacza to doch≤d rodziny podzielony przez liczbΩ os≤b w tej rodzinie lub sumΩ sk│adnik≤w, o kt≤rych mowa w art. 4 ust. 1, ustalonych zgodnie z wiekiem os≤b w tej rodzinie, podzielon▒ przez liczbΩ os≤b w rodzinie,
3) niepe│nosprawno╢ci - oznacza to stan fizyczny, psychiczny lub umys│owy, powoduj▒cy trwa│e lub okresowe utrudnienie, ograniczenie b▒d╝ uniemo┐liwienie samodzielnej egzystencji,
4) ca│kowitej niezdolno╢ci do pracy - oznacza to ca│kowit▒ niezdolno╢µ do pracy w rozumieniu przepis≤w o zaopatrzeniu emerytalnym pracownik≤w i ich rodzin oraz stopie± znaczny lub umiarkowany niepe│nosprawno╢ci w rozumieniu przepis≤w o zatrudnieniu i rehabilitacji zawodowej os≤b niepe│nosprawnych,
4a) niezdolno╢µ do pracy z tytu│u wieku - oznacza to  uko±czone 60 lat przez kobietΩ i 65 lat przez mΩ┐czyznΩ,
5) sieroctwie - oznacza to sieroctwo biologiczne lub spo│eczne,
6) ╢wiadczeniu nienale┐nie pobranym - oznacza to ╢wiadczenie pieniΩ┐ne uzyskane na podstawie przedstawionych nieprawdziwych informacji w dokumentach oraz niepoinformowania o zmianie sytuacji materialnej lub osobistej,
7)(2) jednostkach organizacyjnych pomocy spo│ecznej - oznacza to regionalne o╢rodki polityki spo│ecznej, powiatowe centra pomocy rodzinie, o╢rodki pomocy spo│ecznej, domy pomocy spo│ecznej, plac≤wki specjalistycznego poradnictwa socjalnego, o╢rodki wsparcia, o╢rodek interwencji kryzysowej,
8) o╢rodkach wsparcia - oznacza to ╢rodowiskowe formy pomocy p≤│stacjonarnej s│u┐▒ce utrzymaniu osoby w jej naturalnym ╢rodowisku i przeciwdzia│aniu instytucjonalizacji, a w szczeg≤lno╢ci: ╢rodowiskowe domy samopomocy, dzienne domy pomocy, noclegownie, o╢rodki opieku±cze,
9) (3) mieszkaniu chronionym - oznacza to mieszkanie przeznaczone przede wszystkim dla os≤b z zaburzeniami psychicznymi opuszczaj▒cych na sta│e lub okresowo dom pomocy spo│ecznej, kt≤re podejmuj▒ samodzielnie egzystencjΩ wymagaj▒c▒ jednak wsparcia ze strony pomocy spo│ecznej,
10) (4) rodzinie zastΩpczej - oznacza to rodzinΩ, w kt≤rej umieszcza siΩ ma│oletnie dziecko, w celu sprawowania nad nim opieki i jego wychowania, w wypadku gdy rodzice nie spe│niaj▒ swojej funkcji,
11) (5) interwencji kryzysowej - oznacza to ╢wiadczenie specjalistycznych us│ug, zw│aszcza psychologicznych, prawnych, hotelowych, kt≤re s▒ dostΩpne ca│▒ dobΩ - osobom, rodzinom i spo│eczno╢ciom bΩd▒cym ofiarami przemocy lub znajduj▒cym siΩ w innej sytuacji kryzysowej - w celu zapobie┐enia powstawania lub pog│Ωbiania siΩ dysfunkcji tych os≤b, rodzin lub spo│eczno╢ci,
12) (6) domu pomocy spo│ecznej - oznacza to jednostkΩ, ╢wiadcz▒c▒, na poziomie obowi▒zuj▒cego standardu, osobom wymagaj▒cym ca│odobowej opieki z powodu wieku lub choroby us│ugi: bytowe, opieku±cze, wspomagaj▒ce, edukacyjne w formach i zakresie wynikaj▒cych z indywidualnych potrzeb oraz umo┐liwiaj▒c▒ korzystanie ze ╢wiadcze± przys│uguj▒cych z tytu│u powszechnego ubezpieczenia zdrowotnego,
13) (7) plac≤wce opieku±czo wychowawczej - oznacza to domy dziecka, rodzinne domy dziecka, pogotowia opieku±cze, ogniska wychowawcze, ╢wietlice i kluby ╢rodowiskowe, dzia│aj▒ce na podstawie ustawy z dnia 7 wrze╢nia 1991 r. o systemie o╢wiaty (Dz. U. z 1996 r. Nr 67, poz. 329 i Nr 106, poz. 496, z 1997 r. Nr 28, poz. 153 i Nr 141, poz. 943 oraz z 1998 r. Nr 117, poz. 759),
14) (8) o╢rodkach adopcyjno-opieku±czych - oznacza to jednostkΩ inicjuj▒c▒ i wspomagaj▒c▒ zastΩpcze formy opieki i wychowania rodzinnego, dzia│aj▒c▒ na podstawie ustawy o systemie o╢wiaty.
2. Na u┐ytek ustawy przyjmuje siΩ, ┐e z 1 ha przeliczeniowego uzyskuje siΩ doch≤d miesiΩczny w wysoko╢ci 125 z│. Dochody uzyskiwane przez rodzinΩ z gospodarstwa rolnego oraz ze ╝r≤de│ pozarolniczych sumuje siΩ.

Art. 2b. Prawo do ╢wiadcze± pomocy spo│ecznej przys│uguje osobom posiadaj▒cym obywatelstwo polskie zamieszkuj▒cym i przebywaj▒cym na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej oraz cudzoziemcom zamieszkuj▒cym i przebywaj▒cym na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej posiadaj▒cym zezwolenie na pobyt sta│y lub status uchod╝cy, je┐eli umowy miΩdzynarodowe nie stanowi▒ inaczej.

Art. 3. Pomocy spo│ecznej na zasadach okre╢lonych w ustawie udziela siΩ osobom i rodzinom, w szczeg≤lno╢ci z powodu:
1) ub≤stwa,
2) sieroctwa,
3) bezdomno╢ci,
4) potrzeby ochrony macierzy±stwa,
5) bezrobocia,
6) niepe│nosprawno╢ci,
7) d│ugotrwa│ej choroby,
8) bezradno╢ci w sprawach opieku±czo-wychowawczych i prowadzenia gospodarstwa domowego, zw│aszcza w rodzinach niepe│nych lub wielodzietnych,
9) alkoholizmu lub narkomanii,
10) trudno╢ci w przystosowaniu do ┐ycia po opuszczeniu zak│adu karnego,
11) klΩski ┐ywio│owej lub ekologicznej.

Art. 4. 1. (9) Prawo do ╢wiadcze± pieniΩ┐nych z pomocy spo│ecznej przys│uguje osobom i rodzinom, kt≤rych doch≤d na osobΩ w rodzinie, z zastrze┐eniem art. 27a i art. 31d, nie przekracza:
1) na osobΩ samotnie gospodaruj▒c▒ - 275 z│,
2) na pierwsz▒ osobΩ w rodzinie - 250 z│,
3) na drug▒ i dalsze osoby w rodzinie powy┐ej 15 lat - 175 z│,
4) na ka┐d▒ osobΩ w rodzinie poni┐ej 15 lat - 125 z│,
przy jednoczesnym wyst▒pieniu co najmniej jednej z okoliczno╢ci wymienionych w art. 3 pkt 2-11.
2. Kwoty, o kt≤rych mowa w ust. 1, podlegaj▒ waloryzacji zgodnie z zasadami okre╢lonymi w art. 35a.

Art. 5. Osobom i rodzinom, kt≤re nie spe│niaj▒ warunku okre╢lonego w art. 4 ust. 1, w szczeg≤lnie uzasadnionych przypadkach mo┐e byµ przyznana pomoc pieniΩ┐na lub w naturze pod warunkiem zwrotu czΩ╢ci lub ca│o╢ci wydatk≤w na zasadach okre╢lonych w art. 34 i 41.

Art. 6. 1. Ograniczenie ╢wiadcze± pomocy spo│ecznej do niezbΩdnego minimum lub odmowa ich przyznania mo┐e nast▒piµ w razie stwierdzenia marnotrawstwa przyznanych ╢wiadcze±, ich celowego niszczenia b▒d╝ te┐ marnotrawstwa w│asnych zasob≤w materialnych.
1a. Brak wsp≤│dzia│ania osoby lub rodziny z pracownikiem socjalnym w rozwi▒zywaniu trudnej sytuacji, a tak┐e nie uzasadniona odmowa podjΩcia pracy przez osobΩ bezrobotn▒, mog▒ stanowiµ podstawΩ do odmowy przyznania lub wstrzymania ╢wiadcze± pieniΩ┐nych z pomocy spo│ecznej. Zakres i formy wsp≤│dzia│ania okre╢la kierownik o╢rodka pomocy spo│ecznej lub upowa┐niony przez niego pracownik socjalny.
2. Odmowa b▒d╝ ograniczenie rozmiaru ╢wiadcze± pomocy spo│ecznej nie powinny prowadziµ do pogorszenia sytuacji os≤b bΩd▒cych na utrzymaniu danej osoby.
3. W uzasadnionych przypadkach, a w szczeg≤lno╢ci korzystania ze ╢wiadcze± pieniΩ┐nych z pomocy spo│ecznej w spos≤b niezgodny z przeznaczeniem, kierownik o╢rodka pomocy spo│ecznej mo┐e przyznaµ je w formie niepieniΩ┐nej.

Art. 7. (skre╢lony).
 

Rozdzia│ 2
Zadania pomocy spo│ecznej

Art. 8. Zadania w zakresie pomocy spo│ecznej  obejmuj▒ w szczeg≤lno╢ci:
1) tworzenie warunk≤w organizacyjnych funkcjonowania pomocy spo│ecznej, w tym rozbudowΩ niezbΩdnej infrastruktury socjalnej,
2) analizΩ i ocenΩ zjawisk rodz▒cych zapotrzebowanie na ╢wiadczenia pomocy spo│ecznej,
3) przyznawanie i wyp│acanie przewidzianych ustaw▒ ╢wiadcze±,
4) pobudzanie spo│ecznej aktywno╢ci w zaspokajaniu niezbΩdnych potrzeb ┐yciowych os≤b i rodzin,
5) pracΩ socjaln▒, rozumian▒ jako dzia│alno╢µ zawodow▒, skierowan▒ na pomoc osobom i rodzinom we wzmocnieniu lub odzyskaniu zdolno╢ci do funkcjonowania w spo│ecze±stwie oraz na tworzenie warunk≤w sprzyjaj▒cych temu celowi.

Art. 9. (10) 1. Obowi▒zek wykonania zada± pomocy spo│ecznej spoczywa na organach jednostek samorz▒du terytorialnego oraz na administracji rz▒dowej w zakresie ustalonym ustawami.
2. Gmina i powiat, obowi▒zane zgodnie z przepisami ustawy do wykonywania zada± pomocy spo│ecznej, nie mog▒ odm≤wiµ pomocy osobie potrzebuj▒cej, pomimo istniej▒cego obowi▒zku os≤b fizycznych lub os≤b prawnych do zaspokajania jej niezbΩdnych potrzeb ┐yciowych.

Art. 10. 1. Do zada± w│asnych z zakresu pomocy spo│ecznej, realizowanych przez gminy, nale┐▒:
1) prowadzenie dom≤w pomocy spo│ecznej, o╢rodk≤w wsparcia o zasiΩgu lokalnym oraz kierowanie do nich os≤b wymagaj▒cych opieki,
2) przyznawanie i wyp│acanie zasi│k≤w celowych i specjalnych celowych,
3) przyznawanie pomocy rzeczowej,
3a) przyznawanie pomocy w naturze na ekonomiczne usamodzielnienie,
3b) przyznawanie i wyp│acanie zasi│k≤w i po┐yczek na ekonomiczne usamodzielnienie,
4) inne zadania z zakresu pomocy spo│ecznej wynikaj▒ce z rozeznanych potrzeb gminy.
2. Do zada± w│asnych z zakresu pomocy spo│ecznej o charakterze obowi▒zkowym, realizowanych przez gminy, nale┐y:
1)(11) udzielanie schronienia, posi│ku, niezbΩdnego ubrania osobom tego pozbawionym, z zastrze┐eniem art. 10a pkt 5,
2) ╢wiadczenie us│ug opieku±czych, w tym specjalistycznych, w miejscu zamieszkania,
3) (12) pokrywanie wydatk≤w na ╢wiadczenia zdrowotne, w szczeg≤lno╢ci os≤b bezdomnych i innych, kt≤re nie maj▒ ┐adnych ╝r≤de│ utrzymania i nie s▒ objΩte ubezpieczeniem zdrowotnym,
3a) udzielanie zasi│ku celowego na pokrycie wydatk≤w powsta│ych w wyniku zdarzenia losowego,
4) praca socjalna,
5) sprawienie pogrzebu,
6) zapewnienie ╢rodk≤w na wynagrodzenia dla pracownik≤w i warunk≤w realizacji zada± wymienionych w pkt 1-5 i w ust. 1.

