Pistolet-jest osobist╣ kr≤tk╣ broni╣ paln╣, strzelaj╣c╣ nabojem pistoletowym. Zastosowanie to zwalczanie cel≤w ┐ywych na odleg│o£µ oko│o 50 metr≤w, oraz do samoobrony. Strzela ogniem pojedynczym, choµ s╣ wyj╣tki np. Stieczkin, Beretta 93R kt≤re mog╣ strzelaµ seriami najczΩ£ciej po 3 sztuki. Pomys│ po│╣czenia pistoletu maszynowego z pistoletem nie jest zbyt udany przyk│adem mo┐e byµ wy┐ej wspomniany 9 milimetrowy pistolet Stieczkina. Bro± ta jest za lekka jak na pistolet maszynowy i za ciΩ┐ka jak na pistolet.
Pistolety projektuje siΩ przywi╣zuj╣c du┐╣ wagΩ do manewrowo£ci broni. Dlatego montuje siΩ mechanmizmy samonapinania pozwalaj╣ce bardzo szybko oddaµ pierwszy strza│, d╣┐y siΩ do zmniejszania wymiar≤w gabarytowych broni, bezpieczniki zewnΩtrzne zastΩpuje siΩ praktycznie bezobs│ugowymi bezpiecznikami wewnΩtrznymi (pe│ni╣cymi rolΩ np. blokady iglicy), instaluje siΩ tak┐e wskaƒniki obecno£ci naboju w komorze by strzelec by│ pewny, ┐e bro± jest nabita.
Celowniki s╣ zazwyczaj klasycznymi przyrz╣dami muszka-szczerbina. Do celowania w ciemno£ci stosuje siΩ czΩsto system trzech £wiec╣cych w ciemno£ci plamek, jedna z nich jest na muszcze dwie na szczerbince. Aby wycelowaµ nale┐y zgraµ plamki na tym samym poziomie i umiesciµ na celu.
Zasada dzia│ania pistolet≤w jest uzale┐niona od energii pocz╣tkowej zastosowanego naboju. Przyjmuje siΩ, ┐e gdy energia jest mniejsza ni┐ 350 J pistolet mo┐e wykorzystywaµ zasadΩ odrzutu zamka swobodnego, gdy wieksza np. oko│o 500 J (9x19 Parabellum), zazwyczaj korzysta siΩ z kr≤tkiego odrzutu lufy. Ryglowanie najczΩ£ciej odbywa siΩ przez przekoszenie lufy w p│aszczyƒnie pionowej.
Mechanizmy uderzeniowe stosuje siΩ albo klasyczne typu kurkowego albo typu bijnikowego. Pistolety s╣ zasilane pude│kowymi wymiennymi magazynkami o pojemno£ci od 6-20 naboi. Pojemny magazynek to du┐a zaleta pistoletu. Tzw. "cudowne dziewi╣tki" czyli najlepsze wzory pistolet≤w strzelaj╣ce najpopularniejszym nabojem pistoletowym 9x19 Parabellum maj╣ magazynki o pojemno£ci praktycznie powy┐ej 13 naboi.