Podstawa prawna: Podatek dochodowy od osób fizycznych Ustawa z dn. 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 1993 r. Nr 90, poz. 416 z późn. zm.) oraz Rozporządzenie Ministra Finansów z dn. 24 marca 1995 r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. Nr 35, poz. 173 z późn. zm.)
Informacje
zawarte w ulotce odnoszą się do stanu prawnego i kwot obowiązujących
przy rozliczaniu podatku dochodowego za 1999 r.
Podane w ulotce
informacje określają ogólne, najważniejsze zasady dotyczące
rozliczeń podatkowych. W każdej bardziej skomplikowanej
sytuacji, kiedy nie jesteśmy do końca pewni, czy możemy np.
skorzystać z określonego odliczenia, lepiej wyjaśnić zwracając
się po poradę lub wyjaśnienie do urzędu skarbowego.
Informacje ogólne
W zakresie podatków w 1999 r. w stosunku do roku ubiegłego pozornie niewiele się zmieniło. Zasady obliczania podatków, katalog zwolnień i odliczeń są takie same. Zmianie uległa wysokość progów podatkowych, kosztów uzyskania przychodów, kwoty wolnej od podatku oraz limitów odliczeń. Wynika to ze wzrostu przeciętnego wynagrodzenia. Jednak wprowadzone od 1 stycznia 1999 r. powszechne ubezpieczenia zdrowotne mają ogromny wpływ na system podatkowy, ponieważ obliczony podatek dochodowy, w pierwszej kolejności ulega obniżeniu o kwotę składki na to ubezpieczenie. To ogranicza możliwość dokonywania odliczeń, mimo iż możliwość taka nadal obowiązuje. Szerzej o tym i pozostałych podatkowych zagadnieniach poniżej.
Obowiązkiem każdego podatnika jest rozliczenie się z urzędem skarbowym. Jeżeli posiadamy dochody tylko z jednego źródła, nie dokonujemy odliczeń, nie opodatkowujemy się wspólnie z małżonkiem, rozliczenia dokona za nas płatnik (pracodawca, ZUS). W innych przypadkach rozliczamy się samodzielnie. Wypełniamy wtedy zeznanie podatkowe (tzw. PIT) odpowiednio - dla osób posiadających dochody z wielu źródeł nie korzystających z odliczeń; dla korzystających z odliczeń, bądź dla podatników korzystających ze wspólnego opodatkowania z małżonkiem.
Warto pamiętać, że można również rozliczać się wspólnie.
1. Dotyczy to małżonków.
Kiedy warto, żeby rozliczyli się oni wspólnie? Na przykład
jedno z nich zarabia mało lub wcale, a drugie osiąga dochody z
II albo III przedziału podatkowego. Jeśli dochody małżonków
mieszczą się w tym samym przedziale podatkowym, wtedy nie ma to
sensu. Dlaczego?
Wspólne rozliczenie polega
na dodaniu dochodów małżonków i podzieleniu tej sumy przez 2.
Przykład 1.
Dochód w ciągu roku |
Podatek do zapłacenia, jeśli |
Roczny dochód na jednego małżonka, |
Żona 14 tys. zł |
19% |
50 tys. zł : 2 = 25 tys. zł |
Mąż 36 tys. zł |
30% |
j.w. |
Przy wspólnym rozliczeniu się dochód na jednego małżonka wyniesie 25 tys. zł. Ta kwota mieści się w I przedziale podatkowym, czyli obowiązująca dla nich stawka podatkowa to 19%.
2. Osoby samotnie wychowujące w danym roku podatkowym:
dzieci małoletnie,
dzieci,
bez względu na ich wiek, na które pobierany jest zasiłek
pielęgnacyjny
( a więc dzieci niepełnosprawne ),
dzieci
do ukończenia 25 lat uczące się w szkołach, jeśli
dzieci te nie uzyskały w roku podatkowym dochodów, z
wyjątkiem dochodów zwolnionych od podatku,
mogą skorzystać z podobnych zasad ( jak przy wspólnym
rozliczaniu się małżonków ).
Podatek liczymy w podwójnej wysokości od połowy dochodów takich podatników. Tu podobnie, jak w przykładzie 1, czyli przy zarobku 36 tys. zł rocznie, podatnik musiałby zapłacić 30% podatku. Jeśli jednak skorzysta z ww. możliwości, to wówczas zapłaci 19%, ponieważ połowa jego dochodów to 18 tys. zł, a więc mieści się w I przedziale podatkowym.
Osoba samotnie wychowująca dzieci, to wg ustawy rodzic albo opiekun prawny stanu wolnego: panna, kawaler, osoba rozwiedziona, wdowa oraz wdowiec. Nie jest taką osobą np. matka, która nie mieszka z mężem i faktycznie samotnie wychowuje dziecko, ale nie jest po rozwodzie.