Art. 10a. (13) Do zada± z zakresu pomocy spo│ecznej realizowanych przez powiat nale┐y:
1) organizowanie i zapewnienie us│ug w okre╢lonym standardzie w domu pomocy spo│ecznej o zasiΩgu ponadgminnym oraz kierowanie os≤b ubiegaj▒cych siΩ o przyjΩcie do domu pomocy spo│ecznej,
2) opracowywanie powiatowej strategii rozwi▒zywania problem≤w spo│ecznych,
3) udzielanie informacji o prawach i uprawnieniach,
4) organizowanie specjalistycznego poradnictwa,
5) udzielanie schronienia, posi│ku, niezbΩdnego ubrania, sprawienie pogrzebu osobom bezdomnym przebywaj▒cym na terenie powiatu, kt≤re zerwa│y w spos≤b trwa│y zwi▒zki z gmin▒, na kt≤rej terenie mia│o miejsce zdarzenie powoduj▒ce bezdomno╢µ,
6) prowadzenie o╢rodka interwencji kryzysowej,
7) prowadzenie plac≤wek opieku±czo-wychowawczych,
8) zapewnienie szkolenia i doskonalenia zawodowego kadr pomocy spo│ecznej z terenu powiatu,
9) doradztwo metodyczne dla o╢rodk≤w pomocy spo│ecznej i pracownik≤w socjalnych,
10) finansowanie powiatowych o╢rodk≤w wsparcia, z wy│▒czeniem o╢rodk≤w, o kt≤rych mowa w art. 11a pkt 1,
11) pomoc w integracji ze ╢rodowiskiem os≤b opuszczaj▒cych zak│ady karne oraz niekt≤re rodzaje plac≤wek opieku±czo-wychowawczych, resocjalizacyjnych, zak│ady dla nieletnich i rodziny zastΩpcze, o kt≤rych mowa w art. 31c ust. 1, z zastrze┐eniem art. 11a pkt 4,
12) podejmowanie innych dzia│a± wynikaj▒cych z rozeznanych potrzeb,
13) realizacja innych zada± przewidzianych w odrΩbnych ustawach.

Art. 11. Zadania zlecone gminie obejmuj▒:
1) przyznawanie i wyp│acanie zasi│k≤w sta│ych, renty socjalnej, przys│uguj▒cych dodatk≤w do ╢wiadcze±,
2) przyznawanie i wyp│acanie zasi│k≤w okresowych, gwarantowanych okresowych i specjalnych okresowych,
2a) op│acanie sk│adek na ubezpieczenie spo│eczne za osoby, o kt≤rych mowa w art. 27 ust. 1 oraz w art. 31 ust. 4a,
3) przyznawanie i wyp│acanie zasi│ku celowego na pokrycie wydatk≤w powsta│ych w wyniku klΩski ┐ywio│owej lub ekologicznej,
4) przyznawanie zasi│ku celowego w formie biletu kredytowanego,
5) ╢wiadczenie specjalistycznych us│ug opieku±czych, przys│uguj▒cych na podstawie przepis≤w o ochronie zdrowia psychicznego,
6) organizowanie i prowadzenie ╢rodowiskowych dom≤w samopomocy,
7) zadania wynikaj▒ce z rz▒dowych program≤w pomocy spo│ecznej b▒d╝ innych ustaw, maj▒cych na celu ochronΩ poziomu ┐ycia os≤b i rodzin po zapewnieniu odpowiednich ╢rodk≤w,
8) utworzenie i utrzymanie o╢rodka pomocy spo│ecznej i zapewnienie ╢rodk≤w na wynagrodzenia pracownik≤w realizuj▒cych zadania okre╢lone w pkt 1-7.

Art. 11a. (14) Do zada± z zakresu administracji rz▒dowej realizowanych przez powiat nale┐y:
1) organizowanie i zapewnianie funkcjonowania powiatowych o╢rodk≤w wsparcia dla os≤b z zaburzeniami psychicznymi,
2) przyznawanie oraz wyp│acanie ╢wiadcze± przewidzianych ustaw▒ osobom bezdomnym, przebywaj▒cym na terenie powiatu, kt≤re zerwa│y w spos≤b trwa│y zwi▒zki z gmin▒, na kt≤rej terenie mia│o miejsce zdarzenie powoduj▒ce bezdomno╢µ,
3) pokrywanie koszt≤w podstawowej opieki zdrowotnej osobom bezdomnym, o kt≤rych mowa w art. 10a pkt 5,
4) przyznawanie specjalnego ╢wiadczenia pieniΩ┐nego dla os≤b opuszczaj▒cych niekt≤re rodzaje plac≤wek opieku±czo-wychowawczych, resocjalizacyjnych, zak│ad≤w dla nieletnich i rodzin zastΩpczych,
5) organizowanie opieki w rodzinach zastΩpczych oraz udzielanie pomocy pieniΩ┐nej na czΩ╢ciowe pokrycie koszt≤w utrzymania umieszczonych w nich dzieci,
6) pomoc uchod╝com na podstawie art. 33,
7) utworzenie i utrzymywanie powiatowego centrum pomocy rodzinie i zapewnianie ╢rodk≤w na wynagrodzenia pracownik≤w realizuj▒cych zadania okre╢lone w pkt 1-6.

Art. 11b. (15) 1. Do zada± z zakresu pomocy spo│ecznej realizowanych przez samorz▒d wojew≤dztwa nale┐y:
1) sporz▒dzanie bilansu potrzeb i ╢rodk≤w w zakresie pomocy spo│ecznej we wsp≤│pracy z gminami i powiatami oraz opracowywanie strategii rozwoju,
2) opracowywanie i wdra┐anie celowych program≤w s│u┐▒cych realizacji zada± pomocy spo│ecznej i ich dofinansowywanie,
3) organizowanie kszta│cenia, w tym prowadzenie szk≤│ s│u┐b spo│ecznych oraz szkolenia zawodowego kadr pomocy spo│ecznej,
4) identyfikowanie przyczyn ub≤stwa oraz wspieranie i prowadzenie dzia│a± na rzecz wyr≤wnywania poziomu ┐ycia mieszka±c≤w wojew≤dztwa,
5) inspirowanie i promowanie nowych rozwi▒za± w zakresie polityki spo│ecznej, w tym pomocy spo│ecznej.
2. W celu realizacji zada±, o kt≤rych mowa w ust. 1, mo┐na powo│aµ jednostkΩ organizacyjn▒ äregionalny o╢rodek polityki spo│ecznejö.

Art. 12. (16) 1. Do zada± wojewody w zakresie pomocy spo│ecznej nale┐y w szczeg≤lno╢ci:
1) ocena stanu i efektywno╢ci pomocy spo│ecznej,
2) ustalanie sposobu realizacji zada± z zakresu administracji rz▒dowej realizowanych przez jednostki samorz▒du terytorialnego,
3) nadz≤r nad przestrzeganiem wymaganego standardu us│ug ╢wiadczonych przez jednostki organizacyjne pomocy spo│ecznej, a tak┐e plac≤wki opieku±czo-wychowawcze, oraz odpowiednim poziomem kwalifikacji kadr w jednostkach organizacyjnych pomocy spo│ecznej, niezale┐nie od podmiotu prowadz▒cego,
4) kontrola us│ug i akceptacja program≤w naprawczych w domach pomocy spo│ecznej, a tak┐e ocena stopnia realizacji programu naprawczego, o kt≤rym mowa w art. 20,
5) wydawanie i cofanie zezwole± lub zezwole± warunkowych na prowadzenie dom≤w pomocy spo│ecznej oraz prowadzenie rejestru dom≤w pomocy spo│ecznej,
6) koordynowanie dzia│a± w zakresie integracji ze spo│ecze±stwem os≤b posiadaj▒cych status uchod╝cy.
2. Minister w│a╢ciwy do spraw zabezpieczenia spo│ecznego okre╢li w drodze rozporz▒dzenia kwalifikacje os≤b, za po╢rednictwem kt≤rych wojewoda wykonuje zadania, o kt≤rych mowa w ust. 1, a w szczeg≤lno╢ci kwalifikacje os≤b bezpo╢rednio wykonuj▒cych funkcje nadzoru i kontroli okre╢lone w ust. 1 pkt 3 i 4.

Art. 12a. (17) 1. Organy administracji rz▒dowej i organy jednostek samorz▒du terytorialnego mog▒ zlecaµ, w drodze umowy, organizacjom spo│ecznym, Ko╢cio│owi Katolickiemu i innym ko╢cio│om, zwi▒zkom wyznaniowym, fundacjom, stowarzyszeniom, pracodawcom oraz osobom fizycznym i prawnym zadania z zakresu pomocy spo│ecznej oraz wspieraµ je w tym finansowo.
2. Minister w│a╢ciwy do spraw zabezpieczenia spo│ecznego okre╢li, w drodze rozporz▒dzenia, zasady i formy wsp≤│dzia│ania, a tak┐e finansowania organizacji, o kt≤rych mowa w ust. 1.
 

DZIAú II
ZASADY UDZIELANIA ªWIADCZE╤
 

Rozdzia│ 1
ªwiadczenia pomocy spo│ecznej

Art. 13. Gmina  powinna udzieliµ schronienia, posi│ku i niezbΩdnego ubrania osobie tego pozbawionej.

Art. 14. 1. Udzielenie schronienia nastΩpuje przez przyznanie tymczasowego miejsca noclegowego.
2. Schronienia udziela siΩ w noclegowniach, domach dla bezdomnych i innych miejscach.

Art. 15. Przyznanie niezbΩdnego ubrania nastΩpuje przez dostarczenie osobie potrzebuj▒cej bielizny, odzie┐y i obuwia odpowiednich do jej indywidualnych w│a╢ciwo╢ci oraz pory roku.

Art. 16. 1. Pomoc w postaci jednego gor▒cego posi│ku dziennie przys│uguje osobie, kt≤ra w│asnym staraniem nie mo┐e go sobie zapewniµ.
2. Pomoc, o kt≤rej mowa w ust. 1, mo┐e byµ ╢wiadczeniem dora╝nym b▒d╝ okresowym.
3. Pomoc, o kt≤rej mowa w ust. 1, przyznana dzieciom i m│odzie┐y w okresie nauki w szkole mo┐e byµ realizowana w formie zakupu posi│k≤w.

Art. 17. 1. Osobom samotnym, kt≤re z powodu wieku, choroby lub innych przyczyn wymagaj▒ pomocy innych os≤b, a s▒ jej pozbawione, przys│uguje pomoc w formie us│ug opieku±czych.
2. Us│ugi opieku±cze mog▒ byµ przyznane r≤wnie┐ osobom, kt≤re wymagaj▒ pomocy innych os≤b, a rodzina nie mo┐e takiej pomocy zapewniµ.

Art. 18. 1. Us│ugi opieku±cze obejmuj▒ pomoc w zaspokajaniu codziennych potrzeb ┐yciowych, opiekΩ higieniczn▒, zalecon▒ przez lekarza pielΩgnacjΩ oraz w miarΩ mo┐liwo╢ci r≤wnie┐ zapewnienie kontakt≤w z otoczeniem.
2. Gmina, przyznaj▒c pomoc w formie us│ug opieku±czych, ustala ich zakres.
3. Gmina okre╢la, w drodze uchwa│y, szczeg≤│owe zasady przyznawania i odp│atno╢ci za us│ugi opieku±cze i specjalistyczne us│ugi opieku±cze, z zastrze┐eniem ust. 5, oraz szczeg≤│owe zasady czΩ╢ciowego lub ca│kowitego zwolnienia od op│at, jak r≤wnie┐ tryb ich pobierania.
4. Specjalistyczne us│ugi opieku±cze s▒ to us│ugi dostosowane do szczeg≤lnych potrzeb wynikaj▒cych z rodzaju schorzenia lub niepe│nosprawno╢ci, ╢wiadczone przez osoby ze specjalistycznym przygotowaniem.
5. (18) Minister w│a╢ciwy do spraw zabezpieczenia spo│ecznego w porozumieniu z ministrem w│a╢ciwym do spraw zdrowia okre╢li, w drodze rozporz▒dzenia, rodzaje specjalistycznych us│ug opieku±czych, a w stosunku do us│ug, o kt≤rych mowa w art. 11 pkt 5, kwalifikacje os≤b ╢wiadcz▒cych te us│ugi oraz zasady i tryb ustalania oraz pobierania op│at, jak r≤wnie┐ warunki czΩ╢ciowego lub ca│kowitego zwolnienia od op│at.

