Z pro╢b▒ o wywiad do W≤jta gminy Cisna El┐biety úukacijewskiej zwr≤ci│am siΩ przy okazji organizowanej przez Gminne Centrum Kultury imprezy pt. Dzie± Kwiat≤w.

Za t▒ Rad▒ p≤│tora roku dzia│alno╢ci, przed dwa z ok│adem. Co siΩ uda│o ?
Przede wszystkim opracowanie z udzia│em mieszka±c≤w strategii rozwoju gminy. Je┐eli samorz▒d chce zaspokajaµ potrzeby spo│eczno╢ci, to musi wiedzieµ jakie s▒ jej oczekiwania. Przy ograniczeniach finansowych jakie mamy, a nale┐y zaznaczyµ, ┐e jest to bardzo skromny bud┐et, jeden z najskromniejszych w skali kraju, uda│o nam siΩ ze ╢rodk≤w w│asnych, a czΩ╢ciowo z Unii Europejskiej wybudowaµ drogΩ gminn▒ w Strzebowiskach i dwie drogi wiejskie. Wymienili╢my kot│owniΩ wΩglow▒ na olejow▒ i instalacjΩ grzewcz▒ w szkole w Cisnej. ªrodki na o╢wiatΩ i drogi s▒ tak ma│e, ┐e dodajemy z w│asnych. Kiedy ta Rada rozpoczyna│a urzΩdowanie, mia│a ju┐ opracowany bud┐et, w spadku po poprzedniej i nie mog│a zbyt du┐o zmieniµ. W ub. r. wykonali╢my nitkΩ wodoci▒gow▒ do o╢rodka zdrowia. A przy okazji muszΩ poinformowaµ mieszka±c≤w, ┐e za kilka dni zostanie rozstrzygniΩty przetarg na wykonanie wodoci▒gu w gminie.

Sk▒d pieni▒dze na realizacjΩ tego przedsiΩwziΩcia ?
CzΩ╢µ koszt≤w zosta│a za│o┐ona w bud┐ecie gminy, a czΩ╢µ z Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa. W tej chwili woda pobierana jest z w│asnych, indywidualnych studni.

A co z kanalizacj▒ ?
Cisna ma kanalizacjΩ, brakuje jej w czΩ╢ci za mostem. Trudno zrobiµ kompleksow▒ kanalizacjΩ gminy ze wzglΩdu na rozrzucenie dom≤w w terenie. W tym roku chcemy opracowaµ projekt na kanalizacjΩ i oczyszczalniΩ ╢ciek≤w dla miejscowo╢ci Wetlina.

A co z oczyszczalni▒ ╢ciek≤w w samej Cisnej ?
U nas oczyszczalnia ╢ciek≤w jest, natomiast w tych miejscowo╢ciach gdzie domostwa s▒ rozproszone musimy rozwa┐yµ mo┐liwo╢µ ma│ych, przydomowych oczyszczalni, poniewa┐ jeste╢my gmin▒ typowo turystyczn▒ i musimy chroniµ swoje ╢rodowisko naturalne.

Czy macie wyspecjalizowane s│u┐by zajmuj▒ce siΩ sprawami utylizacji ╢mieci?
Nie ma wyodrΩbnionych s│u┐b komunalnych, gmina te sprawy za│atwia swoimi pracownikami. Nie mamy te┐ swojego wysypiska. Je┐eli chcemy wej╢µ do struktur Unii musimy przyj▒µ inne rozwi▒zania. Tam nie toleruje siΩ ma│ych wysypisk ╢mieci, musz▒ byµ wyspecjalizowane s│u┐by tym siΩ zajmuj▒ce, Gdyby ta sprawa by│a prosta, to w poprzednich latach by│aby rozwi▒zana. W naszej gminie znajduj▒ siΩ zlewnie potok≤w i nie ma takiego miejsca, aby wysypisko tu usytuowaµ. Jest to te┐ zbyt droga inwestycja, aby sobie z tym poradzi│a jedna gmina. Je┐eli chcemy byµ gmin▒ typowo turystyczn▒ i ekologiczn▒ to musimy tΩ sprawΩ rozwi▒zaµ m▒drze i z korzy╢ci▒ dla wszystkich zainteresowanych. Kryteria przyznawania dotacji na te cele s▒ takie, ┐e nie preferuj▒ ma│ych, byle jak rozmieszczonych sk│adowisk. Zreszt▒, kary za z│e sk│adowanie odpad≤w bΩd▒ zbyt dotkliwe, ┐eby nie my╢leµ o rozwi▒zaniu na przysz│o╢µ najlepszym z mo┐liwych. Wszystkie gminy powiatu bieszczadzkiego przyst▒pi│y do rozm≤w o jednym, bardzo funkcjonalnym wysypisku na terenie idealnie do tego celu wybranym, w miarΩ mo┐liwo╢ci dobrze usytuowanym. Niestety, koszty transportu na pewno wzrosn▒, ale przy dok│adnym rozeznaniu i zsynchronizowaniu wywozu, stanie siΩ to op│acalne dla wszystkich gmin.