UWAGA: Takie rozliczenie jest możliwe
także wówczas, gdy rodzic samotnie opiekował się dzieckiem
tylko przez cześć roku.
Przykład: Kobieta urodziła dziecko w
grudniu 1999 r. i wychowuje je samotnie. Może rozliczyć podatek
wspólnie z dzieckiem za cały 1999 r.
Jeżeli podatnik złoży płatnikowi oświadczenie o zamiarze wspólnego opodatkowania w danym roku podatkowym z małżonkiem, bądź na zasadach przysługujących osobom samotnie wychowującym dzieci, jego zaliczki na podatek będą odpowiednio zmniejszone. Uniknie w ten sposób nadpłaty podatku.
Obliczanie dochodu
Podatek płacimy od dochodu, który osiągnęliśmy w danym roku.
Dochód = przychód - koszty uzyskania przychodu
1. Wypełniając zeznanie podatkowe sumujemy wszystkie przychody podlegające opodatkowaniu, czyli środki z:
a) pracy na etacie (lub części etatu),
b) umowy zlecenia, umowy o dzieło,
c) renty, emerytury,
d) najmu, dzierżawy,
e) działalności gospodarczej wykonywanej na własny rachunek,
f) innych źródeł, nawet tych nie wymienionych w ustawie.
Na odrębnych zasadach opodatkowane są spadki i darowizny.
UWAGA: Należy pamiętać, że istnieją też kwoty, które nie są opodatkowane (listę tych tzw. zwolnień przedmiotowych podajemy poniżej). Oznacza to, iż kwoty te są wolne od podatku i nie dodajemy ich do kwoty przychodów.
2. Od obliczonej kwoty przychodu odejmujemy tzw. koszty uzyskania przychodu.
W 1999 r. są to następujące kwoty:
Zryczałtowane koszty uzyskania (dla pracujących na jednym etacie):
• miesięcznie: 74 zł
06 gr
• za cały rok: 888 zł
72 gr
dla wieloetatowców - maksymalnie 1333 zł 08 gr rocznie
Koszty uzyskania dla osób pracujących poza miejscem stałego lub czasowego zamieszkania, nie otrzymujących rozłąkowego (pracujących na jednym etacie):
• miesięcznie: 92 zł
57 gr
• za cały rok: 1110 zł
84 gr
dla wieloetatowców - maksymalnie 1666 zł 26 gr rocznie
• W celu podwyższenia kosztów uzyskania przychodów z tytułu wykonywania pracy poza miejscem stałego lub czasowego zamieszkania, pracownik powinien złożyć pracodawcy odpowiednie oświadczenie.
• Jeżeli roczne koszty uzyskania przychodów określone powyżej są niższe od wydatków na dojazd do zakładu pracy autobusem, koleją lub środkami komunikacji miejskiej, w rocznym rozliczeniu podatku koszty te mogą być przyjęte w wysokości wydatków faktycznie poniesionych (konieczne są imienne bilety okresowe).
• Wyżej określone koszty przyjmuje się w przypadku zatrudnienia. Inaczej będzie w razie np. umowy zlecenia (20% kwoty przychodu). Jeżeli jednak podatnik udokumentuje, że koszty uzyskania przychodów były wyższe, przyjmuje się je w wysokości kosztów faktycznie poniesionych.
• W przypadku zaś rent i emerytur nie przyjmuje się w ogóle kosztów uzyskania przychodów.
3. W ten sposób, po odjęciu kosztów uzyskania od przychodu, otrzymujemy dochód.
Jakie
kwoty są zwolnione od podatku dochodowego ?
Lista przykładowych zwolnień przedmiotowych:
1) renty inwalidów wojennych i wojskowych,
2) odszkodowania otrzymane na podstawie przepisów prawa administracyjnego, prawa cywilnego i na podstawie innych ustaw (np. odszkodowania za uszkodzenie ciała poniesione w wyniku wypadku samochodowego, za wypadek przy pracy, renty odszkodowawcze z PZU),
3) kwoty otrzymane z tytułu ubezpieczeń majątkowych i osobowych (jeśli ubezpieczyliśmy się sami lub ubezpieczyliśmy mieszkanie samochód, np. odszkodowania z tytułu ubezpieczenia auto casco albo od następstw nieszczęśliwych wypadków),
4) zasiłki (dodatki) rodzinne i pielęgnacyjne, zasiłki wychowawcze,
5) kwoty pomocy finansowej ze środków pomocy społecznej i z zakładowego funduszu świadczeń socjalnych, wypłacane na zmniejszenie wydatków mieszkaniowych,
6) dodatek energetyczny dla kombatantów,
7) świadczenia z pomocy społecznej: zasiłki, renty socjalne, świadczenia rzeczowe oraz zapomogi wypłacane ze środków zakładowego funduszu świadczeń socjalnych oraz funduszów związków zawodowych w przypadku indywidualnych zdarzeń losowych, klęsk żywiołowych, długotrwałej choroby lub śmierci,
8) świadczenia otrzymywane na:
9) świadczenia rzeczowe otrzymywane przez emerytów i rencistów z macierzystych zakładów pracy oraz związków zawodowych,
10) stypendia naukowe,
11) nagrody wypłacane przez Polski Komitet Olimpijski i Polski Komitet Paraolimpijski za uzyskanie wyników na igrzyskach olimpijskich i paraolimpijskich,
12) świadczenia pieniężne przyznane na podstawie ustawy z 31 maja 1996 r. o świadczeniu pieniężnym przysługującym osobom deportowanym do pracy przymusowej oraz osadzonym w obozach pracy przez III Rzesze i ZSRR.