Art. 19. 1. (19) W razie niemo┐no╢ci zapewnienia us│ug opieku±czych w miejscu zamieszkania przez rodzinΩ i gminΩ, osoba wymagaj▒ca ca│odobowej opieki mo┐e ubiegaµ siΩ o skierowanie do domu pomocy spo│ecznej.
2. (20) (skre╢lony).
3. (21) PodjΩcie z urzΩdu lub na wniosek innej osoby dzia│a± w sprawie umieszczenia w domu pomocy spo│ecznej, mo┐e nast▒piµ wy│▒cznie za zgod▒ osoby potrzebuj▒cej pomocy lub jej przedstawiciela ustawowego. Je┐eli osoba potrzebuj▒ca pomocy lub jej przedstawiciel ustawowy nie wyra┐aj▒ zgody na umieszczenie w domu pomocy spo│ecznej albo po umieszczeniu wycofaj▒ swoj▒ zgodΩ, o╢rodek lub dom pomocy spo│ecznej zawiadamia o tym w│a╢ciwy s▒d opieku±czy albo prokuratora, je┐eli osoba taka nie ma przedstawiciela ustawowego lub opiekuna.

Art. 19a. (22) Domy pomocy spo│ecznej mog▒ prowadziµ, po uzyskaniu zezwolenia wojewody:
1) organy jednostek samorz▒du terytorialnego,
2) Ko╢ci≤│ Katolicki, inne ko╢cio│y, zwi▒zki wyznaniowe oraz organizacje spo│eczne, fundacje i stowarzyszenia,
3) inne osoby prawne i fizyczne.

Art. 20. (23) 1. Dom pomocy spo│ecznej zapewnia ca│odobow▒ opiekΩ oraz zaspokaja niezbΩdne potrzeby bytowe, edukacyjne, spo│eczne i religijne na poziomie obowi▒zuj▒cego standardu.
2. Domy pomocy spo│ecznej, kt≤re nie osi▒gaj▒ obowi▒zuj▒cego standardu, s▒ obowi▒zane do opracowania i realizacji programu naprawczego do 2006 r.
2a. Domom pomocy spo│ecznej, o kt≤rych mowa w ust. 2, wojewoda wydaje warunkowe zezwolenie na prowadzenie domu.
3. Wydatki zwi▒zane z zapewnieniem ca│odobowej opieki mieszka±com oraz zaspokajaniem ich niezbΩdnych potrzeb bytowych i spo│ecznych w ca│o╢ci pokrywa dom pomocy spo│ecznej.
3a. Dom pomocy spo│ecznej umo┐liwia mieszka±com korzystanie z przys│uguj▒cych na podstawie odrΩbnych przepis≤w ╢wiadcze± zdrowotnych oraz pokrywa op│aty rycza│towe i czΩ╢ciow▒ odp│atno╢µ do wysoko╢ci limitu ceny, przewidziane w przepisach o powszechnym ubezpieczeniu zdrowotnym. Dom mo┐e r≤wnie┐ pokryµ wydatki ponoszone na niezbΩdne us│ugi pielΩgnacyjne w zakresie wykraczaj▒cym poza uprawnienia wynikaj▒ce z przepis≤w o powszechnym ubezpieczeniu zdrowotnym.
4. Wojewoda wydaje zezwolenie lub warunkowe zezwolenie na prowadzenie domu pomocy spo│ecznej, oraz prowadzi wojew≤dzki rejestr tych dom≤w, podawany do publicznej wiadomo╢ci.
5. Wojewoda mo┐e cofn▒µ zezwolenie na prowadzenie domu pomocy spo│ecznej i wykre╢liµ go z rejestru, je┐eli ╢wiadczone us│ugi s▒ na poziomie ni┐szym ni┐ obowi▒zuj▒cy standard.
6. Do prowadzenia dom≤w pomocy spo│ecznej, nie maj▒ zastosowania przepisy o dzia│alno╢ci gospodarczej.
7. Minister w│a╢ciwy do spraw zabezpieczenia spo│ecznego okre╢li, w drodze rozporz▒dzenia:
1) typy dom≤w pomocy spo│ecznej, oraz spos≤b ich funkcjonowania,
2) standard obowi▒zuj▒cych podstawowych us│ug ╢wiadczonych przez domy pomocy spo│ecznej, oraz tryb postΩpowania przy egzekwowaniu obowi▒zuj▒cych standard≤w i ╢rodki kontroli,
3) szczeg≤│owe zasady, spos≤b i tryb postΩpowania w sprawach dotycz▒cych wydawania i cofania zezwole±, w tym warunkowych na prowadzenie dom≤w pomocy spo│ecznej, przez inne ni┐ administracja rz▒dowa podmioty, dokumenty wymagane do uzyskania zezwolenia oraz wzory tych dokument≤w,
4) tryb kierowania i przyjmowania do domu pomocy spo│ecznej os≤b ubiegaj▒cych siΩ o przyjΩcie do takiego domu.
8. (skre╢lony).

Art. 21. 1. Us│ugi opieku±cze mog▒ byµ r≤wnie┐ ╢wiadczone w o╢rodkach wsparcia oraz domach pomocy spo│ecznej, w tym mieszkanie chronione.
2. O╢rodki wsparcia zapewniaj▒ ca│odzienny pobyt, podstawowe ╢wiadczenia opieku±cze, rekreacyjno-kulturalne oraz edukacyjne, a tak┐e posi│ki w czasie pobytu. W o╢rodkach tych mo┐e byµ prowadzona dzia│alno╢µ rehabilitacyjna.

Art. 22. (24)1. Osobom, kt≤re nie podlegaj▒ przepisom o ubezpieczeniu spo│ecznym lub o zaopatrzeniu emerytalnym pracownik≤w i ich rodzin, mo┐e zostaµ przyznana pomoc finansowa na pokrycie wydatk≤w na ╢wiadczenia zdrowotne w publicznych zak│adach opieki zdrowotnej, je┐eli spe│niaj▒ kryterium dochodowe okre╢lone w art. 4 ust. 1. Pomoc ta mo┐e zostaµ przyznana r≤wnie┐ cz│onkom rodzin tych os≤b, je┐eli pozostaj▒ na ich wy│▒cznym utrzymaniu.
2. Osobom, o kt≤rych mowa w ust. 1, przys│uguj▒ ╢wiadczenia zdrowotne na zasadach okre╢lonych w przepisach o zaopatrzeniu emerytalnym pracownik≤w i ich rodzin.
3. Przyznanie pomocy, o kt≤rej mowa w ust. 1, nie wyklucza przyznania zasi│ku celowego na pokrycie koszt≤w leczenia.

Art. 23. 1. Osobom i rodzinom udziela siΩ pomocy w postaci pracy socjalnej, poradnictwa specjalistycznego, w szczeg≤lno╢ci prawnego i psychologicznego.
2. Osobom i rodzinom mo┐e zostaµ r≤wnie┐ udzielona pomoc w za│atwieniu spraw urzΩdowych i innych wa┐nych spraw bytowych oraz w utrzymaniu kontakt≤w z otoczeniem.
3. Osobom i rodzinom, kt≤re spe│niaj▒ warunki okre╢lone w art. 3, mo┐e zostaµ udzielona pomoc, o kt≤rej mowa w ust. 1, bez wzglΩdu na kryterium dochodowe okre╢lone w art. 4 ust. 1.

Art. 23a. (25) 1. W celu zapobiegania powstawaniu lub pog│Ωbianiu siΩ dysfunkcji os≤b, rodzin lub spo│eczno╢ci, w tym r≤wnie┐ dotkniΩtych przemoc▒, mo┐e byµ podejmowana interwencja kryzysowa.
2. Interwencji kryzysowej udziela siΩ bez wzglΩdu na warunki okre╢lone w art. 3 i w art. 4 ust. 1.

Art. 24. 1. Gmina mo┐e udzielaµ pomocy maj▒cej na celu ekonomiczne usamodzielnienie osoby lub rodziny. ªwiadczenia w celu ekonomicznego usamodzielnienia mog▒ byµ przyznawane w naturze lub w formie pieniΩ┐nej.
2. Pomoc w naturze w celu ekonomicznego usamodzielnienia polega na udostΩpnieniu maszyn i narzΩdzi pracy stwarzaj▒cych mo┐liwo╢µ zorganizowania w│asnego warsztatu pracy oraz urz▒dze± u│atwiaj▒cych niepe│nosprawnym pracΩ. Przedmioty te i urz▒dzenia s▒ udostΩpniane na podstawie umowy u┐yczenia, do kt≤rej maj▒ odpowiednie zastosowanie przepisy Kodeksu cywilnego.
3. ªwiadczenia pieniΩ┐ne w celu ekonomicznego usamodzielnienia mog▒ byµ przyznawane w formie jednorazowego zasi│ku celowego lub po┐yczki nie oprocentowanej. Gmina zawiera umowΩ, w kt≤rej okre╢la warunki udzielenia po┐yczki, spos≤b sp│aty i jej zabezpieczenie. Po┐yczka mo┐e byµ umorzona w ca│o╢ci lub w czΩ╢ci, je┐eli przyczyni siΩ to do szybszego osi▒gniΩcia cel≤w pomocy spo│ecznej.
4. Podstaw▒ odmowy przyznania b▒d╝ ograniczenia rozmiar≤w pomocy na ekonomiczne usamodzielnienie mo┐e byµ uchylanie siΩ od podjΩcia odpowiedniej - w rozumieniu przepis≤w o zatrudnieniu - pracy b▒d╝ poddania siΩ przeszkoleniu zawodowemu przez osobΩ ubiegaj▒c▒ siΩ.
5. Pomoc w celu ekonomicznego usamodzielnienia nie przys│uguje, je┐eli osoba ubiegaj▒ca siΩ otrzyma│a ju┐ pomoc na ten cel z innego ╝r≤d│a.
6. (26) W sprawach, o kt≤rych mowa w ust. 1-5, gmina wsp≤│dzia│a z powiatowym urzΩdem pracy.
7. Rada gminy okre╢la, w drodze uchwa│y, wysoko╢µ oraz szczeg≤│owe zasady i tryb przyznawania i zwrotu zasi│ku celowego na ekonomiczne usamodzielnienie.

Art. 25. 1. Niepe│nosprawnym maj▒cym ograniczone mo┐liwo╢ci poruszania siΩ lub komunikowania z otoczeniem udziela siΩ pomocy w ramach pracy socjalnej w celu umo┐liwienia im pe│nienia spo│ecznie aktywnej roli i integracji ze ╢rodowiskiem. W szczeg≤lno╢ci mo┐e to polegaµ na pomocy w uzyskaniu i korzystaniu ze ╢rodk≤w │▒czno╢ci oraz przekazu informacji, jak r≤wnie┐ w przystosowaniu mieszka± do ogranicze± wynikaj▒cych z ich niepe│nosprawno╢ci.
2. (27) Gmina i powiat wsp≤│pracuj▒ z organizacjami spo│ecznymi, Ko╢cio│em Katolickim, innymi ko╢cio│ami, zwi▒zkami wyznaniowymi, fundacjami, stowarzyszeniami, pracodawcami oraz osobami fizycznymi i prawnymi w celu udzielania pomocy i doprowadzenia do integracji os≤b niepe│nosprawnych ze ╢rodowiskiem.
3. Osoby niepe│nosprawne, kobiety z widoczn▒ ci▒┐▒, osoby z dzieµmi do lat trzech lub dzieckiem niepe│nosprawnym maj▒ prawo do za│atwiania swoich spraw poza kolejno╢ci▒.

Art. 26. (28) Pomoc spo│eczna obejmuje r≤wnie┐ obowi▒zek sprawienia pogrzebu w spos≤b ustalony przez gminΩ lub powiat, zgodnie z wyznaniem zmar│ego.