Czy mieszka±cy Cisnej p│ac▒ za wyw≤z ╢mieci ?
Kiedy╢ by│y kontenery, ale nie zdawa│y egzaminu, a takie rozwi▒zanie jest najdro┐sze z mo┐liwych. Przeszli╢my na workowanie ╢mieci, mamy podpisane umowy z odbiorc▒ odpad≤w. Ludzie p│ac▒ za to co "wyprodukuj▒", liczymy, ┐e s▒ uczciwi, dojrzali, kulturalni i zaproponowane rozwi▒zanie szanuj▒ i stosuj▒ na co dzie±. Wiem, ┐e s▒ jednostki, kt≤re z oporami zmieniaj▒ przyzwyczajenia, ale wierzΩ, ┐e i oni wcze╢niej czy p≤╝niej dostrzeg▒ pozytywne dzia│ania w tym wzglΩdzie. MinΩ│y czasy, kiedy ludzie wyrzucali ╢mieci gdzie popadnie. Dzi╢ ka┐dy musi p│aciµ za siebie, czy to na wsi czy w mie╢cie. Nie ma od tego odwrotu. Gminy, kt≤re tego do tej pory nie rozwi▒za│y maj▒ problem z wyegzekwowaniem odp│atno╢ci. Utylizacja ╢mieci siΩ ludziom nie nale┐y za darmo, to musz▒ zrozumieµ wszyscy, a najlepszym rozwi▒zaniem w tym wzglΩdzie jest segregacja ╢mieci.

Czy chcia│aby Pani co╢ zrealizowaµ, czego do tej pory nie zrobi│a ? Ma│e marzenie w≤jta Cisnej?
»eby tak wygl▒da│a gmina, piΩknie i czysto, aby turysta tu czu│ siΩ bardzo dobrze, by by│o schludnie wok≤│ nas. Zmieniµ mentalno╢µ ludzi, ich podej╢cie do problem≤w naszej gminy, by mieli ╢wiadomo╢µ, ┐e robi▒ to dla siebie, swoich dzieci, a nie w≤jta. W≤jt jest kadencjΩ, efekty zostaj▒ na lata.

Sprawa zagospodarowania Cisnej, turystyka w gminie i w szerszym kontek╢cie ?
Istnieje ogromna potrzeba stworzenia warunk≤w wypoczynku nie tylko w kr≤tkim sezonie turystycznym, ale przez ca│y rok. Ludzie potrzebuj▒ odrobiny komfortu, choµ mamy kilka bardzo dobrych pensjonat≤w, gospodarstw agroturystycznych. Zagospodarowanie turystyczne Cisnej to du┐e marzenie wszystkich zainteresowanych, i szkoda, ┐e do tej pory jest tylko marzeniem. Budowa wyci▒gu, stacji i o╢rodka sport≤w zimowych jest ogromn▒ inwestycj▒ i nie mo┐e byµ zrealizowana przez jedn▒ gminΩ. Musi siΩ znale╝µ inwestor strategiczny. Trzeba te┐ wybudowaµ obiekty towarzysz▒ce jak parkingi, restauracje, drogi dojazdowe. Na razie my╢limy uruchomiµ trasy zjazdowe i ╢cie┐ki rowerowe. Trzeba zacz▒µ od ma│ych inwestycji. Dzi╢ najwa┐niejsze jest opracowanie projektu pt. "wp│yw inwestycji na ╢rodowisko naturalne". Jestem realistk▒ i wiem, ┐e trudno╢ci przede mn▒ s▒ du┐e, muszΩ sobie z nimi radziµ najlepiej jak mo┐na i pozwol▒ na to warunki. I bardzo wa┐ne : drogi, kiedy turysta tu urwie ko│o, odechce mu siΩ Bieszczad≤w raz na zawsze. Trzeba je╝dziµ, za│atwiaµ, przybli┐aµ problem na r≤┐nych szczeblach. Wa┐na jest te┐ czysto╢µ wody i powietrza.

Czy my╢licie. o ╢ci▒gniΩciu tu inwestor≤w z zewn▒trz, czy macie tereny budowlane ?
Ka┐dy inwestor liczy koszty, a Cisna to odleg│o╢ci. Mamy dzia│ki o wiΩkszym areale i przeznaczamy je dla dzia│alno╢ci inwestycyjnej, choµ muszΩ przyznaµ, ┐e najbardziej atrakcyjne dzia│ki zosta│y ju┐ sprzedane.

Czy spotyka siΩ Pani z poparciem radnych, zarz▒du ? Na czyje poparcie mo┐e Pani liczyµ, kto jest gotowy pom≤c ?
Najtrudniejsze, s▒dzΩ, jest ju┐ za mn▒, teraz sytuacja siΩ ustabilizowa│a, ludzie wyciszyli emocje, chc▒ co╢ robiµ dla dobra og≤│u. Na pewno zarz▒d jest gotowy w ka┐dej sytuacji pomagaµ, s▒ te┐ ┐yczliwi mieszka±cy. To dodaje si│ do pracy.

