RZÑD R.P.

ôM╙WIö O SPRAWACH ZATRUDNIENIA OS╙B NIEPEúNOSPRAWNYCH

    W dniu 03 wrze£nia 1998r.odby│o siΩ spotkanie Premiera R.P. Jerzego Buzka z przedstawicielami organizacji pracodawc≤w i zwi╣zk≤w zawodowych oraz samorz╣du gospodarczego i sp≤│dzielczego zak│ad≤w pracy chronionej. Spotkanie by│o kontynuacj╣ dyskusji nad sprawami zatrudnienia os≤b niepe│nosprawnych rozpoczΩtej na III Kongresie Zak│ad≤w Pracy Chronionej.

    Podczas swojego wyst╣pienia Premier Jerzy Buzek z│o┐y│ oficjaln╣ deklaracjΩ z kt≤rej wynika ,┐e zar≤wno on jak reprezentowany przez niego rz╣d jest got≤w do wsp≤│pracy z organizacjami s│u┐╣cymi na rzecz os≤b niepe│nosprawnych. W wypowiedzi udzieli│ gwarancji , ze ┐adne sprawy dotycz╣ce ON nie zostan╣ przez rz╣d podjΩte bez konsultacji . CytujΩ wypowiedƒ Premiera:

    ô Chcia│bym Pa±stwu zapewniµ przede wszystkim udzia│ w kszta│towaniu najbli┐szego sobie otoczenia i wsp≤│udzia│ w decyzjach , kt≤re bezpo£rednio wp│ywaj╣ na Wasze ┐ycie prywatne . To jest na pewno naszym obowi╣zkiem , temu te┐ ma s│u┐yµ nasze spotkanie.Reformujemy nasz kraj w wielu dziedzinach , to kosztuje . Zawsze remont kosztuje , ale remont û je£li dom , w kt≤rym mieszkamy jest niesprawny i wymaga naprawy , a wielu miejscach nawet siΩ wali û jest konieczny . Remont poch│ania £rodki , ale robimy to po to , aby mieµ korzy£ci p≤ƒniej .Taj jak zawsze û przy reformach ponosi siΩ pewne koszty , a zyski , korzy£ci przychodz╣ po jakim£ czasie . Tak bΩdzie i teraz. Musimy dokonaµ tych zmian .Je£li mamy my£leµ o nowoczesnym ,dobrze funkcjonuj╣cym pa±stwie , w kt≤rym wszyscy bΩdziemy czuµ siΩ dobrze.

    Na pewno w£r≤d wielu z Pa±stwa pojawiaj╣ siΩ w╣tpliwo£ci , czy te zmiany odbij╣ siΩ korzystnie na dzia│alno£ci Pa±stwa .Ot≤┐ reformy s╣ tak pomy£lane , aby te sprawy , kt≤re s╣ dla nas najwa┐niejsze , by│y zachowane ô.

    Uczestnicz╣cy w spotkaniu wiceminister finans≤w Jan Rudowski w swojej wypowiedzi odnosi│ siΩ do kontrowersyjnej sprawy zmian obecnie funkcjonuj╣cego w ZPCh systemu odni≤s│ siΩ do problemu pozostawiania nadwy┐ki VAT w tych zak│adach . PrzypomnΩ ┐e pad│y propozycje zamiany tego systemu na system dotacji, co wzbudzi│o uzasadnione w╣tpliwo£ci m . in co do zasad ich podzia│u .