O czym trzeba pamiętać ?
Wypełniając zeznanie podatkowe, posługujemy się informacjami, które otrzymujemy z zakładu pracy, ZUS-u, czy od zleceniodawcy. Tam znajdziemy obliczone kwoty przychodu, kosztów uzyskania dochodu i zaliczek wpłaconych na poczet należnego podatku.
Rozliczając się z urzędem skarbowym możemy wpływać na wysokość zapłaconego przez nas podatku dochodowego w ciągu danego roku poprzez:
Odliczenia od dochodu są korzystniejsze niż odliczenia od podatku. Dotyczy to osób o wyższych dochodach (z II i III przedziału podatkowego). Różnica polega na tym, ze odliczając określona kwotę od dochodu, odzyskujemy odpowiednio 19%, 30% lub 40% poniesionych wydatków. Gdy odliczamy od podatku, to odzyskujemy 19% poniesionych wydatków (w jednym przypadku 30%), ponieważ odliczamy tylko 19% wydatków.
Poniżej podajemy przykłady tych dwóch rodzajów odliczeń.
Od dochodu odliczamy:
1) zapłacone przez podatnika lub potrącone przez płatnika kwoty składek na ubezpieczenie emerytalne, rentowe, chorobowe oraz wypadkowe. Jest to nowe odliczenie, które jednak nie przynosi wymiernych korzyści. W związku z reforma ubezpieczeń społecznych ubruttowiono wynagrodzenia, czyli podniesiono je o kwoty składek na ubezpieczenie społeczne, stąd odliczenie tych składek od dochodu jest konieczne, aby nie płacić większego podatku,
2) dokonane w roku podatkowym zwroty nienależnie pobranych emerytur i rent oraz zasiłków z ubezpieczenia społecznego, jeśli podatek dochodowy nie został potrącony przez organ rentowy,
Przykład: Podjęliśmy prace i nasze przychody przekroczyły określone przepisami progi - 70% albo 130% przeciętnego wynagrodzenia. Nasza renta powinna zostać zmniejszona (lub zawieszona). Jeśli jednak pobieraliśmy rentę, to nienależnie pobrane świadczenia musimy zwrócić do ZUS. Jednak wcześniej płaciliśmy od tego podatek (wysokość świadczenia miała wpływ na wysokość podatku, a nawet na zmianę przedziału podatkowego). Dlatego zwroty możemy później odliczyć - co zmniejsza nasz dochód i zapłacimy odpowiednio mniejszy podatek (konieczny jest dowód wpłaty),
3) darowizny:
a) na cele: naukowe, naukowo-techniczne, oświatowe, oświatowo-wychowawcze, kulturalne, kultury fizycznej i sportu, ochrony zdrowia i pomocy społecznej, rehabilitacji zawodowej i społecznej inwalidów - łącznie do wysokości nie przekraczającej 15% dochodu,
b) cele: kultu religijnego i na działalność charytatywno-opiekunczą, bezpieczeństwa publicznego, obrony narodowej, ochrony środowiska, dobroczynne - łącznie do wysokości nie przekraczającej 10% dochodu.
Łączna kwota darowizn (punkty a i b) nie może przekroczyć 15% dochodu.
UWAGA: Nie można odliczać darowizn na rzecz osób fizycznych. Możemy natomiast odliczać kwoty wpłacone na rzecz stowarzyszeń, fundacji itd. Jeśli jednak stowarzyszenie zbiera pieniądze na operacje chorego dziecka i mieści się to w ramach jego działalności statutowej, to w ten sposób pomagamy konkretnej osobie. Tu również potrzebny jest dowód wpłaty.
4) renty i inne trwałe ciężary oparte na tytule prawnym, nie stanowiące kosztów uzyskania przychodów, oraz alimenty, z wyjątkiem alimentów na rzecz dzieci, w wysokości ustalonej w wyroku alimentacyjnym.
