W│adza w okresie miΩdzywojennym i w okresie II wojny £wiatowej

 

Naczelnik pa±stwa :

Pi│sudski J≤zef Klemens, pseudonim Wiktor, Mieczys│aw 1867-1935, dzia│acz niepodleg│o£ciowy, polityk, marsza│ek Polski; od 1893 w PPS, cz│onek w│adz naczelnych; redaktor naczelny Robotnika; 1905-07 kierowa│ OB PPS; od 1906 przyw≤dca PPS-Frakcji Rewolucyjnej; od 1908 organizator ruchu strzeleckiego; 1914 wsp≤│za│o┐yciel POW oraz inicjator utworzenia Legion≤w Polskich, komendant I Brygady; 1917-18 wiΩziony przez Niemc≤w w Magdeburgu; od XI 1918 - Tymczasowy Naczelnik Pa±stwa, 1919-22 Naczelnik Pa±stwa; od III 1920 marsza│ek Polski; zwolennik federacji obejmuj╣cej PolskΩ, UkrainΩ i Bia│oru£; zainicjowa│ tak zwan╣ wyprawΩ kijowsk╣ (wojna polsko-bolszewicka 1919-21); 1923 wycofa│ siΩ z ┐ycia politycznego; 1926 dokona│ zamachu stanu (przewr≤t majowy), kt≤ry zapocz╣tkowa│ okres rz╣d≤w tzw. sanacji; 1926-28 i 1930 premier, od 1926 minister spraw wojskowych i generalny inspektor si│ zbrojnych, faktycznie sprawowa│ w│adzΩ w Polsce; ograniczy│ uprawnienia sejmu na rzecz w│adzy wykonawczej; wystΩpowa│ przeciw opozycji (m.in. proces brzeski X 1931-I 1932); w polityce zagranicznej realizowa│ koncepcjΩ r≤wnowagi miΩdzy ZSRR a Niemcami; Pisma zbiorowe.

Prezydenci :

Narutowicz Gabriel , 1865-1922, pierwszy prezydent RP, in┐ynier konstruktor; budowniczy elektrowni wodnych w zachodniej Europie; od 1908 profesor politechniki w Zurychu; minister: 1920-21 rob≤t publicznych, 1922 spraw zagranicznych; 9 XII 1922 wybrany prezydentem g│osami lewicy, centrum i mniejszo£ci narodowych; zastrzelony w Warszawie 16 XII 1922 przez nacjonalistΩ E. Niewiadomskiego.

Wojciechowski Stanis│aw, 1869-1953, prezydent RP, teoretyk i dzia│acz sp≤│dzielczo£ci; wsp≤│tw≤rca PPS; 1919-20 minister spraw wewnΩtrznych; od 1922 prezydent RP, w wyniku przewrotu majowego 1926 zrzek│ siΩ godno£ci prezydenta i wycofa│ z ┐ycia politycznego; wyk│adowca WSH w Warszawie, profesor SGGW.

Mo£cicki Ignacy 1867-1946, polityk, prezydent RP, chemik; profesor Politechniki Lwowskiej; cz│onek Polskiej Akademii UmiejΩtno£ci; wsp≤│tw≤rca polskiego przemys│u chemicznego po 1918 (opracowa│ przemys│ow╣ metodΩ wytwarzania kwasu azotowego, tak┐e prace z technologii ropy naftowej, gazu ziemnego); 1926-39 prezydent RP; realizowa│ liniΩ polityczn╣ J≤zefa Pi│sudskiego; 1935 tw≤rca i przyw≤dca tzw. grupy zamkowej (liberalnego skrzyd│a obozu sanacyjnego); IX 1939 internowany w Rumunii, przekaza│ urz╣d prezydenta W. Raczkiewiczowi; od 1939 w Szwajcarii.

Premierzy :

Moraczewski JΩdrzej, 1870-1944, dzia│acz socjalistyczny, polityk; cz│onek Zarz╣du PPSD; pose│ do austriackiej Rady Pa±stwa; 1918 minister komunikacji, 1918-19 premier i minister kolei; cz│onek Rady Naczelnej i Centralnego Komitetu Wykonawczego PPS; 1927 wykluczony z PPS; 1931 za│o┐y│ Zwi╣zek Zwi╣zk≤w Zawodowych; 1925-26 i 1926-29 minister rob≤t publicznych; 1919-25 wicemarsza│ek sejmu.