CytujΩ wypowiedƒ:

    ôNa pocz╣tku chcia│bym podziΩkowaµ za spostrze┐enia dotycz╣ce u│omno£ci dotychczasowego systemu prawnego . Te u│omno£ci dotycz╣ce rozwi╣za± VAT-owskich na pewno odnosz╣ siΩ chocia┐by do tego , ┐e ta konstrukcja jest ukryt╣ subwencj╣ i stanowi o nier≤wno£ci podmiot≤w opodatkowanych tym podatkiem. Tego typu regulacje mog╣ byµ ƒr≤d│em napiΩµ , st╣d te zapewne denerwuj╣ce pa±stwa liczne kontrole , kt≤re przeprowadzane s╣ przez uprawnione do tego organy .Propozycja Ministerstwa Finans≤w , kt≤ra zosta│a przedstawiona , nie mo┐e byµ rozpatrywana bez kompleksowego spojrzenia na zagadnienia os≤b niepe│nosprawnych .I bez w╣tpienia to rozwi╣zanie , kt≤re zosta│o zaproponowane w ustawie o podatku od towar≤w i us│ug ,i obowi╣zuje nadal , nie zostanie wycofane , je┐eli wsp≤lnie z ministrem Ga│Ωziakiem nie odnajdziemy rozwi╣zania lepszego . Do tej wsp≤│pracy zapraszamy oczywi£cie tak┐e Pa±stwa , i dziΩkujΩ za to , ┐e ta wsp≤│praca zosta│a zadeklarowana . Ja z kolei deklarujΩ , ┐e je┐eli nie bΩdzie lepszego rozwi╣zania to aktualnie obowi╣zuj╣ce nie bΩdzie wycofane.ö

    Uczestnicz╣cy w  spotkaniu Janusz Ga│Ωziak (Podsekretarz Stanu, Pe│nomocnik do Spraw Os≤b Niepe│nosprawnych) przedstawi│   sprawΩ raportu o sytuacji os≤b niepe│nosprawnych, kt≤ry ma byµ opracowany na potrzeby rz╣du .CytujΩ wypowiedƒ:

    ôSzanowni Pa±stwo! Przez 50 lat nie by│o w tym kraju polityki spo│ecznej.Dopiero ten rz╣d podj╣│ prace nad komp1eksow╣ ustaw╣ o wyr≤wnywaniu szans os≤b niepe│nosprawnych. Te prace trwaj╣. W paƒdzierniku bΩd╣ gotowe za│o┐enia.Musimy mieµ £wiadomo£µ skali problemu, dlatego zleci│em przygotowanie raportu o sytuacji os≤b niepe│nosprawnych w Polsce. Raportu, kt≤rego tak bardzo brakowa│o przy prowadzeniu tego rodzaju dzia│a±.

    Szanowni Pa±stwo, obawiacie siΩ skutk≤w ustaw kompetencyjnych, kt≤re rzeczywi£cie powstawa│y w niezwyk│ym tempie i, jak Pa±stwo wiecie, nie wszystko, co by│o proponowane w projekcie, po debatach w Sejmie znalaz│o siΩ w ustawie o aktualnym kszta│cie. Nie obawia│bym siΩ jednak, ┐e problematyka os≤b niepe│nosprawnych w zakresie rehabilitacji zostanie sprowadzona do powiatu.

    Je┐eli chodzi o ôniewiadomy algorytm".Ot≤┐ macie Pa±stwo ju┐ w tej chwili gwarancjΩ, ┐e bΩdziecie mieli ogromny wp│yw na kszta│t tego algorytmu, czyli na spos≤b ,w jaki te £rodki bΩd╣ dzielone. Nie obawia│bym siΩ r≤wnie┐ tego, ┐e w bud┐etach gmin nie ma zapis≤w o przeznaczaniu czΩ£ci £rodk≤w na realizacje zada± z zakresu rehabilitacji os≤b niepe│nosprawnych. Je┐eli ukszta│tujemy algorytm w taki spos≤b, i┐ bΩdzie uzale┐nia│ wydanie £rodk≤w PFRON od zaanga┐owania w│asnych £rodk≤w samorz╣du, wtedy mamy szansΩ na to, ┐e ômonta┐" tych £rodk≤w da w rezultacie najlepsze efekty.

    Co do kwestii kompetencji pe│nomocnika do przyznawania i odbierania statusu zak│adu pracy chronionej. Ot≤┐ po konsultacjach ze £rodowiskiem zaproponowali£my vacatio legis do 2000 roku. A wiΩc bΩdzie czas na to, ┐eby przygotowaµ odpowiednio wojewod≤w, aby w spos≤b rzetelny i dobrze przygotowany mogli spe│niaµ te zadania.

