Kurs Visual Basic

Witajcie wszyscy! Oto przed Wami kurs Visual Basica. Wiem, ┐e czytanie kurs≤w jest monotonne i niekiedy nudne. Mia│em w│a╢nie takie wra┐enie ucz▒c siΩ VB z pewnej ksi▒┐ki. Wprowadzi│a mnie zaledwie w podstawy. Dalsze funkcje musia│em poznawaµ sam. Niekiedy nad jedn▒ funkcj▒ spΩdzi│em 10 godzin – ale zawsze dopi▒│em swego. Kurs jest napisany z humorem, dziΩki czemu naukΩ tego jΩzyka bΩdziesz traktowa│ jak zabawΩ. No wiΩc zaczynamy ? Chwila, chwila... A mo┐e na pocz▒tek co╢ o tym jΩzyku...

JΩzyk Basic zosta│ stworzony przez Johna G. Kemeny'ego i Thomasa E. Kurtza w 1963 roku w Darmouth College. Sta│ siΩ on szybko popularny jako jΩzyk nauczania w uniwersytetach i szko│ach. W latach 70-tych, zosta│ przystosowany do u┐ycia na komputerach osobistych przez za│o┐yciela i prezesa firmy Microsoft - Billa Gates'a.
JΩzyk Basic przeszed│ wiele zmian, modyfikacji i udoskonale± od pierwszych wersji do tera╝niejszego wygl▒du i sposobu programowania.
W czasach, kiedy typowymi domowymi komputerami by│y komputery 8-io bitowe, takie jak: Atari 800XL, Commodore C64 czy ZX Spectrum, jΩzyk Basic by│ podstawowym jΩzykiem programowania. By│ do╢µ prosty - sta│ siΩ wiΩc powszechnie wykorzystywany przez programist≤w. Wersje stosowane w r≤┐nych komputerach nieco siΩ r≤┐ni│y. By│ to jednak typowy jΩzyk strukturalny z do╢µ ograniczon▒ liczb▒ rozkaz≤w. Ka┐dy rozkaz wystΩpowa│ w osobnej linii programu, a ka┐da linia zaczyna│a siΩ od numeru linii. By│ to jΩzyk wystarczaj▒cy do pisania prostych aplikacji jak i do╢µ zaawansowanych program≤w i gier. Najprostszy program napisany w jΩzyku Basic wygl▒da│ tak:

Program ten rozkazem PRINT wy╢wietla│ na ekranie tekst WITAJ, a rozkazem GOTO 10, powodowa│ powr≤t do linii nr 10 i zapΩtlenie programu.
Wraz z rozwojem techniki komputery 8-io bitowe zosta│y stopniowo wyparte przez komputery 16-bitowe klasy IBM PC. W pierwszych modelach jΩzyk Basic zawarty zosta│ w ROM BIOS-ie. Je┐eli system operacyjny nie zosta│ uruchomiony z dyskietki lub z dysku twardego to z ROM BIOS-u uruchamiany by│ interpreter jΩzyka Basic. Do╢µ szybko jednak zrezygnowano z umieszczania Basic w ROM BIOS.
Wraz z rozwojem system≤w operacyjnych, jΩzyk Basic powr≤ci│ jako Microsoft QuickBasic i Qbasic, kt≤ry sta│ siΩ czΩ╢ci▒ systemu operacyjnego MS-DOS. By│ to nadal typowy jΩzyk strukturalny z tekstowym ╢rodowiskiem programistycznym. Nie zyska│ on jednak wielkiej popularno╢ci i szybko zosta│ wyparty przez bardziej rozbudowane jΩzyki, takie jak Pascal i C.