Paderewski Ignacy Jan , 1860-1941, pianista, kompozytor, polityk, dzia│acz spo│eczny i narodowy; zdoby│ £wiatow╣ s│awΩ jako pianista wirtuoz; 1910 ufundowa│ Pomnik Grunwaldzki w Krakowie; 1917-18 przedstawiciel paryskiego Komitetu Narodowego Polskiego w USA; 1918 powr≤ci│ do kraju; jako przedstawiciel Polski podpisa│ 1919 wersalski traktat pokojowy; 1919-20 premier i minister spraw zagranicznych, przedstawiciel Polski w Lidze Narod≤w; 1936 wsp≤│za│o┐yciel Frontu Morges; 1940-41 przewodnicz╣cy Rady Narodowej w Pary┐u i Londynie; zmar│ w USA, 1992 sprowadzono jego prochy do Polski. Opera Manru (wystawiona 1901), Symfonia h-moll (1907), utwory fortepianowe (Fantazja polska 1893 - z orkiestr╣, Menuet, Krakowiak fantastyczny, oba 1886), pie£ni solowe; wsp≤│redaktor Dzie│ wszystkich Fryderyka Chopina; PamiΩtniki (1939, wydane w Polsce 1961-92).

Skulski Leopold 1878 , 1939 , a 1945 polityk , za│o┐yciel " Soko│a " w úodzi , oraz w 1915 Zjednoczenia Narodowego . 1919 - 20 premier , w latach 1920 - 1921 minister spraw wewnΩtrznych . Od 1937 roku dzia│acz OZN .

Grabski W│adys│aw ,1874-1938, brat Stanis│awa, polityk, ekonomista zwi╣zany z ND1919-20 i 1923-25 minister skarbu,1920 i 1923-25 premier 1924 za│o┐y│ Bank Polski i przeprowadzi│ reformΩ walutow╣ 1926-28 rektor SGGW 1936 za│o┐y│ Instytut Socjologii Wsi. ( sprawowa│ sw≤j urz╣d dwa razy )

Witos Wincenty , 1875-1945, polityk, dzia│acz ruchu ludowego; od 1895 w SL w Galicji (od 1903 PSL; wsp≤│za│o┐yciel w Galicji) PSL Piast, od 1918 prezes Zarz╣du G│≤wnego; pose│ do galicyjskiego Sejmu Krajowego i austriackiej Rady Pa±stwa; 1918 przewodnicz╣cy Polskiej Komisji Likwidacyjnej; 1920-21, 1923 i 1926 premier; 1932 skazany w procesie brzeskim; od 1931 w SL, przewodnicz╣cy Rady Naczelnej i prezes NKW; 1933-39 na emigracji; 1945 wiceprezydent KRN (nie podj╣│ obowi╣zk≤w) i prezes PSL; Moje wspomnienia (1964-65). ( sprawowa│ sw≤j urz╣d trzy razy )

Ponikowski Wac│aw 1884 - 1949 , dzia│acz polityczny i spo│eczny . W 1915 roku by│ wsp≤│za│o┐ycielem Ligi Pa±stwowo£ci Polskiej . 1918 i 1921 - 1922 premier , oraz minister o£wiaty . Profesor Politechniki Warszawskiej .

îliwi±ski Artur , 1877-1953, dzia│acz polityczny, historyk; cz│onek PPS; wsp≤│pracownik J≤zefa Pi│sudskiego; 1915-16 przewodnicz╣cy CKN; 1917 cz│onek Tymczasowej Rady Stanu; 1919-22 wiceprezydent Warszawy; 1922 premier; od 1924 naczelny dyrektor Teatr≤w Miejskich w Warszawie; Stefan Batory (1922).

Nowak Julian 1865 - 1946 . Lekarz medecyny i weterynarii i bakteriolog , dzia│acz polityczny . Profesor Uniwersytetu Jagielo±skiego cz│onek PAU . By│ tak┐e cz│onkiem Stronnictwa Prawicy Narodowej , nastΩpnie PSL " Piast " . W 1922 premier i minister wyzna± religii i o£wiecenia publicznego .

Sikorski W│adys│aw , 1881-1943, polityk, genera│; 1908-14 wsp≤│tw≤rca organizacji niepodleg│o£ciowych; 1914 wsp≤│za│o┐yciel Naczelnego Komitetu Narodowego; 1914-17 w Legionach Polskich; od 1918 w Wojsku Polskim , m.in. 1920 dow≤dca 5. armii; 1922-23 premier i minister spraw wewnΩtrznych, 1924-25 minister spraw wojskowych; 1928-39 bez przydzia│u s│u┐bowego; 1939-43 premier rz╣du RP na uchodƒstwie i Naczelny W≤dz; zgin╣│ w katastrofie lotniczej w Gibraltarze; " Nad Wis│╣ i Wkr╣ " (1928), " Przysz│a wojna, jej mo┐liwo£ci i charakter "... (1934).