    Du┐o dzieje siΩ tak┐e w sprawie konsultacji ze £rodowiskiem os≤b niepe│nosprawnych. Powsta│ zesp≤│ konsultacyjny do spraw przygotowania kompleksowej ustawy. Powsta│ tak┐e roboczy zesp≤│ do spraw zak│ad≤w pracy chronionej. Powsta│ wsp≤lny zesp≤│ do spraw dostosowania systemu wspierania zak│ad≤w pracy chronionej do prawa w Unii Europejskiej. Przedstawiciele z pa±stwa organizacji weszli w sk│ad Rady Nadzorczej i niebawem wejd╣ w sk│ad Rady Konsultacyjnej przy Pe│nomocniku. Odbywaj╣ wiΩc formalne i mniej formalne konsultacje na temat wszelkich rozwi╣za±, jakie w tej chwili wchodz╣. Chcia│bym zadeklarowaµ, ┐e system konsultacji bΩdzie kontynuowany.ö

    W dyskusji zabra│ g│os Premier Jerzy Buzek ustosunkowuj╣c siΩ m.in. do wypowiedzi ministra Ga│Ωziaka oraz sygnalizowanych problem≤w nurtuj╣cych osoby niepe│nosprawne . CytujΩ wypowiedƒ Premiera:

    ôMinister Ga│Ωziak odpowiedzia│ na szereg kwestii, kt≤re Pa±stwa interesuj╣ i ja ze swej strony, je£li chodzi o pewne konkretne rozwi╣zania, nie mam wiele do dodania. Chcia│bym natomiast przedstawiµ Pa±stwu pewne og≤lne uwagi, kt≤re siΩ wi╣┐╣ z tym co Pa±stwo m≤wili£cie, z zastrze┐eniami i obawami, kt≤re Pa±stwo zg│aszacie. Przede wszystkim kwesti╣ tego, czego siΩ Pa±stwo spodziewacie, to nie tylko sprawa samej pracy, czyli zak│ad≤w pracy chronionej, ale wielu innych warunk≤w zwi╣zanych z normalnym codziennym ┐yciem, a kt≤re w naszej Ojczyƒnie jeszcze nie s╣ realizowane tak, ┐eby£cie mogli Pa±stwo byµ z tego zadowoleni. Pan minister Ga│Ωziak m≤wi│ o ustawie i ta ustawa jest rzeczywi£cie w centrum zainteresowania rz╣du. Ja mogΩ Pa±stwa zapewniµ, ┐e prace nad ni╣ bΩd╣ przyspieszane zar≤wno w pracach rz╣dowych, jak i parlamentarnych. Mamy takie sposoby aby prace nie trwa│y ok. 6 miesiΩcy, jak to zwykle ma miejsce, ale znacznie kr≤cej. Taka kompleksowa, dobrze napisana ustawa jest w ca│ym cywilizowanym £wiecie podstaw╣ dobrego samopoczucia i satysfakcji os≤b dotkniΩtych przez los.

    Kto£ z Pa±stwa rzuci│ dzisiaj has│o, z kt≤rym siΩ ca│kowicie zgadzamy - o zlikwidowaniu patologii, kt≤rych naros│o rzeczywi£cie wiele. Trzeba je z ┐elazn╣ konsekwencj╣ likwidowaµ. I powiem szczerze - tych patologii nie zlikwidujemy bez Pa±stwa pomocy, gdy┐ Pa±stwo najlepiej wiecie, jak one wygl╣daj╣. Z punktu widzenia spo│ecznego bardzo niekorzystne jest, kiedy patologie ujawniaj╣ siΩ przy okazji wsparcia os≤b niepe│nosprawnych. Ma to z│y kontekst spo│eczny. Przede wszystkim w interesie samych Pa±stwa jest to, ┐eby je likwidowaµ. I tak bΩdziemy dzia│aµ - wsp≤lnie, i jestem przekonany, ┐e to przyniesie dobre rezultaty.