Prze│omem sta│o siΩ wprowadzenie jΩzyka Visual Basic. JΩzyk ten wykorzystywa│ ╢rodowisko Microsoft Windows. By│ to jΩzyk wizualny, gdzie czΩ╢µ programowania polega│a na graficznym u│o┐eniu element≤w aplikacji. Zamiast pisaµ bardzo rozbudowane aplikacje, w kt≤rych znaczna czΩ╢µ kodu wykorzystywana by│a do utworzenia interface (wygl▒du) aplikacji, jΩzyk Visual Basic udostΩpnia│ ╢rodowisko graficzne, w kt≤rym wygl▒d aplikacji tworzy│o siΩ podobnie jak obrazy w programach graficznych. Nale┐a│o wybraµ odpowiedni element wygl▒du i narysowaµ go, wybieraj▒c jego po│o┐enie i rozmiar. Skr≤ci│o to znacznie czas tworzenia aplikacji, poniewa┐ zamiast pisaµ rozbudowany kod wystarczy│o "posk│adaµ" program z dostΩpnych element≤w. Kolejne wersje Visual Basic wprowadzi│y wiele kolejnych udoskonale± i u│atwie±, oraz mo┐liwo╢µ tworzenia 16 i 32 bitowych aplikacji.
Mimo ┐e w pe│ni graficzne ╢rodowisko projektowania Visual Basica i jΩzyk programowania s▒ odleg│e od wczesnych interpreter≤w Basica, elegancja i prostota jΩzyka oryginalnego Basica pozosta│y do dzi╢. úatwo╢µ u┐ycia i du┐e mo┐liwo╢ci Visual Basica to podstawowe przyczyny, dla kt≤rych zosta│ on wybrany jΩzykiem programowania aplikacji systemu Windows, takich jak Excel. Ze wzglΩdu na r≤┐ne wymagania programist≤w powsta│o kilka wersji jΩzyka Visual Basic. Wersja Learning Edition (LE) jest najubo┐sz▒ wersj▒ z obszern▒ pomoc▒, przeznaczon▒ dla pocz▒tkuj▒cych programist≤w. Wersj▒ podstawow▒ sta│a siΩ wersja Standart Edition (SE), a nieco rozbudowana wersja Proffessional Edition (PE) zawiera wiΩcej kontrolek i mo┐liwo╢ci. Najbardziej rozbudowan▒ wersj▒ jest wersja Enterprise Edition (EE), kt≤ra posiada bardzo du┐o rozszerze± i mo┐liwo╢ci, w tym r≤wnie┐ mo┐liwo╢µ tworzenia aplikacji typu klient-server. DostΩpna jest r≤wnie┐ wersja Control Creation Edition (CCE), kt≤ra u│atwia tworzenie w│asnych kontrolek Visual Basic.

JΩzyk Visual Basic sta│ siΩ czΩ╢ci▒ pakietu Visual Studio. Obecnie dostΩpna jest wersja 6.0 jΩzyka Visual Basic, kt≤ry w wersji Enterprise Edition jest r≤wnie┐ czΩ╢ci▒ pakietu Visual Studio 6.0. DostΩpna jest r≤wnie┐ wersja Visual Basic dla systemu DOS.

JΩzyk Visual Basic utrzymuje swoj▒ popularno╢µ pomimo bardzo silnej konkurencji, m.in. Delphi i Visual C.
JΩzyk ten jest uwa┐any za │atwiejszy od konkurent≤w, jednak napisane w nim aplikacje wykonuj▒ siΩ wolniej ni┐ aplikacje konkurent≤w. JΩzyk ten posiada wiele wad i zalet, ale umo┐liwia tworzenie nawet bardzo rozbudowanych aplikacji, a mo┐liwo╢µ do│▒czania nowych kontrolek ActiveX bardzo to u│atwia i przyspiesza.

Zaczynamy pracΩ

Mam nadziejΩ, ┐e posiadasz Visual Basica 6 lub 5. W ostateczno╢ci mo┐esz posiadaµ wersjΩ 4 (w│a╢nie na tej wersji poznawa│em jΩzyk VB), ale pamiΩtaj ,┐e r≤┐ni siΩ troszeczkΩ od nowszych wersji. No dobra do╢µ gadania... zaczynamy.