Skrzy±ski Aleksander , 1882-1931, dyplomata, prawnik; 1919-22 pose│ w Rumunii; 1922-24 i 1925-26 minister spraw zagranicznych; 1925-26 premier.

Bartel Kazimierz , 1882-1941, dzia│acz polityczny, matematyk; 1919-20 minister kolei ┐elaznych; 1925 wsp≤│za│o┐yciel Partii Pracy; 1926-30 3-krotnie premier i 1926-28 wicepremier; 1926-27 minister wyzna± religijnych i o£wiecenia publicznego; profesor Politechniki Lwowskiej; autor prac z dziedziny geometrii wykre£lnej; zamordowany przez Niemc≤w. (sprawowa│ sw≤j urz╣d trzy razy )

Pi│sudski J≤zef Klemens, pseudonim Wiktor, Mieczys│aw 1867-1935, dzia│acz niepodleg│o£ciowy, polityk, marsza│ek Polski; od 1893 w PPS, cz│onek w│adz naczelnych; redaktor naczelny Robotnika; 1905-07 kierowa│ OB PPS; od 1906 przyw≤dca PPS-Frakcji Rewolucyjnej; od 1908 organizator ruchu strzeleckiego; 1914 wsp≤│za│o┐yciel POW oraz inicjator utworzenia Legion≤w Polskich, komendant I Brygady; 1917-18 wiΩziony przez Niemc≤w w Magdeburgu; od XI 1918 - Tymczasowy Naczelnik Pa±stwa, 1919-22 Naczelnik Pa±stwa; od III 1920 marsza│ek Polski; zwolennik federacji obejmuj╣cej PolskΩ, UkrainΩ i Bia│oru£; zainicjowa│ tak zwan╣ wyprawΩ kijowsk╣ (wojna polsko-bolszewicka 1919-21); 1923 wycofa│ siΩ z ┐ycia politycznego; 1926 dokona│ zamachu stanu (przewr≤t majowy), kt≤ry zapocz╣tkowa│ okres rz╣d≤w tzw. sanacji; 1926-28 i 1930 premier, od 1926 minister spraw wojskowych i generalny inspektor si│ zbrojnych, faktycznie sprawowa│ w│adzΩ w Polsce; ograniczy│ uprawnienia sejmu na rzecz w│adzy wykonawczej; wystΩpowa│ przeciw opozycji (m.in. proces brzeski X 1931-I 1932); w polityce zagranicznej realizowa│ koncepcjΩ r≤wnowagi miΩdzy ZSRR a Niemcami; Pisma zbiorowe.

îwitalski Kazimierz, 1886-1963, polityk, legionista; adiutant J≤zefa Pi│sudskiego, zwi╣zany z tzw. grup╣ pu│kownik≤w; 1928-29 minister wyzna± religijnych i o£wiecenia publicznego; 1929 premier; 1933-35 marsza│ek sejmu; 1939-45 w niewoli niemieckiej; po wojnie, 1948-56 wiΩziony przez w│adze PRL, zrehabilitowany.

S│awek Walery, 1879-1939, polityk; wsp≤│pracownik J≤zefa Pi│sudskiego; od 1900 w PPS, cz│onek jej Organizacji Bojowej; wsp≤│organizator polskich organizacji wojskowo-niepodleg│o£ciowych; od 1914 w Legionach Polskich i POW; 1928 wsp≤│za│o┐yciel i prezes BBWR; 1930-31 i 1935 premier, jeden z g│≤wnych tw≤rc≤w Konstytucji kwietniowej 1935; 1938 marsza│ek sejmu; nale┐a│ do tzw. grupy pu│kownik≤w; po £mierci Pi│sudskiego utraci│ wp│ywy; pope│ni│ samob≤jstwo. (sprawowa│ sw≤j urz╣d trzy razy )

Prystor Aleksander, 1874-1941, polityk, bliski wsp≤│pracownik J≤zefa Pi│sudskiego; cz│onek OB PPS i PPS-Frakcji Rewolucyjnej; 1931-33 premier; jeden z przyw≤dc≤w tzw. grupy pu│kownik≤w; 1935-38 marsza│ek senatu; 1939 aresztowany przez NKWD, zmar│ w wiΩzieniu.

JΩdrzejewicz Janusz, 1885-1951, brat Wac│awa, polityk, pu│kownik; legionista, jeden z przyw≤dc≤w obozu rz╣dz╣cego; 1931-34 minister wyzna± religijnych i o£wiecenia publicznego; przeprowadzi│ reformΩ szkolnictwa zw. reform╣ jΩdrzejewiczowsk╣; 1933-34 premier; od 1939 kolejno w Rumunii, Palestynie i Wielkiej Brytanii.