    Macie Pa±stwo w╣tpliwo£ci co do reform. Pada│y konkretne zastrze┐enia co do rozwi╣za± ustawowych. W tej chwili nie jestem w stanie odpowiedzieµ na konkretne zastrze┐enia, jakie Pa±stwo zg│aszacie .Opr≤cz rozwi╣za± ustawowych, kt≤re mo┐emy nowelizowaµ ,je£li one rzeczywi£cie s╣ wadliwe, to istniej╣ przepisy wykonawcze - czΩsto znacznie wa┐niejsze ni┐ rozwi╣zania ustawowe. Jest bardzo wa┐ne, ┐eby w odniesieniu do tych przepis≤w wykonawczych odby│y siΩ spokojne, rzeczowe i d│ugofalowe konsultacje z Pa±stwa £rodowiskiem, i o tym mo┐emy zapewniµ.Dlaczego te konsultacje nie by│y wystarczaj╣ce w okresie, kiedy robili£my ustawy?Ot≤┐, proszΩ Pa±stwa, my£my w ci╣gu p≤│ roku wprowadzili piΩµ fundamentalnych reform, na kt≤re Polska czeka│a od wielu lat. W ci╣gu ostatnich czterech lat ┐adna z nich nie by│a przedstawiona powa┐nie, ani wprowadzona ze wzglΩdu na brak odwagi politycznej, czy mo┐e na brak porozumienia koalicyjnego. Skupili£my ca│╣ uwagΩ ,┐eby wprowadziµ reformΩ s│u┐by zdrowia,emerytur , samorz╣d≤w, o£wiaty i zasadniczych dzia│≤w gospodarki narodowej. Prace legislacyjne - najpierw w rz╣dzie, a potem w parlamencie - trwa│y dzie± i noc. To siΩ wydaje nieprawdopodobne- ale rzeczywi£cie my£my ko±czyli pracΩ w p≤ƒnych godzinach nocnych. Oczywi£cie, mog╣ w tej sytuacji byµ rzeczy, kt≤re budz╣ w╣tpliwo£ci. Trzeba je znaleƒµ, a przy okazji kompleksowej ustawy poprawiµ. To jest droga , kt≤r╣ siΩ idzie na ca│ym £wiecie. My r≤wnie┐ zmierzamy w kierunku nowoczesnego, demokratycznego pa±stwa, i ta droga nas obowi╣zuje. Jeste£my pewni, ┐e to jest droga dobra.

    Kolejna istotna sprawa to kwestie nowego systemu podatkowego. Chcia│bym stwierdziµ od razu, ┐e jest to propozycja ministerstwa finans≤w, kt≤ra - powiedzmy sobie szczerze - gdyby mia│a wej£µ w ┐ycie od 1 stycznia 1999 roku, to mieliby£my jedynie oko│o dw≤ch tygodni na dyskusje. Wka┐dym kraju system podatkowy to najwa┐niejsza ustawa, kt≤r╣ uchwala parlament w ci╣gu roku. U nas tak nie jest. Powiem Pa±stwu dlaczego. Bo w ci╣gu roku wprowadzamy piΩµ rozwi╣za± systemowych, kt≤re zmieniaj╣ ┐ycie w naszym kraju na dziesiΩciolecia ,jak chocia┐by reforma ubezpieczeniowa czy administracyjna.