Chodzi o sytuacje, gdy my dla kogoś ustanawiamy rentę i wypłacamy ją. Pojęcie "trwałe ciężary oparte na tytule prawnym" nie jest zdefiniowane w ustawie, stąd nie należy nadużywać tego odliczenia. Największe kontrowersje dotyczą tzw. prywatnych stypendiów. W jednym z ostatnich orzeczeń Naczelnego Sądu Administracyjnego uznano, iż prywatne stypendia nie mieszczą się w kategorii trwałych ciężarów,
5) spłatę kredytów
mieszkaniowych zaciągniętych przez spółdzielnie mieszkaniowe
przed 31 maja 1992 r. Odlicza się raty i odsetki (nie więcej niż
25270 zł).
Rok 1999 jest ostatnim rokiem obowiązywania tego odliczenia,
6) składki na rzecz organizacji, do których przynależność jest obowiązkowa (np. lekarze, pielęgniarki z mocy prawa należą do samorządu lekarskiego, pielęgniarek i mogą odliczać płacone składki),
7) wydatki na cele rehabilitacyjne osób niepełnosprawnych. Są one ważne dla osób niepełnosprawnych - z tego względu omawiamy je szczegółowo poniżej.
Co uznaje się za
wydatki na cele rehabilitacyjne?
Są to następujące wydatki:
1) adaptacja i wyposażenie mieszkań oraz budynków mieszkalnych stosownie do potrzeb wynikających z niepełnosprawności, czyli wydatki na:
Możemy również odliczyć :
Odliczenie na adaptację jest korzystniejsze od ulgi remontowej, ponieważ odliczamy od dochodu, a nie od podatku (ważne dla osób o wyższych dochodach). Poza tym nie ma limitów ograniczeń kwotowych.
2) przystosowanie pojazdów mechanicznych do potrzeb wynikających z niepełnosprawności.
Dotyczy to tzw. oprzyrządowania, a nie zakupu samochodu lub części do niego. Mieści się tu również zabezpieczenie progów samochodu przed zniszczeniem przez wózek, montaż bagażnika na wózek.
3) zakup i naprawa indywidualnego sprzętu, urządzeń i narzędzi technicznych niezbędnych w rehabilitacji oraz ułatwiających wykonywanie czynności życiowych, stosownie do potrzeb wynikających z niepełnosprawności. Są to: wszelkiego rodzaju przedmioty ortopedyczne, środki pomocnicze i sprzęt rehabilitacyjny, a wiec wózki i części do nich, opony, także kule, protezy, obuwie ortopedyczne, aparaty słuchowe, okulary, laski, chodniki, rotor, materace i poduszki przeciwodleżynowe, chwytaki itp., także urządzenia ułatwiające komunikowanie się (np. telefony dla niewidomych, dla osób mających trudności z przemieszczaniem się). Trudno wymienić wszystkie rzeczy, które mogłyby znaleźć się na tej liście, zresztą nie ma takiej. Zasadą podstawową jest związek pomiędzy przedmiotem i sprzętem a określoną, konkretną niesprawnością.
Zakup tego samego przedmiotu w jednym przypadku będzie uzasadniony (np. telefax dla osób niesłyszących, dyktafon dla niewidomych), w innym może być zakwestionowany. Jeśli urządzenie nie ma związku z konkretnym schorzeniem lub jest powszechnie stosowane (np. telewizor, lodówka) to urząd skarbowy może zakwestionować celowość tego odliczenia.
4) zakup wydawnictw i materiałów szkoleniowych, stosownie do potrzeb wynikających z niepełnosprawności: książki, broszury, kasety audio, wideo dotyczące np. metod usprawniania, prasa dla osób niepełnosprawnych,
5) odpłatność za pobyt na turnusie rehabilitacyjno-usprawniającym,
6) odpłatność za pobyt na leczeniu sanatoryjnym, za pobyt w placówkach leczniczo-sanatoryjnych, rehabilitacyjno-szkoleniowych, leczniczo-opiekuńczych i szkolno-wychowawczych oraz odpłatność za zabiegi rehabilitacyjno-usprawniające,
7) opłacenie przewodników osób niewidomych I i II grupy inwalidztwa oraz osób z niepełnosprawnością narządu ruchu zaliczonych do I grupy inwalidztwa, w kwocie nie przekraczającej 1500 zł (w 1999 r.),
8) utrzymanie przez osoby niewidome, o których mowa w punkcie, psa przewodnika, w kwocie nie przekraczającej 1500 zł (w 1999 r.),
9) opieka pielęgniarska w domu nad osobą niepełnosprawną w okresie przewlekłej choroby uniemożliwiającej poruszanie się oraz usługi opiekuńcze świadczone dla osób niepełnosprawnych zaliczonych do I grupy inwalidztwa,
10) opłacenie tłumacza języka migowego,
11) kolonie i obozy dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnej oraz dzieci osób niepełnosprawnych,
12) leki - w wysokości stanowiącej nadwyżkę ponad kwotę 100 zł (w 1999 r.) miesięcznie, jeżeli lekarz specjalista stwierdzi, że osoba niepełnosprawna powinna stosować określone leki stale lub czasowo. Odliczyć można np. maści przeciwodleżynowe dla osób długotrwale unieruchomionych. Jeśli np. w lipcu w związku z naszym schorzeniem (ale nie np. grypa), wydaliśmy na leki 150 zł, to odliczamy 50 zł (150 zł - 100 zł), jeśli w sierpniu wydaliśmy 80 zł , to nie odliczamy za ten miesiąc żadnej kwoty.