Koz│owski Leon, 1892-1944, archeolog i dzia│acz polityczny; profesor Uniwersytetu Lwowskiego; 1930-32 minister reform rolnych; 1934-35 premier; 1937-38 dzia│acz ONZ; badacz epoki kamienia i br╣zu na ziemiach polskich.

Ko£cia│kowski Marian, Zyndram, 1892-1946, polityk; zwi╣zany z obozem J≤zefa Pi│sudskiego; legionista; wsp≤│za│o┐yciel POW; 1922-25 wiceprezes PSL Wyzwolenie; jeden z przyw≤dc≤w Zwi╣zku Naprawy Rzeczypospolitej; od 1928 wiceprezes BBWR; 1934-35 minister spraw wewnΩtrznych, 1935-36 premier, 1936-39 minister opieki spo│ecznej; od 1939 we Francji, od 1940 w Wielkiej Brytanii.

Sk│adkowski Felicjan S│awoj, 1885-1962, polityk, genera│, lekarz; od 1905 cz│onek PPS; legionista; bliski wsp≤│pracownik J≤zefa Pi│sudskiego, wsp≤│tw≤rca polityki sanacji w Polsce; 1926-29, 1930-31 i 1936-39 minister spraw wewnΩtrznych; 1936-39 premier; 1939-40 internowany w Rumunii; 1943-45 szef sanitarny polskich formacji wojskowych na îrodkowym Wschodzie; po 1945 w Wielkiej Brytanii.

W│adze na emigracji podczas II wojny £wiatowej :

Raczkiewicz W│adys│aw, 1885-1947, polityk; 1917 prezes Naczelnego Polskiego Komitetu Wojskowego (Naczpol) w Rosji; 1921, 1925-26 i 1935-36 minister spraw wewnΩtrznych; 1930-35 marsza│ek senatu; od 1934 prezes îwiatowego Zwi╣zku Polak≤w z Zagranicy; 1936-39 wojewoda pomorski; od 1939 prezydent RP na uchodƒstwie, przeciwnik ustΩpstw na rzecz ZSRR.

Sikorski W│adys│aw, 1881-1943, polityk, genera│; 1908-14 wsp≤│tw≤rca organizacji niepodleg│o£ciowych; 1914 wsp≤│za│o┐yciel Naczelnego Komitetu Narodowego; 1914-17 w Legionach Polskich; od 1918 w WP, m.in. 1920 dow≤dca 5. armii; 1922-23 premier i minister spraw wewnΩtrznych, 1924-25 minister spraw wojskowych; 1928-39 bez przydzia│u s│u┐bowego; 1939-43 premier rz╣du RP na uchodƒstwie i Naczelny W≤dz; zgin╣│ w katastrofie lotniczej w Gibraltarze; " Nad " Wis│╣ i Wkr╣ " (1928), " Przysz│a wojna, jej mo┐liwo£ci i charakter "... (1934).

Miko│ajczyk Stanis│aw, 1901-66, polityk, dzia│acz ruchu ludowego; cz│onek PSL Piast; od 1933 wiceprezes NKW SL; 1940-43 wicepremier, 1943-45 premier rz╣du RP na uchodƒstwie; po powrocie do kraju: 1945-47 prezes PSL, wicepremier i minister reform rolnych TRJN; przyw≤dca legalnej, antykomunistycznej opozycji; zagro┐ony aresztowaniem przedosta│ siΩ na Zach≤d; na emigracji prezes PSL; wspomnienia " Zniewolenie Polski " (1948).

Arciszewski Tomasz , 1877-1955, polityk, dzia│acz socjalistyczny; od 1896 w PPS, cz│onek Centralnego Komitetu Robotniczego i Rady Naczelnej, przewodnicz╣cy Centralnego Komitetu Wykonawczego; 1918 minister pracy i opieki spo│ecznej, 1918-19 poczt i telegraf≤w; 1939-44 przewodnicz╣cy PPS-WRN, 1944 cz│onek RJN; 1944-47 premier rz╣du RP na uchodƒstwie; 1949-54 przewodnicz╣cy Rady Politycznej; od 1954 cz│onek Rady Trzech.

* zdjΩcia polityk≤w nie zosta│y zamieszczone poniewa┐ strona i tak jest ju┐ za du┐a

* polityk≤w kt≤rzy sprawowali swoje urzΩdy nie powtarzam , tylko pod biografi╣ tego kt≤ry sprawowa│ sw≤j urz╣d kilka razy piszΩ ile to by│o razy .