Odpalamy naszego VB. Ojej, co to wy╢wietli│o siΩ jakie╢ okienko. Teraz mo┐emy wybraµ to co bΩdziemy chcieli tworzyµ. My oczywi╢cie zajmiemy siΩ pisaniem program≤w wiΩc wybieramy pierwsz▒ ikonkΩ czyli standard exe. I co my tu widzimy. Po lewej stronie okna znajduje siΩ pasek z odpowiednimi narzΩdziami. Po ╢rodku widaµ nasz formularz, czyli to na czym bΩdziemy „uk│adaµ” nasz przyciski itp. A co jest po prawej? Chmmm... Pierwsze to sk│adniki projektu – tu mo┐emy zobaczyµ z ilu formularzy sk│ada siΩ nasz program oraz prze│▒czaµ siΩ miΩdzy nimi – o tym to dopiero w nastΩpnych czΩ╢ciach tego kursu. Poni┐ej widzimy okno „Properties”. S▒ to ustawienia danego elementu. Tak np. mo┐emy tutaj ustawiµ wielko╢µ formularza, kolor itp... A jeszcze ni┐ej  widzimy okno „Form Layout”. Jest to podgl▒d naszej aplikacji, gzie znajdzie siΩ na pulpicie po uruchomieniu. Innymi s│owy mo┐esz tu ustaliµ czy program po uruchomieniu bΩdzie siΩ znajdowa│ bli┐ej krawΩdzi dolnej czy g≤rnej. No zapomnia│em o jednym. Oczywi╢cie o pasku narzΩdzi – w│a╢nie tego u g≤ry. Jak w ka┐dym pasku narzΩdzi znajduj▒ siΩ tam najczΩ╢ciej u┐ywane opcje. To tyle na temat wygl▒du.

Nie bΩdΩ tu pisa│ innych bzdur bo wiem, ┐e zanudzi│ bym Was na ╢mierµ. Wszystko dowiesz siΩ w swoim czasie. Wiem, ┐e w ksi▒┐kach wszystko opisywane jest na pocz▒tku. Z w│asnego do╢wiadczenia wiem, ┐e uczenie siΩ czego╢ o czym nie ma siΩ bladego pojΩcia jest bezsensowne.

»elazna zasada: przede wszystkim praktyka .

LEKCJA 1

No wiΩc w tej lekcji napiszemy pierwszy program. Do dzie│a:

Otwieramy Visual Basic, tworzymy now▒ aplikacjΩ. Chmmm. Co by tu zrobiµ. No mo┐e na formularz naniesiemy jaki╢ przycisk. No dobra. Z paska narzΩdzi (tego po lewej) wybieramy „CommandButton” – Szary prostok▒t (3 rz▒d, 2 kolumna). No dobra przycisk siΩ wcisn▒│ i co teraz. Teraz wystarczy przytrzymaµ lewy przycisk myszy na formularzu i przeci▒gn▒µ w kt≤r▒╢ ze stron. Czy widzisz te przerywane linie. To w│a╢nie tu po puszczeniu przycisku myszy uka┐e siΩ pierwszy element naszej aplikacji – Command Button. No fajnie. Stworzyli╢my przycisk o nazwie Command1. Mo┐esz go teraz przesun▒µ w dowolne miejsce na formularzu lub go powiΩkszyµ. Po prostu chwyµ go i upu╢µ tam gdzie zechcesz. Je╢li chcesz go powiΩkszyµ lub pomniejszyµ zaznacz go, pojawi▒ siΩ teraz obok przycisku kwadraciki za kt≤re mo┐emy chwyciµ i dowolnie zmieniaµ rozmiar przycisku. Ufffff... My╢lΩ, ┐e skapowa│e╢ o co chodzi. Dobra – ale ten napis jako╢ brzydko wygl▒da. Zmie±my go np. na „Witaj”. Ale jak to zrobiµ. Pewnie my╢lisz, ┐e teraz zaczniemy pos│ugiwaµ siΩ kodem. Nic z tego. Wykorzystamy do tego okienko „Properties”. To po prawej w ╢rodku. Wygl▒da jak jaka╢ tabelka. To w│a╢nie tu ustalamy w│a╢ciwo╢ci przycisku. Zabieramy siΩ do roboty. Zaznacz przycisk na formie. Teraz w okienku „Properties” widzisz pogrubiony napis Command1 – command button. Oznacza to, ┐e wszystkie poni┐ej wypisane opcje odnosz▒ siΩ do naszego przycisku. Oto kr≤tki opis najwa┐niejszych funkcji :