    Wracaj╣c do podatk≤w, to jest zupe│nie znikoma szansa, aby nowy system zacz╣│ obowi╣zywaµ od nowego roku. Rada Ministr≤w otrzyma│a za│o┐enia reformy sze£µ dni temu, a na dyskusje mamy dwa tygodnie, podczas gdy przy reformie s│u┐by zdrowia - kt≤ra by│a przygotowywana przezlata - siedzieli£my na Radzie Ministr≤w non stop przez trzy miesi╣ce. W ten spos≤b tworzy siΩ ustawy, kt≤re maj╣ mieµ sens. Tak wiΩc chcia│bym Pa±stwa uspokoiµ, ┐e naprawdΩ szansΩ na uchwalenie nowego systemu podatkowego do ko±ca listopada - bo taki jest ostateczny termin przygotowania ustawy podatkowej - s╣ niewielkie. Prace oczywi£cie jednak trwaj╣, gdy┐ generalnie kierunek tych zmian jest dobry i byµ mo┐e za rok, dwa system podatkowy bΩdzie znacznie prostszy. Jak wynika z pierwszych oblicze± ,jest szereg korzy£ci dla os≤b ma│o zarabiaj╣cych. Jest jednak jeszcze wiele znak≤w zapytania i wiele rzeczy trzeba jeszcze dok│adnie przeanalizowaµ. Ja nie udzielΩ na nie Pa±stwu odpowiedzi, bo ich po prostu nie znam. Je£li chodzi o sprawΩ, kt≤ra Pa±stwa bardzo interesuje, czyli system konsultacji, to my£lΩ, ┐e on jest w tej chwili prowadzony w ramach ministerstwa pracy. BΩdzie utrzymany w zakresie rozporz╣dze±, w zakresie akt≤w wykonawczych aprzede wszystkim w zakresie decyzji, kt≤re bΩdziemy podejmowaµ w sprawach, kt≤re Pa±stwa interesuj╣ najbardziej. Natomiast to do czego siΩ zobowi╣zujemy - ┐e bΩdziemy przedstawiaµ spo│ecze±stwu i przede wszystkim Pa±stwu raporty, w tym przypadku raport o sytuacji os≤b niepe│nosprawnych, a w szczeg≤lno£ci dostarczaµ informacji na temat dzia│alno£ci administracji pa±stwowej, publicznej i sposobu wywi╣zywania siΩ z ustawowego obowi╣zku zatrudniania os≤b niepe│nosprawnych.

    ProszΩ Pa±stwa, to s╣ takie og≤lne uwagi. Bardziej szczeg≤│owe przedstawili panowie ministrowie . Ja ze swej strony chcia│em powiedzieµ - ko±cz╣c to spotkanie - ┐e jestem bardzo wdziΩczny za mo┐liwo£µ spotkania z Pa±stwem. BΩdzie to dla mnie niezwykle pouczaj╣ce i warto£ciowe do£wiadczenie, je£li bΩdΩ m≤g│ odwiedziµ zak│ady pracy chronionej i bΩdΩ wdziΩczny za kontakt w tej sprawie. I ju┐ dzisiaj na takie spotkanie siΩ umawiam.ö

    W dyskusji zabrali r≤wnie┐ g│os bΩd╣cy na sali przedstawiciele zwi╣zk≤w zawodowych os≤b niepe│nosprawnych oraz zak│ad≤w pracy chronionej . Poruszono miΩdzy innymi sprawy os│on socjalnych dla os≤b niepe│nosprawnych , reprezentowania ich interes≤w przed agendami rz╣dowymi , spo│ecznymi oraz braku stabilnej polityki pa±stwa wobec potrzeb tego £rodowiska.

    Wiele kontrowersji w trakcie spotkania wzbudzi│y sprawy zwi╣zane z zamian╣ funkcjonuj╣cego systemu pozostawiania nadwy┐ki VAT w ZPCh na system dotacji , znaczne zwiΩkszenie stawek ZUS na ON oraz systematyczna likwidacja os│on socjalnych i materialnych dla os≤b niepe│nosprawnych . R≤wnie┐ przedstawione zosta│y nie podjΩte przez Rz╣d RP tematy bΩd╣ce przedmiotem uchwa│ III Krajowej Konferencji , z kt≤rych istotnym mia│o byµ stanowisko wobec votum nieufno£ci dla Prezesa Zarz╣du PFRON W│odzimierza Dobrowolskiego .

Materia│ opracowano na podstawie relacji uczestnika spotkania , kt≤rego nazwisko w zwi╣zku z zastrze┐eniem anonimowo£ci pozostaje do dyspozycji autora.

                                                                                                      Opracowa│ Jerzy Klemens