WARUNKI: Musimy posiadać pisemne zaświadczenie lekarza specjalisty o konieczności stosowania konkretnych leków związanych z daną niesprawnością. Ulga przysługuje tylko osobom niepełnosprawnym i nie mogą z niej korzystać np. osoby starsze lub chore, jeśli nie mają orzeczenia o niepełnosprawności (lub grupie inwalidzkiej).
13) odpłatny, konieczny przewóz na niezbędne zabiegi leczniczo-rehabilitacyjne:
a) osoby niepełnosprawnej - karetka transportu sanitarnego,
b) osoby niepełnosprawnej zaliczonej do I lub II grupy inwalidztwa oraz dzieci niepełnosprawnych do lat 16 - również innymi środkami transportu.
14) używanie samochodu osobowego, stanowiącego własność osoby niepełnosprawnej zaliczonej do I lub II grupy inwalidztwa lub podatnika mającego na utrzymaniu osobę niepełnosprawną zaliczoną do I lub II grupy inwalidztwa albo dzieci niepełnosprawne do lat 16, dla potrzeb związanych z koniecznym przewozem na niezbędne zabiegi leczniczo-rehabilitacyjne, w kwocie nie przekraczającej 1500 zł w 1999 r.,
15) odpłatne przejazdy środkami transportu publicznego związane z pobytem na:
a) turnusie rehabilitacyjno-usprawniającym,
b) leczeniu sanatoryjnym w placówkach leczniczo-sanatoryjnych, rehabilitacyjno-szkoleniowych i leczniczo-opiekuńczych oraz szkolno-wychowawczych,
c) koloniach i obozach dla dzieci oraz młodzieży niepełnosprawnej oraz dzieci osób niepełnosprawnych. W przypadku odpłatnych przejazdów transportem publicznym zachowajmy bilety!
Wymagane dokumenty:
• Aby odliczyć wymienione wyżej wydatki musimy posiadać rachunki. Na przykład w przypadku prac adaptacyjno-remontowych konieczne są rachunki uproszczone wystawiane przez płatnika VAT.
• Nie dotyczy to wydatków określonych w punktach: 7), 8) i 14). Tu przyjęto rozwiązanie bez rachunków. Nie oznacza to, iż obowiązuje zupełna dowolność, więc np. jeśli osoba niewidoma nie posiada psa (pkt. 8) albo niepełnosprawny nie ma samochodu (pkt. 14), to oczywiście nie może odliczać tych kwot.
UWAGA: Wydatki na cele rehabilitacyjne można odliczyć, jeżeli nie były finansowane ze środków Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych (PFRON), zakładowego funduszu rehabilitacji albo nie zwrócono ich podatnikowi w jakiejkolwiek innej formie. W przypadku, gdy wydatki były częściowo finansowane z tych źródeł, odlicza się różnice pomiędzy poniesionymi wydatkami a kwotą dofinansowania.
Odliczamy wiec tylko te wydatki, które sami pokryliśmy !!!
Przykład I: Koszt turnusu rehabilitacyjnego to 800 zł, z tego 300 zł pokrywa Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie. 500 zł zapłaciliśmy z własnej kieszeni - odliczamy wtedy tylko te 500 zł.
Przykład II: Otrzymaliśmy wózek ze stowarzyszenia - nie odliczamy nic. Inaczej jest, jeśli częściowe koszty zakupu wózka pokrywa kasa chorych. Wózek kosztuje 2500 zł. Kasa chorych pokrywa 1450 zł. Dostaliśmy jeszcze dofinansowanie z pomocy społecznej w wysokości 500 zł. W takim przypadku odliczamy 550 zł ( 550 = 2500 - 1450 - 500).
Pamiętajmy:
Wydatki na cele rehabilitacyjne odliczamy od dochodu przed
opodatkowaniem, a nie od kwoty podatku.
Kto może odliczać wydatki na cele rehabilitacyjne?