Art. 27. 1. (29) Zasi│ek sta│y przys│uguje osobie nie pozostaj▒cej w zatrudnieniu, opiekuj▒cej siΩ dzieckiem, wymagaj▒cym ze strony innej osoby sta│ej opieki, polegaj▒cej na bezpo╢redniej, osobistej opiece i pielΩgnacji lub systematycznym wsp≤│dzia│aniu w postΩpowaniu edukacyjnym, leczniczym lub rehabilitacyjnym, je┐eli dziecko jest uprawnione do zasi│ku pielΩgnacyjnego i doch≤d rodziny nie przekracza dwukrotnego dochodu okre╢lonego zgodnie z art. 4.
2. (30) Osobie, o kt≤rej mowa w ust. 1, przys│uguje zasi│ek sta│y r≤wnie┐ w wypadku, gdy opiekuje siΩ pe│noletnim dzieckiem, je┐eli dziecko to jest uprawnione do zasi│ku pielΩgnacyjnego.
3. (31) Przez dziecko, o kt≤rym mowa w ust. 1 i 2, nale┐y rozumieµ dziecko w│asne, przysposobione, lub przebywaj▒ce w rodzinie zastΩpczej.
3a. (32) W wypadku zbiegu uprawnie± do zasi│ku sta│ego i emerytury przyznanej na podstawie przepis≤w o uprawnieniach do wcze╢niejszej emerytury pracownik≤w opiekuj▒cych siΩ dzieµmi wymagaj▒cymi sta│ej opieki lub art. 31b ust. 7, zasi│ek sta│y nie przys│uguje.
4. Zasi│ek sta│y wyr≤wnawczy przys│uguje osobie:
1) samotnej, ca│kowicie niezdolnej do pracy z powodu wieku lub inwalidztwa, je┐eli jej doch≤d jest ni┐szy od kryterium dochodowego, okre╢lonego w art. 4 ust. 1,
2) ca│kowicie niezdolnej do pracy z powodu wieku lub inwalidztwa, je┐eli jej doch≤d, jak r≤wnie┐ doch≤d na osobΩ w rodzinie, jest ni┐szy od kryterium dochodowego na osobΩ w rodzinie okre╢lonego w art. 4 ust. 1.
5. Zasi│ek sta│y, o kt≤rym mowa w ust. 1, wynosi 250 z│ miesiΩcznie.
6. Zasi│ek sta│y wyr≤wnawczy, o kt≤rym mowa w ust. 4, ustala siΩ w wysoko╢ci:
1) w przypadku osoby samotnie gospodaruj▒cej, jako r≤┐nicΩ pomiΩdzy kryterium dochodowym osoby samotnie gospodaruj▒cej, okre╢lonym w art. 4 ust. 1, a dochodem tej osoby,
2) w przypadku osoby w rodzinie, jako r≤┐nicΩ miΩdzy kryterium dochodowym na osobΩ w rodzinie, ustalonym zgodnie z art. 4 ust. 1, a posiadanym dochodem na osobΩ w rodzinie,
3) wysoko╢µ zasi│ku, o kt≤rym mowa w pkt 1 i 2, nie mo┐e byµ wy┐sza od kwoty zasi│ku sta│ego, o kt≤rym mowa w ust. 5. Zasi│ek sta│y wyr≤wnawczy nie mo┐e byµ ni┐szy od 10 z│.
7. (33) OsobΩ przebywaj▒c▒ w domu pomocy spo│ecznej lub ubiegaj▒c▒ siΩ o przyjΩcie do niego uznaje siΩ za osobΩ samotnie gospodaruj▒c▒, je┐eli przed przyjΩciem do domu pomocy spo│ecznej lub rozpoczΩciem oczekiwania na miejsce w takim domu by│a uprawniona do zasi│ku sta│ego wyr≤wnawczego.

Art. 27a. 1. Renta socjalna przys│uguje osobie pe│noletniej, ca│kowicie niezdolnej do pracy z powodu inwalidztwa powsta│ego przed uko±czeniem 18 roku ┐ycia, niezale┐nie od dochodu, z zastrze┐eniem ust. 5.
2. Prawo do renty socjalnej przys│uguje r≤wnie┐ osobie ca│kowicie niezdolnej do pracy z powodu inwalidztwa powsta│ego w trakcie nauki w szkole ponadpodstawowej lub w szkole wy┐szej, przed uko±czeniem 25 roku ┐ycia, a tak┐e w trakcie studi≤w doktoranckich lub aspirantury naukowej, niezale┐nie od dochodu, z zastrze┐eniem ust. 5.
3. Renta socjalna wynosi 250 z│ miesiΩcznie. Kwota ta podlega waloryzacji zgodnie z zasadami okre╢lonymi w art. 35a.
4. Osobie, o kt≤rej mowa w ust. 1 i 2, posiadaj▒cej r≤wnocze╢nie uprawnienia do ╢wiadcze± z ubezpieczenia spo│ecznego, z wy│▒czeniem renty rodzinnej, przys│uguje tylko jedno ╢wiadczenie - wybrane przez tΩ osobΩ lub korzystniejsze.
5. Osobie, o kt≤rej mowa w ust. 1 i 2, nie przys│uguje renta socjalna za miesi▒c, w kt≤rym osi▒gnΩ│a wynagrodzenie z tytu│u pracy przekraczaj▒ce wysoko╢µ renty socjalnej.
6. Decyzja o przyznaniu renty socjalnej nie wymaga przeprowadzenia wywiadu rodzinnego (╢rodowiskowego).

Art. 28. Osobie, o kt≤rej mowa w art. 27 ust. 4 pkt 1 oraz w art. 27a ust. 1 i 2, tymczasowo aresztowanej lub odbywaj▒cej karΩ pozbawienia wolno╢ci, przys│uguje 30% przyznanego ╢wiadczenia. Pozosta│a czΩ╢µ zasi│ku mo┐e byµ, w razie potrzeby, przeznaczona na pokrycie wydatk≤w na op│aty mieszkaniowe tej osoby.

Art. 29. 1. Kobietom w ci▒┐y otrzymuj▒cym zasi│ek sta│y, sta│y wyr≤wnawczy lub rentΩ socjaln▒, o kt≤rych mowa w art. 27 lub w art. 27a, przys│uguje pocz▒wszy od 12 tygodnia ci▒┐y dodatek w wysoko╢ci 65 z│ miesiΩcznie.
2. Osobie uprawnionej do zasi│ku sta│ego, sta│ego wyr≤wnawczego lub renty socjalnej mo┐e zostaµ przyznany dodatek, o kt≤rym mowa w ust. 1, z powodu d│ugotrwa│ej choroby na okres tej choroby.
3. Dodatek, o kt≤rym mowa w ust. 1 i 2, nie przys│uguje, je┐eli osoba jest uprawniona do zasi│ku pielΩgnacyjnego lub dodatku pielΩgnacyjnego.

Art. 30. (34) 1. Osobie uprawnionej do zasi│ku sta│ego i sta│ego wyr≤wnawczego, a tak┐e gwarantowanego zasi│ku okresowego lub renty socjalnej przys│uguj▒ ╢wiadczenia zdrowotne na zasadach okre╢lonych w przepisach o zaopatrzeniu emerytalnym pracownik≤w i ich rodzin; przys│uguj▒ one r≤wnie┐ osobom pozostaj▒cym na ich wy│▒cznym utrzymaniu.
2. ªwiadcze± zdrowotnych w publicznych zak│adach opieki zdrowotnej udziela siΩ na podstawie wpisu w legitymacji ubezpieczeniowej lub na podstawie decyzji administracyjnej przyznaj▒cej ╢wiadczenie.

Art. 31. 1. Zasi│ek okresowy z pomocy spo│ecznej mo┐e byµ przyznany osobom i rodzinom, je┐eli doch≤d osoby samotnie gospodaruj▒cej lub doch≤d rodziny nie przekracza kryterium dochodowego osoby lub rodziny ustalonego zgodnie z art. 4 ust. 1, a dochody oraz posiadane zasoby pieniΩ┐ne nie wystarczaj▒ na zaspokojenie ich niezbΩdnych potrzeb, w szczeg≤lno╢ci ze wzglΩdu na:
1) d│ugotrwa│▒ chorobΩ,
2) niepe│nosprawno╢µ,
3) brak mo┐liwo╢ci zatrudnienia,
4) brak uprawnie± do renty rodzinnej po osobie, na kt≤rej ci▒┐y│ obowi▒zek alimentacyjny,
5) mo┐liwo╢µ utrzymania lub nabycia uprawnie± do ╢wiadcze± z innych system≤w zabezpieczenia spo│ecznego.
2. Do dochodu, o kt≤rym mowa w ust. 1, nie wlicza siΩ zasi│ku okresowego wyp│acanego w okresie bezpo╢rednio poprzedzaj▒cym jego ponowne przyznanie.
3. Okres, na jaki przyznawany jest zasi│ek okresowy, ustala o╢rodek pomocy spo│ecznej na podstawie okoliczno╢ci sprawy.
4. Zasi│ek okresowy ustala siΩ do wysoko╢ci stanowi▒cej r≤┐nicΩ miΩdzy kryterium dochodowym osoby samotnie gospodaruj▒cej lub kryterium dochodowym rodziny, ustalonym zgodnie z art. 4 ust. 1, a dochodem tej osoby lub rodziny, nie ni┐szej jednak ni┐ 10 z│ na rodzinΩ.
4a. (35) Osobie, kt≤ra utraci│a prawo do zasi│ku dla bezrobotnych, pobieranego na podstawie przepis≤w o zatrudnieniu i przeciwdzia│aniu bezrobociu, z powodu up│ywu okresu jego pobierania, a doch≤d rodziny nie przekracza kryterium dochodowego ustalonego zgodnie z art. 4 ust. 1 - przys│uguje gwarantowany zasi│ek okresowy, je┐eli w dniu utraty prawa do zasi│ku dla bezrobotnych oraz w okresie pobierania gwarantowanego zasi│ku okresowego samotnie wychowuje co najmniej jedno dziecko do dnia uko±czenia szko│y podstawowej, nie d│u┐ej jednak ni┐ do 15 roku ┐ycia, z zastrze┐eniem ust. 4d. Zasi│ek przys│uguje, je┐eli osoba uprawniona wyst▒pi│a z wnioskiem o jego wyp│atΩ nie p≤╝niej ni┐ w terminie 30 dni od dnia ustania prawa do zasi│ku dla bezrobotnych, lub 30 dni od dnia otrzymania decyzji urzΩdu pracy o ustaniu prawa do zasi│ku dla bezrobotnych.
4b. (36) Gwarantowany zasi│ek okresowy przys│uguje przez okres do 36 miesiΩcy. Do okresu tego nie wlicza siΩ okresu lub okres≤w jego zawieszenia.
4c. Gwarantowany zasi│ek okresowy wynosi:
1) kwotΩ r≤wn▒ kryterium dochodowemu osoby samotnie gospodaruj▒cej, o kt≤rej mowa w art. 4 ust. 1 pkt 1 - przez okres pierwszych 12 miesiΩcy,
2) 80 % kwoty, o kt≤rej mowa w pkt 1 - przez okres nastΩpnych 24 miesiΩcy.
4d. (37) Gwarantowany zasi│ek okresowy ulega zawieszeniu na okres podjΩcia zatrudnienia albo pozarolniczej dzia│alno╢ci w rozumieniu przepis≤w o zatrudnieniu i przeciwdzia│aniu bezrobociu.
4e. (38) Przywr≤cenie gwarantowanego zasi│ku okresowego nastΩpuje na wniosek osoby zainteresowanej z│o┐ony w terminie 14 dni od dnia ustania zatrudnienia, je┐eli w dalszym ci▒gu spe│nione s▒ warunki wymienione w art. 31 ust. 4a. Gwarantowany zasi│ek okresowy nie mo┐e byµ przywr≤cony, je┐eli po ustaniu zatrudnienia osobie uprawnionej bΩdzie przys│ugiwa│ zasi│ek dla bezrobotnych.
4f. (39) W przypadku zbiegu uprawnienia do gwarantowanego zasi│ku okresowego z uprawnieniami do zasi│ku sta│ego, o kt≤rym mowa w art. 27 ust. 1 ustawy, renty z tytu│u niezdolno╢ci do pracy lub wcze╢niejszej emerytury, przys│uguje jedno z tych ╢wiadcze± - wy┐sze lub wybrane przez zainteresowanego.
5. (40) Minister w│a╢ciwy do spraw zabezpieczenia spo│ecznego okre╢li, w drodze rozporz▒dzenia, szczeg≤│owe zasady przyznawania zasi│ku okresowego.

Art. 31a. W szczeg≤lnie uzasadnionych przypadkach osobie lub rodzinie nie spe│niaj▒cej kryterium dochodowego okre╢lonego w art. 4 ust. 1 mo┐e byµ przyznany bezzwrotny specjalny zasi│ek okresowy lub celowy, przy czym:
1) miesiΩczna wysoko╢µ zasi│ku okresowego nie mo┐e byµ wy┐sza ni┐ kwota kryterium dochodowego osoby samotnie gospodaruj▒cej, okre╢lona w art. 4 ust. 1,
2) wysoko╢µ zasi│ku celowego nie mo┐e byµ wy┐sza ni┐ 100% kwoty kryterium dochodowego osoby samotnie gospodaruj▒cej lub rodziny, ustalonej zgodnie z art. 4 ust. 1.