WiΩkszo╢µ wy┐ej wymienionych opcji dzia│a tak┐e na formularzu. No to spr≤bujmy. Zaznacz formularz (To na czym u│o┐y│e╢ przycisk). Teraz w oknie „Properties” zobaczy╢ pogrubiony napis „Form1 Form”. Oczywi╢cie je┐eli formularz wydaje ci siΩ za ma│y to go sobie powiΩksz. Identycznie jak przycisk. Po prostu chwyµ za kwadracik i ci▒gnij. Chmmm. Jak na razie program nie wygl▒da zbyt ciekawie. Na pasku u samej g≤ry formularza widnieje napis „Form1”. Chyba czas aby to zmieniµ... Masz ju┐ zaznaczon▒ formΩ ? No to teraz w oknie Properties znajd╝ „Caption” – o jest tu nasze Form1. Zmie± to na np. „M≤j pierwszy program”. Efekt widaµ od razu ! Mo┐e zmienimy teraz kolor naszego formularza, co? No dobra – odnajd╝ funkcjΩ „BackColor”. Teraz rozwi± zawarto╢µ – wybierz zak│adkΩ „Palette” i wybierz dowolny kolor. Dla przyk│adu jaskrawy zielony. Ha ! Program zaczyna fajnie wygl▒daµ. Niestety to co pokaza│em do tej pory to tylko umieszczanie sk│adnik≤w na formie i upiΩkszanie wygl▒du. Ale my chcemy aby ten program co╢ robi│. Np. wy╢wietli│ komunikat „Witam ciΩ bardzo serdecznie”. Niestety, aby to wykonaµ musimy pos│u┐yµ siΩ kodem. Tak, koniec zabawy w „sk│adanie” sobie programu. Teraz musimy siΩ nauczyµ podstawowych funkcji. RadzΩ aby╢ zapisywa│ sobie sk│adnie poznanych funkcji gdzie╢ na kartce. Chyba, ┐e dobrze znasz angielski... P≤╝niej pisz▒c program mo┐esz akurat zapomnieµ sobie jak u┐ywa│o siΩ danej funkcji

No dobra do╢µ tego pieprzenia. Robota czeka.

Chmmm. Kod, kodem – ale gdzie go wpisaµ. Musimy zastanowiµ siΩ kiedy ma wyskoczyµ komunikat. Oczywi╢cie po klikniΩciu na nasz przycisk. No to kliknijmy na przycisk. I co? Zaznaczy│ siΩ tylko. Chmmm. A mo┐e dwukrotnie? Jest! Wyskoczy│o co╢ w formie notatnika z:

Private Sub cmdwitaj_Click()

End Sub

Co to do cholery jest!? Tu w│a╢nie bΩdziemy pisaµ kod. Przeanalizujmy go:

