EDMOND HALLEY


Edmond Halley by│ angielskim naukowcem, kt≤ry jest powszechnie znany dziΩki swej pracy nad kometami. Jako m│ody cz│owiek zajmowa│ siΩ orbitami planet i praca ta doprowadzi│a go do okre£lenia orbit 24 komet. Szczeg≤lnie trzy z nich zwr≤ci│y jego uwagΩ. Wykorzystuj╣c prace Isaaca Newtona (1643-1727), zauwa┐y│, ┐e komety z lat 1531, 1607 i 1682 by│y w rzeczywisto£ci t╣ sam╣ komet╣, kt≤ra powr≤ci i bΩdzie widziana z Ziemi w 1758 r. Tak siΩ sta│o, a kometa zosta│a nazwana na jego cze£µ komet╣ Halleya. 1656 Urodzi│ siΩ 8 listopada w Londynie. Nauki pobiera│ w St. Paul's School. 1673 Wst╣pi│ do Queen's College uniwersytetu w Oxfordzie, lecz opu£ci│ go, nie ko±cz╣c nauki. 1676 W listopadzie odp│yn╣│ na wyspΩ îwiΩtej Heleny na po│udniowym Atlantyku, gdzie sporz╣dzi│ mapy gwiazd nieba po│udniowego. Po powrocie opublikowa│ je wraz z katalogiem. 1678 28 listopada, po powrocie z îwiΩtej Heleny, zosta│ cz│onkiem Towarzystwa Kr≤lewskiego w Londynie. 1680 Podczas podr≤┐y do Pary┐a obserwowa│ kometΩ. 1682 W Islington, na p≤│noc od Londynu, postawi│ swoje ma│e obserwatorium. 1683 Og│osi│ wyniki bada± odchylenia magnetycznego. (Halley zmierzy│ wok≤│ kuli ziemskiej r≤┐nice miΩdzy p≤│noc╣ geograficzn╣ a magnetyczn╣ w nadziei, ┐e te informacje mog╣ byµ u┐yteczne dla ┐eglarzy do wyznaczenia d│ugo£ci geograficznej). 1685 Zosta│ wicesekretarzem Towarzystwa Kr≤lewskiego. 1686 Wyda│ pracΩ o pasatach i monsunach. 1687 Nam≤wi│ i Isaaca Newtona do napisania i wydania Philosophiae naturalis principia mathematica (Matematyczne zasady filozofii przyrody). 1693 Og│osi│ tabele umieralno£ci, k│ad╣c podstawy pod obliczenia sk│adek ubezpieczeniowych i rent. 1696 Zosta│ rz╣dowym rewidentem ksiΩgowym w mennicy kr≤lewskiej. Stanowisko to dzier┐y│ 2 lata. 1698 19 sierpnia obj╣│ komendΩ okrΩtu wojennego Paramour. Podr≤┐owa│ nim dwa lata, podczas kt≤rych mierzy│ odchylenie magnetyczne i wykona│ wyj╣tkowo dok│adne mapy oceanograficzne. 1701 Wyda│ mapy morskie odchyle± magnetycznych. 1702û1703 Podj╣│ siΩ misji dyplomatycznej w Europie. 1704 8 stycznia zosta│ profesorem geometrii uniwersytetu w Oxfordzie. Stanowisko to utrzyma│ a┐ do £mierci. 1705 Og│osi│ pracΩ na temat komet, w kt≤rej przewidzia│ powr≤t komety w 1758 r. 1713 3 listopada zosta│ sekretarzem Towarzystwa Kr≤lewskiego. 1720 9 lutego zosta│ astronomem kr≤lewskim i do £mierci rezydowa│ w Obserwatorium Kr≤lewskim w Greenwich. Stamt╣d prowadzi│ dok│adne obserwacje ruch≤w KsiΩ┐yca w cyklu 18-letnim. 1742 Zmar│ 14 stycznia w Greenwich.