Art. 31b. (41) 1. Za osobΩ, o kt≤rej mowa w art. 27 ust. 1 i 2, oraz osobΩ, o kt≤rej mowa w art. 31 ust. 4a, o╢rodek pomocy spo│ecznej op│aca sk│adkΩ na ubezpieczenia emerytalne i rentowe od kwoty najni┐szego wynagrodzenia, chyba ┐e osoba ta podlega obowi▒zkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym z innych tytu│≤w.
2. Za osobΩ opiekuj▒c▒ siΩ dzieckiem, o kt≤rym mowa w art. 27 ust. 1 i 2, o╢rodek pomocy spo│ecznej op│aca sk│adkΩ na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, od kwoty, o kt≤rej mowa w ust. 1, je┐eli doch≤d rodziny nie przekracza dwukrotnego dochodu okre╢lonego zgodnie z art. 4, chyba ┐e osoba podlega obowi▒zkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym z innych tytu│≤w.
3. Za osobΩ rezygnuj▒c▒ z pracy w zwi▒zku z konieczno╢ci▒ sprawowania bezpo╢redniej, osobistej opieki nad ciΩ┐ko chorym cz│onkiem rodziny oraz wsp≤lnie nie zamieszkuj▒cymi matk▒, ojcem lub rodze±stwem, o╢rodek pomocy spo│ecznej op│aca sk│adkΩ na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, od kwoty, o kt≤rej mowa w ust. 1, je┐eli doch≤d w rodzinie osoby opiekuj▒cej siΩ nie przekracza dwukrotnego dochodu okre╢lonego zgodnie z art. 4 i osoba opiekuj▒ca siΩ nie podlega obowi▒zkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym z innych tytu│≤w. Dotyczy to r≤wnie┐ os≤b, kt≤re w zwi▒zku z konieczno╢ci▒ sprawowania opieki pozostaj▒ na bezp│atnym urlopie.
4. Przez ojca i matkΩ, o kt≤rych mowa w ust. 3, nale┐y rozumieµ r≤wnie┐ ojca i matkΩ wsp≤│ma│┐onka.
5. Wyst▒pienie ciΩ┐kiej choroby u osoby, o kt≤rej mowa w ust. 3, wymaga przed│o┐enia orzeczenia o stanie zdrowia tej osoby.
6. Sk│adka na ubezpieczenia emerytalne i rentowe w wysoko╢ci okre╢lonej przepisami o systemie ubezpiecze± spo│ecznych jest op│acana za:
1) osoby, o kt≤rych mowa w art. 27 ust. 1 i 2 oraz w art. 31b ust. 2, przez okres niezbΩdny do spe│nienia warunku do uzyskania prawa do emerytury, jednak nie d│u┐ej ni┐ przez 20 lat,
2) osobΩ, o kt≤rej mowa w art. 31 ust. 4a, przez okres pobierania gwarantowanego zasi│ku okresowego,
3) osobΩ, o kt≤rej mowa w ust. 3, przez okres sprawowania opieki z zastrze┐eniem ust. 8.
7. Osoby, o kt≤rych mowa w art. 27 ust. 1 i 2, za kt≤re o╢rodek pomocy spo│ecznej op│aca│ sk│adkΩ na ubezpieczenie spo│eczne przed dniem 1 stycznia 1999 r. nabywaj▒ prawo do emerytury bez wzglΩdu na wiek, je┐eli w dniu 1 stycznia 1999 r. uko±czy│y co najmniej 45 lat i maj▒ okres ubezpieczenia (sk│adkowy i niesk│adkowy) wynosz▒cy co najmniej 20 lat. Wysoko╢µ emerytury dla tych os≤b ustala siΩ wed│ug zasad przewidzianych w przepisach o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpiecze± Spo│ecznych dla ubezpieczonych urodzonych przed dniem 1 stycznia 1949 r.
8. Sk│adkΩ na ubezpieczenia emerytalne i rentowe za osoby, o kt≤rych mowa w ust. 6 pkt 3, op│aca siΩ od dnia 1 stycznia 2000 r.

Art. 31c. (42) 1. Pomoc w integracji ze ╢rodowiskiem os≤b objΩtych opiek▒ ca│kowit▒ w niekt≤rych rodzajach plac≤wek opieku±czo-wychowawczych, resocjalizacyjnych i zak│adach dla nieletnich, okre╢lonych odrΩbnymi przepisami, oraz rodzin zastΩpczych polega na przyznaniu specjalnego ╢wiadczenia pieniΩ┐nego na zagospodarowanie, pomocy w uzyskaniu odpowiednich warunk≤w mieszkaniowych i ekonomicznego usamodzielnienia, a tak┐e na pracy socjalnej. Pomoc ta przys│uguje osobom opuszczaj▒cym plac≤wkΩ lub rodzinΩ zastΩpcz▒, znajduj▒cym siΩ w trudnej sytuacji materialnej i nie mog▒cym uzyskaµ pomocy od rodzic≤w lub dziadk≤w.
2. Usamodzielnianym wychowankom plac≤wek i zak│ad≤w dla nieletnich, o kt≤rych mowa w ust. 1, udziela siΩ r≤wnie┐ pomocy w formie rzeczowej (wyprawki).
3. Przepisy ust. 1 i 2, stosuje siΩ do usamodzielnianych wychowank≤w specjalnych o╢rodk≤w szkolno-wychowawczych, okre╢lonych w odrΩbnych przepisach.
4. Minister w│a╢ciwy do spraw zabezpieczenia spo│ecznego w porozumieniu z ministrem do spraw o╢wiaty i wychowania okre╢li, w drodze rozporz▒dzenia:
1) warunki i kryteria, kt≤re powinien spe│niµ usamodzielniany wychowanek oraz jego rodzice lub dziadkowie, do uzyskania uprawnienia i pomocy, o kt≤rej mowa w ust. 1,
2) szczeg≤│owe zasady udzielania pomocy, o kt≤rej mowa w ust. 1, wysoko╢µ specjalnego ╢wiadczenia pieniΩ┐nego na zagospodarowanie oraz warto╢µ i sk│adniki wyprawki,
3) rodzaje plac≤wek, kt≤rych wychowankowie s▒ uprawnieni do korzystania z pomocy, o kt≤rej mowa w ust. 1.

Art. 31d. (43) 1. Dzieciom i ma│oletnim pozbawionym ca│kowicie lub czΩ╢ciowo opieki rodzicielskiej starosta organizuje opiekΩ w rodzinach zastΩpczych.
2. Umieszczenie dziecka w rodzinie zastΩpczej nastΩpuje na podstawie orzeczenia s▒du opieku±czego.
3. Dziecko mo┐e byµ r≤wnie┐ umieszczone w rodzinie zastΩpczej bez orzeczenia s▒du opieku±czego, na wniosek lub za zgod▒ rodzic≤w dziecka, na podstawie umowy cywilnoprawnej powierzenia dziecka, zawartej na pi╢mie miΩdzy rodzin▒ zastΩpcz▒ a starost▒ w│a╢ciwym ze wzglΩdu na miejsce zamieszkania tej rodziny, o czym starosta zawiadamia s▒d opieku±czy. W razie w▒tpliwo╢ci co do spe│niania warunk≤w wymienionych w art. 31e starosta przekazuje sprawΩ s▒dowi opieku±czemu.
4. Rodzina zastΩpcza podejmuje obowi▒zek opieki nad dzieckiem i jego wychowaniem z dniem umieszczenia dziecka w rodzinie zastΩpczej na podstawie orzeczenia s▒du opieku±czego albo z dniem zawarcia umowy, o kt≤rej mowa w ust.
5. Rodziny zastΩpcze otrzymuj▒ pomoc pieniΩ┐n▒ na ka┐de skierowane dziecko, w zale┐no╢ci od sytuacji dochodowej rodziny zastΩpczej i dziecka.
6. Odpowiednio przygotowane i niespokrewnione z dzieckiem lub ma│oletnim rodziny zastΩpcze mog▒ otrzymywaµ ponadto wynagrodzenie w przypadku, gdy dziecko jest kierowane do tej rodziny na pobyt okresowy, do czasu unormowania sytuacji ┐yciowej dziecka.

Art. 31e. (44) 1. Pe│nienie funkcji rodziny zastΩpczej mo┐e byµ powierzone ma│┐e±stwu lub osobie nie pozostaj▒cej w zwi▒zku ma│┐e±skim, je┐eli spe│niaj▒ nastΩpuj▒ce warunki:
1) daj▒ rΩkojmiΩ nale┐ytego wykonywania zada± rodziny zastΩpczej,
2) maj▒ obywatelstwo polskie, sta│e miejsce zamieszkania w Polsce i korzystaj▒ z pe│ni praw cywilnych i obywatelskich,
3) nie by│y pozbawione praw rodzicielskich i opieku±czych,
4) nie s▒ chore na chorobΩ uniemo┐liwiaj▒c▒ w│a╢ciw▒ opiekΩ nad dzieckiem, co zosta│o stwierdzone za╢wiadczeniem lekarskim,
5) maj▒ odpowiednie warunki mieszkaniowe oraz sta│e ╝r≤d│o utrzymania.
2. Osobom i rodzinom podejmuj▒cym siΩ funkcji rodziny zastΩpczej starosta zapewnia odpowiednie przygotowanie i szkolenie.

Art. 31f. (45) 1. Starosta w│a╢ciwy dla miejsca zamieszkania rodziny zastΩpczej udziela pomocy pieniΩ┐nej na czΩ╢ciowe pokrycie koszt≤w utrzymania dzieci umieszczonych w rodzinach zastΩpczych.
2. Podstaw▒ przyznania pomocy pieniΩ┐nej jest umowa zawarta miΩdzy starost▒ a rodzin▒ zastΩpcz▒.
3. Rodzice, kt≤rych dzieci przebywaj▒ w rodzinach zastΩpczych, s▒ obowi▒zani do ponoszenia odp│atno╢ci z tego tytu│u. Starosta wydaje decyzjΩ o wysoko╢ci tej odp│atno╢ci.
4. Rada Ministr≤w okre╢li, w drodze rozporz▒dzenia:
1) rodzaje rodzin zastΩpczych, uwzglΩdniaj▒ce zw│aszcza wystΩpowanie pokrewie±stwa pomiΩdzy rodzin▒ a dzieckiem oraz szczeg≤│owe zasady ich dzia│ania i finansowania i wysoko╢µ pomocy pieniΩ┐nej w zale┐no╢ci od sytuacji dochodowej dziecka i rodziny zastΩpczej, a tak┐e zasady przyznawania wynagrodzenia, o kt≤rym mowa w art. 31d ust. 6, w zale┐no╢ci od zakresu ╢wiadczonych us│ug opieku±czo-wychowawczych,
2) szczeg≤│owe zasady doboru rodzin zastΩpczych oraz umieszczania dzieci w tych rodzinach,
3) zasady i wysoko╢µ odp│atno╢ci rodzic≤w za pobyt ich dzieci w rodzinach zastΩpczych oraz spos≤b i tryb postΩpowania w tych sprawach.

Art. 31g. (46) 1. Rozwi▒zanie umowy powierzenia dziecka, o kt≤rej mowa w art. 31d ust. 3, nastΩpuje po up│ywie 3 miesiΩcy od dnia wypowiedzenia dokonanego na pi╢mie przez jedn▒ ze stron.
2. Starosta w│a╢ciwy dla miejsca zamieszkania rodziny zastΩpczej mo┐e rozwi▒zaµ z t▒ rodzin▒ umowΩ powierzenia dziecka bez wypowiedzenia w razie:
1) ra┐▒cego niewywi▒zywania siΩ rodziny zastΩpczej z przyjΩtych zada±,
2) ustania warunk≤w wymaganych do pe│nienia funkcji rodziny zastΩpczej, wymienionych w art. 31e ust. 1 pkt 1 i 3; w razie rozwi▒zania umowy powierzenia dziecka, starosta w│a╢ciwy dla miejsca zamieszkania rodziny zastΩpczej, ma obowi▒zek zapewnienia dziecku dalszej pieczy i wychowania.

Art. 31h. (47) Nale┐no╢ci z tytu│u odp│atno╢ci rodzic≤w za pobyt ich dzieci w rodzinach zastΩpczych podlegaj▒ egzekucji administracyjnej.

Art. 32. 1. W celu zaspokojenia niezbΩdnej potrzeby bytowej mo┐e zostaµ przyznany zasi│ek celowy z pomocy spo│ecznej.
2. Zasi│ek celowy mo┐e byµ przyznany w szczeg≤lno╢ci na pokrycie czΩ╢ci lub ca│o╢ci koszt≤w lek≤w i leczenia, remontu mieszkania, opa│u i odzie┐y, pobytu dziecka w ┐│obku lub przedszkolu, a tak┐e koszt≤w pogrzebu.
3. Zasi│ek celowy mo┐e byµ przyznany r≤wnie┐ osobie i rodzinie, kt≤re ponios│y straty w wyniku zdarzenia losowego.
4. Zasi│ek celowy mo┐e byµ przyznany tak┐e osobie lub rodzinie, kt≤re ponios│y straty w wyniku klΩski ┐ywio│owej lub ekologicznej.
4a. Zasi│ek celowy, o kt≤rym mowa w ust. 3 i 4, mo┐e byµ przyznany niezale┐nie od dochodu i mo┐e nie podlegaµ zwrotowi.
5. Zasi│ek celowy mo┐e byµ przyznany w formie biletu kredytowanego. Przyznanie biletu kredytowanego nie wymaga wydania decyzji. Decyzja o odmowie przyznania biletu kredytowanego nie wymaga przeprowadzenia wywiadu ╢rodowiskowego (rodzinnego).

Art. 33. Rada Ministr≤w okre╢la, w drodze rozporz▒dzenia, szczeg≤│owe zasady przyznawania ╢wiadcze± i ╢rodk≤w finansowych na pomoc spo│eczn▒ w ramach program≤w rz▒dowych w celu ochrony poziomu ┐ycia os≤b i rodzin.
 