Private Sub oznacza pocz▒tek wykonywania siΩ kodu – logicznie my╢l▒c End Sub ko±czy. Ale do czego jest cmdwitaj1_Click. Chmmm. Cmdwitaj to przecie┐ nazwa naszego przycisku – to w│a╢nie tu program rozr≤┐ni czy pos│u┐yli╢my siΩ naszym przyciskiem czy czym╢ innym. Jak pewnie wiesz Click oznacza klikniΩcia – a wiΩc klikniΩcie na przycisku. Tak, tak – kod wykona siΩ dopiero wtedy, gdy klikniesz na naszym przycisku. Zaraz, zaraz ale jaki kod? Teraz napiszmy jaki╢ prosty kod wy╢wietlaj▒cy okienko z napisem „Witam ciΩ bardzo serdecznie”. Napisz co╢ takiego (oczywi╢cie miΩdzy Private Sub cmdwitaj_Click() a End Sub:

x = MsgBox("Witam ciΩ bardzo serdecznie")

Teraz wystartujmy jako╢ program. Mo┐emy to zrobiµ na trzy sposoby. Najprostszy to przycisk play na pasku narzΩdzi (tym u g≤ry) Jest to ikonka bodaj┐e 12 z brzegu. Mo┐emy te┐ u┐yµ klawisza F5, albo z menu wybraµ Run-Start. No to do dzie│a. Uruchamiamy...

Wow ! Dzia│a, dzia│a, dzia│a !!! Wystartowa│ nasz program. Teraz kliknij na przycisku. I co pojawi│ siΩ komunikat? Jest !!! Ale co siΩ rzuca w oko. Na pasku stanu widzimy „Project1”. Trzeba to zmieniµ...

Klikamy na ok. i zamykamy uruchomiony program. No... wr≤cili╢my do kodu. Teraz zamiast x = MsgBox("Witam ciΩ bardzo serdecznie") wpisz:

x = MsgBox("Witam ciΩ bardzo serdecznie",vbInformation+vbAbortRetryIgnore,"Witaj !")

I co to zmieni│o? Sam zobacz. Wystartuj program jeszcze raz. Tak zmienili╢my tytu│, ale tak┐e dodali╢my ikonkΩ obok komunikatu oraz mamy trzy przyciski. Jak ja to zrobi│em – siΩ dziwisz. Oto przepis:

X = MsgBox(„Jaki╢ tam tekst”,ikonka + przyciski, „Tytu│”)

Tak wygl▒da sk│adnia funkcji odpowiedzialnej za wy╢wietlenie okienka dialogowego.

Oto poszczeg≤lne sk│adniki:

X – nazwa zmiennej (O tym w nastΩpnej lekcji). Na dzi╢ musisz wiedzieµ, w jednej procedurze (w naszym przypadku na klikniΩciu na przycisk) mo┐e wyst▒piµ tylko jedna zmienna o nazwie x

  Ikonki

Przyciski

MsgBox zwraca:

To bΩdzie Ci potrzebne (chodzi mi o to co zwraca MsgBox) w nastΩpnej lekcji gdy poznasz funkcjΩ warunkow▒ If.

ZADANIE DOMOWE:

Napisz program z dwoma przyciskami Jeden o nazwie „Witaj” i kolorze czerwonym, a drugi „Pytanko” i kolorze jasno niebieskim. Klikaj▒c na pierwszym powinien wy╢wietliµ siΩ komunikat „Jestem spoko” z ikonk▒ informacyjn▒ i przyciskiem OK. Zmie± tytu│ na „Przywitanie”. A drugi z tekstem „Czy mnie lubisz” z ikonk▒ pytania i przyciskami Tak – Nie, oraz o tytule „Ma│e pytanko”.   Nie zapomnij o nazwach przycisk≤w (cmd...)

W nastΩpnej lekcji nauczymy rozpoznawaµ program co wybra│e╢. Tak np. Gdy na pytanie czy mnie lubisz odpowiesz „tak” program ci podziΩkuje. Je╢li nie to wyrazi sw≤j ┐al.

Slash
slash@ptik.ivg.pl
http://www.ptik.ivg.pl