W zależności od tego kto poniósł wydatki może to być :
1) osoba niepełnosprawna albo
2) podatnik, na którego utrzymaniu jest osoba niepełnosprawna, jeżeli w roku podatkowym dochód osoby niepełnosprawnej nie przekroczył kwoty 6000 zł (w całym 1999 r.). Przepisy zaliczają do tych podatników: współmałżonka, dzieci własne, przysposobione oraz dzieci przyjęte na wychowanie, pasierbów, rodziców, rodziców współmałżonka, rodzeństwo, ojczyma, macochę, zięcia i synową.
UWAGA: Rachunki muszą być wystawione na osobę, która będzie odliczała ten wydatek.
Przykład: Syn uległ wypadkowi i otrzymuje najniższą rentę z tytułu całkowitej niezdolności do pracy. W całym roku jego dochód nie przekroczy 6000 zł. Ojciec może odliczyć wydatki na wózek, poduszkę przeciwodleżynową itd., ale rachunki muszą być wystawione na ojca.
Osoba, której dotyczy dany wydatek musi posiadać jeden z dokumentów:
UWAGA: W związku z obowiązującą regulacją dotyczącą orzecznictwa o niepełnosprawności, należy pamiętać, że ilekroć w ulotce mowa jest o stopniu niepełnosprawności i grupie inwalidztwa należy przez to rozumieć osoby posiadające orzeczenie:
Jak oblicza się podatek ?
• Po odliczeniu od dochodu określonych wyżej wydatków otrzymujemy podstawę opodatkowania (czyli: dochód - odliczenia).
• Teraz obliczamy podatek.
To, ile płacimy podatku, zależy od tego, w którym przedziale mieści się podstawa opodatkowania (czyli: dochód - odliczenia).
Podstawą obliczenia podatku w złotych są reguły :
I. do kwoty
39621 zł 19%
minus 394 zł 80 gr
II. ponad 29624 zł do
59248 zł - 5233
zł 76 gr plus 30% nadwyżki ponad 29624 zł
III. ponad 59248 zł - 14120 zł 96 gr plus 40% nadwyżki
ponad 59248 zł
Od obliczonej kwoty
podatku, możemy odliczyć niektóre poniesione przez nas wydatki
(a ściślej - ich 19%). Najważniejsze z nich wymieniamy poniżej.
Dojazd dzieci własnych i przysposobionych do szkoły położonej poza miejscowością stałego bądź czasowego zamieszkania :
Odpłatne kształcenie dzieci własnych i przysposobionych w szkołach niepublicznych (podstawowych, zawodowych, średnich) o uprawnieniach szkół publicznych :
Zakup przez pracowników przyrządów i pomocy naukowych, programów komputerowych, wydawnictw fachowych bezpośrednio związanych z wykonywanym zawodem i pracą ( musimy być zatrudnieni przynajmniej na części etatu ):
Odpłatne dokształcanie i doskonalenie zawodowe :
Odpłatne kształcenie w szkołach wyższych. Ulga dotyczy podatników, którzy nie ukończyli 35 lat albo ich dzieci kształcących się, które nie ukończyły 25 lat i nie osiągają dochodów, poza zwolnionymi z opodatkowania :
Odpłatne leczenie w niepublicznych placówkach (np. spółdzielnie, gabinety prywatne), także przez lekarzy i lekarzy dentystów prowadzących prywatną praktykę. Odliczyć można wydatki na: wizyty lekarskie, świadczenia lecznicze, zabiegi, badania, ale nie na leki i sprzęt medyczny. Wydatki mogą dotyczyć podatnika albo małżonka (dzieci), jeśli nie uzyskują oni dochodów, poza zwolnionymi z opodatkowania. Każdy z małżonków uzyskujących dochody ma prawo do odrębnego odliczenia.
UWAGA: Ulga nie dotyczy świadczeń publicznych zakładów opieki zdrowotnej (przychodni rejonowych, szpitali państwowych), choćby były to świadczenia odpłatne (np. odpłatne wydanie zaświadczenia o braku przeciwwskazań do prowadzenia pojazdów mechanicznych). Jeśli jednak wpłacimy "cegiełkę" na przyszpitalną fundację, to możemy ją odliczyć jako darowiznę na cele ochrony zdrowia (patrz: odliczenia od dochodu).
Zakup działki budowlanej.
Przykład: Jeśli kupiliśmy działkę mającą 2000 m2 po 100 zł za m kw. to podatek pomniejszymy o 19% od kwoty: 350 m2 razy 100 zł, czyli zmniejszenie podatku wyniesie 6650 zł.
Ulga remontowa: remont i modernizacja budynku mieszkalnego lub lokalu mieszkalnego zajmowanego na podstawie tytułu prawnego, a także wpłaty na wyodrębniony fundusz remontowy wspólnoty mieszkaniowej (w tym przypadku na podstawie dowodu wpłaty).