Rozdzia│ 2
Zasady odp│atno╢ci za ╢wiadczenia

Art. 34. 1. Obowi▒zek zwrotu wydatk≤w za ╢wiadczenia z pomocy spo│ecznej, z zastrze┐eniem ust. 3 i 4, spoczywa na:
1) ╢wiadczeniobiorcy,
2) spadkobiercy - z masy spadkowej,
3) ma│┐onku, zstΩpnych przed wstΩpnymi - jedynie w≤wczas, gdy nie dokonano zwrotu wydatk≤w w my╢l pkt 1 i 2, w wysoko╢ci przewidzianej w ustawie dla ╢wiadczeniobiorcy.
2. Obowi▒zek zwrotu wydatk≤w nie istnieje, gdy doch≤d na osobΩ w rodzinie, o kt≤rej mowa w ust. 1 pkt 3, nie przekracza kryterium dochodowego, o kt≤rym mowa w art. 4 ust. 1.
3. Wydatki na us│ugi opieku±cze, lecznicze, pomoc rzeczow▒, zasi│ki na ekonomiczne usamodzielnienie i zasi│ki celowe podlegaj▒ zwrotowi w czΩ╢ci lub ca│o╢ci od ╢wiadczeniobiorcy, je┐eli doch≤d na osobΩ w rodzinie przekracza wysoko╢µ, o kt≤rej mowa w art. 4 ust. 1.
4. Wydatki na pokrycie koszt≤w pogrzebu podlegaj▒ zwrotowi w ca│o╢ci lub w czΩ╢ci z masy spadkowej. Je┐eli przys│uguje zasi│ek pogrzebowy z ubezpieczenia spo│ecznego, wydatki pokrywa siΩ z tego zasi│ku.
4a. ªwiadczenia nienale┐nie pobrane podlegaj▒ zwrotowi niezale┐nie od dochodu rodziny.
5. Gmina - w zakresie zada± w│asnych - okre╢la w drodze uchwa│y zasady zwrotu, jak r≤wnie┐ ustala, na podstawie wywiadu ╢rodowiskowego, sytuacjΩ osoby i rodziny oraz ustala, jaka czΩ╢µ wydatk≤w, o kt≤rych mowa w ust. 3 i 4, podlega zwrotowi.
6. (48) W zakresie zada±, o kt≤rych mowa w art. 10a pkt 3, do powiatu przepis ust. 5 stosuje siΩ odpowiednio.

Art. 35. 1. Pobyt w domu pomocy spo│ecznej jest odp│atny wed│ug nastΩpuj▒cych zasad:
1) miesiΩczn▒ op│atΩ za pobyt w domu pomocy spo│ecznej osoby pe│noletniej posiadaj▒cej doch≤d ustala siΩ w wysoko╢ci 200% kwoty okre╢lonej w art. 4 ust. 1 pkt 1; op│ata ta nie mo┐e byµ jednak wy┐sza ni┐ 70% dochodu osoby przebywaj▒cej w domu pomocy spo│ecznej,
2 )miesiΩczn▒ op│atΩ za pobyt dzieci w domu pomocy spo│ecznej ponosz▒ rodzice lub opiekunowie w wysoko╢ci 150% kwoty okre╢lonej w art. 4 ust. 1 pkt 1, jednak nie wy┐szej ni┐ kwota odpowiadaj▒ca 70% dochodu na osobΩ w rodzinie; wlicza siΩ w to dziecko kierowane lub przebywaj▒ce w domu,
3) miesiΩczn▒ op│atΩ za pobyt w domu pomocy spo│ecznej osoby pe│noletniej nie posiadaj▒cej w│asnego dochodu ustala siΩ w wysoko╢ci odpowiadaj▒cej 200% kwoty okre╢lonej w art. 4 ust. 1 pkt 1. MiesiΩczna op│ata nie mo┐e byµ wy┐sza ni┐ 70% dochodu na osobΩ w rodzinie, wliczaj▒c osobΩ przebywaj▒c▒ w domu pomocy spo│ecznej lub tam kierowan▒. Do dokonania op│aty zobowi▒zani s▒, proporcjonalnie do posiadanego dochodu na osobΩ w rodzinie, ma│┐onek przed zstΩpnymi i wstΩpnymi,
4) osoby, o kt≤rych mowa w pkt 2 i 3, nie ponosz▒ op│at za pobyt w domu pomocy spo│ecznej, je┐eli doch≤d na osobΩ w rodzinie nie przekracza kryterium dochodowego, o kt≤rym mowa w art. 4 ust. 1, w przeliczeniu na osobΩ w rodzinie.
2. Op│atΩ za pobyt w o╢rodkach wsparcia ustala podmiot kieruj▒cy w uzgodnieniu z osob▒ kierowan▒ uwzglΩdniaj▒c przyznany zakres us│ug. Osoby nie ponosz▒ op│at, je╢li ich doch≤d lub doch≤d na osobΩ w rodzinie nie przekracza kryterium dochodowego, ustalonego w art. 4 ust. 1.
3. Op│ata, o kt≤rej mowa w ust. 1 pkt 1-3, zostaje podwy┐szona do pe│nego kosztu utrzymania, nie wiΩcej jednak ni┐ do 70% dochodu osoby lub na osobΩ w rodzinie, po osi▒gniΩciu przez dom pomocy spo│ecznej standardu, zgodnie z art. 20 ust. 2.
4. Przepis≤w ust. 1 pkt 1-3 nie stosuje siΩ do dom≤w pomocy spo│ecznej prowadzonych przez gminy lub podmioty niepubliczne, je┐eli domy te nie s▒ prowadzone na zlecenie wojewody.
4a. (49) (skre╢lony).
5. (50) Minister w│a╢ciwy do spraw zabezpieczenia spo│ecznego okre╢li, w drodze rozporz▒dzenia, szczeg≤│owe zasady ustalania op│at za pobyt w domu pomocy spo│ecznej, szczeg≤│owe zasady ustalania koszt≤w utrzymania w domach pomocy spo│ecznej czΩ╢ciowego lub ca│kowitego zwolnienia z tych op│at, a tak┐e tryb i spos≤b ich pobierania.

Art. 35a. 1. Wymienione w ustawie kwoty okre╢laj▒ce:
1) warto╢µ dochodu odpowiadaj▒c▒ dochodowi z 1 ha przeliczeniowego,
2) wysoko╢µ dochodu uprawniaj▒c▒ do ╢wiadcze± z pomocy spo│ecznej,
3) wysoko╢µ zasi│ku sta│ego, renty socjalnej,
4) wysoko╢µ dodatku do zasi│ku sta│ego lub renty socjalnej,
5) minimaln▒ wysoko╢µ zasi│ku okresowego oraz zasi│ku sta│ego wyr≤wnawczego podlegaj▒ waloryzacji od dnia 1 marca i 1 wrze╢nia ka┐dego roku, je┐eli ╢rednioroczny wska╝nik cen towar≤w i us│ug konsumpcyjnych og≤│em wynosi co najmniej 110%. Dla przeprowadzenia waloryzacji w tych terminach okre╢la siΩ dwa jednakowe wska╝niki waloryzacji. Kwoty te waloryzowane s▒ od 1 czerwca, je╢li ╢rednioroczny wska╝nik cen towar≤w i us│ug konsumpcyjnych og≤│em jest ni┐szy ni┐ 110%.
2. Wska╝niki waloryzacji, o kt≤rych mowa w ust. 1, ustalane s▒ na podstawie wska╝nika wzrostu cen i us│ug konsumpcyjnych, przyjΩtego w ustawie bud┐etowej na dany rok kalendarzowy, z uwzglΩdnieniem ust. 3 i 4. Kwoty te podlegaj▒ zaokr▒gleniu do 1 z│.
3. Je┐eli faktyczny wzrost cen towar≤w i us│ug konsumpcyjnych w danym roku kalendarzowym r≤┐ni│ siΩ od przyjΩtego w ustawie bud┐etowej, wska╝nik kolejnej waloryzacji podlega pomno┐eniu przez wska╝nik weryfikacyjny, o kt≤rym mowa w ust. 4.
4. Wska╝nik weryfikacyjny stanowi iloraz faktycznego wzrostu cen towar≤w i us│ug konsumpcyjnych w danym roku kalendarzowym oraz wska╝nika wzrostu przyjΩtego na ten rok kalendarzowy w ustawie bud┐etowej, wyra┐ony w procentach, z zaokr▒gleniem do setnych czΩ╢ci procentu.
5. (51) Minister w│a╢ciwy do spraw zabezpieczenia spo│ecznego og│asza w Dzienniku UrzΩdowym Rzeczypospolitej Polskiej äMonitor Polskiö wska╝niki waloryzacji oraz kwoty, o kt≤rych mowa w ust. 1.
 

Rozdzia│ 3
PostΩpowanie w sprawie ╢wiadcze± pomocy spo│ecznej

Art. 36. 1. Do postΩpowania w sprawie ╢wiadcze± pomocy spo│ecznej, z wyj▒tkiem przyznawanych na podstawie um≤w, o kt≤rych mowa w art. 24 ust. 2, maj▒ zastosowanie przepisy Kodeksu postΩpowania administracyjnego ze zmianami wynikaj▒cymi z niniejszej ustawy.
2. W postΩpowaniu w sprawie ╢wiadcze± pomocy spo│ecznej nale┐y kierowaµ siΩ przede wszystkim dobrem os≤b korzystaj▒cych z pomocy spo│ecznej i ochron▒ ich d≤br osobistych. W szczeg≤lno╢ci nie nale┐y podawaµ do wiadomo╢ci nazwisk os≤b korzystaj▒cych z pomocy spo│ecznej oraz rodzaju i zakresu przyznanego ╢wiadczenia.

Art. 37. 1. W│a╢ciwo╢µ miejscow▒ gminy ustala siΩ wed│ug miejsca zamieszkania osoby ubiegaj▒cej siΩ o ╢wiadczenie, a w sprawach nie cierpi▒cych zw│oki - wed│ug miejsca pobytu tej osoby.
2. Gmina w│a╢ciwa ze wzglΩdu na miejsce zamieszkania ╢wiadczeniobiorcy jest obowi▒zana do zwrotu gminie, kt≤ra udzieli│a pomocy w miejscu pobytu ╢wiadczeniobiorcy, poniesionych wydatk≤w na ╢wiadczenia pomocy spo│ecznej.
3. (52) W miejscu pobytu s▒ udzielane ╢wiadczenia wymienione w art. 13, 15, 16, art. 17 ust. 1, art. 22, 23a, 26 i 32.
4. (53) Gmina w│a╢ciwa ze wzglΩdu na ostatnie miejsce zamieszkania ╢wiadczeniobiorcy bezdomnego jest obowi▒zana do zwrotu gminie lub powiatowi, kt≤re udzieli│y pomocy w miejscu pobytu ╢wiadczeniobiorcy bezdomnego, poniesionych wydatk≤w na ╢wiadczenia pomocy spo│ecznej okre╢lonej w ust. 3.

Art. 38. 1. ªwiadczenia pomocy spo│ecznej s▒ udzielane na wniosek osoby zainteresowanej, jej przedstawiciela ustawowego b▒d╝ innej osoby, za zgod▒ osoby zainteresowanej lub jej przedstawiciela ustawowego.
2. Pomoc spo│eczna mo┐e byµ udzielana z urzΩdu.

Art. 39. (54) Kierownik o╢rodka pomocy spo│ecznej i kierownik powiatowego centrum pomocy rodzinie, na wniosek pracownika socjalnego, mo┐e w drodze umowy ustaliµ z ma│┐onkiem, zstΩpnymi lub wstΩpnymi wysoko╢µ ╢wiadczonej przez nich pomocy na rzecz osoby ubiegaj▒cej siΩ o przyznanie ╢wiadczenia. Ustalona w umowie wielko╢µ pomocy pieniΩ┐nej lub w naturze nie mo┐e byµ mniejsza od kwoty stanowi▒cej 30% ╢wiadczenia. W tym przypadku przepis art. 34 ust. 1 pkt 3 nie ma zastosowania.

Art. 40. 1. Nale┐no╢ci z tytu│u wydatk≤w na ╢wiadczenia pomocy spo│ecznej oraz nienale┐nie pobranych ╢wiadcze± podlegaj▒ ╢ci▒gniΩciu przymusowemu w trybie przepis≤w o postΩpowaniu egzekucyjnym w administracji.
2. Tytu│em egzekucyjnym jest wykaz nale┐no╢ci, sporz▒dzony przez w│a╢ciwy organ.
3. Wykaz nale┐no╢ci, o kt≤rym mowa w ust. 2, w│a╢ciwy organ dorΩcza, wraz z upomnieniem i pouczeniem, zobowi▒zanemu. Zobowi▒zany mo┐e w terminie 30 dni od dnia dorΩczenia wykazu nale┐no╢ci i upomnienia z│o┐yµ do s▒du pozew o ustalenie, ┐e nale┐no╢µ nie istnieje w ca│o╢ci lub w czΩ╢ci albo uleg│a przedawnieniu.

Art. 41. W przypadkach szczeg≤lnych, zw│aszcza je┐eli ┐▒danie zwrotu wydatk≤w na udzielone ╢wiadczenie w ca│o╢ci lub w czΩ╢ci stanowi│oby dla osoby zobowi▒zanej nadmierne obci▒┐enie lub te┐ niweczy│oby skutki udzielanej pomocy, w│a╢ciwy organ na wniosek pracownika socjalnego lub osoby zainteresowanej mo┐e odst▒piµ od ┐▒dania takiego zwrotu.