Chcia│am zapytaµ o sprawy o╢wiaty, kultury, sk▒d pieni▒dze na te cele ?
Jak zosta│am w≤jtem postanowi│am wybudowany na cele kulturalne budynek odebraµ dzier┐awcom i przeznaczyµ na jego pierwotne zadania. W tym obiekcie mieszcz▒ siΩ: informacja turystyczna, centrum kultury, biblioteka i ochotnicza stra┐ po┐arna. Jest du┐a ilo╢µ zajΩµ dla dzieci, k≤│ka plastyczne, ko│o gospody± wiejskich, ko│o tkackie, przygotowujemy wystΩpy dzieci. Sama biblioteka prowadzona jest bardzo niekonwencjonalnie. Ludzie chΩtnie tu przychodz▒ i co zastanawia, niewiele ksi▒┐ek jest po┐yczanych, natomiast du┐o czytanych jest na miejscu. W czytelni spΩdzaj▒ kilka godzin dziennie. Taka chwila odpoczynku. Bardzo nam siΩ taka forma podoba, chc▒ byµ z nami, tu siΩ dobrze czuj▒. Problem o╢wiaty pierwsze spostrze┐enie jest niedoinwestowana brakuje nam na wszystko, a sk▒d pieni▒dze aby zrealizowaµ kartΩ nauczyciela. Mamy 26 nauczycieli w szkole podstawowej (Cisna, Wetlina) i gimnazjum. Mamy te┐ na utrzymaniu 2 domy nauczyciela, kt≤re wymagaj▒ remontu.

Jest Pani jedyn▒ w≤jcin▒ na terenie powiatu bieszczadzkiego, jak jest Pani odbierana ?
Bardzo pozytywnie, uwa┐am, ┐e nie robi r≤┐nicy moim rozm≤wcom fakt, ┐e kobieta reprezentuje ten urz▒d, wrΩcz odnoszΩ wra┐enie, ┐e jest to jeden z atut≤w. Kobiety szefowie firm, przedsiΩbiorstw, urzΩd≤w to ╢wiadectwo dojrza│o╢ci spo│ecze±stwa, s▒ coraz czΩ╢ciej uto┐samiane z rzeczowym; konkretnym partnerem do rozm≤w. Uwa┐am, ┐e panie same utrwalaj▒ w mΩ┐czyznach prze╢wiadczenie, ┐e sobie nie poradz▒, tymczasem okazuje siΩ, ┐e ╢wietnie │▒czymy pracΩ zawodow▒, spo│eczna i sprawy rodzinne. Ale, muszΩ to powiedzieµ, w mojej pracy spotka│am na naszym terenie osobΩ na kierowniczym stanowisku, kt≤ra twierdzi, ┐e kobiety s▒ g│upie..., "g│upiej babie zachcia│o siΩ rz▒d≤w", na szczΩ╢cie jest to odosobniony g│os. Mnie nie zniechΩcaj▒ takie opinie. Powa┐nie traktujΩ to co robiΩ i nie ma znaczenia gdzie pracujΩ, jednakowo sumiennie traktujΩ ka┐de zadanie.

Kim Pani jest z zawodu ? Jak d│ugo mieszka Pani w Cisnej ?
Z zawodu jestem ekonomistk▒, ksiΩgow▒, co bardzo przydaje mi siΩ w pracy zawodowej. W Cisnej mieszkam 11 lat, przysz│am tu za mΩ┐em, a pochodzΩ z okolic Strzy┐owa, po studiach m▒┐ le╢nik, mia│ pomys│ albo Suwalskie albo Bieszczady. Wygra│y Bieszczady. Uto┐samiamy siΩ ca│ym sercem z tym terenem, dlatego, aby daµ co╢ ze swojego ┐ycia Bieszczadom, podjΩ│am siΩ pe│nienia tej funkcji. Mog│am sobie pozwoliµ na tak▒ pracΩ dziΩki mΩ┐owi, kt≤ry bardzo du┐o mi pomaga, a bez zrozumienia z jego strony by│oby to niemo┐liwe. Dzieci s▒ ju┐ du┐e i bardzo samodzielne, dziewczynki maj▒ 12 i 10 lat i siΩ przyzwyczai│y, ┐e mama du┐o pracuje.

I pytanie ostatnie. Czy s▒ tacy, kt≤rzy tu wracaj▒ ? M│odzi, wykszta│ceni i chc▒ tu mieszkaµ?
Tak, i tacy te┐ tu mieszkaj▒. Choµ ja bym powiedzia│a, ┐e wiΩkszo╢µ jest takich, kt≤rzy tu przyje┐d┐aj▒, i tu zostaj▒, wi▒┐▒ swoje ┐ycie z Cisn▒ i okolicami. Nie sztuka wr≤ciµ, sztuka to znale╝µ tu swoje miejsce na ziemi.

DziΩkujΩ za rozmowΩ, ┐yczΩ du┐o ┐yczliwo╢ci mieszka±c≤w i realizacji wielu zamierze± dla dobra tej gminy.

Jadwiga Czy┐ewicz - Szurlej Wywiad nie autoryzowany

Echo Bieszczad≤w - Maj - Czerwiec 2000