Jeśli ktoś jednocześnie remontuje i modernizuje instalację gazową, urządzenia eksplozymetryczne lub urządzenia gazowe i wyczerpie wyżej wymienione limity, może skorzystać z powiększonego odliczenia o kwotę 409 zł 50 gr (odpowiada to wydatkom do 2155 zł 26 gr). Powyższe limity dotyczą wydatków ponoszonych w okresie trzech lat: 1997-1999, tzn. możemy wydać kwotę w jednym roku, wyczerpując cały limit bądź dokonać wydatków w ciągu trzech kolejnych lat: 1997, 1998, 1999. Suma wydatków w ciągu 3 lat musi wynosić co najmniej 245,70 zł. Na podstawie dowodu faktury VAT lub rachunku uproszczonego wystawionego na osobę posiadającą tytuł prawny do zajmowanego lokalu.
Ulga budowlana/mieszkaniowa:
a) budowa budynku mieszkalnego (na podstawie faktury VAT lub rachunku uproszczonego),
b) wkład budowlany lub mieszkaniowy do spółdzielni mieszkaniowej, w tym przekształcenie lokatorskiego prawa spółdzielczego na własnościowe prawo do lokalu,
c) zakup nowo wybudowanego budynku mieszkalnego lub lokalu mieszkalnego w takim budynku od gminy albo od osoby, która wybudowała ten budynek w ramach prowadzonej działalności gospodarczej (np. od tzw. firmy developerskiej),
d) nadbudowę lub rozbudowę budynku na cele mieszkalne,
e) przebudowa strychu, suszarni, przystosowanie innego pomieszczenia na cele mieszkalne
f) wykończenie lokalu mieszkalnego w nowo wybudowanym budynku mieszkalnym, do dnia zasiedlenia tego lokalu.
punkt b) - dowód wpłaty,
punkty a), c) do f) - faktura VAT lub rachunek uproszczony
UWAGA: Jeśli ktoś kontynuuje budowę
budynku, przebudowę strychu, suszarni, przystosowanie innego
pomieszczenia lub wykończenie mieszkania w nowym budynku,
rozpoczęte przed
1 stycznia 1997 r., to może odliczać wydatki na starych
zasadach (od dochodu).
Oszczędzanie w kasie mieszkaniowej, na jednym rachunku oszczędnościowo-rozliczeniowym w jednym banku.
Odliczenie to mieści się w limicie ulgi budowlanej. Np., jeśli ktoś doliczy 25270 zł
z tytułu np. budowy mieszkania, to nie będzie już mógł odliczyć 30% wpłat do kasy mieszkaniowej.
Pamiętajmy, że na
wszystkie wymienione wydatki wymagane są rachunki/dowody wpłat.
Uwaga! Obliczony podatek dochodowy w pierwszej kolejności ulega obniżeniu o kwotę składki na powszechne ubezpieczenie zdrowotne (składka jest obowiązkowo co miesiąc, potrącana z zaliczki na podatek). To bardzo ogranicza możliwość dokonywania odliczeń, mimo iż takie odliczenia (wymienione powyżej) nadal obowiązują. Korzyść z odliczenia ogranicza się jedynie do możliwości uzyskania zwrotu nadpłaconego podatku (pomniejszonego o składkę na ubezpieczenie zdrowotne) z urzędu skarbowego. Zwrotu składki na ubezpieczenie zdrowotne oczywiście nie można się domagać. Ta zmiana dotknie przede wszystkim podatników o niskich dochodach, bo to im zabraknie dochodu/podatku do odliczeń. Im niższy dochód, tym bardziej wzrasta procentowy udział składki na ubezpieczenie zdrowotne w kwocie podatku.
Przykład:
Najniższa emerytura, renta rodzinna i renta z tytułu całkowitej niezdolności do pracy wynosi:
od 1 stycznia do 31 maja
- 415 zł miesięcznie,
od 1 czerwca do 31 grudnia
- 451,11 zł miesięcznie.
Roczny dochód z renty/emerytury to: 5232,77 zł (415 x 5 plus 451,11 x 7).
Podatek dochodowy za
1999 r. wynosi 599 zł (19% z 5232,77 minus 394,80 zł).
Składka na ubezpieczenie
zdrowotne to 7,5% przychodu:
od 1 stycznia do 31 maja
- 31,12 zł miesięcznie (7,5 % z 415 zł),
od 1 czerwca do 31 grudnia - 33,83 zł miesięcznie (7,5% z 451,11
zł).
Składka za 1999 r. - 392,41 zł (31,12 x 5 plus 33,83 x 7).
Podatek pomniejszony o składkę to 206,59 zł . Składka stanowi 65% podatku!
Gdyby nie składka, można by maksymalnie uzyskać zwrot podatku w wysokości 599 zł. Niestety uzyskamy maksymalnie 206,59 zł.