Art. 42. S▒dy, organy pa±stwowe i inne jednostki organizacyjne s▒ obowi▒zane niezw│ocznie, nie p≤╝niej jednak ni┐ w terminie 7 dni, udostΩpniµ lub udzieliµ pracownikowi socjalnemu odpowiednich informacji, kt≤re maj▒ znaczenie dla rozstrzygniΩcia o przyznaniu lub odmowie przyznania ╢wiadcze± oraz ich rozmiar≤w.

Art. 43. 1. Decyzje w sprawach ╢wiadcze± pomocy spo│ecznej s▒ wydawane w formie pisemnej. W szczeg≤lnych przypadkach decyzja mo┐e byµ wydana w formie ustnej; nie dotyczy to decyzji o odmowie przyznania ╢wiadczenia.
2. ªwiadczenia w postaci pracy socjalnej i poradnictwa nie wymagaj▒ wydania decyzji.
2a. W│a╢ciwy organ mo┐e zmieniµ lub uchyliµ decyzjΩ administracyjn▒ na niekorzy╢µ strony bez jej zgody w przypadku zmiany przepis≤w prawa lub je┐eli nast▒pi│y zmiany w sytuacji dochodowej lub osobistej os≤b otrzymuj▒cych ╢wiadczenie, a tak┐e, je┐eli wyst▒pi│y przes│anki, o kt≤rych mowa w ust. 4 i 5 oraz w art. 6 i art. 34 ust. 4a. Zmiana decyzji na korzy╢µ strony nie wymaga jej zgody.
3. Decyzja o przyznaniu lub odmowie przyznania ╢wiadczenia wymaga przeprowadzenia uprzednio wywiadu ╢rodowiskowego (rodzinnego). Wywiad ╢rodowiskowy przeprowadza pracownik socjalny.
4. W razie wyst▒pienia ra┐▒cych dysproporcji miΩdzy wysoko╢ci▒ dochodu udokumentowan▒ przez rodzinΩ ubiegaj▒c▒ siΩ o pomoc a rzeczywist▒ sytuacj▒ maj▒tkow▒ stwierdzon▒ przez pracownika socjalnego, kierownik o╢rodka pomocy spo│ecznej mo┐e odm≤wiµ przyznania ╢wiadczenia z pomocy spo│ecznej.
5. Pracownik socjalny przeprowadzaj▒cy wywiad rodzinny (╢rodowiskowy) mo┐e domagaµ siΩ od osoby lub rodziny ubiegaj▒cej siΩ o pomoc z│o┐enia o╢wiadczenia o dochodach i stanie maj▒tkowym. Odmowa z│o┐enia o╢wiadczenia jest podstaw▒ wydania decyzji o odmowie przyznania ╢wiadczenia.
6. ªwiadczenia pieniΩ┐ne pomocy spo│ecznej wyp│aca siΩ w okresach miesiΩcznych, od miesi▒ca kalendarzowego, w kt≤rym zosta│ z│o┐ony wniosek wraz z wymagan▒ dokumentacj▒. Wysoko╢µ gwarantowanego zasi│ku okresowego oraz sk│adki na ubezpieczenie spo│eczne w miesi▒cu z│o┐enia wniosku ustala siΩ dziel▒c kwotΩ przys│uguj▒cego zasi│ku i wysoko╢µ sk│adki przez 30 dni i mno┐▒c przez liczbΩ dni kalendarzowych nastΩpuj▒cych od dnia z│o┐enia wniosku.
6a. (55) Minister w│a╢ciwy do spraw zabezpieczenia spo│ecznego okre╢li, w drodze rozporz▒dzenia, spos≤b przeprowadzania wywiadu ╢rodowiskowego, wz≤r kwestionariusza wywiadu oraz o╢wiadczenia o stanie maj▒tkowym, rodzaje dokument≤w wymaganych do przyznania renty socjalnej, a tak┐e wz≤r legitymacji pracownika socjalnego.

Art. 44. Odwo│anie od decyzji w sprawie ╢wiadcze± pomocy spo│ecznej mo┐e z│o┐yµ r≤wnie┐ inna osoba za zgod▒ osoby ubiegaj▒cej siΩ o ╢wiadczenie.

Art. 45. Osoby i rodziny korzystaj▒ce ze ╢wiadcze± pieniΩ┐nych pomocy spo│ecznej s▒ obowi▒zane poinformowaµ w│a╢ciwy organ o ka┐dej zmianie w ich sytuacji osobistej i maj▒tkowej, kt≤ra wi▒┐e siΩ z podstaw▒ do przyznania ╢wiadcze±.
 

DZIAú III
ORGANIZACJA POMOCY SPOúECZNEJ
 

Rozdzia│ 1
Struktura organizacyjna pomocy spo│ecznej

Art. 46. 1. Do realizacji zada± pomocy spo│ecznej zleconych gminie tworzy siΩ jednostki organizacyjne - o╢rodki pomocy spo│ecznej.
1a. O╢rodek pomocy spo│ecznej realizuje zadania zlecone gminie zgodnie z ustaleniami przekazanymi w tej sprawie przez wojewodΩ.
2. O╢rodki pomocy spo│ecznej realizuj▒ r≤wnie┐ zadania w│asne gminy w zakresie pomocy spo│ecznej, chyba ┐e gmina postanowi inaczej.
3. O╢rodek pomocy spo│ecznej wykonuje zadania w│asne gminy w zakresie pomocy spo│ecznej zgodnie z ustaleniami rady gminy.
4. O╢rodek pomocy spo│ecznej mo┐e wytaczaµ na rzecz obywateli pow≤dztwa o roszczenia alimentacyjne. Do o╢rodk≤w tych w postΩpowaniu przed s▒dem stosuje siΩ odpowiednio przepisy o prokuraturze.
4a. (56) O╢rodek pomocy spo│ecznej mo┐e kierowaµ wnioski o ustalenie niezdolno╢ci do pracy i stopnia niepe│nosprawno╢ci do organ≤w okre╢lonych odrΩbnymi przepisami.
5. (57) Rada gminy udziela, na podstawie art. 39 ust. 3 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorz▒dzie terytorialnym (Dz. U. z 1996 r. Nr 13, poz. 74, Nr 58, poz. 261, Nr 106, poz. 496 i Nr 132, poz. 622 oraz z 1997 r. Nr 9, poz. 43, Nr 106, poz. 679, Nr 107, poz. 686, Nr 113, poz. 734 i Nr 123, poz. 775), kierownikowi o╢rodka pomocy spo│ecznej upowa┐nienia do wydawania decyzji administracyjnych w zakresie wykonywania zada± zleconych oraz mo┐e upowa┐niµ do wydawania decyzji administracyjnych w celu wykonania zada± w│asnych gminy oraz w│asnych o charakterze obowi▒zkowym.
5a. Upowa┐nienie, o kt≤rym mowa w ust. 5, mo┐e byµ tak┐e udzielone innej osobie na wniosek kierownika o╢rodka pomocy spo│ecznej.
6. Kierownik o╢rodka pomocy spo│ecznej sk│ada radzie gminy coroczne sprawozdanie z dzia│alno╢ci o╢rodka oraz przedstawia potrzeby w zakresie pomocy spo│ecznej.
7. Rada gminy w oparciu o potrzeby, o kt≤rych mowa w ust. 6, opracowuje i wdra┐a lokalne programy pomocy spo│ecznej.
8. O╢rodek pomocy spo│ecznej zatrudnia pracownik≤w socjalnych proporcjonalnie do liczby ludno╢ci gminy w stosunku jeden pracownik socjalny na 2 tys. mieszka±c≤w, nie mniej jednak ni┐ trzech pracownik≤w.

Art. 47. 1. Gmina wsp≤│dzia│a, w tym mo┐e wspieraµ finansowo, prowadzon▒ na jej terenie dzia│alno╢µ organizacji spo│ecznych, Ko╢cio│a Katolickiego i innych ko╢cio│≤w, zwi▒zk≤w wyznaniowych, fundacji, stowarzysze±, pracodawc≤w oraz os≤b fizycznych i prawnych w celu realizacji zada± z zakresu pomocy spo│ecznej.
2. Gmina mo┐e zleciµ wymienionym w ust. 1 podmiotom, za ich zgod▒, w trybie pisemnego porozumienia, realizacjΩ okre╢lonych zada± pomocy spo│ecznej, przyznaj▒c na ten cel ╢rodki pieniΩ┐ne.
3. (58) (skre╢lony).

Art. 47a. (59) 1. Zadania powiatu z zakresu pomocy spo│ecznej (w│asne i z zakresu administracji rz▒dowej) wykonywane s▒ przez powiatowe centra pomocy rodzinie, jednostki organizacyjne wchodz▒ce w sk│ad powiatowej administracji zespolonej.
2. Kierownik powiatowego centrum pomocy rodzinie powo│ywany i odwo│ywany jest przez starostΩ.
3. Kierownik powiatowego centrum pomocy rodzinie mo┐e wytaczaµ na rzecz obywateli pow≤dztwa o roszczenia alimentacyjne. W postΩpowaniu przed s▒dem stosuje siΩ odpowiednio przepisy o prokuraturze.
4. Kierownik powiatowego centrum pomocy rodzinie mo┐e kierowaµ wnioski o ustalenie stopnia niepe│nosprawno╢ci lub niezdolno╢ci do pracy do organ≤w okre╢lonych odrΩbnymi przepisami.
5. W indywidualnych sprawach z zakresu pomocy spo│ecznej nale┐▒cych do w│a╢ciwo╢ci powiatu decyzje administracyjne wydaje starosta lub z jego upowa┐nienia kierownik powiatowego centrum pomocy rodzinie.
6. Kierownik powiatowego centrum pomocy rodzinie sk│ada radzie powiatu coroczne sprawozdanie z dzia│alno╢ci centrum oraz przedstawia wykaz potrzeb w zakresie pomocy spo│ecznej.
7. Rada powiatu na podstawie wykazu potrzeb, o kt≤rym mowa w ust. 6, opracowuje i wykonuje lokalne programy pomocy spo│ecznej.

Art. 47b. (60) Do powiatu stosuje siΩ odpowiednio art. 47.

Art. 48. (61) (skre╢lony).
 

Rozdzia│ 2
Pracownicy socjalni

Art. 49. 1. Pracownikiem socjalnym mo┐e byµ osoba, kt≤ra posiada dyplom pracownika socjalnego lub uko±czy│a studia wy┐sze o kierunkach: praca socjalna, polityka spo│eczna, resocjalizacja, socjologia, pedagogika i psychologia.
2. Osoby posiadaj▒ce wykszta│cenie wy┐sze o kierunkach nie wymienionych w ust. 1, kt≤re przed wej╢ciem w ┐ycie niniejszej ustawy uko±czy│y b▒d╝ rozpoczΩ│y specjalizacjΩ z zakresu pracy socjalnej oraz organizacji pomocy spo│ecznej, zachowuj▒ lub uzyskuj▒ uprawnienia do wykonywania zawodu pracownika socjalnego.
3. (62) Minister w│a╢ciwy do spraw zabezpieczenia spo│ecznego okre╢li, w drodze rozporz▒dzenia, stopnie specjalizacji w zawodzie äpracownik socjalnyö, obowi▒zuj▒ce dla specjalizacji minima programowe, tryb postΩpowania w nadawaniu stopni specjalizacji i wydawania dyplom≤w, warunki uzyskiwania przez pracownik≤w socjalnych stopni specjalizacji zawodowej oraz warunki, jakie powinny spe│niaµ podmioty ubiegaj▒ce siΩ o zgodΩ ministra w│a╢ciwego do spraw zabezpieczenia spo│ecznego na prowadzenie szkole± w zakresie specjalizacji.

Art. 49a. Do zada± pracownika socjalnego nale┐y:
1) wspomaganie os≤b i rodzin wymagaj▒cych pomocy w osi▒gniΩciu mo┐liwie pe│nej aktywno╢ci spo│ecznej,
2) wsp≤│dzia│anie z grupami i spo│eczno╢ciami lokalnymi, maj▒ce na celu rozwijanie w nich zdolno╢ci do samodzielnego rozwi▒zywania w│asnych problem≤w,
3) organizowanie r≤┐norodnych form pomocy, a tak┐e udzia│ w rozwijaniu infrastruktury odpowiadaj▒cej zmieniaj▒cym siΩ potrzebom spo│ecznym,
4) zapobieganie procesowi marginalizacji os≤b i grup, a tak┐e przeciwdzia│anie negatywnym zjawiskom w ╢rodowisku lokalnym.

Art. 49b. Pracownik socjalny:
1) kieruje siΩ zasad▒ dobra os≤b i rodzin, kt≤rym s│u┐y, poszanowania ich godno╢ci i prawa tych os≤b do samostanowienia,
2) ma obowi▒zek przeciwdzia│ania praktykom niehumanitarnym i dyskryminuj▒cym osobΩ, rodzinΩ lub grupΩ,
3) ma obowi▒zek udzielaµ osobom, kt≤rym s│u┐y, pe│nej informacji o przys│uguj▒cych im ╢wiadczeniach i dostΩpnych formach pomocy,
4) jest zobowi▒zany zachowaµ w tajemnicy informacje uzyskane w toku czynno╢ci zawodowych, tak┐e po ustaniu zatrudnienia, chyba ┐e dzia│a to przeciwko dobru osoby lub rodziny,
5) jest zobowi▒zany do podnoszenia swoich kwalifikacji zawodowych.