Częściowym wyjściem z tej sytuacji jest zwiększenie własnego dochodu (podejmowanie zajęć zarobkowych, zleceń) oraz dokonywanie najpierw odliczeń jednorocznych (np. na rehabilitacje, na odpłatne kształcenie, na leczenie). Wydatki budowlane, mieszkaniowe, remontowe, na zakup działki i na oszczędzanie w kasie mieszkaniowej można odliczać w latach następnych aż do całkowitego odliczenia.
Innym rozwiązaniem może być wykorzystywanie możliwości odliczania wydatków na cele rehabilitacyjne przez podatników mających na utrzymaniu osoby niepełnosprawne (patrz wcześniej - “Kto może odliczać wydatki na cele rehabilitacyjne? ). Wówczas jednak osoba niepełnosprawna musi mieć niskie dochody (6000 zł w całym 1999 r.). Rachunki muszą być wystawione nie na osobę niepełnosprawną, ale na podatnika mającego na utrzymaniu taką osobę.
Podatek należny
Obliczony należny podatek (po odliczeniach) porównujemy z kwotą zaliczek na podatek wpłacanych przez cały rok podatkowy i albo dopłacamy różnicę należną fiskusowi, albo czekamy na zwrot nadpłaty z urzędu skarbowego.
• Musimy bardzo dokładnie czytać polecenia zawarte w poszczególnych rubrykach deklaracji podatkowej i starannie wykonywać wszelkie obliczenia.
• Należy dokładnie i czytelnie wypełnić deklarację podatkową. Błędy w obliczeniach mogą zostać potraktowane jako oszustwo.
• Pamiętajmy, że mamy obowiązek zachowania dokumentów potwierdzających wydatki (np. rachunki, faktury, bilety) przez 5 lat, licząc od końca roku, w którym upłynął termin płatności podatku. Dokumenty zachowujemy w domu - nie dołączamy ich do zeznania podatkowego.
• W razie wątpliwości przy wypełnianiu deklaracji warto poprosić o wyjaśnienie w informacji urzędu skarbowego. Można też udać się do doradcy podatkowego, ale jest to usługa płatna.
• Za dany rok rozliczamy się do 30 kwietnia roku następnego. Jeśli przekroczymy termin, to będziemy musieli zapłacić odsetki karne. Zaletą wcześniejszego rozliczenia się, czyli np. już w styczniu danego roku, a nie w ostatniej chwili np. 29 kwietnia, jest wcześniejszy zwrot nadpłaconego podatku.
• Zeznanie podatkowe wysyłamy pocztą (listem poleconym) albo zanosimy bezpośrednio do urzędu skarbowego. Warto zrobić kopię zeznania dla siebie i potwierdzić na kopii jego złożenie w urzędzie skarbowym (jeśli zanosimy osobiście).
• Na wniosek podatnika urząd skarbowy może ograniczyć wysokość zaliczek na podatek dochodowy, jeśli podatnik dowiedzie, że zaliczki byłyby niewspółmiernie wysokie w stosunku do podatku należnego od przewidywanego na dany rok dochodu. Obniżenie zaliczki ograniczy się jednak wyłącznie do kwoty po odliczeniu składki na ubezpieczenie zdrowotne.
• W wyjątkowych wypadkach na wniosek podatnika, urząd skarbowy może zaniechać poboru podatku. Dotyczy to wyłącznie sytuacji, gdy pobranie podatku zagraża ważnym interesom podatnika, a w szczególności jego egzystencji.
• Jeżeli osoba wezwana przez urząd skarbowy (np. do złożenia wyjaśnień), nie może stawić się z powodu "choroby, kalectwa lub innej ważnej przyczyny, organ podatkowy może przyjąć wyjaśnienie lub zeznanie albo dokonać czynności w miejscu pobytu tej osoby" (art. 160 par. l Ustawy z 29 sierpnia 1997 r. ordynacja podatkowa (Dz. U. Nr 137, poz. 926 z późn. zm.).
Opracowanie: Mariusz Świerczyński
Wydanie i redakcja:
Bank Informacji o
Organizacjach Pozarządowych KLON / JAWOR
00-586 Warszawa ;
ul. Flory 9, V p.
tel. 0-22 49-69-60
fax. 0-22 49-86-81
e-mail:
klon@klon.org.pl
URL:
http://www.klon.org.pl
Współpraca:
Stowarzyszenie Przyjaciół
Integracji
00-242 Warszawa ul.
Bohaterów Getta 2
tel. 0-22 831-49-44
fax. 0-22 635-11-82
Poddany OCR
zeskanowany materiał nadesłał Apik .
Wszelkie pytania
prosimy kierować na grupę dyskusyjną pl.soc.inwalidzi << kliknij tu by
wysłać list
Ta strona
znajduje się w Internecie pod adresem : http://samisobie.clan.pl w dziale Prawo
Strona powstała
18.01.2000 r. A.A.