Art. 50. (63) Pracownicy socjalni mog▒ byµ r≤wnie┐ zatrudniani w innych instytucjach, a w szczeg≤lno╢ci w u pracodawc≤w oraz w jednostkach organizacyjnych w│a╢ciwych w sprawach zatrudnienia i przeciwdzia│ania bezrobociu, szpitalach, o╢rodkach opieku±czo-wychowawczych, leczniczych i w zak│adach karnych, wykonuj▒c zadania tych jednostek w zakresie pomocy spo│ecznej.

Art. 50a. Pracownicy socjalni mog▒ byµ r≤wnie┐ zatrudniani przez podmioty, o kt≤rych mowa w art. 47 ust. 1, dla wykonywania zada± z zakresu pomocy spo│ecznej.

Art. 51. 1. Pracownik socjalny korzysta z prawa pierwsze±stwa przy wykonywaniu swoich zada± w urzΩdach, instytucjach i innych plac≤wkach. Organy administracji rz▒dowej i samorz▒dowej s▒ obowi▒zane do udzielania pracownikowi socjalnemu pomocy w zakresie wykonywania tych czynno╢ci.
2. Pracownikowi socjalnemu przys│uguje ochrona prawna przewidziana dla funkcjonariuszy publicznych.
3. Pracownikowi socjalnemu, do kt≤rego obowi▒zk≤w nale┐y praca socjalna oraz przeprowadzanie wywiad≤w rodzinnych (╢rodowiskowych) i kt≤ry pracowa│ nieprzerwanie na tym stanowisku co najmniej 5 lat, przys│uguje, raz na dwa lata, dodatkowy urlop wypoczynkowy w wymiarze 7 dni roboczych.
4. (64) Dzie± 21 listopada ustanawia siΩ Dniem Pracownika Socjalnego. Minister w│a╢ciwy do spraw zabezpieczenia spo│ecznego przyznaje za wybitne osi▒gniΩcia nagrody specjalne.
5. (65) Minister w│a╢ciwy do spraw zabezpieczenia spo│ecznego okre╢li, w drodze zarz▒dzenia, szczeg≤│owe zasady przyznawania nagr≤d.

Art. 51a. 1. Osoby kieruj▒ce jednostkami organizacyjnymi pomocy spo│ecznej powinny posiadaµ specjalizacjΩ z zakresu organizacji pomocy spo│ecznej.
2. (66) Minister w│a╢ciwy do spraw zabezpieczenia spo│ecznego okre╢li, w drodze rozporz▒dzenia, minimum programowe specjalizacji z zakresu organizacji pomocy spo│ecznej, podmioty uprawnione do prowadzenia specjalizacji oraz tryb postΩpowania w nadawaniu specjalizacji.

Art. 52. (67) Prawa i obowi▒zki pracownik≤w zatrudnionych w o╢rodkach pomocy spo│ecznej i powiatowych centrach pomocy rodzinie oraz regionalnych o╢rodkach polityki spo│ecznej reguluj▒ przepisy o pracownikach samorz▒dowych.
 

Rozdzia│ 3
Rada Pomocy Spo│ecznej

Art. 53. 1. (68) Przy ministrze w│a╢ciwym do spraw zabezpieczenia spo│ecznego tworzy siΩ RadΩ Pomocy Spo│ecznej jako organ opiniodawczo-doradczy w sprawach pomocy spo│ecznej.
2. Do zakresu dzia│ania Rady Pomocy Spo│ecznej nale┐y:
1) opiniowanie projekt≤w akt≤w prawnych oraz inicjowanie zmian przepis≤w prawa w zakresie pomocy spo│ecznej,
2) przygotowywanie ekspertyz dotycz▒cych wybranych obszar≤w pomocy spo│ecznej,
3) (69) przedstawianie ministrowi w│a╢ciwemu do spraw zabezpieczenia spo│ecznego okresowych informacji o swej dzia│alno╢ci i wniosk≤w z niej wynikaj▒cych,
4) (70) zbieranie i opiniowanie dla ministra w│a╢ciwego do spraw zabezpieczenia spo│ecznego wniosk≤w o nagrody specjalne za wybitne osi▒gniΩcia w zakresie pomocy spo│ecznej.

Art. 54. 1. Rada Pomocy Spo│ecznej sk│ada siΩ z nie wiΩcej ni┐ 30 os≤b reprezentuj▒cych zespo│y i o╢rodki pomocy spo│ecznej, organizacje spo│eczne i zawodowe, zwi▒zki wyznaniowe oraz ╢rodowiska naukowe.
2. (71) Cz│onk≤w Rady Pomocy Spo│ecznej, spo╢r≤d przedstawicieli okre╢lonych w ust. 1, powo│uje minister w│a╢ciwy do spraw zabezpieczenia spo│ecznego. Cz│onkowie Rady Pomocy Spo│ecznej pe│ni▒ swoje funkcje spo│ecznie. Kadencja Rady Pomocy Spo│ecznej trwa 4 lata.
3. (72) Minister w│a╢ciwy do spraw zabezpieczenia spo│ecznego okre╢li, w drodze rozporz▒dzenia, organizacjΩ oraz tryb dzia│ania Rady Pomocy Spo│ecznej.
 

DZIAú IV
PRZEPISY PRZEJªCIOWE I KO╤COWE

Art. 55. (73) 1. ªwiadczenia pomocy spo│ecznej, przyznane na podstawie dotychczas obowi▒zuj▒cych przepis≤w, wyp│aca siΩ nadal wed│ug zasad i w wysoko╢ci okre╢lonych w niniejszej ustawie.
2. Pomoc pieniΩ┐na przyznawana rodzinom zastΩpczym przed dniem 1 stycznia 1999 r. nie ulega zmianie, chyba ┐e rodzina zastΩpcza wyst▒pi z wnioskiem o tΩ zmianΩ.

Art. 55a. (74) 1. Domy pomocy spo│ecznej prowadzone przed dniem 1 stycznia 1999 r. uznaje siΩ do roku 2006 za domy spe│niaj▒ce standard us│ug, okre╢lony odrΩbnymi przepisami, je┐eli opracowa│y i realizuj▒ program naprawczy, o kt≤rym mowa w art. 20. Warunkowe zezwolenie w tym zakresie wydaje wojewoda.
2. Poziom us│ug ╢wiadczonych przez dom pomocy spo│ecznej w zakresie zaspokojenia potrzeb bytowych, opieku±czych osobom przebywaj▒cym w takim domu nie mo┐e ulec obni┐eniu po dniu 1 stycznia 1999 r.

Art. 55b. (75) 1. Przepisy okre╢laj▒ce w ustawie zadania powiat≤w stosuje siΩ odpowiednio do miast na prawach powiatu.
2. Zadania powiatowych centr≤w pomocy rodzinie w miastach, o kt≤rych mowa w ust. 1, realizuj▒ miejskie o╢rodki pomocy spo│ecznej tych miast, kt≤re mog▒ byµ nazwane ämiejskimi o╢rodkami pomocy rodzinieö.

Art. 55c. (76) 1. Powiaty i miasta na prawach powiat≤w przejmuj▒ od wojewod≤w z dniem 1 stycznia 1999 r. maj▒ce siedziby na ich terenie domy pomocy spo│ecznej, plac≤wki i o╢rodki, o kt≤rych mowa w art. 2a ust. 1 pkt 7, z wy│▒czeniem jednostek organizacyjnych prowadzonych przez gminy.
2. Mienie dom≤w pomocy spo│ecznej, plac≤wek i o╢rodk≤w, o kt≤rych mowa w ust. 1, staje siΩ w│asno╢ci▒ powiatu z dniem ich przejΩcia.

Art. 55d. (77) ªrodki na realizacjΩ okre╢lonych w ustawie zada± powiat≤w, w tym prowadzenie plac≤wek, dom≤w pomocy spo│ecznej i o╢rodk≤w o kt≤rych mowa w art. 55c ust. 1, a tak┐e zada± samorz▒du wojew≤dztwa, okre╢laj▒ odrΩbne ustawy.

Art. 55e. (78) 1. Powiat i miasto na prawach powiatu nie mo┐e, bez zgody wojewody, w okresie 5 lat od dnia wej╢cia w ┐ycie ustawy zmieniµ przeznaczenia i typu domu pomocy spo│ecznej, plac≤wek i o╢rodk≤w wsparcia, o kt≤rych mowa w art. 2a ust. 1 pkt 7.
2. DecyzjΩ administracyjn▒ o skierowaniu do odpowiedniego typu domu pomocy spo│ecznej wydaje, w imieniu starosty, kierownik powiatowego centrum pomocy rodzinie w│a╢ciwy ze wzglΩdu na miejsce zamieszkania osoby ubiegaj▒cej siΩ, po uzgodnieniu z podmiotem prowadz▒cym dom, je┐eli okres oczekiwania na miejsce w domu pomocy spo│ecznej nie przekracza 3 miesiΩcy.
3. W przypadku niemo┐no╢ci wydania decyzji, o kt≤rej mowa w ust. 2, w zwi▒zku z brakiem miejsca w domu pomocy spo│ecznej, kierownik powiatowego centrum pomocy rodzinie wydaje decyzjΩ kwalifikuj▒c▒ osobΩ do domu pomocy spo│ecznej oraz ustala w tej decyzji przewidywany czas oczekiwania i miejsce na li╢cie os≤b oczekuj▒cych, po uzgodnieniu z podmiotem prowadz▒cym dom.
4. Osobie, kt≤ra przed dniem wej╢cia w ┐ycie ustawy otrzyma│a decyzjΩ o odmowie skierowania do domu pomocy spo│ecznej w zwi▒zku z brakiem miejsca, kierownik powiatowego centrum pomocy rodzinie wydaje ponownie decyzjΩ o skierowaniu do okre╢lonego typu domu pomocy spo│ecznej, po uzgodnieniu z podmiotem prowadz▒cym taki dom, a w razie braku miejsca wydaje decyzjΩ kwalifikuj▒c▒ osobΩ do domu pomocy spo│ecznej i ustala w decyzji przewidywany czas oczekiwania i miejsce na li╢cie os≤b oczekuj▒cych. Decyzja ta nie mo┐e byµ mniej korzystna od posiadanej decyzji w przedmiotowej sprawie.

Art. 55f. (79) 1. Na realizacjΩ zada± w│asnych z zakresu pomocy spo│ecznej powiaty i samorz▒dy wojew≤dztw otrzymuj▒ tak┐e dotacje celowe z bud┐etu pa±stwa.
2. Stron▒ umowy zawartej przez wojewodΩ z podmiotami, o kt≤rych mowa w art. 12a ustawy, w sprawie zlecania prowadzenia dom≤w pomocy spo│ecznej oraz ╢rodowiskowych dom≤w samopomocy o zasiΩgu ponadlokalnym, oraz um≤w zawartych miΩdzy kuratorem a rodzin▒ zastΩpcz▒, z dniem 1 stycznia 1999 r. staje siΩ starosta.

Art. 56. 1. (80) (wygas│)
2. (skre╢lony)

Art. 57. W ustawie z dnia 14 grudnia 1982 r. o zaopatrzeniu emerytalnym pracownik≤w i ich rodzin (Dz. U. Nr 40, poz. 267, z 1984 r. Nr 52, poz. 268 i 270, z 1986 r. Nr 1, poz. 1, z 1989 r. Nr 35, poz. 190 i 192 oraz z 1990 r. Nr 10, poz. 58 i 61, Nr 36, poz. 206 i Nr 66, poz. 390) w art. 48 dodaje siΩ ust. 3 w brzmieniu: (zmiany pominiΩte).

Art. 58. W ustawie z dnia 17 maja 1990 r. o podziale zada± i kompetencji okre╢lonych w ustawach szczeg≤lnych pomiΩdzy organy gminy a organy administracji rz▒dowej oraz o zmianie niekt≤rych ustaw (Dz. U. Nr 34, poz. 198 i Nr 43, poz. 253) w art. 8: (zmiany pominiΩte).

Art. 59. Traci moc:
1) ustawa z dnia 16 sierpnia 1923 r. o opiece spo│ecznej (Dz. U. Nr 92, poz. 726, z 1924 r. Nr 56, poz. 576, z 1932 r. Nr 94, poz. 808, z 1934 r. Nr 110, poz. 976 i z 1990 r. Nr 34, poz. 198),
2) dekret z dnia 22 pa╝dziernika 1947 r. w sprawie mocy obowi▒zuj▒cej niekt≤rych przepis≤w ustawodawstwa z zakresu opieki spo│ecznej (Dz. U. Nr 65, poz. 389).

Art. 60. Ustawa wchodzi w ┐ycie po up│ywie 30 dni od dnia og│oszenia, z wyj▒tkiem art. 49 ust. 1 i 2, kt≤ry wchodzi w ┐ycie z dniem 1 stycznia 1995 r.